OKAP TYNKÓW. Jak prawidłowo wykonać. Sposoby naprawy. Targi BAU. Nowe normy akustyczne Kontrowersje wokół Warunków Technicznych.

Nowe normy akustyczne Kontrowersje wokół Warunków Technicznych reklama cena 11 zł (w tym 5% VAT) 2 2017 (213) Rok XXII ISSN 1427-6682 Indeks 32163X Nakład 9 tys. Jak prawidłowo wykonać OKAP Sposoby naprawy TYNKÓW Targi BAU 2017

CEg Ł y k L i N k i E R o w E SięgaJ wysoko Jeśli cenisz nowoczesny design, zdrowy klimat domu, siłę ceramicznych fasad i ścian, to śmiało sięgaj po najmodniejsze kolory i nieregularne struktury lica z oferty cegieł klinkierowych Röben. Kupując produkty Röben, wspierasz Fundację Marcina Gortata MG13 MIERZ WYSOKO www.roben.pl www.ceglyklinkierowe.roben.pl

KONTROWERSJE WOKÓŁ WARUNKÓW TECHNICZNYCH. CZY TO SIĘ OPŁACA? Kamil Łaskawiec i Jerzy Żurawski porównują polskie wymagania dotyczące efektywności energetycznej budynków z wymaganiami innych krajów europejskich. Dokonują analizy opłacalności budowy trzech typowych projektów domów. Obliczają koszty związane ze spełnieniem wymagań stawianych budynkom według WT 2017 i WT 2021. CO WPŁYWA NA OBNIŻENIE KOMFORTU AKUSTYCZNEGO W BUDYNKU? s. 48 W artykule Agata Szeląg przedstawia podstawowe błędy projektowe i wykonawcze, które mają istotny wpływ na akustykę budynku. Wymienia przykłady błędów popełnianych na etapie projektu wstępnego, podczas projektowania i wykonania przegród, projektowania i wykonania instalacji oraz wykańczania wnętrz. Tłumaczy pojęcia izolacyjności akustycznej i chłonności akustycznej. s. 16 JAK WALCZYĆ ZE SMOGIEM? PROPOZYCJA WYMAGAŃ TECHNICZNYCH DLA BUDYNKÓW JEDNORODZINNYCH PODDAWANYCH TERMOMODERNIZACJI W artykule Szymon Firląg przedstawia propozycję nowego mechanizmu wsparcia dla budynków jednorodzinnych oraz powiązaną z nim uproszczoną metodykę oceny efektywności energetycznej. Zastosowanie uproszczonej metodyki skraca czas oraz ogranicza koszty transakcyjne nie ma konieczności wykonania audytu energetycznego. Pozwala również na dokonanie wstępnej oceny nawet przez osoby nieposiadające specjalistycznej wiedzy. FASADA WENTYLOWANA JAKO NOWOCZESNA ELEWACJA BUDYNKÓW NISKOENERGETYCZNYCH W artykule Krzysztof Pawłowski przedstawia charakterystykę materiałową przykładowych fasad wentylowanych w aspekcie spełnienia wymagań standardu niskoenergetycznego budynków. Podaje obowiązujące wymagania w zakresie izolacyjności. Przytacza metody obliczania strat ciepła przez przegrody wentylowane. T [ C] 3 2 d 3 d 2 1 d 1 T i s. 25 s. 30 s. 62 KLASYFIKACJA AKUSTYCZNA BUDYNKÓW MIESZKALNYCH I OCENA JAKOŚCI AKUSTYCZNEJ TERENU NOWE PROPOZYCJE NORMALIZACYJNE W artykule Jacek Nurzyński omawia założenia piątej część normy PN-B-02151 dotyczące klasyfikacji akustycznej budynków mieszkalnych oraz kryteria oceny akustycznej terenów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe. Wymienia wymagania i klasyfikacje akustyczne w innych państwach. Wskazuje też na czynnik subiektywnej oceny izolacyjności. s. 68 JAK BADAĆ W MAŁEJ SKALI NAPRĘŻENIE MARSZCZĄCE PŁYT WARSTWOWYCH Andrzej Konarzewski podaje przykład inicjatywy i nowych narzędzi badawczych związanych ze współpracą uczelni i przemysłu, które dotyczą obszaru zastosowania płyt warstwowych do nieciągłego układania na dachach i pokryciach dachowych, ścianach zewnętrznych i na obudowach ścian. Wskazuje także założenia deklarowania wyrobów na zgodność z normą PN-EN 14509:2013-12. Łazienka Sypialnia 50 db Salon z kuchnią Sypialnia Łazienka rys.: archiwum A. Szeląg 80 db Salon z kuchnią Sypialnia Sypialnia USZKODZENIA ZARYSOWANYCH TYNKÓW TRADYCYJNYCH I SPOSOBY ICH NAPRAWY s. 72 W artykule Maciej Rokiel omawia klasyfikację rys i powody ich powstawania. Wskazuje czynności diagnostyczne związane z ustaleniem przyczyn powstania rys i opracowania technologii naprawy. Wymienia sposoby naprawy pojedynczych rys i tynku, technologie oraz konieczne materiały. rys.: archiwum K. Pawłowskiego T = T i T e T j Te T se λ 3 λ 2 λ 1 T 1 2 1/h e d 3 /λ 3 d 2 /λ 2 d 1 /λ 1 1/h i R se R 3 R 2 R 1 R si R T = 1/U SKUTECZNOŚĆ ŚRODKÓW INIEKCYJNYCH R [(m 2 W)/K] s. 81 Bartłomiej Monczyński przybliża metody badania skuteczności środków iniekcyjnych stosowanych do wykonywania wtórnych izolacji przeciwwilgociowych. Omawia sposób wykonania murów doświadczalnych, sposób ich zawilgocenia, przeprowadzenia procesu iniekcji oraz badania, jakie należy wykonać w celu kontroli skuteczności zabiegów iniekcyjnych. T si T j T + T 2 3 R j s. 90 OKAP NA BALKONACH I TARASACH. WŁAŚCIWOŚCI I WYMAGANIA Maciej Rokiel omawia błędy projektowe i wykonawcze dotyczące okapu balkonów i tarasów oraz podaje najważniejsze zasady poprawnych rozwiązań. Zwraca uwagę na problemy związane z termoizolacją, hydroizolacją i korozją obróbek. Przedstawia kluczowe materiały potrzebne do wykonania tego detalu. Przytacza odpowiednie dokumenty i odniesienia. fot.: archiwum M. Rokiela 4

INDEKS FIRM SPIS TREŚCI 17 Alnor Systemy Wentylacji 77 Alpol 44 Apama Acoustic Project 43 Armacell Poland 88, 89, 91 Atlas 83 BASF Polska 31 BSW Polska 3 Cetco Poland 23, 62, 63, 64 Fakro 15 Gór-Stal 85 Hydrostop 14, 15 Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych 13 Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego 33, 35 Instytut Techniki Budowlanej 57 Keim 46, 47 K-Flex Polska 66, 67 Kingspan Insulation 11 Klimas Wkręt-met 40 Knauf Insulation 103 Korff Isolmatic 12, 13 Mercor 14 Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa 10, 12 Ministerstwo Środowiska 71 MP Alamentti 69 Paneltech 12 Paroc 13, 14 Polbruk 1, 41 PCC Prodex 104 quick-mix 2 Röben 41, 60, 61 Rockwool Polska 45 Saint Gobain Construction Products Polska/Leca 47 Schöck 12, 13 Somfy 38, 39 Swisspor 42 Ursa Polska 12 Velux 95 Visbud-Projekt 97 Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie ZDJĘCIA NA OKŁADCE Maciej Rokiel Maciej Rokiel Jarosław Guzal 10 16 38 40 48 Izo-aktualności 10 Targi BAU 2017 12 VELUX i Netatmo stworzą rozwiązania do inteligentnych domów 12 Somfy: Rekordowe wyniki na 20-lecie 14 55. edycja Konkursu o Nagrodę Ministra Infrastruktury i Budownictwa za osiągnięcia w architekturze i budownictwie 14 Konferencja Aktualne uwarunkowania prawne i technologiczne dla producentów chemii budowlanej Prawo, ekonomia, rynek 16 Kamil Łaskawiec, Jerzy Żurawski Kontrowersje wokół Warunków Technicznych. Czy to się opłaca? 25 Szymon Firląg Jak walczyć ze smogiem? Propozycja wymagań technicznych dla budynków jednorodzinnych poddawanych termomodernizacji 30 Jacek Nurzyński Klasyfikacja akustyczna budynków mieszkalnych i ocena jakości akustycznej terenu nowe propozycje normalizacyjne Dachy 38 Edyta Sauć Inwestor na dachu płaskim płaci rachunki PREZENTACJA Przegląd 40 Izolacje dachów skośnych 43 Izolacje akustyczne Ściany, stropy 48 Agata Szeląg Co wpływa na obniżenie komfortu akustycznego w budynku? 60 98 102 54 Maciej Trochonowicz Materiały termoizolacyjne stosowane wewnątrz pomieszczeń. Wpływ wilgotności i temperatury powietrza na wartość współczynnika przewodzenia ciepła Materiały i technologie 60 Optymalne rozwiązanie z wełny skalnej ROCKWOOL do izolacji termicznej fasad wentylowanych PREZENTACJA 62 Krzysztof Pawłowski Fasada wentylowana jako nowoczesna elewacja budynków niskoenergetycznych 66 Wpływ zastosowania materiałów o wysokiej izolacyjności cieplnej na konstrukcję fasad wentylowanych PREZENTACJA 68 Andrzej Konarzewski Jak badać w małej skali naprężenie marszczące płyt warstwowych 72 Maciej Rokiel Uszkodzenia zarysowanych tynków tradycyjnych i sposoby ich naprawy 81 Bartłomiej Monczyński Skuteczność środków iniekcyjnych 88 Rozwiązania Atlas Złoty wiek do renowacji budynków PREZENTACJA 90 Maciej Rokiel Okap na balkonach i tarasach. Właściwości i wymagania Katalog firm W poprzednich numerach 5

ISSN 1427-6682 DRODZY PAŃSTWO, Wraz z początkiem roku Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa mocno uaktywniło się i raz po raz deklaruje nowe pomysły, które wkrótce zaczną obowiązywać w budownictwie. Z całą pewnością pierwszoplanową rolę odgrywa tu Kodeks urbanistyczno-budowlany. Projekt jest już po pogłębionych, trzymiesięcznych konsultacjach publicznych. Wcześniej ponad 200 instytucji otrzymało projekt do zaopiniowania. Zorganizowano również 20 spotkań konsultacyjnych, w których udział wzięło 3400 osób. Przypomnę, że głównymi celami kodeksu są skrócenie i usprawnienie procesu inwestycyjno-budowlanego, przywrócenie i zapewnienie efektywnego gospodarowania przestrzenią wraz ze wzmocnieniem roli społecznej w podejmowaniu rozstrzygnięć przestrzennych na poziomie planowania. Nowe przepisy mają zagwarantować efektywny i transparentny proces lokalizacji i realizacji inwestycji publicznych. W efekcie konsultacji społecznych w Kodeksie urbanistyczno-budowlanym wprowadzono na przykład pojęcie OZI, czyli obszarów zorganizowanego inwestowania, które mają umożliwić realizowanie dużych przedsięwzięć, wymagających koordynacji prac na etapie planowania przestrzennego, urbanistyki oraz realizacji inwestycji. Grunty zabezpieczone w planach jako OZI mają czekać na potencjalnych inwestorów, z którymi następnie zawierane mają być umowy urbanistyczne. Dzięki temu obszary te będą zabudowywane szybciej i za pomocą prostszej procedury. Równolegle do kodeksu trwają prace nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Przy tej okazji zapowiedziano również zaktualizowanie wykazu polskich norm. Póki co nie pojawiła się żadna deklaracja co do daty wprowadzenia nowych regulacji, ale z pewnością jest to raczej kwestia tygodni, a nie miesięcy. Co ciekawe, Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa powołało do życia zespół ekspertów do spraw przepisów techniczno-budowlanych. W tym zespole są lub mają być przedstawiciele organizacji branżowych oraz instytucji o charakterze technicznym lub naukowym. Ciało to ma za zadanie wypracować nowe koncepcje techniczne, które będą pomocne przy opracowaniu nowej formuły przepisów wykonawczych do nowego kodeksu budowlanego. Być może jest to zaczyn do wprowadzenia zmiany, o której mówi się coraz głośniej, czyli doprowadzenia do sytuacji, że zapisy w ramach warunków technicznych będą fakultatywne, a nie obowiązkowe. Innym słowy to inwestor będzie decydował, w jakim standardzie technicznym buduje obiekt przy zachowaniu wszelkich norm bezpieczeństwa. REDAKTOR NACZELNY REDAKCJA ul. Karczewska 18, 04-112 War sza wa tel.: 22 512 60 58, faks: 22 810 27 42, redakcja@izolacje.com.pl Redaktor naczelny Jarosław Gu zal tel.: 22 512 60 58, 600 050 381 jguzal@izolacje.com.pl Sekretarz re dak cji Monika Mucha tel.: 22 810 58 09, 502 871 948 mmucha@izolacje.com.pl Redaktor językowy Anna Wrona Korekta Agencja Wydawnicza Synergy Elżbieta Meissner Rada Programowa prof. dr hab. eur. inż. Tomasz Z. Błaszczyński (Politechnika Poznańska) dr Mark Bomberg (Syracuse University, USA) dr inż. Aleksander Byrdy (Politechnika Krakowska) prof. dr inż. Andrzej Cwirzen (Aalto University, Finlandia) dr hab. inż. Dariusz Heim (Politechnika Łódzka) dr hab. inż. Tomasz Kisilewicz (Politechnika Krakowska) prof. Józef Łuczko (Ukraińska Akademia Nauk) dr inż. Grażyna Mitchener (Polychemtech Ltd., Wielka Brytania) prof. dr hab. inż. Andrzej S. Nowak (Auburn University, USA) dr inż. Paweł Pichniarczyk (Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych) prof. dr inż. Maria M. Szerszen (University of Nebraska Lincoln, USA) Skład i łamanie GRUPA MEDIUM Projekt graficzny Pikturo REKLAMA i MAR KE TING tel.: 22 810 25 90, 810 28 14 Dyrektor ds. marketingu i reklamy Joanna Gra bek, tel. kom.: 600 050 380 jgrabek@medium.me dia.pl KOLPORTAŻ i PRE NU ME RA TA tel./faks: 22 810 21 24 Kierownik działu logistyki Aneta Cartailler acartailler@medium.media.pl Specjalista ds. pro mo cji Marta Lesner-Wirkus mlesner@medium.media.pl Specjalista ds. dystrybucji i prenumeraty Edyta Reda ereda@medium.media.pl tel.: 22 512 60 51 ADMINISTRACJA tel.: 22 512 60 96 Danuta Ciecierska (HR) DRUK Zakłady Graficzne Taurus www.drukarniataurus.pl WYDAWCA GRUPA ME DIUM GRUPA Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów. Nie zwraca mate ria łów nie za mó wio nych. Nie po no si od po wie dzial ności za treść reklam, og ło szeń i artykułów sponsorowanych (prezen tacji) za miesz czanych na ła mach mie sięcz ni ka IZOLACJE oraz ma pra wo odmó wić publi ka cji bez pod a nia przy czyn. Wszelkie prawa zastrzeżone by GRUPA MEDIUM Wersja pierwotna czasopisma papierowa. GRUPA MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy

SERIA B Popularna seria tworzona przez tych, którzy o budownictwie wiedzą najwięcej TV-IZOLACJE Relacje z wydarzeń branżowych, wywiady, filmy instruktażowe KONFERENCJA IZOLACJE Jedyna tego typu platforma wymiany wiedzy i doświadczeń dla specjalistów z branży CZASOPISMO PUNKTOWANE 6 pkt. Unikalne treści Bogata i rzetelnie opracowana zawartość Autorzy reprezentanci środowisk naukowych i wybitni specjaliści w branży Czasopismo punktowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego NEWSLETTER Najbardziej aktualne informacje w skrzynce e-mailowej WYDANIA SPECJALNE Wydania tematyczne bezpłatne dla prenumeratorów IZOLACJE.COM.PL Dostęp do wartościowych i wiarygodnych treści w każdym miejscu i czasie, możliwość komentowania i wspótworzenia informacji E-BOOK Praktyczne poradniki w postaci książek elektronicznych

ZAMÓW PRENUMERATĘ FORMULARZ ZAMÓWIENIA Zamawiam prenumeratę od numeru: Zaznacz wybraną opcję: dwuletnia 172 zł roczna 104 zł półroczna 70 zł edukacyjna 70 zł próbna bezpłatna Nazwa firmy/imię i nazwisko Ulica i numer Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingowych przez GRUPĘ MEDIUM oraz inne podmioty współpracujące z Wydawnictwem z siedzibą w Warszawie przy ul. Karczewskiej 18. Wiem, że zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU nr 101/2002, poz. 926 ze zm.) przysługuje mi prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania i poprawiania ich, a także wniesienia umotywowanego sprzeciwu wobec ich przetwarzania. Podanie danych ma charakter dobrowolny. Kod pocztowy Miejscowość Data i podpis Rodzaj działalności NIP Telefon kontaktowy Wiem, że składając zamówienie, wyrażam zgodę na przetwarzanie wyżej wpisanych danych osobowych w systemie zamówień GRUPY MEDIUM w zakresie niezbędnym do realizacji powyższego zamówienia. Zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU nr 101/2002, poz. 926 ze zm.) przysługuje mi prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania ich i poprawiania. Upoważniam GRUPĘ MEDIUM do wystawienia faktury VAT bez podpisu odbiorcy. E-mail Data i podpis Wysyłka będzie realizowana po dokonaniu wpłaty na konto: Volkswagen Bank Polska S.A., 09 2130 0004 2001 0616 6862 0001

PRENUMERATA ON-LINE PRENUMERATA ON-LINE + DRUK prenumerata elektroniczna 30 dni (dostęp do płatnych treści portalu) 24 zł prenumerata elektroniczna 365 dni (roczny dostęp do wszystkich płatnych treści portalu) 104 zł ZAMÓW BEZPŁATNĄ PRENUMERATĘ PRÓBNĄ (KOLEJNE TRZY NUMERY)! 10 numerów w roku zamówienie prenumeraty możliwe jest od dowolnego numeru zniżka dla studentów (po przesłaniu kserokopii aktualnej legitymacji studenckiej) bezpłatny dostęp do wszystkich treści zamieszczonych na stronie internetowej rabaty na udział w konferencjach i szkoleniach organizowanych przez Grupę MEDIUM 104 zł ZADZWOŃ I ZAMÓW: 22 512 60 51

Izo-aktualności TARGI BAU 2017 2120 wystawców z 45 krajów, 250 000 osób odwiedzających, z czego aż 80 000 to goście zagraniczni to główne statystyki tegorocznej edycji Światowych Targów Architektury, Materiałów i Systemów Budowlanych BAU 2017. Z wyników zadowolony jest Reinhard Pfeiffer, dyrektor generalny odpowiedzialny za tę imprezę targową, który stwierdził: Na targach BAU ponownie pobito wiele nowych rekordów. Impreza znakomicie się udała i ponownie zaprezentowała się jako siła napędowa innowacji i rozwoju branży budowlanej. Równie zachwycony był Dieter Schäfer, Przewodniczący Rady Konsultacyjnej Wystawców BAU: Z punktu widzenia wystawców targi BAU były absolutnym sukcesem. Nie bez powodu są one określane jako wiodące na świecie targi architektury, materiałów i systemów. Zdaniem Martina J. Hörmanna, Wiceprzewodniczącego Rady Konsultacyjnej Wystawców BAU, targi BAU to najważniejsze wydarzenie w branży. Targi BAU, które odbyły się w dniach 16 21 stycznia br. w Monachium, ocenione zostały również jako absolutny numer jeden w branży przez instytut badań rynkowych Gelszus w badaniu przeprowadzonym wśród wystawców. Wynika z niego, Targi BAU 2017 odwiedziło 250 000 osób; fot.: J. Guzal że niemal wszyscy wystawcy (98%) ocenili imprezę BAU w skali od dobrej do znakomitej. 95% wystawców dało BAU najwyższe noty za jakość, a 91% za udział gości z zagranicy. Wystawcy potwierdzili również, że w porównaniu z 2015 r. wzrósł poziom gotowości do zawierania konkretnych transakcji i umów biznesowych. Niemal wszyscy wystawcy (98%) zamierzają wziąć udział w kolejnej edycji w 2019 r. Odwiedzający nadawali najwyższe noty za zasięg i pełne spektrum wystawianych wyrobów (ocena dobra i znakomita: 98%) oraz za obecność liderów rynkowych (95%). Poziom zadowolenia wśród odwiedzających kształtował się w przedziale od 90 do 100% we wszystkich kategoriach, co również jest normą w przypadku targów BAU. 95% gości stwierdziło, że osiągnęli swój założony cel, a mianowicie pozyskanie wiedzy o nowościach. Niemal wszyscy odwiedzający, tj. dokładnie 95%, byli przedstawicielami branży, a 62% zadeklarowało, że zajmuje stanowiska kierownicze. Targi BAU znane są z jakości wystawców i atrakcyjności stoisk, jednak w równym stopniu lub nawet bardziej dotyczy to programu samej imprezy. Podobnie jak we wcześniejszych latach, bardzo popularne na tegorocznych targach były trzy fora RZĄD I SAMORZĄDY W WALCE ZE SMOGIEM Ministerstwo Środowiska stawia na kompleksowe rozwiązania dotyczące poprawy jakości powietrza, mające na celu wyeliminowanie niskiej emisji. W tej kwestii rząd i samorządy powinny ze sobą współpracować. Obowiązkiem władz centralnych jest dbanie o bezpieczeństwo ekologiczne państwa, natomiast samorząd jest odpowiedzialny za kulturę współżycia ze środowiskiem powiedział prof. Jan Szyszko, minister środowiska. Dotyczy to także problemu smogu i poprawy jakości powietrza w Polsce. Potrzebna jest współpraca na dwóch poziomach. Przy MŚ działa Komitet Sterujący ds. Krajowego Programu Ochrony Powietrza, w skład którego wchodzą m.in. przedstawiciele resortu energii, rozwoju, zdrowia, infrastruktury, a także samorządowcy. W przygotowaniu są dwa rozporządzenia mające wprowadzić normy jakości na kotły i paliwa stałe. Rząd zapoznał się z rekomendacjami Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów (KERM) w sprawie niezbędnych działań, jakie należy podjąć, by skuteczniej walczyć ze smogiem, m.in. działania NFOŚiGW prowadzące do jak najszybszej poprawy jakości powietrza. W NFOŚiGW tylko w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko do dyspozycji w skali kraju jest ok. 5 mld zł. Dzięki temu możemy finansować wszystkie inwestycje, które służą likwidacji emisji zanieczyszczeń do atmosfery, w tym również likwidacji tzw. smogu. NFOŚiGW ma również dostępne kolejne 5 mld zł, które będą przeznaczone na dotacje i pożyczki dla beneficjentów. Można składać wnioski i dostać dofinansowanie na modernizację i rozbudowę systemów ciepłowniczych, w tym również węzłów. Efektywną walką ze smogiem nie jest wymiana pojedynczych pieców, ale rozbudowa sieci ciepłowniczych i pełna likwidacja pieców zaznaczył prezes Kujda. Wśród propozycji KERM znajdują się również: wprowadzenie regulacji przeciwdziałających blokowaniu klinów napowietrzających miasta, rozwój sieci stacji pomiarowych. Te zadania mogą być realizowane przy większym zaangażowaniu samorządów. 10

W tegorocznych targach udział wzięło 2120 wystawców z 45 krajów; fot.: J. Guzal zorganizowane podczas ekspozycji. Znalazły się one pośrodku hal wystawowych, a odwiedzający mogli na nich posłuchać wyjaśnień niezależnych ekspertów z branży architektury, badań naukowych i przemysłu. Prezentacje nawiązywały w różny sposób do cyfryzacji planowania i procesu budowlanego, budownictwa modułowego/ /seryjnego oraz kwestii inteligentnych aspektów budownictwa. Prezentacjom wystawców towarzyszyły pokazy specjalne poświęcone głównym motywom targów BAU 2017 (inteligentne elewacje, cyfrowe planowanie, budowa i eksploatacja, budynki w sieci, budowa i mieszkanie 2020). Z każdą edycją coraz bardziej widoczne na targach są polskie firmy. W tym roku naliczyłem ich 34. I mimo wszystko firmy mają coraz większe ekspozycje. Niestety ograniczenia, na jakie napotyka się przy wynajmie powierzchni, uniemożliwiają kolejnym polskim wystawcom pokazanie się w Monachium. Jest szansa, że zmieni się to podczas kolejnej edycji targów, ponieważ w 2019 r. będą dostępne dwie nowe hale wystawiennicze. Pozwoli to na udział w targach wielu nowych firm, również tych z Polski. Targi BAU to bez wątpienia impreza numer jeden w Europie i zapewne na świecie w branży budowlanej. Na każdym kroku daje się tam wyczuć rozmach i pomysłowość w prezentacji oferty rynkowej. Nie ukrywam, że była to moja kolejna wizyta na targach BAU w Monachium i za każdym razem robią one na mnie ogromne wrażenie. Dlatego jeśli tylko będę miał możliwość, to zjawię się tam również za dwa lata. Kolejna edycja targów odbędzie się w dniach 14 19 stycznia 2019 r. Jarosław Guzal REKLAMA 11

Izo-aktualności VELUX I NETATMO STWORZĄ ROZWIĄZANIA DO INTELIGENTNYCH DOMÓW Grupa VELUX nawiązała współpracę z Netatmo, firmą oferującą rewolucyjne rozwiązania w branży domów jednorodzinnych. Celem współpracy jest opracowanie inteligentnego systemu sterowania urządzeniami domowymi, który zapewni lepszy klimat w pomieszczeniach. Pierwsze produkty w ramach projektu VELUX Active z Netatmo mają zostać wprowadzone na rynek jesienią 2017 r. Będą to sterownik Wi-Fi i inteligentny system VELUX Integra do elektrycznego sterowania oknami dachowymi i roletami wraz z aplikacją sterującą obsługiwaną przez systemy ios i Android. Na podstawie parametrów składających się na klimat panujący w pomieszczeniu temperatury, nasłonecznienia, wilgotności i stężenie dwutlenku węgla, użytkownicy będą mogli zautomatyzować działanie okien dachowych i rolet, zapewniając tym samym optymalny klimat we wnętrzu w każdym czasie. Inteligentne domy oraz systemy sterowania urządzeniami domowymi to jeden z największych trendów konsumenckich, który w niedalekiej przyszłości jeszcze bardziej zyska na znaczeniu. Szacuje się, że do 2020 r. przychody z tego segmentu wzrosną czterokrotnie, niemal do 65 mld USD (Statista, 2016), gdyż coraz więcej urządzeń domowych jest ze sobą powiązanych i obsługiwanych on-line. SOMFY: REKORDOWE WYNIKI NA 20-LECIE Somfy ma za sobą dobry rok w Polsce. Firma wyraźnie poprawiła swoje wyniki sprzedaży, zwiększyła zatrudnienie i zaprezentowała innowacyjne produkty z segmentu smart home. Polacy coraz chętniej korzystają z automatyki w swoich domach i coraz częściej sięgają po systemy typu smart i doceniają mobilne sterowanie roletami, bramami i oświetleniem. W ciągu minionych 12 miesięcy Somfy wyraźnie zwiększyła swoją sprzedaż w Polsce, poprawiając wynik w relacji rok do roku o 30 proc. Dużym powodzeniem cieszyły się napędy bramowe, napędy J4WT do żaluzji fasadowych, silniki Round Head do systemów ZIP oraz produkty wyposażone w technologię IO homecontrol. Przełomem był także wzrost Wkrótce dom będzie pomagał dbać o zdrowie, pilnując, aby do użytkownika docierało mnóstwo światła dziennego i świeżego powietrza właśnie wtedy, kiedy ich najbardziej potrzebuje. Od ponad 75 lat Grupa VELUX tworzy lepsze środowisko życia dla swoich klientów, a współpraca z Netatmo stanowi ważny krok naprzód w zapewnianiu większego komfortu, lepszego samopoczucia, wydajności energetycznej i bezpieczeństwa podkreślił Jørgen Tang-Jensen, dyrektor generalny Grupy VELUX. W ramach swojej strategii domów inteligentnych oraz koncepcji Internetu przedmiotów (Internet of Things, IoT) w 2016 r. VELUX nawiązał współpracę z firmą Apple, co zaowocuje opracowaniem produktów kompatybilnych z platformą domu inteligentnego Apple HomeKit. Informacje na temat partnerstwa z Netatmo oraz koncepcji produktu ogłoszono podczas największych Targów Elektroniki Konsumenckiej CES International (Consumer Electronics Show), które odbywały się w dniach 5 8 stycznia br. w Las Vegas w USA. Inteligentny system sterowania urządzeniami domów VELUX Active z Netatmo uhonorowano podczas targów dwiema nagrodami CES w kategorii Inteligentny Dom oraz Projekt Ekologiczny i Technologie Zrównoważonego Rozwoju. Oprac. na podst. mat. inf. firmy Velux rozpoznawalności marki i naszej oferty, który zaobserwowaliśmy w bezpośrednich relacjach z klientami. To w znacznej mierze zasługa ubiegłorocznej kampanii telewizyjnej mówi Radosław Borkowski, dyrektor zarządzający Somfy w Polsce. Najlepiej sprzedającymi się produktami z gamy napędów rurowych i hitami sprzedażowymi były produkty Ilmo, Oximo io i T5 auto. W przypadku rolet zewnętrznych zaobserwowano większe zainteresowanie napędami wyposażonymi w detekcję przeszkód i czujniki oblodzenia. Obecnie aż 8 na 10 silników wyposażonych jest w takie systemy. W ubiegłym roku na popularności zyskały także rozwiązania typu smart, o które stopniowo poszerza się oferta producenta. To właśnie Minister Szyszko podkreśla też rolę samorządów w walce ze smogiem: Samorządy powinny poszukiwać lokalnych rozwiązań, a także poprawić monitoring stanu jakości powietrza i jakości spalanego paliwa. Gminy powinny wiedzieć, kto punktowo zanieczyszcza powietrze. W eliminowaniu smogu bardzo istotną kwestią jest również to, że w ciągu minionych kilkunastu lat prywatni (najczęściej zagraniczni) inwestorzy przejęli w Polsce główne sieci ciepłownicze oraz inne strategiczne obiekty i instalacje do wytwarzania i dystrybucji energii cieplnej. Podmioty te bardzo często nie rozwijały sieci odbiorców, nieznacznie również angażowały się w inwestycje proekologiczne. Stało się tak np. w Warszawie, Łodzi, Zielonej Górze, Wrocławiu, Toruniu i Poznaniu. Poprzez brak rozwoju sieci ciepłowniczej w dużych miastach w niewielkim stopniu spadała ilość tzw. kopciuchów, co z kolei bezpośrednio przyczyniało się do niskiej emisji. Główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza w Polsce jest spalanie słabej jakości paliw oraz odpadów w domowych, często przestarzałych piecach. Problem wzrasta, gdy występują niesprzyjające warunki atmosferyczne. Źródło: Ministerstwo Środowiska IZOLACJE I ZAKŁADY PRODUKCYJNE PAROC Z APROBATĄ FM Izolacje budowlane Paroc do dachów płaskich z grupy PAROC ROS i PAROC ROB uzyskały międzynarodową Aprobatę FM 4470. Prestiżowa certyfikacja oznacza, że produkty spełniają jedne z najbardziej rygorystycznych standardów bezpieczeństwa na świecie oraz że mogą być stosowane w aprobowanych przez FM Global systemach dachowych w całej Europie. Źródło: Paroc MERCOR: WZROST POZYSKANYCH ZAMÓWIEŃ W 2016 R. W 2016 r. Grupa Mercor pozyskała zamówienia o łącznej wartości około 260,4 mln zł wobec 219,4 mln zł, co oznacza wzrost o 19% rok do roku. W okresie od lipca do grudnia 2016 r. (czyli w drugim półroczu roku obrotowego 2016/2017) Mercor pozyskał zamówienia o wartości około 137,7 mln zł wobec 123,2 mln zł w analogicznym okresie rok wcześniej, co oznacza wzrost o blisko 12% rok do roku. 12

Izo-aktualności W grudniu 2016 r. Grupa Mercor pozyskała zamówienia o wartości około 25,8 mln zł w porównaniu z 17,3 mln zł w analogicznym okresie ubiegłego roku, co oznacza wzrost o 49%. Wśród najciekawszych zleceń pozyskanych w roku 2016 są m.in. zabezpieczenia takich obiektów, jak Elektrownia Kozienice (ogniochronne zabezpieczenia konstrukcji), centrum serwisowe Man w Tyumen w Rosji (systemy oddymiania), IKEA w Budapeszcie (Węgry) oraz IKEA na Słowacji (systemy oddymiania), Muzeum Narodowe w czeskiej Pradze (systemy wentylacji pożarowej), centrum logistyczne Nuevo Centro Logístico de DIA w Hiszpanii (ogniochronne zabezpieczenia konstrukcji). Źródło: Mercor POLBRUK JUŻ 25 LAT NA RYNKU Polbruk SA obchodzi jubileusz 25-lecia istnienia. Z niewielkiego przedsiębiorstwa, jakim był w 1991 r., stał się ogólnopolską spółką, która zyskała pozycję lidera na polskim rynku. Ćwierć wieku temu firma miała jeden zakład produkcyjny, dziś na terenie całego kraju działa w 18 lokalizacjach. w tym segmencie w ubiegłym roku firma Somfy przygotowała największe premiery, dzięki którym jeszcze mocniej zaznaczyła swoją obecność w branży domów inteligentnych. Wiosną 2016 r. na rynku pojawił się system sterowania Connexoon urządzenie dla osób, które chcą rozpocząć swoją przygodę z inteligentnym domem. Natomiast jesienią do polskich użytkowników trafiła ulepszona wersja naszego flagowego systemu sterowania domem inteligentnym TaHoma Premium, którą dodatkowo wyposażono w system alarmowy. Co istotne, nowe produkty nie wymagają kosztownych instalacji elektrycznych. Dzięki wykorzystaniu technologii radiowej zarządzanie nimi odbywa się za pomocą pilota, smartfona lub laptopa. Connexoon i TaHoma Premium są nie tylko proste w obsłudze, ale także nie kosztują dużo. Podstawowy system Connexoon, który umożliwia łatwe i szybkie sterowanie oknami, bramą garażową czy elementami wyposażenia naszego tarasu, kupimy za 1000 zł. Nieco ponad 2000 zł kosztuje TaHoma Premium system, który daje użytkownikowi pełną dowolność w programowaniu funkcji domowych urządzeń, dopasowuje się do jego trybu życia, częstotliwości przebywania w domu, a dodatkowo każdego dnia wyręcza m.in. w takich czynnościach, jak regulowanie poziomu temperatury w domu, obsługa bramy garażowej, okien oraz osłon okiennych, a także obsługa oświetlenia terenu wokół budynku. Miniony rok był ważny dla Somfy także ze względu na inwestycje, które firma przeprowadziła w fabryce w Niepołomicach. Uruchomiono centrum serwisowo-diagnostyczne oraz rozbudowano istniejące już centrum badań i rozwoju, a także fabrykę o kolejne 5000 m 2. Nowe inwestycje i większa sprzedaż przełożyły się także na nowe miejsca pracy. W relacji rok do roku zatrudnienie w polskim oddziale Somfy wzrosło o 12%. W 2016 r. firma zaangażowała się także w projekty innowacyjne, czego przykładem jest warszawski Kampus+. Jego ideą jest stworzenie największej w Europie dzielnicy innowacji. Projekt zakłada testowanie i ciągłe unowocześnianie innowacyjnych rozwiązań w rzeczywistym otoczeniu użytkownika w każdym z obszarów jego życia: na uczelni, w pracy, w domu i w przestrzeni publicznej. Oprac. na podst. mat. inf. firmy Somfy REKLAMA 13

Izo-aktualności 55. EDYCJA KONKURSU O NAGRODĘ MINISTRA INFRASTRUKTURY I BUDOWNICTWA ZA OSIĄGNIĘCIA W ARCHITEKTURZE I BUDOWNICTWIE Minister Infrastruktury i Budownictwa rozpoczął nabór wniosków do Konkursu o Nagrodę Ministra Infrastruktury i Budownictwa za wybitne osiągnięcia twórcze w dziedzinach architektury i budownictwa oraz planowania i zagospodarowania przestrzennego. Nagrody są przyznawane corocznie, przy czym w każdej z dziedzin może być przyznana jedna nagroda w formie statuetki oraz trzy wyróżnienia w formie dyplomów. Przedmiotem konkursu w dziedzinie architektury i budownictwa są: projekty zrealizowanych, przebudowanych lub wyremontowanych obiektów budowlanych i ich zespołów, ze szczególnym zastosowaniem nowatorskich rozwiązań techniczno-materiałowych i technologicznych, projekty zrealizowanych obiektów infrastrukturalnych ze szczególnym zastosowaniem rozwiązań przyjaznych środowisku, projekty zastosowanych w praktyce budowlanej nowatorskich rozwiązań techniczno-materiałowych i technologicznych. Przedmiotem konkursu w dziedzinie planowania i zagospodarowania przestrzennego są: uchwalone studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, uchwalone miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, uchwalone plany zagospodarowania przestrzennego województw. Przedmiotem konkursu mogą być tylko te prace, które zostały już wdrożone i nie upłynęło więcej niż 3 lata od: KONFERENCJA AKTUALNE UWARUNKOWANIA PRAWNE I TECHNOLOGICZNE DLA PRODUCENTÓW CHEMII BUDOWLANEJ W dniach 9 11 stycznia w Bukowinie Tatrzańskiej odbyła się konferencja Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Oddział Szkła i Materiałów Budowlanych w Krakowie pn. Aktualne uwarunkowania prawne i technologiczne dla producentów chemii budowlanej. Przedsięwzięcie to odbywa się cyklicznie i jest bardzo potrzebne przede wszystkim dla producentów materiałów budowlanych. W ciągu trzech dni blisko 100 uczestników próbowało wniknąć w zagadnienia rozpoczęcia użytkowania w przypadku konkursu w dziedzinie architektury i budownictwa, uchwalenia w przypadku konkursu w dziedzinie planowania i zagospodarowania przestrzennego. W konkursie mogą uczestniczyć: w dziedzinie architektury i budownictwa osoby posiadające obywatelstwo polskie oraz cudzoziemcy, którzy w okresie pobytu w Polsce zrealizowali prace, w dziedzinie planowania i zagospodarowania przestrzennego gminy i województwa. Warunkiem przystąpienia do konkursu jest złożenie wniosku oraz opisu zrealizowanego projektu do ministra za pośrednictwem Departamentu Architektury, Budownictwa i Geodezji. Wnioski o przyznanie nagrody mogą zgłaszać: w konkursie w dziedzinie architektury i budownictwa twórcy, jednostki organizacyjne oraz osoby fizyczne lub prawne związane z powstawaniem lub wykorzystaniem zgłoszonej pracy twórczej, w konkursie w dziedzinie planowania i zagospodarowania przestrzennego wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast, radni gmin, marszałkowie województw i inni członkowie zarządu województw, radni sejmików województw, w zakresie projektów dotyczących reprezentowanych przez nich odpowiednio gmin lub województw. Oprac. na podst. mat. inf. MIiB związane ze znakowaniem i wprowadzaniem wyrobów budowlanych na rynek. Dlatego w szerokim zakresie omawiano kwestie dotyczące Krajowych Ocen Technicznych w świetle obowiązujących przepisów oraz nowe zasady certyfikacji obowiązujące od początku tego roku. Oprócz tego dokonano analizy pułapek zagrożeń przy deklarowaniu właściwości użytkowych. Na koniec tej części konferencji wiele dyskusji wywołał temat nowych przepisów wykonawczych do ustawy o wyrobach budowlanych. Firmy, które tak jak Polbruk powstały na początku lat 90. XX w. i z powodzeniem funkcjonują do dzisiaj, stanowią podstawę polskiego biznesu. Od ćwierć wieku nasza firma dostarcza najwyższej jakości materiały do budowy dróg i nawierzchni, dzięki czemu mamy możliwość kreować i zmieniać na lepsze przestrzeń miast i prywatnych posesji. Jesteśmy też częścią historii przez 25 lat działalności Polbruk z producenta kostki brukowej przeistoczył się nie tylko w jej symbol, ale stał się liderem wyrobów szlachetnych w kraju tłumaczy Mariusz Ferenc, prezes zarządu Polbruk SA. Od chwili powstania firma stale się rozwija. Każdego roku zwiększa zarówno produkcję, jak i sprzedaż. W tym roku rekordowe wyniki, które udało nam się osiągnąć, cieszą, tym bardziej, że obchodzimy 25-lecie istnienia marki Polbruk. Najwyższa w historii sprzedaż wyniosła 14,5 mln m 2 kostki brukowej; to efekt ciężkiej pracy i zaangażowania wszystkich pracowników tłumaczy Piotr Gmyrek, Członek Zarządu i Dyrektor Handlowy Polbruk SA. Dobrą kondycję firmy potwierdzają wyniki badań niezależnej agencji badawczej Millward Brown. Według niej Polbruk jest marką TOP OF MIND, która najlepiej spełnia oczekiwania klientów, ma najbardziej zadowolonych użytkowników i jest marką najczęściej polecaną innym osobom spośród wszystkich dostępnych na rynku. Od 25 lat Polbruk stawia sobie coraz ambitniejsze wyzwania i je realizuje. Jednym z nich jest stworzenie innowacyjnej kostki Polbruk Lumia, dekoru, który uzyskuje magiczną aurę po zmroku. Spektakularny efekt to zasługa kruszywa z dodatkiem luminoforów, którego użyto do produkcji produktu. W efekcie kostka świeci w ciemności. Historia rozwoju naszej firmy wytyczna nam jasne cele na przyszłość. Będziemy umacniać pozycję lidera i pracować nad jeszcze większą rozpoznawalnością naszej marki. Naszym celem nie jest podążanie za rynkiem, a jego kreowanie, dlatego będziemy kontynuować politykę rozwoju i innowacji, dzięki której Polbruk SA będzie się stale rozwijał dodaje Mariusz Ferenc. Źródło: Polbruk 14

Płyta warstwowa ścienna GORLICKA S GORLICKA S GS-PIR Firma Gór-Stal oferuje szeroką gamę nowoczesnych płyt warstwowych ściennych, dachowych oraz chłodniczych z rdzeniem poliuretanowym (PUR) o gęstości 40 ±3 kg/m3. Jako okładziny płyt stosuje się blachę stalową obustronnie ocynkowaną z organicznym lakierem poliestrowym o grubości powłoki 25 mikronów. Wiązania w piankach PUR rozpadają się w temperaturze 200 C, a zwęglenie podczas palenia wynosi około 20%. Pianka PUR jest tworzywem o doskonałych właściwościach izolacyjno-termicznych, a współczynnik przewodzenia ciepła wynosi: λ=0,022 W/m*K Gór-Stal sp. z o.o. REKLAMA Neotherm/Patent), Rytm Trade Sp. z o.o. (ETA 16/0754 System BauMaster/BauMaster ThermoPlus), TECHNITYNK Sp. z o.o. (ETA 16/0404 TECHNITherm EPS), Termo Organika Sp. z o.o., (ETA 15/0660 System Ociepleń Termo Organika ), Torggler Polska Sp. z o.o. (ETA 15/0813 EKOMIX S) oraz Selena FM SA ETA 16/0161 Tytan ETICS EPS, Prezentacja dr inż. Marzeny Najduchowskiej z ICiMB Kraków; fot.: ICiMB ETA 16/0166 Tytan ETICS MW). W konferencji organizowanej przez Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych Oddział Szkła i Materiałów Budowlanych w Krakowie brałem już trzeci raz. Z roku na rok przedsięwzięcie to jest coraz większe, a dyskusje są coraz żywsze. Sukces organizatora, niestety, bierze się z faktu, że prawo w zakresie znakowania i wprowadzania wyrobów budowlanych na rynek jest mętne i niezrozumiałe nawet dla osób działających Zawiłości związane z wprowadzaniem wyrobów budowlanych w branży budowlanej od wielu na rynek tłumaczyła Maria Romańska-Pełesz z WINB Kraków; lat. Uczestnicy przyjeżdżają fot.: ICiMB na konferencję, ponieważ wiedzą, że będą mogli zadać pytanie W trzecim dniu zorganizowano panel przedstawicielom nadzoru budowlanego. dotyczący zagadnień normowych i technoprzyjeżdżają w nadziei na uzyskanie odpologicznych, podczas którego przedstawiono wiedzi na nurtujące ich pytania. Niestety propozycje nowej klasyfikacji metyloizotiaczęsto tych odpowiedzi nie otrzymują, ale zoliny (MIT), aspekty prawne i alternanie z winy osób reprezentujących nadzór, tywne rozwiązania biocydowe. Ponadto tylko dlatego, że prawo w tym zakresie jest omówiono kwestie lekkich wypełniaczy złe i można je różnie interpretować. stosowanych w przemyśle chemii budowprzysłuchując się wypowiedziom lanej. W tej części konferencji wygłoszono uczestników konferencji, można wywniotakże referaty Wyroby chemii budowskować, że wojewódzkie inspektoraty lanej od projektowania do reklamacji nadzoru budowlanego działają na swoich oraz Konsystencja a właściwości robocze prawach. Często zdarza się, że tę samą wyrobu kwestię podmioty rozstrzygają w różny Konferencja była też okazją do wręsposób. Moim zdaniem prawdziwą patoloczenia Europejskich Ocen Technicznych. gią jest karanie sprzedawców niezgodnego W trakcie specjalnej uroczystości stosowne wyrobu budowlanego, a nie producentów, dokumenty otrzymały następujące firmy którzy być może świadomie wprowadzają i systemy ociepleń: Bolix SA (ETA 16/0186 wyrób na rynek. Takich przypadków w tym BOLIX MW, ETA 16/0271 Bricktherm zakresie jest naprawdę wiele i, niestety, nie S-XPS), Dercol S.C. (ETA 16/0237 System zapowiada się, żeby w tej kwestii miałoby Ociepleń Dercol), Dryvit Systems USA się coś zmienić. Dla uczestników rynku (Europe) Sp. z o.o (ETA 16/0558 Dryvit jedyną nadzieją są takie przedsięwzięcia Outsulation NCB), Farby Kabe Polska jak opisywana przeze mnie konferencja, Sp. z o.o. (ETA 16/0079 Kabe Therm ponieważ właśnie tam producenci mogą MW), Hufgard Optolith Bauprodukte Polska zasięgać opinii i ewentualnie mogą uniknąć Sp. z o.o. (ETA 15/0918 Optotherm 3000), bardzo kosztowych błędów przy znakowafirma Wielobranżowa Kams Zbigniew niu i wprowadzaniu wyrobów budowlanych Smak (ETA 16/0266 System Ociepleń na rynek. Termoren Kams), Kosbud Bracia Kosińscy (ETA 16/0492 Kosbud System), Neotherm Jarosław Guzal Sp. z o.o. Sp.k. (ETA 15/0899 System ul. Przemysłowa 11 38-300 Gorlice tel./fax: +48 18 353 98 00 e-mail: info@gor-stal.pl 15 www.gor-stal.pl

Prawo, ekonomia, rynek mgr inż. Kamil Łaskawiec, mgr inż. Jerzy Żurawski KONTROWERSJE WOKÓŁ WARUNKÓW TECHNICZNYCH. CZY TO SIĘ OPŁACA? The controversy around technical requirements. Is it profitable? ABSTRAKT S. 24 W czerwcu 2017 r. minie termin umożliwiający korektę wprowadzonych w 2014 r. wymagań w zakresie maksymalnych dopuszczonych prawnie wartości opisujących charakterystyki energetyczne budynków. Niniejszy artykuł rozpoczyna dyskusję na temat przyjętych w Warunkach Technicznych wartości granicznych opisujących charakterystykę energetyczną budynków. Sukcesywnie prowadzone zmiany wymagań prawnych co do efektywności energetycznej budynków, zamieszczone w Warunkach Technicznych [1], wynikają z zaleceń zawartych w Dyrektywie EPBD [2]. Jednym z uzasadnień zmian prawnych dotyczących wdrożenia procesu prowadzącego do uzyskania budynków o niemal zerowej charakterystyce energetycznej był wzrost wpływów do budżetu o około 170 mln zł rocznie. Czy ograniczanie wymagań prawnych rzeczywiście zwiększy wpływy do budżetu? Czy może doprowadzi do przeciwnego efektu, czyli ze względu na znacząco większe koszty budowy, do utraty zdolności kredytowej części społeczeństwa, a co za tym idzie do zmniejszenia ilości budowanych domów? Po kilku latach od wdrożenia zapisów Dyrektywy EPBD [2] w wielu krajach rozpoczęła się dyskusja nad sensownością ekonomiczną i techniczną wprowadzonych zmian. Poniższy artykuł wpisuje się w ogólnoeuropejską dyskusję nad prawnymi wymaganiami w zakresie energochłonności budownictwa oraz opłacalnością budowy budynków niskoenergetycznych, pasywnych i niemal zeroenergetycznych. Zwolennicy budownictwa energooszczędnego sugerują, że w budownictwie pojawią się duże rezerwy i niezwykły potencjał zmniejszenia zużycia energii, i jest to prawda. Zachęcają do bardziej energooszczędnych rozwiązań i ograniczeń, głównie w zakresie izolacyjności termicznej przegród. Często uzasadniają swoje stanowisko wymaganiami prawnymi obowiązującymi w innych krajach Unii Europejskiej, myląc zalecenia wynikające z różnych idei wznoszenia budynków, np. o pasywnej charakterystyce energetycznej. Oczywiście takich idei jest więcej, ale przywołujemy najbardziej w Polsce reklamowaną. Wyznaczone w Dyrektywie EPBD [2] kierunki pozwalały rozwijać się budownictwu energooszczędnemu o EU 40 kwh/m 2 rok, niskoenergetycznemu o EU 25 kwh/m 2 rok oraz pasywnemu o EU 15 kwh/m 2 rok. Minimalne wymagania prawne obowiązujące w różnych krajach europejskich nie traktowały w ten sam sposób obowiązku energooszczędności, choć w Polsce starano się nas przekonać, że zaproponowane w Warunkach Technicznych zapisy są niewystarczające i powinniśmy jeszcze bardziej ograniczać zużycie energii. Zaskoczeniem dla wielu ekspertów, choć nie mówi się o tym oficjalnie, jest rozpoczęta w Niemczech dyskusja nad zbyt rygorystycznymi wymaganiami prawnymi. W porównaniu z wymaganiami obowiązującymi w Polsce większość wymagań krajów Unii Europejskiej wydaje się zdecydowanie łagodniejsza. Czy jest możliwe, że ustanowiliśmy zbyt ambitne cele, że może być nas na nie nie stać? Sprawa nie jest taka prosta. Warunki klimatyczne w Niemczech i Austrii są nieznacznie łagodniejsze od polskich. Średnia wartość stopniodni (Sd) wynosi około 3000, co w prostym przeliczeniu wskaźnika stopniodni czyni nasz klimat bardziej chłodnym o około 27%. Z tego powodu wykorzystuje się proste przeliczenia w stosunku do wymagań niemieckich, według których izolacyjność ściany powinna wynosić około U = 0,23 W/(m 2 K). Można by wykorzystać przyjęte przez zachodnich sąsiadów wartości do określenia polskich wymagań prawnych pod warunkiem, że nasi sąsiedzi się nie pomylili. Warunki klimatyczne w Czechach są zbliżone do polskich. Średnia wartość stopniodni wynosi około 3800. Czesi przyjęli graniczne wymagania izolacyjności termicznej przegród zdecydowanie łagodniejsze od polskich. Kraje skandynawskie charakteryzują się zdecydowanie chłodniejszy klimatem, średnia wartość stopniodni wynosi około 4500 i więcej, więc byłoby uzasadnione stosowanie bardziej rygorystycznych wymagań. Określenie optymalnych rozwiązań nie jest zależne jedynie od występujących na danym terenie niskich temperatur, ale od wszystkich parametrów klimatu, zarówno w okresie zimowym, jak i letnim. Przy takim podejściu do zagadnienia optymalne wartości w zakresie izolacyjności termicznej są weryfikowane przez pojemność cieplną, powierzchnię przegród przezroczystych, zyski wewnętrzne oraz konieczność chłodzenia. Analizując TABELĘ 1, można zauważyć, że minimalne wymagania izolacyjności termicznej przegród dla Polski są zdecydowanie ostrzejsze od wymagań obowiązujących w Niemczech, Austrii czy Czechach i są podobne do wymagań w Danii czy Norwegii. ABSTRAKT W artykule porównano polskie wymagania dotyczące efektywności energetycznej budynków z wymaganiami innych krajów europejskich. Dokonano analizy opłacalności budowy trzech typowych projektów domów. Obliczono koszty związane ze spełnieniem wymagań stawianych budynkom według WT 2017 i WT 2021. The article compares the Polish requirements for energy efficiency of buildings and the requirements prevailing in other European countries. The profitability of building three typical house designs was reviewed. The costs of meeting the standards for buildings according to WT 2017 and WT 2021 were calculated. Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 16

Dobry klimat w Twoim domu Odzyskaj ponad 80% ciepła! Rekuperator wewnątrzścienny HRU-WALL Energooszczędny i wydajny wentylator (klasa A) Cicha praca - do 29dB Odzysk ciepła - max 82% zgodnie z PN-EN 13141-8 Funkcja By-Pass KLASA E N E R G E T Y C Z N A Możliwość dostosowania do grubości ściany (270-560 mm) Możliwość synchronizacji urządzeń Rekuperator HRU-MinistAir-W-450 Rekuperator HRU-Ergo Odzysk ciepła - ponad 90% zgodnie z PN-EN 308 Programator tygodniowy Niskie zużycie energii, klasa A Funkcja By-Pass Dostępne filtry dla alergików klasa F7 Aplikacja do sterowania HRU-MinistAir-W-450 za pomocą Wi-Fi KLASA E N E R G E T Y C Z N A Odzysk ciepła - do 85% zgodnie z PN-EN 308 Wewnętrzny odzysk wilgoci Niskie zużycie energii, klasa A Wydajny wymiennik przeciwprądowy Antybakteryjna powłoka wymienika Funkcja odraszania ALNOR Systemy Wentylacji Sp. z o.o. Aleja Krakowska 10 05-552 Wola Mrokowska Tel.: + 48 22 737 40 00 www.alnor.com.pl

Prawo, ekonomia, rynek Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 18

Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 19

Z POJEDYNCZYM PAKIETEM SZYBOWYM

Prawo, ekonomia, rynek Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym.com.pl PROMOCJA 24

Prawo, ekonomia, rynek dr inż. Szymon Firląg JAK WALCZYĆ ZE SMOGIEM? PROPOZYCJA WYMAGAŃ TECHNICZNYCH DLA BUDYNKÓW JEDNORODZINNYCH PODDAWANYCH TERMOMODERNIZACJI How to fight smog? Proposition of technical requirements for thermal improvement of single-family buildings ABSTRAKT S. 29 Walka z problemem smogu w Polsce wymaga podjęcia zdecydowanych działań na rzecz poprawy stanu istniejących budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Sama wymiana przestarzałych kotłów na nowe lub promocja ogrzewania elektrycznego nie wystarczy. Należy promować działania kompleksowe, polegające na wymianie źródeł ciepła z jednoczesną poprawą efektywności energetycznej budynku. Dostępne w Polsce mechanizmy wspierające proces termomodernizacji istniejących zasobów budowlanych pomijają budynki mieszkalne jednorodzinne. Działający od wielu lat Fundusz Termomodernizacji i Remontów z sukcesem wspiera modernizację budynków wielorodzinnych, niestety od 1999 r. skorzystało z jego pomocy jedynie 0,01% istniejących budynków jednorodzinnych. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014 2020 oraz Regionalne Programy Operacyjne 2014 2020 wspierają poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych wielorodzinnych i użyteczności publicznej. Planowany przez NFOŚiGW program Ryś, opracowany z myślą o budynkach jednorodzinnych, nie został uruchomiony. Tymczasem liczba jednorodzinnych budynków mieszkalnych przekracza w Polsce 5 mln [1]. Standard energetyczny aż 72% z nich (3,6 mln budynków) jest niski albo bardzo niski [2]. 29% budynków wykorzystuje przestarzałe, ponad 10-letnie kotły węglowe [1], a zaledwie 1% wszystkich budynków w Polsce można uznać za energooszczędne. W konsekwencji proces spalania paliw stałych w domowych kotłach i piecach jest głównym źródłem smogu. NOWY MECHANIZM WSPARCIA Przyspieszenie procesu modernizacji budynków jednorodzinnych wymaga stworzenia nowego mechanizmu wsparcia finansowego, którego głównym elementem będzie dotacja w wysokości od 20% do 40% kosztów inwestycji. Wykorzystywane przez mechanizm wymagania techniczne dla budynków jednorodzinnych powinny: promować głęboką termomodernizację, wprowadzać klasy termomodernizacji, stworzyć prosty i łatwy w użyciu system określania klas oraz efektu termomodernizacji możliwość jego zastosowania również przez właścicieli budynków, zmniejszyć koszty pośrednie związane z oceną projektów termomodernizacyjnych, pokazać wyraźny związek pomiędzy skalą wsparcia a klasą termomodernizacji. Zaproponowane wymagania techniczne nazwano Systemem Ekspertowym, a do ich opracowania przyjęto następujące założenia: bilans energetyczny istniejących budynków jednorodzinnych jest zbliżony, proste określenie możliwej wielkości dofinansowania nawet przez osoby nieposiadające specjalistycznej wiedzy technicznej odejmowanie punktów za poszczególne usprawnienia, możliwości wyboru usprawnień i tworzenia z nich indywidualnego zakresu modernizacji jest istotne z punktu widzenia właściciela budynku, możliwe jest przyporządkowanie każdemu usprawnieniu liczby odejmowanych punktów, system będzie można poddawać prostej modyfikacji poprzez dodawanie nowych usprawnień, zmienianie liczby przyporządkowanych punktów. Budynkowi jednorodzinnemu przed modernizacją (budynek powstały przed 1991 r., w którym nie dokonywano żadnych prac modernizacyjnych zmniejszających zapotrzebowanie na energię) jest przyporządkowana liczba punktów równa 135. ABSTRAKT W artykule przedstawiono propozycję nowego mechanizmu wsparcia dla budynków jednorodzinnych oraz powiązaną z nim uproszczoną metodykę oceny efektywności energetycznej. Zastosowanie uproszczonej metodyki skraca czas oraz ogranicza koszty transakcyjne nie ma konieczności wykonania audytu energetycznego. Pozwala również na dokonanie wstępnej oceny nawet przez osoby nieposiadające specjalistycznej wiedzy. The article presents a proposal for a new support mechanism for single-family buildings and an associated simplified energy efficiency assessment methodology. Use of the simplified methodology reduces the time and limits the costs of transactions is not necessary to perform an energy audit. It allows preliminary assessments being made by persons not having the requisite expertise. Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 25

Prawo, ekonomia, rynek Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym REKLAMA TECHNIKA GRZEWCZA SANITARNA I KLIMATYZACYJNA czasopismo / portal internetowy / konferencje www.rynekinstalacyjny.pl 28

Prawo, ekonomia, rynek dr hab. inż. Jacek Nurzyński prof. nzw. ITB KLASYFIKACJA AKUSTYCZNA BUDYNKÓW MIESZKALNYCH I OCENA JAKOŚCI AKUSTYCZNEJ TERENU NOWE PROPOZYCJE NORMALIZACYJNE Acoustic classification of residential buildings, evaluation of sound quality of areas new proposals for standards ABSTRAKT S. 36 Zasady oceny właściwości akustycznych budynku oraz wymagania stawiane w tym zakresie są przedmiotem normy PN-B-02151, która jest obecnie w trakcie nowelizacji. Prace nad tym dokumentem są prowadzone w grupie roboczej PKN (KT 253) w ramach umowy podpisanej z Instytutem Techniki Budowlanej. Docelowo norma będzie się składała z sześciu części. Dotychczas opublikowano zaktualizowaną część trzecią określającą wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej przegród w budynkach i elementów budowlanych [1] oraz zupełnie nową część czwartą dotyczącą warunków pogłosowych i zrozumiałości mowy w pomieszczeniach [2]. Obecnie toczą się prace nad nowelizacją części drugiej, dotyczącej dopuszczalnych wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach, a także nad nową piątą częścią normy pod tytułem Wymagania dotyczące budynków mieszkalnych o podwyższonym standardzie akustycznym oraz zasady ich klasyfikacji. Na poziom komfortu akustycznego składa się kilka czynników związanych z izolacyjnością przegród budowlanych oraz hałasem przenikającym do wnętrza pomieszczeń. Kluczowe znaczenie ma izolacyjność przegród międzymieszkaniowych, ścian i stropów, która powinna zapewnić poczucie prywatności we własnym mieszkaniu oraz dawać pewną swobodę zachowania, bez nadmiernego skrępowania i obaw, że zaburza się spokój sąsiadów. W przypadku ścian oceniana jest izolacyjność od dźwięków powietrznych, natomiast w przypadku stropów izolacyjność od dźwięków powietrznych i uderzeniowych. Z doświadczeń ITB wynika, że skargi i negatywne oceny częściej dotyczą dźwięków uderzeniowych [3], a ponieważ rozprzestrzeniają się one we wszystkich kierunkach, występujące problemy są w wielu przypadkach związane z działaniem pomieszczeń usługowych znajdujących się na parterze, które są użytkowane w inny, bardziej dokuczliwy sposób niż mieszkania. W ocenie jakości akustycznej budynku istotną rolę odgrywa również hałas dobiegający z zewnątrz, który jest związany najczęściej z komunikacją drogową, a także ruchem kolejowym, lotniczym itp., w zależności od konkretnej lokalizacji. Zgodnie z formalnymi wymaganiami hałas ten jest oceniany w pomieszczeniu przy zamkniętych oknach i drzwiach, chociaż w rzeczywistości, przy stosowanym powszechnie grawitacyjnym systemie wentylacji, okna w budynkach mieszkalnych pozostają otwarte lub uchylone przez znaczną część roku. ZAKRES NORMY PN-B-02151 Nowa, piąta część normy PN-B-02151 będzie dotyczyła budynków mieszkalnych o podwyższonym standardzie akustycznym. Zgodnie z przyjętymi założeniami zostaną opracowane kryteria oceny jakości akustycznej budynków oraz zasady ich klasyfikacji. Pozwoli to na zróżnicowanie oferowanych na rynku mieszkań oraz umożliwi klientowi pewien wybór, stosownie do jego potrzeb, oczekiwań i możliwości. Należy się spodziewać, że znaczna część nabywców zaakceptuje większą cenę mieszkania o wyższej klasie, jeżeli będzie z nią związana gwarancja wyższej jakości akustycznej. Wprowadzenie klasyfikacji będzie miało również wpływ na rynek materiałów budowlanych, wprowadzi element konkurencji oraz zadziała stymulująco na poszukiwania nowych, lepszych pod względem akustycznym rozwiązań. Klasyfikacja akustyczna uwzględni wszystkie istotne parametry budynku, jednak nie będzie się odnosiła do warunków akustycznych panujących na zewnątrz, na balkonach i tarasach itp. ABSTRAKT W artykule omówiono założenia piątej część normy PN-B-02151 dotyczące klasyfikacji akustycznej budynków mieszkalnych oraz kryteria oceny akustycznej terenów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe. Wymieniono wymagania i klasyfikacje akustyczne w innych państwach. Wskazano też na czynnik subiektywnej oceny izolacyjności. The article presents the assumptions for part 5 of PN-B-02151 concerning acoustic classification of residential buildings and criteria for sound quality assessment of areas/sites designated for construction of residential buildings. There is a specification of requirements and classification of acoustic performance in other countries. Also, the subjective aspect of evaluation of soundproofing is mentioned. Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 30

Regupol Regufoam on your wavelength Izolować drgania Budowa Centrum Kulturalnego Shijingshan, Pekin Budowa nowej siedziby Centrum Kultural nego Shijingshan, była pewnym wyzwaniem dla projektantów, a to z uwagi na przebiegającą linię metra, pod planowaną północno-zachodnią częścią budynku. Aby chronić budynek przed wpływem drgań od metra oraz zapewnić komfort jego użytkowania projektanci zaprojektowali posadowienie elastyczne budynku wykorzystując produkty Regupol vibration 480, 450 oraz 800. i wytłumić kroki i dźwięki materiałowe Budowa apartamentów, Stuttgart W skład kompleksu przy ulicy Hauptstätter wchodzi 47 mieszkań własnościowych, zlokalizowanych nad sklepem jednej z sieci spożywczych. W podziemiach znajduje się parking na 200 samochodów. Aby zneutralizować negatywny wpływ, użytkowania części komercyjnej budynku na mieszkańców, wykonano systemy podłogowe oparte na matach tłumiących serii Regupol sound. W systemie podłogowym sklepu, pod wylewką jastrychową zabudowano Regupol sound 12. BSW Polska Przemyslaw Macioszek Tel.: 0048 660 506 696 Email: biuro@regupol.pl www.bsw-wibroakustyka.pl

Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym REKLAMA PROWADZIMY AKREDYTOWANE BADANIA WEDŁUG NORM PN, EN, ISO, WYTYCZNYCH ETA ORAZ WŁASNYCH METOD W ZAKRESIE FIZYKI CIEPLNEJ, AKUSTYKI, ŚRODOWISKA I INSTALACJI, W SZCZEGÓLNOŚCI: PROWADZIMY BADANIA NAUKOWE I PRACE ROZWOJOWE UKIERUNKOWANE NA ICH WDROŻENIE I ZASTOSOWANIE W PRAKTYCE WYKONUJEMY OCENY ŚRODOWISKOWE: budynków w cyklu życia (LCC, LCA) do deklaracji środowiskowych wyrobów budowlanych EPD na podstawie EN 15804 i ISO 14025 www.itb.pl badania i obliczenia cieplno-wilgotnościowe wyrobów i przegród budowlanych, w tym współczynników przewodzenia lub przenikania ciepła badania akustyczne wyrobów i budynków, w tym izolacyjności akustycznej przegród, pochłaniania dźwięku, badania dotyczące ochrony przed hałasem i drganiami badania zawartości substancji niebezpiecznych i emisji z wyrobów, w tym lotnych związków organicznych (LZO/VOC) i formaldehydu oraz obecności i zanieczyszczenia azbestem badania jakości powietrza wewnętrznego w budynkach, w tym określanie klas czystości badania przydomowych oczyszczalni ścieków ekspertyzy systemów technicznego wyposażenia budynku (ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja oraz instalacje zaopatrzenia w wodę, w tym recykling wody szarej i deszczowej) Instytut Techniki Budowlanej Zakład FiZyki Cieplnej, akustyki i Środowiska tel. 22 56 64 133, 22 56 64 269 e-mail: fizyka@itb.pl tel. 22 56 64 272 e-mail: fizyka-srodowisko@itb.pl tel. 22 56 64 311 e-mail: akustyka@itb.pl adres: 02-656 warszawa, ul. ksawerów 21 tel. 32 73 02 925 adres: 40-153 Katowice, al. W. Korfantego 191 www.itb.pl/zrownowazone-budownictwo.html www.itb.pl/badania-laboratoryjne.html 33

Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym REKLAMA 35

SERIA B Popularna seria tworzona przez tych, którzy o budownictwie wiedzą najwięcej TV-IZOLACJE Relacje z wydarzeń branżowych, wywiady, filmy instruktażowe KONFERENCJA IZOLACJE Jedyna tego typu platforma wymiany wiedzy i doświadczeń dla specjalistów z branży CZASOPISMO PUNKTOWANE 6 pkt. Unikalne treści Bogata i rzetelnie opracowana zawartość Autorzy reprezentanci środowisk naukowych i wybitni specjaliści w branży Czasopismo punktowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego NEWSLETTER Najbardziej aktualne informacje w skrzynce e-mailowej WYDANIA SPECJALNE Wydania tematyczne bezpłatne dla prenumeratorów IZOLACJE.COM.PL Dostęp do wartościowych i wiarygodnych treści w każdym miejscu i czasie, możliwość komentowania i wspótworzenia informacji E-BOOK Praktyczne poradniki w postaci książek elektronicznych

Dachy PREZENTACJA mgr inż. Edyta Sauć, Krajowy Doradca Techniczny INWESTOR NA DACHU PŁASKIM PŁACI RACHUNKI Przy odpowiednio wysokich budżetach przeznaczanych na lobbying i reklamę, na rynku powstaje coś w rodzaju utartego przekonania o uniwersalnej wyższości promowanych produktów. Jednak inwestorowi nie może zabraknąć realizmu, bo stawką są jego pieniądze. W grę wchodzą nie tylko koszty budowy, ale również koszty eksploatacji. Termoizolacja dokładnie dopasowana do wymagań konkretnego dachu przynosi spore oszczędności i święty spokój podczas eksploatacji. Inwestor często nie porównuje warunków użytkowania swojego dachu ze słabymi i mocnymi stronami termoizolacji. Wystarczy jednak rzucić okiem na koszty budowy dachu, żeby stało się jasne, że naprawdę warto zadać kilka prostych pytań. DO CZEGO SŁUŻY TERMOIZOLACJA? Termoizolacja ma przede wszystkim izolować termicznie. Kluczowym parametrem jest współczynnik przewodzenia ciepła λ D. Ocieplając dach płaski, inwestor zawsze płaci za izolacyjność. Zależnie od rodzaju materiału, dokładnie taką samą izolacyjność można kupić drożej lub taniej. CZY TERMOIZOLACJA SPEŁNIA JAKIEŚ INNE FUNKCJE NA DACHU PŁASKIM? To zależy od wymagań określonych dla konkretnego dachu. Poszczególne materiały mają różne specyficzne właściwości, które na niektórych dachach są pożądane, a na innych są niepotrzebne lub wręcz stanowią wadę. Przyjrzyjmy się kilku podstawowym cechom materiałów termoizolacyjnych. Przenoszenie obciążeń. Po dachu płaskim chodzą ludzie, którzy go odśnieżają lub serwisują znajdujące się tam urządzenia. Wystarczy stanąć na różnych materiałach do termoizolacji, a potem wyobrazić sobie, jak dany materiał zachowa się na dachu. Nadmierne ugięcie może rozszczelnić hydroizolację, a we wgnieceniach utworzą się zastoiny wody. Wszystko to oznacza nieprzewidziany i skokowy wzrost kosztów eksploatacji. Dobierając termoizolację do konkretnego dachu płaskiego, warto zadać sobie pytanie jak duże obciążenia punktowe musi on przenieść? Waga. A konkretnie waga metra kwadratowego termoizolacji o grubości zapewniającej spełnienie założonego U. Wagę metra kwadratowego mnożymy przez powierzchnię dachu i może się okazać, że zależnie od użytej termoizolacji, konstrukcja budynku musi przenieść kilkadziesiąt/kilkaset dodatkowych ton obciążenia. Ma to swój ekonomiczny i środowiskowy koszt. Czy ze względu na jakieś szczególne wymagania co do dachu warto ponosić te koszty? Jeśli się zdarzy błąd wykonawczy. Na dachu płaskim błąd najczęściej objawia się brakiem szczelności. Spróbujmy wylać trochę wody na materiał do termoizolacji i wyobraźmy sobie możliwe skutki na dachu. Również te finansowe związane z remontem przekrycia. Czy warto ryzykować, jeśli nie jest to konieczne? Reakcja na ogień. Odporność na ogień poszczególnych materiałów jest powszechnie znana i skrupulatnie przedyskutowana w mediach. W zalewie tych informacji inwestor często zapomina, że określoną odpornością na ogień musi się charakteryzować całe przekrycie dachu, a nie materiał termoizolacyjny. Szczególnie warto o tym pamiętać, jeśli termoizolacja jest położona na podłożu betonowym. Osobną kwestią jest jakiej odporności na ogień wymagają od konkretnego dachu przepisy. Dach musi być szczelny, bezpieczny, trwały i zgodny z przepisami. Ale to inwestor płaci rachunki. Zawsze kupuje termoizolacyjność i powinien sprawdzić jej cenę. W przypadku pozostałych parametrów powinien zyskać pewność, że nie przepłaca za właściwości na jego dachu. Optymalna termoizolacja to termoizolacja szyta na miarę wymagań konkretnego dachu i poprawnie dobrana do zastosowanej konstrukcji przekrycia. DO CZEGO TERMOIZOLACJA NA PEWNO NIE POWINNA SŁUŻYĆ? Nie powinna służyć do windowania kosztów budowy, a przynajmniej z punktu widzenia inwestora nie jest to pożądane. Taka idea stoi za powstaniem systemów THERMOFLAT. Swisspor THERMOFLAT to rozwiązania przekryć dachów płaskich wyróżniające się szczególną dbałością o optymalizację kosztów budowy i eksploatacji. Systemy powstały na bazie 45 lat doświadczeń na europejskim rynku termo- i hydroizolacji dachów. W skład systemów THERMOFLAT wchodzą wszystkie podstawowe typy materiałów termoizolacyjnych, różne podłoża oraz sposoby mocowania. W ramach systemów dostępne są rozwiązania spełniające wymagania w zakresie odporności na ogień REI oraz oddziaływania ognia zewnętrznego B(roof) t1. Swisspor Polska bierze odpowiedzialność za oferowane rozwiązania, udzielając gwarancji obiektowej THERMOFLAT. 38

fot.: Knauf Insulation Przegląd IZOLACJE DACHÓW SKOŚNYCH NatuRoll PRO Opis produktu Wełna mineralna produkowana w ECOSE Technology z włókien szklanych w postaci mat. Przeznaczone są do zastosowania jako izolacja cieplna i akustyczna w konstrukcjach ścian z elewacją wentylowaną oraz konstrukcjach ścian szkieletowych drewnianych lub metalowych, jak również jako wypełnienie stropów belkowych oraz konstrukcji dachów skośnych. Materiał można stosować także w konstrukcjach poziomych (np. stropy drewniane gęstożebrowe, konstrukcje szkieletoworyglowe lub szkieletowe) jako izolację termiczną i akustyczną układaną między belkami stropów międzykondygnacyjnych. fot.: Knauf Insulation Cechy szczególne ECOSE Technology to technologia wolna od formaldehydu, fenolu i akrylu. Poprawia jakość powietrza. Jest przyjazna środowisku i niepalna. Wełna miła w dotyku, mniej pyląca, bezzapachowa i łatwa w obróbce. Bardzo dobrze zachowuje swój kształt. Opakowanie skompresowane, co ułatwia transport. Doskonałe właściwości termoizolacyjne i akustyczne. Grubość mat: 50 240 mm. Współczynnik przewodzenia ciepła λ D = 0,039 W/(m K). Klasa reakcji na ogień: A1. Knauf Insulation Sp. z o.o. ul. 17 Stycznia 56, 02-146 Warszawa tel.: 22 369 59 00, faks: 22 369 59 10 biuro@knaufinsulation.com www.knaufinsulation.pl Unifit 033 Opis produktu Wełna mineralna produkowana w ECOSE Technology z włókien szklanych w postaci mat. Przeznaczone są do zastosowania w dachach skośnych, w przestrzeniach pomiędzy krokwiami połaci dachowej, jak również jako dodatkowa izolacja podkrokwiowa. Możliwość wypełnienia wełną mineralną całej wysokości przestrzeni między krokwiami zależy od rodzaju zastosowanej membrany dachowej. bezzapachowa i łatwa w obróbce. Bardzo dobrze zachowuje swój kształt. Opakowanie skompresowane, co ułatwia transport. Doskonałe właściwości termoizolacyjne i akustyczne. Grubość mat: 50 200 mm. Współczynnik przewodzenia ciepła λ D = 0,033 W/(m K). Klasa reakcji na ogień: A1. Cechy szczególne ECOSE Technology to technologia wolna od formaldehydu, fenolu i akrylu. Poprawia jakość powietrza. Jest przyjazna środowisku i niepalna. Wełna miła w dotyku, mniej pyląca, Knauf Insulation Sp. z o.o. ul. 17 Stycznia 56, 02-146 Warszawa tel.: 22 369 59 00, faks: 22 369 59 10 biuro@knaufinsulation.com www.knaufinsulation.pl Unifit 035 Opis produktu Wełna mineralna produkowana w ECOSE Technology z włókien szklanych w postaci mat. Przeznaczone są do zastosowania w dachach skośnych, w przestrzeniach pomiędzy krokwiami połaci dachowej, jak również jako dodatkowa izolacja podkrokwiowa. Możliwość wypełnienia wełną mineralną całej wysokości przestrzeni między krokwiami zależy od rodzaju zastosowanej membrany dachowej. Cechy szczególne ECOSE Technology to technologia wolna od formaldehydu, fenolu i akrylu. Poprawia jakość powietrza. Jest przyjazna środowisku i niepalna. Wełna miła w dotyku, mniej pyląca, fot.: Knauf Insulation bezzapachowa i łatwa w obróbce. Bardzo dobrze zachowuje swój kształt. Opakowanie skompresowane, co ułatwia transport. Doskonałe właściwości termoizolacyjne i akustyczne. Grubość mat: 60 240 mm. Współczynnik przewodzenia ciepła λ D = 0,035 W/(m K). Klasa reakcji na ogień: A1. Knauf Insulation Sp. z o.o. ul. 17 Stycznia 56, 02-146 Warszawa tel.: 22 369 59 00, faks: 22 369 59 10 biuro@knaufinsulation.com www.knaufinsulation.pl Przegląd izolacji dachów skośnych 40

CROSSIN ATTIC SOFT Opis produktu Wysokiej jakości natryskowa, półsztywna izolacja poliuretanowa o strukturze otwartokomórkowej, przeznaczona do szybkiego i skutecznego izolowania termicznego i akustycznego wewnętrznych powierzchni dachów skośnych. Izolacja nie obciąża konstrukcji budynku, gwarantując niezmienność parametrów w czasie oraz odporność powierzchni na pleśń i grzyby. fot.: Crossin Insulations Cechy szczególne Doskonała przyczepność do różnych materiałów budowlanych. Bezspoinowość izolacji (brak mostków termicznych) oraz niski i niezmienny w czasie współczynnik przewodzenia ciepła λ D : 0,038 W/(m K). Wskaźnik pochłaniania dźwięku α w : 0,50. Klasa pochłaniania dźwięku: D. Crossin Insulations. Inteligentne izolacje. www.crossin.pcc.eu Bezpłatna infolinia: +48 665 000 888 Szukaj nas na: facebook.com/crossin.pcc.eu TOPROCK SUPER i SUPERROCK Opis produktów TOPROCK SUPER to maty ze skalnej wełny ROCKWOOL do izolacji termicznej, które dostępne są w formie zrolowanej, natomiast SUPERROCK to płyty z wełny skalnej, które poza właściwościami termicznymi, stanowią również izolację akustyczną. Produkty te dzięki znacznej gęstości znajdują zastosowanie jako trwałe ocieplenie i zwiększenie izolacyjności akustycznej stropodachów wentylowanych i poddaszy, również w rozwiązaniach nakrokwiowych. Wysoka temperatura topienia skał bazaltowych >1000 C powoduje, że wełna jest produktem całkowicie niepalnym (wg europejskiej klasyfikacji ogniowej klasa A1). Dlatego jej obecność w przegrodach budowlanych to dodatkowe bierne zabezpieczenie przeciwpożarowe. fot.: ROCKWOOL Polska Oba produkty charakteryzują się najlepszą jakością i występują w najwyższej klasie izolacyjności termicznej SUPER. Cechy szczególne Maty TOPROCK SUPER mają szerokość 1000 mm i występują w grubości od 100 do 200 mm. Płyty SUPERROCK mają wymiary: długość 1000 mm, szerokość 610 lub 565 mm i występują w grubościach od 50 do 200 mm. Deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła dla obu produktów wynosi 0,035 W/(m K). Klasa reakcji na ogień dla obu produktów: A1 wyrób. ROCKWOOL Polska Sp. z o.o. www.rockwool.pl MEGAROCK PLUS i ROCKMIN PLUS Opis produktów MEGAROCK PLUS i ROCKMIN PLUS to wyroby ze skalnej wełny ROCKWOOL, które tworzą optymalne rozwiązanie ocieplenia stropodachów wentylowanych i poddaszy. W trakcie produkcji dodawane są środki zmniejszające jej nasiąkliwość, dzięki czemu wełna jest trudnozwilżalna, czyli hydrofobowa (woda spływa kroplami), i nie chłonie wilgoci z powietrza. Produkty spełniają wymagania nasiąkliwości przy krótkotrwałym i długotrwałym częściowym zanurzeniu w wodzie wyrobu, co zostało potwierdzone we właściwych certyfikatach symbolami w kodzie wyrobu WS oraz WL(P). Oba produkty mają bardzo dobre parametry izolacyjne i występują w klasie izolacyjności termicznej PLUS. fot.: ROCKWOOL Polska Cechy szczególne Maty MEGAROCK PLUS mają szerokość 1000 mm i występują w grubości od 100 do 200 mm. Płyty ROCKMIN PLUS mają długość 1000 mm, szerokość 610 lub 565 mm i występują w grubościach od 40 do 200 mm. Deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła dla MEGAROCK PLUS wynosi 0,039 W/(m K), a dla ROCKMIN PLUS 0,037 W/(m K). Klasa reakcji na ogień dla obu produktów: A1 wyrób. ROCKWOOL Polska Sp. z o.o. www.rockwool.pl Przegląd izolacji dachów skośnych 41

Przegląd URSA PLATINUM 32 Opis produktu Mata z wełny mineralnej do izolacji cieplnej, ogniochronnej i akustycznej poddaszy, dachów skośnych, ścian działowych, szkieletu drewnianego i metalowego, a także sufitów podwieszanych. Wytrasowane linie ułatwiają docinanie materiału. Materiał niepalny, dźwiękochłonny, paroprzepuszczalny, kompresowany, odporny na pleśń i grzyby, wykonany z włókien sprężystych materiał skutecznie klinuje się bez podwiązywania w zależności od rozstawu krokwi. Najlepszy produkt na rynku wśród rolek. Cechy szczególne Doskonałe własności izolacyjne wełny utrzymują ciepło w pomieszczeniu w okresie zimowym oraz zapewniają przyjemny chłód w okresie upałów. URSA GLASSWOOL PLATINUM 32 chroni również przed niechcianym hałasem, a jako materiał niepalny, o klasie reakcji na ogień (euroklasa) A1, skutecznie redukuje ryzyko wystąpienia i rozwoju pożaru. Współczynnik przewodzenia ciepła λ: 0,032 W/(m K). fot.: URSA Polska Grubość: 50 150 mm. Wymiary: 2700 8000 1250 mm. URSA Polska Sp. z o.o. ul. Armii Krajowej 12, 42-520 Dąbrowa Górnicza tel.: 32 268 01 29 www.ursa.pl URSA SILVER 39 Opis produktu Mata z wełny mineralnej do izolacji cieplnej, ogniochronnej i akustycznej poddaszy, dachów skośnych, ścian działowych, szkieletu drewnianego i metalowego, a także sufitów podwieszanych. Wytrasowane linie ułatwiają docinanie materiału. Materiał niepalny, dźwiękochłonny, paroprzepuszczalny, kompresowany, odporny na pleśń i grzyby, wykonany z włókien sprężystych materiał skutecznie klinuje się bez podwiązywania w zależności od rozstawu krokwi. Grubość: 50 240 mm. Wymiary: 2800 7000 1250 mm. Cechy szczególne Doskonałe własności izolacyjne wełny utrzymują ciepło w pomieszczeniu w okresie zimowym oraz zapewniają przyjemny chłód w okresie upałów. URSA GLASSWOOL SILVER 39 chroni również przed niechcianym hałasem, a jako materiał niepalny, o klasie reakcji na ogień (euroklasa) A1, skutecznie redukuje ryzyko wystąpienia i rozwoju pożaru. Współczynnik przewodzenia ciepła λ: 0,039 W/(m K). fot.: URSA Polska URSA Polska Sp. z o.o. ul. Armii Krajowej 12, 42-520 Dąbrowa Górnicza tel.: 32 268 01 29 www.ursa.pl URSA SILENTIO 38 Opis produktu Płyta z wełny mineralnej o najwyższych parametrach akustycznych do izolacji akustycznej, ogniowej i termicznej ścian działowych, stropów, dachów skośnych i poddaszy. Materiał niepalny, dźwiękochłonny, paroprzepuszczalny, kompresowany, odporny na pleśń i grzyby, wykonany z włókien sprężystych. fot.: URSA Polska Cechy szczególne Doskonałe własności izolacyjne wełny utrzymują ciepło w pomieszczeniu w okresie zimowym oraz zapewniają przyjemny chłód w okresie upałów. URSA GLASSWOOL SILENTIO 38 chroni również przed niechcianym hałasem, a jako materiał niepalny, o klasie reakcji na ogień (euroklasa) A1, skutecznie redukuje ryzyko wystąpienia i rozwoju pożaru. Współczynnik przewodzenia ciepła λ: 0,038 W/(m K). Grubość: 50 100 mm. Wymiary: 1250 600 mm. URSA Polska Sp. z o.o. ul. Armii Krajowej 12, 42-520 Dąbrowa Górnicza tel.: 32 268 01 29 www.ursa.pl Przegląd izolacji dachów skośnych 42

Przegląd IZOLACJE AKUSTYCZNE ArmaComfort AB Opis produktu Mata przeznaczona do izolacji akustycznej rur kanalizacyjnych (kanalizacji deszczowej i sanitarnej). Zawiera barierę dźwiękową z EPDM-EVA, wykonaną z wykorzystaniem wysoce elastycznego tworzywa Armaflex o zamkniętej strukturze komórek. Charakteryzuje się bardzo dobrym tłumieniem hałasu i izolacyjnością akustyczną w zakresie częstotliwości właściwym dla akustyki budynku, niezależnie, czy zakładane rury są żeliwne, czy z tworzyw sztucznych. W porównaniu z tradycyjnymi produktami osiągają wyższe współczynniki izolacyjności przy mniejszej grubości. Badania przeprowadzone przez francuską organizację certyfikacyjną Centre Scientifique et fot.: Armacell Technique du Bâtiment (CSTB) wykazały, że dzięki zastosowaniu ArmaComfort AB można ograniczyć poziom ciśnienia akustycznego w powietrzu na poziomie 16 db(a) przy prędkości przepływu wody 2 l/s. W przypadku prostej rury z PVC, w której wibracje wywołane przez przepływ wody są silniejsze ze względu na mniejszy ciężar rury, udało się osiągnąć ograniczenie hałasu na poziomie 12 db(a). Cechy szczególne Izolacyjność akustyczna R w (C r ; C tr ) = 26 db ( 1; 3) przy niewielkiej grubości (11 mm). Zmniejszona ilość dymu wytwarzanego w razie pożaru: D-s2,d0. Niezwykła trwałość uzyskiwana poprzez zapobieganie kondensacji i ograniczenie ryzyka korozji. Cienki, elastyczny materiał zapewniający dużą łatwość montażu. Armacell Poland ul. Targowa 2, 55-300 Środa Śląska informacja.pl@armacell.com, www.armacell.pl ArmaComfort AB Alu Opis produktu Mata przeznaczona do izolacji akustycznej rur kanalizacyjnych (kanalizacji deszczowej i sanitarnej). Zawiera barierę dźwiękową z EPDM-EVA z zastosowaniem pianki poliuretanowej i folii aluminiowej. Charakteryzuje się bardzo dobrym tłumieniem hałasu i izolacyjnością akustyczną w zakresie częstotliwości właściwym dla akustyki budynku, niezależnie, czy zakładane rury są żeliwne, czy z tworzyw sztucznych. W porównaniu z tradycyjnymi produktami osiągają wyższe współczynniki izolacyjności przy mniejszej grubości. ArmaComfort AB Alu charakteryzuje się także bardzo korzystnymi właściwościami fot.: Armacell ogniowymi klasa B-s1, d0 to najwyższa klasa reakcji na ogień w europejskich badaniach SBI. Kolejną korzystną właściwością produktów jest atrakcyjna wizualnie osłona aluminiowa w kolorze srebrnym, która pasuje do metalowej zabudowy instalacji w miejscach, gdzie rury są odsłonięte. Nowe materiały, z których wykonana została izolacja akustyczna, są elastyczne, a jednocześnie charakteryzują się mocniejszą powierzchnią niż tradycyjne produkty Armaflex. Cechy szczególne Izolacyjność akustyczna R w (C r ; C tr ) = 28 db ( 1; 4) przy niewielkiej grubości (12 mm). Zmniejszona ilość dymu wytwarzanego w razie pożaru: D-s2,d0. Optymalne parametry pożarowe i niewielka ilość dymu wytwarzana w razie pożaru: B-s1,d0. Estetyczne rozwiązanie z aluminiowym wykończeniem. Cienki, elastyczny materiał zapewniający dużą łatwość montażu. Armacell Poland ul. Targowa 2, 55-300 Środa Śląska informacja.pl@armacell.com, www.armacell.pl ArmaSound RD fot.: Armacell Opis produktu Uniwersalny materiał o strukturze otwartokomórkowej pochłaniający dźwięk przeznaczony do różnorodnych zastosowań: jako izolacja akustyczna od dźwięków powietrznych i strukturalnych instalacji przemysłowych, rur, kanałów, zbiorników, pomieszczeń, elementów wyposażenia, okładzin i obudów, stosowana w celu redukcji hałasu. Obecna jego struktura jest wynikiem wieloletnich badań. ArmaSound RD nie tylko bardzo wydajnie pochłania dźwięk, ale również ogranicza przenoszenie hałasu, tłumi wibracje i izoluje. Właściwości akustyczne ArmaSound RD różnią się w zależności od doboru warstw, gęstości i grubości. Najlepsze rezultaty osiąga się dobierając odpowiedni rodzaj materiału dla danego rodzaju hałasu. Struktura ArmaSound RD może również zostać dopasowana do szczególnych potrzeb, poprzez optymalizację właściwości chłonnych i dostosowanie do konkretnej częstotliwości hałasu. Cechy szczególne Właściwości akustyczne ArmaSound RD różnią się w zależności od gęstości i grubości. Izolacja występuje w dwóch wersjach o różnej gęstości objętościowej: ArmaSound RD 120 o gęstości 120 kg/m 3 oraz ArmaSound RD 240 o gęstości 240 kg/m 3. Odporność na ogień: klasa E. Armacell Poland ul. Targowa 2, 55-300 Środa Śląska informacja.pl@armacell.com, www.armacell.pl Przegląd izolacji akustycznych 43

Przegląd AKU-PR TM Opis produktu Nowatorska, innowacyjna (kompozytowa) izolacja akustyczna oraz termiczna do ścian, podłóg i sufitów. Materiał chroni zarówno przed dźwiękami powietrznymi, jak i uderzeniowymi. Właściwości materiału zostały potwierdzone badaniami, także przez niezależne instytucje jak CNBOP oraz PZH. Właściwe użycie materiału jako dodatkowa okładzina ścienna lub sufitowa gwarantuje znaczne zwiększenie izolacyjności powietrznej zarówno ścian lekkich, jak i ścian ciężkich (murowanych). Izolacja AKU-PR TM może być mocowana na dwie sprawdzone metody montażu: mechaniczną z użyciem stelaża oraz poprzez klejenie do izolowanej przegrody. Metoda klejona połączona z fachowym wykonawstwem zapewnia osiągnięcie lepszych wyników pod względem izolacyjności fot.: APAMA ACOUSTIC PROJECT akustycznej. Duża gęstość materiału pozwala na oszczędność miejsca ze względu na niedużą grubość dodawanej okładziny. W stosunku do innych rozwiązań stosowanych na rynku zyskujemy oszczędność miejsca, nawet trzykrotnie, oraz poprawę izolacyjności, która może sięgać do 27 db. Cechy szczególne Szeroki wybór grubości (od 3 do nawet 100 mm) oraz wymiarów pozwala na użycie AKU-PR TM nie tylko w budownictwie, ale także w przemyśle jako izolacja przeciwhałasowa i antywibracyjna obudów i korpusów maszyn lub zabezpieczenie towaru w transporcie przed uszkodzeniem. AKU-PR TM jest produktem proekologicznym. APAMA ACOUSTIC PROJECT ul. Legnicka 148, 42-200 Częstochowa tel./faks: 34 366 62 86 wew. 22 tel. kom. 66 77 66 100 biuro@apama.pl, www.apama.pl NPE TM Opis produktu Izolacja akustyczna służąca do zwalczania dźwięków uderzeniowych o ogromnej skuteczności ΔL w = 26 db przy gr. 20 mm. Podstawowym zastosowaniem materiału jest użycie go jako podkład pod wylewkę przy wykonywaniu podłóg pływających. Użycie NPE TM zapobiega powstawaniu mostków akustycznych oraz ogranicza tzw. przenoszenie boczne. W zależności od rozwiązania konstrukcyjnego NPE TM może być używany wraz z ogrzewaniem podłogowym oraz innymi instalacjami biegnącymi w warstwie wylewki. Produkt oprócz swojego podstawowego zastosowania w budownictwie może być także używany w przemyśle jako izolacja służąca do redukcji hałasu odgłosów płynącej wody w rurach i izolacji dużych zbiorników przemysłowych. Cechy szczególne Produkt występuje w trzech grubościach: 5, 10 i 20 mm, co pozwala na dobranie go do każdej grubości wylewki. Nieduża waga fot.: APAMA ACOUSTIC PROJECT produktu, łatwość docinania i montażu oraz odporność na wodę i wiele czynników chemicznych czynią z niego materiał idealny. Produkt proekologiczny i bezpieczny dla organizmu ludzkiego, podczas pracy z nim nie są wymagane żadne specjalne wymogi BHP. APAMA ACOUSTIC PROJECT ul. Legnicka 148, 42-200 Częstochowa tel./faks: 34 366 62 86 wew. 22 tel. kom. 66 77 66 100 biuro@apama.pl, www.apama.pl OUT-SOUND TM fot.: APAMA ACOUSTIC PROJECT Opis produktu Materiał akustyczny służący do pochłaniania dźwięku oraz tłumienia drgań, a także do zwiększania izolacyjności akustycznej przegród budowlanych. Jest to materiał wielokrotnie przebadany m.in. przez PIMOT. Podstawowe zastosowanie materiału to budownictwo, gdzie oprócz użycia go jako dodatkowej warstwy przegrody budowlanej stosuje się go do izolacji drzwi, wyciszenia kanałów wentylacyjnych, wyciszenia instalacji sanitarnych itd. Produkt ma właściwość tłumienia i wyciszania rezonansu w strukturach z metalu oraz ograniczania efektu reemisji, dlatego może być używany w przemyśle jako izolacja przeciwhałasowa i antywibracyjna obudów i korpusów maszyn. Można go stosować do wykładania pomieszczeń, w których stoją maszyny, a także jako przekładkę/podkładkę antywibracyjną. Produkt przeznaczony jest także do stosowania w motoryzacji do wyciszania pojazdów samochodowych (drzwi, podłoga, nadkola), łodzi oraz pojazdów specjalnych. Cechy szczególne Produkt ma współczynnik tłumienia drgań na poziomie 148,1 db/s oraz współczynnik pochłaniania dźwięku α s dochodzący do 0,93. Użycie go jako dodatkowej warstwy w przegrodach budowlanych powoduje przyrost izolacyjności akustycznej o kilka db. Materiał cechuje wodoodporność, odporność na czynniki chemiczne, trwałość, miękkość oraz elastyczność, mimo dużej gęstości własnej. Pozwala to na zamocowanie go na wielu powierzchniach o zróżnicowanym kształcie. Produkt przyjazny dla środowiska, może być poddany recyklingowi. APAMA ACOUSTIC PROJECT ul. Legnicka 148, 42-200 Częstochowa tel./faks: 34 366 62 86 wew. 22 tel. kom. 66 77 66 100 biuro@apama.pl, www.apama.pl Przegląd izolacji akustycznych 44

Bloczek Leca BLOK akustyczny 18 i 18 g Opis produktu Keramzytobetonowe Bloczki Leca BLOK akustyczne 18 i 18 g o szerokości 18 cm przeznaczone są do wznoszenia ścian konstrukcyjnych i działowych, głównie ścian między mieszkaniami w budynkach wielorodzinnych, mieszkalnych szeregowych, bliźniakach, hotelach itp. Charakteryzują się bardzo dobrą izolacyjnością akustyczną. Do wykonywania ścian należy używać zaprawy cementowo-wapiennej i murować je na pełną spoinę poziomą i pionową. Aby uzyskać wysokie parametry ochrony przed hałasem ściany wymurowanej z Bloczków Leca BLOK akustycznych 18, trzeba ją obustronnie pokryć tynkiem cementowo-wapiennym. Natomiast ściany z Bloczków Leca BLOK akustycznych 18 g można tynkować zarówno wyprawą gipsową, jak i cementowo-wapienną. Bloczek Leca BLOK akustyczny 24/20 fot.: Leca fot.: Leca Cechy szczególne Bloczek Leca BLOK akustyczny 18: wymiary (dł. szer. wys.): 38 18 24 cm. Ciężar: 22 24 kg. Wytrzymałość: 9,5 MPa. Współczynnik przewodzenia ciepła λ: 0,477 W/(m K). Reakcja na ogień: Euroklasa A1. Odporność ogniowa (badania przeprowadzone na ścianach obustronnie otynkowanych tynkiem cementowo-wapiennym): REI 240. Zużycie: 11 szt./m 2. Zastosowanie: ściana działowa, fundamentowa, jednowarstwowa, konstrukcyjna, warstwowa, wypełniająca szkielet żelbetowy. Bloczek Leca BLOK akustyczny 18 g: wymiary (dł. szer. wys.): 38 18 24 cm. Ciężar: 25 27 kg. Wytrzymałość: 12,5 MPa. Współczynnik przewodzenia ciepła λ: 0,493 W/(m K). Reakcja na ogień: Euroklasa A1. Odporność ogniowa (badania przeprowadzone na ścianach obustronnie otynkowanych tynkiem gipsowym): REI 240. Zużycie: 11 szt./m 2. Zastosowanie: ściana działowa, fundamentowa, jednowarstwowa, konstrukcyjna, warstwowa, wypełniająca szkielet żelbetowy. Saint-Gobain Construction Products Polska sp. z o.o. marka Leca Zakład Produkcyjny ul. Krasickiego 9, 83-140 Gniew tel.: 58 772 24 10 11 leca@leca.pl www.leca.pl, www.lecadom.pl Opis produktu Dzięki nowym keramzytobetonowym Bloczkom Leca BLOK akustycznym 24/20 można budować ściany o najwyższych parametrach izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych. Bloczki należy murować na pełną spoinę pionową i poziomą przy użyciu zaprawy cementowo-wapiennej. Powstałe ściany obustronnie pokryte tynkiem gipsowym pozwalają na osiągnięcie R Al na poziomie 52 55 db. Zastosowanie tynku cementowo-wapiennego zapewnia uzyskanie jeszcze lepszej izolacyjności akustycznej. Z bloczków 24/20 można również wykonywać akustyczne ściany zewnętrzne budynków mieszkalnych, szkół i szpitali zlokalizowanych w terenie o dużym natężeniu hałasu, np. przy drogach, liniach kolejowych. Cechy szczególne Bloczek Leca BLOK akustyczny 24/20: wymiary (dł. szer. wys.): 38 24 20 cm. Ciężar: 26 28,5 kg. Wytrzymałość: 11 MPa. Współczynnik przewodzenia ciepła λ: 0,711 W/(m K). Reakcja na ogień: Euroklasa A1. Odporność ogniowa (badania przeprowadzone na ścianach obustronnie otynkowanych tynkiem gipsowym): REI 240. Zużycie: 12,4 szt./m 2. Zastosowanie: ściana działowa, fundamentowa, jednowarstwowa, konstrukcyjna, warstwowa, wypełniająca szkielet żelbetowy. Nazwa wyrobu Grubość ściany [cm] R w C C tr R A1 R A2 R A1 R A2 Bloczek Leca BLOK akustyczny 18 1) 18 + 2 1,5 58 1 5 55 51 51 54 51 Bloczek Leca BLOK akustyczny 18 g 2) 18 + 2 1,0 57 1 5 54 50 50 53 50 Bloczek Leca BLOK akustyczny 24/20 g 2) 24 + 2 1,0 59 1 5 56 52 52 55 52 TABELA. Izolacyjność akustyczna ścian z bloczków Leca BLOK akustycznych 1) Ściana murowana na zaprawie cementowo-wapiennej ze spoiną poziomą i pionową, otynkowana zaprawą cementowo- wapienną. 2) Ściana murowana na zaprawie cementowo-wapiennej ze spoiną pionową i poziomą, otynkowana zaprawą gipsową. R w wskaźnik ważony izolacyjnyści akustycznej. C widmowy wskaźnik adaptacyjny dla ścian wewnętrznych. C tr widmowy wskaźnik adaptacyjny dla ścian zewnętrznych. R A1 = (R w C) 2 wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej (stosuje się do ścian wewnętrznych). R A2 = (R w C tr ) 2 wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej (stosuje się do ścian zewnętrznych). 2 poprawka korygująca do projektowania z uwagi na laboratoryjne ustalenie wartości. R A1 = R A1 K wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej z uwzględnieniem przenoszenia bocznego (stosuje się do ścian wewnętrznych) dla ścian w systemie Leca BLOK. K = 1 4. R A2 = R A2 K wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej z uwzględnieniem przenoszenia bocznego (stosuje się do ścian zewnętrznych) dla ścian w systemie Leca BLOK. K = 0. K poprawka uwzględniająca przenoszenie boczne (przez przyległe ściany i stropy Przegląd izolacji akustycznych 45

Przegląd K-FONIK ST GK Opis Produkt wykonany z pianki kauczukowej oraz gumy niespienionej łączy w sobie cechy izolacji termicznej i akustycznej. Przeznaczony do ochrony przed hałasem w budownictwie, urządzeniach, instalacjach wentylacyjnych oraz sanitarnych. Może być także stosowany w przemyśle stoczniowym, kolejowym i samochodowym. Dostępny również w wersji samoprzylepnej. fot.: K-Flex Polska Cechy szczególne Produkt charakteryzuje się bardzo wysoką izolacyjnością akustyczną. Reakcja na ogień: B-s3,d0. Ciężar: 4,4 kg/m 2 (K-Fonik ST GK 072). Współczynnik przewodzenia ciepła λ: 0,036 W/(m K). Wymiary: 1000 2000 mm. fot.: K-Flex Polska Zastosowanie produktu K-Fonik ST GK 072 powoduje znaczne obniżenie hałasu generowanego przez system kanalizacyjny. K-Flex Polska Sp. z o.o. ul. Pucka 112, 81 154 Gdynia tel. 63 288 02 00, faks 63 288 0 36 kontakt@k-flex.pl, www.k-flex.pl K-FONIK GK fot.: K-Flex Polska fot.: K-Flex Polska Opis Izolacja akustyczna wykonana z niespienionego kauczuku o wysokiej gęstości przeznaczona do ochrony przed hałasem w budownictwie, urządzeniach, instalacjach wentylacyjnych oraz sanitarnych. Pasy dylatacyjne K-Fonik służą do fizycznego oddzielania konstrukcji szkieletowej w zabudowie lekkiej od ogólnej konstrukcji budynku. Znajdują zastosowanie także jako materiał dylatujący warstwę płyt g-k od szkieletu sufitu podwieszanego w pomieszczeniach o dużym natężeniu hałasu. Mogą być ponadto zastosowane jako dylatacja (pozioma/pionowa) ścian wznoszonych z użyciem tradycyjnych materiałów, jak cegła, pustak czy bloczek. Takie pasy używane są także jako warstwa pośrednia między legarami drewnianymi a podłogą w budynkach o konstrukcji drewnianej. Produkt może być również stosowany w przemyśle stoczniowym, kolejowym i samochodowym. Cechy szczególne Produkt charakteryzuje się bardzo wysoką izolacyjnością akustyczną. Reakcja na ogień: B-s3,d0. Grubość: 2 4 mm. Gęstość: min. 2000 kg/m 3. Ciężar: 4 8 kg/m 2. Wymiary: 1000 2000 mm, zwoje 25 lub 50 m. K-Flex Polska Sp. z o.o. ul. Pucka 112, 81 154 Gdynia tel. 63 288 02 00, faks 63 288 0 36 kontakt@k-flex.pl, www.k-flex.pl K-FONIK 160 240 fot.: K-Flex Polska fot.: K-Flex Polska Cechy szczególne Produkt charakteryzuje się unikalną, gradientową strukturą o zmiennej gęstości. Reakcja na ogień: C-s3,d0. Grubość: 10 50 mm. Gęstość: 160 240 kg/m 3. Wymiary: 1000 2000 mm. Opis Produkt, który łączy cechy izolacji termicznej oraz materiału dźwiękochłonnego. Ma elastyczną, otwartą strukturę i dlatego jest tak skuteczny w pochłanianiu energii akustycznej. Służy jako samodzielna warstwa lub jako warstwa uzupełniająca na właściwej izolacji akustycznej, np. K-Fonik GK. Takie rozwiązanie jest stosowane np. przy budowie maszyn i urządzeń oraz w rurociągach przemysłowych. K-Flex Polska Sp. z o.o. ul. Pucka 112, 81 154 Gdynia tel. 63 288 02 00, faks 63 288 0 36 kontakt@k-flex.pl, www.k-flex.pl Przegląd izolacji akustycznych 46

K-FONIK FIBER P Opis Akustyczna mata pochłaniająca, która łączy cechy izolacji termicznej oraz materiału dźwiękochłonnego. Produkt ma sprężystą, otwartą strukturę włóknistą i dlatego jest tak skuteczny w pochłanianiu energii akustycznej. Służy jako samodzielna warstwa lub jako warstwa fot.: K-Flex Polska Cechy szczególne Produkt o lekkiej, otwartej sprężystej strukturze. Łatwo dostosowuje się do przestrzeni, w której jest umieszczony. Reakcja na ogień: B-s2,d0. Grubość: 10 50 mm. Gęstość: 40 kg/m 3 (±10%). Wymiary: 1000 2000 mm. fot.: K-Flex Polska uzupełniająca na właściwej izolacji akustycznej, np. K-Fonik GK. Takie rozwiązanie jest stosowane np. w budownictwie ogólnym do poprawy izolacyjności akustycznej ścian, podłóg i sufitów oraz przy budowie maszyn i urządzeń. K-Flex Polska Sp. z o.o. ul. Pucka 112, 81 154 Gdynia tel. 63 288 02 00, faks 63 288 0 36 kontakt@k-flex.pl, www.k-flex.pl Schöck Tronsole system izolacji akustycznej klatek schodowych Opis systemu Elementy Schöck Tronsole do izolacji akustycznej skutecznie izolują schody prefabrykowane i monolityczne, schody proste i zabiegowe oraz spoczniki stosowane na klatkach schodowych, głównie w budynkach wielorodzinnych. Łączniki akustyczne Tronsole to system, który składa się z sześciu elementów. Typ T oddziela akustycznie bieg schodów od spocznika, typ F bieg schodów prefabrykowanych od spocznika, typ Q bieg schodów zabiegowych od ścian klatki schodowej, a typ B bieg schodów od płyty fundamentowej lub stropu. Typ Z służy do akustycznego oddzielenia spocznika od ściany klatki schodowej, a typ L zabezpiecza szczeliny pomiędzy biegiem schodów i spocznikiem lub ścianą. Wszystkie typy wzbogacone są o podporę elastomerową Schöck Elodur, która zapewnia odpowiednią izolację akustyczną. Ponadto każdy z elementów Schöck Tronsole spełnia wymagania klasy odporności ogniowej. Wysoka jakość wykonania systemu sprawia, że rozwiązanie poprawia izolacyjność akustyczną od dźwięków uderzeniowych niemalże o 10 db. Cechy szczególne Oddzielenie akustyczne dzięki zastosowaniu podpór elastomerowych Schöck Elodur, pozwalających na uzyskanie idealnej izolacji akustycznej. Wyniki Schöck Tronsole są lepsze o około 10 db w porównaniu do zwykłych podpór stosowanych w izolacji akustycznej. Prosty profil spoin umożliwia łatwe wykonywanie szalunku w zakładzie prefabrykacji oraz na placu budowy. Aprobata Techniczna ITB: AT-15-6961/2015. Spełnia wymagania klasy odporności ogniowej R90/R120 zgodnie z opinią ITB: 02455/14/Z00NP. Schöck Sp. z o.o. ul. Jana Olbrachta 94, 01-102 Warszawa tel.: 22 533 19 18 www.schock.pl/tronsole PROMOCJA.com.pl 47

Ściany, stropy dr inż. Agata Szeląg CO WPŁYWA NA OBNIŻENIE KOMFORTU AKUSTYCZNEGO W BUDYNKU? What deteriorates acoustic comfort in a building? ABSTRAKT S. 52 W wielu nowych budynkach komfort akustyczny nie jest zapewniony. Czasami wynika to z faktu, że kwestie akustyki nie zostały uwzględnione na etapie projektu, ale równie często przyczyną niewłaściwych parametrów akustycznych wnętrz są błędy popełnione podczas projektowania oraz wykonywania budynku. Zapewnienie odpowiedniego komfortu akustycznego w budynku jest jednym z zadań stawianych projektantom. Wynika ono nie tylko z indywidualnych wymagań przyszłych użytkowników obiektu, ale określone jest wprost w Prawie budowlanym [1] w następujący sposób: Obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając spełnienie wymagań podstawowych dotyczących ( ) ochrony przed hałasem i drganiami. Uszczegółowienie powyższych wymagań znajduje się w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [2]. W dokumencie tym czytamy, że pomieszczenia w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej podlegają ochronie przed hałasem: zewnętrznym przenikającym do pomieszczenia spoza budynku; pochodzącym od instalacji i urządzeń stanowiących techniczne wyposażenie budynku; powietrznym i uderzeniowym, wytwarzanym przez użytkowników innych mieszkań, lokali użytkowych lub pomieszczeń o różnych wymaganiach użytkowych oraz pogłosowym, powstającym w wyniku odbić fal dźwiękowych od przegród ograniczających dane pomieszczenie. Chcąc spełnić powyższe wymagania dotyczące ochrony przed hałasem oraz dążąc do tego, aby zapewnić użytkownikom jak najlepsze warunki akustyczne w pomieszczeniu należy koniecznie uwzględnić zagadnienia akustyki na etapie projektowania oraz wykonywania budynków. Niestety, w Polsce nie ma przepisów, które nakładałyby obowiązek sprawdzenia projektu budynku pod kątem spełnienia wymagań akustycznych przez zastosowane rozwiązania czy kontroli parametrów akustycznych w gotowym budynku. BŁĘDY NA ETAPIE PROJEKTU WSTĘPNEGO Często zdarza się, że po pomoc akustyka sięga się zbyt późno. Nierzadko ma to miejsce na etapie projektu wykonawczego, nie wspominając już sytuacji, gdy dopiero podczas budowy okazuje się, że wymagania akustyczne nie zostały spełnione i pospiesznie szuka się ratunku u akustyka. Tymczasem pierwszy kontakt z akustykiem powinien odbyć się już na etapie projektu wstępnego. Wówczas możliwe jest przyjęcie wielu rozwiązań korzystnych pod względem akustycznym, a niepowodujących dodatkowych kosztów. Pierwszym przykładem błędów popełnianych na etapie projektu wstępnego jest niekorzystne usytuowanie budynku na działce, np. w pobliżu źródła hałasu. W konsekwencji projektowane przegrody zewnętrzne muszą charakteryzować się wysoką izolacyjnością akustyczną, co wiąże się z ich o wiele wyższą ceną. Przyjęło się również uważać, że tylko w gestii architekta leży kształtowanie bryły budynku czy dobór rodzaju elewacji, podczas gdy również te elementy mają znaczący wpływ na akustykę wewnątrz budynku. Kolejnym często popełnianym błędem jest złe rozplanowanie układu pomieszczeń i systemów instalacyjnych. Przykładem może być umiejscowienie sypialni w części budynku od strony źródeł hałasu lub w sąsiedztwie pomieszczeń sanitarnych (RYS. 1). Poprawnie przyjęty układ budynku charakteryzuje się oddzieleniem pomieszczeń chronionych ścianami wolnymi od instalacji, koncentracją pomieszczeń sanitarnych i usytuowaniem ich w jednym pionie oraz lokalizacją szybów instalacyjnych w sąsiedztwie pomieszczeń sanitarnych (RYS. 2). BŁĘDY PODCZAS PROJEKTOWANIA I WYKONYWANIA PRZEGRÓD Konstrukcja przegród budowlanych to kolejny bardzo ważny element projektu, określający jakość akustyczną wnętrz. ABSTRAKT W artykule przedstawiono podstawowe błędy projektowe i wykonawcze, które mają istotny wpływ na akustykę budynku. Wymieniono przykłady błędów popełnianych na etapie projektu wstępnego, podczas projektowania i wykonania przegród, projektowania i wykonania instalacji oraz wykańczania wnętrz. Wytłumaczono pojęcia izolacyjności akustycznej i chłonności akustycznej. The article presents the main design and development errors having a major effect on a building s acoustic properties. Example errors are mentioned that occur at the initial design stage, when engineering and building the envelope, engineering and building system installations, and finishing of interiors. There is a discussion of the concept of sound reduction index and sound absorption efficiency. Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 48

Ściany, stropy Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 50

Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym W naszej księgarni znajdziecie Państwo książki z dziedziny: Krzysztof Kaiser seria WENTYLACJA POŻAROWA seria seria Projektowanie i instalacja Krzysztof Kaiser Krzysztof Kaiser WENTYLACJA POŻAROWA WENTYLACJA POŻAROWA Projektowanie i instalacja Projektowanie i instalacja seria seria Księgarnia Techniczna Grupa MEDIUM budownictwa, chłodnictwa, ciepłownictwa i ogrzewnictwa, gazownictwa, instalacji sanitarnych, ochrony środowiska, wentylacji i klimatyzacji, instalacji elektrycznych, informatyki, oraz programy, słowniki, poradniki Spółka z ograniczoną odpowiedzalnością S.K.A. Teresa Taczanowska Anna Ostańska Teresa Taczanowska Anna Ostańska Dokładność realizaji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych REKLAMA Dokładność realizaji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych Dokładność realizaji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych REKLAMA Dokładność realizaji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych PROMOCJA Teresa Taczanowska Anna Ostańska Teresa Taczanowska Anna Ostańska ul. Karczewska 18 04-112 Warszawa tel. 22 810 21 24 faks 22 810 27 42 e-mail: eib@ksiegarniatechniczna.com.pl www.ksiegarniatechniczna.com.pl 51

WNĘTRZA BUDOWA INSTALACJE OGRODY PRZEGLĄDY PRODUKTÓW PORADY EKSPERTÓW ZAPRASZAMY TAKŻE NA STRONĘ

Ściany, stropy dr inż. Maciej Trochonowicz MATERIAŁY TERMOIZOLACYJNE STOSOWANE WEWNĄTRZ POMIESZCZEŃ. WPŁYW WILGOTNOŚCI I TEMPERATURY POWIETRZA NA WARTOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA PRZEWODZENIA CIEPŁA Thermal insulation materials used indoors. The effect of ambient humidity and temperature on the heat transfer coefficient value ABSTRAKT S. 59 Artykuł prezentuje badania laboratoryjne materiałów przeznaczonych do wykonywania termoizolacji od wnętrza pomieszczeń. Głównym ich celem było wyznaczenie współczynnika przewodzenia ciepła, w zależności od zmieniających się wartości wilgotności i temperatury powietrza. Materiał, który można stosować do ocieplania ścian od wewnątrz, dostępny jest w postaci płyt samonośnych, niewymagających usztywnień montażowych, a jedynie przyklejenia do powierzchni. Płyty produkowane są z silikatu wapiennego na bazie mineralnej lub z bardzo lekkich odmian betonu komórkowego. Mają one porowatą strukturę, co umożliwia uzyskanie wysokich właściwości kapilarnych materiału. Porowatość jest główną zaletą tego rozwiązania. W przypadku wytworzenia się wilgoci pod warstwą ocieplenia nie ma ryzyka wystąpienia zagrzybienia muru i degradacji izolacji. Płyty dzięki swojej aktywności kapilarnej pochłaniają wilgoć i rozprowadzają ją na całej swojej powierzchni, skąd zostaje ona w bardzo krótkim czasie odparowana. Materiał termoizolacyjne stosowane od wnętrza budynku są niepalne, bezemisyjne, a dzięki zasadowemu ph materiały na bazie silikatu wapiennego mają dodatkowo właściwości antygrzybiczne. Podobnymi właściwościami charakteryzują się systemowe kleje służące do mocowania płyt do ścian i wzajemnych połączeń między elementami. CHARAKTERYSTYKA MATERIAŁÓW Charakterystyka badanych materiałów wykonana została w oparciu o informacje zamieszczone przez producentów. Zestawienie danych technicznych wykazuje, że dokumenty te różnią się między sobą pod względem jakości i ilości informacji. Dla części materiałów brakuje informacji o wielu istotnych parametrach: ph, sorpcji, absorpcji oraz przepuszczalności pary wodnej. Materiał A materiał ten pełni funkcję termoizolacyjną i ma formę białej płyty mineralnej, wykonanej na bazie krzemianu wapnia. Może on służyć jako izolacja wewnętrzna ścian lub konstrukcji kratowych oraz w montażu budynków na sucho. Płyty z tego materiału mają właściwości wyciszające, są niepalne i łatwe w obróbce. Materiał ten jest zdolny do wchłaniania i oddawania dużych ilości wilgoci w postaci pary wodnej. Dzięki temu reguluje on klimat w pomieszczeniach oraz zapobiega kondensacji wody i powstawaniu pleśni wewnątrz pomieszczeń. ABSTRAKT Głównym celem artykułu jest prezentacja badań laboratoryjnych materiałów przeznaczonych do wykonywania termoizolacji od wnętrza pomieszczeń. Głównym celem badań było wyznaczenie współczynnika przewodzenia ciepła, w zależności od zmieniających się wartości wilgotności i temperatury powietrza. Na podstawie badań wyznaczono również krzywe sorpcyjne materiałów, co umożliwia określenie ilości wilgoci, jaką może przyjąć materiał w danych warunkach cieplno-wilgotnościowych. Ponadto zbadane współczynniki przewodzenia ciepła porównano z wartościami deklarowanymi przez producentów materiałów celem oceny zgodności z danymi zawartymi w kartach technicznych. The primary purpose of the article is to present the laboratory tests of materials designed for producing thermal insulation in the interiors. The main target of research was to determine the heat transfer coefficient according to the changing humidity and ambient temperature values. Based on the study, sorption curves have also been determined for materials, so as to specify the quantity of moisture a material can withstand in the given temperature and humidity environment. In addition, the studied heat transfer coefficients were compared to the values declared by manufacturers of materials to assess the conformity with the values in the data sheets. Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 54

KEIM ipor HYDROAKTYWNE PŁYTY MINERALNE DO OCIEPLEŃ WEWNĘTRZNYCH Hydrofilne i niepalne płyty wapienno-kwarcowe KEIM ipor pozwalają na ocieplanie ścian od strony wewnętrznej. Właściwości: - gęstość ok. 100 kg/m 3 - współczynnik przewodzenia ciepła λ = 0,042 W/mK - współczynnik oporu dyfuzji pary wodnej µ = ok. 5 Płyty KEIM ipor znajdują zastosowanie przy termomodernizacji budowli, których nie można ocieplić od strony zewnętrznej, np. obiektów zabytkowych czy też posadowionych na granicy działki. Zasadne może być też zastosowanie płyt do selektywnego ocieplenia wybranych pomieszczeń, bez ocieplania całego budynku, szczególnie w przypadku pomieszczeń ogrzewanych okazjonalnie. System KEIM ipor uzupełniają: wapienna zaprawa klejowa, środek gruntujący, siatka zbrojeniowa, specjalnie płyty do ograniczenia mostków termicznych oraz dyfuzyjne szpachlówki i farby mineralne. Firma Keim służy pomocą w wykonaniu obliczeń cieplno-wilgotnościowych. KEIM. FARBY NA ZAWSZE. www.keim.pl

Materiały i technologie PREZENTACJA OPTYMALNE ROZWIĄZANIE Z WEŁNY SKALNEJ ROCKWOOL DO IZOLACJI TERMICZNEJ FASAD WENTYLOWANYCH Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki, obowiązuje przy projektowaniu, budowie, rozbudowie, przebudowie i remoncie domów w zabudowie jednorodzinnej i wielorodzinnej, a także budynków biurowych, obiektów handlowych, zakładów produkcyjnych o temperaturze >16 C. Od 1 stycznia 2017 r. zmieniono dopuszczalną wartość współczynnika przenikania ciepła przegród budowlanych, w tym ścian zewnętrznych z systemami elewacji wentylowanych. Wymagana jest analiza wpływu punktowych mostków termicznych (np. mocowanie izolacji lub okładziny elewacyjnej) na ostateczną izolacyjność przegród. Elementy mocujące okładzinę elewacyjną zasadniczo zmieniają parametry izolacyjności przegrody. Wymusza to poszukiwanie rozwiązań spełniających nowe wymagania. Konsole nośne konstrukcji wsporczej stanowią bardzo poważne punktowe mostki termiczne. Uwzględnienie ich w obliczeniach izolacyjności ściany powoduje, że dotychczas stosowane rozwiązania przestają być akceptowalne w świetle nowych przepisów. Istnieją różne sposoby uzyskania ROCKWOOL Polska Sp. z o.o. www.rockwool.pl KONTAKT FOT. VENTI MAX + ROCKPANEL Woods izolacja termiczna fasady wentylowanej, umożliwiająca spełnienie wymagań obowiązujących od 1 stycznia 2017 r. wymaganych parametrów izolacyjnych przegród. Może być to np. poprawa współczynnika przewodzenia ciepła płyt ze skalnej wełny. Podstawowym kryterium oceny, czy dany materiał jest dobrym izolatorem, jest jego współczynnik przewodzenia ciepła (λ), zazwyczaj najbardziej wyeksponowany symbol na opakowaniu. Jednak wcale nie najważniejszy. Na skuteczność ocieplenia równie duży wpływ ma grubość materiału. Różnicę 1/1000 wartości współczynnika przewodzenia ciepła (np. między 0,034 a 0,033 W/(m K)) rekompensuje pogrubienie izolacji zaledwie o 5 mm. Dodatkowo warto pamiętać, że współczynnik ten nie informuje o izolacyjności całej ściany. Znaczenie mają również ewentualne nieszczelności w postaci szczelin pomiędzy płytami ociepleniowymi a podłożem. Większość materiałów nie różni się znacząco pod względem współczynnika przewodzenia ciepła. Na co zatem należy zwrócić uwagę? Ważna jest trwałość materiału. Wełna skalna ROCKWOOL nie zmienia właściwości wraz z upływem czasu nie osiada, nie kurczy się i szczelnie wypełnia izolowane przestrzenie przez długie lata. Jest też niepalna i tym samym pośrednio stanowi zabezpieczenie przeciwpożarowe. Nie pali się, nie tworzy płonących kropli i prawie nie wytwarza dymu. Dzięki włóknistej budowie jest też w stanie pochłonąć i wygłuszyć niechciane dźwięki. Duża paroprzepuszczalność wełny skalnej pozwala parze wodnej w swobodny sposób wydostać się na zewnątrz budynku, 60

Współczynnik przenikania ciepła punktowego mostka cieplnego od systemu mocowania do konstrukcji ściany paneli elewacyjnych oraz ocieplenia (poprawki) χ [W/K] wynikający z zastosowania konsol montażowych systemu elewacyjnego przy montażu do ściany żelbetowej lub silikatowej. Poprawkę na 1 m 2 należy przeliczyć w zależności od rozstawu konsol zależnego od zaprojektowanego systemu elewacyjnego. Rodzaj konsoli montażowej Grubość płyt VENTI MAX 15 cm 16 cm 18 cm 20 cm Konsola pasywna BSP 4 mm z łącznikiem z tworzywa 0,010 0,010 0,011 0,012 Konsola ze stali nierdzewnej WIDO PROFIL 2 mm z podkładką izolacyjną (λ = 0,07 W/(m K)) 0,011 0,010 0,010 0,009 Konsola ze stali nierdzewnej WIDO PROFIL 2 mm 0,013 0,012 0,011 0,011 Konsola aluminiowa 3 mm z podkładką izolacyjną (λ = 0,07 W/(m K)) 0,053 0,053 0,052 0,051 Konsola aluminiowa 3 mm 0,086 0,084 0,081 0,078 Tekofix 100/300 0,006 0,006 0,005 0,004 MaxFox Large z podkładką MFT-MFI L 275 166 (Euro Fox) 0,093 0,093 0,092 0,091 MaxFox Large z podkładką MFT-MFI L 275 86 (Euro Fox) 0,040 0,040 0,039 0,038 HALFEN UMA 22 0,007 0,007 0,006 0,006 Konsola CB pojedyncza 0,014 0,016 Konsola CB podwójna 0,018 0,021 TABELA. Wybrane dostępne na rynku rozwiązania konsol montażowych oraz charakterystyczne dla nich wartości punktowych mostków termicznych przy uwzględnieniu finalnej grubości warstwy izolacji ściany minimalizując w ten sposób ryzyko rozwoju pleśni i grzybów. Dzięki dodatkom impregnującym wyroby z wełny ROCKWOOL są trudno zwilżalne, czyli hydrofobowe. Nie chłoną wilgoci z powietrza i mają znikomą wilgotność sorpcyjną. Skład wełny sprawia, że jest ona odporna biologicznie, nie stwarza warunków do rozwoju mikroorganizmów i nie gnije. W przypadku płyt z wełny skalnej deklaruje się nasiąkliwość wodą krótkotrwałą (przez 24 godz.) i długotrwałą (przez 28 dni), która symuluje podatność na absorpcję wody wskutek ciągłych opadów atmosferycznych podczas robót budowlanych. Spełnienie wymagań dotyczących nasiąkliwości wodą (krótkotrwałej i długotrwałej) potwierdza oznaczenie w kodzie wyrobu WL i WL(P) umieszczone w certyfikacie, deklaracji i na etykiecie. Proces hydrofobizacji w całym przekroju wełny powoduje, że okładzina z welonu szklanego nie wpływa istotnie na spełnienie wymienionych wymagań. Natomiast cyrkulacja powietrza w wentylowanej pustce między ociepleniem a okładziną elewacyjną pozwala na szybkie odparowanie wilgoci i wysuszenie przegrody z ewentualnych zawilgoceń. Okładzina z włókniny szklanej na płytach z wełny skalnej nadaje czarny kolor izolacji termicznej w przypadku przeziernych okładzin szklanych lub szczelin, przez które mógłby być widoczny naturalny kolor wełny. Okładzina ta zabezpiecza przed możliwością odrywania włókien z płyt fasadowych. Jednocześnie produkt z taką okładziną ma najwyższą klasę reakcji na ogień A1, gwarantując bezpieczeństwo pożarowe konstrukcji. W celu ułatwienia wyboru rozwiązania spełniającego wymagania od 1 stycznia 2017 r. firma ROCKWOOL Polska oferuje płyty ze skalnej wełny do izolacji ścian zewnętrznych z okładziną panelową WENTIROCK (WENTIROCK F) o deklarowanym współczynniku przewodzenia ciepła λ D = 0,033 W/(m K) oraz VENTI MAX F (VENTI MAX) o λ D = 0,034 W/(m K). Unikatowa technologia płyty o dwóch gęstościach sprawia, że z jednej strony ma ona bardzo twardą warstwę zewnętrzną, dzięki której powierzchnia ocieplonej ściany jest bardzo wytrzymała, natomiast z drugiej warstwę wewnętrzną, przylegającą do izolowanej ściany, o nieco mniejszej gęstości, zapewniającą bardzo dobre parametry termiczne oraz umożliwiające idealne dopasowanie do drobnych nierówności podłoża. Jest to atrakcyjne cenowo rozwiązanie pozwalające na uzyskanie akceptowalnej grubości izolacji ścian. Oprócz materiału ociepleniowego na ostateczną izolacyjność ściany największy wpływ mają punktowe mostki termiczne od systemu mocowania paneli elewacyjnych oraz ocieplenia do konstrukcji ściany. W tabeli zamieszczono wybrane dostępne na rynku rozwiązania konsol montażowych oraz charakterystyczne dla nich wartości punktowych mostków termicznych przy uwzględnieniu finalnej grubości warstwy izolacji ściany. Informacje te ułatwią szybkie podjęcie decyzji dotyczącej wyboru rozwiązania optymalnego pod względem grubości i kosztów. Konsole montażowe, tradycyjnie wykonywane z aluminium grubości 3 4 mm, stanowią najpoważniejsze mostki termiczne w gotowej fasadzie. W zależności od rozstawu, ich wpływ może zmienić finalny współczynnik przenikania ciepła ściany tak, że niemożliwe stanie się spełnienie aktualnych Warunków Technicznych. Obliczenia jednostkowych poprawek dotyczących poszczególnych rodzajów konsoli wykonano za pomocą oprogramowania symulacyjnego PHYSIBEL TRISCO 11.w, pozwalającego na precyzyjne modelowanie przegrody w 3D, elementów dodatkowych oraz obliczenie wynikowego strumienia ciepła przez konsole montażowe. W przypadku zastosowania konsol ze stali nierdzewnej, zgodnie z deklaracjami producentów, zazwyczaj możliwe jest zwiększenie ich rozstawu, co wynika z większej wytrzymałości materiału konsoli. Poprawki zostały obliczone dla ściany żelbetowej lub z bloczków silikatowych. Do zamocowania izolacji termicznej w postaci płyt ze skalnej wełny pod elewację z paneli, kamienia lub szkła służą standardowe kołki przeznaczone do tego typu aplikacji. Mogą to być łączniki z tulejami wyposażonymi w kołnierze o średnicy 60 mm z wkrętami lub gwoździami stalowymi. Minimalna liczba łączników mechanicznych do mocowania płyt z wełny to 4 szt./m 2 (każda płyta z wełny powinna być zamocowana co najmniej dwoma kołkami). Informację dotyczącą doboru typu łączników, sposobu ich rozmieszczenia oraz ich liczby w zależności od rodzaju podłoża itd. należy uzyskać od producentów. 61

Materiały i technologie dr inż. Krzysztof Pawłowski FASADA WENTYLOWANA JAKO NOWOCZESNA ELEWACJA BUDYNKÓW NISKOENERGETYCZNYCH Ventilated façade as an advanced façade solutions for low-energy houses ABSTRAKT S. 65 Fasady wentylowane mogą spełniać kryterium rozwiązania energooszczędnego, zarówno przy realizacji nowych budynków, jak i przy termorenowacji budynków już istniejących. Stosowanie tych technologii nie ma też praktycznie ograniczeń temperaturowych dotyczących procesu technologicznego, ponieważ nie wykonuje się prac mokrych na budowie. Krajowy plan wsparcia [1] zawiera rekomendowaną do stosowania w praktyce krajową definicję, zgodnie z którą budynek o niskim zużyciu energii to taki budynek, który spełnia wymogi związane z oszczędnością energii i izolacyjnością, zawarte w przepisach techniczno-użytkowych, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane [2], tj. w szczególności dział X oraz załącznik 2 do rozporządzenia [3], obowiązujące od 1 stycznia 2021 r. (w przypadku budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością od 1 stycznia 2019 r.). 13 sierpnia 2013 r. opublikowano w Dzienniku Ustaw rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [3]. W tym akcie prawnym określono m.in. niższe wartości maksymalne współczynnika przenikania ciepła U C(max) [W/(m 2 K)] dotyczące przegród zewnętrznych budynków oraz niższe wartości graniczne wskaźnika rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną EP (max) [kwh/(m 2 rok)], zmieniające się w okresie 2014 2016, 2017 2020 i po 2021 r. Według przepisów prawnych od 1 stycznia 2017 r. obowiązują m.in. nowe (niższe)wartości graniczne U C(max) [W/(m 2 K)] dla pojedynczych przegród. Zasadniczą zmianą rozporządzenia w zakresie ochrony cieplnej budynków [3] jest obniżenie wartości maksymalnych współczynnika przenikania ciepła U C(max). Zaostrzeniu uległy wymagania cząstkowe w zakresie izolacyjności cieplnej ścian zewnętrznych, dachów, podłóg oraz okien i drzwi. Ponadto nie ma już znaczenia typ przegrody (wielo- czy jednowarstwowa) oraz przeznaczenie obiektu (mieszkalny, użyteczności publicznej, magazynowy, gospodarczy itp.). Wartości maksymalne współczynnika przenikania ciepła ścian zestawiono w TABELI 1. W związku z tym istnieje potrzeba przeprowadzenia analiz i ocen proponowanych rozwiązań materiałowych przegród zewnętrznych z uwzględnieniem fasad wentylowanych. Fasady wentylowane mogą być wykonane w dwóch technologiach: technologia lekka-sucha (montaż elewacji z sidingu, płyt włóknocementowych, płyt cementowych, laminatów, elementów drewnianych, blachy aluminiowej itp.) RYS. 1 3, technologia ciężka-sucha (ciężkie płyty kamienne lub płyty z kruszywa kamiennego spojonego żywicą) RYS. 4 6. Obie technologie mogą spełniać kryterium rozwiązania energooszczędnego, zarówno przy realizacji nowych budynków, jak i przy termorenowacji budynków już istniejących. Stosowanie tych technologii nie ma praktycznie ograniczeń temperaturowych dotyczących procesu technologicznego, ponieważ na budowie nie wykonuje się prac mokrych. Do podłoży pełnych typu A, B (cegła, beton itp.) zaleca się stosowanie łączników z trzpieniem wbijanym lub wkręcanym. Do podłoży otworowych/poryzowanych typu C, D, E (np. cegła dziurawka, gazobeton itp.) zaleca się stosowanie łączników z trzpieniem wkręcanym. Jako łączników używa się tworzywowych kołków mechanicznych z trzpieniem stalowym z obtryskiem poliamidem z włóknem szklanym i kołnierzem z tworzywa sztucznego o średnicy min. 6 cm. Długość łącznika powinna być sumą grubości płyty izolacyjnej, głębokości zakotwienia i uwzględniać ewentualne nierówności powierzchni podłoża. Welon szklany, pełniący rolę wiatroizolacji, układa się od strony zewnętrznej, w celu eliminowania penetracji izolacji przez wiatr oraz minimalizacji ewentualnego przenikania wilgoci atmosferycznej do termoizolacji. ABSTRAKT W artykule przedstawiono charakterystykę materiałową przykładowych fasad wentylowanych w aspekcie spełnienia wymagań standardu niskoenergetycznego budynków. Podano obowiązujące wymagania w zakresie izolacyjności. Przytoczono metody obliczania strat ciepła przez przegrody wentylowane. The article presents the characteristics of materials in sample ventilated facades in the aspect of compliance with low-energy standard for buildings. The applicable insulation performance requirements are quoted. There is a discussion of methods of calculating heat losses through ventilated building envelope. ANALIZA ROZWIĄZAŃ MATERIAŁOWYCH FASAD WENTYLOWANYCH Współczesne konstrukcje ścian zewnętrznych, w tym fasady wentylowane, mają wewnątrz szczeliny powietrzne, które odprowadzają nadmierną wilgoć poza przegrodę. Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 62 REKLAMA PARTNER POLSKICH DEKARZY

Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym ARTYKUŁY MERYTORYCZNE NA TEMAT BUDOWY, REMONTU I WYPOSAŻENIA DOMU ORAZ JEGO OTOCZENIA Odwiedź portal NOWOŚCI PRODUKTOWE INSPIRUJĄCE GALERIE ZDJĘĆ RYNKOWE PRZEGLĄDY PRODUKTÓW FILMY PORADNIKOWE NAJNOWSZE WYDANIA EKSPERTA BUDOWLANEGO DO BEZPŁATNEGO POBRANIA W WYGODNYM FORMACIE PDF PROMOCJA PORADY EKSPERTÓW Z RÓŻNYCH DZIEDZIN KATALOG FIRM BEZPŁATNE E-BOOKI PARTNER POLSKICH DEKARZY REKLAMA 63

Materiały i technologie Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 64 REKLAMA PARTNER POLSKICH DEKARZY

Materiały i technologie PREZENTACJA WPŁYW ZASTOSOWANIA MATERIAŁÓW O WYSOKIEJ IZOLACYJNOŚCI CIEPLNEJ NA KONSTRUKCJĘ FASAD WENTYLOWANYCH Fasady wentylowane są powszechnie stosowane w przegrodach zewnętrznych budynków użyteczności publicznej, obiektów sportowych, budynków wystawowych czy w obiektach infrastruktury komunikacyjnej. Fasady wentylowane pozwalają na realizację ścian z okładziną zewnętrzną wykonaną z najwyższej jakości materiałów, co wpływa na możliwość kształtowania nowoczesnej architektury budynków. Straty cieplne przez ściany zewnętrzne mają największy udział w stratach ciepła budynku, dlatego rozwiązanie materiałowe izolacji termicznej jest ważnym etapem projektowania budynków z fasadami wentylowanymi. Miarą sprawności materiałów izolacyjnych jest współczynnik przewodzenia ciepła λ (RYS. 1). Warstwy izolacji termicznej ścian zewnętrznych budynków podlegających klasyfikacji pożarowej powinny być wykonane z materiałów nierozprzestrzeniających ognia (NRO), a na wysokości budynku powyżej 25 m od poziomu terenu okładziny Kingspan Insulation Sp. z o.o. Gdańska 134, 62-200 Gniezno tel.: 61 425 56 48 info@kingspaninsulation.pl www.kingspaninsulation.pl KONTAKT Współczynnik przenikania ciepła U max [W/(m 2 K)] 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,08 λ = 0,038 [W/(m K)] λ = 0,035 [W/(m K)] λ = 0,020 [W/(m K)] 0,10 0,12 0,14 0,16 0,18 0,20 0,22 Grubość termoizolacji d [m] RYS. 1. Zależność między grubością termoizolacji o różnym współczynniku λ a uzyskanym obliczeniowo współczynnikiem przenikania ciepła U dla fasad wentylowanych mocowanych do ściany żelbetowej gr. 20 cm bez uwzględnienia punktowych mostków termicznych elewacyjne, ich zamocowanie, a także izolacja cieplna ściany zewnętrznej powinny być wykonane z materiałów niepalnych. Wyjątek stanowią elewacje wentylowane ścian zewnętrznych budynków ZL II, w których dopuszcza się zastosowanie izolacji cieplnej palnej do wysokości 25 m od poziomu terenu, jeżeli osłaniająca ją od wewnątrz okładzina jest niepalna i ma klasę odporności ogniowej co najmniej: w budynku klasy odporności pożarowej B EI 60, w budynku klasy odporności pożarowej C i D EI 30. W praktyce oznacza to, że ściany z fasadami wentylowanymi powinny być izolowane termicznie materiałami niepalnymi (np. wełna mineralna) lub nierozprzestrzeniającymi ognia (np. płytami z piany rezolowej). Nowym materiałem stosowanym do fasad wentylowanych są płyty z pianki rezolowej. Mają one najniższą wartość współczynnika izolacyjności cieplnej na rynku (λ = 0,020 0,021 W/(m K)). Tradycyjnie rezole wchodziły w skład dawniej powszechnie stosowanych tworzyw sztucznych produkowanych pod nazwą bakelit. Bakelit był jednym z pierwszych tworzyw sztucznych wykorzystywanych do wytwarzania gniazdek elektrycznych i telefonów. Obecnie stosuje się go jako składnik klejów, farb kryjących, płyt wiórowych itp. Grubość izolacji termicznych w ścianach z fasadami wentylowanymi ma bezpośredni wpływ na przekrój i rozstaw konsol mocujących i podpierających podkonstrukcję okładzin 66

2 3 1 3 1 3 2 4 6 4 5 5 20 18 3 4 cm 20 9 3 4 cm RYS. 2 3. Układ zakotwień płyty i uwarstwienie analizowanej przegrody: ściana izolowana wełną mineralną (2), ściana izolowana płytami rezolowymi (3). 1 żelbetowa ściana konstrukcyjna, 2 wełna mineralna, 3 wentylowana szczelina powietrzna, 4 płyta okładzinowa z piaskowca, 5 kotew nośna ze stali nierdzewnej, 6 płyta rezolowa elewacyjnych. Na podstawie przeprowadzonych analiz numerycznych trójwymiarowych modeli mostków termicznych stwierdzono znaczny spadek izolacyjności cieplnej ścian z uwzględnieniem strat cieplnych przez konstrukcję wsporczą w stosunku do analiz bez uwzględniania tego efektu. Jako przykładową analizę punktowych mostków cieplnych w ścianach z okładziną kamienną przeprowadzono na przykładzie ściany zewnętrznej biurowca IBM w Katowicach. W Rzeczywiste uwarstwienie ścian budynku i przykład równoważnego uwarstwienia z użyciem płyt rezolowych w analizowanym budynku pokazano na RYS. 2 3. Analizę obliczeniową przepływu ciepła przez przegrodę przeprowadzono za pomocą programu Psi-Therm 3D 2012. Sprawdzono przepływ ciepła przez 1 m2 przegrody przy założeniu stałych warunków brzegowych wewnątrz budynku i w szczelinie wentylowanej. Przeprowadzono obliczenia poprawki do współczynnika przenikania ciepła ΔU uwzględniającej wpływ zakotwień na izolacyjność termiczną przykładowej ściany z okładziną kamienną, który wyniósł 0,033 W/(m2 K). Zastosowanie izolacji termicznych o wysokim współczynniku izolacyjności cieplnej pozwala na znaczne zredukowanie grubości przegród zewnętrznych budynków. W analizowanym przykładzie ściana zewnętrzna przy identycznych parametrach izolacyjności cieplnej dzięki zastosowaniu wysokosprawnej izolacji termicznej była o 10 cm cieńsza. Ze względu na znaczną różnicę izolacyjności cieplnej wełny mineralnej i płyt rezolowych znacznie zmniejszył się także wysięg kotew nośnych. W rozwiązaniu z wełną mineralną zgodnie z przeprowadzonymi obliczeniami przekrój kotwi wynosił 6/35 mm, natomiast w rozwiązaniu z płytami rezolowymi 6/25 mm. Ma to wpływ nie tylko na koszt realizacji elewacji, ale także redukuje nakłady na robociznę przy osadzaniu zakotwienia. Zredukowany przekrój podpór i zakotwień pozwala na zmniejszenie strat ciepła w budynkach z fasadami wentylowanymi. Dla zredukowania wpływu punktowych mostków termicznych zalecane jest stosowanie podkładek ze spienionego PVC lub konsol kompozytowych. n naszej księgarni znajdziecie Państwo książki z dziedziny: Krzysztof Kaiser seria WENTYLACJA POŻAROWA seria seria Projektowanie i instalacja Krzysztof Kaiser Krzysztof Kaiser WENTYLACJA POŻAROWA WENTYLACJA POŻAROWA Projektowanie i instalacja Projektowanie i instalacja seria seria Księgarnia Techniczna Grupa MEDIUM budownictwa, chłodnictwa, ciepłownictwa i ogrzewnictwa, gazownictwa, instalacji sanitarnych, ochrony środowiska, wentylacji i klimatyzacji, instalacji elektrycznych, informatyki, oraz programy, słowniki, poradniki Spółka z ograniczoną odpowiedzalnością S.K.A. Teresa Taczanowska Anna Ostańska Teresa Taczanowska Anna Ostańska Dokładność realizaji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych REKLAMA Dokładność realizaji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych Dokładność realizaji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych REKLAMA Dokładność realizaji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych PROMOCJA Teresa Taczanowska Anna Ostańska Teresa Taczanowska Anna Ostańska ul. Karczewska 18 04-112 Warszawa tel. 22 810 21 24 faks 22 810 27 42 e-mail: eib@ksiegarniatechniczna.com.pl www.ksiegarniatechniczna.com.pl 67

Materiały i technologie dr inż. Andrzej Konarzewski JAK BADAĆ W MAŁEJ SKALI NAPRĘŻENIE MARSZCZĄCE PŁYT WARSTWOWYCH How to test creasing stress on sandwich panels ABSTRAKT S. 70 W ostatnich 10 latach w Polsce wdrożono kolejne edycje normy PN-EN 14509, która dotyczy specyfikacji płyt warstwowych. Aktualnie nie ma więc potrzeby, by nadal posługiwać się wycofaną polską normą PN-B-03230 dotyczącą badania i projektowania płyt warstwowych. Norma europejska PN-EN 14509:2013-12 [1] daje pewne i szerokie uprawnienia, szczególnie dla producentów, którzy działają w trzecim systemie oceny zgodności i posiadają teraz większe możliwości wykonywania własnych badań typu, na podstawie których określają poziomy poszczególnych właściwości, a następnie deklarują właściwości użytkowe. Ustawodawca, czyli Parlament Europejski poprzez rozporządzenia ustalające warunki wprowadzania wyrobów budowlanych na rynek, spowodował, iż generalnie w przemyśle wzrosła świadomość w zakresie badań i analiz, ponieważ producenci sami sporządzają dokumentację techniczną opisującą wszystkie istotne elementy związane z wymaganym systemem oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych. Obecnie producenci zbudowali i uruchomili własne laboratoria, w których zatrudnili specjalistów o wysokich umiejętnościach, a więc mogą deklarować wyrób na zgodność z normą. Ponadto mogą włączyć się w proces międzylaboratoryjnych badań porównawczych, aby potwierdzić swoją biegłość. Chociaż Laboratoria Wydziałów Budownictwa i laboratoria przemysłowe nie są akredytowane w PCA w zakresie badania płyt warstwowych, to zachodzi potrzeba, aby obie strony stały się względem siebie równymi partnerami. Obowiązująca norma PN-EN 14509:2013-12 [1] wskazuje, że możliwe jest wystąpienie granicznego odkształcenia dla ściany wykonanej z płyt warstwowych odpowiadające wartości [rozpiętość/100]. Europejska norma, na którą powołują się producenci przy sporządzaniu deklaracji właściwości użytkowych, pozwala na kompletne scharakteryzowanie właściwości płyt warstwowych i spełnianie wszelkich wymagań, jakie narzuca rozporządzenie Parlamentu Europejskiego nr 305/2011 [2] co do warunków, jakim powinny odpowiadać wyroby budowlane wprowadzane na rynek. Należy przypomnieć, że płyty warstwowe samonośne to dwie okładziny metalowe, pomiędzy którymi został wklejony rdzeń termoizolacyjny, a podstawowym warunkiem dla okładziny stalowej jest jej moduł sprężystości, który powinien być nie mniejszy niż 220 MPa. Dodatkowo norma ta zawiera komplet procedur badawczych, które określają, jakie należy wybrać próbki do badań, jakie warunki powinna spełniać aparatura badawcza, czy też, jak prowadzić wyliczenia i ocenę wyników, wykorzystując metody statystyczne zalecane do stosowania w budownictwie. Podczas badania sztywności i ugięcia należy zawsze rozpocząć od określenia momentu zginającego płyty jednoprzęsłowej swobodnie podpartej. Procedura ta została opisana w załączniku A omawianej normy ( Metody badania właściwości materiału, A.5 Badania określające moment zginający płyty warstwowej swobodnie podpartej ). Przy określaniu wielkości momentu zginającego płyt warstwowych gr. 150 mm należy dopilnować, aby rozpiętość L była wystarczająco duża, a praktycznie większa niż 6 m, tak aby nastąpiło zniszczenie w wyniku zmarszczenia, uplastycznienia lub wyboczenia okładziny. Zastosowany system obciążania powinien odzwierciedlać równomiernie rozłożone obciążenie na płycie warstwowej. Nie mniej ważne jest, aby przed badaniem zastosować małe obciążenie o wartości nie większej niż 10% obciążenia niszczącego, utrzymującego się nie dłużej niż przez 5 min, a następnie usunąć je celem ustabilizowania próbki przed właściwym badaniem. Należy również pamiętać o szybkości narastania obciążania, aby spowodować zniszczenie dokonujące się w przedziale czasu pomiędzy 5 min a 15 min od rozpoczęcia badania. Moment zginający M u powinien być wyznaczony zgodnie z równaniem M u = F u L/8. Następnie należy wyliczyć naprężenie krytyczne σ = M/e A, gdzie F u obciążenie, L rozpiętość, e odległość pomiędzy osiami okładzin, A powierzchnia przekroju poprzecznego okładziny. ABSTRAKT W publikacji podano przykład inicjatywy i nowych narzędzi badawczych związanych ze współpracą uczelni i przemysłu, które dotyczą obszaru zastosowania płyt warstwowych do nieciągłego układania na dachach i pokryciach dachowych, ścianach zewnętrznych i na obudowach ścian. Wskazano także założenia deklarowania wyrobów na zgodność z normą PN-EN 14509:2013-12. The publication presents an example of new initiatives and research tools related to the cooperation of universities and the industry in the area of application of sandwich panels for noncontinuous installation on roofs and roofing finish, exterior walls and wall enclosures. There is also a mention of the assumptions for declaration of products conformity with PN-EN 14509:2013. Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 68

Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym REKLAMA PRODUCENT PŁYT WARSTWOWYCH Z RDZENIEM PUR I PIR Z RDZENIEM STYROPIANOWYM Z RDZENIEM Z WEŁNY MINERALNEJ PaNELTECH sp. z o.o. 41-508 Chorzów ul. Michałkowicka 24 T: +48 32 245 91 41 F: +48 32 245 91 39 plyty@paneltech.pl 69 WWW.PANELTECH.PL

Materiały i technologie Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 70

Dachowe i ścienne PŁYTY WARSTWOWE Zajmujemy się produkcją płyt warstwowych na zamówienie, w tym płyt z rdzeniem z wełny mineralnej i ze styropianu. W naszej ofercie znajdą Państwo panele na ścianki działowe, płyty dachowe, ścienne, panele dźwiękochłonne oraz płyty o wysokich parametrach ognioodporności. Zachęcamy do zapoznania się z naszą pełną ofertą. MP ALAMENTTI Sp. z o.o. ul. Sobieskiego 18, 42-282 Kruszyna tel./faks: 34 362 18 32, 34 323 13 08 alamentti@gmail.com www.alamentti.com.pl

Materiały i technologie mgr inż. Maciej Rokiel USZKODZENIA ZARYSOWANYCH TYNKÓW TRADYCYJNYCH I SPOSOBY ICH NAPRAWY Cracking damage to conventional plastering, methods of repair ABSTRAKT S. 80 Nie zawsze uszkodzenia dotyczą elementów konstrukcyjnych. Często zdarza się, że konieczna jest naprawa warstw ochronnych i dekoracyjnych, takich jak tynki czy wymalowania. Zarysowania i spękania tynków mogą mieć zasadniczy wpływ na trwałość wyprawy i/lub pełnioną przez nią funkcję. Wówczas jest to ewidentna przesłanka do podjęcia działań naprawczych. Bezwzględnie świadczą o tym: uszkodzenia samej ściany, utrata ciepłochronności, zawilgocenie części nośnej, przecieki do wewnątrz, porażenie biologiczne części wewnętrznej (grzyby pleśniowe). Za mankament optyczny przyjmuje się sytuację, gdy rysy widoczne są w ściśle określonej sytuacji (kąt patrzenia, odstęp, oświetlenie itp.). Za kryterium może służyć również szerokość rozwarcia rys: za mankament optyczny przyjmuje się rysy o szerokości do 0,1 mm, gdy uziarnienie nie przekracza 2 mm (tynk na drobnym kruszywie) lub 0,2 mm, gdy kruszywo jest grubsze [1]. Zabrudzenie rys powodujące, że są one cały czas dobrze widoczne, nie może być traktowane jedynie jako wada optyczna. Kryterium to nie może być jednak traktowane jako bezwarunkowe. Zawsze konieczna jest indywidualna ocena. Koncentracja rys na niewielkim obszarze, nawet przy niewielkiej szerokości rozwarcia, może wskazywać na problemy z trwałością i funkcjonalnością wyprawy. Z drugiej strony szersze rysy, ale niewidoczne podczas normalnej eksploatacji i niewpływające negatywnie na trwałość nie muszą być bezwarunkową przesłanką do naprawy. Klasyfikacja rys wynika z przyczyn ich powstawania. Można mówić o rysach konstrukcyjnych (RYS. 1 2, FOT. 1 2), których przyczyną powstania może być: nierównomierne osiadanie budynku, przeciążenie/utrata nośności elementów konstrukcji, dynamiczne obciążenia elementów, obciążenia/przemieszczenia termiczne, skurcz/pęcznienie materiału konstrukcyjnego ściany. Występują także rysy, których przyczyna leży w samym wykonaniu tynku. Przyczyna rys konstrukcyjnych jest zawsze związana z pracą elementu, dlatego wymaga to przeprowadzenia nierzadko szczegółowej diagnostyki i analizy wytężenia elementu (jak statyka, analiza warunków cieplno-wilgotnościowych, analiza właściwości materiałów). Sposób naprawy zawsze wynika z charakteru rysy (szerokości rozwarcia, zmiany szerokości rozwarcia itp.) oraz przyczyny jej powstania, dlatego przed opracowaniem technologii naprawy (czy wręcz podjęciem decyzji o potrzebie naprawy) trzeba przede wszystkim odpowiedzieć na pytania, czy widoczny obraz zarysowań 1 2 RYS. 1 2. Przykładowe rysy, których przyczyna tkwi w zarysowaniu konstrukcji (rysy konstrukcyjne) (1), przekrój przez rysę konstrukcyjną (2); rys.: materiały producentów jest ostateczny, czy też należy się liczyć np. ze zwiększeniem się liczby i/lub szerokości rys oraz czy powstałe rysy mają wpływ na funkcję tynku lub budynku (może tak być np. w przypadku tynków ciepłochronnych czy zaporowych). Niekiedy wymagana jest naprawa/wzmocnienie elementów konstrukcyjnych (nie musi to dotyczyć tylko ścian). Przebieg tego typu rys jest zwykle ukierunkowany i mają one zazwyczaj jednorodną postać. Ustalenie, czy występuje zmiana szerokości, wymaga w niektórych sytuacjach przeprowadzenia dodatkowych obserwacji i badań (np. założenia specjalnych plomb lub zamocowania czujników). Zwykle kilkumiesięczna obserwacja pozwala na stwierdzenie, czy mamy do czynienia z rysą ustabilizowanej czy zmiennej szerokości. ABSTRAKT W artykule omówiono klasyfikację rys i powody ich powstawania. Wskazano czynności diagnostyczne związane z ustaleniem przyczyn powstania rys i opracowania technologii naprawy. Wymieniono sposoby naprawy pojedynczych rys i tynku, technologie oraz konieczne materiały. The article presents the classification of cracking and the causes of their occurrence. Diagnostic functions are presented to determine the causes of cracking and develop a repair technology. Methods of repairing single cracks and the plastering as a whole are presented along with the technologies and necessary materials. Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 72

Materiały i technologie mgr inż. Bartłomiej Monczyński SKUTECZNOŚĆ ŚRODKÓW INIEKCYJNYCH The performance of injected products ABSTRAKT S. 87 Producenci środków iniekcyjnych do odtwarzania poziomej izolacji przeciwwilgociowej nie są zobligowani, aby potwierdzić ich jakość przed wprowadzeniem do sprzedaży i zastosowania. Istnieje jednak możliwość uzyskania tzw. dokumentów dobrowolnych. b Środki iniekcyjne do odtwarzania poziomej izolacji przeciwwilgociowej w murze stosowane są w budownictwie od dziesięcioleci. Nie znalazły się jednak w wykazie mandatów udzielonych przez Komisję Europejską na opracowanie europejskich norm zharmonizowanych oraz wytycznych do europejskich aprobat technicznych. Jedną z możliwości potwierdzenia ich jakości jest rekomendacja techniczna wydawana przez Instytut Techniki Budowlanej na podstawie opracowanych przez ITB Zaleceń Udzielania Rekomendacji Technicznych ZURT-15/IV.21/2008 [1]. Bardzo popularne są też certyfikaty niemieckiej instytucji WTA czyli Naukowo-Techniczne Stowarzyszenie na rzecz Konserwacji Budynków oraz Ochrony Zabytków (niem. Wissenschaftlich-Technische Arbeitsgemeinschaft für Bauwerkserhaltung und Denkmalpflege), wydawane na podstawie znowelizowanej w 2015 r. instrukcji nr 4-10-15/D [2] (wcześniej 4-4-04/D). Alternatywą dla tych instrukcji są wytyczne BuFAS-IM-01/2009 [3], opracowane przez inną niemiecką organizację, czyli Krajowe Zrzeszenie ds. Zawilgocenia i Renowacji Starego Budownictwa (niem. Bundesverband Feuchte &Altbausanierung). MUR DOŚWIADCZALNY a RYS. 1. Mur doświadczalny według ITB; rys.: ZURT-15/IV.21/2008 [1] Woda Mały mur doświadczalny składa się z 5 warstw cegieł i należy go wykonać według schematu przedstawionego poniżej (RYS. 2 3). Spoiny wsporne powinny mieć gr. ok. 12 mm, spoiny pionowe ok. 10 mm. Jeżeli mur ma być transportowany, należy go odpowiednio zabezpieczyć. Duży mur doświadczalny składa się z 7 warstw cegieł układanych (na grubość jednej cegły) w wiązaniu łączonym (pospolitym), według schematu przedstawionego na RYS. 4. ok. 100 mm W metodzie ITB mur doświadczalny wykonywany jest z cegły ceramicznej klasy 150, murowanej na zaprawie cementowo-wapiennej. Proporcje wagowe składników zaprawy murarskiej wynoszą 1:1:6 (cement portlandzki : wapno hydratyzowane : piasek). Wytyczne nie precyzują wymiarów muru, niemniej na podstawie zamieszczonego w dokumencie rysunku poglądowego można domniemywać, iż powinien być to dziesięciowarstwowy mur grubości jednej cegły, długości ok. 1,03 m (RYS. 1). Po wymurowaniu mur należy poddać sezonowaniu przez miesiąc. Metoda WTA przewiduje wykonanie dwóch rodzajów muru doświadczalnego. Mur doświadczalny mały może być stosowany w przypadku iniekcji grawitacyjnej, natomiast mur doświadczalny duży może być używany zarówno w przypadku sprawdzania skuteczności iniekcji ciśnieniowej, jak i bezciśnieniowej. Do pojedynczego badania należy przygotować trzy mury. Do wznoszenia murów należy używać cegły pochodzącej od jednego producenta, o parametrach podanych w TABELI 1. Przed przystąpieniem do murowania cegłę należy zwilżyć. Rodzaj i proporcje zaprawy uzależnione są od typu muru badawczego (TABELA 2). Konsystencja zaprawy powinna umożliwiać aplikację kielnią. ABSTRAKT W artykule przybliżono metody badania skuteczności środków iniekcyjnych stosowanych do wykonywania wtórnych izolacji przeciwwilgociowych. Omówiono sposób wykonania murów doświadczalnych, sposób ich zawilgocenia, przeprowadzenia procesu iniekcji oraz badania, jakie należy wykonać w celu kontroli skuteczności zabiegów iniekcyjnych. The article presents the methods of determining performance of injected secondary dampproofing products. There is a discussion of the method of building test walls, method of exposing them to moisture, proceeding with the injection process, and tests that need to be done to verify the efficiency of the injection treatment. Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 81

Materiały i technologie Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym PROMOCJA KONFERENCJA IZOLACJE Jedyna tego typu platforma wymiany wiedzy i doświadczeń dla specjalistów z branży IZOLACJE.COM.PL Dostęp do wartościowych i wiarygodnych treści w każdym miejscu i czasie, możliwość komentowania i wspótworzenia informacji CZASOPISMO PUNKTOWANE 6 pkt. NEWSLETTER 84 Unikalne treści Bogata i rzetelnie opracowana zawartość Autorzy reprezentanci środowisk naukowych i wybitni specjaliści w branży Czasopismo punktowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego WYDANIA SPECJALNE Wydania tematyczne bezpłatne dla prenumeratorów Najbardziej aktualne informacje w skrzynce e-mailowej

Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym REKLAMA 85

Materiały i technologie PREZENTACJA ROZWIĄZANIA ATLAS ZŁOTY WIEK DO RENOWACJI BUDYNKÓW Doświadczenie pokazuje, że pierwotną przyczyną przecieków i/lub procesów destrukcyjnych jest przyjęcie złego rozwiązania konstrukcyjno-materiałowego, co wynika z braku przeanalizowania rzeczywistych warunków pracy hydroizolacji i chronionego nią elementu konstrukcyjnego, z tym łączy się przede wszystkim niedostateczne rozpoznanie występujących obciążeń wilgocią i związane z tym zastosowanie niewłaściwych rozwiązań konstrukcyjnych i materiałów izolacyjnych. Celem prac naprawczo-renowacyjnych jest trwałe zmniejszenie poziomu zawilgocenia obiektu (najczęściej do poziomu 3 6% wilgotności masowej), który umożliwia prowadzenie dalszych prac budowlanych/konserwatorskich/wykończeniowych, a po ich wykonaniu zapewnia właściwą eksploatację obiektu. Przy opracowywaniu technologii prac renowacyjno-naprawczych każdy obiekt trzeba traktować indywidualnie. Uwzględnić tu trzeba także przyszły sposób jego użytkowania, a związane z tym wymagania muszą być dostosowane do realnych możliwości przeprowadzenia renowacyjno-naprawczych. KONTAKT ATLAS sp. z o.o. ul. Św. Teresy 105, 91-222 Łódź centrala: ul. Kilińskiego 2, 91-421 Łódź tel. +48 42 631 88 21 zlotywiek@atlas.com.pl, www.atlas.com.pl Prace naprawczo-renowacyjne zawilgoconych i zasolonych budynków, których celem jest trwałe zmniejszenie poziomu zawilgocenia obiektu, obejmują: odtwarzanie izolacji poziomej i pionowej, zabezpieczenie muru przed krystalizacją szkodliwych soli hydrofilnych/zabiegi odsalające, rzeczywiste sposoby osuszania obiektu (np. za pomocą osuszaczy absorpcyjnych, kondensacyjnych itp.) naprawę elewacji (czyszczenie, spoinowanie, wzmacnianie podłoży, hydrofobizacja, scalanie kolorystyczne, naprawa spękanych tynków itp.) wykonanie nowych instalacji sanitarnych, grzewczych, elektrycznych, wentylacyjnych lub klimatyzacyjnych, reprofilację otaczającego terenu/zmianę sposobu odprowadzenia wód opadowych. Nie wszystkie rodzaje prac muszą być wykonywane, zależy to od stanu obiektu. W założeniach projektowych w zakresie prac renowacyjno-naprawczych, uwzględnić należy zamierzony sposób użytkowania obiektu, przy czym wymagania użytkowe muszą być dostosowane do realnych możliwości wykonania tych prac. FOT. 1. Krem iniekcyjny KI oraz Preparat krzemionkujący KS do odtworzenia izolacji poziomej Punktem wyjścia zawsze jest jednoznaczne i precyzyjne określenie przyczyn zawilgocenia. Najczęściej spotykane to: niewłaściwe ukształtowanie terenu, złe odprowadzenie wód opadowych (także w obrębie dachów), woda podciągana kapilarnie, ominięcie izolacji, kondensacja pary wodnej, higroskopijność materiałów budowlanych. Bardzo rzadko zdarza się, żeby występowała tylko jedna przyczyna zawilgocenia. Podstawą zaprojektowania prac naprawczych zawsze powinna być rzetelna diagnostyka obiektu. Rozwiązania technologiczno-materiałowe Atlas Złoty Wiek pozwalają na kompleksowe wykonanie prac naprawczo-renowacyjnych związanych z: zabezpieczeniem wodochronnym części podziemnej i przyziemia budynku: przepona pozioma (Krem iniekcyjny KI, Preparat krzemionujący KS), wtórna izolacja pionowa (mineralne szlamy uszczelniające: Atlas Woder Duo i Atlas Woder S oraz tynk uszczelniający Hydrotynk U), renowacją murów ceglanych i z kamieni naturalnych (impregnacja wzmacniająca: Preparaty wzmacniające SW oraz Krzemianowy preparat wzmacniający KPW, naprawa ubytków (Zaprawy do uzupełniania ubytków w cegle i kamieniu naturalnym CG, Renowacyjna zaprawa murarska z trasem RZM), naprawa spoin (Renowacyjne zaprawy do spoinowania z trasem FG), scalanie kolorystyczne (Farba laserunkowa L), impregnacja hydrofobizująca (Silikonowe preparaty hydrofobizujące: WH wodny, SH rozpuszczalnikowy), zabezpieczeniem elewacji przed szkodliwymi solami (System tynków renowacyjnych WTA), zabezpieczeniem i renowacją elewacji tynkowanych: systemy specjalistycznych tynków, szpachli i gładzi mineralnych, wapienno-cementowych (TWC, TCW, TCL, TS, TSG, TK i TG) oraz czystowapiennych z trasem, na bazie wapna hydraulicznego (TWT, TWS, TWSG), 88

5 FOT. 2 5. Kamienica przy placu Komuny Paryskiej 1 w Łodzi fragmenty elewacji po renowacji kleje z trasem do okładzin układanych na starych, krytycznych i zasolonych podłożach (TZK), specjalistyczne farby ochronno-dekoracyjne (silikatowe, silikonowe, laserunkowe do kolorystycznego scalania), silikonowe impregnaty hydrofobizujące (WH i SH), wykonaniem/odtworzeniem elementów dekoracyjnych (zaprawy do odlewów, profili ciągnionych, sztukatorskie). Parametry i właściwości materiałów naprawczych zostały dostosowane do ich funkcji, oddziaływujących obciążeń oraz rodzaju podłoża. Oznacza to zachowanie pełnej kompatybilności z istniejącą substancją, co jest podstawowym warunkiem skuteczności i trwałości prac naprawczo-renowacyjnych. Odtworzenie skutecznych i trwałych powłok wodochronnych budynku materiałami do hydroiniekcji oraz mineralnymi szlamami izolacyjnymi i/lub tynkiem uszczelniającym jest jednym z podstawowych elementów prac renowacyjnych. W skład systemu wchodzą: krem iniekcyjny KI nowoczesny, bezrozpuszczalnikowy preparat stosowany przy kapilarnie podciąganej wilgoci, szczególnie zalecany w przypadku ścian o niejednorodnej strukturze zawierających pustki i rysy; pozwala na wyeliminowanie etapu wstępnej iniekcji rys i pustek; jest skuteczny przy murach całkowicie przesiąkniętych wilgocią (95 ± 5%), preparat krzemionkujacy KS bezrozpuszczalnikowy, zwężający i hydrofobizujący pory i kapilary materiał zawierający związki kwasu krzemowego, które podczas procesu krzemionkowania powodują hydrofobizację ścianek porów i zwężanie ich przekroju, zmniejszając tym samym możliwość kapilarnego podciągania wody przez materiał podłoża, 3 FOT. 6. Tynk szlachetny cyklinowany TCL do wykonywania dekoracyjnych wypraw tynkarskich 2 4» mineralne szlamy Atlas Woder Duo i Atlas Woder S dyfuzyjne, bezspoinowe materiały o bardzo wysokiej przyczepności do podłoża (dla Atlas Woder Duo > 1,5 MPa, dla Atlas Woder S > 3,5 MPa), niewrażliwe na mokre i zasolone podłoża.» tynkarska zaprawa zaporowa na zawilgocone i zasolone podłoża Tynk uszczelniający Hydrotynk U dyfuzyjna zaprawa wodoszczelna, zapewniająca jednocześnie podwyższoną odporność na uszkodzenia mechaniczne oraz trwałość wykonanej izolacji. Nie mniej ważne są środki flankujące. Równie istotną rolę pełnią tzw. środki flankujące tynki renowacyjne, które zapobiegają niszczeniu wysychającej przegrody przez sole (po odtworzeniu hydroizolacji ściany budynku zaczną wysychać, co może skutkować zwiększoną krystalizacją szkodliwych soli na ich powierzchni) oraz dodatkowo pozytywnie wpływają na proces wysychania ścian. System tynków renowacyjnych Atlas Złoty Wiek składa się z: obrzutki renowacyjnej TRO, renowacyjnego tynku podkładowego TRP, tynku renowacyjnego TR (szary) oraz TRB (biały), szpachli renowacyjnych TS (drobnoziarnista) i TSG (gruboziarnista). Może być stosowany także przy wysokim stopniu zasolenia, a jego skuteczność została potwierdzona certyfikatem WTA. Jest to o tyle istotne, że deklaracja właściwości użytkowych (będąca wymogiem formalnym) klasyfikująca tynk jako renowacyjny według normy PN-EN 998-1, Wymagania dotyczące zapraw do murów. Część 1. Zaprawa tynkarska nie świadczy o skuteczności systemu tynków. Wymogi stawiane przez WTA są zupełnie inne niż wymogi normowe. Systemy Atlas Złoty Wiek do naprawy i renowacji elementów budynków to gotowe zaprawy na bazie spoiw hydraulicznych, selekcjonowanego kruszywa oraz specjalnych dodatków i barwników. Naturalne wapno hydrauliczne po związaniu i dostatecznie długim twardnieniu na powietrzu zapewnia zaprawom trwałość i odporność na oddziaływanie wilgotnego środowiska. Z dodatków stosowanych w zaprawach Atlas Złoty Wiek warto wymienić przede wszystkim tras. Powoduje on zwiększenie odporności zapraw na agresywny wpływ środowiska, zwiększa odporność na wykwity solne, wpływając na czas wiązania (wydłużając go) i zmniejszając tempo przyrostu wytrzymałości, tym samym znacznie redukuje skurcz i zwiększa trwałość zaprawy. Poprawny dobór sposobu naprawy i systemu naprawczego musi iść w parze z odpowiednim wykonawstwem. Dlatego specjaliści z firmy Atlas oferują projektantom i architektom wsparcie na etapie diagnostyki i wykonywania dokumentacji projektowej, a wykonawcom szkolenia i wsparcie na etapie wykonywania prac naprawczo- -renowacyjnych. 89

Materiały i technologie mgr inż. Maciej Rokiel OKAP NA BALKONACH I TARASACH. WŁAŚCIWOŚCI I WYMAGANIA Balcony and terrace hoods. properties and requirements ABSTRAKT S. 96 Balkon czy taras to elementy konstrukcyjne budynku powiększające w niewątpliwy sposób jego wartość użytkową. Możliwości wykorzystania tych konstrukcji są ogromne od miejsca przeznaczonego na wypoczynek do przedłużenia salonu. Aby jednak balkon czy taras nie sprawiały użytkownikowi problemów, konieczne jest pokonanie problemów projektowych i wykonawczych. 1 2 3 Kiedy planuje się budowę domu, można wybrać zakup typowego projektu (który musi być później zaadaptowany do konkretnych warunków przez uprawnionego projektanta) lub zlecić wykonanie projektu indywidualnego. W pierwszym przypadku zwykle jest to projekt architektoniczno-budowlany, niezbędny do uzyskania pozwolenia na budowę, ale niezawierający rozrysowanych szczegółów i detali balkonów czy tarasów lub nietraktujący tego zagadnienia z należytą uwagą. Pozostawienie takiego stanu rzeczy może skutkować późniejszymi, czasochłonnymi i kosztownymi problemami z uszkodzeniami połaci i wilgocią. Dlatego trzeba to zagadnienie uszczegółowić przed rozpoczęciem prac budowlanych. Przy projekcie indywidualnym warto, aby inwestor świadomie współpracował z projektantem nad doborem rozwiązania konstrukcyjnego balkonu czy tarasu. W pierwszym momencie brzmi to może paradoksalnie, ale pozwala na późniejsze zaoszczędzenie nie tylko czasu i nerwów, lecz także pieniędzy. To inwestor ponosi późniejsze koszty budowy, a koszt poprawnego wykonania wspomnianych elementów nie należy do niskich. Występują dwa warianty uszczelnienia: powierzchniowe oraz drenażowe. Istotą powierzchniowego odprowadzenia wody jest wykonanie takiej warstwy użytkowej (okładziny z płytek), po której cała woda opadowa jest odprowadzana na zewnątrz. Wymusza to wykonanie uszczelnienia podpłytowego (zwanego także zespolonym), niedopuszczającego do penetracji wilgoci w warstwy tarasu/ balkonu (RYS. 1). Z kolei drenażowe odprowadzenie wody zakłada wnikanie części wody opadowej w specjalną, wodoprzepuszczalną warstwę (RYS. 2) i odprowadzenie jej poza połać przez specjalne profile z otworami. Jednym z newralgicznych miejsc tarasu czy balkonu jest okap. Specyfika tego detalu wymaga rozwiązania problemów związanych z: termoizolacją, hydroizolacją, korozją obróbek. Ich rozwiązanie nie jest łatwe, tym bardziej, że żaden z tych problemów nie może być rozwiązany w oderwaniu od pozostałych. Oznacza to, że tylko kompleksowe, poprawne rozwiązanie tego detalu gwarantuje późniejszy brak problemów. Do tego dochodzą uszkodzenia wynikłe z niepoprawnego zaprojektowania i wykonania warstw tarasu. RYS. 1. Balkon z uszczelnieniem zespolonym układ warstw; rys.: archiwum autora 1 okładzina ceramiczna na kleju cienkowarstwowym, 2 izolacje zespolona (podpłytkowa), 3 płyta konstrukcyjna (ze spadkiem) Najmniej widoczne od zewnątrz są błędy związane z termoizolacją. Skutkiem mostków termicznych są najczęściej kolonie grzybów pleśniowych na styku ściany pomieszczenia pod tarasem z płytą stropową tarasu. Wariant z uszczelnieniem zespolonym wyklucza możliwość penetracji wody w warstwy konstrukcji. Pod płytkami znajduje się warstwa hydroizolacji zwana uszczelnieniem zespolonym lub podpłytkowym. Nazwa wynika z faktu, że stanowi ono niejako całość z warstwą użytkową (warstwa użytkowa jest jednocześnie warstwą chroniącą tę izolację przed uszkodzeniem mechanicznym). Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania dla balkonu jest prostota układu: na płycie konstrukcyjnej wykonuje się warstwę spadkową (o ile sama płyta nie jest wykonana ze spadkiem), układa izolację z elastycznego szlamu. ABSTRAKT W artykule omówiono błędy projektowe i wykonawcze dotyczące okapu balkonów i tarasów oraz podano najważniejsze zasady poprawnych rozwiązań. Zwrócono uwagę na problemy związane z termoizolacją, hydroizolacją i korozją obróbek. Przedstawiono kluczowe materiały potrzebne do wykonania tego detalu. Przytoczono odpowiednie dokumenty i odniesienia. The article discusses the faults in design and execution of hoods over balconies and terraces, with specification of the most important rules for proper solutions. Attention was drawn to the aspects of thermal insulation, waterproofing and corrosion of detailings. The key materials needed to produce this detail are presented. Relevant documents and references are mentioned as well. Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym 90

Wygodna w użyciu jednoskładnikowa izolacja przeciwwilgociowa. Zalecana do uszczelnienia ścian i podłóg w łazienkach i kuchniach. Wysokoelastyczna. www.atlas.com.pl/wodere

REKLAMA Artykuł w pełnej wersji dostępny w wydaniu papierowym lub elektronicznym. Zamów prenumeratę/dostęp Informacje: VISBUD-Projekt Sp. z o.o. ul. Bacciarellego 8E/I 51-649 Wrocław tel. (+48) 71 344 04 34 Fax. (+48) 71 345 17 72 info@visbud-projekt.pl www.visbud-projekt.pl POSZUKUJEMY CHĘTNYCH JAKOŚĆ NA STANOWISKO 95 OD PRZEDSTAWICIEL PIWNICY AŻ REGIONALNY PO DACH

Konferencja Naukowo-Techniczna Międzyzdroje, 23-26 maja 2017 tel.: 91 fax: 91

Katalog firm A B A [A] 98 Aquapol Polska CPV 98 Astat 98 Ataszek AQUAPOL POLSKA CPV Generalny przedstawiciel w Polsce bezinwazyjne osuszanie murów [B] 98 Austrotherm 98 Baumit 98 Bosite Polska 99 BSW Polska www.aquapol.pl aquapol@aquapol.pl tel./faks: 74 664 71 30/31 Świebodzice [D] 99 Dryvit Systems USA BAUMIT [F] [G] 99 Fakro 99 Getzner zaprawy, tynki, produkty do renowacji zabytków, kleje i zaprawy szpachlowe, wyprawy wierzchnie, systemy ociepleń [I] 99 Griltex Polska 99 Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego 99 Izohan www.baumit.com sekretariat@baumit.pl tel.: 71 358 25 00 Wrocław 99 Izolex 99 Izolmat 99 Izopol 99 Izoterma [K] 99 Kerakoll 99 K-FLEX 99 Kingspan 100 Knauf 100 Knauf Bauprodukte 100 Knauf Industries 100 Knauf Insulation 100 Koelner 100 Korff Isolmatic [L] 100 Leister [M] 100 Mapei 100 Metalpur [N] 100 Natural Chemical Products 100 NMC Polska 100 Nordiska Ekofiber Polska [P] 100 Paroc Polska 100 PCC Prodex 100 Promat TOP [R] [S] [T] [U] 101 Remmers 101 Rockwool Polska 101 Ruukki Polska 101 Saint-Gobain Construction Products Polska marka ISOVER marka Leca marka Weber 101 Schomburg Polska 101 Siniat 101 Steinbacher Izoterm 101 Sto 101 Styropmin 101 Torggler Polska 101 Ursa Polska REKLAMA REKLAMA Austrotherm Sp. z o.o. Oświęcim www.austrotherm.pl info@austrotherm.pl tel.: 33 844 70 33 36 materiały termoizolacyjne ze styropianu i polistyrenu ekstrudowanego oraz sztukateria elewacyjna REKLAMA 98

B G G I I K Regufoam Regupol on your wavelength Technika antywibracyjna WWW.GETZNER.COM KOMPLEKSOWE ROZWIĄZANIA Z DZIEDZINY WIBROAKUSTYKI maty wibroizolacyjne wibroizolatory izolacje akustyczne posadzek IZOLEX hydroizolacje bitumiczne, polimerowe, epoksydowe; uszczelniacze hybrydowe i bitumiczne; roztwory gruntujące; system naprawy i ochrony betonu PCC; kleje do płytek; dodatki do betonów; wyroby betonowe www.izolex.pl biuro@izolex.pl tel.: 58 588 22 24 Skarszewy Izolacja dźwiękowa jastrychów i posadzek Izolacje od drgań fundamentów budynków IZOLMAT papy asfaltowe, dyspersyjne, masy asfaltowo-kauczukowe, termoizolacyjne płyty warstwowe, lepik asfaltowy na gorąco www.izolmat.com.pl izolmat@izolmat.com.pl tel.: 58 301 82 61 Gdańsk-Orunia IZOPOL pokrycia dachowe i fasadowe z płyt falistych włóknisto-cementowych, włóknisto- cementowe akcesoria wykończeniowe REKLAMA Materiały do ochrony przed drganiami BSW Polska biuro@regupol.pl tel. 660 506 696 www.bsw-wibroakustyka.pl DRYVIT SYSTEMS USA systemy ociepleń na styropianie i wełnie mineralnej, zaprawy, tynki, farby www.dryvit.pl tel.: 22 358 28 00, linia ulgowa: 801 379 848 FAKRO okna dachowe www.fakro.pl fakro@fakro.pl tel.: 18 444 04 44 GRILTEX Polska Folie i geosyntetyki www.griltex.pl biuro@griltex.pl tel.: 61 655 37 51 Warszawa Nowy Sącz Uszczelnienia geomembranami Złotkowo k. Poznania REKLAMA Dane do kontaktu: mariusz.czynciel@getzner.com Tel. 606 704 049 INSTYTUT MECHANIZACJI BUDOWNICTWA I GÓRNICTWA SKALNEGO materiały termoizolacyjne i hydroizolacyjne: testy, badania, aprobaty i certyfikaty www.imbigs.pl izolacja@imbigs.pl tel.: 32 258 13 73 IZOHAN oddział w Katowicach systemowe rozwiązania w zakresie hydroizolacji i renowacji: fundamentów, tarasów i balkonów, dachów, pomieszczeń mokrych, basenów, zbiorników na wodę i nieczystości, posadzek oraz szeroka gama produktów znajdujących zastosowanie w budownictwie inżynieryjnym, drogowym i przemysłowym www.izohan.pl info@izohan.pl tel.: 58 781 45 85 Gdynia www.izopol.pl info@izopol.pl tel.: 61 415 43 30 Trzemeszno IZOTERMA otuliny z twardej pianki poliuretanowej, izolacje termiczne i akustyczne metodą natrysku poliuretanowego www.izoterma.pl tel.: 62 592 63 00 Przygodzice k. Ostrowa Wlkp. KERAKOLL środki do przygotowania podłoży, materiały wykończeniowe, zaprawy, spoiny, materiały uszczelniające, hydroizolacje www.kerakoll.com kerakollpolska@kerakoll.com tel.: 42 225 17 00 Rzgów K-FLEX izolacje techniczne z kauczuku syntetycznego do: chłodnictwa, klimatyzacji, wentylacji, ogrzewnictwa, instalacji sanitarnych, przemysłowych, chemicznych, instalacji gazów technicznych, materiały do walki z hałasem i innych wszechstronnych zastosowań akustycznych oraz zabezpieczenia przeciwpożarowe www.k-flex.pl kontakt@k-flex.pl tel.: 63 288 02 00 Gdynia KINGSPAN systemy płyt warstwowych dla budownictwa www.kingspan.pl info@kingspan.pl tel.: 48 378 31 00 Lipsko 99

Katalog firm L N P KNAUF Industries Polska Sp. z. o.o. ul. Styropianowa 1 96-320 Mszczonów, Adamowice tel.: +48 46 857 06 17 faks: +48 46 857 06 11 info@knauf-industries.com www.styropianknauf.pl REKLAMA Styropian fasadowy, styropian dach/podłoga, płyty do ogrzewania podłogowego, izolacja fundamentów, izolacja garaży i parkingów KNAUF systemy suchej zabudowy, tynki gipsowe, masy szpachlowe, wylewki www.knauf.pl biuro@knauf.pl tel.: 22 572 51 00 Warszawa KNAUF BAUPRODUKTE środki gruntujące, systemy dociepleń, w tym klej zbrojony z włóknem, klej do styropianu, tynki mineralne, akrylowe, silikonowe, silikatowe, farby; kleje do płytek, masy samopoziomujące, fugi, silikony, gotowe masy, gładzie szpachlowe, zaprawy tynkarskie, szpachlówki cementowo- wapienne, środki czyszczące i pielęgnujące, tynki cementowo-wa pienne www.knauf-bauprodukte.pl bauprod@knauf.pl tel.: 22 369 56 00 Rogowiec KNAUF INSULATION produkty z wełny szklanej i wełny kamiennej www.knaufinsulation.pl tel.: 22 369 59 00 KOELNER systemy zamocowań www.koelner.com.pl tel.: 71 326 01 00 Warszawa Wrocław REKLAMA Autoryzowany dystrybutor w Polsce: Heisslufttechnik Flocke Sp. z o.o. ul. ks. W. Siwka 13, 40-306 Katowice tel.: 32 209 1202 www.heisslufttechnik.pl METALPUR termoizolacje, hydroizolacje: poliuretan www.metalpur.com.pl tel.: 52 374 87 33 Bydgoszcz NATURAL CHEMICAL PRODUCTS chemia budowlana, pianka polietylenowa www.ncp.com.pl tel.: 52 345 06 03 Bydgoszcz REKLAMA PAROC POLSKA izolacje budowlane i techniczne z wełny mineralnej www.paroc.pl paroc.polska@paroc.com tel.: 61 468 21 90 Trzemeszno KORFF ISOLMATIC obejmy zimnochronne do zastosowania w chłodnictwie oraz klimatyzacji, otuliny i maty kauczukowe, izolacje techniczne rurociągów cieczy i gazów, izolacje budowlane z granulatu wełny mineralnej, paroszczelna izolacja wewnętrzna ścian www.korff.pl tel. 71 390 90 99 Wojnarowice MAPEI produkty do montażu płytek ceramicznych i kamienia naturalnego, produkty do montażu wykładzin elastycznych i tekstylnych, domieszki do betonów i zapraw, środki do naprawy betonu, preparaty gruntujące, zaprawy do ociepleń zewnętrznych ścian budynków, zaprawy do renowacji i osuszania murów, farby de koracyjno -ochronne, produkty do montażu posadzek drewnianych www.mapei.pl info@mapei.pl tel.: 22 595 42 00 Warszawa NMC POLSKA izolacje techniczne na bazie polietylenu do zastosowań sanitarno-grzewczych oraz z kauczuku syntetycznego do zastosowań w systemach wentylacji i klimatyzacji, izolacje z kauczuku syntetycznego EPDM do systemów solarnych www.nmcinsulation.eu biuro@nmc.pl tel.: 32 373 24 40 NORDISKA EKOFIBER POLSKA termoizolacje www.ekofiber.com.pl office@ekofiber.com.pl tel.: 41 331 28 16 Zabrze Kielce PROMAT TOP kompleksowe rozwiązania w dziedzinach izolacji termicznej, wysokotemperaturowej, przeciwpożarowej oraz akustycznej. Naszą ofertę kierujemy do branż związanych z petrochemią, przemysłem hutniczym, OEM, przemysłem stoczniowym, kolejowym, lotniczym oraz wszystkich innych, gdzie powyższe rozwiązania znajdują zastosowanie www.promat-hpi.com/pl-pl www.promattop.pl hpi@promattop.pl kp@promattop.pl tel.: 22 212 22 80 Warszawa 100

R S S S U REKLAMA steinbacher izoterm sp. z o.o. 05-152 Czosnów, ul. Gdańska 14, Cząstków Mazowiecki tel. +48 (22) 785 06 90, fax +48 (22) 785 06 89 www.steinbacher.pl, biuro@steinbacher.pl steinonorm 300 OTULINY Z PÓŁSZTYWNEJ PIANKI POLIURETANOWEJ Zastosowanie: izolacja stalowych i miedzianych rurociągów centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody w budynkach mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych steinwool OTULINA IZOLACYJNA Z WEŁNY MINERALNEJ Zastosowanie: izolacja termiczna rurociągów centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody, przewodów klimatyzacyjnych, wentylacyjnych oraz solarnych, w budynkach mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych steinonorm 700 OTULINA Z TWARDEJ PIANKI POLIURETANOWEJ Zastosowanie: izolacja rurociągów i urządzeń ciepłowniczych usytuowanych w budynkach, piwnicach, kanałach (np. węzły ciepłownicze, kotłownie, ciepłownie itp.) oraz izolacja rurociągów i urządzeń w sieciach napowietrznych steinothan 107 PŁYTY TERMOIZOLACYJNE Z TWARDEGO POLIURETANU Zastosowanie: dachy płaskie i spadziste, fasady, ogrzewanie podłogowe steinodur PSN PŁYTY TERMOIZOLACYJNO-DRENAŻOWE Zastosowanie: fundamenty, ściany piwnic, cokoły, dachy płaskie odwrócone, tarasy, parkingi, podłogi, fasady steinodur UKD PŁYTY TERMOIZOLACYJNE Z POLISTYRENU Zastosowanie: dachy płaskie odwrócone, dachy zielone, tarasy, patio, parkingi, podłogi, ściany piwnic REMMERS ochrona budowli: uszczelnianie i renowacja, systemy tynków mineralnych, systemy powłok barwnych, ochrona i renowacja elewacji, naprawa betonu, posadzki żywiczne, produkty do układania płytek, masy i taśmy dylatacyjne, systemy termoizolacji wewnętrznej i renowacji antypleśniowej REKLAMA SAINT-GOBAIN CONSTRUCTION PRODUCTS POLSKA marka ISOVER produkty do izolacji termicznej i akustycznej z niepalnej wełny mineralnej szklanej i skalnej do zastosowania w budownictwie i przemyśle, folie i akcesoria www.isover.pl info@isover.pl tel.: 32 339 63 00 faks: 32 339 64 44 infolinia: 800 163 121 marka Leca keramzyt do zastosowań w izolacjach cieplnych, akustycznych i radiestezyjnych; w wypełnieniach stropów, drenażach, geotechnice, ogrodnictwie, rolnictwie, ochronie środowiska; do produkcji pustaków i bloczków, do lekkich betonów i zapraw ciepłochronnych www.leca.pl, www.lecadom.pl leca@leca.pl tel.: 58 772 24 10 11 faks: 58 772 24 19 REKLAMA TORGGLER POLSKA SP. Z O.O. ul. Sadowa 6, 95-100 Zgierz tel. 42 717 27 47 biuro@torggler.pl, www.torggler.pl renowacja i osuszanie zawilgoconych murów, izolacje przeciwwilgociowe i przeciwwodne, kleje do płytek, fugi, kleje w systemach ociepleń, tynki, farby, impregnaty Uszczelnienia budowlane i renowacja budownictwa Klejenie okładzin ceramicznych i z kamienia naturalnego/jastrychy Budownictwo inżynieryjne Ochrona powierzchni Dodatki i domieszki do betonu Schomburg Polska Sp. z o.o. ul. Sklęczkowska 18a 99-300 Kutno Tel.: 24 254 73 42 info@schomburg.pl www.schomburg.pl SINIAT systemy suchej zabudowy www.siniat.pl info NIDA: 801 11 44 77 Warszawa www.remmers.pl tel.: 61 816 81 00 ROCKWOOL POLSKA Tarnowo Podgórne materiały izolacyjne z wełny mineralnej www.rockwool.pl rockwool@rockwool.pl tel.: 68 385 02 50 RUUKKI POLSKA Cigacice systemy lekkiej obudowy, rozwiązania dotyczące hal i fasad, płyty warstwowe, konstrukcje stalowe, systemy pokryć dachowych, profile dachówkowe, trapezowe i faliste, metalowe systemy rynnowe, profile zimnogięte www.ruukki.pl infolinia: 801 11 33 11 Żyrardów marka Weber Kompleksowe systemy ociepleniowe, produkty do elewacji, tynki dekoracyjne, farby elewacyjne, zaprawy tynkarskie i klejące, podkłady podłogowe, systemy posadzkowe, samopoziomujące masy podłogowe, nowoczesne jastrychy cementowe, zaprawy techniczne, hydroizolacje i uszczelnienia obiektów budowlanych (tarasy, balkony, pomieszczenia mokre i wilgotne, fundamenty, baseny, zbiorniki wodne), renowacja murów, izolacje poliuretanowe PUR System, naprawa, wzmacnianie i ochrona konstrukcji żelbetowych, zaprawy klejące do płytek ceramicznych, gresu, szkła, kamienia naturalnego, izolacje podpłytkowe, fugi, silikony, taśmy uszczelniające, tynki cementowo-wapienne, zaprawy murarskie. www.netweber.pl infolinia: 801 620 000 kontakt.weber@saint-gobain.com Serwis weberexpress. Dostarczamy na budowę w 24 godziny! Warszawa STO systemy ociepleń elewacji: na styropianie i wełnie mineralnej, systemy wentylowane, podwieszane; tynki i farby elewacyjne i do wnętrz; dekoracyjne powłoki ścienne do wnętrz; systemy akustyczne i akustyczne powłoki sufitowe i ścienne; elementy architektoniczne i sztukaterie z Verofillu; specjalna oferta do obiektów zabytkowych; systemy do ochrony betonu; powłoki posadz kowe www.sto.pl info.pl@sto.com tel.: 22 511 61 00/02 Warszawa URSA POLSKA mineralna wełna szklana, polistyren ekstrudowany, otuliny na rury www.ursa.pl tel.: 32 262 20 73 Dąbrowa Górnicza 101

W poprzednich numerach OSTATNIO OPUBLIKOWANE 1/2017 Łukasz Drobiec, Diagnostyka i uszkodzenia betonowych posadzek przemysłowych Andrzej Konarzewski, Określanie ilości i rozmiaru uszkodzeń powłoki cynkowej na okładzinach płyt warstwowych Dariusz Kowalski, Materiały i elementy stosowane do wykonania lekkiej obudowy (cz. 3). Materiały okładzinowe kamienne i kamiennopochodne Paweł Krause, Tomasz Steidl, Dylatacje w systemach ETICS. Projektowanie Anna Lis, Energooszczędne rozwiązania stosowane przy wymianie lub renowacji okien Małgorzata Niziurska, Wojciech Drożdż, Ocieplanie ścian w technologii szkieletowej prawo a technologia Kinga Zębala, Izolacyjność akustyczna przegród wewnętrznych w budynku z wielkiej płyty 10/2016 Sławomir Dudziak, Wybrane zagadnienia projektowania dachów płaskich Leszek Dulak, Dźwięki uderzeniowe przenikające do pomieszczeń mieszkalnych z pomieszczeń komunikacji ogólnej na przykładzie pomiarów terenowych Krzysztof Pawłowski, Kształtowanie rozwiązań materiałowych stropodachów drewnianych w świetle nowych wymagań cieplnych Michał Piasecki, Michał Pilarski, Badania izolacyjnych wyrobów refleksyjnych oraz ich zastosowanie w przegrodach budowlanych Redakcja, Metody osuszania budynków Tomasz Rybarczyk, Wymagania techniczne stawiane ścianom działowym Sławomir Zalewski, Nowoczesne wyprawy tynkarskie w systemach ETICS Jerzy Żurawski, Optymalne rozwiązania z zakresu ogrzewania i wentylacji zgodne z najnowszymi wymaganiami technicznymi w ramach WT 2017 11/12/2016 Bartosz Badziąg, Rodzaje domieszek chemicznych i ich rola w kształtowaniu właściwości betonów cementowych Sebastian Czernik, Kleje do płytek ceramicznych aspekty wykonawcze Łukasz Drobiec, Konstrukcje betonowych posadzek przemysłowych Mariusz Garecki, Wymagania w zakresie izolacyjności przegród zewnętrznych kolejny etap zmian Mikołaj Jarosz, Akustyka wnętrz budynków oświatowych Piotr Konca, Marcin Koniorczyk, Przegląd i właściwości materiałów do wzmocnienia połączeń płyt gipsowo-kartonowych Anna Lis, Podniesienie termoizolacyjności stolarki budowlanej w budynkach zabytkowych Justyna Mikołajczyk, Ocieplenia na ocieplenia znaczenie diagnostyki istniejących ociepleń Małgorzata Niziurska, Teresa Wons, Reakcja na ogień nowe wymagania Tomasz Rybarczyk, Przegląd technologii stosowanych do wykonywania ścian działowych Przegląd wełny mineralnej Przegląd ociepleń od wewnątrz 9/2016 Aleksander Byrdy, Skutki braku wentylacji w dachu nad basenem Jerzy Ćwięk, Arkadiusz Węglarz, Wpływ nowelizacji ustawy o efektywności energetycznej na budownictwo Marcin Gryka, Właściwości i zastosowanie polimoczników Andrzej Konarzewski, Objaśnienia do procedury deklarowania wartości współczynnika przenikania ciepła płyt warstwowych Dariusz Kowalski, Materiały i elementy stosowane do wykonania lekkiej obudowy (cz. 1). Materiały metalowe Arkadiusz Maciejewski, Zabezpieczenia konstrukcji i elementów stalowych przed korozją Marzena Najduchowska, Nowelizacja norm na wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych Agata Stolarska, Jarosław Strzałkowski, Wykorzystanie programu CFD do oceny mostka termicznego w miejscu połączenia ściany z podłogą na gruncie z wariantowym usytuowaniem izolacji krawędziowej Paweł Sulik, Diagnostyka przeciwpożarowa budynków Przegląd systemów i produktów do hydroizolacji tarasów Archiwalne numery IZOLACJI można zamówić: telefonicznie: 22 512 60 51 lub e-mailem: ereda@medium.media.pl 102

NIEZAWODNA OCHRONA instalacji grzewczych, chłodniczych oraz budynków Izolacje ze szkła spienionego Opis produktu Materiał izolacyjny przeznaczony do termoizolacji i hydroizolacji. Charakteryzuje się wysoką odpornością chemiczną, niepalnością, paroszczelnością oraz odpornością na ściskanie, tłumi dźwięki. Te właściwości sprawiają, że znajduje szerokie zastosowanie jako materiał izolacyjny w budownictwie i przemyśle oraz w zastosowaniach indywidualnych. Cechy szczególne Może być stosowany w formie płyt, granulatu, otulin, obejm do rur, form kształtów wycinanych pod specjalne zastosowania. Zakres temperatur stosowania min./max: od 265 do +430 C. Klasa ogniowa A1. Współczynnik przewodzenia ciepła λ D = 0,055 W/(m K). Do montażu przewidziane są rozwiązania systemowe w postaci klejów, mastyków, obejm i zawiesi. Obejmy i kolana KOCOPOR/PIR/PUR Opis produktu Izolacje do instalacji chłodniczych/ h/ klimatyzacyjnych. Precyzyjnie dopasowane izolacje dla elementów stosowanych zarówno w przemyśle, jak i gospodarstwach domowych, wytwarzane na urządzeniach pracujących w systemie CNC z materiałów o najwyższej jakości, zapewniających stałe parametry izolacyjne. Produkty są indywidualnie dopasowywane do konkretnych wymagań klienta. Cechy szczególne Materiał: POLISTYREN (XPS) lub pianka PUR/ PIR. Gęstość 30 200 kg/m 3. Możliwość wykonania z warstwą paroszczelną. Otuliny i maty EUROBATEX Opis produktu Wysokiej jakości, kompletny program do izolacji instalacji rurowych, armatury, kanałów i zbiorników w chłodnictwie i systemach klimatyzacyjnych, zapewniający oszczędności energetyczne i zapobiegający tworzeniu się kondensatów. Cechy szczególne Wysoko elastyczna pianka o zamkniętej strukturze komórkowej z syntetycznego kauczuku. Efektywna grubość izolacji: 19 32 mm. Współczynnik oporu dyfuzyjnego pary wodnej: >7000 µ. KORFF Isolmatic Sp. z o.o. ul. Lotnicza 12, Wojnarowice, 55-050 Sobótka 1 tel.: 71 390 90 99, faks: 71 390 91 00 info@korff.pl www.korff.com www.superwand.pl