MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH I PÓŁROCZE 2008 ROKU POWIAT MIĘDZYCHODZKI 1
SPIS TREŚCI Wstęp.. 3 1. Bezrobocie w powiecie międzychodzkim. 5 1.1 Bezrobotni wg grup zawodowych....5 1.2 Bezrobotni wg zawodów...8 1.3 Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy i szansy uzyskania oferty. 10 2. Oferty pracy w powiecie międzychodzkim... 12 2.1 Analiza ofert pracy wg grup zawodowych....12 2.2 Szansa uzyskania oferty pracy w zawodzie....16 3. Zawody deficytowe i nadwyŝkowe...17 5. Podsumowanie...21 2
WSTĘP Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( art., 8, ust. 1 pkt 3 i art. 9, ust. 1 pkt 9) opracowanie analizy rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Powiatowy Urząd Pracy w Międzychodzie opracowując niniejszy raport tj.: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝkowych za główny cel postawił sobie dogłębną analizę występujących na rynku pracy zawodów deficytowych i nadwyŝkowych. Przez zawód deficytowy naleŝy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyŝsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie, natomiast przez zawód nadwyŝkowy naleŝy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawody nadwyŝkowe i deficytowe wyłoniono w oparciu o popyt na prace dla poszczególnych zawodów w zgłaszanych przez pracodawców ofertach pracy. Niniejsze opracowanie pozwoli dostosować kierunki szkoleń dla zawodów deficytowych oraz moŝe być wykorzystany przy planowaniu kierunków kształcenia w szkołach celem uniknięcia niekorzystnych zjawisk tj. powstawania zawodów nadwyŝkowych. Opracowując kolejny raport badamy zachodzące zjawiska na lokalnym rynku pracy i uwaŝamy, ze wspólne działania urzędu, szkolnictwa i instytucji szkoleniowych zminimalizują rozbieŝności w dostosowaniu kwalifikacji i umiejętności osób pozostających bez pracy do wymagań i oczekiwań pracodawców. 3
Źródłem informacji do opracowania raportu były: - Załącznik nr 3 do sprawozdania MP i PS 01 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności. - Załącznik nr 2 do sprawozdania MP i PS 01 Bezrobotni według działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy. Dane liczbowe o bezrobociu i ofertach pracy opracowano korzystając z nazw grup zawodów i specjalności zgodnych z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania z dnia 1 stycznia 2007 r. ( Dz. U. 2007 Nr 106, poz. 728). Analizą objęto: - 30 duŝych grup zawodowych ( kod 2 - cyfrowy ) - 392 grupy elementarne ( kod 4 cyfrowy ) - 1707 zawodów i specjalności ( kod 6 - cyfrowy ) 4
1. BEZROBOTNI W POWIECIE MIĘDZYCHODZKIM 1.1 Bezrobotni wg grup zawodowych W pierwszym półroczu 2008 stan bezrobotnych w powiecie międzychodzkim wynosił 847 osób z czego 639 to kobiety. Od kilku lat udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych jest nadal wysoki i kształtuje się w granicach 75 %. Dzieje się to za sprawą małej liczby ofert pracy w zawodach, które mogą wykonywać kobiety oraz ich rolą w społeczeństwie związaną z macierzyństwem. Porównując liczbę osób bezrobotnych w I półroczu 2008r. z liczbą bezrobotnych w I półroczu 2007r. zauwaŝono spadek o 945 osób tj. 47,27 %. Podobnie jak w ogólnej liczbie bezrobotnych kształtuje się spadek osób w grupach zawodowych. Obrazuje to poniŝsza tabela. Tabela nr 1 Bezrobotni wg grup zawodowych Grupy zawodowe Liczba bezrobotnych wg stanu na 30.06.2008 r. 5 Liczba bezrobotnych wg stanu na 30.06.2007 r. Liczbowy wzrost / spadek Bez zawodu 186 311-125 Kierownicy małych 3 4-1 przedsiębiorstw Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 5 9-4 Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia 11 10 +1 Specjaliści szkolnictwa 3 5-2 Pozostali specjaliści 28 29-1 Technicy i średni personel 16 22-6 Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia Pracownicy pozostałych specjalności Pracownicy obsługi biurowej 59 160-101 65 123-58 27 45-18
Pracownicy obrotu 4 10-6 pienięŝnego i obsługi klientów Pracownicy usług 53 112-59 osobistych i ochrony Modelki, sprzedawcy i 79 197-118 demonstratorzy Rolnicy 22 61-39 Ogrodnicy 6 12-6 Leśnicy i rybacy 7 17-10 Rolnicy i rybacy pracujący 13 22-9 na własne potrzeby Górnicy i robotnicy 22 78-56 budowlani Robotnicy obróbki metali i 49 101-52 mechanicy maszyn i urządzeń Robotnicy zawodów 5 7-2 precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni Pozostali robotnicy 76 195-119 przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy maszyn i 3 8-5 urządzeń wydobywczych i przetwórczych Operatorzy i monterzy 10 31-21 maszyn Kierowcy i operatorzy 3 17-14 pojazdów Pracownicy przy pracach 47 110-63 prostych w handlu i usługach Robotnicy pomocniczy w 5 7-2 rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni Robotnik pomocniczy w 40 89-49 górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Ogółem 847 1792-945 Z analizy populacji bezrobotnych w powiecie wynika, Ŝe najwyŝszy odsetek bezrobotnych sklasyfikowany jest w niŝej wymienionych duŝych grupach zawodowych: średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia: 6,96 % pracownicy pozostałych specjalności: 7,67 % 6
pracownicy usług osobistych i ochrony: 6,26 % modelki, sprzedawcy i demonstratorzy: 9,33 % pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy: 9,21% Wymienione powyŝej grupy zawodowe stanowią 39,20 % ogółu populacji bezrobotnych zarejestrowanych w tut. urzędzie. Populację bezrobotnych generują osoby zarejestrowane do 12 miesięcy od ukończenia nauki oraz osoby poprzednio pracujące, pozostające bez pracy powyŝej 12 miesięcy. W pierwsze grupie dominują osoby bez kwalifikacji i stanowią 6,85 % ogółu zarejestrowanych. W drugiej grupie duŝy odsetek stanowią następujące grupy zawodowe: * Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia - 2,13 %, * Pracownicy pozostałych specjalności - 2,95 %, * Pracownicy usług osobistych i ochrony - 2,01 %, * Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy - 4,39 %, * Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - 2,48 %, * Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach - 3,31 %, * Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - 2,60 %. 1.2 Bezrobotni wg zawodów Według stanu na 30.06.2008r. nadal najliczniejszą grupę z całej populacji bezrobotnych stanowiły osoby bez kwalifikacji zawodowych 186 z czego 153 osoby to kobiety. Grupę tą tworzą osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym ( osoby kończące Liceum ogólnokształcące i Liceum profilowane) oraz osoby bez doświadczenia zawodowego tj. z okresem 7
zatrudnienia krótszym niŝ 12 m-cy. Ta kategoria osób ma trudności z pozyskaniem pracy, gdyŝ pracodawcy na lokalnym rynku pracy najczęściej poszukują osób z kwalifikacjami zawodowymi. Pozostałe dominujące zawody osób zarejestrowanych w urzędzie obrazuje Tabela nr 2. Tabela nr 2 Struktura bezrobotnych wg zawodów w powiecie międzychodzkim w I półroczu 2008r. r. Lp. Kod zawodu Nazwa grupy zawodów Liczba bezrobotnych wg stanu na dzień 30.06.2008 Liczba bezrobotnych wg stanu na dzień 30.06.2007 Liczbowy wzrost/ spadek 1 2 3 4 5 1 321208 Technik rolnik 25 62-37 2 321402 Technik Ŝywienia i 21 54-33 gospodarstwa domowego 3 341902 Asystent ekonomiczny 37 65-28 4 512201 Kucharz 30 51-21 5 522107 Sprzedawca 79 197-118 6 743304 Krawiec 26 43-17 7 743604 Szwaczka 21 60-39 8 932104 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 24 49-25 W pierwszym półroczu 2008 roku w ogólnej liczbie bezrobotnych 30,7 % stanowiły osoby pozostające bez pracy dłuŝej niŝ 12 miesięcy. W grupie tej dominowały zawody: - technik rolnik: 25 osób zarejestrowanych z tego 10 pozostających bez pracy dłuŝej niŝ 12 m-cy, - asystent ekonomiczny: 37 osób zarejestrowanych z tego 16 pozostających bez pracy dłuŝej niŝ 12 m-cy, - kucharz: 30 osób zarejestrowanych z tego 9 pozostających bez pracy dłuŝej niŝ 12 m-cy, - sprzedawca: 79 osób zarejestrowanych z tego 37 pozostających bez pracy dłuŝej niŝ 12 m-cy, 8
- krawiec: 26 osób zarejestrowanych z tego 12 pozostających bez pracy dłuŝej niŝ 12 m-cy, - sprzątaczka: 18 osób zarejestrowanych z tego 12 pozostających bez pracy dłuŝej niŝ 12 m-cy, - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym: 24 osoby zarejestrowane z tego 10 pozostających bez pracy dłuŝej niŝ 12 m-cy. 1.3 Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy i szansy uzyskania oferty W pierwszym półroczu 2008 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Międzychodzie zgłosiło się celem rejestracji 990 osób w tym 375 kobiet i 157 absolwentów. Wśród nowo zarejestrowanych 235 osób nie posiadało kwalifikacji. W analogicznym okresie roku 2007 sytuacja kształtowała się następująco: w liczbie 1319 nowo zarejestrowanych było 689 kobiet i 288 absolwentów. Wśród rejestrujących się w I- półroczu 2008 roku dominowały osoby z zawodami: technik rolnik 25 osób, technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego 28 osób, asystent ekonomiczny 36 osób, kucharz 24 osoby, sprzedawca 74 osoby, murarz 25 osób, szwaczka 31 osób i robotnik gospodarczy 20 osób. W rejestracji dominowały osoby poprzednio pracujące w sektorze prywatnym w branŝach: - przetwórstwo przemysłowe, - handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów uŝytku osobistego i domowego. 9
Wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy w zawodzie wyliczany jest w oparciu o średnią miesięczną liczby ofert pracy do średnio miesięcznego poziomu rejestrowanych bezrobotnych. Odgrywa waŝną rolę, gdyŝ pozwala określić zawody, w których moŝliwość znalezienia pracy jest bardzo mała i wymaga podjęcia działań w celu przekwalifikowania umiejętności zawodowych. Z wyliczonych wskaźników szansy uzyskania oferty pracy niekorzystnie przedstawia się sytuacja w grupach zawodowych: średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia, specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych, kierownicy małych przedsiębiorstw, modelki, sprzedawcy i demonstratorzy, a najkorzystniej w grupach zawodowych: kierowcy i operatorzy pojazdów, kierownicy duŝych i średnich organizacji, operatorzy i monterzy maszyn, operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych, robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie, specjaliści szkolnictwa, pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, pracownicy obrotu pienięŝnego i obsługi klienta. 10
2. OFERTY PRACY W POWIECIE MIĘDZYCHODZKIM 2.1 Analiza ofert pracy wg grup zawodowych W pierwszym półroczu 2008 roku w powiecie międzychodzkim zgłoszono 928 wolnych miejsc pracy W porównaniu do analogicznego okresu roku 2007 odnotowano spadek liczby o 493 stanowiska pracy. Na zaistniała sytuację wpłynęły czynniki związane ze standaryzacją usług rynku pracy w Publicznych SłuŜbach Zatrudnienia tj. rejestracją ofert pracy oraz przekazywaniem do internetowej bazy ofert pracy, dla których urząd pracy jest właściwy do ich przyjęcia i nie zostały zgłoszone do innego z właściwego terenu działania urzędu. Największy popyt w tym okresie odnotowano na kwalifikacje z grup zawodowych, które obrazuje Tabela nr 3. Tabela nr 3 Struktura ofert pracy wg grup zawodowych w powiecie międzychodzkim w I półroczu 2008 r. Lp. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów 1 93 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 2 91 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 3 74 Pozostali robotnicy przemysłowi i Struktura ofert pracy ( % ogółu zgłoszonych miejsc pracy ) 16,38% 14,33% 7,11% rzemieślnicy 4 34 Pracownicy pozostałych specjalności 7,0% 5 82 Operatorzy i monterzy maszyn 6,9% 6 52 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 6,79% 7 71 Górnicy i robotnicy budowlani 6,03% 8 51 Pracownicy usług osobistych i ochrony 5,93% 9 72 Robotnicy obróbki metali i mechanicy 5,82% maszyn i urządzeń 10 41 Pracownicy obsługi biurowej 5,71% 11
Pracodawcy najczęściej poszukiwali osób z zawodami: Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie: - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym: 118 ofert pracy - robotnik budowlany: 25 ofert pracy, Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach: - robotnik gospodarczy: 110 ofert pracy Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy: - szwaczka: 16 oferty pracy, - stolarz: 11 oferty pracy, - rzeźnik wędliniarz: 10 oferty pracy, Pracownicy pozostałych specjalności: - pracownik administracyjny: 38 ofert pracy, - przedstawiciel handlowy: 8 ofert pracy, Operatorzy i monterzy maszyn: - formierz wyrobów z kompozytów polimerowych: 15 ofert pracy, - pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z drewna: 12 ofert pracy, - monter mebli: 11 ofert pracy, - pozostali monterzy wyrobów z drewna: 11 ofert pracy Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy: - sprzedawca: 58 ofert pracy, Górnicy i robotnicy budowlani: - meliorant: 14 ofert pracy, - murarz: 7 ofert pracy, Pracownicy usług osobistych i ochrony: - kucharz: 20 ofert pracy, - pracownik ochrony mienia i osób: 10 ofert pracy, - kelner: 7 ofert pracy, 12
Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń: - ślusarz: 8 ofert pracy, - mechanik samochodów osobowych: 8 ofert pracy, Pracownicy obsługi biurowej: - pracownik biurowy: 28 ofert pracy, - magazynier: 10 ofert pracy. 2.2 Szansa uzyskania oferty pracy w zawodzie Analizując wyliczone wskaźniki naleŝy podkreślić, Ŝe znikome moŝliwości znalezienia pracy w I-półroczu 2008 roku posiadały grupy zawodowe wymienione poniŝej: specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych, rolnicy, średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w tych grupach wynosiła: specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych - 5 osób, rolnicy 13 osób, średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia 59 osób. W celu poprawy sytuacji naleŝy podjąć działania zmierzające do dostosowania kierunków kształcenia pod potrzeby rynku pracy. 13
3. ZAWODY DEFICYTOWE I NADWYśKOWE Analizując zawody deficytowe i nadwyŝkowe w powiecie międzychodzkim w I-półroczu 2008 roku pod względem wskaźnika intensywności nadwyŝki(deficytu) zawodów stwierdzono, Ŝe spośród występujących zawodów dla 82 nie obliczono wskaźnika z uwagi na brak bezrobotnych w tym zawodzie. Do zawodów tych naleŝą miedzy innymi: farmaceuta farmacja apteczna, nauczyciel języka obcego, psycholog, diagnosta samochodowy, technik farmaceutyczny, bufetowy barman, kelner, pracownik ochrony mienia i osób, cieśla, brukarz, meliorant, dekarz, rzeźnik wędliniarz, tapicer meblowy. Kolejną grupę zawodów deficytowych (zawodów, na które zapotrzebowanie przewyŝsza liczbę osób poszukujących pracy w tym zawodzie) stanowią zawody dla których wskaźnik intensywności deficytu wskazuje wartość powyŝej 1,1. Dominującą grupę tych zawodów obrazuje Tabela nr 4. 14
Tabela nr 4 Wskaźniki intensywności deficytu zawodu w powiecie międzychodzkim w I półroczu 2008 r. L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu Średni miesięczny deficyt podaŝy siły roboczej Wskaźnik intensywności deficytu zawodu 1 419101 Pracownik biurowy -4,3333 14,0000 2 241204 Specjalista do spraw finansów -1,3333 9,0000 3 341503 Przedstawiciel handlowy -1,1667 8,0000 4 932104 Robotnik pomocniczy w przemyśle -17,1667 7,8667 przetwórczym 5 343101 Pracownik administracyjny[zawód -5,5000 7,6000 szkolny): technik administracji] 6 833104 Kierowca ciągnika rolniczego -1,0000 7,0000 7 931301 Robotnik budowlany -3,5000 6,2500 8 914103 Robotnik gospodarczy -15,0000 5,5000 9 241912 Specjalista do spraw marketingu i -0,6667 5,0000 handlu [sprzedaŝy] 10 513102 Opiekunka dziecięca -0,6667 5,0000 11 832302 Kierowca samochodu cięŝarowego -3,1667 4,8000 12 712401 Brukarz -0,5000 4,0000 13 724203 Elektromonter maszyn -0,5000 4,0000 elektrycznych 14 913203 Pokojowa [w hotelu] -0,5000 4,0000 15 931203 Robotnik drogowy -0,8333 3,5000 16 913204 Pomoc kuchenna -1,0000 3,0000 17 742302 Pilarz -0,5000 2,5000 18 414101 Listonosz -0,6667 2,3333 19 311204 Technik budownictwa -0,1667 2,0000 20 342204 Spedytor [zawód szkolny: technik -0,1667 2,0000 spedytor] 21 514103 Kosmetyczka [zawód szkolny: -0,1667 2,0000 technik usług kosmetycznych} 22 732205 Sortowacz-brakarz szkła -0,3333 2,0000 Głębsza analiza zawodów deficytowych i nadwyŝkowych pozwala nam wyodrębnić równieŝ niewielką, bo składającą się zaledwie z 8 profesji grupę zawodów dla których wskaźnik intensywności nadwyŝki/deficytu przyjmuje wartości większe od 0,9 ale równocześnie mniejsze od 1,1. 15
Mowa tu o zawodach zrównowaŝonych, a więc takich, dla których średnia miesięczna liczba ofert pracy w I-półroczu 2008 roku odpowiada średniej miesięcznej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych w I-półroczu 2008 roku. Do grupy tej naleŝą: Pielęgniarka Technik dentystyczny Agent ubezpieczeniowy Pozostali pracownicy administracyjni, sekretarze i pokrewni Opiekun w domu pomocy społecznej Kelner Spawacz ręczny łukiem elektrycznym Tokarz Pozostałe zawody i specjalności stanowią grupę zawodów nadwyŝkowych, a więc takich, dla których wskaźnik nadwyŝki przyjmuje wartości mniejsze od 0,9. Zmienna intensywności nadwyŝki oznacza, Ŝe średnia miesięczna liczba ofert pracy w I- półroczu 2008 roku jest mniejsza od średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w I-półroczu 2008 roku. Dominującą grupę tych zawodów obrazuje Tabela nr 5. 16
Tabela nr 5 Wskaźniki intensywności nadwyŝki zawodu powiecie międzychodzkim w I-pólroczu 2008 roku L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna nadwyŝka podaŝy siły roboczej Wskaźnik intensywności nadwyŝki zawodu 19 743304 Krawiec 2,6667 0,0588 4 512202 Kucharz małej gastronomii 1,1667 0,1250 14 723304 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 0,5000 0,2500 15 741201 Cukiernik 0,5000 0,2500 23 913303 Prasowaczka [ręczna] 0,5000 0,2500 7 712102 Murarz 3,0000 0,2800 21 743702 Tapicer 0,8333 0,2857 10 714201 Lakiernik samochodowy 0,3333 0,3333 1 311502 Technik mechanik 0,5000 0,4000 5 514102 Fryzjer[zawody szkolne: Fryzjer, 0,6667 0,4286 technik usług fryzjerskich] 20 743604 Szwaczka 2,5000 0,5161 11 722204 Ślusarz 1,1667 0,5333 12 723105 Mechanik samochodów osobowych 1,0000 0,5714 13 723106 Mechanik pojazdów samochodowych 0,3333 0,6000 17 742204 Stolarz 1,0000 0,6471 2 343201 Księgowy [samodzielny} 0,1667 0,6667 8 713604 Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 0,1667 0,6667 24 933104 Robotnik magazynowy 0,1667 0,6667 22 913207 Sprzątaczka 0,3333 0,7778 6 522107 Sprzedawca 2,6667 0,7838 9 714101 Malarz budowlany 0,1667 0,8000 3 512201 Kucharz 0,6667 0,8333 18 742207 Stolarz meblowy 0,1667 0,8571 16 741203 Piekarz 0,1667 0,8750 17
4. PODSUMOWANIE Sporządzając kolejny raport zawodów deficytowych i nadwyŝkowych dochodzimy do nowych spostrzeŝeń i wniosków, które podajemy poniŝej: 1. W powiecie międzychodzkim od 2007 roku odnotowuje się tendencję spadkową w liczbie bezrobotnych, co oznacza powrót kolejnych osób na rynek pracy. Na zaistniałą sytuację wpłynęła równieŝ aktywizacja bezrobotnych w oparciu o usługi i instrumenty rynku pracy. Z drugiej strony tendencja spadkowa w liczbie bezrobotnych oznacza pozostawienie w ewidencji osób o niskich kwalifikacjach, osób bez moŝliwości dojazdu do pracy, niepełnosprawnych, osób w wieku zbliŝonym do emerytalnego, dla których będzie się wydłuŝał proces powrotu na rynek pracy. 2. W grupie zawodów generujących bezrobocie zniknęły zawody: ślusarz, murarz, sprzątaczka, pracownik biurowy, operator urządzeń przetwórstwa owocowo-warzywnego oraz rolnik pracujący na własne potrzeby. Pozostałe zawody jak: technik rolnik, technik Ŝywienia, kucharz, sprzedawca nadal dominują w strukturze bezrobotnych a w kierunkach kształcenia nie odnotowano zmian prowadzących do poprawy niekorzystnej sytuacji. 3. Pracodawcy poszukują kandydatów do pracy w konkretnych zawodach i coraz rzadziej pojawiają się oferty dla osób bez kwalifikacji. Nie dysponujemy od kilku lat ofertami w zawodach dla kobiet oraz osób niepełnosprawnych. Te które wpływają do urzędu nie zaspakajają potrzeb osób poszukujących pracę. 4. Znaczny spadek w I-półroczu 2008 roku odnotowano w napływie osób kończących naukę w roku szkolnym 2007/2008. Fakt ten ograniczył realizację form wsparcia w ramach staŝu z uwagi na nieodpowiednią ilość kandydatów. Z-ca Dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy w Międzychodzie Alina Kasperczak 18