PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI. Rok szkolny 2015/2016

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI Rok szkolny 2015/2016 Przedmiotowy System Oceniania z matematyki jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Ocenianiem obowiązującym W ZESPOLE GIMNAZJALNO - SZKOLNYM W MORZYCZYNIE Opracowanie: Beata Nawrocka nauczyciel matematyki 1

I. NARZĘDZIA, CZAS POMIARU I OBSERWACJI OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW. Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą następujących narzędzi: 1. prace klasowe ( sprawdziany ) /1 godzina lekcyjna /, 2. kartkówki 15-20 minut, 3. odpowiedzi ustne, 4. prace domowe, 5. zadania w zeszytach ćwiczeń, 6. udział w konkursach matematycznych, 7. obserwacja ucznia: a/ przygotowanie do lekcji, b/ aktywność na lekcji, 8. zadania dodatkowe wykonywane w domu. Liczba i częstotliwość pomiarów jest zależna od realizowanego programu, od zespołu klasowego oraz od liczby godzin. Przygotowanie do lekcji, aktywność na lekcji, prace dodatkowe będą sprawdzane na bieżąco. II. OBSZARY AKTYWNOŚCI. Na lekcjach matematyki oceniane są następujące obszary aktywności ucznia: 1. Rozumienie pojęć matematycznych i znajomość ich definicji, 2. Znajomość i stosowanie poznanych twierdzeń, 3. Prowadzenie rozumowań, 4. Rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem poznanych metod, 5. Posługiwanie się symboliką i językiem matematyki, 6. Analizowanie tekstów w stylu matematycznym, 7. Prezentowanie wyników swojej pracy w różnych formach, 8. Aktywność na lekcjach i własny wkład pracy ucznia, 9. Stosowanie wiedzy przedmiotowej w praktyce. 2

III. WYMAGANIA PROGRAMOWE: - konieczne /K/ - podstawowe /P/ - rozszerzające /R/ - dopełniające /D/ - wykraczające w obrębie podstawy /W/ Poziomy wymagań są powiązane ze sobą w następujący sposób: K< P < R < D < W, dlatego przyporządkowanie danym poziomom nauczania poszczególnych stopni szkolnych można zilustrować w następujący sposób: OCENA: K - dopuszczający /2/ K+P- dostateczny /3/ K+P+R - dobry /4/ K+P+R+D - bardzo dobry /5/ K+P+R+D+W celujący / 6 / IV. KRYTERIA OCENY SEMESTRALNEJ I ROCZNEJ: 10. Ocena semestralna / roczna/ wystawiana jest najpóźniej na tydzień przed terminem klasyfikacji semestralnej / rocznej /natomiast jej propozycja na 2 tygodnie przed terminem klasyfikacji. 11. O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia, jego rodziców (prawnych opiekunów) oraz wychowawcę klasy na miesiąc przed klasyfikacją. 12. Wszystkie formy aktywności ucznia oceniane są w skali stopniowej od 1 do 6 a uzyskane oceny są jawne dla uczniów i ich rodziców. 3

13. Punkty uzyskane z prac klasowych i sprawdzianów (kartkówek) przeliczane są na stopnie wg następującej skali: a) dla ucznia w normie: b) dla ucznia z dostosowaniem wymagań: 100% - celujący 99% - 96% - bardzo dobry 95% - 91% - bardzo dobry - 90% - 86% dobry + 85% - 76% dobry 75% - 71% dobry - 70% - 66% dostateczny + 65% - 56% dostateczny 55% - 51% dostateczny - 50% - 46% dopuszczający + 45% - 40% dopuszczający 39% - 0% niedostateczny 100% - celujący 99% - 96% - bardzo dobry 95% - 91% - bardzo dobry - 90% - 86% dobry + 85% - 76% dobry 75% - 71% dobry - 70% - 66% dostateczny + 65% - 56% dostateczny 55% - 51% dostateczny - 50% - 46% dopuszczający + 45% - 36% dopuszczający 35% - 31% dopuszczający - 30% - 26% niedostateczny + 25% - 0% niedostateczny Powyższej skali nie podlega tabliczka mnożenia i dzielenia w zakresie 100. Za bezbłędnie napisaną tabliczkę mnożenia lub dzielenia uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą, za 1 błąd dobrą, za 2 błędy dostateczną, za 3 błędy dopuszczającą, za 4 błędy niedostateczną. 14. Ocena śródroczna i roczna nie jest średnia arytmetyczną, ale jest wystawiana na podstawie średniej ważonej. Ostateczną decyzję o wystawionej ocenie śródrocznej lub rocznej podejmuje nauczyciel przedmiotu. Na ocenę semestralna/ roczną/ kolejno pod względem ważności wpływ mają następujące formy aktywności: - prace klasowe (sprawdziany) - kartkówki - odpowiedzi ustne 4

- aktywność na lekcji - prace domowe - ocena za prowadzenie zeszytu 15. Ocenę roczną wystawia się na podstawie uzyskanych ocen w ciągu całego roku szkolnego. 16.Ocenę celującą semestralną lub roczną może otrzymać uczeń, który z większości prac klasowych oraz kartkówek otrzymał ocenę celującą. 17. Uczeń może otrzymać wyższą od przewidywanej roczną(semestralną) ocenę klasyfikacyjną zgodnie z następującymi warunkami: - uczeń przyswoił sobie nowe wiadomości oraz nabył nowe umiejętności, - uczeń zgłasza nauczycielowi chęć poprawy oceny w okresie nie dłuższym niż tydzień od otrzymania informacji o przewidywanej ocenie rocznej oraz określa o jaką ocenę się ubiega, - poprawie podlegają oceny z maksymalnie 50% prac klasowych, które były przewidziane w danym semestrze, nie więcej jednak niż dwie i nie mogą być to oceny z prac klasowych, które były poprawiane w ciągu semestru (dotyczy popraw w wyniku uzyskania oceny niedostatecznej) - nauczyciel przypomina uczniowi wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania wyższej oceny i określa zakres materiału podlegającego kontroli, - sprawdzian przeprowadza się w formie pisemnej lub ustnej (decyzję podejmuje nauczyciel w zależności od zakresu materiału podlegającego ocenie) i tylko raz z danego zakresu materiału. - nauczyciel informuje ucznia o terminie sprawdzianu, - jeżeli uczeń bez usprawiedliwionej przyczyny nie przystąpi do sprawdzianu nauczyciel uznaje ten fakt jako rezygnację z ubiegania się ucznia o wyższą ocenę klasyfikacyjną i wystawia ocenę proponowaną. - nauczyciel po przeprowadzeniu sprawdzianu ocenia wiedzę - i umiejętności ucznia zgodnie z PSO, - ocena ustalona przez nauczyciela w wyniku przeprowadzonego sprawdzianu zgodnie z powyższą procedurą jest ostateczna. - uczeń, który w wyniku klasyfikacji semestralnej uzyskał ocenę niedostateczną musi ją poprawić najpóźniej do końca marca. Po upływie tego terminu uczeń otrzymuje w wyniku klasyfikacji końcowej ocenę niedostateczną bez względu na to jakie oceny uzyskał w drugim semestrze. 18. Wszystkie sprawy sporne ujęte w PSO rozstrzygane będą zgodnie z WO oraz 5

Statutem Szkoły. V. Ogólne zasady dotyczący oceniania oraz obowiązków i praw ucznia w zakresie PSO z matematyki. 1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 2. Prace klasowe(sprawdziany), kartkówki i odpowiedzi ustne są obowiązkowe. 3. Prace klasowe są zapowiadane, z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem i podany jest zakres sprawdzanych umiejętności i wiedzy. 4. Krótkie sprawdziany (kartkówki) nie muszą być zapowiadane i nie mogą być poprawiane (dotyczą maksymalnie 3 poprzednich lekcji w sensie tematycznym) 5. Uczeń nieobecny na pracy klasowej, kartkówce musi ją napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem, jednak nie później niż w ciągu tygodnia (w przypadku choroby) od dnia gdy uczeń będzie obecny w szkole, w pozostałych przypadkach w pierwszych dniach obecności. 6. Każdą pracę klasową, napisaną na ocenę niedostateczną uczeń ma obowiązek poprawić. Poprawa odbywa się w ciągu tygodnia od dnia podania informacji o ocenach. Uczeń poprawia ocenę tylko raz i przy wystawianiu oceny semestralnej /rocznej/ pod uwagę brana będzie ocena uzyskana w wyniku poprawy. Jeśli w wyniku poprawy uczeń otrzyma ocenę niedostateczną jest zobowiązany zaliczyć wiadomości z danego działu według kryteriów wymagań na ocenę dopuszczającą. W wyjątkowych i uzasadnionych przypadkach nauczyciel może wyrazić zgodę na poprawę pracy klasowej napisanej na ocenę wyższą od niedostatecznej ale nie wyższą od oceny dobrej jeden raz w semestrze. 7. Po dłuższej nieobecności w szkole (powyżej l tygodnia) uczeń ma prawo nie być oceniany przez tydzień (nie dotyczy prac klasowych). 8. Na koniec semestru przewiduje się dodatkowe sprawdziany zaliczeniowe tylko dla uczniów zagrożonych oceną niedostateczną. 9. Aktywność na lekcji nagradzana jest plusami". Za 5 zgromadzonych plusów" uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą. Przez aktywność na lekcji rozumiemy: częste udzielanie poprawnych odpowiedzi na lekcji oraz poprawne rozwiązywanie zadań w czasie lekcji. Bierna aktywność ucznia tj. udzielanie niepoprawnych odpowiedzi, nie wykonywanie poleceń nauczyciela, przeszkadzanie w przebiegu zajęć jest karana minusami". Za 3 minusy" uczeń otrzymuje ocenę 6

niedostateczną, 10. Uczeń może 3- krotnie w ciągu semestru zgłosić nauczycielowi na początku zajęć nieprzygotowanie do lekcji (np. brak zadania domowego, przyborów geometrycznych, zeszytu, ćwiczenia, nieprzygotowanie ustne), otrzymuje wówczas minusy. Po wykorzystaniu określonego powyżej limitu uczeń każdorazowo otrzymuje ocenę niedostateczną. 11. Uczeń zobowiązany jest uzupełnić wpisy w zeszycie i ćwiczeniu z lekcji na których był nieobecny, dotyczy to również nieobecności związanej z udziałem w zawodach sportowych i konkursach. Udział w zawodach sportowych i konkursach nie stanowi podstawy do nieprzygotowania do lekcji w kolejnym dniu. Zgłaszając takie nieprzygotowanie uczeń korzysta z zapisów punktu 10. 12. Uczeń zobowiązany jest odrobić prace domowe, których zapomniał nawet jeśli otrzymał za ich brak ocenę niedostateczną z zastrzeżeniem punktu 10. 13. Za ściąganie na pracy klasowej, sprawdzianie, kartkówce grozi zabranie pracy klasowej, sprawdzianu, kartkówki przez nauczyciela i otrzymanie oceny niedostatecznej. 14. Przy kontroli pracy domowej nauczyciel używa symbolu V", który oznacza, że nauczyciel widział odrobioną pracę domową, lecz nie sprawdził jej pod względem poprawności rozwiązania. Użyty przez nauczyciela skrót Spr.", oznacza, że nauczyciel sprawdził pracę domową pod względem poprawności rozwiązania. W tym przypadku nauczyciel dodatkowo zapisuje uzyskaną ocenę oraz umieszcza swój podpis. 15. Sprawdzone i ocenione prace pisemne uczeń otrzymuje do wglądu na lekcji matematyki, a rodzice na zebraniach, konsultacjach lub dyżurze nauczycielskim. Rodzice zobowiązani są poinformować wychowawcę klasy o chęci wglądu do prac pisemnych dziecka na co najmniej 2 dni przed planowanym zebraniem, konsultacją bądź dyżurem nauczyciela. 16. PSO z matematyki i wymagania edukacyjne na poszczególne oceny dla danej klasy są dostępne do wglądu w bibliotece szkolnej. VI. INFORMACJA ZWROTNA. 1. NAUCZYCIEL - UCZEŃ: a/ nauczyciel informuje uczniów o wymaganiach i kryteriach oceniania, b/ pomaga w samodzielnym planowaniu rozwoju, 7

c/ motywuje do dalszej pracy. 2. NAUCZYCIEL-RODZICE: a/ informuje o wymaganiach i kryteriach oceniania, również za pośrednictwem strony internetowej b/ informuje o postępach w nauce, c/ dostarcza informacji o trudnościach ucznia w nauce, d/ dostarcza informacji o uzdolnieniach ucznia, e/ daje wskazówki do pracy z uczniem. 3. NAUCZYCIEL - WYCHOWAWCA KLASY: a/ informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach ucznia. VII. EWALUACJA PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA PSO podlega ewaluacji na koniec roku szkolnego oraz na zakończenie każdego cyklu edukacyjnego, dopuszcza się jednak w ciągu roku dostosowywanie PSO do specyfiki danej klasy. 8

KATALOG WYMAGAŃ PROGRAMOWYCH NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE klasa 2 I. LICZBY I DZIAŁANIA Stopień 6 5 4 3 2 Uczeń: Umiejętności Zapisuje liczby z systemu dziesiętnego w zakresie 3000 w systemie rzymskim i odwrotnie. Zaznacza na osi liczbowej liczby o danej wartości bezwzględnej. Wskazuje podstawę i wykładnik potęgi. Wskazuje potęgi o tym samym wykładniku lub podstawie. Oblicza w pamięci potęgę o wykładniku naturalnym - potęgi liczb całkowitych i podstawowych ułamków. Oblicza wartość dwuargumentowego wyrażenia arytmetycznego, zawierającego potęgi o wykładniku naturalnym. Stosuje regułę mnożenia lub dzielenia potęg o tym samym wykładniku. Stosuje regułę mnożenia lub dzielenia potęg o tej samej podstawie. Stosuje regułę potęgowania potęgi. Przedstawia iloczyn i iloraz potęg o wykładniku naturalnym w postaci potęgi. Przedstawia potęgę potęgi za pomocą potęgi. Stosuje notację wykładniczą do przedstawiania bardzo dużych liczb. Przekształca proste wyrażenia algebraiczne, np. z jedną zmienną, z zastosowaniem potęgowania. Oblicza pierwiastek kwadratowy i sześcienny z danej liczby. Określa przybliżoną wartość liczby, przedstawionej za pomocą pierwiastka drugiego lub trzeciego stopnia. Podnosi do potęgi pierwiastek tego samego stopnia, co wykładnik potęgi. Wykorzystuje kalkulator do potęgowania i pierwiastkowania. Porównuje liczby, zapisane w systemie rzymskim. Oblicza wartość bezwzględną, potęgę i pierwiastek kwadratowy i sześcienny dowolnej liczby wymiernej. Stosuje łącznie wzory, dotyczące mnożenia, dzielenia, potęgowania potęg i pierwiastków do obliczania wartości prostego wyrażenia. Przedstawia potęgę w postaci iloczynu potęg lub ilorazu potęg, lub w postaci potęgi. Wyraża za pomocą notacji wykładniczej podstawowe jednostki długości, pola, masy, objętości. Wyłącza czynnik przed znak pierwiastka i włącza czynnik pod znak pierwiastka. Oblicza pierwiastek z iloczynu i ilorazu. Wskazuje liczbę najmniejszą i największą w zbiorze liczb, zawierającym pierwiastki. Podaje definicję potęgi i pierwiastka. Stosuje łącznie wszystkie twierdzenia, dotyczące potęgowania i pierwiastkowania, obliczając wartości złożonych wyrażeń. Rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem notacji wykładniczej. Szacuje wartość pierwiastka lub potęgi. Porównuje wartości potęg lub pierwiastków. 9

Porządkuje w ciąg, np. rosnący, zbiór potęg lub pierwiastków. Stosuje łącznie wszystkie twierdzenia, dotyczące potęgowania i pierwiastkowania, obliczając wartości złożonych wyrażeń. Usuwa niewymierność z mianownika. Rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem potęg i pierwiastków. Zapisuje wszystkie wzory z działu Liczby i działania oraz opisuje je poprawnym językiem matematycznym. Oblicza wartości złożonych wyrażeń, wymagających usuwania niewymierności z mianownika. Oszacowuje bez użycia kalkulatora wartości złożonych wyrażeń, zawierających działania na potęgach i pierwiastkach. Rozwiązuje zadania-problemy, np. dotyczące znajdowania ostatniej cyfry liczby, przedstawionej w postaci potęgi. II. WŁASNOŚCI FIGUR PŁASKICH Stopień 6 5 4 3 2 Umiejętności Dzieli konstrukcyjnie odcinek i kąt na dwie równe części. Wskazuje na rysunku kąty środkowe oraz łuki, na których są one oparte. Rysuje kąt środkowy. Wskazuje na rysunku proste styczne do okręgu i sieczne okręgu. Rysuje styczną do okręgu oraz sieczną. Wskazuje na rysunku okrąg opisany na trójkącie i wpisany w trójkąt. Rozróżnia i nazywa wielokąty foremne. Dzieli konstrukcyjnie odcinek i kąt na parzystą liczbę części. Oblicza miarę kąta środkowego w zależności od długości łuku, na którym jest oparty. Wykorzystuje własności kąta środkowego do rozwiązywania prostych zadań. Określa wzajemne położenie prostej i okręgu. Wymienia własności stycznej i siecznej na podstawie danego rysunku. Opisuje okrąg na trójkącie i wpisuje okrąg w trójkąt. Oblicza pole pierścienia kołowego i wycinka kołowego. Rysuje wielokąty foremne i określa ich własności. Rozwiązuje zadania z zastosowaniem własności symetralnej odcinka i dwusiecznej kąta. Definiuje kąt środkowy. Konstruuje okrąg opisany na trójkącie oraz wpisany w trójkąt i opisuje te konstrukcje. Stosuje zależność między wysokością trójkąta równobocznego a promieniami okręgów wpisanego w trójkąt i opisanego na trójkącie. Stosuje własności wielokątów foremnych do rozwiązywania zadań. Konstruuje styczną do okręgu i opisuje tę konstrukcję. Rozwiązuje złożone zadania, dotyczące: symetralnej odcinka, dwusiecznej kąta, stycznej do okręgu, okręgu opisanego na trójkącie i wpisanego w trójkąt, kąta środkowego oraz wielokątów foremnych. Stosuje w sytuacjach problemowych poznane wiadomości i umiejętności, związane z pojęciami koła i okręgu. 10

III. RACHUNEK ALGEBRAICZNY Stopień 6 5 4 3 2 Umiejętności Rozpoznaje podstawowe wyrażenia algebraiczne. Zapisuje elementarne wyrażenia algebraiczne. Oblicza wartość liczbową prostych wyrażeń algebraicznych. Rozróżnia wyrazy podobne i przeprowadza ich redukcję. Wskazuje wyrazy sumy algebraicznej. Dodaje i odejmuje sumy algebraiczne. Mnoży jednomian przez sumę algebraiczną - proste przypadki. Wyznacza wspólny czynnik wyrazów sumy algebraicznej. Nazywa i buduje wyrażenia algebraiczne. Zapisuje treść zadania w postaci wyrażenia algebraicznego proste przypadki. Przekształca proste wyrażenia algebraiczne. Stosuje prawo rozdzielności mnożenia względem dodawania do wyłączania wspólnego czynnika przed nawias. Nazywa i buduje złożone wyrażenia algebraiczne. Doprowadza wyrażenie algebraiczne do najprostszej postaci. Oblicza wartość liczbową złożonych wyrażeń algebraicznych. Dodaje i odejmuje złożone sumy algebraiczne. Przekształca złożone wyrażenia algebraiczne z zastosowaniem mnożenia sumy przez jednomian. Wyłącza przed nawias największy wspólny czynnik wyrazów sumy algebraicznej. Rozwiązuje złożone zadania tekstowe z zastosowaniem poznanych przekształceń wyrażeń algebraicznych. Mnoży dwie sumy algebraiczne. Stosuje w sytuacjach problemowych poznane wiadomości i umiejętności, związane z rachunkiem algebraicznym. 11

IV. RÓWNANIA, UKŁADY RÓWNAŃ Stopień 6 5 4 3 2 Umiejętności Rozpoznaje równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą. Sprawdza, czy dana liczba spełnia równanie. Rozwiązuje proste równania. Sprawdza, czy dana para liczb jest rozwiązaniem układu dwóch równań z dwiema niewiadomymi. Rozwiązuje proste układy równań metodą podstawiania i metodą przeciwnych współczynników. Układa równanie lub układ równań do elementarnego zadania tekstowego. Rozwiązuje równania i układy równań, zawierające współczynniki całkowite i nawiasy okrągłe oraz sprawdza poprawność otrzymanego rozwiązania. Rozwiązuje równania w postaci proporcji. Przekształca nieskomplikowane wzory. Rozpoznaje wielkości wprost i odwrotnie proporcjonalne. Układa równanie lub układ równań, prowadzące do rozwiązania typowego zadania praktycznego i rozwiązuje je. Rozwiązuje równania i układy równań, zawierające współczynniki ułamkowe i nawiasy kwadratowe oraz sprawdza poprawność otrzymanego rozwiązania. Przekształca wzory, stosując twierdzenia o równaniach równoważnych. Stosuje własności wielkości wprost i odwrotnie proporcjonalnych w zadaniach tekstowych. Określa zbiór rozwiązań układu równań. Rozwiązuje zadania tekstowe o podwyższonym stopniu trudności z zastosowaniem równań i układów równań. Rozwiązuje złożone równania i układy równań, zawierające m.in. potęgi i pierwiastki oraz sprawdza poprawność otrzymanego rozwiązania. Rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z zastosowaniem równań i układów równań. Dobiera równanie do danego równania w celu otrzymania układu równań o określonym zbiorze rozwiązań. Stosuje w sytuacjach problemowych poznane wiadomości i umiejętności, związane z rozwiązywaniem równań, nierówności i układów równań. 12

V. SYMETRIE Stopień 6 5 4 3 2 Umiejętności Rozpoznaje figury symetryczne względem prostej i względem punktu. Znajduje punkty symetryczne względem prostej i względem punktu. Rozpoznaje figury osiowosymetryczne i środkowosymetryczne. Stosuje własności figur symetrycznych w elementarnych zadaniach. Podaje przykłady figur symetrycznych względem prostej i względem punktu. Rysuje figurę symetryczną do danej względem prostej, która nie ma punktów wspólnych z tą figurą. Rysuje figurę symetryczną do danej względem punktu, który nie należy do tej figury. Podaje przykłady figur osiowosymetrycznych i środkowosymetrycznych. Rysuje oś (osie) symetrii figury osiowosymetrycznej i wskazuje środek symetrii figury środkowosymetrycznej. Odczytuje współrzędne punktów symetrycznych względem osi układu współrzędnych i początku układu współrzędnych. Stosuje własności figur symetrycznych w prostych zadaniach. Znajduje prostą (punkt), względem której (którego) punkty są symetryczne. Rysuje figurę symetryczną do danej względem prostej, która ma punkty wspólne z tą figurą. Rysuje figurę symetryczną do danej względem punktu, który należy do tej figury. Zapisuje współrzędne punktów symetrycznych względem osi i początku układu współrzędnych. Określa własności figur symetrycznych względem prostej i punktu. Określa liczbę osi symetrii figury i rozstrzyga, czy figura ma środek symetrii. Stosuje własności figur symetrycznych w zadaniach o podwyższonym stopniu trudności. Uzasadnia, że punkty są lub nie są symetryczne względem prostej (punktu). Rysuje figury, mające określoną liczbę osi symetrii lub środek symetrii. Wykorzystuje własności symetrii w złożonych zadaniach. Wykonuje konstrukcje figur symetrycznych względem prostej i względem punktu. Wykorzystuje równania do wyznaczenia współrzędnych punktów symetrycznych (symetria osiowa i środkowa). Wykorzystuje własności symetrii w zadaniach problemowych. 13

VI. FUNKCJE Stopień 6 5 4 3 2 Umiejętności Rozpoznaje funkcje wśród przyporządkowań określonych: grafem, tabelką, słownie, wykresem. Funkcję opisaną słownie przedstawia za pomocą grafu lub tabelki. Rozróżnia argument i wartość funkcji oraz dziedzinę i zbiór wartości funkcji. Sporządza wykres funkcji liczbowej na podstawie tabelki. Interpretuje proste zależności funkcyjne, występujące w sytuacjach praktycznych, przedstawione w postaci wykresów, np. między drogą a prędkością. Podaje przykłady przyporządkowań, które są lub nie są funkcjami. Funkcję liczbową, opisaną słownie, przedstawia za pomocą wzoru proste przypadki. Wyznacza wartość funkcji dla danego argumentu oraz dziedzinę i zbiór wartości funkcji. Sporządza wykres funkcji liczbowej, opisanej za pomocą wzoru. Interpretuje proste zależności funkcyjne, występujące w przyrodzie, gospodarce i życiu codziennym, przedstawione w postaci wykresów. Opisuje słownie funkcję, opisaną za pomocą grafu, tabelki, wzoru, wykresu. Uzasadnia, dlaczego przyporządkowanie określone grafem, tabelką lub opisane słownie jest lub nie jest funkcją. Przedstawia za pomocą wzoru funkcję liczbową, opisaną słownie, za pomocą grafu, tabelki lub wykresu i określa jej dziedzinę. Określa monotoniczność funkcji na podstawie jej wykresu. Interpretuje różne zależności funkcyjne, występujące w przyrodzie, gospodarce i życiu codziennym, przedstawione w postaci wykresów. Odczytuje z wykresu funkcji przedziały liczbowe, w których funkcja przyjmuje wartości dodatnie (ujemne). Odczytuje z wykresu funkcji: miejsca zerowe, dziedzinę, zbiór wartości oraz określa, w jakich przedziałach liczbowych funkcja rośnie, maleje lub jest stała. Interpretuje złożone zależności funkcyjne, występujące w przyrodzie, gospodarce i życiu codziennym, przedstawione w postaci wykresów. Ustala na podstawie wzoru funkcji jej dziedzinę. Wykonuje wykres funkcji na podstawie jej własności. Wykorzystuje własności funkcji w zadaniach problemowych. 14

VII. GRANIASTOSŁUPY I OSTROSŁUPY Stopień 6 5 4 3 2 Umiejętności Wskazuje wśród wielościanów graniastosłupy proste i pochyłe. Wskazuje na modelu lub rysunku krawędzie, wierzchołki, ściany, wysokość i przekątne graniastosłupa. Rysuje odręcznie graniastosłup. Oblicza pole powierzchni i objętość graniastosłupa proste przypadki. Wskazuje wśród wielościanów ostrosłupy. Wskazuje na modelu lub rysunku krawędzie, wierzchołki, ściany i wysokość ostrosłupa. Rysuje odręcznie ostrosłup trójkątny i czworokątny. Wyróżnia ostrosłupy prawidłowe, w tym czworościan. Rysuje siatkę ostrosłupa trójkątnego i czworokątnego. Oblicza pole powierzchni i objętość ostrosłupa proste przypadki. Definiuje czworościan foremny. Rysuje siatkę graniastosłupa i ostrosłupa prawidłowego w skali. Oblicza pole powierzchni oraz objętość graniastosłupa oraz ostrosłupa prawidłowego. Definiuje graniastosłup i ostrosłup prawidłowy. Rysuje siatkę dowolnego graniastosłupa i ostrosłupa. Zamienia jednostki pola powierzchni i objętości. Rozwiązuje zadania, wymagające przekształcania wzorów na pole powierzchni i objętość graniastosłupa i ostrosłupa. Zaznacza na rysunku lub modelu przekroje graniastosłupów i ostrosłupów. Oblicza pole powierzchni oraz objętość graniastosłupa i ostrosłupa z zastosowaniem twierdzenia Pitagorasa w sytuacjach praktycznych. Wyprowadza wzór na pole powierzchni lub objętość czworościanu foremnego. Wykorzystuje własności graniastosłupów i ostrosłupów w sytuacjach nietypowych Rozwiązuje zadania, dotyczące obliczania pól oraz objętości graniastosłupów i ostrosłupów w zadaniach problemowych. 15

VIII. ELEMENTY STATYSTYKI OPISOWEJ Stopień 6 5 4 3 2 Umiejętności Odczytuje dane z tabel i diagramów proste przypadki. Odczytuje dane, przedstawione za pomocą prostych wykresów. Porównuje dane, przedstawione w tabelach, na diagramach i wykresach. Wyszukuje w prasie wyniki opinii publicznej, przedstawiane za pomocą tabel, diagramów lub wykresów. Oblicza średnią arytmetyczną proste przypadki. Odczytuje dane z tabel i diagramów oraz sporządza diagramy słupkowe. Odczytuje dane, przedstawione za pomocą pojedynczych wykresów. Wykonuje proste obliczenia, korzystając z danych, zawartych w tabelach, na diagramach i wykresach. Odczytuje i porównuje dane z tablic rozkładu liczebności i tablic częstości. Oblicza średnią arytmetyczną i medianę danych. Interpretuje dane, przedstawione za pomocą tabel, diagramów i wykresów oraz sporządza diagramy kołowe i wykresy. Odróżnia zmienne jakościowe od ilościowych. Analizuje wyniki dane za pomocą tablic rozkładu liczebności i tablic częstości i przedstawia je na diagramach. Sporządza tablice rozkładu liczebności i tablice częstości. Analizuje wyniki, przedstawione na złożonych wykresach, diagramach lub w tabelach. Sprawnie korzysta z danych, zawartych w roczniku statystycznym. Oblicza średnią ważoną, rozstęp i modę. Zbiera, opracowuje, analizuje i prezentuje dane, np. za pomocą histogramu, wykresu. Projektuje narzędzie zbierania informacji, przeprowadza badanie, opracowuje wyniki i prezentuje je w czytelny sposób. Planuje, przeprowadza badanie na dowolny temat, opracowuje i prezentuje wyniki w dowolny sposób, np. wykorzystując komputer oraz analizuje i wyciąga wnioski. 16