NOWELIZACJA PZP 2016 praktyczne podejście do projektowanych przepisów Agata Smerd 17 lutego 2016 r.
Nowelizacja 2016 podstawa uregulowań Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE Termin wdrożenia dyrektyw 18 kwietnia 2016 r. Jeden z warunków korzystania przez Polskę z funduszy unijnych. Termin wdrożenia dyrektyw w zakresie obowiązku komunikacji elektronicznej 18 października 2018 (centralne jednostki zakupowe 18 kwietnia 2017 r.) 2
Nowelizacja 2016 podstawa uregulowań Z preambuły Dyrektywy 2014/24/UE: Wdrożenie strategii Europa 2020 na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Zwiększenie efektywności wydatkowania środków publicznych Zwiększenie udziału małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w zamówieniach publicznych (mot. 2 i ważny 78) - Europejski kodeks najlepszych praktyk ułatwiających dostęp MŚP do zamówień publicznych z dnia 25 czerwca 2008 r., Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i wsparcie celów społecznych Badania i innowacje w tym eko-innowacje i innowacje społeczne główny motor wzrostu, centralny punkt strategii Europa 2020 (pre-commercial procurement) (mot. 47) Większy udział procedur negocjacyjnych (mot. 42) i partnerstwa innowacyjnego (mot. 49) Elektronizacja zamówień (mot. 52) Odformalizowanie procedur, likwidacja obciążeń administracyjnych (mot. 84) - Jednolity Europejski Dokument Zamówienia 3
Nowelizacja 2016 polski projekt W dniu 19 stycznia 2016 r. projekt nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych został przekazany do konsultacji społecznych oraz konsultacji międzyresortowych. http://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12281202/katalog/12333438#12333438 Termin konsultacji - 2 lutego 2016 r. 11-12 lutego w Ministerstwie Rozwoju odbyła się konferencja uzgodnieniowa z udziałem przedstawicieli resortów i strony społecznej. 4
WARTOŚĆ SZACUNKOWA ZAMÓWIENIA Uporządkowanie przepisów dotyczących ustalania wartości szacunkowej Zakazane jest nadal dzielenie na części i zaniżanie jego wartości w celu uniknięcia przepisów + wybór metody szacowania (art. 32.2.) Nowy tryb partnertwo innowacyjne nowa metoda szacowania Metoda szacowania usług ubezpieczeniowych i projektowych (art. 34.4.) Wartość zamówienia obowiązuje na dzień wszczęcia postępowania (art. 35.2a.) 5
PODZIAŁ ZAMÓWIENIA NA CZĘŚCI Motyw 78, art. 46 ust. 1 Dyrektywy - zasada dziel albo uzasadnij wyrażona została w przepisach dotyczących dokumentowania postępowań (art. 96.1.11.) Art. 5b Zamawiający nie może, w celu uniknięcia ustawy: łączyć zamówień różnych rodzajów, udzielać zamówień łącznie lub dzielić zamówienia na odrębne zamówienia publiczne Art. 5d Jeżeli przedmiot zamówienia można podzielić zamawiający może: udzielić odrębnych zamówień, stosując przepisy właściwe do udzielania zamówień w ramach każdej z tych części udzielić jednego zamówienia na zasadach określonych w art. 5d ust. 2-4 (następny slajd) 6
PODZIAŁ ZAMÓWIENIA NA CZĘŚCI (art. 5d przykładowo) Pzp Pzp Pzp Sektorowe Klasyczne (z wyłącz. zam.obronnych) Sektorowe Pzp Koncesja Pzp (o ile powyżej UE) 7
PODZIAŁ ZAMÓWIENIA NA CZĘŚCI Motyw 79 - nowość nie tylko określenie na ile części wykonawcy mogą składać oferty, ale także w ilu częściach mogą uzyskać zamówienie (art. 36aa.3, 4, 5.) Wskaż w ogłoszeniu, że będziesz to stosował + określ maksymalną ilość części, które może wygrać 1 wykonawca Określ w siwz niedyskryminacyjne metody i zasady wyboru tych części A B C D E 1. X X Y Y X 2. Y Y X X Y B X A Y C D 8
Etykiety, certyfikaty OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Możliwość opisania przedmiotu zamówienia w kategoriach wymagań wydajnościowych lub funkcyjnych, w tym aspektów środowiskowych Zamawiający mogą, na potwierdzenie, że roboty, dostawy czy usługi spełniają określone cechy, żądać środka dowodowego w postaci oznakowania (szczególne cechy środowiskowe, społeczne), lub certyfikatu wydanego przez jednostkę oceniającą (akredytowaną, wykonującą testy, kalibracje, certyfikacje, kontrolę itp.) Zamawiający akceptuje również certyfikaty równoważne Zamawiający wskazuje w opisie przedmiotu zamówienia, kryteriach oceny ofert lub warunkach udziału w postępowaniu określone oznakowanie lub poszczególne elementy (art. 30aa, art. 30ab) Opis na rzecz zrównoważonego rozwoju Art. 29a zamówienia publiczne przeznaczone dla użytku osób fizycznych uwzględniają wymagania w zakresie dostępności dla osób niepełnosprawnych 9
OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Umowy o pracę (art. 29.5.) Dotyczy usług lub robót budowlanych Przedmiot zamówienia musi obejmować wykonywanie pracy określonej w art. 22 1 Kodeksu pracy ( przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem ) Wymaganie zamawiającego dotyczące zatrudnienia na podstawie umowy o pracę obejmuje i wykonawcę i podwykonawcę (dalsi podwykonawcy w Pzp!) 10
WARUNKI UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU Dostosowanie nazewnictwa do przepisów unijnych (zdolność techniczna i zawodowa zamiast wiedzy i doświadczenia, potencjału technicznego, osób zdolnych do wykonywania zamówienia) Klauzule społeczne w warunkach, nie w opz Nowe klauzule społeczne poza bezrobotnymi, młodocianymi, zwalnianymi z zakładów karnych itp. inne, wskazane wprost: uchodźcy, osoby 50+, członkowie mniejszości narodowych, etnicznych, inne grupy społecznie marginalizowane Promowanie klauzul przez obniżenie wskaźnika z 50% na 30% osób zatrudnionych przez zakłady pracy chronionej Sytuacja ekonomiczna wskaźniki w ustawie: minimalny roczny przychód (JEDZ-obrót!), stosunek aktywów do zobowiązań, ubezpieczenie od ryzyka zawodowego W przypadku konsorcjum określenie szczególnego sposobu spełnienia warunków dla członków konsorcjum i szczególnego sposobu realizacji (art 23.5 i 23.6.) 11
KRYTERIA OCENY OFERT Kryterium - organizacja, kwalifikacje i doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji danego zamówienia publicznego, jeżeli: te wymagania mogą mieć znaczący wpływ na poziom wykonania zamówienia publicznego jakość świadczenia zależy od osób wykonujących świadczenia będące przedmiotem zamówienia publicznego Kryterium ceny jako 100% lub powyżej 40% tylko dla zamówień z ustalonymi standardami jakościowymi (patrz art. 36 ust. 2 pkt 13). Dla pozostałych cena od 0-40% i od 41-100% pozostałe kryteria. Wyrok ETS w sprawie C-247/02 z dnia 07.10.2004 r. ( ) Przepis art. 30 ust 1 dyrektywy powinien być interpretowany w ten sposób, iż stanowi on przeszkodę dla istnienia przepisów krajowych, które w sposób abstrakcyjny i generalny nakładają na instytucje zamawiające obowiązek stosowania wyłącznie jednego kryterium 12
KRYTERIA OCENY OFERT Kryterium może być cena ale także koszt Do listy dodano w szczególności: właściwości estetyczne, dostępność, projektowanie dla wszystkich użytkowników (pro-społecznie), handel i jego warunki Zidentyfikowano obszar kryteriów związanych z aspektami społecznymi: integracja zawodowa i społeczna osób defaworyzowanych, dostępność dla osób niepełnosprawnych, uwzględnianie potrzeb użytkowników, zaangażowanie i upodmiotowienie użytkowników W ogłoszeniu wskazuje się wagi, a jeśli to nie jest możliwe z obiektywnych przyczyn - wskazuje się kryteria w kolejności ważności 13
KRYTERIUM KOSZTU Kryterium kosztu można określić na podstawie rachunku kosztów cyklu życia (Life Cycle Costing-LCC): koszty poniesione przez zamawiającego lub innych użytkowników: związane z nabyciem, użytkowania, w szczególności zużycie energii i innych zasobów, utrzymania, związane z wycofaniem z eksploatacji, w szczególności koszty zbiórki i recyklingu; koszty przypisywane ekologicznym efektom zewnętrznym związane z cyklem życia produktu, usługi lub robót budowlanych, o ile ich wartość pieniężną można określić i zweryfikować, dotyczące: emisji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń, inne związane z łagodzeniem zmian klimatu. Dane należy wskazać w dokumentach zamówienia Planowane jest wydanie aktu wykonawczego dla obiektów budowlanych, który będzie określał metodę kosztów życia kosztów cyklu życia poszczególnych rodzajów obiektów budowlanych oraz sposób przedstawiania informacji o tych kosztach Brak dopuszczenia stałego kosztu/ stałej ceny, o którym mowa w art. 67 ust. 2 Dyrektywy 14
WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA Moment wszczęcia: zamieszczenie ogłoszenia na profilu nabywcy Przez profil nabywcy to rozumieć rozwiązanie techniczne, umożliwiające realizację procesu udzielania zamówień publicznych, w tym sporządzanie dokumentów elektronicznych, ich udostępnianie, przekazywanie i przechowywanie, z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego Profil jest udostępniony nieodpłatnie na platformie e-zamówienia, czyli platformie elektronicznej prowadzonej przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, na której udostępniane są: a) Biuletyn Zamówień, b) profil nabywcy, c) aukcje elektroniczne, d) inne narzędzia elektroniczne; ww 15
Ogłoszenie o zamówieniu - publikacja (art. 11): WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA dla postępowań krajowych - w BZP ogłoszenie sporządzane i przekazywane przy użyciu profilu nabywcy dla postępowań unijnych - w DzUUE ORAZ w BZP (muszą zawierać TE same informacje, w BZP publikacja następuje po publikacji w DzUUE albo po upływie 48 godzin od potwierdzenia otrzymania ogłoszenia przez UPUE) Udostępnienie SIWZ na profilu nabywcy, od dnia publikacji ogłoszenia w DzUUE (w PO też!), z zastrzeżeniem: braku możliwości udostępnienia całej lub części siwz (przyczyny techniczne, projkety, modele, wymagane specjalistyczne urządzenia biurowe itp.) poufność informacji nałożona na wykonawców 16
BADANIE I OCENA OFERT NOWE PRZESŁANKI WYKLUCZENIA Co do zasady przesłanki zostały powtórzone, ogólny sens zachowany, ale duże różnice w szczegółach trudności interpretacyjne? Przesłanki podzielono na fakultatywne i obligatoryjne W Dyrektywie fakultatywna, a w ustawie Pzp obligatoryjna to np: uczestniczenie w przygotowaniu postępowania poważne wprowadzenie w błąd przy dostarczaniu informacji (tak jak nieprawdziwe informacje) zmowa przetargowa Przesłanką fakultatywną stało się wykluczenie w stosunku do wykonawcy, którego upadłość ogłoszono albo otwarto likwidację (podobnie Dyrektywa) Przesłanka związana z regulowaniem obowiązków związanych z opłacaniem składek na ubezpieczenia, podatków opłat fakultatywna, jeśli wykonawca naruszył te obowiązki a zamawiający może to wykazać stosownymi środkami dowodowymi (art. 24.2.7), ale też obligatoryjna jeśli wskutek naruszenia tych obowiązków zapadł wobec wykonawcy prawomocny wyrok sądu lub ostateczna decyzja administracyjna (art. 24.1.14) 17
BADANIE I OCENA OFERT NOWE PRZESŁANKI WYKLUCZENIA Brak wadium lub wadium wniesione w sposób nieprawidłowy odrzucenie oferty (art. 89.1.11) Brak przesłanki wykluczenia dot. grupy kapitałowej Ograniczenie możliwości wykluczenia wykonawców do 5 lat, 3 lat lub 1 roku od dnia wydania prawomocnego wyroku, w zależności od przesłanki Self-cleaning (art. 24.7) Wykluczenie w dowolnym czasie w toku postępowania Czy literalne brzmienie przepisu art. 24.1.16 pozwala na wykluczenie gdy wykonawca nie złożył w odpowiedzi na wezwanie JEDZ? 18
WEZWANIE DO ZŁOŻENIA DOKUMENTÓW/ WYJAŚNIENIA Art. 26c. Jeżeli wykonawca nie złożył jednolitego dokumentu lub dokumentów wymaganych przez zamawiającego potwierdzających brak podstaw wykluczenia, spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji lub złożony jednolity dokument lub dokumenty są niekompletne, zawierają błędy lub budzą wątpliwości, zamawiający wzywa do złożenia, uzupełnienia, poprawienia dokumentów lub złożenia wyjaśnień dotyczących dokumentów w terminie przez siebie wskazanym. 19
JEDNOLITY EUROPEJSKI DOKUMENT ZAMÓWIENIA Cel: zmniejszenie obciążeń administracyjnych (MŚP) Służy do weryfikacji zarówno wykonawców jak i podmiotów trzecich (udostepniających) Odrębnie składany przez każdego wykonawcę i podmiot trzeci, a także każdego wykonawcę z konsorcjum Może tez być stosowany przez podwykonawców (ale musi to być wyraźnie zaznaczone w dokumentach zamówienia) Zastępuje wszelkie oświadczenia (JEDZ stanowi wstępne potwierdzenie braku podstaw wykluczenia wykonawcy oraz spełniania przez niego warunków udziału w postępowaniu, spełniania kryteriów selekcji) [ ] 20
JEDNOLITY EUROPEJSKI DOKUMENT ZAMÓWIENIA [ ] Projekt ustawy Pzp zakłada, że w procedurach krajowych będzie stosowany, chociaż Dyrektywa dopuszcza dowolność dla krajów członkowskich Może być wielokrotnie wykorzystywany ( jeżeli te informacje są nadal prawidłowe i istotne Rozporządzenie KE w spr. JEDZ vs. wykonawca potwierdzi aktualność zawartych w nim informacji art. 26a.5 Pzp) Będzie składany elektronicznie po 18.04.2018 r. W przypadku postepowań w częściach ma być składany odrębnie dla każdej części zamówienia 21
WYBÓR NAJKORZYSTNIEJSZEJ OFERTY Art. 24aa. - Zamawiający może dokonać ocen ofert na podstawie kryteriów oceny ofert, a następnie zweryfikować czy wykonawca, którego oferta została oceniona jako najkorzystniejsza, nie podlega wykluczeniu oraz ocenić czy spełnia warunki udziału w postępowaniu, o ile taka możliwość została wskazana w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub ogłoszeniu o zamówieniu. Art. 26b - Zamawiający przed udzieleniem zamówienia publicznego wzywa, w wyznaczonym przez siebie terminie, wykonawcę, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, do złożenia dokumentów potwierdzających brak podstaw wykluczenia oraz spełnianie warunków udziału w postępowaniu określonych przez zamawiającego, w szczególności zaświadczeń, oświadczeń lub innych środków dowodowych. na każdym etapie postępowania można wezwać wykonawców do złożenia wszystkich lub niektórych dokumentów potwierdzających brak podstaw wykluczenia, spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji - jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia odpowiedniego przebiegu postępowania. Zamawiający korzysta z systemu e-certis żądanie dokumentów objętych tym systemem. Zamawiający nie może wezwać do złożenia dokumentów potwierdzających brak podstaw wykluczenia, spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji jeżeli: posiada dokumenty, lub może je uzyskać za pomocą bezpłatnych i ogólnodostępnych baz danych 22
WYBÓR NAJKORZYSTNIEJSZEJ OFERTY Informacja o wyborze najkorzystniejszej oferty kierowane do wszystkich wykonawców Wraz z nią informacja o dopuszczeniu do dynamicznego systemu zakupów, unieważnieniu postępowania, nieustanowieniu dynamicznego systemu zakupów; wraz z uzasadnieniem faktycznym i prawnym Informacja publikowana na profilu nabywcy Informowanie każdego z wykonawców z osobna o: wykluczeniu, nie spełnieniu warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, o odrzuceniu wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub wniosku o dopuszczenie do udziału w dynamicznym systemie zakupów, o powodach odrzucenia oferty, a w przypadkach, o których mowa w art. 89 ust. 3 i 4, o braku równoważności lub braku spełniania wymagań wydajnościowych lub funkcjonalnych, o niezaproszeniu do kolejnego etapu negocjacji albo o niezaproszeniu do kolejnego etapu dialogu. 23
ŚRODKI OCHRONY PRAWNEJ Uporządkowanie czynności Izby w sytuacji uwzględnienia przez zamawiającego zarzutów w części gdy przystąpił i w sytuacji gdy nie przystąpił po stronie zamawiającego żaden wykonawca Dodanie nowych okoliczności umożliwiających złożenie odwołania w postępowaniu o progach krajowych Jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, odwołanie przysługuje wyłącznie wobec czynności: wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki lub zapytania o cenę; opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu; wykluczenia odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia; odrzucenia oferty odwołującego opisu przedmiotu zamówienia; wyboru oferty najkorzystniejszej; unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. 24
Nowe przepisy o modyfikacji umów Uproszczenie zasad modyfikacji umów Wdrożenie do przepisów dyrektyw zostało istniejące orzecznictwo TSUE (głównie sprawy: C-454/06 Pressetext Nachrichtenagentur oraz C-496/99 Succhi di Frutta) Elastyczność w realizacji zamówień publicznych. Przejrzystość procedur i równe traktowanie wykonawców. Zwiększenie pewności prawnej uczestników rynku zamówień publicznych. 25
DOPUSZCZALNE ZMIANY UMÓW zmiany przewidziane za pomocą jasnych i precyzyjnych postanowień umownych (określenie warunków, zakresu i charakteru zmian, w szczególności możliwość zmiany wysokości wynagrodzenia wykonawcy), bez zmiany ogólnego charakteru umowy lub umowy ramowej; dodatkowe dostawy, usługi lub roboty budowlane nabywane od dotychczasowego wykonawcy, nieobjęte zamówieniem podstawowym, zmiany nieprzekraczające 50% pierwotnej wartości umowy (każda zmiana art. 144.1a) - na podobnych zasadach jak w aktualnym art. 67.1.5. (bez konieczności wykazywania niemożliwej do przewidzenia sytuacji), z zastrzeżeniem, że nie można wprowadzać kolejnych zmian w celu uniknięcia przepisów Pzp. zamawiający, po dokonaniu takiej zmiany publikuje ogłoszenie o zmianie umowy. aktualizowana cena jest wartością referencyjną, o ile umowa zawiera klauzulę waloryzacyjną 26
DOPUSZCZALNE ZMIANY UMÓW zmiany nieprzekraczające 50% pierwotnej wartości (każda zmiana art. 144.1a), jeśli: zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł ich przewidzieć nie prowadzą do zmiany ogólnego charakteru umowy, z zastrzeżeniem, że nie można wprowadzać kolejnych zmian w celu uniknięcia przepisów Pzp. zamawiający, po dokonaniu zmiany umowy, publikuje ogłoszenie o zmianie umowy. aktualizowana cena jest wartością referencyjną, o ile umowa zawiera klauzulę waloryzacyjną wynikające z konieczności zastąpienia dotychczasowego wykonawcy: przewidziane na podstawie jasnych i precyzyjnych klauzul albo w wyniku zmian organizacyjnych w przedsiębiorstwie wykonawcy (połączenie, podział, przekształcenie lub nabycia) albo w wyniku przejęcia przez zamawiającego zobowiązania wykonawcy względem jego podwykonawców, 27
DOPUSZCZALNE ZMIANY UMÓW wszelkie zmiany nieistotne, tj. takie które: nie zmieniają ogólnego charakteru umowy zmieniają ogólny charaktery umowy, ale: nie mogłyby doprowadzić do zmiany kręgu potencjalnych wykonawców, nawet gdyby były znane pierwotnie lub nie prowadzą do zmiany równowagi ekonomicznej umowy na korzyść wykonawcy w sposób nieprzewidziany w pierwotnej umowie lub nie prowadzą do znacznego rozszerzenia zakresu umowy lub nie polegają na zastąpieniu wykonawcy innym podmiotem (z wyłączeniem przypadków, o których mowa w poprzednim slajdzie) 28
Reguła de minimis wszelkie zmiany: nie przekraczające progów unijnych i łącznie wartości: DOPUSZCZALNE ZMIANY UMÓW 10% pierwotnej wartości umowy (dla dostawy, usługi) albo 15% (dla robót) nie prowadzące do zmiany ogólnego charakteru umowy. aktualizowana cena jest wartością referencyjną, o ile umowa zawiera klauzulę waloryzacyjną Zamawiający przeprowadza nowe postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w przypadku, gdy chce dokonać zmian postanowień zawartych w umowie lub umowie ramowej innych niż zmiany, o których mowa w art. 144 ust. 1. 29
PYTANIA 1. Co to są etykiety dla robót budowlanych? Nie ma to związku z Prawem budowlanym. Kto to ma określić? 2. Jesteśmy instytucją kultury. Nie robimy Planów zamówień publicznych. Kosztorysy wystaw i wysokość udzielonych dotacji celowych na realizację inwestycji są dla nas planami wydatków. Ponadto każdy dział sporządza plany wydatków na dany rok. Zamówienia publiczne udzielane są zgodnie z zatwierdzonym przez dyrektora Planem wydatków poszczególnych jednostek organizacyjnych i zgodnie z ustalonymi limitami obejmującym dany rok budżetowy. Kosztorysów wystaw nie upubliczniamy. Jakie będą zasady sporządzania planów postępowań o udzielenie zamówienia publicznego na najbliższy rok finansowy. 3. Czy w świetle nowego art. 26c ust. 2 wezwanie do złożenia lub poprawienia będzie dotyczyło wszystkich dokumentów w tym np. kosztorysu ofertowego? 4. Jakie zmiany w postępowaniach powinni przewidzieć zamawiający sektorowi? 5. Czy JEDZ (na razie w wersji papierowej) możemy modyfikować (tzn. usunąć pola niewymagane w danym postępowaniu)? 30
więcej na ten temat: www.portalzp.pl Dziękuję za uwagę