1. Ul. ks. I. Skorupki 10/12 Willa Józefa Richtera Willa wzniesiona w latach 1898-1899, prawdopodobnie według projektu Karla Seidla, stylowo nawiązuje do renesansu włoskiego. Na parterze usytuowano dwa salony, jadalnię z kredensem i bufetem oraz gabinet. Na pierwsze piętro prowadzi reprezentacyjna klatka schodowa. Dawniej znajdowały się tu sypialnie, saloniki i pokoje dziecięce. Piwnice rezydencji były przeznaczone na kuchnię, pralnię i magiel. Od 1993 roku willa jest własnością Politechniki Łódzkiej. 2. Ul. ks. I. Skorupki 6/8 Willa Reinholda Richtera Willa wzniesiona w latach 1903-1904 według projektu podpisanego przez Ignacego Stebelskiego. Architektura budynku nawiązuje stylowo do renesansu niemieckiego. Do wnętrz rezydencji prowadzi ozdobne wejście od ulicy ks. I. Skorupki. Z holu można przejść do dawnych reprezentacyjnych wnętrz, m.in. do jadalni i salonu, ogrodu zimowego oraz gabinetu. Piętro zajmowały pokoje mieszkalne, saloniki i sypialnie. Przy willi wybudowano również portiernię oraz bramę wjazdową. Rezydencję otacza park im. bpa M. Klepacza, w którym znajduje się wiele cennych okazów drzew, m.in. pomnikowy dąb zwany Fabrykantem. Obecnie mieści się tu Rektorat Politechniki Łódzkiej.
3. Ul. ks.bpa.w. Tymienieckiego 24/26 Willa Henryka Grohmana Willa wzniesiona w latach 1892-1893 prawdopodobnie według projektu Hilarego Majewskiego w stylu nawiązującym do włoskiego renesansu. Obiekt, powstały w bliskim sąsiedztwie przędzalni, swoim wyglądem bardziej przypomina budynek fabryczny niż rezydencję. W holu wejściowym i salonie zachował się oryginalny wystrój utrzymany w duchu secesji wiedeńskiej. Najbardziej reprezentacyjny charakter miała sala balowa i koncertowa, w której często rozbrzmiewała muzyka znakomitych wirtuozów. Obecnie mieści się tu Muzeum Książki Artystycznej. (czynne: po wcześniejszym kontakcie telefonicznym, tel. 502 62 64 66) 4. Ul. Przędzalniana 72 Willa Edwarda i Matyldy Herbstów Neorenesansowa willa zbudowana w latach 1875-1876 prawdopodobnie według projektu Hilarego Majewskiego dla Matyldy - córki przemysłowca Karola Scheiblera oraz jej męża Edwarda Herbsta. Jest to typowa rezydencja fabrykancka, a wyposażenie wnętrz odzwierciedla upodobania łódzkich przemysłowców XIX/XX w. Na parterze znajdował się gabinet gospodarza, rokokowa sala lustrzana, jadalnia, pokój orientalny, gabinet myśliwski oraz dobudowana w okresie późniejszym sala balowa, z której można było przejść do ogrodu zewnętrznego i oranżerii. Na pierwsze piętro, które zajmowały pomieszczenia mieszkalne, prowadzi obszerna klatka schodowa. Do willi dobudowano budynek gospodarczy, a po przeciwległej stronie dziedzińca powstała stajnia i wozownia. Obecnie w odtworzonych wnętrzach mieści się siedziba Oddziału Muzeum Sztuki. Zbiory obejmują kolekcję mebli i innych przedmiotów codziennego użytku pochodzących z dawnych rezydencji fabrykanckich z Łodzi i okolic. (czynne: wt. pt. 10.00 17.00, sob., n. 11.00 18.00, tel. 42/674 96 98)
5. Pl. Zwycięstwa 1 Pałac Karola Wilhelma Scheiblera Obiekt wzniesiony w 1855 roku jako parterowy dom fabrykanta; ostateczny charakter uzyskał w wyniku rozbudowy w latach 1884-86 według projektu Edwarda Lilpopa. Pałac należał do największego łódzkiego przemysłowca Karola Scheiblera. Neorenesansowa fasada kontrastuje z bogactwem eklektycznych wnętrz. Pomieszczenia na parterze, m.in. sala lustrzana i jadalnia oraz gabinet pana domu mają charakter reprezentacyjny. Na piętrze znajdowały się pokoje mieszkalne i taras. Za rezydencją rozciągał się zieleniec. Obecnie pałac jest siedzibą Muzeum Kinematografii. (czynne: wt. 10.00 17.00, czw. 11.00 19.00, śr., pt. 9.00 16.00, ndz 11.00-18.00, tel. 42/674 09 57 6. Ul. Targowa 61/63 Willa Oskara Kona Neorenesansowa willa zbudowana w 1903 roku prawdopodobnie według projektu Franciszka Chełmińskiego; po 1918 r. własność Widzewskiej Manufaktury i siedziba jej prezesa Oskara Kona. Do wnętrza rezydencji prowadzi wejście osłonięte portykiem wspartym na dwóch kolumnach. Bogato wyposażone i zdobione salony nie zachowały się do dnia dzisiejszego. Przetrwały pozostałości sztukaterii, witraże i drewniane schody. Obecnie gospodarzem obiektu jest Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. To właśnie tutaj znajdują się słynne schody prowadzące do szkolnego kina, na których przesiadywali studenci Filmówki, m.in. Roman Polański, Krzysztof Kieślowski czy Andrzej Wajda.
7. Ul. Piotrkowska 266/268 Pałac Rodziny Scheiblerów Obiekt wzniesiony w 1845 roku pierwotnie jako piętrowy, klasycystyczny dom; reprezentacyjny charakter i neorenesansowy wystrój uzyskał w wyniku wielokrotnych przebudów dokonanych w latach 80. i 90. XIX wieku dla rodziny Scheiblerów. Bryłę pałacu wyróżniała narożna wieża nakryta namiotowym hełmem. Na parterze rozmieszczone były reprezentacyjne salony, jadalnia oraz sala lustrzana, piętro zajmowały pomieszczenia prywatne domowników. Wnętrza w znacznej części zachowały bogaty wystrój ze sztukateriami, polichromiami i majolikowymi piecami. Obecnie budynek jest użytkowany przez Politechnikę Łódzką. 8. Ul. Piotrkowska 262 Pałac Roberta Schweikerta Pałac wzniesiony w latach 1910-1912 r. według projektu Lwa Lubotynowicza jest przykładem rezydencji fabrykanckiej nawiązującej do założeń barokowych. Piętrowy budynek, położony między dziedzińcem a ogrodem, jest siedzibą Instytutu Europejskiego. Na parterze na szczególną uwagę zasługują dawne pomieszczenia reprezentacyjne - gabinet, salon i jadalnia, gdzie zachowały się oryginalne elementy wyposażenia i dekoracji. Interesujący jest witraż zajmujący okno klatki schodowej. Za pałacem rozciąga się ogród w stylu francuskim z fontanną, rabatami i altaną.
9. Ul. Piotrkowska 236 Pałac Augusta Haertiga Pałac wzniesiony w latach 1895-1896 według projektu Franciszka Chełmińskiego w stylu eklektycznym jest doskonałym przykładem śródmiejskiej rezydencji łączącej funkcję mieszkalną oraz biurowo-handlową. Na parterze mieścił się kantor fabryczny, piętra zajmowały reprezentacyjne salony. Do dziś zachowały się cenne elementy wystroju i wyposażenia, m.in. dawne piece majolikowe, sztukaterie, malowidła. W głębi posesji znajdował się budynek farbiarni i wykańczalni tkanin. Przeprowadzone w ostatnich latach prace renowacyjne przywróciły dawny blask fasadzie i pałacowym wnętrzom. 10. Ul. Wigury 12 Willa Wilhelma Teschemachera Neorenesansowa willa zbudowana w latach 1890-1892 architekturą nawiązuje do Palazzo Farnese w Rzymie. Parter zajmowały pomieszczenia reprezentacyjne, na piętrze znajdowała się część mieszkalna. Wnętrza pochodzą z okresu międzywojennego, utrzymane są w stylistyce art deco. Na szczególną uwagę zasługuje oranżeria, gdzie możemy podziwiać fontannę z umieszczoną nad nią mozaiką z weneckiego warsztatu Antonio Salviattiego. Obecnie gospodarzem obiektu jest PTTK.
11. Al. Kościuszki 88 Willa Jarischów Kameralna willa austriackich przemysłowców wzniesiona w latach 1923-1925. Centralną część fasady wyróżnia półokrągła, wysunięta nieco do przodu część budynku, zwieńczona sześcioboczną wieżyczką. We wnętrzach zachowały się piękne sztukaterie roślinne, kilka witraży oraz elementy dębowej stolarki drzwiowej. Obecnie obiekt użytkuje Urząd Miasta Łodzi. 12. Ul. Piotrkowska 151 Pałac Gustawa Adolfa Kindermanna Rezydencja powstała w latach 1910-1911 według projektu Karla Seidla. Fasada, oblicowana piaskowcem, łączy elementy neoromańskie i neorenesansowe. Fasadę budynku od strony frontowej urozmaica wykusz, a oficynę w elewacji zachodniej - arkadowa loggia. W budynku zwraca uwagę interesujący i zróżnicowany wystrój wnętrz z dobrze zachowanymi witrażami, kominkami, meblami. Okazale prezentuje się dwukondygnacyjny, obłożony boazerią hall z dawnym kominkiem i fontanną. Obecnie budynek zajmuje Prokuratura Apelacyjna.
13. Ul. Piotrkowska 137/139 Pałac Juliusza Kindermanna Pałac wzniesiony w 1907 r. według projektu Karla Seidla. Architektura pałacu nawiązuje do renesansu. Fasada ozdobiona jest cenną mozaiką przedstawiającą w sposób alegoryczny handel bawełną. Do pałacu prowadzi wejście z sieni przejazdowej. Do reprezentacyjnych salonów wchodziło się z obszernego hallu z fontanną i kominkiem. W dobrze zachowanych wnętrzach można podziwiać elementy stolarki i secesyjny witraż na klatce schodowej. 14. Ul. Piotrkowska 104 Pałac Juliusza Heinzla Pałac wzniesiony w 1880 r. według projektu Otto Gehliga łączył w sobie trzy funkcje: reprezentacyjną, mieszkalną, i handlową. Architektura budynku nawiązuje stylowo do renesansu włoskiego. Centralną część fryzu wieńczącego dach zdobi grupa trzech alegorycznych rzeźb kobiet symbolizujących Przemysł, Handel i Wolność. Na zapleczu pałacu znajdowała się fabryka, w której produkowano tkaniny wełniane. Przebudowane wnętrza są obecnie siedzibą Urzędu Miasta Łodzi i Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego.
15. Ul. Piotrkowska 77 Pałac Maksymiliana Goldfedera Neorenesansowy pałac wzniesiony w latach 1889-1892 według projektu podpisanego przez Hilarego Majewskiego jest przykładem śródmiejskiej rezydencji. Na parterze mieścił się aż do lat dwudziestych XX w. Dom Bankowy M. Goldfedera. Na piętrze znalazły się salony z bogatym wystrojem, o różnorodnych formach stylowych, zachowanym do dziś. 16. Ul. Moniuszki Pasaż Ludwika Meyera Dawny prywatny pasaż należący do przedsiębiorcy Ludwika Meyera wytyczony i zabudowany luksusowymi willami w latach 1883-1887 prawdopodobnie według projektu Hilarego Majewskiego. Ulica jako pierwsza w mieście otrzymała elektryczne oświetlenie, a mieszkania wyposażono w instalację gazową i wodno-kanalizacyjną.
17. Ul. Narutowicza 48 Willa Gustawa Schreera Willa fabrykancka wzniesiona w latach 1891-1893 według projektu Gustawa Landau-Gutentegera. Architektura budynku nawiązuje do dojrzałego renesansu włoskiego. Wnętrza o charakterze mieszkalnym zachowały dekoracje neorokokowe i neorenesansowe. W sąsiedztwie willi znajdował się budynek fabryczny należący do G. Schreera, w którym produkowano wigonię (rodzaj przędzy używany m.in. do wyrobu pończoch). 18. Ul. Jaracza 45 Willa Arnolda Stillera Willa wzniesiona w latach 1891-1893 prawdopodobnie według projektu Hilarego Majewskiego, rozbudowana w latach 1899-1901. Stylem nawiązuje do północnego renesansu i manieryzmu. Ceglana elewacja kontrastuje z elementami tynkowanymi, a wysokie dachy mansardowe są urozmaicone szczytami o bogatych formach. Parter willi zajmowały pomieszczenia reprezentacyjne, m.in. jadalnia, salony, biblioteka, palarnia, na piętrze znajdowały się pomieszczenia mieszkalne. Budynek otoczony był ogrodem, którego fragmenty przetrwały do dziś.
19. Ul. Sterlinga 26 Willa Jakuba Kestenberga Willa wzniesiona w 1903 r. według projektu Franciszka Chełmińskiego w stylu neobarokowym z elementami secesji. Zróżnicowana faktura elewacji, asymetryczność i liczne dekoracje roślinne wyróżniają obiekt na tle surowych budynków fabrycznych. Budynek pełnił funkcję handlową oraz reprezentacyjno- mieszkalną. Na parterze znajdowały się pomieszczenia biurowe i kantor, a na piętrze pokoje mieszkalne ozdobione secesyjnymi sztukateriami. 20. Ul. Rewolucji 1905 r. nr 44 Willa Leona Rappaporta Jedna z najciekawszych siedzib fabrykanckich wzniesiona w 1905 roku. Bryłę budynku od strony zachodniej urozmaica wieża z bogatą ornamentyką w stylu secesyjnym. Wnętrza miały przeznaczenie mieszkalne i biurowo-administracyjne. Do dzisiejszego dnia zachowało się wiele secesyjnych dekoracji w postaci florystycznych zdobień ściennych.
21. Ul. Franciszkańska 1/5 Pałac Alfreda Biedermanna Pałac fabrykancki wzniesiony w latach 1910-1912 w stylu modernistycznym z nawiązaniami do architektury klasycystycznej. Parter budynku miał charakter reprezentacyjny, piętro pełniło funkcje typowo mieszkalne. Wnętrza zdobiły liczne dzieła sztuki z rodzinnej kolekcji Biedermannów. Obecnie pałac należy do Uniwersytetu Łódzkiego. Oprócz sal i pomieszczeń dydaktycznych znajduje się tutaj Muzeum Uniwersytetu Łódzkiego, prezentujące pamiątki po najwybitniejszych pracownikach uczelni. 22. Ul. Ogrodowa 15 Pałac Izraela Kalmanowicza Poznańskiego Pałac powstał na podstawie projektu Hilarego Majewskiego z 1888 r. Obecny wygląd jest wynikiem rozbudowy w latach 1898 1903 według projektów Juliusza Junga i Dawida Rosenthala. Wystawna architektura pałacu nawiązuje do renesansu i baroku. Parter pełnił funkcje biurowo-administracyjne, a piętro zajmowały reprezentacyjne salony oraz apartamenty mieszkalne. Obecnie pałac jest siedzibą Muzeum Miasta Łodzi. Zwiedzając zabytkowe wnętrza można zapoznać się z historią i kulturą XIX wiecznej Łodzi, poznać fenomen wielokulturowej i wielowyznaniowej metropolii przemysłowej. Stała wystawa Panteon Wielkich Łodzian prezentuje sylwetki znamienitych postaci związanych z miastem: Juliana Tuwima, Władysława Reymonta, Aleksandra Tansmana, Jerzego Kosińskiego, Karla Dedeciusa, a także Artura Rubinsteina i Jan Karskiego. (czynne: pon. 10.00 14.00, wt. 10.00 16.00, śr. 14.00 18.00, czw. 11.00 19.00, sob., n. 11.00 18.00, tel. 42/654 03 23)
23. Ul. Gdańska 32 Pałac Karola Poznańskiego Pałac wzniesiony w latach 1904-1908 według projektu Adolfa Zeligsona. W architekturze budynku przeplatają się motywy zaczerpnięte z renesansu, baroku i secesji. Obiekt założono na planie podkowy z wewnętrznym dziedzińcem, otoczonym z trzech stron skrzydłami. Wnętrza zachowały oryginalny układ oraz wiele elementów wystroju i wyposażenia. Obecnie gospodarzem obiektu jest Akademia Muzyczna. 24. Ul. Więckowskiego 36 Pałac Maurycego Poznańskiego Pałac wzniesiony około 1900-1902 r. prawdopodobnie według projektu Adolfa Zeligsona. Architektura budynku nawiązuje do renesansu włoskiego. Masywna, zwarta bryła ozdobiona jest licznymi dekoracjami. Z dawnego wystroju wnętrza przetrwała klatka schodowa, witraże i marmurowe schody. Obecnie w pałacu mieści się Muzeum Sztuki. Zaprojektowana przez Władysława Strzemińskiego Sala Neoplastyczna stanowi inspirację dla nowych projektów artystycznych i działań edukacyjnych realizowanych w Muzeum. (czynne: wt. n. 10.00 17.00, tel. 42/633 97 90)
25. Ul. Wólczańska 31/33 Willa Leopolda Kindermanna Willa wybudowana w latach 1902-1903 według projektu Gustawa Landau-Gutentegera jest jednym z najpiękniejszych zabytków architektury secesyjnej w Polsce. Nieregularną i asymetryczną bryłę budynku podkreśla od strony ogrodu kolista wieża. Malownicza fasada pokryta jest motywami roślinno-animalistycznymi. Wejście osłania portyk wsparty na dwóch filarach w formie pni jabłoni. Wnętrza zdobią dekoracje stiukowe z motywami liści kasztanowca, kwiatów róży, jabłoni, irysów i maków. Obecnie willa jest siedzibą Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi. (czynne: wt., śr., pt. 11.00 17.00, czw. 11.00 18.00, sob., n. 11.00 16.00) 26. Al. Kościuszki 31/33 Pałac Wilhelma Lürkensa Pałac wzniesiony w latach 1912-1913, według projektu architekta Alwilla Jankaua w stylu historyzującego modernizmu. Na parterze znajdowały się biura, na pierwszym piętrze pomieszczenia reprezentacyjne, a drugie piętro zajmowały apartamenty prywatne właścicieli pałacu, sypialnie i salony. Bogato urządzone wnętrza zachowały dekoracje sztukatorskie i piękne witraże. Za pałacem znajdowała się należąca do Lurkensa fabryka wyrobów dzianych i bawełnianych