Wydział Zarządzania Katedra Turystyki i Rekreacji POTENCJAŁ DZIEDZICTWA PRZYRODNICZEGO I KULTUROWEGO PODLASIA NA RZECZ ZRÓWNOWAśONEGO ROZWOJU TURYSTYKI Kreowanie marki turystycznej obszarów cennych przyrodniczo poprzez rozwój szlaków kulturowych dr inŝ. Romuald ZIÓŁKOWSKI Katedra Turystyki i Rekreacji Wydział Zarządzania Politechnika Białostocka Romuald Lipowy Most Ziółkowski k. Supraśla Politechnika Białostocka Katedra Turystyki 5 września i Rekreacji 2011
ASPEKTY AKTYWNOŚCI TURYSTYCZNEJ W PRZESTRZENI PRZYRODNICZEJ zgodność motywów przyjazdu turystów z dominującym walorem turystycznym ruchliwość przestrzenna stosunek odwiedzających do środowiska przyrodniczego jakie są wymagania jak chronić obszary przyrodniczo cenne
WYNIKI BADAŃ Powody rekomendacji obszaru Walory przyrodnicze Walory kulturowe 14 60 Baza materialna 7 ZróŜnicowanie oferty 5 Inne 3 Brak odpowiedzi 11 0 10 20 30 40 50 60 [%]
WYNIKI BADAŃ Forma pobytu turystycznego na badanym obszarze Pobyt kilkudniowy 29% Inne 7% Wycieczka jednodniowa 49% Pobyt weekendowy 15%
WYNIKI BADAŃ Obojętność 5% Głęboka ekologia 5% Stosunek respondentów do przyrody Entuzjazm 30% Sympatia 60%
WYNIKI BADAŃ Wypoczynek aktywny 30 Motywy przyjazdu na obszary przyrodnicze Poznawczy przyrodniczy Odwiedziny krewnych, znajomych 13 19 Rozrywka 12 Poznawczy kulturowy 11 Wypoczynek bierny 11 Inne 4 0 5 10 15 20 25 30 [%]
WYNIKI BADAŃ Liczba zrealizowanych wycieczek jedna 64% brak wycieczek 17% trzy i więcej 8% dwie 11%
Potencjał turystyczny
Potencjał turystyczny
MARKA TURYSTYCZNA Jaki jest produkt markowy? jedyny w swoim rodzaju, wyjątkowy, niepowtarzalny, ze względu na swoją unikalność poŝądany przez turystów, a do tego niemoŝliwy do podrobienia przez konkurencję.
Powiat łomŝyński badania ankietowe wśród podmiotów turystycznych 60% Rodzaje produktów turystycznych zaproponowane dla turystów odwiedzających powiat łomŝyński 50% 40% 30% 20% 10% 0% zabytki spływy (kajaki, tratwy) wycieczki rowerowe wycieczki piesze wycieczki krajoznawcze przejaŝdŝki konno kuchnia i kultura kurpiowska rajdy kuchnia regionalna walory przyrodnicze ksiąŝki, przewodniki, mapy o regionie imprezy regionalne wystawy
Powiat łomŝyński badania ankietowe wśród podmiotów turystycznych 35% 30% Najbardziej 25% atrakcyjne obiekty 20% w powiecie 15% łomŝyńskim 10% 5% 0% Skansen w Nowogrodzie Katedra w ŁomŜy Forty w Piątnicy park krajobrazowy w Dolinie Narwi Muzem Przyrody w Drozdowie ławeczka Hanki Bielickiej w ŁomŜ hotel Gromada w ŁomŜy miejsca pamięci Stary Rynek w ŁomŜy twierdza Osowiec
Puszcza Białowieska badania ankietowe wśród turystów Co jest najbardziej atrakcyjne w odwiedzanym regionie 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 42% 26% 7% 5% 2% 7% 5% 2% 11% unikatowość obszaru obiekt przyrodniczy obiekt kulturowy walory kulturowe zagospodarowanie turystyczne cena gościnność kuchnia regionalna brak zdania
Puszcza Białowieska badania ankietowe wśród turystów Co decyduje o konkurencyjności odwiedzanego regionie 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 15% 14% 84% 33% 12% 21% 12% 28% 56% 19% cena noclegu ceny usług dodatkowych walory przyrodnicze walory kulturowe imprezy turystyczne kuchnia regionalna bliskie połoŝenie gęsta sieć szlaków turystycznych poczucie bezpieczeństwa, cisza, spokój inne
Puszcza Knyszyńska badania ankietowe wśród mieszkańców Elementy dziedzictwa regionu wpływające na wizerunek
Puszcza Knyszyńska badania ankietowe wśród mieszkańców Z jakich atrakcji korzystają mieszkańcy
Puszcza Augustowska badania ankietowe wśród podmiotów turystycznych inna 2,5 konferencyjna 12,5 PoŜądane formy turystyki kulturowa przyrodnicza 20,5 70,5 krajoznawcza 20 agroturystyka 27,5 konna 40 wypoczynkowa 67,5 Ŝeglarska 40 kajakowa 70 piesza 57,5 rowerowa 77,5 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 %
Obecny przebieg Kanału Augustowskiego Źródło: http://kanaly.info/ WALORY KULTUROWE Puszcza Augustowska budynki gospodarcze budynki mieszkalne obiekty sztuki sakralnej zabytki archeologiczne muzea imprezy i wydarzenia
WALORY KULTUROWE Puszcza Kurpiowska Sztuka ludowa Kurpiów znalazła swój wyraz przede wszystkim w budownictwie, zdobnictwie, rzeźbie, tkactwie, bartnictwie i wycinankarstwie. Kultywowane są dawne zwyczaje urozmaicone pieśniami i tańcami, uŝywana jest nadal gwara. Skansen Kurpiowski im. Adama Chętnika w Nowogrodzie Szlaki obiektów militarnych
WALORY KULTUROWE Puszcza Knyszyńska Szlak Tatarski Szlak Rękodzieła Ludowego Park Megalitów w Poczopku przy siedzibie Nadleśnictwa Krynki Sieć gastronomiczna pod wspólną nazwą Duch Puszczy oferująca potrawy kuchni regionalnej. WyróŜnikiem karczm powinny być serwowane potrawy oraz stylizacja obiektów. W Duchu Puszczy serwowane byłby dania kuchni regionalnej (m.in. babka, kiszka ziemniaczana) oraz kuchni litewskiej (m.in. kindziuk, zupy). WyróŜnikiem i atrakcją byłyby takŝe potrawy zaczerpnięte z kuchni mnichów z monastyru supraskiego oraz moŝliwość degustacji nalewek własnej roboty Festiwal Rzemiosł Lokalnych (cykliczne spotkania, festyny rzemieślnicze, mające na celu promocję i sprzedaŝ wyrobów rękodzielniczych oraz dzieł artystów lokalnych z obszaru Puszczy Knyszyńskiej.
WALORY KULTUROWE Puszcza Białowieska W ofercie turystycznej regionu powinny znaleźć się produkty i propozycje skierowane do turystów chcących poznać nie tylko unikalną przyrodę regionu Puszczy Białowieskiej, ale takŝe walory kulturowe. Powinny one zawierać m. in.: programy zwiedzania najciekawszych wsi z drewnianą zabudową, programy zwiedzania świątyń i sanktuariów religijnych, degustacje miejscowych produktów spoŝywczych i potraw regionalnych, odwiedzanie rękodzielników z moŝliwością zakupu ich wyrobów, uczestniczenia w najwaŝniejszych imprezach kulturalnych, folklorystycznych i religijnych w regionie, festyny i warsztaty oparte na lokalnej tradycji rękodzielniczej.
WNIOSKI Pojedyncze obiekty mogą być bardziej atrakcyjne, jeŝeli połączy się je tworząc szlak turystyczny. Tworzenie szlaków turystycznych o przewodniej tematyce kulturowej pozwala łączyć obiekty i miejscowości w pewien logiczny temat, będący podstawą kreowania nowego produktu turystycznego. Istnieje potrzeba poszukiwania nowych tematów i nowych atrakcji turystycznych, stanowi ona wyzwanie dla organizatorów turystyki i lokalnych samorządów.