RAPORT Z KAMPANII NIE TRAĆ WZROKU ZREALIZOWANEJ W RAMACH PROJEKTU WIDZĘ NA 100%, ŻYJĘ NA 100%. BEZPŁATNE BADANIA PROFILAKTYCZNE WZROKU

RAPORT Z KAMPANII NIE TRAĆ WZROKU ZREALIZOWANEJ W RAMACH PROJEKTU WIDZĘ NA 100%, ŻYJĘ NA 100%. BEZPŁATNE BADANIA PROFILAKTYCZNE WZROKU W RAMACH SZWAJCARSKO-POLSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY. Kampania Nie trać wzroku! 50+ Tytuł projektu: Widzę na 100%, żyję na 100%. Bezpłatne badania profilaktyczne wzroku Nr umowy: 118/SPPW/DPP/2014 Projekt realizowany w ramach Szwajcarsko Polskiego Programu Współpracy

Spis treści: 1. Wstęp 2. Cele badania 3. Opis badań 4. Wyniki 5. Komentarz 6. Podziękowania 7. Dokumentacja fotograficzna

Kampania Nie trać wzroku! 50+ to jedna z dwóch kampanii zrealizowanych w ramach projektu Widzę na 100%, żyję na 100%. Bezpłatne badania profilaktyczne wzroku współfinansowanego przez Szwajcarsko-Polski Program Współpracy. Głównym celem projektu było przeprowadzenie diagnozy wzroku oraz edukacja pacjentów w wieku powyżej 40 lat i pacjentów w wieku powyżej 50 roku życia w zakresie możliwości, jakie daje współczesna okulistyka. W ramach kampanii Nie trać wzroku! 50+ prowadzone były badania profilaktyczne widzenia i edukacja pacjentów powyżej 50 roku życia, w szczególności dotyczące problemu astygmatyzmu, który może pojawiać się w tym wieku, jak i zaćmy oraz zmian jakie zachodzą w narządzie wzroku i mogą wpływać na prowadzenie pojazdów. Realizatorem kampanii jest Klinika OKULUS, od 12 lat prowadząca w Bielsku-Białej działalność w zakresie mikrochirurgii oka oraz szerokiej diagnostyki i leczenia chorób oczu. Od 2013 roku uruchomiona została Poradnia Kliniki OKULUS w Jaworznie. Przeprowadzone badania były finansowane przez Szwajcarsko-Polski Program Współpracy i Klinikę OKULUS. Wartość dofinansowania wyniosła 83 111,54 zł, a koszt całkowity projektu to 141 565 zł. Pozostałe środki stanowił wkład własny Kliniki OKULUS. Badania przeprowadzane w ramach kampanii odbywały się w ośrodkach Kliniki OKULUS w Bielsku-Białej i Jaworznie, a także na zewnątrz m.in. w szkołach i zakładach pracy oraz innych ośrodkach medycznych. Wstęp: Po 50 roku życia pojawiają się problemy z widzeniem na dalekie odległości, pogłębiają się problemy z widzeniem na bliskie odległości, z jakością widzenia i z zakresem pola widzenia. Przyczyną tego są zarówno zmiany związane ze starzeniem się organizmu, w tym także układu wzrokowego, jak i zmiany chorobowe oczu, takie jak zaćma, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD), jaskra. Ze względu na wydłużanie się czasu życia z każdym rokiem rośnie liczba ludzi po 50. roku życia, którzy mają problemy z widzeniem. Nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego faktu, ponieważ część z tych zmian zachodzi powoli, ale systematycznie i trudno je sobie uświadomić. Pogorszenie widzenia, spadek jakości widzenia, osłabienie kontrastu, zwiększona wrażliwość na olśnienia, zmiany chorobowe to tylko niektóre elementy, które wpływają w tym wieku na zmniejszenie komfortu życia i bezpieczeństwa podczas prowadzenia pojazdów.

Cele badania: Kampania miała na celu uświadomienie pacjentów o stanie ich wzroku i uwrażliwienie społeczeństwa na odpowiedzialność w zakresie wpływu stanu widzenia na wykonywanie codziennych czynności oraz bezpieczeństwo na drodze. Opis badań: Badania wykonywano na terenie Poradni Kliniki OKULUS w Bielsku-Białej i w Jaworznie we wcześniej ustalonych terminach. Pacjenci umawiali się na badania osobiście lub telefonicznie. Przed wykonaniem badania pacjent był rejestrowany, wpisywany na listę badań, wypełniał ankietę ex-ante. Po jej wypełnieniu otrzymywał materiały informacyjne dotyczące prezbiopii i możliwości jej korekcji, a także wpływu obniżenia kontrastu i zjawiska olśnienia na prowadzenie pojazdów. Następnie wykonywane było badanie przez wykwalifikowany personel Kliniki OKULUS. Czas badania jednego pacjenta to ok. 20 minut. Pacjent był informowany o wynikach badania, rozmawiał z personelem na temat możliwości rozwiązania ewentualnych stwierdzonych problemów, wypełniał ankietę ex-post i otrzymywał wyniki badań z zaleceniami dalszego postępowania. Badania wykonywane były z wykorzystaniem wysokiej klasy sprzętu medycznego Kliniki OKULUS oraz na unikalnym Binoptometrze 4P, który zakupiony został dzięki wsparciu Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Realizowane na tym wysokiej klasy sprzęcie procedury są bardzo nowoczesne i nie zostały uwzględnione w działaniach objętych refundacją NFZ czy też przewidziane w jakimkolwiek innym programie zdrowotnym. Astygmatyzm rozpoznawano po badaniu autorefraktometrem. Badano następujące elementy narządu wzroku: - badanie widzenia do dali (binoptometr): pozwala ocenić widzenie przedmiotów odległych, - badanie kontrastu (binoptometr): polega na ocenie czułości kontrastowej, czyli różnicy w jasności. Im większy kontrast tym niższa zdolność widzenia tj. rozróżniania obrazów inaczej oświetlonych. Dla ilościowego określenia kontrastu służy luminancja (jednostka: kandela/metr² cd/m²) i dla oczu zdrowych wynosi 0,032cd/m². W przypadku niższej zdolności widzenia występującej w niektórych chorobach oczu np. zaćmie jaśniejszy musi być obszar świecący,

- badanie widzenia zmierzchowego i olśnienia (binoptometr): widzenie zmierzchowe określa widzenie przy niedostatecznej ilości światła. Pogarsza się ono z wiekiem, a także przy występowaniu niektórych chorób oczu. Olśnieniem nazywa się pewien przebieg procesu widzenia, przy którym występuje brak komfortu lub/i zmniejszenie zdolności rozpoznawania przedmiotów. Ma to znaczny wpływ na komfort prowadzenia pojazdów nocą, - badanie wady refrakcji autorefraktometrem pozwala określić wadę refrakcji oka. Z punktu widzenia przeprowadzonej kampanii ważne było wykrycie astygmatyzmu, który może pojawiać się w tym wieku w związku ze zmianami w soczewce oka. Ankiety ex-ante i ex-post były anonimowe. Poza informacją o wieku i płci, zawierały następujące pytania: 1. Czy wie Pan(i), co oznacza termin presbiopia? 2. Czy zna Pan(i) nowoczesne rozwiązania medyczne, które pozwalają uzyskać pełną jakość widzenia do czytania bez konieczności noszenia okularów? 3. Czy zna Pan(i) nowoczesne rozwiązania medyczne, które pozwalają uzyskać pełną jakość widzenia do dali bez konieczności noszenia okularów? 4. Czy wie Pan(i), jak objawia się obniżenie poczucia kontrastu? 5. Czy zna Pan(i) rozwiązania optyczne dla kierowców, które podnoszą bezpieczeństwo jazdy i szybkość reakcji kierowcy w dzień? 6. Czy zna Pan(i) rozwiązania optyczne dla kierowców, które podnoszą bezpieczeństwo jazdy i szybkość reakcji kierowcy w nocy? W ankiecie ex-ante były również medyczne pytania dodatkowe: 1. Czy używa Pan(i) okulary do czytania? 2. Czy używa Pan(i) okulary do dali? 3. Czy choruje Pan/Pani na jakieś schorzenia oczu? 4. Czy ma Pan(i) problemy z czytaniem lub czy zauważył Pan(i), że odsuwa tekst przy czytaniu na dalsze odległości? 5. Czy jest Pan(i) czynnym kierowcą (co oznacza, że prowadzi samochód min 3 razy w tygodniu)? 6. Kiedy ostatnio miał Pan(i) badany wzrok? 7. Czy wykonałaby Pan(i) badanie wzroku w najbliższym czasie, gdyby Klinika OKULUS nie prowadziła akcji bezpłatnych badań?

Wyniki: Informacje ogólne dla projektu W badaniu uczestniczyło łącznie 1211 osób, w tym 427 (35,3%) w wieku od 40 do 50 lat oraz 784 (64,7%) w wieku powyżej 50 roku życia. Odsetek kobiet wynosił odpowiednio w grupie 40+ (63,4%), a w grupie 50+ (62,0%). Rycina 1 przedstawia odsetek kierowców w poszczególnych grupach wiekowych, w zależności od płci. Zarówno w grupie 40+, jak i w grupie 50+ kierowcami istotnie statystycznie częściej byli mężczyźni (p < 0,001) niż kobiety. Zaobserwowano również istotny statystycznie (p < 0,001) spadek liczby kierowców wraz z wiekiem, zarówno wśród mężczyzn (o 9,9%), jak i kobiet (o 41,0%). W grupie 50+ kobiety ponad dwukrotnie rzadziej niż mężczyźni kierowały pojazdami samochodowymi. ODSETEK KIEROWCÓW W POSZCZEGÓLNYCH GRUPACH 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 95,5% 85,6% 80,1% 39,1% 40+ 50+ Mężczyźni Kobiety Rycina 1 Odsetek kierowców w grupie 40+ oraz 50+, w zależności od płci badanych.

GRUPA 40+ GRUPA 50+ Nieprawidłowe widzenie zmierzchowe bez olśnienia 12,9% 34,9% (10,0 16,4%) (31,7 38,3%) Nieprawidłowe widzenie zmierzchowe z olśnieniem 10,5% 34,1% (8,0 13,8%) (30,8 37,4%) Nieprawidłowe widzenie kontrastu 44,5% 60,7% (39,9 49,2%) (57,2 64,1%) Astygmatyzm 43,4% (39,9 46,9%) Ostrość wzroku Prawidłowa ostrość wzroku obu oczu 39,1% 18,0% (34,6 43,8%) (15,4 20,8%) Nieprawidłowa ostrość wzroku jednego oka 24,1% 19,1% (20,3 28,4%) (16,5 22,0%) Nieprawidłowa ostrość wzroku obu oczu 36,8% (32,3 41,6%) 62,9% (59,4 66,2%) Tabela 1 Częstości występowania zaburzeń widzenia w badanych grupach 40+ oraz 50+. Stwierdzono istotnie statystycznie (p < 0,01) częstsze występowanie nieprawidłowego widzenia zmierzchowego bez olśnienia, z olśnieniem oraz nieprawidłowego widzenia kontrastu w grupie 50+ względem grupy 40+. Ponadto, wykazano istotną statystycznie różnicę w rozkładzie nieprawidłowej ostrości wzroku (rozumianej jako prawidłowa ostrość wzroku, nieprawidłowa ostrość wzroku dotycząca jednego oka i obu oczu) pomiędzy grupą 40+ a 50+. W grupie 50+ zdecydowanie częściej występowała obustronna nieprawidłowa wada wzroku, a w grupie 40+ większy odsetek osób miał prawidłową ostrość wzroku obu oczu.

Wyniki badania kampanii Nie trać wzroku 50+: W badaniu uczestniczyły łącznie 784 osoby, w tym 486 (62,0%) kobiet. Odsetek kierowców w grupie kobiet był istotnie statystycznie niższy (p < 0,001) niż w grupie mężczyzn i wyniósł odpowiednio 190 (39,1%) i 255 (85,6%). Wyniki przedstawiono na rycinie 2. Odsetek kierowców wśród kobiet i mężczyzn Kobiety 60,9% 39,1% Mężczyźni 14,4% 85,6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Nie Tak Rycina 2 Odsetek kierowców w grupie 50+, w zależności od płci badanych. Ostrość widzenia wśród kierowców i osób nie prowadzących pojazdów, w grupie kobiet i mężczyzn przedstawiono na rycinie 3. Stwierdzono istotnie statystycznie (p < 0,001) lepszą ostrość wzroku wśród kierowców, w stosunku do osób nie prowadzących pojazdów, zarówno w grupie kobiet, jak i wśród mężczyzn. Charakterystyki opisowe zaprezentowano w tabeli 2. Nie stwierdzono również różnić pomiędzy mężczyznami i kobietami w zakresie ostrości wzroku, tak w grupie kierowców, jak i osób nie prowadzących pojazdów.

Mediana 25%-75% Zakres nieodstających Odstające Ekstremalne 1,2 Ostrość widzenia - oko lewe 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 Kierowca + Kierowca - Kierowca + Kierowca - Płeć: mężczyzna Płeć: kobieta Mediana 25%-75% Zakres nieodstających Odstające Ekstremalne 1,2 Ostrość widzenia - oko prawe 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 Kierowca + Kierowca - Kierowca + Kierowca - Płeć: mężczyzna Płeć: kobieta Rycina 3 Ostrość widzenia w grupie 50+, w zależności od płci badanych.

Tabela 2 Charakterystyki opisowe ostrości wzroku w grupie 50+ Średnia Mediana Min Max Q 1 Q 3 SD Mężczyźni Oko Lewe 0,76 0,80 0,10 1 0,63 1 0,24 Kierowca + Prawe 0,78 0,80 0,10 1 0,63 1 0,25 Lewe 0,56 0,63 0,10 1 0,40 1 0,28 Kierowca Prawe 0,59 0,63 0,10 1 0,40 1 0,28 Kobiety Oko Lewe 0,76 0,80 0,20 1 0,63 1 0,21 Kierowca + Prawe 0,76 0,80 0,10 1 0,63 1 0,22 Lewe 0,66 0,70 0,10 1 0,50 1 0,26 Kierowca Prawe 0,63 0,70 0,10 1 0,50 1 0,27 Q 1 dolny kwartyl, Q 3 górny kwartyl, SD odchylenie standardowe Częstość występowania nieprawidłowej ostrości wzroku oka lewego oraz prawego wśród kierowców i osób nie prowadzących pojazdów, w grupie kobiet i mężczyzn, przedstawiono na rycinie 4. Stwierdzono istotnie statystycznie (p < 0,01) rzadsze występowanie nieprawidłowej ostrości wzroku tak oka prawego i jak i lewego wśród kierowców, zarówno w grupie kobiet, jak i w grupie mężczyzn. Nie stwierdzono natomiast istotnych statystycznie różnić w częstości występowania nieprawidłowej ostrości wzroku, zarówno oka lewego jak i prawego, pomiędzy kobietami i mężczyznami, niezależnie od prowadzenia lub nie pojazdów. Częstość występowania prawidłowej lub nieprawidłowej ostrości wzroku w jednym bądź w obu oczach, wśród kobiet i mężczyzn będących kierowcami przedstawiono na rycinie 5. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w częstości występowania prawidłowej lub nieprawidłowej ostrości wzroku pomiędzy kierowcami płci żeńskiej i męskiej. Wykazano jednak, że nieprawidłowa ostrość wzroku obu oczu występuje istotnie statystycznie częściej (p < 0,01) niż nieprawidłowa ostrość wzroku jednego oka lub prawidłowa, niezależnie od płci.

CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA NIEPRAWIDŁOWEJ OSTROŚCI WZROKU 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 88,4% 90,7% 82,1% 83,1% 69,5% 67,9% 62,8% 58,4% Mężczyźni Kobiety OL / Kierowca + OL / Kierowca - OP / Kierowca + OP / Kierowca - Rycina 4 Odsetek osób z nieprawidłową ostrością wzroku oka lewego i prawego, w grupie 50+, w zależności od płci badanych. CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA NIEPRAWIDŁOWEJ OSTROŚCI WZROKU 60% 56,8% 50% 47,5% 40% 30% 20% 26,3% 26,3% 26,7% 19,5% 10% 0% Mężczyźni Brak wady OL / OP OL + OP Kobiety Rycina 5 Odsetek kierowców z prawidłową ostrością wzroku oraz z nieprawidłową ostrością wzroku jednego lub obu oczu, w grupie 50+, w zależności od płci badanych.

Częstość występowania nieprawidłowości w zakresie widzenia zmierzchowego bez i z olśnieniem wśród kierowców i osób nie prowadzących pojazdów, w grupie kobiet i mężczyzn przedstawiono odpowiednio na rycinie 6 i 7. Stwierdzono istotnie statystycznie (p < 0,001) rzadsze występowanie obu nieprawidłowości wśród kierowców zarówno w grupie kobiet, jak i w grupie mężczyzn. W grupie osób nie prowadzących pojazdów istotnie statystycznie częściej diagnozowano nieprawidłowe widzenie zmierzchowe bez olśnienia (p < 0,01) oraz z olśnieniem (p < 0,05) wśród mężczyzn niż kobiet. Wśród kierowców nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic względem płci w częstości występowania powyższych nieprawidłowości. NIEPRAWIDŁOWE WIDZENIE ZMIERZCHOWE BEZ OLŚNIENIA 70% 67,4% 60% 50% 49,0% 40% 30% 20% 24,3% 20,0% 10% 0% Mężczyźni Kierowca + Kierowca - Kobiety Rycina 6 Odsetek osób z nieprawidłowym widzeniem zmierzchowym bez olśnienia, w grupie 50+, w zależności od płci badanych.

NIEPRAWIDŁOWE WIDZENIE ZMIERZCHOWE Z OLŚNIENIEM 70% 60% 60,5% 50% 48,1% 40% 30% 20% 23,9% 20,0% 10% 0% Mężczyźni Kierowca + Kierowca - Kobiety Rycina 7 Odsetek osób z nieprawidłowym widzeniem zmierzchowym z olśnieniem, w grupie 50+, w zależności od płci badanych.

Częstość występowania nieprawidłowego widzenia kontrastu wśród kierowców i osób nie prowadzących pojazdów, w grupie kobiet i mężczyzn przedstawiono na rycinie 8. Stwierdzono istotnie statystycznie (p < 0,001) rzadsze występowanie tej nieprawidłowości w grupie kierowców zarówno wśród mężczyzn, jak i wśród kobiet. NIEPRAWIDŁOWY KONTRAST WIDZENIA 90% 80% 70% 83,3% 69,3% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 43,9% 47,9% 0% Mężczyźni Kierowca + Kierowca - Kobiety Rycina 8 Odsetek osób z nieprawidłowym postrzeganiem kontrastu, w grupie 50+, w zależności od płci badanych.

Częstość występowania astygmatyzmu wśród kierowców i osób nie prowadzących pojazdów, w grupie kobiet i mężczyzn przedstawiono na rycinie 9. Stwierdzono istotnie statystycznie (p < 0,001) rzadsze występowanie tej nieprawidłowości w grupie kierowców wśród kobiet, ale nie wśród mężczyzn. W grupie kierowców istotnie statystycznie częściej diagnozowano występowanie astygmatyzmu (p < 0,05) wśród mężczyzn niż kobiet. Wśród osób nie prowadzących pojazdów nie stwierdzono istotnych statystycznie różnić względem płci w częstości występowania astygmatyzmu. WYSTĘPOWANIE ASTYGMATYZMU 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 46,6% 38,8% 37,2% 29,0% Mężczyźni Kobiety Kierowca + Kierowca - Rycina 9 Odsetek osób z astygmatyzmem, w grupie 50+, w zależności od płci badanych.

Rycina 10 przedstawia wykresy odpowiedzi w ankietach ex-ante i ex-post w zakresie dotyczącym świadomości badanych osób. We wszystkich odpowiedziach widać znaczący wzrost wiedzy osób badanych. Rycina 10 Wyniki ankiet ex-ante i ex-post w zakresie pytań dotyczących świadomości problemów z widzeniem. W ankiecie ex-ante ponad 98% badanych nie wiedziało co to jest presbyopia (Pytanie 1.) Po przeprowadzonych badaniach i działaniach edukacyjnych tylko 1% badanych osób w ankiecie ex-post nie wiedziało co oznacza ten termin. W ankiecie ex-ante 81% badanych nie znało możliwości poprawy widzenia na bliskie odległości (Pytanie 2). Po przeprowadzonych badaniach i działaniach edukacyjnych 99 % badanych osób potwierdziło w ankiecie ex-post, że wie jakie są nowoczesne metody poprawienia widzenia na bliskie odległości.

W ankiecie ex-ante 84% badanych nie znało możliwości poprawy widzenia na dalekie odległości (Pytanie 3). Po przeprowadzonych badaniach i działaniach edukacyjnych 99 % badanych osób potwierdziło w ankiecie ex-post, że wie jakie są nowoczesne metody poprawienia widzenia na dalekie odległości. W ankiecie ex-ante ponad 89% badanych nie wiedziało jakie są objawy obniżenia poczucia kontrastu (Pytanie 4). Po przeprowadzonych badaniach i działaniach edukacyjnych 99% badanych osób potwierdziło w ankiecie ex-post, że wie jak objawia się obniżenie poczucia kontrastu. W ankiecie ex-ante 91% badanych nie wiedziało jakie są możliwości poprawy widzenia kierowców w dzień (Pytanie 5). Po przeprowadzonych badaniach i działaniach edukacyjnych 99% badanych osób potwierdziło w ankiecie ex-post, że posiada takie informacje. W ankiecie ex-ante 92% badanych nie wiedziało jakie są możliwości poprawy widzenia kierowców w nocy (Pytanie 6). Po przeprowadzonych badaniach i działaniach edukacyjnych 99% badanych osób potwierdziło w ankiecie ex-post, że posiada takie informacje. Z przeprowadzonej ankiety wynika, że w grupie 50+ 85% badanych osób używa okulary do bliży, a 42% do dali. Obrazuje to rycina 11. Rycina 11 Odsetek pacjentów stosujących okulary do bliży i do dali w grupie 50+

Rycina 12 Odsetek osób badanych, które nie zrobiłyby badań, gdyby nie przeprowadzono kampanii. Na pytanie czy przeprowadziłaby Pan/Pani badania wzroku w kampanii 52,19% ankietowanych odpowiedziało nie. gdyby nie możliwość wzięcia udziału

Komentarz: Z wiekiem zachodzi wiele zmian w oku powodujących zaburzenia widzenia. Są to zmiany: w zakresie ostrości widzenia, w tym także poczucia kontrastu, widzenia w warunkach gorszego kontrastu, słabego oświetlenia i olśnienia w refrakcji oka widzenia obuocznego choroby oczu Zmiany te znacząco wpływają na jakość i komfort widzenia. U wielu osób pojawiają się wady wzroku, które wcześniej nie występowały. Nadwzroczność nabyta to, przesunięcie wady refrakcji w kierunku nadwzroczności u osób, które wcześniej nie miały wady refrakcji. Oznacza to, że osoby, które do tej pory widziały dobrze na daleko i prowadziły pojazdy mechaniczne bez okularów powinny je zacząć stosować, ponieważ bez okularów nie mają pełnej ostrości wzroku. Z kolei u osób, u których postępuje zaćma może pojawiać się krótkowzroczność, również powodująca gorsze widzenie na dalekie odległości. Zmiany w strukturze soczewki mogą również powodować kolejną wadę wzroku jaką jest astygmatyzm. W badanej grupie osób po 50 roku życia stwierdzono astygmatyzm u ponad 46% pacjentów. Co więcej, ponieważ wszystkie te zmiany następują powoli i stopniowo pacjenci często nie zdają sobie sprawy z tego, że gorzej widzą. Wśród osób przebadanych w ramach Kampanii 50+ tylko 18% miało prawidłową ostrość wzroku obu oczu. U 19% nieprawidłowa była ostrość wzroku jednego oka, a u prawie 63% obu oczu. Z odpowiedzi uzyskanych w ankietach tylko 42% badanych osób stosowało okulary korekcyjne poprawiające widzenie na dalekie odległości. Czyli około 40% miało nieskorygowane nieprawidłowe widzenie na dalekie odległości. Każda osoba, u której stwierdzono nieprawidłowe widzenie poinformowana została o konieczności wykonania dalszych badań celem dobrania okularów lub przeprowadzenia diagnostyki okulistycznej. Nie tylko pogorszenie ostrości widzenia, ale także spadek jakości widzenia powoduje zmniejszenie komfortu życia. Z wiekiem następuje spadek o 30% liczby pręcików, jednych z receptorów znajdujących się w siatkówce oka. Jest to przyczyną spadku czułości na światło i gorszą adaptację do ciemności. Dlatego osoby starsze zgłaszają gorsze widzenie w warunkach słabszego oświetlenia (przy niskim kontraście), a także gorsze widzenie nocne i przy nadmiernym oświetleniu. Zmiany te powodują m.in., że mają problemy z prowadzeniem pojazdów nocą. W przeprowadzonych badaniach w Kampanii 50+ stwierdzono, że 34,9% badanych osób ma nieprawidłowe widzenie zmierzchowe bez olśnienia. 34,1% badanych osób ma nieprawidłowe widzenie zmierzchowe z olśnieniem. Natomiast 60,7% badanych osób ma nieprawidłowe widzenie kontrastu.

W przeprowadzonych badaniach w ramach projektu Widzę na 100%, żyję na 100% stwierdzono mniejszy odsetek kierowców po 50 roku życia w porównaniu z grupą pomiędzy 40 50 rokiem życia. Szczególnie duża różnica wystąpiła wśród kobiet po 50 roku życia tylko 39% z nich deklarowało, że jest czynnymi kierowcami, kiedy w grupie 40-50 r.ż było kierowcami aż 80%. Przed badaniami w ramach Kampanii 50+ prawie żadna z badanych osób nie wiedziała, że na prowadzenie samochodu w gorszych warunkach oświetlenia lub nocą wpływają takie elementy jak widzenie zmierzchowe, olśnienie czy poczucie kontrastu. Wszystkie osoby zostały poinformowane o wpływie tych elementów widzenia na bezpieczeństwo prowadzenia pojazdów nocą i w gorszych warunkach oświetlenia oraz o możliwościach poprawy widzenia w tych warunkach. Określenie stanu nawierzchni, unikanie zderzeń z obiektami stojącymi i w ruchu wymaga świadomości stanu otoczenia, prawidłowego rozpoznawania i widzenia. Dlatego tak istotne jest badanie tych elementów widzenia i uświadomienie kierowcom ich wpływu na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Po 50 roku życia, a w szczególności po 65 roku życia na pogarszanie widzenia mają wpływ choroby oczu. O ile wady wzroku można korygować okularami, soczewkami kontaktowymi lub chirurgicznie, to przy zmianach chorobowych często ostrość widzenia się pogarsza i nie można jej poprawić. Na świecie ponad 280 mln ludzi cierpi na osłabienie widzenia lub ślepotę z powodu chorób oczu. Najczęstszą przyczyną utraty wzroku u ludzi pomiędzy 25 a 65 rokiem życia jest retinopatia cukrzycowa. Jaskra to choroba na którą na świecie cierpi około 68 mln ludzi, a u 7 mln spowodowała trwałą utratę wzroku. Z kolei zaćma to najczęstszy po wadach refrakcji problem okulistyczny. Odpowiada za ok. 30% przypadków upośledzenia widzenia na świecie. Kolejny poważny problem obniżenia ostrości wzroku to zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, tzw. AMD. Degeneracja plamki żółtej jest główną przyczyną utraty wzroku u ludzi powyżej 50. roku życia i choruje na to schorzenie ok. 50 mln ludzi na świecie. Występuje u 8,8% populacji, częściej u kobiet, a jej częstość wzrasta z wiekiem i po 75. roku życia dotyczy już prawie 28% ludzi. Niska świadomość społeczeństwa w zakresie chorób oczu i ich profilaktyki powoduje, że u wielu osób następuje trwałe upośledzenie widzenia. Wielu chorobom można zapobiegać, albo przez wczesne ich wykrycie można ograniczyć utratę widzenia. Kampania 50+ miała m.in. na celu edukację i szerokie informowanie, że niektóre choroby, takie jak zaćma można skutecznie leczyć. Stosując nowoczesne metody operacyjne przywraca się dobre widzenie bez okularów na różne odległości. A inne choroby, takie jak jaskra, retinopatia cukrzycowa czy AMD wcześnie rozpoznane mogą być skutecznie leczone i nie muszą prowadzić do utraty wzroku. Narząd wzroku odbiera około 80% wrażeń świata zewnętrznego. Z wiekiem, podobnie jak cały organizm tak i narząd wzroku się starzeje. Pojawiają się zmiany chorobowe, które mogą prowadzić do trwałej uraty widzenia. Wykrycie i uświadomienie zachodzących zmian pozwala na zastosowanie odpowiednich metod leczniczych, zapobiega trwałym uszkodzeniom, a co za tym idzie pozwala dalej żyć w pełni komfortowo.

Podziękowania: Klinika OKULUS dziękuje wszystkim, którzy przyczynili się do przeprowadzenia Kampanii Nie trać wzroku! 50+ realizowanej w ramach projektu Widzę na 100%, żyję na 100%. Bezpłatne badania profilaktyczne wzroku w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Patronom honorowym: Beata Małecka Libera, poseł na Sejm RP, wiceprzewodnicząca Senackiej Komisji Zdrowia Rafał Muchacki Senator RP, Przewodniczący Senackiej Komisji Zdrowia Andrzej Płonka- Starosta Bielski Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szpitali Prywatnych Beskidzka Izba Lekarska Partnerowi: Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Patronom medialnym: Radio Piekary TVS Co Tydzień Głos Seniora Jaw.pl Dla Ciebie TV Pracownikom Kliniki OKULUS, dzięki których zaangażowaniu kampania przebiegła bardzo sprawnie.

Dokumentacja fotograficzna: Specjalistyczna Poradnia Okulistyczna OKULUS PLUS w Jaworznie, 26.09.2014 Szkoła Podstawowa nr 16 w Jaworznie, 27.10.2014

Biała sobota w Centrum Medycznym Hipokrates w Tychach, 11.11.2014

Miejski Dom Kultury Radio Piekary w Piekarach Śląskich, 29.10.2014 Biała sobota w Domu Kultury w Jaworznie Jeleniu, 25.10.2014