INFORMACJA Prezydenta Miasta Opola o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2013 roku Urząd Miasta Opola Wydział ds. Europejskich i Planopwania Rozwoju Opole, sierpień 2014 r. Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 1
Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2013 roku Urząd Miasta Opola Wydział ds. Europejskich i Planowania Rozwoju Opole, sierpień 2014 r. Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 2
Spis treści SŁOWNICZEK... 3 WSTĘP... 5 METODOLOGIA... 8 Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata 2007-2013 (RPO WO)... 11 Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL)... 14 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ)... 17 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG)... 20 Program Operacyjny Pomoc Techniczna (PO PT)... 22 Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT)... 23 Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska 2007-2013 (POWT RCz-RP)... 24 Fundusz Mikroprojektów (FM)... 26 Program dla Europy Środkowej (Central Europe)... 28 Projekty realizowane przez Miasto Opole... 29 Zestawienie pozyskanych środków pomocowych w 2013 r.... 46 Podsumowanie... 47 Fundusze Europejskie 2014-2020 nowa perspektywa finansowa... 50 Strona 2 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 3
SŁOWNICZEK EFRR EFS Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Europejski Fundusz Społeczny RPO WO Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata 2007-2013 PO KL PO IG PO IiŚ FS EWT POWT Rcz - RP MNiSW MKiDN MIR MSWiA NSRO Beneficjent Wydatki Program Operacyjny Kapitał Ludzki Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Fundusz Spójności Europejska Współpraca Terytorialna Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia - dokument strategiczny określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności w ramach budżetu Wspólnoty na lata 2007 2013 Osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, korzystająca ze środków Unii Europejskiej oraz publicznych środków krajowych na podstawie umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji, podjętej odpowiednio przez właściwego ministra. Wydatek jest kwalifikowalny, jeżeli został poniesiony w ramach zatwierdzonego projektu realizowanego Strona 3 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 4
kwalifikowalne IZ IP IPII b.d. Całkowita wartość projektu Wkład własny Wykorzystanie środków pomocowych z udziałem Funduszy Europejskich. O kwalifikowalności wydatków decydują przepisy wspólnotowe oraz przepisy zawarte w uszczegółowieniach do każdego z programów. Instytucja Zarządzająca - instytucja odpowiedzialna za przygotowanie i realizację poszczególnych programów. Dla programów krajowych rolę IZ pełni Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, dla programów regionalnych urzędy marszałkowskie. Instytucja Pośrednicząca - Instytucja Zarządzająca programem może przekazać wykonywanie części swoich zadań do Instytucji Pośredniczących. Pomimo przekazania tych zadań, Instytucja Zarządzająca zachowuje całkowitą odpowiedzialność za całość realizacji programu. Rolę Instytucji Pośredniczącej może pełnić wyłącznie jednostka sektora finansów publicznych. Instytucja Pośredniczącą II Stopnia - Instytucja Pośrednicząca może przekazać część swoich obowiązków innym instytucjom. Dlatego też możemy wyróżnić Instytucje Pośredniczące I i II stopnia. Instytucje Pośredniczące II stopnia to inaczej Instytucje Wdrażające. brak danych Wartość projektu zgodnie z podpisaną umową / aneksem (łącznie z kosztami niekwalifikowanymi) Wkład finansowy, który beneficjent zobowiązany jest wnieść do projektu (łącznie z kosztami niekwalifikowanymi) Wartość środków pomocowych (w ramach NSRO) przekazanych na rachunek beneficjenta w formie zaliczek lub refundacji Strona 4 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 5
WSTĘP Minęło 10 lat, odkąd Polska stała się równoprawnym członkiem Unii Europejskiej. Ten czas przyniósł wiele zmian, które zaowocowały głęboką gospodarczą i społeczną przemianą kraju. Polska korzysta z potężnego, liczącego ponad 67 mld euro, zastrzyku europejskich funduszy. Jest to największa kwota przyznana jakiemukolwiek państwu w historii zjednoczonej Europy. Nasz kraj otrzymał 1/5 środków przewidzianych dla wszystkich państw członkowskich. Fundusze powinny zostać rozdysponowane do końca 2015 r. Zostały one rozdzielone w 5 programach krajowych oraz w 16 programach regionalnych. Programami krajowymi zarządza Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, a regionalnymi - marszałkowie województw. Jesteśmy skuteczni nie tylko w pozyskiwaniu pieniędzy europejskich, ale przede wszystkim w ich wydatkowaniu. Zgodnie z danymi wygenerowanymi z Krajowego Systemu Informatycznego KSI SIMIK 07-13 od początku uruchomienia programów do 30 kwietnia 2014 r. podpisano z beneficjentami 97 628 umów o dofinansowanie na łączną kwotę ponad 396,1 mld zł. Środki te przyczyniają się do podniesienia naszej międzynarodowej konkurencyjności, co w warunkach globalizacji nabiera szczególnego znaczenia nie tylko w wymiarze europejskim, ale i światowym. Tablice informujące o dofinansowaniu inwestycji z funduszy unijnych stały się nieodłącznym elementem polskiego krajobrazu i symbolem kolosalnych zmian, które dokonują się na naszych oczach. Polska zamieniła się w największy plac budowy w Europie. Powstają nowe drogi, oczyszczalnie ścieków, sieci wodociągowe i kanalizacyjne, a także obiekty edukacyjne, kulturalne i służby zdrowia. W największych polskich miastach budowane są nowoczesne parki technologiczne. Realizowane są tysiące projektów w sferze edukacji, rynku pracy, integracji społecznej oraz szkoleń dla firm i pracowników. Niniejsze opracowanie jest próbą ogólnej charakterystyki działań beneficjentów w zakresie pozyskiwania środków w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (NSRO). Badaniem objęto podmioty zlokalizowane na terenie Opola, których projekty służyły społeczności miasta bezpośrednio i pośrednio. Informacje na temat wielkości i przeznaczenia środków pomocowych przekazane zostały przez instytucje zarządzające poszczególnymi programami. W niektórych przypadkach wymagały uzupełnienia przez samych beneficjentów środków pomocowych. Zawarte w tegorocznej edycji Informacji dane liczbowe na temat działań realizowanych z wykorzystaniem środków Unii Europejskiej wskazują na pewne zmniejszenie zarówno liczby realizowanych projektów, jak i wartości środków przekazywanych beneficjentom. Jednak oceniając stopień wykorzystania środków należy pamiętać, iż rok 2013 to końcówka perspektywy finansowej 2007-2013. Strona 5 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 6
Efekty realizacji projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej widoczne są w całej Polsce. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju podaje, iż do końca maja 2014 roku, dzięki wsparciu UE zrealizowano między innymi: Źródło: http://www.mir.gov.pl/fundusze/fundusze_europejskie/wykorzystanie_funduszy/efekty/strony/start.aspx Strona 6 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 7
Wartość dofinansowania UE w podziale na główne obszary wsparcia w ramach NSS 2007-2013 wg stanu na 30 kwietnia 2014 r. (dane w mln PLN, bez uwzględnienia programów EWT). Wartość dofinansowania UE w podziale na kategorie beneficjentów w ramach NSS 2007-2013 wg stanu na 30 kwietnia 2014 r. (dane w mln PLN, bez uwzględnienia programów EWT) * ok. ¾ wartości dofinansowania UE dla kategorii organy władzy administracji rządowej stanowią projekty realizowane przez GDDKiA Źrodło: http://www.mir.gov.pl/fundusze/fundusze_europejskie_2014_2020/documents/nsro_miesieczna_kwiecien_2014.pdf Strona 7 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 8
METODOLOGIA Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2013 roku zawiera dane dotyczące wdrażania i realizacji zadań, które otrzymały dofinansowanie w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013. Celem strategicznym NSRO jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. 1 Głównym instrumentem realizacji polityki spójności są tzw. programy operacyjne. Część z nich (tzw. programy krajowe) zarządzana jest przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. W okresie programowania 2007-2013 część kompetencji związanych z podziałem środków unijnych i ich wdrażaniem delegowano na poziom regionalny. Tak powstały regionalne programy operacyjne zarządzane przez zarządy poszczególnych województw. Jeden z programów (Program Operacyjny Kapitał Ludzki) składa się zarówno z komponentu krajowego, jak i regionalnego. Wszystkie programy operacyjne finansowane są z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz środków krajowych. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia to dokument strategiczny określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności w ramach budżetu Wspólnoty na lata 2007 2013. 1 http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/organizacjafunduszyeuropejskich/strony/nss.aspx Strona 8 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 9
Tabela 1. Zestawienie programów operacyjnych w ramach NSRO wraz ze źródłem finansowania Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego + Fundusz Spójności Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Program Operacyjny Kapitał Ludzki Europejski Fundusz Społeczny 16 programów regionalnych (w tym RPO WO 2007-2013) Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Program Operacyjny Pomoc Techniczna Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Strona 9 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 10
Tabela 2. Zestawienie instytucji przekazujących dane na temat realizowanych w Opolu przedsięwzięć dofinansowanych ze środków UE PROGRAM OPERACYJNY INSTYTUCJA Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego 2007-2013 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Program Operacyjny Kapitał Ludzki Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego Ośrodek Przetwarzania Informacji Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Polska Organizacja Turystyczna Ministerstwo Gospodarki Władza Wdrażająca Programy Europejskie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Ministerstwo Gospodarki Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych Centrum Unijnych Projektów Transportowych Władza Wdrażająca Programy Europejskie Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia Ośrodek Przetwarzania Informacji Wojewódzki Urząd Pracy w Opolu Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Ministerstwo Edukacji Narodowej Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Władza Wdrażająca Programy Europejskie Opolski Urząd Wojewódzki Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Biuro Euroregionu Pradziad Dane finansowe podawane w tabelach prezentowane są w tys. złotych i zaokrąglone do pełnych kwot. W przypadku programów, których specyfiką jest prowadzenie rozliczeń w euro, informacje na temat realizowanych zadań podawane są również w tej walucie Strona 10 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 11
Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata 2007-2013 (RPO WO) Od 2007 roku każde z szesnastu województw Polski realizuje własny regionalny program operacyjny. Programy te jako jedyne w całości zarządzane są na poziomie regionalnym. Instytucją Zarządzającą RPO WO jest Zarząd Województwa Opolskiego. Program dla województwa opolskiego przygotowany został w odpowiedzi na potrzeby mieszkańców regionu. Jest również jednym z narzędzi realizacji Strategii Rozwoju Województwa Opolskiego. Skierowany jest m.in. do przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu, jednostek samorządu terytorialnego, instytucji kultury, ochrony zdrowia, uczelni wyższych, organizacji pozarządowych, stowarzyszeń i fundacji. Na realizację RPO WO 2007-2013 przeznaczono łącznie (po zwiększeniu alokacji o dodatkowe środki z Krajowej Rezerwy Wykonania i Dostosowania Technicznego) 578 172 912 euro, w tym 491 446 973 euro stanowią środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) a 86 725 939 euro to środki pochodzące z budżetu państwa. Od początku realizacji programu do końca 2013 r. podpisano 1 157 umów/decyzji o dofinansowanie na kwotę dofinansowania w wysokości 2 018 mln zł. RPO WO 2007-2013 efekty realizacji: utworzonych zostało prawie 2,4 tys. miejsc pracy w przedsiębiorstwach; powstało 919 miejsc pracy w obszarze turystyka; zrekonstruowano 182,2 km dróg regionalnych i lokalnych; wybudowano 23,6 km dróg regionalnych i lokalnych; wybudowano/zmodernizowano 182,7 km sieci kanalizacji sanitarnej; przyłączonych do sieci kanalizacyjnej zostało ok. 25,7 tys. osób; wsparciem objęto 119 placówek oświatowych, 69 placówek medycznych oraz 8 instytucji kultury; przeprowadzono ok. 325,7 tys. specjalistycznych badań na sprzęcie zakupionym/ zmodernizowanym w wyniku realizacji projektów; powierzchnia obszarów poddanych rewitalizacji i zagospodarowaniu wyniosła 1,19 km 2. Strona 11 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 12
Zainteresowanie pozyskaniem dofinansowania w ramach RPO WO jest bardzo duże. W 2013 roku opolscy beneficjenci realizowali 95 projektów, o łącznej wartości 438,5 mln zł. Dofinansowanie z EFRR wyniosło łącznie ponad 249 mln zł, natomiast z budżetu państwa blisko 13 mln zł. Z tytułu zaliczek lub refundacji beneficjenci w omawianym okresie otrzymali z EFRR oraz budżetu państwa środki w wysokości 50,79 mln zł. Najwięcej środków przeznaczono na inwestycje w rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności, transport oraz turystykę. W porównaniu z rokiem 2012 liczba realizowanych projektów zwiększyła się o 25, a co za tym idzie zwiększył się poziom dofinansowania o 68 mln zł. Jednocześnie w porównaniu z ubiegłym rokiem zmniejszyła się wartość środków wydatkowanych. W opisywanym okresie była mniejsza o ponad 29 mln zł. Jest to spowodowane między innymi zamykaniem i końcowym rozliczaniem największych inwestycji. Po środki z RPO WO 2007-2013 najczęściej sięgali przedsiębiorcy. Aż 46 firm z Opola realizowało projekty przy wsparciu środków z programu regionalnego. Jedną z najdroższych inwestycji jest Budowa hotelu przy ul. Powolnego. Całkowita wartość inwestycji przekroczyła 22 mln zł. Dzięki unijnym dotacjom rozwijają się również opolskie uczelnie wyższe. W ramach środków pomocowych wspierają rozwój swojej infrastruktury oraz podnoszą jakość kształcenia. Politechnika Opolska realizowała w minionym roku 12 projektów, których łączna wartość przekraczała 18,74 mln zł. Projekty te polegają na zakupie sprzętu i utworzeniu nowoczesnych laboratoriów, w których będą prowadzone specjalistyczne badania naukowe, prace rozwojowe i innowacyjne. Wspierają także rozwój badań naukowych oraz działania sprzyjające rozwojowi przedsiębiorstw. W sumie Politechnika otrzymała w 2013 r. blisko 5,65 mln zł. Uniwersytet Opolski realizował 6 projektów o łącznej wartości 19,28 mln zł. Najwyższe dotacje przeznaczono na przebudowę i rozbudowę budynku na potrzeby Instytutu Sztuki, termomodernizacją wraz z montażem odnawialnych źródeł energii Domu Studenckiego Mrowisko oraz na wyposażenie laboratoriów Wydziału Chemii UO w sprzęt badawczy. W 2013 r. uczelnia w formie refundacji lub zaliczek otrzymała blisko 5 mln zł. Tabela 3. Wykorzystanie środków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego w 2013 r. (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH W 2013 R. Środki pomocowe EFRR Budżet państwa Wkład własny EFRR Budżet państwa Ogółem RPO WO 438 559 249 107 12 530 176 922 47 169 3 626 50 795 Strona 12 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 13
\ Fot. projekt: Ekologiczny Szpital - zakup i montaż instalacji solarnych oraz pomp ciepła dla Szpitala Wojewódzkiego w Opolu Fot. projekt : Wypełnienie luki hotelowej w mieście Opolu przebudowa budynku na obiekt hotelowo-konferencyjny "EUROINVEST" S.C. - ul. Waryńskiego Fot. projekt: Budowa obiektu instytucji otoczenia biznesu Atmoterm S.A. ul. Sienkiewicza Fot. projekt: Remont Wieży Piastowskiej w Opolu Opolski Urząd Wojewódzki Fot. projekt: Hotel Ostrówek-cztery gwiazdki na opolskiej Pasiece INWESTYCJE MARIUSZ WÓJCICKI Fot. Budowa pierwszego, dużego kompleksowego hotelu 4* w centrum Opola Sylwia Respondek Strona 13 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 14
Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) Program jako jedyny współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Na jego wdrożenie województwo opolskie otrzymało kwotę niemal 148,2 mln euro. Program został stworzony z myślą o wsparciu zatrudnienia i spójności społecznej m.in. poprzez pełne wykorzystanie potencjału zasobów ludzkich, podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, finansowanie działań w zakresie walki z bezrobociem, zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego oraz wsparcie budowy struktur administracyjnych państwa. Program składa się z komponentów (priorytetów) realizowanych centralnie oraz tych, które wdrażane są na szczeblu regionalnym za pośrednictwem Wojewódzkiego Urzędu Pracy - Instytucji Pośredniczącej II stopnia. Na szczeblu regionalnym po środki w ramach PO KL najczęściej sięgają samorządy gminne i ich jednostki organizacyjne, uczelnie wyższe oraz firmy szkoleniowe. Jednak najistotniejszym aspektem wdrażania programu jest to, iż co roku bezpośrednimi beneficjentami realizowanych projektów są tysiące mieszkańców województwa. PO KL 2007-2013 efekty realizacji: 178,4 tys. osób rozpoczęło udział w projektach realizowanych w ramach wszystkich Priorytetów wdrażanych regionalnie; 4 541 osób uzyskało pomoc na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej; wsparciem objętych zostało 4 247 osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; pomocą objętych zostało ponad 220 placówek przedszkolnych, przy czym ponad 8 631 dzieci uczestniczyło w bezpłatnych przedszkolnych formach edukacyjnych na obszarach wiejskich; wsparcie otrzymało 590 szkół (podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie ogólne) oraz 105 placówek prowadzących kształcenie zawodowe, w których 4 205 uczniów skorzystało w ramach projektów z praktyk i staży. Strona 14 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 15
Łączna wartość projektów realizowanych w Opolu w 2013 r. wynosiła ponad 261,5 mln zł. Najaktywniejszymi beneficjentami środków unijnych pozostają: opolskie uczelnie: Politechnika Opolska realizator 12 projektów oraz Uniwersytet Opolski realizator 8 projektów. Miasto Opole wraz ze swoimi jednostkami organizacyjnym - Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie oraz Powiatowym Urzędem Pracy wdrażało 12 projektów. Projekty opolskich uczelni nastawione były na stworzenie nowych i utrzymanie innowacyjnych kierunków kształcenia. Politechnika Opolska pozyskała dofinansowanie m.in. na realizację projektów: Czas inżynierów studia zamawiane na Politechnice Opolskiej, Kształcenie na Wydziale MFiI wobec wyzwań współczesnego rynku pracy, Jedna uczelnia wiele możliwości, Program rozwoju kompetencji i umiejętności. Uniwersytet Opolski realizował min. projekt Nauczyciel w przedsiębiorstwie, Innowacje w kształceniu zawodowym nauczycieli, Wypracowanie metod zmniejszania emigracji zarobkowej i wspierania powrotu emigrantów na polski rynek pracy. Projekty realizowane przez samorząd adresowane były do uczniów szkół podstawowych, zawodowych oraz nauczycieli. Natomiast jednostki organizacyjne miasta Powiatowy Urząd Pracy oraz Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie - wspierały opolan znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy oraz zagrożonych wykluczeniem społecznym. Każde z realizowanych zadań cieszyło się dużym zainteresowaniem ze strony potencjalnych beneficjentów. W dwóch projektach skierowanych do uczniów szkół zawodowych (Zawodowy sukces program rozwojowy szkół zawodowych miasta Opole, Zawodowe perspektywy - program rozwojowy szkół zawodowych miasta Opole) udział wzięło ponad 2 tys. osób. Uczniowie podkreślili, że dzięki uczestnictwu w projekcie zdobyli nowe, pożądane na rynku pracy kwalifikacje zawodowe. Ponadto dzięki uczestnictwu w innowacyjnych zajęciach mogli rozwinąć swoje zainteresowania zawodowe. Ogółem projekty miękkie realizowane w Opolu w roku 2013 dofinansowane zostały kwotą ponad 116,7 mln zł. Tabela 4. Wykorzystanie środków pomocowych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w 2013 r. (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW EFS Środki pomocowe Budżet państwa Inne Wkład własny WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH W 2013 R. EFS Budżet państwa Inne Ogółem PO KL 261 510 220 622 35 400 1 087 4 401 101 390 14 198 1 186 116 774 Strona 15 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 16
Fot. projekt: MAŁE NUTKI - stworzenie żłobka muzycznego w Opolu - Biuro Doradcze DOBRY PROJEKT Joanna Kasprzak- Dżyberti Fot. projekt: Pracuję więc jestem - działania na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu Uniwersytet Opolski http://pracuje.uni.opole.pl/galeria Fot. projekt: PO KLucz do biznesu 2! Źródło: www.radio.opole.pl Fot. Program rozwojowy szkół zawodowych Miasta Opola Źródło: Urząd Miasta Opole, archiwum Fot. Szkolenie w ramach projektu Jedna uczelnia, wiele możliwości.. Politechnika Opolska Źródło: http://www.inkubator.po.opole.pl/ Strona 16 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 17
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko to program skierowany do podmiotów realizujących największe inwestycje infrastrukturalne o znaczeniu ponadregionalnym. Tu wspierane są duże przedsięwzięcia inwestycyjne w sześciu dziedzinach: transportu, ochrony środowiska, energetyki, kultury i ochrony zabytków, zdrowia oraz szkolnictwa wyższego. W perspektywie finansowej 2007-2013 na realizację PO IiŚ przeznaczona została największa część środków UE dostępnych dla Polski - 27,9 mld euro. Stanowi to 41,9% całości środków przyznanych Polsce z budżetu Wspólnoty na lata 2007-2013. Wsparcie kierowane do beneficjentów pochodzi z Funduszu Spójności (FS) oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Łączna wartość projektów, które były realizowane w ramach programu przez beneficjentów na terenie Opola w 2013 roku wyniosła ponad 365 mln zł. Wsparcie finansowe przyznane realizowanym projektom pochodzące z Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wyniosło ponad 177,5 mln zł. W minionym roku, w ramach PO IiŚ, realizowano 7 znaczących projektów inwestycyjnych: Trias Opolski - ochrona zbiornika wód podziemnych dla aglomeracji Opole, Prószków i Tarnów Opolski - II etap - Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. Poprawa gospodarki wodno-ściekowej dla aglomeracji Opolskiej Trias Opolski etap III - Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. Przebudowa źródła ciepła w Opolu - budowa układu wysokosprawnej kogeneracji Energetyka Cieplna Opolszczyzny SA; (realizacja projektu została zakończona 31 grudnia 2012 r., rozliczenie nastąpiło 16 maja 2013 r.). Termomodernizacja obiektu Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 w Opolu Miasto Opole; (realizacja projektu została zakończona 31 grudnia 2012 r., rozliczenie nastąpiło 26 marca 2013 r.). Zapewnienie skutecznego systemu ratownictwa medycznego poprzez rozbudowę i zakup aparatury medycznej dla Szpitala Wojewódzkiego w Opolu - Szpital Wojewódzki w Opolu. Kompleksowa rozbudowa Miejskiego Składowiska Odpadów w Opolu jako element regionalnego ZZO (w tym budowa kwatery składowania odpadów i zakup wyposażenia) Zakład Komunalny w Opolu Sp. z o.o. Strona 17 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 18
Przebudowa wnętrz i elewacji frontowej budynku głównego Opolskiego Teatru Lalki i Aktora im. Alojzego Smolki w Opolu oraz powiększenie holu przy małej scenie Miasto Opole. W poprzednim roku największym realizowanym przedsięwzięciem był projekt spółki Wodociągi i Kanalizacja - Trias Opolski - ochrona zbiornika wód podziemnych dla aglomeracji Opole, Prószków i Tarnów Opolski - II etap. Głównym celem projektu jest poprawa jakości wód podziemnych dzięki uporządkowaniu gospodarki wodno-ściekowej na obszarze gmin Opole, Prószków, Tarnów Opolski. Całkowita wartość projektu określona została na ponad 198,4 mln zł. Dofinansowanie przyznane w ramach Funduszu Spójności to 106, 9mln zł. Wartość projektu w części dotyczącej miasta Opola wynosi ponad 76,7 mln zł. W 2013 r. wykorzystanie środków pomocowych w ramach POIiŚ wyniosło ponad 73,7 mln zł (środki przekazane beneficjentom w formie zaliczek lub refundacji). Tabela 5. Wykorzystanie środków pomocowych w ramach Programu operacyjnego Infrastruktura i środowisko w 2013 roku (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów EFRR ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW Środki pomocowe Budżet państwa Fundusz Spójności Wkład własny WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH W 2013 r. EFRR Budżet państwa Fundusz Spójności Ogółem PO IiŚ 365 095 18 465-159 079 187 551 2 430-71 294 73 724 Strona 18 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 19
Fot. Kompleksowa rozbudowa Miejskiego Składowiska Odpadów w Opolu jako element regionalnego ZZO Zakład Komunalny Sp. z o.o. w Opolu Źródło: Zakład Komunalny Sp. z o.o. w Opolu Fot. Maszynownia, montaż rurociągów. Instalacja odpylania spalin z kotła OR-SON Źródło: ECO Fot. Renowacja magistrali, którą tłoczona jest woda dla Opola. Projekt: Trias Opolski - ochrona zbiornika wód podziemnych dla aglomeracji Źródło: WiK Opole Fot. projekt: Termomodernizacja obiektu Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 w Opolu Strona 19 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 20
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG) Realizacja działań w ramach tego programu służy przede wszystkim wsparciu przedsiębiorstw. Z dofinansowania korzystają także jednostki naukowe oraz instytucje otoczenia biznesu, które planują realizację projektów innowacyjnych związanych z nowoczesnymi technologiami, badaniami, rozwojem, a także inwestycjami o dużym znaczeniu dla gospodarki. Program finansowany jest z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz środków budżetu państwa. Najwięcej środków w ramach programu przeznaczone jest na inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia (oś priorytetowa 4-36,2% środków programu). Jeżeli chodzi o strukturę beneficjentów programu, zdecydowaną ich większość stanowią przedsiębiorcy (56%). W dalszej kolejności ze wsparcia programu korzystają jednostki naukowe (23%), administracja i obywatele (18%) oraz instytucje otoczenia biznesu (3%). W 2013 roku opolscy beneficjenci realizowali aż 56 projektów dofinansowanych z PO IG. Ich łączna wartość wyniosła ponad 61,8 mln zł, a dofinansowanie ponad 40,7 mln zł. Środki, jakie w omawianym okresie wpłynęły do beneficjentów programu w związku z realizacją projektów opiewają na kwotę 11 mln zł. (dofinansowanie EFRR oraz budżet państwa). Zadania o największej wartości realizowały: GEA Technika Cieplna Sp. z o.o (Opracowanie innowacyjnych wymienników ciepła do pracy w warunkach ekstremalnych). Firma jako jedyna w Polsce zajmuje się produkcją wysokosprawnych wymienników ciepła na bazie eliptycznych rur żebrowanych cynkowanych ogniowo. Całkowita wartość projektu to ponad 8,4 mln zł (dotacja w wysokości ponad 3,5 mln zł). WEST TECHNOLOGY & TRADING Polska Sp. z o.o. (Badania nad systemem efektywności energetyczno-ekologicznej spalania paliw ciekłych, stałych) Całkowita wartość projektu to ponad 8,4 mln zł (dotacja w wysokości ponad 3,5 mln zł). Politechnika Opolska w konsorcjum z Politechniką Wrocławską oraz Instytutem Górnictwa Odkrywkowego Poltegor (Wstępne suszenie węgla brunatnego dla celów energetycznych). Podstawowym celem projektu jest opracowanie technologii suszenia węgla brunatnego z wykorzystaniem ciepła odpadowego wraz z budową instalacji pilotażowej do suszenia węgla. Całkowita wartość projektu to ponad 6 mln zł (dofinansowanie 100%). Strona 20 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 21
Tabela 6. Wykorzystanie środków pomocowych w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka w 2013 roku (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW EFRR Środki pomocowe Budżet państwa Inne Wkład własny WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH W 2013r. EFRR Budżet państwa Inne Ogółem PO IG 61 886 35 776 4 966 7 21 137 9 733 1 298 0 11 031 Fot. Instalacja pilotowa do suszenia węgla brunatnego, projekt: Wstępne suszenie węgla brunatnego dla celów energetycznych Politechnika Opolska Źródło: http://www.swb.pwr.wroc.pl/galeria.html Fot. projekt: Opracowanie i wprowadzenie na rynek biobójczego preparatu gruntującego - CENTRUM BADAWCZO PRODUKCYJNE ALCOR SPÓŁKA Z O.O. Strona 21 Źródło: http://alcor.pl/alcor/produkty/higieniczne Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 22
Program Operacyjny Pomoc Techniczna (PO PT) Program Operacyjny Pomoc Techniczna opisuje szczegółowo główne obszary, na które przeznaczone zostaną środki unijne, przyznane Polsce na okres programowania 2007-2013. Pomimo, że jest to najmniejszy ze wszystkich polskich programów operacyjnych toruje drogę do udanego wdrożenia funduszy strukturalnych w Polsce. Celem strategicznym programu jest zapewnienie skutecznej i sprawnej realizacji NSRO w latach 2007-2013. Z programu finansowane są konkursy dotyczące wsparcia jakości usług publicznych, tworzenia obszarów funkcjonalnych oraz współpracy z samorządami. W ramach Konkursu na działania wspierające podnoszenie dostępności, jakości i efektywności usług publicznych Opole jako lider projektu realizuje wraz z partnerami projekt Zintegrowany rozwój Aglomeracji Opolskiej. Jest to pierwsze wspólne działanie realizowane przez gminy Aglomeracji Opolskiej, współfinansowane ze środków UE. Projekt jest współfinansowany w 85% ze EFRR oraz w 15% z budżetu państwa. Wartość projektu opiewa na 1.100 tys. zł., natomiast dofinansowanie wynosi 90%. W ramach projektu opracowany zostanie najważniejszy dokument strategiczny obszaru funkcjonalnego - Strategia rozwoju Aglomeracji Opolskiej na lata 2014-2020. Wyznaczy on priorytety i cele rozwojowe Aglomeracji, wskaże jej mocne i słabe strony oraz zdefiniuje działania, które należy podjąć, aby wykorzystać atuty jakimi dysponuje Aglomeracja. Ponadto, dzięki otrzymanemu dofinansowaniu powstaną dokumenty szczegółowo diagnozujące dwa niezwykle istotne dla AO obszary: gospodarkę i transport: Program rozwoju gospodarczego Aglomeracji Opolskiej do 2020 roku, Studium komunikacyjne Aglomeracji Opolskiej. Ostatnim komponentem projektu będą dokumenty dotyczące budowy Optycznej Sieci Teleinformatycznej Aglomeracji Opolskiej (OSTA). Tabela 7. Wykorzystanie środków pomocowych w ramach POPT 2007-2013 r. ( w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW EFRR Środki pomocowe Budżet państwa Wkład własny WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH W 2013 r. EFRR Budżet państwa Ogółem PO PT 2007-2013 1 100 842 148 110 6 1 7 Strona 22 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 23
Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT) W okresie programowania funduszy unijnych przypadającym na lata 2007-2013 Inicjatywa Wspólnotowa INTERREG III 2004-2006 została zastąpiona programem Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT). Podobnie jak w przypadku Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG, EWT również została ukierunkowana na wspieranie współpracy transgranicznej, ponadnarodowej i międzyregionalnej. Polska uczestniczy w 10 programach Europejskiej Współpracy Terytorialnej. W 7 programach współpracy transgranicznej, 2 programach transnarodowych (Region Morza Bałtyckiego i Europa Środkowa) oraz w programie współpracy międzyregionalnej INTERREG IV C. W latach 2007-2013 polscy beneficjenci w ramach EWT otrzymali do dyspozycji 557,8 mln euro. 2 Działania realizowane w ramach programów współpracy terytorialnej mają na celu przede wszystkim wspieranie, promowanie oraz wdrażanie wspólnych projektów o charakterze międzynarodowym na terenie całej Unii Europejskiej. Dlatego też, tematyka projektów wdrażanych w ramach programu jest bardzo zróżnicowana. Dotyczą one zarówno ochrony środowiska, rozbudowy infrastruktury, jak i wymiany kulturalnej oraz wzajemnych kontaktów młodzieży, czyli budowania oraz umacniania więzi pomiędzy społecznościami zamieszkującymi tereny przygraniczne. Programy transnarodowe stanowią wsparcie innowacyjnych projektów dotyczących zagadnień istotnych dla obszarów należących do kilku państw. Współpraca międzyregionalna, która obejmuje obszar całej UE, służy natomiast wzmacnianiu potencjału instytucji i samorządów w zakresie instrumentów wspierania rozwoju regionalnego poprzez m.in. wyminę doświadczeń i dobrych praktyk. 2 www.ewt.gov.pl Strona 23 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 24
Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska 2007-2013 (POWT RCz-RP) Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska 2007-2013 (POWT RCz - RP) został przygotowany zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej z dnia 31 października 2006 roku, określającą wykaz regionów i obszarów kwalifikujących się w latach 2007-2013 do finansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach współpracy transgranicznej i transnarodowej będących częściami składowymi celu Europejska Współpraca Terytorialna 3. Podstawowym założeniem POWT RCz- RP jest współpraca transgraniczna i rozwój czesko-polskiego pogranicza poprzez umocnienie wzajemnych kontaktów w sferze gospodarczej, społecznej i kulturalnej, wspólną ochronę zasobów przyrodniczych, rozwój turystyki oraz tworzenie aktywnego rynku pracy. W ramach POWT RCz-RP w roku 2013 realizowano w Opolu 20 projektów o łącznej wartości ponad 8 mln euro 4. Kwota środków pochodzących z EFRR przekazana beneficjentom w ramach realizowanych zadań przekroczyła kwotę 1 mln euro. W porównaniu z rokiem ubiegłym, liczba realizowanych projektów znacznie się zwiększyła (o 11 projektów), a łączna wartość wdrażanych zadań w roku 2013 była wyższa aniżeli w 2012 r. o 4 mln euro. W 2013 roku największymi beneficjentami środków unijnych w ramach powyższego programu byli: Polskie Radio Regionalne Rozgłośnia w Opolu PRO FM S.A. - realizator projektu Razem dla biznesu. Opolska Fundacja Inicjatyw Międzynarodowych - realizator projektu Wchodzimy na rynek sąsiada. Miasto Opole - realizator projektu Współpraca ZOO w Ołomuńcu i ZOO w Opolu w dziedzinie turystyki. Projekt, którego beneficjentem jest samorząd Opola realizowany był w partnerstwie przez Opolski Ogród Zoologiczny oraz zaprzyjaźnione ZOO w Ołomuńcu. Głównym celem zadania było nawiązanie ścisłej współpracy pomiędzy partnerskimi placówkami w zakresie wsparcia i rozwoju turystyki. 3 www.ewt.gov.pl 4 Z uwagi na specyfikę programu i jego rozliczanie w euro, w niniejszej informacji dane dot. POWT RCz-RP podawane są również w euro. Kwota całkowitej wartości projektu odnosi się zaś do wartości udziału partnera z województwa opolskiego w realizacji zadania. Strona 24 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 25
W ramach projektu zrealizowano szereg działań zarówno promocyjnych jak i inwestycyjnych. Najkosztowniejszą częścią projektu po stronie polskiej była budowa nowego budynku żyrafiarni w opolskim ZOO. Ciekawą inicjatywą realizowaną w ramach projektu była wymiana biletów wstępu do partnerskich placówek. Kupując bilet wstępu do ZOO w Opolu, odwiedzający otrzymali darmową wejściówkę do ogrodu ołomunieckiego. W taki sam sposób mieszkańcom Czech udostępnione zostały wejściówki do opolskiego ZOO. Ponadto realizatorami zadań w ramach POWT RCz RP, jak co roku, były opolskie uczelnie wyższe (Politechnika Opolska, Uniwersytet Opolski), a także Województwo Opolskie oraz Izba Gospodarcza Śląsk. Fot. Żyrafiarnia na terenie opolskiego ZOO Źródło: Urząd Miasta Opole, archiwum Fot. projekt: Wchodzimy na rynek sąsiada, Opolska Fundacja Inicjatyw Międzynarodowych Fot. projekt: Razem dla biznesu - Polskie Radio Regionalne Rozgłośnia w Opolu PRO FM S.A Strona 25 Źródło: http://www.pl-cz.net/pl/o-projekcie Źródło: http://cz-pl.radio.opole.pl/galerie/iv-bal-czesko-polski.html Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 26
Tabela 8. Wykorzystanie środków pomocowych w ramach POWT RCz RP 2007-2013 r. (w tys. euro) 5 Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów EFRR Źródła finansowania projektów Wykorzystanie środków pomocowych w 2012 r. Środki pomocowe Budżet państwa Inne Wkład własny EFRR Budżet państwa Inne Ogółem POWT RCz- RP 2007-2013 8 142 6 921 140-1 081 1 230 52-1 282 Fundusz Mikroprojektów (FM) Fundusz Mikroprojektów jest szczególnym instrumentem, który służy wspieraniu transgranicznych działań o znaczeniu lokalnym zarówno inwestycyjnych jak i nieinwestycyjnych. Beneficjenci Funduszu Mikroprojektów mogą uzyskać wsparcie na projekty dotyczące m.in. organizacji wspólnych imprez kulturalnych, wspieranie i promocję tradycyjnych i nowych produktów turystycznych oraz wspomaganie działań podtrzymujących tożsamość i tradycje społeczności lokalnych. Jednym słowem są to przedsięwzięcia ludzie dla ludzi, które promują współpracę, pogłębiają oraz umacniają stosunki międzyludzkie pomiędzy społecznościami zamieszkującymi regiony przygraniczne po obu stronach granicy. Ponadto w ramach FM wsparcie mogą otrzymać również działania z zakresu odnowy i ochrony zasobów kulturowych i dziedzictwa historycznego. 6 5 Z uwagi na specyfikę Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska, kwoty dotyczące wykorzystania środków podawane są w euro. 6 www.ewt.opolskie.pl, dostęp 27.06.2013r. Strona 26 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 27
Fundusz Mikroprojektów realizowany jest w sześciu Euroregionach - Nysa, Glacensis, Pradziad, Silesia, Śląsk Cieszyński i Beskidy. Beneficjenci z terenu Opola składają wnioski o dofinansowanie w Euroregionie Pradziad. Za prawidłowe wdrażanie Funduszu w polskiej części Euroregionu odpowiada Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pradziad. Dofinansowanie z EFRR dla jednego projektu wynieść może od 2 000 do 30 000 euro (maksymalna wartość projektu może wynieść 60 000 euro). W 2013 roku opolscy beneficjenci realizowali w ramach Funduszu Mikroprojektów 6 projektów o łącznej wartości ponad 110 tys. euro. Ich dofinansowanie (z EFRR oraz budżetu państwa) wynosi prawie 105 tys. euro. W minionym roku na rzecz beneficjentów przekazano refundacje w wysokości ponad 91 tys. euro. Największy projekt w ramach Funduszu Mikroprojektów w 2013 r. realizował Opolski Związek Piłki Nożnej ( Polsko-Czeski Turniej im. Juliusza Mariańskiego ). Wartość projektu to prawie 30 tys. euro. Drugim największym beneficjentem było Opolskie Bractwo Rycerskie z projektem pn. Atrakcyjne wakacje. Wartość projektu przekroczyła 28 tys. euro. Beneficjenci ci otrzymali w 2013 r. odpowiednio: 25 tys. euro oraz ponad 26 tys. euro. Tabela 9. Wykorzystanie środków pomocowych w ramach Funduszu Mikroprojektów w 2013 roku ( w tys. euro) Strona 27 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 28
Program dla Europy Środkowej (Central Europe) Program dla Europy Środkowej (Central Europe) jest jednym z dwóch programów transnarodowych realizowanych w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej. Jego głównym celem jest wzmocnienie spójności terytorialnej, promowanie wewnętrznej integracji oraz poprawa konkurencyjności obszaru Europy Środkowej. Program współfinansowany jest przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. W 2013 roku Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych Oddział inżynierii Procesowej Materiałów Budowlanych w Opolu realizował projekt Environmental and Economic BEnefits from Blochar clusters in the Central area (akronim E2BEBIS). W projekcie udział biorą partnerzy z Włoch, Słowacji, Czech, Słowenii i Polski. Jego głównym zadaniem jest utworzenie i rozwój regionalnych klastrów energetycznych. Był to jedyny projekt realizowany w ramach tego programu. Więcej informacji na stronie projektu http://www.e2bebis.eu/?lang=pl Tabela 10. Wykorzystanie środków pomocowych w ramach Programu dla Europy Środkowej w 2013 roku (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów EFRR Źródła finansowania projektów Wykorzystanie środków pomocowych w 2013 r. Środki pomocowe Budżet państwa Inne Wkład własny EFRR Budżet państwa Inne Ogółem Central Europe 135 115 - - 20 0 - - 0 Strona 28 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 29
Projekty realizowane przez Miasto Opole Od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej Opole jest aktywnym beneficjentem funduszy strukturalnych UE. W ostatnich latach prawie wszystkie najważniejsze inwestycje realizowane były przy znacznym wkładzie finansowym ze źródeł zewnętrznych. Realizowane projekty dotyczą zarówno rozbudowy infrastruktury miasta jak i inwestycji w kapitał ludzki. Nadrzędnym celem wszelkich działań jest poprawa jakości życia opolan oraz stworzenie dogodnych warunków do zamieszkania i inwestowania w stolicy regionu. I tak, dzięki unijnym dotacjom, w ostatnich latach poprawił się stan infrastruktury technicznej miasta (remont wiaduktu w ciągu ul. Reymonta oraz zakończona w sierpniu br. budowa węzła komunikacyjnego obwodnicy północnej Opola), metamorfozę przeszły miejskie instytucje kultury (Miejska Biblioteka Publiczna, Amfiteatr Tysiąclecia), uczniowie opolskich placówek oświatowych korzystają z nowoczesnego sprzętu w przyjaznym otoczeniu (termomodernizacja PSP 5, utworzenie Centrum Nauk Przyrodniczych, opolska eszkoła szkołą ku przyszłości) oraz korzystają z nowoczesnych pracowni i programów kształcenia (Centrum Kształcenia Praktycznego). Jednym z najciekawszych przedsięwzięć ostatnich lat w Opolu jest projekt Odra urzeka zagospodarowanie nabrzeży Odry dla celów turystyki i rekreacji (bulwary nad Odrą i Młynówką, fontanna na Stawie Zamkowym, kąpielisko Bolko). Jego realizacja spowodowała otwarcie miasta na rzekę Odrę, która jest ważnym elementem miejskiego krajobrazu. Przy znacznym wsparciu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wybudowano Centrum Wystawienniczo-Kongresowe. Jest to nowoczesny obiekt, który oprócz funkcji wystawienniczej, oferuje firmom możliwość organizowania konferencji, szkoleń czy wykładów. Również przy wsparciu środków unijnych powstaje Park Naukowo Technologiczny. Stworzy on możliwość poszukiwania i wdrażania nowych rozwiązań technologicznych, na styku świata nauki i biznesu. Wszystkie te inwestycje stanowią kolejne kroki do tworzenia wizerunku miasta, odpowiadającego potrzebom i oczekiwaniom mieszkańców. Europejskie fundusze wspierają nie tylko widoczne gołym okiem inwestycje, ale także tzw. projekty miękkie, mniej zauważalne, których celem jest inwestycja w człowieka. Są to przede wszystkim projekty wspierające i wzbogacające działalność dydaktyczną i opiekuńczą placówek oświatowych miasta. Projekty w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki realizowane są zarówno przez miasto, jak i jego jednostki organizacyjne. Od kilku lat Powiatowy Urząd Pracy oraz Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie realizują projekty społeczne, których celem jest rozwój zasobów ludzkich, aktywizacja osób bezrobotnych i zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz wzrost zatrudnienia. Dzięki tym działaniom zmienia się również rola i wizerunek obu instytucji w życiu społecznym miasta. Postrzegane dotąd wyłącznie jako instytucje prowadzące dystrybucję środków finansowych funkcjonują dziś jako podmioty aktywnie kształtujące sytuację na lokalnym rynku pracy. W omawianym okresie PUP realizował 8 projektów o łącznej wartości przekraczającej 12 mln zł. Dofinansowanie z EFS stanowiło aż 99% ich łącznej wartości. Środki otrzymane w 2013 roku z tytułu refundacji lub zaliczek wyniosły ponad Strona 29 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 30
8,3 mln zł (w przypadku projektu systemowego Herkules kwota w wysokości blisko 6,6 mln zł wpłynęła bezpośrednio na rachunek PUP). MOPR już po raz szósty realizował zadanie Moja praca moja przyszłość, którego zasadniczym celem jest zwiększenie potencjału społeczno zawodowego pozostających bez pracy klientów ośrodka. Projekty realizowane bezpośrednio przez samorząd w ramach PO KL miały na celu wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży oraz dostosowanie ofert opolskich szkół do potrzeb rynku pracy. Łącznie w 2013 roku realizowano 3 takie projekty o łącznej wartości 2,8 mln zł. (przy wkładzie własnym 236 tys. zł). Są to m. in. Zawodowe perspektywy program rozwojowy szkół zawodowych Miasta Opola i Inwestycja w pierwszy krok II edycja program rozwojowy szkół podstawowych Miasta Opola. W sumie w roku 2013 miasto wraz z jednostkami organizacyjnymi realizowało 28 inicjatyw dofinansowanych ze środków unijnych. W tym 10 projektów w ramach RPO WO a kolejnych 13 z PO KL. Miasto uzyskało również wsparcie z programów krajowych. W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko wykonano termomodernizację obiektu PSP 5 oraz realizowana jest przebudowa Opolskiego Teatru Lalki i Aktora. W lipcu 2013 r. podpisana została umowa o dotację projektu Zintegrowany rozwój Aglomeracji Opolskiej z Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna. Projekt jest pierwszą wspólną inicjatywą partnerów Aglomeracji Opolskiej w kwestii pozyskiwania funduszy zewnętrznych na rzecz nowo utworzonego obszaru funkcjonalnego. W porównaniu do roku 2012 absorpcja środków pomocowych zmalała. Ogółem w 2013 r. do miejskiej kasy z tytułu realizacji zadań dofinansowanych ze środków unijnych wpłynęło ponad 32,8 mln zł 7 (w roku 2012 było to około 48,7 mln zł). Na zmniejszenie wartości otrzymanych środków (drogą zaliczki lub refundacji) wpływ ma kilka współwystępujących czynników. W roku 2012 wpłynęły ostatnie płatności kilku dużych inwestycji, współfinansowanych ze środków unijnych (Poprawa jakości wody w Opolu, przebudowa Amfiteatru Tysiąclecia, budowa nowej siedziby MBP, zakup taboru autobusowego etap II). W roku 2013 zakończono realizację projektów Zwiększenie atrakcyjności turystycznej Miasta Opola poprzez zagospodarowanie terenów wzdłuż Odry, Rewitalizacja zabytkowego parku na Wyspie Bolko, Termomodernizacja obiektu PSP 5, Współpraca ZOO w Ołomuńcu i ZOO w Opolu w dziedzinie turystyki. W końcowej fazie realizacji tych zadań płatności na rzecz beneficjenta były niższe niż w latach ubiegłych. Oceniając wykorzystanie środków pomocowych przez samorząd Opola należy mieć na uwadze również to, iż rok 2013 to ostatni rok unijnego okresu programowania 2007-2013. Obecnie znajdujemy się w fazie realizacji zadań, dla których umowy o dofinansowanie zostały podpisane w latach ubiegłych. Koniec okresu kwalifikowalności wydatków dla tych inwestycji stanowi data 31 grudnia 2015 r. 7 Kwota uwzględnia zarówno płatności w ramach środków UE jak i środki budżetu państwa (243 tys. zł). Nie uwzględnia natomiast środków w ramach projektu systemowego Herkules, które wpłynęły na rachunek PUP w Opolu (6 606 tys. zł). Strona 30 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 31
W perspektywie finansowej 2007-2013 Opole realizowało projekty inwestycyjne o wartości łącznie ponad 340 mln. Pozyskane dofinansowanie to - 163 mln zł. Wiele z zadań zrealizowanych przez miasto z udziałem środków unijnych zostało docenionych na arenie ogólnopolskiej zdobywając nagrody i wyróżnienia w takich plebiscytach jak Polska Pięknieje 7 cudów funduszy unijnych (Miejska Biblioteka Publiczna, przebudowa Amfiteatru Tysiąclecia), Bryła Roku (Miejska Biblioteka Publiczna), Architektoniczny Oskar (Miejska Bibliotek Publiczna), Modernizacja Roku (wyróżnienie dla wiaduktu w ciągu ul. Reymonta Struga). Stowarzyszenie Architektów Polskich przyznało tytuł Mister Architektury Województwa Opolskiego Narodowemu Centrum Polskiej Piosenki, które powstało w wyniku przebudowy Amfiteatru Tysiąclecia (projekt dofinansowany w ramach Programu 0peracyjnego Infrastruktura i Środowisko). Projekt ten doceniony został w 2013 r. przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za skuteczne wykorzystanie środków Unii Europejskiej na kulturę w ramach PO IiŚ. Zagospodarowane tereny wzdłuż Odry wraz z Parkiem Nadodrzańskim, uznane zostały za najlepszą przestrzeń publiczną województwa opolskiego. Liczne nagrody i wyróżnienia dla miejskich projektów stanowią potwierdzenie, iż samorząd Opola wydatkuje środki unijne nie tylko sprawnie, ale przede wszystkim efektywnie. Tabela 11. Projekty dofinansowane ze środków UE realizowane w 2013 r. przez Miasto Opole (w tys. zł) Lp. 1. 2. Tytuł projektu Inwestycja w pierwszy krok II edycja program rozwojowy szkół podstawowych Miasta Opola Zawodowe perspektywy program rozwojowy szkół zawodowych Miasta Opola Nazwa programu Całkowita wartość projektu (wg umowy o dofinansowanie) Wartość dofinansowania ogółem Wartość wkładu własnego Wartość dofinansowania z budżetu państwa (2013 rok) Wartość dofinansowania ze środków UE (2013 rok) PO KL 1 251 1 251 0 0 582 PO KL 774 658 116 0 308 Strona 31 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 32
Lp. Tytuł projektu Nazwa programu Całkowita wartość projektu (wg umowy o dofinansowanie) Wartość dofinansowania ogółem Wartość wkładu własnego Wartość dofinansowania z budżetu państwa (2013 rok) Wartość dofinansowania ze środków UE (2013 rok) 3. Moja praca moja przyszłość - projekt realizowany przez MOPR PO KL 946 847 99 0 747 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Zawodowy sukces program rozwojowy szkół zawodowych Miasta Opola PO Klucz do biznesu 2! - projekt realizowany przez PUP Samodzielne życie - projekt realizowany przez PUP Pośredniczek bis - projekt realizowany przez PUP Czas na pracę - projekt realizowany przez PUP Budujemy swoją przyszłość - projekt realizowany przez PUP Kadry dojrzałe do zmian projekt realizowany przez PUP PO KL 800 680 120 0 62 PO KL 210 210 0 0 79 PO KL 571 535 36 0 148 PO KL 485 412 73 0 103 PO KL 465 454 11 0 115 PO KL 2 061 2 061 0,00 0 1 096 PO KL 288 288 0 24 11. Praca łączy pokolenia PO KL 1 272 1 272 0 0 74 12. 13. Bezpośrednie wsparcie rozwoju poprzez wdrożenie zmodernizowanego systemu doskonalenia nauczycieli w mieście Opolu projekt realizowany przez MODN Herkules projekt realizowany przez PUP PO KL 99 99 0 12 58 PO KL 6 606 6 606 0 991 5 615 Strona 32 Id: 858B654D-0EC8-421D-A37D-C4B11A57CEDC. Przyjęty Strona 33