NOWELIZACJA WT2-2016 ORAZ DPT-14-2016 Wacław Michalski, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Departament Technologii
Plan prezentacji: I Istota WT2 II Nowy schemat konstrukcji III Omówienie nowych zapisów w WT2-2016 dotyczące czynności wbudowania Materiały do wykonania nawierzchni asfaltowej Podłoże pod warstwę asfaltową Połączenia międzywarstwowe Transport mieszanki mineralno-asfaltowej Wbudowanie mieszanki mineralno-asfaltowej Połączenia technologiczne Krawędzie zewnętrzne warstw Wykończenie powierzchni warstwy ścieralnej
WT2-2016 1. IV Zapisów w WT2-2016 dotyczące własności wbudowanych warstw - Grubość warstwy - Zagęszczenie warstwy i zawartość wolnych przestrzeni w warstwie - Deformacja trwała warstwy z asfaltu lanego - Równość - Właściwości przeciwpoślizgowe - Jasność nawierzchni V Zapisy w DPT- 14 dotyczące postępowania w przypadku odstępstw od wartości umownych
WT2-2016 WT2 Wymagania Techniczne WT2 2014 część I Wymagania Techniczne mieszanki mineralno-asfaltowe WT2 2016 część II Wymagania Techniczne wykonanie warstw nawierzchni asfaltowych
Przekrój konstrukcji drogi podatnej wg. prof. dr hab. Inż. Józefa Judyckiego Warstwa ścieralna Podbudowa zasadnicza Warstwa wiążąca Górna warstwa podbudowy zasadniczej- bitumiczna Dolna warstwa podbudowy zasadniczej-mineralna (Niezwiązana /Związana) KR5-7 E 2 180 MPa KR3-4 E 2 120 MPa KR1-2 E 2 100 MPa Górne warstwy konstrukcji Nawierzchni Podbudowa pomocnicza Mineralna Niezwiązana lub Związana Warstwa mrozoochronna z funkcją odsączającą Warstwa ulepszonego podłoża-stabilizacja Podłoże gruntowe (grunt rodzimy w wykopie i grunt nasypowy w nasypie) określone dla grupy nośności G1 G4 Moduł wtórny E 2 KR5-7 E 2 120 MPa KR3-4 E 2 100 MPa KR1-2 E 2 80 MPa E 2 50 MPa E 2 80 MPa Dolne warstwy Konstrukcji nawierzchni Poziom robót ziemnych Podłoże gruntowe
Zasady klasyfikacji odchyłek
Zbiorcza tabela granic dla których ustala się potrącenia dla wartości średniej policzonej z dokładnością do 0,01 % z conajmniej 5 pojedynczych wyników dla lepiszcza rozpuszczalnego Oceniany parametr Zawartość lepiszcza rozpuszczalnego S niedomiar Zawartość lepiszcza rozpuszczalnego S nadmiar Granice dla których ustala się potrącenia; % AC, SMA, BBTM, PA MA KR1 7 KR1 7 od 0,11 do 0,30 od 0,11 do 0,40 Tabela 2. Zbiorcza tabela granic dla których ustala się potrącenia dla pojedynczego wyniku określonego z dokładnością do 0,1 % Granice dla których ustala się potrącenia; % Oceniany parametr AC, SMA, BBTM, PA, MA KR1 7 Zawartość lepiszcza rozpuszczalnego S niedomiar Zawartość lepiszcza rozpuszczalnego S nadmiar od 0,4 do 0,5
Przewodnik do oceny jakości MMA na podstawie odchyłek w zakresie zawartości ziaren kruszywa przechodzących przez sito o wymiarze oczek 0,063 mm dla wartości średniej Wielkość odchyłki dla wartości średniej; p w, % Sposób postępowania AC, SMA, BBTM, PA MA KR3 7 KR1 2 KR1 7 bez potrąceń 1,5 1,5 2,0 z potrąceniami 1,6 2,5 1,6 3,0 2,1 3,5 nie do odbioru 2,6 3,1 3,6 Przewodnik do oceny jakości MMA na podstawie odchyłek w zakresie zawartości ziaren kruszywa przechodzących przez sito o wymiarze oczek 2 mm dla wartości średniej Sposób postępowania Wielkość odchyłki dla wartości średniej; p y, % AC, SMA, BBTM, PA MA KR3 7 KR1 2 KR1 7 bez potrąceń 3,0 3,0 3,0 z potrąceniami 3,1 5,0 3,1 6,0 3,1 5,0 nie do odbioru 5,1 6,1 5,1
Przewodnik do oceny jakości MMA na podstawie odchyłek w zakresie zawartości ziaren kruszywa przechodzących przez sito o wymiarze oczek D dla wartości średniej Sposób postępowania Wielkość odchyłki dla wartości średniej; p d, % AC, SMA, BBTM, PA MA KR3 7 KR1 2 KR1 7 bez potrąceń 5,0 5,0 4,0 z potrąceniami 5,1 7,0 5,1 8,0 4,1 6,0 nie do odbioru 7,1 8,1 6,1
Przewodnik do oceny jakości warstwy nawierzchniowej z betonu cementowego na podstawie wartości wymaganych i granicznych w zakresie wytrzymałości na ściskanie dla pojedynczego wyniku w serii Klasa wytrzymałości betonu na ściskania, określona na próbkach walcowych, odwierconych Średnia wytrzymałości betonu na ściskanie, f cm [MPa] Sposób postępowania bez potrąceń z potrąceniami nie do odbioru CC30 34,0 33,9 29,1 29,0 CC35 39,0 38,9 34,1 34,0 CC40 44,0 43,9 39,1 39,0 Przewodnik do oceny jakości warstwy nawierzchniowej z betonu cementowego na podstawie wartości wymaganych i granicznych w zakresie wytrzymałości na ściskanie dla wartości średniej z 1 serii Klasa wytrzymałości betonu na ściskania, określona na próbkach walcowych, odwierconych Pojedynczy wynik badania wytrzymałości betonu na ściskanie, f ci [MPa] Sposób postępowania bez potrąceń z potrąceniami nie do odbioru CC30 26,0 25,9 21,1 21,0 CC35 31,0 30,9 26,1 26,0 CC40 36,0 35,9 31,1 31,0
Podłoże pod warstwy asfaltowe Podłoże pod warstwę asfaltową może stanowić: nowa warstwa podbudowy z mieszanki niezwiązanej lub związanej hydraulicznie, nowa warstwa asfaltowa: podbudowa lub warstwa wiążącą, stara warstwa asfaltowa naprawianej nawierzchni, np. warstwa po frezowaniu, nawierzchnia z betonu cementowego, warstwa z mieszanki MCE. W przypadku obiektów inżynierskich podłożem może być warstwa izolacji przeciwwodnej lub warstwa ochronna. Niniejsze WT nie obejmują wymagań dotyczących przygotowania podłoża na obiektach inżynierskich. Podłoże pod warstwę asfaltową na całej powierzchni powinno być: nośne i ustabilizowane, czyste, bez zanieczyszczeń lub pozostałości luźnego kruszywa, wyprofilowane, równe i bez kolein, suche, skropione emulsją asfaltową lub asfaltem zapewniającym powiązanie warstw.
Połączenia międzywarstwowe Wymagana wytrzymałość na ścinanie połączenia pomiędzy warstwami asfaltowymi nawierzchni Połączenie między warstwami Wymagana minimalna wytrzymałość na ścinanie, na próbkach Ø 150 mm (Ø 100 mm) [MPa] ścieralna - wiążąca a) 1,0 wiążąca podbudowa 0,7 podbudowa - podbudowa b) 0,6 cienka warstwa ścieralna (grubość projektowa 3,5 cm) warstwa wiążąca cienka warstwa ścieralna (grubość projektowa 3,5 cm) warstwa ścieralna 1,3 c) a) Nie dotyczy asfaltowych warstw kompaktowych b) Jeśli podbudowa składa się z kilku warstw asfaltowych c) Nie dotyczy jeżeli zawartość wolnych przestrzeni w warstwie ścieralnej przekracza 14%
Transport mieszanki Mieszanki mineralno-asfaltowe powinny być dowożone na budowę odpowiednio do postępu robót, tak aby zapewnić ciągłość wbudowania. Podczas transportu i postoju przed wbudowaniem mieszanki powinny być zabezpieczone przed ostygnięciem i dopływem powietrza (przykrycie, pojemniki termoizolacyjne lub pojazdy ogrzewane itp.). Mieszanki mineralno-asfaltowe, z wyjątkiem asfaltu lanego, powinny być przewożone pojazdami samowyładowczymi. Asfalt lany powinien być przewożony w kotłach termoizolowanych z mieszadłem i w trakcie przewozu bez przerw mieszany. Warunki i czas transportu mieszanek mineralno-asfaltowych, od wyprodukowania do wbudowania, powinny zapewniać utrzymanie temperatury w wymaganych przedziałach określonych w WT-2 2014 część I. Czas transportu asfaltu lanego w kotłach, od załadunku do rozładunku, nie powinien przekraczać: 12 h z asfaltem drogowym, 8 h z asfaltem modyfikowanym. Asfalt lany, który był ogrzewany przez dłuższy czas lub przetrzymywany w wyższej temperaturze niż podano w WT-2 2014 część I, nie może być użyty do wbudowania.
Wbudowanie mieszanki Prace związane z wbudowaniem mieszanki mineralno-asfaltowej należy tak zaplanować, aby: umożliwiały układanie warstwy całą szerokością jezdni (jedną rozkładarką lub dwoma rozkładarkami pracującymi obok siebie z przesunięciem wg pkt 7.6.3.1.), a w przypadku przebudów i remontów o dopuszczonym ruchu jednokierunkowym (wahadłowym) szerokością pasa ruchu, dzienne działki robocze (tj. odcinki nawierzchni na których mieszanka mineralno-asfaltowa jest wbudowywana jednego dnia) powinny być możliwie jak najdłuższe, wielkość dostaw mieszanki powinna zapewnić pracę rozkładarki bez zatrzymań. Mieszankę mineralno-asfaltową należy wbudowywać w sprzyjających warunkach atmosferycznych. Nie dopuszcza się wbudowania mieszanki mineralno-asfaltowej podczas opadów atmosferycznych i silnego wiatru przekraczającego 16 m/s. Przy wykonywaniu nawierzchni dróg o kategorii KR 6-7, do warstwy ścieralnej wymagane jest: stosowanie podajników mieszanki mineralno-asfaltowej do zasilania kosza rozkładarki ze środków transportu. Zaleca się stosowanie takich podajników również do warstw wiążących, stosowanie rozkładarek wyposażonych w łatę o długości min. 10 m z co najmniej 3 czujnikami.
Podajnik
Połączenia technologiczne: Na zimno Gorące przy gorącym złącza w warstwach nawierzchni powinny być wykonane w linii prostej, złącza podłużnego nie można lokalizować w śladach kół, a także w obszarze poziomego oznakowania jezdni, złącza podłużne w konstrukcji wielowarstwowej należy przesunąć względem siebie w kolejnych warstwach technologicznych o co najmniej 30 cm w kierunku poprzecznym do osi jezdni, złącza muszą być całkowicie związane a powierzchnie przylegających warstw powinny być w jednym poziomie.
Krawędzie zewnętrzne warstw bitumicznych Krawędzie zewnętrzne oraz powierzchnie odsadzek poziomych należy zabezpieczyć przez pokrycie gorącym asfaltem w ilości: powierzchnie odsadzek - 1,5 kg/m 2, krawędzie zewnętrzne - 4 kg/m 2. Gorący asfalt może być nanoszony w kilku przejściach roboczych. Wykończenie oraz uszczelnienie wyżej położonej krawędzi warstwy dla nawierzchni o jednostronnym nachyleniu
Kruszywo do uszorstnienia Wymagania dotyczące kruszywa (naturalnego lub sztucznego) do uszorstnienia warstwy ścieralnej *Kruszywo grube 2/4 i 2/5 nie należy stosować do SMA o uziarnieniu D<11 Nie dopuszcza się do stosowania kruszywa wyprodukowanego z naturalnie rozdrobnionego surowca skalnego (kruszywa polodowcowe), wapiennego i dolomitowego. Wymagania wobec kruszywa grubego 2/4* lub 2/5* oraz nienormowego 1/3 1 Uziarnienie według PN-EN 933-1; kategoria nie niższa niż: G C 90/10 2 Zawartość pyłu według PN-EN 933-1; kategoria nie wyższa niż: ƒ 1 3 Procentowa zawartość ziaren o powierzchni przekruszonej i łamanej C 100/0 *Kruszywo grube 2/4 i 2/5 nie należy stosować do SMA o uziarnieniu D<11 Nie dopuszcza się do stosowania kruszywa wyprodukowanego z naturalnie rozdrobnionego surowca skalnego (kruszywa polodowcowe), wapiennego i dolomitowego.
Równość podłużna Maksymalne wartości wskaźnika IRI dla warstwy ścieralnej określone metodą profilometryczną Klasa drogi Element nawierzchni Pasy ruchu zasadnicze, awaryjne, dodatkowe, Maksymalne wartości wskaźników dla zadanego zakresu długości odcinka drogi [mm/m] IRI śr * IRI max 1,3 2,4 * w przypadku: A, S, GP G włączenia i wyłączenia, jezdnie łącznic Jezdnie MOP, utwardzone pobocza Pasy ruchu zasadnicze, dodatkowe, włączenia i wyłączenia, postojowe, jezdnie łącznic 1,5 2,7 1,7 3,4 Utwardzone pobocza 2,0 3,8 odbioru odcinków warstwy nawierzchni o całkowitej długości mniejszej niż 500 m, odbioru robót polegających na ułożeniu na istniejącej nawierzchni jedynie warstwy ścieralnej (niezależnie od długości odcinka robót), dopuszczalną wartość IRI śr wg tabeli należy zwiększyć o 0,2 mm/m.
Wymagania w Turcji
Własności przeciwpoślizgowe Wymagane minimalne wartości miarodajne współczynnika tarcia dla opony PIARC Klasa drogi A, S Element nawierzchni Pasy ruchu zasadnicze, dodatkowe, awaryjne Pasy włączania i wyłączania, jezdnie łącznic Minimalna wartość miarodajnego współczynnika tarcia przy prędkości zablokowanej opony względem nawierzchni 30 km/h 60 km/h 90 km/h - 0,49* 0,44 0,55** 0,51 - GP, G Pasy ruchu, pasy dodatkowe, jezdnie łącznic, utwardzone pobocza 0,51** 0,41 - * wartość wymagania dla odcinków nawierzchni, na których nie można wykonać pomiarów z prędkością 90 km/h, ** wartości wymagań dla odcinków nawierzchni, na których nie można wykonać pomiarów z prędkością 60 km/h.
Doświadczenia polskiego drogownictwa W badaniach własności przeciwpoślizgowych Lp Numer Rok 1 TD-36 1997 Numer umowy Tytuł Zalecenia doboru technologii wykonania warstwy ścieralnej nawierzchni asfaltowych ze względu na jej właściwości przeciwpoślizgowe. 2 TD-46 1999 23/99 (GDDP) 3 TD-54 2001 17/01 (GDDP) 4 TD-55 2001 42384 5 TD-63 2003 448/03 6 TD-71 2004 686/04 7 TD-88 2008 107231 8 TD-89 2010 321689 9 TD-93 2013 3464/13 Weryfikacja stosowania kruszywa dolomitowego w warstwie ścieralnej nawierzchni ze względu na jej właściwości przeciwpoślizgowe. Zgromadzenie danych na temat wymagań dotyczących właściwości przeciwpoślizgowych nawierzchni drogowych w krajach europejskich. Analiza polskich przepisów dotyczących właściwości przeciwpoślizgowych nawierzchni drogowych w świetle wymagań obowiązujących w krajach europejskich. Badanie wpływu makrotekstury warstwy ścieralnej na właściwości przeciwpoślizgowe nawierzchni drogowych. Analiza i weryfikacja wymagań i procedur pomiarowych oceny właściwości przeciwpoślizgowych nawierzchni dróg publicznych i autostrad płatnych. Analiza zmienności właściwości przeciwpoślizgowych warstwy ścieralnej nawierzchni w początkowym okresie jej eksploatacji. Opracowanie funkcji przeliczeniowych wartości współczynnika tarcia uzyskiwanych urządzeniami SRT-3 i T2GO. Aktualizacja zależności funkcyjnych w pomiarach urządzeniem SRT-3 między wartościami współczynnika tarcia uzyskiwanymi na oponach PIARC i Barum Bravuris.
Opracowania w posiadaniu GDDKiA
Ocena jasności nawierzchni Powierzchniami wymagającymi rozjaśnienia warstwy ścieralnej są: nawierzchnie KR5 KR7 na obiektach inżynierskich w ciągu głównym dróg krajowych i autostrad o nawierzchni betonowej, w tunelach. Rozjaśnienie do żądanego poziomu luminancji można uzyskać przez dodanie jasnego kruszywa grubego lub jasnego kruszywa drobnego lub kombinacji drobnych i grubych kruszyw jasnych do warstwy ścieralnej. Kruszywa stosowane do rozjaśnienia muszą posiadać własności fizyko-mechaniczne określone dla danej kategorii ruchu warstw ścieralnych w WT-1 2014. Wskaźnik luminancji wynosi co najmniej 70 mcd/(m 2 lux)
Nowelizacja Instrukcji DP-T 14
Nowelizacja Instrukcji DP-T 14 Odchyłki w zakresie składu mieszanki mineralno-asfaltowej Wartości wymagane i graniczne w zakresie wytrzymałości betonu na ściskanie Odchyłki w zakresie grubości warstw z mieszanek mineralno-asfaltowych Odchyłki w zakresie grubości warstwy nawierzchniowej z betonu cementowego Wartości wymagane i graniczne w zakresie wskaźnika zagęszczenia warstw z mieszanek mineralno-asfaltowych Wartości wymagane i graniczne w zakresie miarodajnego współczynnika tarcia Wartości wymagane i graniczne w zakresie równości nawierzchni
WYLICZENIE POTRĄCEŃ Potrącenia za skład mieszanki mineralno-asfaltowej Potrącenia za niewłaściwą wytrzymałość betonu na ściskanie Potrącenia za niewłaściwą grubość warstwy lub pakietu warstw z mieszanek mineralno-asfaltowych Potrącenia za niewłaściwą grubość warstwy nawierzchniowej z betonu cementowego Potrącenia za wskaźnik zagęszczenia warstw z mieszanek mineralno-asfaltowych Potrącenia za miarodajny współczynnik tarcia dla warstwy ścieralnej z mieszanki mineralno-asfaltowej oraz warstwy nawierzchniowej z betonu cementowego Potrącenia za równości podłużną i poprzeczną dla warstw ścieralnej z mieszanki mineralno-asfaltowej oraz warstwy nawierzchniowej z betonu cementowego
Skład mieszanki mineralno-asfaltowej P=A K F gdzie: PAzależności: potrącenie [PLN], współczynnik wyrażony w funkcji wielkości odchyłki pa i obliczony z dokładnością do 0,001 według powyższej A=pa/100 30 dla pojedynczego wyniku odchyłki od 0,1 do 0,3 gdzie: pa wielkość odchyłki w zakresie zawartości lepiszcza rozpuszczalnego dla wartości średniej, Kcena jednostkowa [PLN/m2] Fpowierzchnia objęta sprawdzeniem [m2] W przypadku, jeśli potrącenie dotyczy nadmiary lepiszcza, wówczas obliczoną kwotę potrąceń wg wzoru (2) należy pomniejszyć o połowę. P=A' K F gdzie: Ppotrącenie [PLN], A współczynnik wyrażony w funkcji wielkości odchyłki dla pojedynczej próbki pa i obliczony z dokładnością do 0,01 według poniższej zależności: A'=((pa 130)-30)/100 dla pojedynczego wyniku odchyłki > 0,3 pa wielkość odchyłki w zakresie zawartości lepiszcza rozpuszczalnego dla pojedynczego wyniku, Kcena jednostkowa [PLN/m2] lub [PLN/t], Fpowierzchnia objęta sprawdzeniem [m2] lub odpowiednia ilość materiału [t]. W przypadku, jeśli potrącenie dla pojedynczej próbki dotyczy nadmiaru lepiszcza, wówczas obliczoną kwotę potrąceń wg wzoru (5), dla powierzchni reprezentowanej przez tą próbkę, należy zmniejszyć o połowę. W celu ułatwienia posługiwania się wzorem (5), w tabeli 20 podaje się wartości parametru A dla poszczególnych odchyłek.
Skład mieszanki mineralno-asfaltowej P=A' K F gdzie: P - potrącenie [PLN], A - współczynnik wyrażony w funkcji wielkości odchyłki dla pojedynczej próbki p a i obliczony z dokładnością do 0,01 według poniższej zależności: A'=p a /100 100 dla średniej z 5 i więcej wyników p a - wielkość odchyłki w zakresie zawartości lepiszcza rozpuszczalnego dla pojedynczego wyniku, K - cena jednostkowa [PLN/m 2 ] lub [PLN/t], F - powierzchnia objęta sprawdzeniem [m 2 ] lub odpowiednia ilość materiału [t]. W przypadku, jeśli potrącenie dla pojedynczej próbki dotyczy nadmiaru lepiszcza, wówczas obliczoną kwotę potrąceń wg wzoru (5), dla powierzchni reprezentowanej przez tą próbkę, należy zmniejszyć o połowę.
Potrącenia za niewłaściwą wytrzymałość betonu na ściskanie
Przewodnik do oceny jakości warstwy nawierzchniowej z betonu cementowego na podstawie wartości wymaganych i granicznych w zakresie wytrzymałości na ściskanie dla pojedynczego wyniku w serii i średniej Klasa wytrzymałości betonu na ściskania, określona na próbkach walcowych, odwierconych Pojedynczy wynik badania wytrzymałości betonu na ściskanie, f ci [MPa] Sposób postępowania bez potrąceń z potrąceniami nie do odbioru CC30 26,0 25,9 21,1 21,0 CC35 31,0 30,9 26,1 26,0 CC40 36,0 35,9 31,1 31,0 Klasa wytrzymałości betonu na ściskania, określona na próbkach walcowych, odwierconych Średnia wytrzymałości betonu na ściskanie, f cm [MPa] Sposób postępowania bez potrąceń z potrąceniami nie do odbioru CC30 34,0 33,9 29,1 29,0 CC35 39,0 38,9 34,1 34,0 CC40 44,0 43,9 39,1 39,0
Potrącenia w zakresie grubości warstw z mieszanek mineralno-asfaltowych
Potrącenia za wskaźnik zagęszczenia warstw z mieszanek mineralno-asfaltowych
Potrąceń za miarodajny współczynnik tarcia dla warstwy ścieralnej z mieszanki mineralno-asfaltowej oraz warstwy nawierzchniowej z betonu cementowego Nie stosujemy ze względu na wielkości minimalne wymagane przez przepisy prawne Potrącenia za równości podłużną i poprzeczną dla warstw ścieralnej z mieszanki mineralno-asfaltowej oraz warstwy nawierzchniowej z betonu cementowego Nie stosujemy ze względu na wielkości minimalne wymagane przez przepisy prawne
Dziękuję za uwagę