Postanowienia umów z zakresu bezpieczeństwa pracy w PKN ORLEN S.A. przykłady Niniejsza publikacja została opracowana w Biurze Bezpieczeństwa i Higieny Pracy Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN S.A. w ramach inicjatywy zatytułowanej Wdrożenie programu rozwoju bezpieczeństwa u podwykonawców, zawartej w aktualnej Strategii Odpowiedzialnego Biznesu PKN ORLEN. Opracował: Janusz Łygaś Specjalista Mariusz Kondracki Starszy Specjalista Dział BHP i BP Nadzór merytoryczny: Zbigniew Stępień Główny Specjalista w Dziale BHP i BP Uwaga! - PKN ORLEN S.A. ani żadna osoba zaangażowana w opracowanie tej publikacji, nie odpowiada za sposób wykorzystania Informacji w niej zawartych. - Uwagi, zastrzeżenia, opinie, spostrzeżenia dotyczące tej publikacji prosimy o przekazywanie bezpośrednio do jej autorów. Za ich przesłanie serdecznie dziękujemy. Wykorzystane zostaną do uzupełnienia lub/i poprawienia niniejszego opracowania. - Powielanie i kopiowanie treści tego opracowania i załączników bez pozwolenia właścicieli (autorów) jest zabronione. Płock, listopad 2016 r. Spis treści Opracowano w Dziale BHP i BP (RBB). 1 z 6
Str. Od autorów 3 1. Wstęp 4 2. Klauzule bezpieczeństwa pracy w umowach Mariusz Kondracki, Janusz Łygaś, Robert Szadura 4 3. Postanowienia umów z zakresu bezpieczeństwa na prace w Obszarze Logistyki Andrzej Zaręba 5 4. Uwagi końcowe 5 Załączniki: Załącznik nr 1 Klauzula bezpieczeństwa pracy w umowach na prace inwestycyjne przykład Załącznik nr 2 Klauzula bezpieczeństwa pracy w umowach na prace remontowe przykład Załącznik nr 3 Klauzula bezpieczeństwa pracy w umowach na prace projektowe - przykład Załącznik nr 4 Klauzula bezpieczeństwa pracy w umowach na prace badawcze/ekspertyzy - przykład Załącznik nr 5 Klauzula bezpieczeństwa pracy w umowach na prace na Stacjach Paliw - przykład Załącznik nr 6 Wymagania HSSE w umowach na prace w Obszarze Logistyki przykład Załącznik nr 7 Załączniki do klauzul bezpieczeństwa pracy Na terenie Zakładu Produkcyjnego w Płocku 19 998 Zakładowy Telefon Ratunkowy! Widzisz wypadek, pożar, awarię dzwoń Opracowano w Dziale BHP i BP (RBB). 2 z 6
OD AUTORÓW Niniejsze opracowanie stanowi nowy typ publikacji Działu BHP i Bezpieczeństwa Procesowego Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN S.A., a zarazem pewien szczególny rodzaj uniwersalnego informatora o ogólnych wymaganiach z dziedziny bezpieczeństwa pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz bezpieczeństwa procesowego zawartych w umowach z Wykonawcami Zewnętrznymi. Przeznaczone jest dla pracowników PKN ORLEN S.A. oraz wykonawców zewnętrznych (kontraktorów) zamierzających realizować prace na terenie Spółki oraz w jej własnych stacjach paliw na podstawie umów oraz wszystkich tych osób, których praca wymaga stałego konfrontowania i wzbogacania posiadanej wiedzy w odniesieniu do wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa pracy. Wychodzi na przeciw sygnalizowanej potrzebie zapoznania się z wymaganiami szeroko pojętego bezpieczeństwa pracy, które poprzez postanowienia z zakresu szeroko pojętego bezpieczeństwa pracy zawarte w umowach na prace realizowane w Spółce, i które wszyscy zaangażowani w realizację umów są zobowiązani do stosowania w codziennej pracy w Koncernie. Jej celem jest przedstawienie kontraktorom przykładów postanowień z dziedziny bezpieczeństwa pracy, ochrony przeciwpożarowej zawartych w umowach w formie użytecznej i praktycznej dla czytelnika. W opracowaniu tym umieszczono przykłady klauzul Bezpieczeństwo pracy do umów z wykonawcami zewnętrznymi na wykonywanie prac remontowych, inwestycyjnych, projektowych, badawczych/ekspertyz, opracowane w Biurze Bezpieczeństwa i Higieny Pracy PKN ORLEN S.A. Ponadto zaprezentowano opracowane w Obszarze Logistyki wymagania HSSE oraz postanowienia dotyczące bezpieczeństwa w umowach na prace realizowane w Stacjach Paliw, opracowane także w ww. Biurze BHP. Potrzebę rozpowszechniania tegoż opracowania uzasadniają zawarte w nim postanowienia w przedmiotowej sprawie oraz praktyczna użyteczność, będące efektem zastosowania - podczas opracowywania tej publikacji - praktycznej tezy, że kto zna wymagania bezpieczeństwa pracy przed podpisaniem umów nie popełni istotnych błędów przy szacowaniu kosztów z tego zakresu. Przekazując Państwu niniejsze opracowanie składamy podziękowania wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tej publikacji. Czytelników prosimy o nadsyłanie ewentualnych uwag na adres mailowy: bhp@orlen.pl, Państwa sugestie umożliwią nam doskonalenie tego opracowania. Życzymy Państwu bezpiecznej pracy. Autorzy. Opracowano w Dziale BHP i BP (RBB). 3 z 6
1. Wstęp Spółka nawiązuje coraz to bardziej skomplikowane i złożone stosunki prawne z Wykonawcami Zewnętrznymi (kontraktorami) poprzez zawieranie umów. W umowach znajdują się postanowienia o charakterze technicznym, handlowym, organizacyjnym, w tym również dotyczące szeroko pojętego bezpieczeństwa pracy obejmującego: bezpieczeństwo pracy, ochronę przeciwpożarową i bezpieczeństwo procesowe. Postanowienia umów zawieranych z kontraktorami na prace prowadzone w PKN ORLEN S.A. dotyczące szeroko pojętego bezpieczeństwa pracy bezpieczeństwa zawarte są w tzw. klauzulach Bezpieczeństwo pracy. Klauzule Bezpieczeństwo pracy w PKN ORLEN S.A. zwane dalej Klauzulami BP to uporządkowany zbiór dozwolonych postanowień (zapisów) umowy, które kształtują prawa i obowiązki stron umowy z zakresu szeroko pojętego bezpieczeństwa pracy (tj. bezpieczeństwa pracy, ochrony przeciwpożarowej, bezpieczeństwa procesowego) w sposób zgodny z ogólnie obowiązującymi przepisami prawa, zarządzeniami wewnętrznymi Spółki zawartym w Kompleksowym Systemie Prewencji, zasadami współżycia społecznego oraz dobrymi praktykami w tym zakresie. Mogą wchodzić w skład klauzul umowy głównej lub stanowić załącznik do tej umowy. W opracowaniu przedstawione zostały przykłady klauzul BP w umowach na wykonanie prac (projektów): inwestycyjnych, remontowych, badawczych, projektowych, na Stacjach Paliw oraz w Obszarze Logistyki. Zapisy w umowach z zakresu szeroko pojętego bezpieczeństwa pracy muszą być dostosowane do przedmiotów tych umów i podlegają procesowi negocjacji. Ponadto mogą wchodzić 2. Klauzule BP w umowach Przedmiotowe klauzule ujednolicają zapisy w umowach z zakresu szeroko pojętego bezpieczeństwa pracy oraz jednocześnie są instrumentem: wskazującym minimalne wymagania bhp, p.poż, bezpieczeństwa procesowego, których spełnienie i przestrzeganie jest obowiązkiem w czasie wykonywania prac na terenie PKN ORLEN S.A. motywujących wykonawców zewnętrznych (kontraktorów) do bezpiecznych zachowań w procesie pracy, w którym wdrożono środki dyscyplinujące wobec tych, którzy zaniedbują sprawy bezpieczeństwa pracy, pozwalającym na zastosowanie pozytywnych środków motywujących dla kontraktorów wzorowo dbających o bezpieczeństwo pracy. Opracowano w Dziale BHP i BP (RBB). 4 z 6
Przykłady klauzul BP w odniesieniu do wybranych umów i związanych z nimi prac przedstawiono w załącznikach do niniejszego opracowania: Załącznik nr 1 Klauzula BP na prace inwestycyjne przykład Załącznik nr 2 Klauzula BP na prace remontowe przykład Załącznik nr 3 Klauzula BP na prace projektowe przykład Załącznik nr 4 Klauzula BP na prace badawcze/ekspertyzy przykład Załącznik nr 5 Klauzula BP na prace na Stacjach Paliw przykład W załączniku nr 7 do tegoż opracowania przedstawiono ponadto: Zasady postępowania w przypadku naruszenia przez Wykonawcę postanowień Umowy w zakresie bhp, p.poż. i bezpieczeństwa procesowego. Taryfikator dodatkowych kar pieniężnych. Wzór protokołu do ukarania Wykonawcy dodatkową karą pieniężną, Deklarację z zakresu BHP Firmy przystępującej do robót na terenie PKN ORLEN S.A. zawarte są w załącznikach do tych klauzul. Ponadto w załącznikach przedstawione są: Rejestr zagrożeń wypadkowych lub wydarzeń wypadkowych bezurazowych (wykonawców), Rejestr wypadków przy pracy na terenie PKN ORLEN S.A. Rejestr zdarzeń/zagrożeń pożarowych na terenie PKN ORLEN S.A. Wniosek o przeszkolenie z zagrożeń dla bezpieczeństwa i zdrowia oraz pożarowych i chemicznych dla pracowników firm zewnętrznych, wykonujących prace na terenie PKN ORLEN S.A. 3. Postanowienia umów z zakresu bezpieczeństwa na prace w Obszarze Logistyki (Wymagania HSSE) Wymagania HSSE w postaci załącznika (załączniki HSSE) do umów funkcjonują w obszarze Umów Logistyki. Ustalają w sposób precyzyjny wszystkie aspekty z obszaru bezpieczeństwa. Są nieodzownym elementem składowym każdej nowej i aktualizowanej Umowy. Zawierają postanowienia z zakresu szeroko pojętego bezpieczeństwa pracy niezbędne zarówno ze względów operacyjnych jak i ze względu na charakter wykonywanych prac. Wszystkie postanowienia oparte są o przepisy prawa, wymogi PKN ORLEN oraz wymogi związane ze specyfiką wykonywanych usług. Załączniki HSSE obowiązują we wszystkich obszarach logistyki: drogowej, kolejowej, terminale paliw, rurociągi i pozostałe w PKN ORLEN S.A. Są dokumentem nadrzędnym zawierającym postanowienia klauzuli BP. Opracowano w Dziale BHP i BP (RBB). 5 z 6
Przed każdym wprowadzeniem do Umowy są dokładnie weryfikowane przez stronę biznesową Logistyki i dostosowywane do specyfiki i warunków zawieranej umowy. W załączniku nr 6 do niniejszego opracowania przedstawiono przykład kompletnych postanowień z zakresu bezpieczeństwa do umów na prace w Obszarze Logistyki. 4. Uwagi końcowe Postanowienia umów z zakresu szeroko pojętego bezpieczeństwa podlegają procesowi negocjacji oraz odnoszą się do ww. spraw, istotnych z punktu widzenia stron umowy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa ludzi, środowiska i mienia podczas wykonywania prac w związku z rodzajem i charakterem realizowanych projektów. Ponadto zapisy zawarte w przedmiotowych klauzulach muszą być dostosowane i adekwatne do Przedmiotu Umowy. Przyczyniają się do: Usprawnienia procesu nadzoru nad wykonawcami zewnętrznymi w zakresie bezpieczeństwa pracy, ochrony przeciwpożarowej i bezpieczeństwa procesowego, w tym zwiększenia możliwości skuteczniejszego oddziaływania na kontraktorów poprzez stosowanie zawartych w nich środków; wzmocnienia roli przedstawicieli Zamawiającego oraz koordynatorów bhp, nadzorujących kontraktorów w zakresie bezpieczeństwa pracy, uproszczenia rozstrzygnięć kwestii spornych w zakresie bhp w relacjach zamawiający kontraktor, w przypadku stwierdzenia przez nadzór nieprzestrzegania przepisów bhp, p.poż. i bezpieczeństwa procesowego, podnoszenia skuteczności praktycznego zastosowania przyjętych w PKN ORLEN S.A. zasad polityki bezpieczeństwa pracy w odniesieniu do kontraktorów. Opracowano w Dziale BHP i BP (RBB). 6 z 6