1. SPIS TREŚCI I. Strona tytułowa 1 1. WSTĘP 3 1.1. Podstawa opracowania... 3 1.2. Przedmiot opracowania... 4 1.3. Zakres opracowania... 4 1.4. Informacje o terenie... 4 2. ZAGOSPODAROWANIE TERENU 4 3. STAN PROJEKTOWANY 4 3.1. Optymalny kąt nasłonecznienia... 5 3.2. Konstrukcja wsporcza... 5 3.3. Część elektryczna... 5 3.3.1. Dobór oraz konfiguracja komponentów systemu fotowoltaicznego... 5 3.3.2. Opis działania systemu... 7 3.3.3. Główne elementy systemu... 8 3.3.4. Falownik... 10 3.4. Zabezpieczenia elektroenergetyczne... 11 3.4.1. Zabezpieczenie falownika... 11 3.5. Ochrona przeciwporażeniowa... 12 3.6. Instalacja ekwipotencjalna... 13 3.7. Instalacja odgromowa... 13 3.8. Wyniki obliczeń technicznych... 13 4. PROCEDURA PRZYŁĄCZENIA MIKROINSTALACJI 16 5. UWAGI KOŃCOWE 18 6. Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na placu budowy 19 7. Zaświadczenie ŚOIIB projektanta oraz sprawdzającego 23 8. Decyzja o stwierdzeniu przygotowania zawodowego 24 Spis Rysunków: 1. Schemat ideowy 2. Rzut piwnic 3. Rzut parteru 4. Poglądowe rozmieszczenie paneli fotowoltaicznych 1 5. Poglądowe rozmieszczenie paneli fotowoltaicznych 1 6. Widok rozdzielnicy pomiarowej 7. Widok rozdzielnic TPi orac tablicy DC 2
1. WSTĘP 1.1. Podstawa opracowania Projekt opracowano na podstawie: - umowa z inwestorem, - dane katalogowe producentów - zasady wiedzy technicznej oraz normy m. innymi: PN-EN 62305-1:2008 Ochrona odgromowa - Część 1: Zasady ogólne, PN-EN 62305-2:2008 Ochrona odgromowa - Część 2: Zarządzanie ryzykiem, PN-EN 62305-3:2008 Ochrona odgromowa - Część 3: Uszkodzenia fizyczne obiektów i zagrożenie życia, PN-HD 60364-4-41:2009 Instalacje elektryczne niskiego napięcia - Część 4-41: Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa - Ochrona przed porażeniem elektrycznym, PN-IEC 60364-4-43:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa - Ochrona przed prądem przetężeniowym, PN-IEC 60364-4-443:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa - Ochrona przed przepięciami - Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi lub łączeniowymi, PN-IEC 60364-4-473:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa - Stosowanie środków ochrony zapewniających bezpieczeństwo - Środki ochrony przed prądem przetężeniowym, PN-IEC 60364-5-51:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego - Postanowienia ogólne, PN-IEC 60364-5-523:2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego - Obciążalność prądowa długotrwała przewodów, PN-IEC 60364-5-534:2003 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego - Urządzenia do ochrony przed przepięciami, PN-HD 60364-7-712:2007 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Część 7-712: Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji - Fotowoltaiczne (PV) układy zasilania, 3
1.2. Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest wykonanie instalacji fotowoltaicznej na dachu budynku administracyjnego zlokalizowanego na terenie zajezdni autobusowej w Sosnowcu przy ul. Lenartowicza 73. Moc projektowanej instalacji fotowoltaicznej wynosi 31540 Wp. Projektowana inwestycja nie wpływa niekorzystnie na środowisko naturalne i zdrowie ludzi oraz bezpieczeństwo ich mienia. Inwestycja jest działaniem proekologicznym. Inwestycja tak w trakcie jej realizacji jak i użytkowania nie stwarza uciążliwości dla środowiska jak i właścicieli działek sąsiednich. 1.3. Zakres opracowania Opracowanie obejmuje: Montaż systemowej konstrukcji nośnej (wg odrębnego opracowania), Montaż modułów fotowoltaicznych, Okablowanie i zabezpieczenie obwodów prądu stałego (DC), Montaż tablicy DC Montaż trójfazowego falownika sieciowego, Okablowanie i zabezpieczenie obwodów prądu przemiennego (AC). Montaż tablicy przyłączenia inwertera TPi Montaż szafy pomiarowej do pomiaru energii elektrycznej brutto wytworzonej przez ogniwa fotowoltaiczne. 1.4. Informacje o terenie Opracowanie obejmuje budynek PKM w Sosnowcu 2. ZAGOSPODAROWANIE TERENU W związku wykonaniem instalacji fotowoltaicznej na dachu budynku administracyjnego zlokalizowanego na terenie zajezdni autobusowej w Sosnowcu przy ul. Lenartowicza 73 istniejące zagospodarowanie terenu nie ulega zmianie. 3. STAN PROJEKTOWANY 4
Przewiduje się wykonanie instalacji fotowoltaicznej złożonej z 119szt. modułów fotowoltaicznych polikrystalicznych o mocy 265Wp. Moduły będą zlokalizowane na dachu, na budynku A skierowane kierunku wschodnim natomiast na budynku B skierowane na południe. 3.1. Optymalny kąt nasłonecznienia α= 30 kąt nachylenia modułów β kąt wysokości słońca dla grudnia Zawiercie 19,08E 51,36 N β= 90 - szer. geograf. 23,5 = 90 51,36 23,5 =15,14 3.2. Konstrukcja wsporcza Konstrukcja wsporcza systemowa wg odrębnego opracowania. Moduły fotowoltaiczne należy podłączyć do instalacji elektrycznej i uziemić zgodnie z częścią elektryczną opracowania. 3.3. Część elektryczna 3.3.1. Dobór oraz konfiguracja komponentów systemu fotowoltaicznego Budynek A a) Moduły fotowoltaiczne moc znamionowa pojedynczego modułu: 265 Wp ilość modułów w poszczególnych sekcjach : sekcja1-26, sekcja2-26, sekcja3-27 ilości sekcji: 3 kąt nachylenia: 30 panele zainstalowane poziomo b) Falownik Maks. Sprawność 98.6% Sprawność Euro-eta 98.3% Maks. moc DC (cosφ=1) 22.500 W Maks. napięcie wejściowe 1000 V Maks. prąd wejściowy na MPPT 18 A Minimalne napięcie pracy 200 V Zakres napięcia MPP 480 V~800 V 5
Znamionowe napięcie wejściowe Liczba wejść / na MPPT 6 Liczba MPTT 3 Nominalna moc wyjściowa Maks. moc AC (cosφ=1) Napięcie znamionowe AC Częstotliwość sieci AC Maks. prąd wyjściowy Regulowany współczynnik przesuwu fazowego Maks. całkowite zniekształcenia harmoniczne Zakres temperatur pracy Stopień ochrony (wg IEC 60529) Budynek B c) Moduły fotowoltaiczne 620 V 20 000 VA 22000 VA 3X230V/400V+N+PE 3X220V/380V+N+PE 50 Hz/60 Hz 32 A 0,8 przewzbudzenie... 0,8 niedowzbudzenie <3% -25 C do +60 C (-13 F do +140 F) IP65 moc znamionowa pojedynczego modułu: 265 Wp ilość modułów w poszczególnych sekcjach : 20 ilości sekcji: 2 kąt nachylenia: 30 panele zainstalowane poziomo d) Falownik Budynek B Falownik Maks. Sprawność 98.5% Sprawność Euro-eta 98.0% Maks. moc DC (cosφ=1) Maks. napięcie wejściowe Maks. prąd wejściowy na MPPT Minimalne napięcie pracy Zakres napięcia MPP Znamionowe napięcie wejściowe Liczba wejść / na MPPT 4 Liczba MPTT 2 11.400 W 1000 V 18 A 200 V 320 V~800 V 620 V 6
Nominalna moc wyjściowa Maks. moc AC (cosφ=1) Napięcie znamionowe AC Częstotliwość sieci AC Maks. prąd wyjściowy Regulowany współczynnik przesuwu fazowego Maks. całkowite zniekształcenia harmoniczne Zakres temperatur pracy Stopień ochrony (wg IEC 60529) 10000 VA 11000 VA 3X230V/400V+N+PE 3X220V/380V+N+PE 50 Hz/60 Hz 16 A 0,8 przewzbudzenie... 0,8 niedowzbudzenie <3% -25 C do +60 C (-13 F do +140 F) IP65 3.3.2. Opis działania systemu Projektowany system fotowoltaiczny ma na celu produkcję, transformacje oraz przesył energii elektrycznej, która za pośrednictwem istniejącej instalacji elektrycznej w budynku będzie wykorzystywana na potrzeby własne budynku. W skład tego systemu wchodzą: Budynek A 79 szt. modułów fotowoltaicznych o mocy znamionowej 265 Wp każdy, które tworzyć będą trzy sekcje, falownik o mocy znamionowej 20kVA, którego zadaniem jest przekształcenie energii elektrycznej prądu stałego w energię elektryczną prądu przemiennego, moduły nachylone o 30 w stronę wschodnią, instalacja ekwipotencjalna, instalacja ochrony przeciwprzepięciowej układu po stronie DC i AC, system zabezpieczeń elektroinstalacyjnych, instalacja odgromowa, Budynek B 40 szt. modułów fotowoltaicznych o mocy znamionowej 260 Wp każdy, które tworzyć będą dwie sekcje, 7
falownik o mocy znamionowej 10kVA, którego zadaniem jest przekształcenie energii elektrycznej prądu stałego w energię elektryczną prądu przemiennego, moduły nachylone o 30 w stronę południową, instalacja ekwipotencjalna, instalacja ochrony przeciwprzepięciowej układu po stronie DC i AC, system zabezpieczeń elektroinstalacyjnych, instalacja odgromowa, Projektowany układ produkcji energii odnawialnej będzie układem przeznaczonym do wspomagania zasilania w energię elektryczną obiektu za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej. System będzie wpięty w wewnętrzną instalację elektryczną budynku. 3.3.3. Główne elementy systemu Moduły fotowoltaiczne Nazwa parametru Technologia ogniw Sprawność modułu Wartość bezwzględna temperaturowego wskaźnika napięcia oraz prądu Dopuszczalny prąd wsteczny (rewersyjny) Wartość Moduły polikrystaliczne 16,18% przy wymiarach standardowych Pmax -0,40%/ o C Voc -0,30%/ o C Isc 0,06%/ o C Minimum 2 x prąd zwarcia Temperaturowy zakres pracy Nie mniejszy niż -40 + 85 Rama Rama aluminiowa anodowana, minimum 40 mm grubości z przestrzenią zamkniętą o własnościach mechanicznych zgodnych z normą PN-EN 755-2 Moc maksymalna nie mniejsza niż Możliwość współpracy z falownikami beztransformatorowymi 265Wp Tak 8
Tolerancja mocy 0-+3% Maksymalne napięcie 29,9V Maksymalne natężenie 8,89A Optymalizator mocy Wymagane normy TAK PN-EN 61730 (2):2007, PN-EN 61215:2005 certyfikat IEC 61215 i ICE 61730 certyfikat IEC 61215 i ICE 61730 W zakresie budowy generatora PV przewiduje się zastosowanie optymalizatorów mocy lub modułów smart. Optymalizatory mocy to urządzenia elektroniczne montowane przy modułach fotowoltaicznych lub w puszkach połączeniowych modułów, których zadaniem jest wymuszanie pracy w punkcie mocy maksymalnej na poziomie pojedynczego modułu. Moduły ze zintegrowanymi optymalizatorami mocy nazywane są modułami smart. Zastosowanie optymalizatorów mocy pozwala osiągnąć wyższe uzyski energii z instalacji od kilku do nawet kilkudziesięciu procent. Szczególnie duże korzyści z zastosowania tego typu urządzeń pojawiają się w przypadku niedopasowania prądowo-napięciowego na modułach. Takie niedopasowanie pojawia się nie tylko w przypadku zacienienia ogniw, ale także z uwagi na: tolerancję parametrów prądowo-napięciowych stosowaną przez producentów modułów PV, nierównomierne starzenie się poszczególnych ogniw P w modułach PV, punktowe zabrudzenia ogniw i brak regularnego czyszczenia modułów, nierównomierne nagrzewanie się modułów i ogniw w module, refleksy świetlne, załamanie promieni słonecznych na krawędzi chmury, uszkodzenie diod obejściowych lub ogniw w module. 9
Przy nieuwzględnieniu zacienienia, typowy poziom niedopasowania elektrycznego modułów na nowych instalacjach sięga 3 7% z tendencją wzrostową w kolejnych latach. Z tego powodu nawet w przypadku niezacienionych instalacji PV zastosowanie optymalizatorów energii pozwala na wzrost uzysków na poziomie 2 5%. W przypadku zacienionych, która prawie zawsze występuje w mniejszym lub większym stopniu w przypadku, mikroinstalacji dodatkowy uzysk energii może przekraczać nawet 20% - zazwyczaj mieści się w zakresie 10-15%. Zastosowanie optymalizatorów mocy pozwala także na dużą dowolność w ustawieniu modułów. Umożliwiają łączenie w jeden łańcuch modułów ustawianych pod różnymi kątami, różnym azymutem jak również istnieje możliwość montażu modułów blisko elementów zacieniających, co jest ważne przy ograniczonej powierzchni montażowej. Informacje które muszą być podawane przez system monitorowania instalacji pv. uzysk instalacji aktualny, dzienny, tygodniowy, miesięczny, roczny; ograniczenie emisji CO2; temperatura zewnętrzna; siła wiatru; zegar oraz data; ciśnienie atmosferyczne; wilgotność powietrza; godzina wschodu oraz zachodu słońca w bieżącym dniu. Dodatkowo na monitorze w Urzędzie Miasta musi zaleźć się informacja sumaryczna dotycząca wszystkich instalacji dane te również mają być dostępne na stronie www Urzędu. 3.3.4. Falownik Falownik 3-fazowy powinien być w konstrukcji beztransformatorowej, który przeznaczony jest do instalacji podłączonych do sieci elektroenergetycznej (on-grid). Inwerter winien spełniać wszystkie europejskie normy i standardy. Dobrany inwerter może być montowany zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynku (IP 65). Falownik powinien mieć bardzo wysoki współczynnik sprawności. Konstrukcja falownika ma uniemożliwiać generację mocy po stronie prądu przemiennego bez podłączenia do sieci. Załączenie falownika po stronie prądu przemiennego (od strony sieci) jest możliwe tylko gdy parametry napięciowe (napięcie i częstotliwość) sieci są prawidłowe, również w czasie pracy zanik napięcia lub nienormalne parametry zasilania mają spowodować natychmiastowe wyłączenie.. Sterowanie falownikiem oraz odczyt parametrów ma być możliwy przy pomocy łączy komunikacyjnych Ethernet i RS485 Główne parametry falownika wykorzystanego do obliczeń są zawarte w tabeli Tabela 3.1. Główne parametry falownika 10
Parametry falownika Budynek A Moc maksymnalna AC 22000 VA Maksymalne napięcie wejścia Umax 1000 V Dolny zakres pracy MPPt Umppt min 480 V Górny zakres pracy MPPt Umpptmax 800 V Liczba niezależnych MPPt 3 Maksymalny prąd Ifmax dla każdego MPPt 18 A Maksymalny prąd wyjściowy 32 A Częstotliwość 50 Hz Sprawność 98,3 % Klasa ochrony IP65 Parametry falownika Budynek A Moc maksymnalna AC 11000 VA Maksymalne napięcie wejścia Umax 1000 V Dolny zakres pracy MPPt Umppt min 480 V Górny zakres pracy MPPt Umpptmax 800 V Liczba niezależnych MPPt 2 Maksymalny prąd Ifmax dla każdego MPPt 18 A Maksymalny prąd wyjściowy 16 A Częstotliwość 50 Hz Sprawność 98 % Klasa ochrony IP65 3.4. Zabezpieczenia elektroenergetyczne 3.4.1. Zabezpieczenie falownika Falownik musi posiadać wewnętrzny zespół zabezpieczeń, które można w zależności od wymagań operatora sieci konfigurować. Falownik posiada zabezpieczenia wewnętrzne: Manualny rozłącznik DC, Układ monitorowania sieci zewnętrznej odłączenie źródła od sieci zewnętrznej: Reakcja układu po zaniku napięcia w jednej fazie, 11
Zabezpieczenie podnapięciowe Un < 207 V, Zabezpieczenie nadnapięciowe Un > 253 V, Zabezpieczenie nadczęstotliwościowe fn < 47,5 Hz, Zabezpieczenie podczęstotliwościowe fn > 51,5 Hz, Czas działania w przypadku wystąpienia zakłócenia w sieci: ta < 0,2 s, Czas powtórnej synchronizacji: tp 60s. Obwód falownika powinien zostać zabezpieczony 3-fazowym, instalacyjnym wyłącznikiem nadprądowym o prądzie nominalnym 32A i charakterystyce B (dla budynku A) oraz 25A i charakterystyce B (dla budynku B) Zabezpieczenie obwodu AC falownika należy wykonać wyłącznikiem różnicowoprądowym typu B, prądzie różnicowym 100 ma i prądzie nominalnym 40 A, charakterystyka B. Ochrona przeciwprzepięciowa: Po stronie DC: ograniczniki przepięć np. 1000V/40kA należy zainstalować na każdy tor MPPT, Po stronie AC: ograniczniki przepięć typ 2 230/400V/40kA dla układu sieci TN. W torach ograniczników przepięć nie przewiduje się dodatkowych zabezpieczeń. 3.5. Ochrona przeciwporażeniowa Po stronie AC, jako środek podstawowej ochrony przeciwporażeniowej przyjęto izolację części czynnych oraz zastosowanie przegród i obudów. Należy zainstalować obudowy o II klasie ochronności. Jako środek ochrony przy uszkodzeniu przyjęto samoczynne wyłączenie zasilania w wymaganym czasie, podwójną izolację oraz ochronę uzupełniającą poprzez zastosowanie wyłącznika różnicowoprądowego o różnicowym prądzie wyłączalnym 100mA, typu B. Po stronie DC, konfiguracja sieci oraz moduły fotowoltaiczne zapewniają II klasę ochronności, dlatego też przy tej wielkości instalacji nie ma wymogu stosowania dodatkowych zabezpieczeń. Należy uziemić zacisk PE wewnątrz rozdzielnic po stronie DC. W bezpośrednim sąsiedztwie falownika należy umieścić tabliczkę ostrzegawczą o treści: URZĄDZENIA POD NAPIĘCIEM NAWET PO ODŁĄCZENIU FALOWNIKA PV 12
3.6. Instalacja ekwipotencjalna Na dachu budynku istnieje instalacja odgromowa. Należy wykonać wyrównanie potencjałów ram, konstrukcji i instalacji PV. Należy wszystkie konstrukcje wsporcze modułów PV i ramę połączyć przewodem LgYżo 1*16mm 2, zapewnić galwaniczną ciągłość połączeń ram instalacji PV, przewód uziemiający powinien być podłączony z główną szyną uziemiającą budynku na poziomie gruntu, przewód uziemiający powinien być prowadzony równolegle oraz możliwie blisko przewodów DC i AC oraz akcesoriów. Należy również uziemić zacisk PE wewnątrz rozdzielnic po stronie DC. 3.7. Instalacja odgromowa Dla ochrony paneli na dachu należy zabudować zwody pionowe ustawione na betonowych podstawach. Przy wyznaczaniu miejsca lokalizacji i wysokości zwodu pionowego należy stosować zasadę toczącej się kuli i kąta ochronnego oraz zachować wymagane odstępy izolacyjne między zwodami instalacji odgromowej a konstrukcją stalową dla montażu modułów fotowoltaicznych. 3.8. Wyniki obliczeń technicznych Budynek A Parametry modułu Moc maksymalna Prąd zwarcia Iscmax Napięcie obwodu otwartego VOC Natężenie prądu w punkcie mocy maksymalne Impp Napięcie w punkcie mocy maksymalnej Vmpp Temperaturowy współczynnik napięcia obwodu otwartego β Temperaturowy współczynnik zwarcia γ 265 Wp 9,51 A 36,7 V 8,88 A 29,8 V -0,3 %/ C 0,06 %/ C Parametry falownika Moc maksymalna AC 22000 W Maksymalne napięcie wejścia Umax 1000 V Dolny zakres pracy MPPt Umppt min 480 V Górny zakres pracy MPPt Umpptmax 800 V Liczba niezależnych MPPt 3 Maksymalny prąd Ifmax dla każdego MPPt 18 A Maksymalna moc modułów 25300 Minimalna moc modułów 19800 13
Zmiana napięcia na 1 C Zmiana prądu na 1 C -0,1101 V/1 C 0,005706 A/1 C Napięcie obwodu otwartego w ekstremalnie niskich temp (-25 C) Voc-25 31,195 V Napięcie w punkcie mocy maksymalnej w niskich temp (-15 C) Vmmp-15 25,396 V Napięcie w punkcie mocy maksymalnej w wysokich temp (+70 C) Vmmp +70 34,7545 V Maksymalny możliwy prąd zwarcia Isc max 10,9365 A Maksymalna ilość modułów łączonych szeregowo 32,05642 lub Maksymalna ilość modułów łączonych szeregowo 31,50102 Z obliczeń wybieramy wartość niższą i zaokrąglamy w dół. 31 Minimalna liczba modułów łączonych szeregowo 13,81116 Otrzymaną wartość zaokrąglamy w górę 14 Maksymalna liczba modułów łączonych równolegle 1,892744 Wyliczoną wartość zaokrąglamy w dół 1 Budynek B Parametry modułu Moc maksymalna Prąd zwarcia Iscmax Napięcie obwodu otwartego VOC Natężenie prądu w punkcie mocy maksymalne Impp Napięcie w punkcie mocy maksymalnej Vmpp Temperaturowy współczynnik napięcia obwodu otwartego β Temperaturowy współczynnik zwarcia γ 265 Wp 9,51 A 36,7 V 8,88 A 29,8 V -0,3 %/ C 0,06 %/ C Parametry falownika Moc maksymalna AC 11000 W Maksymalne napięcie wejścia Umax 1000 V Dolny zakres pracy MPPt Umppt min 320 V Górny zakres pracy MPPt Umpptmax 800 V Liczba niezależnych MPPt 2 Maksymalny prąd Ifmax dla każdego MPPt 18 A Maksymalna moc modułów 12650 Minimalna moc modułów 9900 14
Zmiana napięcia na 1 C Zmiana prądu na 1 C -0,1101 V/1 C 0,005706 A/1 C Napięcie obwodu otwartego w ekstremalnie niskich temp (-25 C) Voc-25 31,195 V Napięcie w punkcie mocy maksymalnej w niskich temp (-15 C) Vmmp-15 25,396 V Napięcie w punkcie mocy maksymalnej w wysokich temp (+70 C) Vmmp +70 34,7545 V Maksymalny możliwy prąd zwarcia Isc max 10,9365 A Maksymalna ilość modułów łączonych szeregowo 32,05642 lub Maksymalna ilość modułów łączonych szeregowo 31,50102 Z obliczeń wybieramy wartość niższą i zaokrąglamy w dół. 31 Minimalna liczba modułów łączonych szeregowo 9,207441 Otrzymaną wartość zaokrąglamy w górę 10 Maksymalna liczba modułów łączonych równolegle 1,892744 Wyliczoną wartość zaokrąglamy w dół 1 15
4. PROCEDURA PRZYŁĄCZENIA MIKROINSTALACJI Obiekt spełnia wymagania dotyczące przyłączenia do instalacji wewnętrznej odnawialnego źródła energii elektrycznej o mocy zainstalowanej do 40 kw (zwane mikroinstalacją). Moc zainstalowana mikroinstalacji nie jest większa niż moc przyłączeniowa dla obiektu, która wynosi 200kW (określona w umowie o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej). Niespełnienie w/w wymagań spowodowałoby konieczność wystąpienia z wnioskiem o określenie warunków przyłączenia. Po zainstalowaniu mikroinstalacji należy powiadomić o tym fakcie Tauron Dystrybucja S.A., co najmniej 30 dni przed jej planowanym uruchomieniem. Aby zgłosić przyłączenie mikroinstalacji należy wypełnić Zgłoszenie przyłączenia mikroinstalacji. Zgłoszenie winno zawierać: Dane odbiorcy końcowego mikroinstalacji Dane obiektu, w którym zainstalowano mikroinstalację Dane techniczne mikroinstalacji (deklaracje zgodności w zakresie spełniania przez mikroźródło aktualnych norm dla instalacji niskiego napięcia oraz kompatybilności elektromagnetycznej w/w dokumentów należy wymagać od dostawcy mikroźródła, Zgłoszenie należy dostarczyć do najbliższego Punktu Obsługi Klienta (POK). W ciągu 14 dni od dnia zgłoszenia TAURON Dystrybucja S.A. dokona weryfikacji zgłoszenia mikroinstalacji i prześle informację o możliwości zawarcia umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej. Na podstawie informacji o możliwości zawarcia umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej zostanie podpisana z TAURON Dystrybucja S.A. umowę, na podstawie której będzie możliwa dystrybucja energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji. Chcąc sprzedawać energię elektryczną wprowadzaną do sieci z mikroinstalacji należy podpisać również umowę sprzedaży energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji. Po zawarciu umowy o świadczenie usług odbioru energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji i zgłoszeniu podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie handlowe, TAURON Dystrybucja S.A. w uzgodnionym terminie zamontuje układy zabezpieczające i pomiarowo rozliczeniowe, które umożliwią wprowadzenie do sieci energii elektrycznej generowanej w mikroinstalacji. UWAGA! Dla zgłoszeń przyłączenia mikroinstalacji dokonywanych od 01 sierpnia 2015 roku TAURON Dystrybucja S.A. instaluje licznik energii elektrycznej brutto wyłącznie dla 16
przedsiębiorstw na potrzeby potwierdzania świadectw pochodzenia. Chęć potwierdzania świadectw pochodzenia należy zadeklarować na druku Zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji do sieci elektroenergetycznej TAURON Dystrybucja S.A. (Druk ZM) w rubryce Dodatkowe uwagi Zgłaszającego. Obowiązki informacyjne wytwórcy względem operatora : Na wytwórcy energii elektrycznej z odnawialnego źródła energii w mikroinstalacji (zgodnie z art. 5 ustawy o odnawialnych źródłach energii) spoczywa obowiązek informowania operatora o: 1. Terminie przyłączenia mikroinstalacji, jej planowanej lokalizacji oraz o rodzaju tej mikroinstalacji i jej mocy zainstalowanej elektrycznej, nie później niż w terminie 30 dni przed dniem planowanego przyłączenia 2. Ilości energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji oraz energii elektrycznej sprzedanej sprzedawcy zobowiązanemu, która została wytworzona w mikroinstalacji i wprowadzona do sieci OSD - w terminie do 7 dni od dnia zakończenia kwartału 3. Zmianie rodzaju mikroinstalacji i jej mocy zainstalowanej elektrycznej - w terminie 14 dni od dnia zmiany tych danych 4. Zawieszeniu lub zakończeniu wytwarzania energii elektrycznej w mikroinstalacji w terminie 14 dni od tej daty 5. Dacie wytworzenia po raz pierwszy energii elektrycznej w mikroinstalacji lub o dacie zakończenia modernizacji tej instalacji w terminie 7 dni od tej daty Szczegóły odnośnie zakresu przekazywanych informacji są zawarte w przedmiotowej ustawie. Nie przekazanie stosownych informacji w terminie lub podanie nieprawdziwej informacji podlega karze pieniężnej, która jest wymierza przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (rozdział 9 ustawy o odnawialnych źródłach energii). 17
5. UWAGI KOŃCOWE 1. Wszelkie zmiany merytoryczne w realizacji projektu są dopuszczalne wyłącznie na podstawie zgody projektanta, lub inspektora nadzoru robót ze strony inwestora, zapisanej w dzienniku budowy. 2. Wszelkie prace należy wykonać zgodnie z "Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych - cz. V Instalacje Elektryczne". 3. Wszystkie prace należy prowadzić zgodnie z charakterystyką i instrukcjami systemowymi każdego elementu konstrukcji oraz paneli fotowoltaicznych. 4. Wyjście na dach należy oznaczyć informacją o niebezpieczeństwie i możliwości porażenia prądem. 5. W przypadku podjęcia decyzji o zastosowaniu modułów oraz inwertera innego producenta należy przeprowadzić analizę dotyczącą możliwości łączenia szeregowego modułów fotowoltaicznych oraz doboru inwertera. 6. W czasie instalacji należy zapewnić, aby system paneli fotowoltaicznych był stosowany wyłącznie ze swoim pierwotnym przeznaczeniem. Zarówno instalacja, jak i montaż powinny być przeprowadzone przez profesjonalnych instalatorów. Podczas montażu szczególnie zwrócić uwagę na przestrzeganie obowiązujących norm krajowych i europejskich (PN i EN) dotyczących instalacji elektrycznych, przepisów budowlanych oraz przepisów BHP. 7. Wymienione w projekcie nazwy fabryczne zastosowanych aparatów zamieszczono w celu łatwiejszego zrozumienia intencji projektanta. Można użyć zamienników o niegorszych parametrach technicznych. 18
6. INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA NA PLACU BUDOWY Obiekt budowlany: Adres: Inwestor: Wykonanie instalacji fotowoltaicznej usytuowanej na dachu budynku administracyjnego zlokalizowanego na terenie zajezdni autobusowej w Sosnowcu przy ul. Lenartowicza 73 ul. Lenartowicza 73 1, 41-219 Sosnowiec Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Sp. z o.o. w Sosnowcu ul. Lenartowicza 73 41-219 Sosnowiec Data opracowania Październik 2016r. I. Zakres robót oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów Zakres prac : pracowanie obejmuje zakresem : Montaż systemowej konstrukcji nośnej (wg odrębnego opracowania) Montaż modułów fotowoltaicznych, Okablowanie i zabezpieczenie obwodów prądu stałego (DC), Montaż tablicy DC Montaż trójfazowego falownika sieciowego, Okablowanie i zabezpieczenie obwodów prądu przemiennego (AC). Montaż tablicy przyłączenia inwertera TPi Montaż szafy pomiarowej do pomiaru energii elektrycznej brutto wytworzonej przez ogniwa fotowoltaiczne. II. Przeznaczenie obiektu. Budynek administracyjny. III. Wskazanie elementów działki, które mogą stworzyć zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia: Brak zagrożeń. IV. Elementy zagospodarowania działki lub terenu, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi. 19
Brak zagrożeń. V. Wskazanie sposobu prowadzenia instruktażu pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych. Przy pracach budowlano-montażowych, przy obsłudze sprzętu zmechanizowanego, elektronarzędzi, a także przy pracach transportowych, rozładunkowych i pomocniczych może być zatrudniony tylko taki pracownik, który: - został przeszkolony a zakresie BHP na stanowisku pracy oraz uzyskał orzeczenie lekarskie o dopuszczeniu do określonej pracy - jest pełnoletni oraz posiada odpowiednie kwalifikacje przewidziane stosownymi przepisami dla danego stanowiska. Pracownicy narażeni na urazy mechaniczne, porażenie prądem, upadki z wysokości, oparzenia, zatrucia oraz inne szkodliwe czynniki i zagrożenia związane z wykonywaną pracą powinni być zaopatrzeni w sprzęt ochrony osobistej. Sprzęt ten powinien posiadać certyfikat. Stanowiska pracy, składowiska wyrobów i materiałów, maszyny i urządzenia budowlane nie mogą być usytuowane bezpośrednio pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi lub w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów, mniejszej niż: 1) 3 m. dla linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kv; W czasie wykonywania robót budowlanych z zastosowaniem żurawi lub urządzeń załadowczowyładowczych wyżej wymienione odległości mierzone są do najdalej wysuniętego punktu urządzenia wraz z ładunkiem. Przy wykonywaniu robót budowlanych przy użyciu maszyn lub innych urządzeń technicznych, bezpośrednio pod linią wysokiego napięcia, należy uzgodnić bezpieczne warunki pracy z jej użytkownikiem. Żurawie samojezdne, koparki i inne urządzenia ruchome, które mogą zbliżyć się na niebezpieczną odległość do napowietrznych lub kablowych linii elektroenergetycznych, powinny być wyposażone w sygnalizatory napięcia. Montaż, eksploatacja i demontaż rusztowań oraz ruchomych podestów roboczych, usytuowanych w sąsiedztwie napowietrznych linii elektroenergetycznych, są dopuszczalne, jeżeli linie znajdują się poza strefą niebezpieczną. W innym przypadku, przed rozpoczęciem robót, napięcie w liniach napowietrznych powinno być wyłączone. Niedopuszczalne jest składowanie materiałów bezpośrednio pod elektroenergetycznymi liniami napowietrznymi lub w odległości mniejszej (licząc w poziomie od skrajnych przewodów) niż: 20
1) 2 m. od linii niskiego napięcia, Opieranie składowanych materiałów lub wyrobów o płoty, słupy napowietrznych linii elektroenergetycznych lub ściany obiektu budowlanego, jest zabronione. Przed dopuszczeniem pracownika do pracy zakład zobowiązany jest zaopatrzyć go w odzież roboczą i ochronną zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Na budowie powinna być wywieszona tablica informacyjna z wykazem ważnych telefonów: pogotowia ratunkowego, straży pożarnej, policji. VI. Wskazanie środków technicznych i organizacyjnych, zapobiegających niebezpieczeństwom wynikającym z wykonywania robót budowlanych w strefach szczególnego zagrożenia zdrowia. Na placu projektowanej budowy nie będą występować strefy szczególnego zagrożenia zdrowia. Należy zwrócić uwagę na miejsca składowania materiałów budowlanych uwzględniając bezpieczną i sprawną komunikację i ewakuację na wypadek pożaru lub innych zagrożeń. Pracownicy pracujący przy budowie urządzeń energetycznych powinni posiadać odpowiednie kwalifikacje. Kierownik budowy ma obowiązek przedstawić zagrożenia wynikające w czasie prowadzenia prac budowlanych oraz przygotować i przeprowadzić instruktaż na temat przestrzegania przepisów BHP i udzielania pierwszej pomocy. VII. Uwagi końcowe Zgodnie z powyższą informacją kierownik budowy projektowanego obiektu ma obowiązek sporządzenia planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie. W planie należy zwrócić uwagę na: - przejęcie placu budowy od Inwestora protokołem przekazania - prawidłowe zagospodarowanie placu budowy - ogrodzenie terenu, zachowanie stref bezpieczeństwa, tablice informacyjne - stan i obsługę sprzętu zmechanizowanego pomocniczego i urządzeń elektrycznych - roboty montażowe z uwagi na pracę na rusztowaniach - roboty spawalnicze towarzyszące robotom elektromontażowym - roboty malarskie towarzyszące robotom elektromontażowym 21
- roboty elektromontażowe Kierownik budowy winien spełnić również wymagania Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 27 sierpnia 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz szczegółowego zakresu rodzajów robót budowlanych, stwarzających zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi. (Dz. U. Nr 151, póz. 1256). W trakcie trwania budowy 1 raz na miesiąc należy wykonać wymagane pomiary elektryczne. Sporządzono: październik 2016r. 22
7. ZAŚWIADCZENIE ŚOIIB PROJEKTANTA ORAZ SPRAWDZAJĄCEGO 23
8. DECYZJA O STWIERDZENIU PRZYGOTOWANIA ZAWODOWEGO 24