Dostosowanie kształcenia i szkolenia zawodowego do potrzeb rynku pracy - projekty ORE realizowane w latach 2016-2018 w ramach PO WER dotyczące kształcenia zawodowego
Preorientacja zawodowa, orientacja zawodowa i doradztwo zawodowe kluczem do sukcesu zawodowego
1. Projekt ORE Efektywne doradztwo edukacyjno-zawodowe dla dzieci, młodzieży i dorosłych
Dlaczego taki projekt? Stan obecny W ustawie Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r.: Art. 47. 1. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia: 3) ramowe plany nauczania dla poszczególnych typów szkół, w tym: c) minimalny wymiar godzin zajęć z zakresu doradztwa zawodowego. 4) treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, warunki i sposób realizacji i organizacji doradztwa zawodowego w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4, oraz wymagania w zakresie przygotowania osób realizujących doradztwo zawodowe w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4, uwzględniając rolę doradztwa zawodowego we wspieraniu uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych.
Dlaczego taki projekt? Stan obecny W ustawie Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r.: Art. 98. 1. Statut szkoły zawiera w szczególności: 16) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego. Art. 109. 1. Podstawowymi formami działalności dydaktycznowychowawczej szkoły są: 7) zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego.
Dlaczego taki projekt? Stan obecny W ustawie Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r.: Art. 98. 1. Statut szkoły zawiera w szczególności: 16) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego. Art. 109. 1. Podstawowymi formami działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły są: 5) zajęcia prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej; 7) zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego. 6. Zajęcia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, są organizowane dla uczniów klasy VII i VIII szkoły podstawowej, branżowej szkoły I stopnia, liceum ogólnokształcącego i technikum. 7. Zajęcia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, są realizowane niezależnie od pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu udzielanej uczniom w ramach zajęć, o których mowa w ust. 1 pkt
Dlaczego taki projekt? Stan obecny W ustawie Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r.: Art. 4. W ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2016 r. poz. 1379) wprowadza się następujące zmiany: d) w ust. 7 pkt 3 otrzymuje brzmienie: 3) tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć (...) doradców zawodowych prowadzących zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu w celu wspomagania uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 47 ust.1 pkt 5 ustawy Prawo oświatowe.
Dlaczego taki projekt? Stan obecny W ustawie Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r.: Art. 292. 1. W roku szkolnym 2017/2018 zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo oświatowe, są realizowane w oparciu o program przygotowany przez nauczyciela realizującego te zajęcia i dopuszczony do użytku przez dyrektora szkoły, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej. 2. Program, o którym mowa w ust. 1, zawiera treści dotyczące informacji o zawodach, kwalifikacjach i stanowiskach pracy oraz możliwościach uzyskania kwalifikacji zgodnych z potrzebami rynku pracy i predyspozycjami zawodowymi.
Co chcemy dzięki niemu osiągnąć? Cel główny projektu Stworzenie ram efektywnego funkcjonowania doradztwa edukacyjno-zawodowego w systemie oświaty
Co chcemy dzięki niemu osiągnąć? Cele szczegółowe projektu Opracowanie standardów realizacji doradztwa edukacyjno-zawodowego, uwzględniających potrzeby uczniów i dorosłych uczących się na różnych poziomach edukacyjnych i w różnych typach szkół i placówek (m.in. określenie rekomendowanej tematyki zajęć edukacyjnych, proponowanych narzędzi i metod pracy, oczekiwanych efektów usług doradczych) Przygotowanie wzorcowych rozwiązań organizacyjnych w zakresie funkcjonowania wewnątrzszkolnych systemów doradztwa, z uwzględnieniem współpracy wszystkich osób mających wpływ na efektywność doradztwa w szkole
Co już osiągnęliśmy? Wypracowanie o o Główne działania przykładowych programów preorientacji i orientacji zawodowej, ramowych programów realizacji doradztwa edukacyjno-zawodowego zawierających cele ogólne i cele szczegółowe (treści nauczania wymagania szczegółowe) oraz narzędzia ich realizacji 338 scenariuszy działań doradczych do testowania. Testowanie w 13 wylosowanych szkołach z obszarów miejskich i w 13 wylosowanych szkołach z obszarów wiejskich programów doradztwa, a także w 18 przedszkolach i szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych, które zgłosiły się na ochotnika.
Jak planujemy dalszą realizację? Główne działania Wypracowanie ostatecznych wersji programów na podstawie wyników testowania oraz z uwzględnieniem zmian w prawie oświatowym, w tym nowej struktury sytemu oświaty. Wypracowanie wzorcowych rozwiązań organizacyjnych funkcjonowania wewnątrzszkolnych systemów doradztwa (WSD) przez 5 zespołów autorów - przedstawicieli autorów programów i koordynatorów testowania w szkołach. Przeprowadzenie seminariów dla przedstawicieli organów prowadzących szkoły i placówki przygotowujące ich do wdrożenia ramowych programów doradztwa.
LO 7, 8 klasa SP T P 1-3 klasa SP 4-6 klasa SP BS I BS II SP Preorientacja Orientacja Doradztwo zawodowe Nowy ustrój systemu oświaty
Kierunki rozwoju szkolnictwa zawodowego i doradztwa edukacyjno-zawodowego Poznanie siebie (zasoby) m.in.: zainteresowania, zdolności i uzdolnienia, mocne strony i obszary do rozwoju, ograniczenia, kompetencje - wiedza, umiejętności, postawy, wartości, predyspozycje zawodowe, stan zdrowia, samoocena Świat zawodów i rynek pracy m.in.: znajomość zawodów i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, wyszukiwanie i przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, poszukiwanie i utrzymanie pracy Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie m.in.: uczenie się, znajomość systemu edukacji (formalnej, pozaformalnej), wyszukiwanie i przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez cale życie Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego, i refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, udział w całożyciowym poradnictwie kariery.
Jakich spodziewamy się efektów? Rezultaty projektu Rekomendacje dotyczące kierunków zmian w systemie doradztwa edukacyjno-zawodowego w systemie oświaty. Ramowy program preorientacji zawodowej dla przedszkoli. Ramowy program orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego dla szkoły podstawowej w podziale na o o o klasy I-III (orientacja zawodowa), klasy IV-VI (orientacja zawodowa), klasy VII-VIII (doradztwo zawodowe). 4 ramowe programy doradztwa zawodowego dla o szkół branżowych I i II stopnia, o techników, o o liceów szkół policealnych.
Jakich spodziewamy się efektów? Rezultaty projektu Wzorcowe rozwiązania organizacyjne funkcjonowania wewnątrzszkolnych systemów doradztwa (WSD) dla o o o o o szkół podstawowych, branżowych szkół I i II stopnia, techników, liceów, szkół policealnych. Seminaria dla przedstawicieli organów prowadzących szkoły i placówki przygotowujące ich do wdrożenia ramowych programów doradztwa.
Jakich spodziewamy się efektów? Efekty projektu Rekomendacje do rozporządzenia dotyczącego doradztwa zawodowego, które zostaną przekazane Ministerstwu Edukacji Narodowej celem uwzględnienia w przepisach oświatowych. Rekomendacje dotyczące e-zasobów wspierających realizację programów, które zostaną przekazane Ministerstwu Edukacji Narodowej celem uwzględnienia w projekcie konkursowym. Materiały będące wsparciem dla szkół i placówek w wywiązywaniu się z nałożonych rozporządzeniami obowiązków. Warunki do budowania u uczniów i słuchaczy pozytywnych postaw wobec kształcenia zawodowego oraz rozwijanie potrzeby kształcenia ustawicznego i nawyku uczenia się przez całe życie.
Jakich spodziewamy się efektów? Kontynuacja działań Przygotowanie kadry doradców edukacyjno-zawodowych do wdrożenia wypracowanych rozwiązań w szkołach i placówkach: o przygotowanie trenerów do prowadzenia szkoleń dla osób realizujących zadania z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego, o przeszkolenie osób odpowiedzialnych za realizację zadań z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego do stosowania nowych rozwiązań organizacyjno-prawnych w pracy z uczniami i dorosłymi. Opracowanie e-zasobów doradztwa jako obudowy do opracowywanych w projekcie programów. Udostępnienie e-zasobów na odpowiednio dostosowanym portalu doradztwa edukacyjnozawodowego.
2. Projekt ORE Partnerstwo na rzecz kształcenia zawodowego
wdrożenie 1 września 2012 r. reformy kształcenia zawodowego jeden zawód = 1-3 kwalifikacje Polska Rama Kwalifikacji Monitorowanie i doskonalenie procesu wdrażania podstaw programowych kształcenia w zawodach - projekt KOWEZiU realizowany w latach 2012-2015
Jednym z najważniejszych wskaźników jakości edukacji zawodowej jest zagwarantowanie uczącym się (uczniom, słuchaczom) uzyskiwania kompetencji zawodowych zgodnie z wymaganiami stanowisk pracy, potrzebami rynku pracy, postępu technicznego, technologii 4.0
Partnerstwo na rzecz kształcenia zawodowego Etap 1. Forum partnerów społecznych: do XII 2017 r. 202 rekomendacje pracodawców, stowarzyszeń dotyczące kształcenia zawodowego, kwalifikacji zawodowych, 54 modyfikacje PPKZ, opracowanie 54 suplementów do dyplomów i wszystkich kwalifikacji oraz ścieżek rozwoju zawodowego (600 pracodawców, 216 autorów PPKZ, 54 redaktorów, 108 recenzentów PPKZ) Etap 2. Kwalifikacje i zawody odpowiadające potrzebom rynku pracy: do II 2018 r. Opracowanie dalszych rekomendacji dla 75 zawodów, 75 modyfikacje PPKZ, opracowanie 75 suplementów do dyplomów i wszystkich kwalifikacji, opracowanie ścieżek rozwoju zawodowego (42 pracodawców, 300 autorów PPKZ, 75 redaktorów, 150 recenzentów PPKZ) Etap 3. Edukacja zawodowa odpowiadająca potrzebom rynku pracy: do VIII 2018 r. Opracowanie dalszych rekomendacji dla 73 zawodów,73 modyfikacje PPKZ, opracowanie 73 suplementów do dyplomów i wszystkich kwalifikacji, ścieżek rozwoju zawodowego oraz ramowych programów i planów nauczania (33 pracodawców, 292autorów PPKZ, 73 redaktorów, 146 recenzentów, 606 autorów planów i programów)
Obszary kształcenia obejmują zawody pogrupowane pod względem wspólnych efektów kształcenia wymaganych do realizacji zadań zawodowych. Uwzględniono Polską Klasyfikację Działalności i wyodrębniono 8 obszarów kształcenia: administracyjno-usługowy (AU), budowlany (BD), elektryczno-elektroniczny (EE), mechaniczny i górniczo-hutniczy (MG), rolniczo-leśny z ochroną środowiska (RL), turystyczno-gastronomiczny (TG), medyczno-społeczny (MS), artystyczny (ST).
Kierunki rozwoju szkolnictwa zawodowego i doradztwa edukacyjno-zawodowego skórzana poligraficznofotograficzna fryzjerskokosmetyczna ekonomicznoadministracyjnobiurowa transportowospedycyjnologistyczna chemicznoceramicznoszklarska włókienniczoodzieżowa drzewnomeblarska Budowlana spożywcza drogowa i inżynieryjnoinstalacyjna hotelarskogastronomicznoturystyczna leśnoogrodnicza rolnohodowlana mechaniczna - mechanika precyzyjna mechaniczna - budowa maszyn i obróbka metali górniczowiertnicza hutniczoodlewnicza elektrycznoelektroniczna i energetyczna teleinformatyczna ochrona zdrowia pomocy społecznej ochrony i bezpieczeństwa osób i mienia artystyczna motoryzacyjna Spośród przedstawicieli partnerów społecznych utworzono 25 branżowych zespołów (BZPS) do 8 obszarów kształcenia (Dz. U. z 2012 r. Poz. 7) -- 600 pracodawców
Etap 1. 54 modyfikowane PPKZ: fotograf, fototechnik, technik cyfrowych procesów graficznych, technik spedytor, technik logistyk, operator maszyn w przemyśle włókienniczym, technik włókiennik, rękodzielnik wyrobów włókienniczych, technik włókienniczych wyrobów dekoracyjnych, operator urządzeń przemysłu ceramicznego, technik technologii ceramicznej, monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, betoniarz-zbrojarz, monter izolacji budowlanych, murarz-tynkarz, monter konstrukcji budowlanych, technik budownictwa, technik geodeta,
Etap 1. 54 modyfikowane PPKZ: mechanik maszyn i urządzeń drogowych, technik drogownictwa, monter nawierzchni kolejowej, technik dróg i mostów kolejowych, monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych, technik urządzeń sanitarnych, technik weterynarz, mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, monter kadłubów okrętowych, technik budownictwa okrętowego, technik mechanik okrętowy, technik mechanik okrętowy, elektromechanik pojazdów samochodowych, mechanik pojazdów samochodowych, mechanik motocyklowy, technik pojazdów samochodowych,
Etap 1. 54 modyfikowane PPKZ: operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, technik odlewnik, modelarz odlewnik, elektromechanik, elektryk, technik elektryk, monter elektronik, technik elektronik, technik elektroniki i informatyki medycznej, monter mechatronik, technik mechatronik, monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, technik telekomunikacji, technik informatyk, technik teleinformatyk, technik szerokopasmowej komunikacji elektronicznej, technik tyfloinformatyk.
Po 1. etapie projektu Projekt rozporządzenia przewiduje wprowadzenie do kształcenia w systemie oświaty na podstawie wniosków właściwych ministrów nowych zawodów wraz z wyodrębnionymi w nich kwalifikacjami, tj.: technik robót wykończeniowych w budownictwie, magazynier, pracownik pomocniczy krawca, pracownik pomocniczy mechanika, pracownik pomocniczy ślusarza, pracownik pomocniczy stolarza, pracownik pomocniczy fryzjera.
Rekomendacje BZPS, pracodawców dotyczące danego zawodu, klasyfikacji Autorzy zmodyfikowanych PPKZ Recenzenci PPKZ MEN Departamenty właściwych ministerstw dla danego zawodu
Partnerstwo na rzecz kształcenia zawodowego. Etap 2. Kwalifikacje i zawody odpowiadające potrzebom rynku pracy: do II 2018 r. m.in. zmodyfikowanie 75 PPKZ Ścieżki rozwoju zawodowego Suplementy do dyplomu Partnerstwo na rzecz kształcenia zawodowego. Etap 3. Edukacja zawodowa odpowiadająca potrzebom rynku pracy: do VIII 2018 r. m.in. zmodyfikowanie 73 PPKZ 202 Przykładowe plany i programy nauczania Ścieżki rozwoju zawodowego Suplementy do dyplomu
Przykładowe plany i programy nauczania dla zmodyfikowanych 55 PPKZ Luty 2017 r. opracowanie metodologii opracowania planów i programów nauczania Marzec 2017 r. przykładowych 55 planów i programów nauczania do końca 2017 r. przykładowe pozostałe plany i programy nauczania
Informacje dot. naborów do projektu Aktualności
Planowane zmiany w kształceniu zawodowym 2017/2018 wprowadzenie Branżowej Szkoły I stopnia 2019/2020 wprowadzenie 5-letniego technikum 2020/2021 wprowadzenie Branżowej Szkoły II stopnia (dla absolwentów szkoły I stopnia)
1.09.2017 r. 1.09.2018 r. 1.09.2019 r. Zmiana ustroju szkolnego od roku szkolnego 2017/2018
1.09.2019 r.
Branżowa szkoła I stopnia - realizacja kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji (zawody jednokwalifikacyjne); - absolwent po zdaniu egzaminu z jednej kwalifikacji otrzyma dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe i uzyska wykształcenie zasadnicze branżowe; - absolwent będzie miał możliwość podjęcia pracy lub kontynuowania kształcenia w branżowej szkole drugiego stopnia; - klasy wielozawodowe w branżowej szkole I stopnia; AU.7. Wytwarzanie i wykańczanie wyrobów włókienniczych 815204 Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 311932 Technik włókiennik PKZ(AU.c)
Branżowa szkoła II stopnia - realizacja kształcenia w zawodach, które mają kontynuację na poziomie technika, - absolwent po ukończeniu szkoły i po zdaniu egzaminu z zakresu drugiej kwalifikacji, uzyska wykształcenie średnie branżowe i dyplom technika, - absolwent będzie mógł przystąpić do matury na poziomie podstawowym z języka polskiego, matematyki, języka angielskiego, - możliwość studiowania.
ZSZ nie stanowiące podbudowy Absolwenci branżowej szkoły pierwszego stopnia kształcący się w zawodach dla których nie jest przewidziane kształcenie w branżowej szkole drugiego stopnia, będą mogli podjąć pracę lub kontynuować naukę w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych
Pięcioletnie technikum od roku szkolnego 2019/2020 - nadal będzie kształcić w zawodach jedno- i dwukwalifikacyjnych; - absolwent może przystąpić do egzaminu maturalnego na poziomie podstawowym i rozszerzonym; - egzamin zawodowy z części pisemnej po każdej kwalifikacji a z części praktycznej na zakończeniu kształcenia zawodowego (egzamin praktyczny potwierdzający każdą z kwalifikacji wyodrębnioną w danym zawodzie);
dziękuję za uwagę Bożena Mayer-Gawron wicedyrektor ORE ds. kształcenia zawodowego bozena.mayer-gawron@ore.edu.pl