Rachunkowość jako system informacyjny. Podstawowe pojęcia związane z bilansem: aktywa, pasywa oraz zasada równowagi bilansowej. Zdarzenia gospodarcze (operacje gospodarcze) i ich rodzaje. Konto księgowe i jego funkcjonowanie. Wynik finansowy - podstawowe pojęcia związane rachunkiem zysków i strat, jego budowa, warianty.
Ustawa o rachunkowości tekst ujednolicony (ustawa z dnia 29.09.1944, stan prawny na 01.01.2016 r) D. Maciejowska, Podstawy rachunkowości pojęcia i zadania, Wydawnictwa Naukowe WZ UW, Warszawa 2016. E. Kalwasińska, D. Maciejowska, Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa, Wydawnictwo Naukowe WZ UW, Warszawa 2016. Materiały przygotowane przez wykładowcę.
Obecność i aktywny udział na zajęciach 2 kolokwia z przerobionej partii materiału studia dzienne 3 kwietnia 2017 29 maja 201 studia zaoczne 2 kwietnia 2017 21 maja 2017 Kolokwium poprawkowe 5 czerwca 2017 (dzienne) i 27 maja 2017 (zaoczne)
jest to oparty na dokumentach system ewidencji gospodarczej, który posługując się miernikiem pieniężnym, w sposób ciągły i systematyczny: rejestruje zdarzenia zachodzące w jednostkach, a następnie w określonej formie dostarcza informacji o: sytuacji majątkowej (bilans) oraz wynikach działalności (rachunek zysków i strat) wg D. Maciejowskiej
proces dostarczania informacji o: pozycji finansowej, dokonaniach i zmianach w tej pozycji, które to informacje są użyteczne dla szerokiego grona potencjalnych użytkowników do podejmowania przez nich decyzji ekonomicznych wg Międzynarodowej Rady Standardów Rachunkowości
1. Stopień ryzyka związany z inwestowaniem kapitału 2. Stopień zwrotu tego kapitału 3. Ocena kierownictwa firmy Inwestorzy Pożyczkodawcy 1. Stopień ryzyka związany z pożyczką 2. Zwrot pożyczki wraz z odsetkami 1. Stabilność i rentowność (miejsca pracy) 2. Zdolność finansowa do wypłaty wynagrodzeń Pracownicy Kontrahenci 1. Możliwość zapłaty należnych kwot z tytułu obrotu gospodarczego 2. Ocena możliwości przetrwania firmy na rynku 1. Dane do prowadzenia polityki fiskalnej państwa 2. Dane statystyczne Państwo i jego agendy Kierownictwo firmy 1. Kontrola, analiza i ocena rezultatów działalności 2. Analiza i ocena pracy ludzi 3. Planowanie, podejmowanie decyzji zarządczych Użytkownicy informacji
wszelkie jednostki mające siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu w Polsce bez względu na formę organizacyjną, przedmiot działalności lub kraj pochodzenia z wyjątkiem osób fizycznych oraz spółek cywilnych osób fizycznych, których przychody netto z działalności podstawowej i finansowej nie przekroczyły w ciągu roku obrotowego równowartości 1 200 000 euro wg średniego kursu euro w NBP z na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok obrotowy
Zakres i przebieg procesów związanych z gromadzeniem i przetwarzaniem informacji o jednostce zależy od potrzeb odbiorców (odbiorców i użytkowników informacji) Rachunkowość Finansowa Księgowość Rachunek kosztów Zarządcza Sprawozdawczość finansowa
regulowana prawnie przez ustawę o rachunkowości, krajowe i międzynarodowe standardy rachunkowości zasady wyceny oparte na koszcie historycznym pomiar obejmuje głównie dane finansowe dostarcza informacji ex post stosuje periodyzację: rok obrotowy, okres sprawozdawczy
informacja o jednostce służąca do planowania kontroli i oceny działań podejmowanych w organizacji brak prawnych uregulowań stosowanie różnych zasad wyceny pomiar obejmuje dane finansowe i niefinansowe dostarcza informacji ex ante nie ma periodyzacji
Ustawa o rachunkowości z 29.09.1994 r. z późniejszymi zmianami Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawach nieuregulowanych ustawą: Krajowe Standardy Rachunkowości Międzynarodowe Standardy Rachunkowości Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej
politykę rachunkowości prowadzenie ksiąg rachunkowych wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego sporządzanie sprawozdań finansowych gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz innej dokumentacji przewidzianej ustawą poddawanie badaniu i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą
opis przyjętych przez jednostkę do stosowania zasad rachunkowości obejmujący: określenie roku obrotowego i jego podziału na okresy sprawozdawcze opis metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego opis sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych (zakładowy plan kont, system komputerowego przetwarzania danych)
Stosowane kategorie: cena nabycia, koszt wytworzenia, cena sprzedaży netto, wartość godziwa, trwała utrata wartości, wartość rynkowa, wartość nominalna
dziennik chronologiczne ujęcie zdarzeń gospodarczych księga główna zbiór kont syntetycznych księgi pomocnicze zbiór kont analitycznych zestawienie obrotów i sald księgi głównej oraz kont ksiąg pomocniczych weryfikacja poprawności zapisów inwentarz wykaz składników aktywów i pasywów
zasada wiernego i rzetelnego obrazu nadrzędna, są jej podporządkowane inne zasady, jednostka zobowiązana jest stosować przyjętą politykę rachunkowości i rachunkowość musi dawać rzetelny, zgodny z rzeczywistością obraz sytuacji majątkowej i dokonań jednostki (prezentacja stanu majątkowego i dokonań jednostki na podstawie kompletnych i prawidłowo, zgodnie ze stanem faktycznym prowadzonych ksiąg) zasada przewagi treści ekonomicznej nad formą prawną ujęcie w rachunkowości zdarzeń gospodarczych należy wykazywać zgodnie z ich treścią ekonomiczną i wpływem na rzeczywistość finansową jednostki, a nie tylko forma prawną. (zgodnie z ta zasadą brak dokumentu nie stanowi przeszkody do zarejestrowania zdarzenia, pomimo prawnego wymogu posiadania dokumentu, przyczynia się do rzetelnego i wiarygodnego przedstawienia obrazu jednostki) zasada memoriałowa zdarzenia gospodarcze muszą być ujmowane w księgach rachunkowych w momencie ich powstania, a nie w momencie wydatku czy wpływu pieniężnego. (o dacie zdarzenia gospodarczego decyduje dokument poświadczający jego wystąpienie wystawienie faktury sprzedaży rejestracja przychodu, pomimo braku zapłaty za towar, co prowadzi do konieczności dwustronnego ujęcia na kontach bilansowych zdarzeń niewpływających na wynik finansowy)
zasada współmierności w celu prawidłowego ustalenia wyniku finansowego należy porównać przychody dotyczące danego okresu sprawozdawczego z kosztami dotyczącymi tego samego okresu sprawozdawczego, merytoryczna i czasowa zgodność kosztów, strat z przychodami i zyskami współmierność merytoryczna bezpośrednie i pośrednie powiązanie kosztów z osiągniętym przychodem (porównanie kosztu wytworzenia produktu z przychodem z jego sprzedaży) współmierność czasowa - poniesione koszty nie mogą być przeciwstawione konkretnemu przychodowi, ale są niezbędne dla jego osiągnięcia oraz zdarzenia wynikowe przypisane przyszłym okresom nie mogą wpływać na wynik danego okresu (koszty funkcjonowania całej jednostko np. koszty administracji poniesione w danym okresie) zasada ostrożności nie wolno zawyżać wartości posiadanego majątku i osiąganych przychodów oraz zaniżać wartości posiadanych zobowiązań i ponoszonych kosztów. (uwiarygodnienie prezentowanego sprawozdania, sytuacja jednostki jest raczej lepsza niż gorsza: przychody rzeczywiście osiągnięte, koszty wszystkie znane, a nawet przewidywane)
zasada kontynuacji działalności założenie kontynuowania działalności przez jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości, w istotnie nie zmniejszonym zakresie, bez postawienia w stan likwidacji czy upadłości, informacja zamieszczona we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego (sposób wyceny aktywów zależy od tego faktu możliwości lub braku możliwości kontynuowania działalności) zasada istotności konieczność wyodrębniania w rachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Każde istotne zdarzenie powinno być w księgach lub sprawozdaniu finansowym oddzielnie ujawnione. Informacja - istotna, jeżeli jej nieujawnienie mogłoby wpłynąć na gospodarcze decyzje użytkowników, podejmowane na podstawie sprawozdania finansowego. Wprowadzenie możliwości stosowania uproszczeń, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej oraz wyniku finansowego. (można dokonywać uproszczeń, o ile nie wywrze to istotnego wpływu na rzetelny obraz jednostki, niewielki koszty nie dotyczący danego okresu wg zasady współmierności, może obciążyć dany okres) zasada ciągłości oznacza, że przyjęte do stosowania zasady rachunkowości należy stosować konsekwentnie w kolejnych latach obrotowych w celu zapewnienia ich porównywalności. (zgodnie z ustawą można zmieniać dotychczas stosowane rozwiązania, wówczas w informacji dodatkowej należy przeliczyć pozycje sprawozdania finansowego roku poprzedniego wg zasad roku bieżącego)