Informacje Biura Małopolskiej Izby Rolniczej na temat funkcjonowania podstawowych rynków rolnych, prac Zarządu i nowych aktów prawnych Dane opracowano na dzień 03.10.2014 r. Rynek zbóż wrzesień 2014 r. Od początku września 2014 r. na krajowych giełdach towarowych malały ceny pszenicy paszowej i kukurydzy, a pszenicy konsumpcyjnej i żyta konsumpcyjnego były w miarę stabilne. Natomiast jęczmień paszowy systematycznie drożał. Ostatni tydzień września po całotygodniowych spadkach Krajowe ceny skupu zbóż Zboża paszowe Zboża konsumpcyjne Średnie ceny na małopolskich targowiskach Cena zł/t (netto) Pszenica 621-639 Żyto 517-534 Jęczmień 552-566 Owies 418-451 Pszenżyto 532-550 Kukurydza 642-810 Pszenica 661-672 Żyto 485-511 Jęczmień 547-557 Pszenica 683-719 Żyto 500-690 Jęczmień 625-703 Pszenżyto 682-770 Owies 650-695 Kukurydza 950-1 000 Źródło: MRiRW, Zintegrowany System Rolniczej Informacji Rynkowej zakończył się niewielką korektą ceny na giełdzie, co nie przełożyło się na ceny w przetwórniach, ze względu na dużą ilość towaru na rynku krajowym. Młyny nadal kupowały małe ilości zbóż oferując niskie ceny. Pod koniec miesiąca ceny pszenicy paszowej wahały się od 495 zł/t do 565 zł/t, z odbiorem z gospodarstwa. Za pszenicę konsumpcyjną dostarczoną do młyna można było uzyskać ok. 600 zł/t. Sucha kukurydza pojawiła się we wszystkich regionach, przez co ceny znacznie spadły. Ceny ziarna z nowego zbioru kształtowały się w granicach 500 zł/t, z odbiorem z gospodarstwa. Cena jęczmienia wynosiła ok. 530 zł/t, z odbiorem z gospodarstwa. Prognozy dla tegorocznych zbiorów kukurydzy budzą duże kontrowersje. Według GUS zbiory w Polsce mogą wynieść około 4,6 mln ton, tj. o 12,7%. więcej niż w 2013 r. Izba Zbożowo-Paszowa przewiduje zbiory na poziomie ok. 3,7-3,8 mln ton, natomiast wg PZPRZ, w niektórych regionach kraju zbiory mogą kształtować się na poziomie 5 t/ha, co będzie wpływać niekorzystnie na ogólne zbiory, szacowane na 3 do 3,3 mln ton. Ważnym czynnikiem obniżającym plony są szkodniki poza omacnicą prosowianką i stonką kukurydzianą nowe tereny zasiedla urazek kukurydziany. Sytuacja na rynkach światowych Notowania cen targowiskowych w Małopolsce cena min. [zł/dt] cena max. [zł/dt] Pszenica 50,00 (Miechów, Wobrom) 90,00 (Sucha Beskidzka) Żyto 50,00 (Skała) 80,00 (Sucha Beskidzka) Jęczmień 45,00 (Miechów) 80,00 (Sucha Beskidzka) Pszenżyto 50,00 (Miechów) 80,00 (Wadowice) Owies 40,00 (Miechów) 80,00 (Sucha Beskidzka) Kukurydza 90,00 (Wadowice) 110 (Sucha Beskidzka) Rynek trzody chlewnej, żywca wołowego i drobiu wrzesień 2014 r. W bieżącym roku na rynku krajowym obserwowaliśmy stosunkowo krótki okres sezonowych wzrostów cen mięsa. Na początku III kwartału dynamika wzrostów wyhamowała i od lipca ceny systematycznie spadają. Wg informacji MRiRW w trzecim tygodniu września ceny skupu żywca wieprzowego na rynku krajowym odnotowały znaczny spadek (3% t/t). Ceny prosiąt za parę na małopolskich targowiskach Proszowice Miechów Wadowice Źródło: MODR Karniowice 340-370 zł 350-360 zł 360-400 zł Ceny (netto) zakupu bydła rzeźnego w ubojniach wg w.ż. [zł/kg] byki do 2 lat 6,55-6,63 byki pow. 2 lat 6,47-6,54 jałówki 6,11-6,17 krowy 4,49-4,51 Źródło: MRiRW, ZSRIR W analogicznym okresie 2013 r. średnia cena była o 18% w yższa. Na przełomie września i października za tuczniki Klasa półtusz wieprzowych wg SEUROP Cena zakupu wg wagi żywej [w zł/kg] POLSKA REGION POŁUDNIOWO- WSCHODNI S 4,66-5,10 4,73-5,10 E 4,60-5,83 4,63-5,01 U 4,28-4,73 4,33-4,69 R 4,02-4,45 3,96-4,31 O 3,70-4,06 3,55-3,85 P 3,28-3,58 3,14-3,51 Źródło: MRiRW - Zintegrowany System Rolniczej Informacji Rynkowej sprzedawane na wagę żywą, niektóre zakłady mięsne płaciły poniżej 4 zł i wszystko wskazuje na to, że takich zakładów będzie coraz więcej. Podobna sytuacja ma miejsce na rynkach innych znaczących producentów wieprzowiny w UE. Wg danych KE w Niemczech w tygodniu 15-21.09.2014 płacono o 4% mniej niż przed tygodniem (spadek o 12% r/r), w Holandii średnie ceny były mniejsze o 3% t/t (spadek o 16% r/r). Również w Danii, gdzie rynek trzody chlewnej należy do bardziej stabilnych, od kilku tygodni odnotowuje się spadki cen skupu świń, a w analizowanym okresie wieprzowina była tańsza o 11% r/r. W połowie września br. maksymalną cenę, jaką można było uzyskać za buhaja w wybitnym umięśnieniu (klasa S) to 7,2 zł w rozliczeniu na wagę żywą. W przypadku wyceny poubojowej, buhaje zaklasyfikowane do klasy R kosztowały maksymalnie 12,10 zł. Cena jałówek w wadze żywej osiągała górną granicę na poziomie 6,50 zł, natomiast w rozliczeniu poubojowym górny limit zatrzymał się na wartości 12 zł. Jeśli chodzi o krowy, w niektórych punktach ta grupa nie była wcale przyjmowana. Natomiast zakłady, w których prowadzony był skup, w drugiej dekadzie miesiąca płaciły za krowy ciężkie maksymalną cenę 5,30 zł w rozliczeniu wagi żywej. Ceny żywca wołowego w handlu targowiskowym [zł/kg] Małopolska Kraj cielęta 60-100 kg 10,00 10,46-10,84 młode bydło opasowe 6,50 6,13-6,39 krowy wybrakowane 4,40-4,49 Źródło: MRiRW - ZSRIR, MODR Karniowice W przypadku WBC stawka dla krów, w połowie miesiąca, wynosiła 10,6 zł. Na rynku krajowym oraz unijnym widoczny jest spadek cen kurcząt brojlerów. Według danych KE ceny w UE w okresie ostatnich pięciu tygodni obniżyły się o 4%. Równocześnie na rynku krajowym obserwowaliśmy głębszy, siedmioprocentowy spadek cen. W rezultacie cena żywca w kraju wyniosła przeciętnie 3,72 zł/kg w tygodniu 15-21.09.2014 (tj. obniżyła się o 0,30 zł/kg). Rynek owoców i warzyw wrzesień 2014 r. W trzecim tygodniu września tego roku na monitorowanych giełdach światowych nadal przeważały zniżki cen zbóż. W notowaniu z 18 września br. (za FAPA) na giełdzie w USA przeciętna cena pszenicy HRW, Nr 1 była o 6% niższa niż tydzień wcześniej. W tym czasie w Niemczech cena psze- Źródło: MODR Karniowice Według wrześniowego szacunku GUS, zbiory owoców z drzew w 2014 r. zwiększą się o 2,3% nicy konsumpcyjnej spadła o 2%, a na Ukrainie o 0,2%. Jedynie we Francji cena tego zboża wzrosła o prawie 1%. Giełdowa cena jęczmienia paszowego w Niemczech w ciągu tygodnia zmalała (o 2,8%) wzrosnąć mają zbiory jabłek. Mniejsze natomiast mają być zbiory gruszek, które szaco- i wyniosą 3,6 mln t. tj. o 43,3% więcej od średniej z lat 2006 2010. Do rekordowych 3,17 mln ton o 3%, a we Francji o 1%. W tym czasie w USA cena tego zboża pozostała niezmienna. Średnie ceny wane są na 75 tys. t (o 1,1% mniej). kukurydzy na giełdzie w USA i w Argentynie były mniejsze niż przed tygodniem odpowiednio W 2014 r. zwiększyć ma się produkcja warzyw gruntowych. GUS szacuje, że wzrost ten wyniesie 8,2%, a zbiory ukształtują się na poziomie 4,33 mln ton. Korzystny przebieg warunków o 1% i o 2%, a we Francji wyższe o 0,4%. Według francuskiej firmy analitycznej Strategie Grains, tegoroczna produkcja kukurydzy pogodowych latem sprzyjał poprawie plonowania większości warzyw. Oczekuje się, że najbardziej w UE będzie rekordowa i osiągnie 71,3 mln ton, głównie dzięki znacznemu wzrostowi produkcji we Francji, Rumunii, na Węgrzech i w Bułgarii. Oznacza to, że produkcja kukurydzy w UE tj. pietruszka, pory, selery i in. - o 19,1%. Nieco mniejszą skalę wzrostu przewiduje się w odniesie- wzrosną zbiory kalafiorów - o 16,6% (buraków ćwikłowych - o 10,7%, a także warzyw pozostałych będzie wyższa o 11%. niu do zbiorów kapusty (+8,9%), cebuli (+6,5%), a także marchwi (+2,1%). 1 2
3 Owoce / warzywa Ceny hurtowe na Ceny targowiskowe Na poziomie niezmienionym w odniesieniu do krajowe rynkach krajowych w Małopolsce ub.r. ukształtuje się produkcja ogórków, a o 4,5% [zł za kg] / [zł za szt.] mniejsze będą zbiory pomidorów gruntowych. buraki ćwikłowe 0,40-1,10 0,25-1,80 Wg GUS zmniejszą się również zbiory ziemniaków cebula biała 0,35-1,50 0,25-2,00 (o 7,7% r/r), które będą aż o 33,5% niż- kalafiory (szt.) 1,50-4,00 1,50-3,50 sze niż w latach 2006-2010. Tymczasem ceny kapusta biała (szt.) 1,00-1,50 0,60-2,50 notowane na rynku krajowym wskazują raczej marchew 0,45-1,10 0,30-2,00 na odwrotną tendencję w skupie we wrześniu ogórki gruntowe 1,00-4,00 1,00-3,00 za ziemniaki oferowano średnio 0,37 zł/kg tj. papryka czerwona 2,00-4,40 2,00-4,50 aż o 55% mniej niż rok wcześniej. Wprawdzie pieczarki 4,50-7,00 6,00-7,50 w krajach zachodnich UE oczekiwany jest znaczny pietruszka 1,20-3,00 0,90-4,00 wzrost produkcji, który mimo niewielkiego pomidory 1,66-3,83 1,55-5,00 udziału eksportu na krajowym rynku ziemniaków por (szt.) 0,70-1,20 0,60-1,80 być może przekłada się na spadek cen rzodkiewka (pęczek) 0,50-1,30 0,80-1,80 w Polsce. Przypuszczalny spadek produkcji GUS sałata (szt.) 0,75-2,00 1,50-2,00 tłumaczy dalszym ograniczeniem powierzchni seler 1,00-3,00 1,10-3,50 upraw w kraju. Plonowanie ziemniaków ma być ziemniaki jadalne 0,20-0,60 0,13-0,66 bowiem znacznie wyższe niż w ub. roku i szacowane jest na 246 dt/ha. gruszki 1,75-3,50 2,50 4,00 jabłka 0,80-2,33 1,50-2,50 W dniach od 16 do 23 września br., w ujęciu tygodniowym maliny 7,00-20,00 9,00-14,00 odnotowano spadek cen większości śliwki 0,50-3,00 1,50-3,00 warzyw. Wzrosły jedynie ceny cebuli, papryki zielonej, Źródło: MRiRW - Zintegrowany System Rolniczej Informacji Rynkowej, MODR Karniowice ogórków gruntowych i pomidorów szklar- niowych, a niezmienne pozostały notowania buraków czerwonych, pieczarek oraz ziemniaków. Informacje opracowane na podstawie: ZSRIR MRiRW, www.stat.gov.pl, www.farmer.pl, www.portalspozywczy.pl, www.wiescirolnicze.pl, www.agrolok.pl, www.rolpetrol.com.pl. Akty prawne, które weszły w życie we wrześniu 2014 r. Dz.U. 2014 nr 0 poz. 1153 Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25.08.2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o lasach. Dz.U. 2014 nr 0 poz. 1158 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29.08.2014 r. w sprawie szczegółowego zakresu zadań realizowanych przez Agencję Rynku Rolnego związanych z wdrożeniem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej programu Owoce i warzywa w szkole. Dz.U. 2014 nr 0 poz. 1190 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 04.09.2014 r. w sprawie realizacji przez Agencję Rynku Rolnego zadań związanych z ustanowieniem tymczasowych nadzwyczajnych środków wsparcia producentów niektórych owoców i warzyw w związku z zakazem ich przywozu z UE do Federacji Rosyjskiej. Dz.U. 2014 nr 0 poz. 1210 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 08.08.2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości i sposobu uiszczania opłat za zadania wykonywane przez okręgowe stacje chemiczno-rolnicze. Dz.U. 2014 nr 0 poz. 1213 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25.08.2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zawartości substancji niepożądanych w paszach. Dz.U. 2014 nr 0 poz. 1222 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19.08.2014 r. w sprawie wzoru dokumentu handlowego stosowanego przy przewozie, wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych. odpowiedzi na interwencje samorządu rolniczego W sierpniu br. samorząd rolniczy, na wniosek Prezydium Rady ds. Kobiet i Rodzin z Obszarów Wiejskich przy KRIR, zwrócił się do ministra pracy i polityki społecznej z wnioskiem o wszczęcie prac legislacyjnych nad zmianą art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz.U. 2014.567). W świetle tych przepisów, w sytuacji gdy rolnik lub domownik uzyskuje prawo do otrzymania zasiłku opiekuńczego przestaje być ubezpieczony w KRUS, bo budżet państwa pokrywa za niego składkę do ZUS, co w późniejszym czasie uniemożliwia takiej osobie pobieranie świadczeń emerytalnych z KRUS, ze względu na niespełnienie wymogów okresów składkowych. Odpowiedź ministra pracy i polityki społecznej z dn. 09.09.2014 r. jest dostępna na stronie internetowej www.mir.krakow.pl, Interwencje art. z dn. 17-09-2014. 13 sierpnia br. samorząd rolniczy zwrócił się do ministra rolnictwa z prośbą o przekazanie informacji uzasadniającej zaproponowany do notyfikacji kształt systemu płatności bezpośrednich, wnosząc jednocześnie o utrzymanie stawek i degresywności proponowanych w projekcie systemu płatności bezpośrednich w wersji B z dnia 17 czerwca br. W odpowiedzi resort rolnictwa podkreślił, że przekazany do konsultacji społecznych dokument pt. System płatności bezpośrednich w Polsce w latach 2015-2020 zawierał jedynie propozycje rozwiązań, wynikające z przyjętych ogólnych założeń dotyczących funkcjonowania nowego systemu płatności bezpośrednich, oraz oddziaływania tego systemu na sektor rolny i jego komplementarności względem innych mechanizmów wsparcia. Obecnie w MRiRW trwają intensywne prace nad wdrożeniem zreformowanego systemu płatności bezpośrednich do krajowego porządku prawnego. W najbliższym czasie do konsultacji społecznych zostaną przesłane projekty stosownych aktów prawnych wraz z uzasadnieniem dla proponowanych rozwiązań. Pełna treść odpowiedzi resortu rolnictwa z dn. 10.09.2014 r., zawierająca m.in. szczegółowe wyjaśnienia w odniesieniu do stawek dopłat w sektorach bydła i krów oraz degresywności znajduje się na stronie www.mir.krakow.pl, Interwencje z dn. 22-09-2014. Informacja Małopolskiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii, w związku z pismem MIR z dn. 11.08.2014 r., w sprawie ponownego wykonywania badań w przypadku wystąpienia dodatniego wyniku w kierunku choroby Aujeszkyego. Program zwalczania cha został wprowadzony w 2008 r. Badania są wykonywane prze z Pracownię Serologii Zakładu Higieny Weterynaryjnej w Krakowie metodą akredytowaną. Właściciel zwierzęcia w każdym czasie może, na własny koszt, pobrać próby do badania i przesłać do dowolnego laboratorium. W przypadku gdy posiadacz zwierząt ma zastrzeżenia do procedury pobierania prób urzędowych, powinien to zgłosić do właściwego miejscowo Powiatowego Lekarza Weterynarii, który w uzasadnionych przypadkach może zarządzić ponowne pobranie prób. Jeżeli właściciel nie zgadza się z wynikiem badania urzędowego ma prawo w określonym terminie odwołać się od niego oraz od wydanej przez Powiatowego Lekarza Weterynarii decyzji z tym związanej. Ponieważ próbki archiwalne wyników dodatnich są przechowywane w ZHW, ta sama próbka zostanie ponownie zbadana w laboratorium referencyjnym jakim jest PIW w Puławach (...). Informacja Dyrektora Małopolskiego Oddziału ARiMR (w odniesieniu do wniosków WZ MIR dotyczących kontroli gospodarstw indywidualnych na okoliczność uboju zwierząt gospodarskich dla własnych celów przez inspektorów weterynaryjnych) nt. przekazywania raportów dotyczących obrotu zwierzętami z ARiMR do Inspekcji Weterynaryjnej. Rolnik może pozyskać dla własnych celów mięso ze zwierząt gospodarskich, utrzymywanych we własnym gospodarstwie takich jak: cielęta (do 6 miesiąca życia) oraz świnie, owce i kozy. O planowanym miejscu i terminie przeprowadzenia uboju rolnik musi powiadomić właściwego powiatowego lekarza weterynarii co najmniej na 24 godziny przed planowanym zdarzeniem, tak aby możliwe było wykonanie badań dopuszczających mięso do spożycia. Równocześnie rolnik ma obowiązek zgłosić to zdarzenie w ARiMR w terminie do 7 dni w przypadku bydła, owiec i kóz, oraz do 30 dni w przypadku trzody chlewnej, w celu wprowadzenia zmian w rejestrze zwierząt. Agencja z kolei zobligowana jest do cyklicznego przekazywania danych dot. m.in. rejestracji i przemieszczania zwierząt gospodarskich do PIW. Pełna treść pisma oraz załączony artykuł pt. Ubój gospodarczy zwierząt dostępne są na stronie www. mir.krakow.pl, Interwencje z dn. 03-10-2014. 4
5 interwencje samorządu rolniczego wrzesień 2014 W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10.07.2014 r., który orzekł o niezgodności przepisów ustawy Prawo łowieckie z Konstytucją RP, w zakresie utworzenia obwodu łowieckiego, obejmującego nieruchomość prywatną wbrew woli właściciela nieruchomości oraz koniecznością zmiany przepisów w ciągu 18. miesięcy, Zarząd KRIR wystąpił do ministra środowiska, ministra rolnictwa oraz Przewodniczącego ZG PZŁ z inicjatywą współpracy przy tworzeniu projektu zmian do niniejszej ustawy. Zarząd KRIR przypomniał, że w związku z nasilającymi się problemami związanymi ze szkodami powodowanymi w uprawach rolnych przez dziką zwierzynę samorząd rolniczy powołał Zespół ds. szkód łowieckich, w którego pracach uczestniczą m.in. przedstawiciele Ministerstwa Środowiska, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Polskiego Związku Łowieckiego oraz Lasów Państwowych (www.mir.krakow.pl, Interwencje z dn. 23-09-2014). 18 września br. Zarząd KRIR, popierając wnioski zgłoszone przez wojewódzkie izby rolnicze, wystąpił do ministra rolnictwa o poszerzenie wykazu gatunków roślin uprawnych, do których przysługuje dopłata z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany o następujące gatunki roślin: kukurydza, rzepak i burak cukrowy (www.mir.krakow.pl, Interwencje z dn. 23-09-2014). Popierając wnioski zgłoszone przez wojewódzkie izby rolnicze, Zarząd KRIR ponownie wystąpił do ministra rolnictwa, zwracając uwagę na zbyt częste wprowadzanie zmian w rozporządzeniu MRiRW w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Program rolnośrodowiskowy objętego PROW na lata 2007-2013. Przystępując do programu rolnośrodowiskowego rolnik podjął zobowiązanie w oparciu o przygotowany przez doradcę rolnośrodowiskowego plan działalności rolnośrodowiskowej. W planie tym zobowiązał się do przestrzegania zasad oraz zapoznał się z sankcjami za ich nieprzestrzeganie, od pierwszego do ostatniego roku trwania programu. Z tego zobowiązania rolnik powinien być rozliczany, a nie z kolejnych zmian, które następują w trakcie realizacji. ARiMR nakłada na rolników sankcje za cały okres realizacji zobowiązania, powołując się na ww. rozporządzenie, oraz na akty prawne UE. Rolnicy zdają sobie sprawę, że nawet najlepiej przygotowany akt prawny przy wdrożeniu wymaga zmian, ale te zmiany nie mogą uderzać w osoby, które w dobrej wierze realizują jego pierwotne zapisy (www.mir.krakow.pl, Interwencje z dn. 23-09-2014). opinie i uwagi samorządu rolniczego wrzesień 2014 17 września Zarząd KRIR przekazał stanowisko samorządu rolniczego dotyczące projektu ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach PROW 2014-2020. Szczegóły na stronie www.mir. krakow.pl, Interwencje z dn. 22-09-2014. Uwagi dotyczące projektu ustawy o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników: Przedstawiony projekt zmiany ustawy nie wprowadza nowych rozwiązań prawnych, a jedynie proponuje pozostawić aż do końca 2016 r. obowiązujące już od roku 2012 zasady naliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne rolników. Zasady te podczas wprowadzania zapowiadane były jako tymczasowe. Należy przypomnieć, że 26 października 2010 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności wcześniejszych zasad ubezpieczenia zdrowotnego rolników z zasadami Konstytucji RP. Oczekując rozwiązań systemowych proponujemy dodanie w przedstawionym projekcie ustawy zapisów, które doprecyzują i jednoznacznie określą powierzchnię, która będzie brana pod uwagę przy ustalaniu wysokości składki zdrowotnej, gdyż dotychczasowe przepisy powodują wielokrotne naliczanie składek od tego samego areału powierzchni użytków rolnych w sytuacji współwłasności czy współposiadania. Ponadto powinien zostać ustalony górny pułap składki zdrowotnej na osobę, jak w ZUS. Przy określaniu zasad ubezpieczenia rolnika i domowników, należy zastosować rozwiązanie analogiczne, jak w innych działach gospodarki, w których składkę opłaca jedna osoba, będąca właścicielem gospodarstwa (czyli tylko na niej ciąży obowiązek ustawowy opłacania składki zdrowotnej z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego). Pozostali członkowie rodziny (tzw. domownicy) objęci są ubezpieczeniem zdrowotnym na pisemny wniosek płatnika składki. Współmałżonek rolnika opłacałby składkę jedynie w przypadku, gdyby posiadał oddzielne gospodarstwo rolne lub gdyby był współwłaścicielem (wtedy powinien opłacać składkę od ilości hektarów, do których ma prawo własności). Obecnie małżonkowie posiadający wspólne gospodarstwo rolne, oboje opłacają składkę zdrowotną liczoną od wielkości całego gospodarstwa, co zdaniem rolników stanowi niezrozumiałe podwójne obciążenie fiskalne. Takie same zasady należałoby zastosować przy współwłasności innej niż małżeńska (www.mir.krakow.pl, Interwencje z dn. 23-09-2014). Opinia dot. zmiany rozporządzenia MRiRW zmieniającego rozporządzenie w sprawie kwalifikacji osób uprawnionych do zawodowego uboju oraz warunków i metod uboju i uśmiercania zwierząt: Środowisko rolnicze z satysfakcją przyjęło zmianę bardzo restrykcyjnych regulacji dotyczących osób dokonujących uboju niektórych gatunków zwierząt na własny użytek. Najważniejszą oczekiwaną zmianą jest zniesienie obowiązku odbywania 3-miesięcznej praktyki na stanowisku ubojowym oraz zniesienie wymogu posiadania określonego poziomu wykształcenia, które w tym przypadku nie ma znaczenia merytorycznego. Zarząd KRIR wnioskuje o jak najszybsze wejście w życie niniejszego rozporządzenia. Projekt rozporządzenia jest dostępny na stronie internetowej www.mir.krakow.pl, Aktualności z dn. 23-09-2014. Stanowisko ws. projektu ustawy o utworzeniu Funduszu Wzajemnej Pomocy w Stabilizacji Dochodów Rolniczych: Po zapoznaniu się z projektem przedmiotowej ustawy, samorząd rolniczy stoi na stanowisku, że sama idea utworzenia funduszy stabilizacji dochodów jest oczekiwana przez samych rolników. Szczególnego znaczenia nabiera fundusz w nadzwyczajnych sytuacjach klimatycznych i gospodarczych, z którymi coraz częściej mamy do czynienia. Jednak wczytując się w zapisy projektu ustawy powstaje wiele wątpliwości. Jedna z najistotniejszych wątpliwości związana jest z odpisem, albowiem podstawą funkcjonowania funduszu mają być wpłaty po 0,2% wartości netto kupowanych produktów rolnych. Pieniądze odprowadzać będą firmy skupujące, jednak de facto to rolnicy ją będą płacić. Dlatego istnieje obawa, że będzie to kolejna składka obciążająca rolnika, bez większych możliwości skorzystania z tych środków. Szczegółowe uwagi na stronie internetowej www.mir.krakow.pl, Interwencje z dn. 25-09-2014. Aktualności Informacje Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Planowane stawki płatności bezpośrednich za rok 2013 W związku z opublikowaniem kursu wymiany, po którym przeliczane będą płatności bezpośrednie za 2014 r. (4,1776 zł za 1 EUR) w MRiRW opracowane zostały projekty rozporządzeń w sprawie stawek płatności stosowanych od 1 grudnia 2014 r., które zaplanowano wstępnie na następującym poziomie: Jednolita Płatność Obszarowa (JPO) 910,87 zł/ha; płatność uzupełniająca do powierzchni uprawy chmielu, do której przyznano płatność uzupełniającą do powierzchni uprawy chmielu za 2006 r. (płatność niezwiązana z produkcją) 1 000,39 zł/ha; płatność uzupełniająca do skrobi (płatność niezwiązana z produkcją) 351,69 zł/tonę; płatność uzupełniająca do tytoniu (płatność niezwiązana z produkcją) 4,53 zł/kg tytoniu jasnego z grupy odmian Virginia oraz 3,18 zł/kg tytoniu jasnego odmian typu Burley, tytoniu ciemnego suszonego powietrzem oraz tytoniu ciemnego suszonego powietrzem z możliwością dosuszenia i wędzenia; oddzielna płatność z tytułu owoców i warzyw (płatność do pomidorów) 165,55 zł/tonę; oddzielna płatność z tytułu owoców miękkich 1 569,76 zł/ha; płatność cukrowa 53,61 zł/tonę; płatność do krów 595,30 zł/szt.; płatność do owiec 125,32 zł/szt.; specjalna płatność obszarowa do powierzchni uprawy roślin strączkowych i motylkowatych drobnonasiennych 556,37 zł/ha. Komunikat dotyczący wprowadzania na rynek produktów mięsnych wędzonych tradycyjnie KE opracowała przepisy upoważniające Polskę do stosowania odstępstwa od obniżonych limitów dla WWA wprowadzonych rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1881/2006 z dn. 19.12.2006 r. ustalającego najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (Dz.Urz. 6
UE L 364 z 20.12.2006, str. 5, z pózn. zm.). Z tego odstępstwa będą mogli korzystać producenci, wprowadzający na rynek produkty mięsne wędzone w sposób tradycyjny. Zgodnie z tymi przepisami, polscy który podpisał stosowną umowę o współpracy. Aktualnie przy udzielaniu poręczeń spłaty kredytów studencki z poręczeniem ARiMR. Uzyskanie takiego kredytu możliwe jest wyłącznie w banku, producenci mogą od dnia 1 września 2014 r. przez trzy lata wytwarzać i wprowadzać do obrotu na rynku studenckich Agencja współpracuje z Bankiem Polskiej Spółdzielczości S.A. oraz SGB-Bankiem krajowym produkty mięsne tradycyjnie wędzone spełniające limity 5 µg/kg dla benzo(α)pirenu i 30 µg S.A. powstałym z połączenia Gospodarczego Banku Wielkopolski S.A. oraz Mazowieckiego Banku dla sumy czterech WWA. Regionalnego S.A. Poręczenia udzielane są przez Agencję bezpłatnie i obejmują okres o miesiąc dłuższy Produkty mięsne wędzone tradycyjnie umieszczane na rynku innych państw członkowskich UE, od niż wynikający z umowy o przyznaniu kredytu. Z warunkami udzielania poręczeń spłaty kredytów dnia 1 września 2014 r. bezwzględnie muszą spełniać nowe, niższe limity dla WWA tj. dla benzo(a)pirenu studenckich można zapoznać się na stronie internetowej www.arimir.gov.pl. 2 µg/kg, a dla sumy WWA 12 µg/kg. 6 października br. weszły w życie przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 30.09.2014 r. Po wejściu w życie aktu prawa krajowego producent będzie dodatkowo zobowiązany do poinformowania w formie pisemnej powiatowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na miejsce prowadzenia producenci owoców porzeczki czarnej lub owoców wiśni mogą ubiegać się o pomoc w wysokości zmieniającego rozporządzenie w sprawie realizacji niektórych zadań ARiMR, na podstawie którego działalności o zamiarze skorzystania z przedmiotowego odstępstwa oraz znakowania takich produktów 410 zł/ ha owocujących w 2014 r. upraw porzeczki czarnej lub wiśni. Pomoc będzie realizowana specjalnym znakiem weterynaryjnym w kształcie kwadratu. w formie tzw. pomocy de minimis. Oznacza to, że maksymalna kwota wsparcia wypłaconego w tej formie Wytyczne dotyczące prowadzenia produkcji i sprzedaży produktów pochodzenia zwierzęcego w ciągu trzech ostatnich lat nie może być wyższa niż równowartość 15 tys. euro. w ramach działalności MOL Aby otrzymać taką pomoc, trzeba wypełnić odpowiedni wniosek (dostępny na stronie internetowej arimr.gov.pl) i złożyć go do 15 października 2014 r. we właściwym biurze powiatowym Agencji. Na stronach internetowych ministerstwa rolnictwa www.minrol.gov.pl opublikowany zosta dokument pt. Wymagania weterynaryjne dla prowadzenia produkcji i sprzedaży produktów pochodze- Do wniosku należy dołączyć zaświadczenia o otrzymanej pomocy de minimis w ciągu ostatnich trzech lat lub oświadczenie, że nie korzystało się z takiego wsparcia. Ponadto, trzeba również przedstawić nia zwierzęcego w ramach działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej. Zachęcamy wszystkich oświadczenie o powierzchni, jaką zajmowały w 2014 roku owocujące uprawy czarnej porzeczki i wiśni. producentów rolnych, zainteresowanych prowadzeniem tego typu działalności, do zapoznania się z tym ARiMR pomoże również rolnikom, którzy ze względu na wprowadzenie ograniczeń handlowych, dokumentem. nie są w stanie spłacać zaciągniętych preferencyjnych kredytów inwestycyjnych bądź klęskowych. Informacje Agencji Restrukturyzacji imodernizacji Rolnictwa Pomoc Agencji polega na regulacji za rolnika części należnego bankowi oprocentowania. Rolnik będzie mógł wystąpić do banku, w którym wziął taki kredyt o zawieszenie jego spłaty nawet na dwa lata. W tym Nowy kształt dopłat bezpośrednich od 2015 r. czasie ARiMR będzie regulowała za rolnika należne bankowi oprocentowanie takiego kredytu. Nie jest Od 2015 roku będą obowiązywały nowe zasady przyznawania dopłat bezpośrednich. Jedną z nich to pomoc bezzwrotna i rolnicy, którzy skorzystają z tej możliwości będą musieli zwrócić środki zapłacone jest wprowadzenie obowiązku dywersyfikacji upraw. Dotyczy on tylko tych rolników, którzy posiadają za nich przez ARiMR. Forma zwrotu będzie zależała od tego, kiedy taki kredyt został udzielony. Więcej grunty orne o powierzchni powyżej 10 ha. Rolnicy ci, aby otrzymać dopłaty bezpośrednie za 2015 rok szczegółów na stronach internetowych i w oddziałach ARiMR. w pełnej, należnej im wysokości, muszą bezwzględnie przestrzegać tego obowiązku siejąc oziminy w tym roku. Dywersyfikacja polega na obowiązkowym wprowadzeniu, w zależności od powierzchni gospodarstwa, kilku rodzajów upraw. I tak, jeżeli rolnik posiada grunty orne o powierzchni od powyżej 10 ha do ARR przypomina, że inicjatywa pozyskania organizacji charytatywnej lub uprawnionej innej Informacje Agencji Rynku Rolnego 30 ha, wówczas musi prowadzić na nich przynajmniej dwie uprawy, przy czym główna uprawa nie może jednostki organizacyjnej oraz osoby fizycznej, która przyjmie wycofane owoce i warzywa leży w gestii zajmować więcej niż 75% całego areału. Natomiast w przypadku gdy powierzchnia gruntów ornych jest producenta owoców i warzyw dokonującego wycofania produktów z rynku. większa niż 30 ha taki rolnik musi wprowadzić tam trzy uprawy. Wielkość areału pierwszej uprawy nie Fizyczne wycofanie produktów wraz ze złożeniem we właściwym OT ARR niezbędnej dokumentacji może przekraczać 75% całkowitej powierzchni, a dwóch upraw łącznie 95%. Więcej o przewidzianych (wniosek o wsparcie, świadectwo zgodności z normami handlowymi UE dla świeżych owoców rozwiązaniach na stronie www.mir.krakow.pl, Aktualności z dn. 24-09-2014. i warzyw, świadectwo potwierdzenia przekazania produktów wycofanych z rynku, wystawione przez Od 5 września do 3 listopada 2014 r. można składać osobiście lub przez upoważnioną osobę w oddziałach regionalnych lub biurach powiatowych ARiMR wnioski aktualizacyjne o przyznanie pomocy organizacji charytatywnych i uprawnionych innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych, podmiot odbierający produkty), powinno odbyć się do dnia 15 października 2014 r. Rejestr uznanych z działania Modernizacja gospodarstw rolnych objętego PROW na lata 2007-2013. Wnioski mogą dostępny jest na stronie internetowej: www.arr.gov.pl. składać osoby, które spełniają następujące dwa warunki: W wyniku uzgodnień pomiędzy ministrem rolnictwa oraz Prezesem ARR, jest możliwość obecości ubiegały się o wsparcie na Modernizację w czasie naborów prowadzonych przez ARiMR w 2011, przedstawiciela izby rolniczej jako czynnika społecznego przy kontroli w gospodarstwach, które 2012 i 2013 roku i wówczas nie dostały pomocy z powodu braku środków, to znaczy znajdują się na złożyły powiadomienia do OT ARR w wzakresie operacji wycofania, zielonych zbiorów i niezbierania białej części list wojewódzkich określających kolejność przysługiwania dofinansowania w poszczególnych naborach; plonów w terminie do 3 września br. nie otrzymały bądź nie otrzymają z ARiMR do 4 września 2014 roku informacji o odmowie przyznania Informacje KRUS im pomocy finansowej z tego działania. Nie złożenie wniosku aktualizacyjnego w tym terminie oznacza, że taka osoba zostanie wykluczona z przyznania pomocy z ww. działania. Uchwałą Rady Ubezpieczenia Społecznego Rolników z 2 września 2014 r., miesięczna składka na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie w IV kwartale 2014 r. i I kwartale 2015 r. Żadnych aktualizacji wniosków o przyznanie pomocy z tego działania nie muszą dokonywać osoby, została ustalona w wysokości 42,00 zł za każdą osobę podlegająca temu ubezpieczeniu. Osoby objęte wymienionym ubezpieczeniem na wniosek w ograniczonym zakresie opłacają 1/3 pełnej składki, tj. 14 zł. które mieszczą się w limitach dostępnych środków, czyli znajdują w zielonej części ostatnich list określających kolejność przyznawania pomocy w wymienionych wyżej naborach. Więcej na stronie internetowej wwwarimr.gov.pl oraz w OT ARiMR. i I kwartale 2015 r. pozostanie w kwocie obowiązującej w II i III kwartale br., tj. w wysokości 84 zł. Podstawowa miesięczna składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w IV kwartale 2014 r. Pomoc dla studentów z terenów wiejskich Osoby ubezpieczone w gospodarstwie rolnym o powierzchni powyżej 50 ha przeliczeniowych użytków rolnych opłacają składkę podstawową i dodatkową miesięczną składkę na ubezpieczenie emerytal- Do 15 listopada br. studenci mieszkający na obszarach wiejskich mogą składać wnioski o kredyt 7 8
no-rentowe, o której mowa w art. 17 ust. 4 pkt. 1-4, wynoszącą w IV kw. 2014 r. i I kw. 2015 r.: 12% emerytury podstawowej, tj. 101,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących obszar użytków rolnych do 100 ha przeliczeniowych 24% emerytury podstawowej, tj. 203,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących obszar użytków rolnych powyżej 100 ha przeliczeniowych do 150 ha przeliczeniowych 36% emerytury podstawowej, tj. 304,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących obszar użytków rolnych powyżej 150 ha przeliczeniowych do 300 ha przeliczeniowych 48% emerytury podstawowej, tj. 405,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących obszar użytków rolnych powyżej 300 ha przeliczeniowych. Ustawowy termin uregulowania należnych składek za IV kwartał upływa 31 października 2014 r., a za I kwartał 31 stycznia 2015 r. Pozostałe informacje 24 września br. Europejska Fundacja Rozwoju Wsi Polskiej przedstawiła raport Uwarunkowania i konsekwencje opodatkowania rolnictwa w Polsce, który omawia zasadność wprowadzenia rozwiązań podatkowych w polskim rolnictwie. W raporcie zaprezentowano możliwe warianty opodatkowania rolnictwa oraz konsekwencje ich wprowadzenia. Omówione zostały również przykładowe systemy opodatkowania rolnictwa w krajach UE. Raport dostępny jest na stronie internetowej www. efrwp.pl oraz www.mir.krakow.pl. Z prac Zarządu i biura MIR: 1) We wrześniu odbyły się dwa posiedzenia Zarządu MIR 4 i 18 września 2014 r. 2) Imprezy promocyjno-marketingowe, w których uczestniczyli członkowie Zarządu, pracownicy i delegaci Małopolskiej Izby Rolniczej oraz pracownicy biura: 6 7 września Międzynarodowa Wystawa Rolnicza Agropromocja 2014 w Nawojowej 6 7 września Gonitwy Włościańskie Koni Małopolskich na błoniach krakowskich 7 września XV Święto Fasoli w Zakliczynie 7 września Dożynki Jasnogórskie Ogólnopolskie Święto Dziękczynienia za Plony 14 września Dożynki Powiatu Suskiego w Makowie Podhalańskim. 14 września XX Charsznickie Dni Kapusty 14 września Podgórzańskie Święto Wina i Miodu w Gromniku 21 września Dożynki Prezydenckie w Spale 19 21 września XX Dni Huculskie w Regietowie 21 września Święto Suszonej Śliwki w Iwkowej Ponadto przewodniczący oraz delegaci rad powiatowych MIR uczestniczyli w wielu lokalnych gminnych i powiatowych uroczystościach dożynkowych. 3) Spotkania, konferencje i szkolenia, w których uczestniczyli członkowie Zarządu, delegaci oraz Dyrektor MIR: 4 września posiedzenie Społecznej Rady Doradztwa Rolniczego MODR w Karniowicach 10 września Posiedzenie Powiatowej Rady Zatrudnienia w Tarnowie i w Krakowie 18 września CK UR w Krakowie, konferencja pt. 120 lat Hodowli Polskiego Bydła Czerwonego 19 września Zawoja, Konferencja Kultura pasterska łuku Karpat i jej oddziaływanie na kulturę Babiogórców 19-21 września w Zakopanem odbyło się szkolenie wyjazdowe z zakresu rozwoju obszarów wiejskich dla rolników z województwa łódzkiego, w którym uczestniczyli delegaci MIR 24 września Wołowice, Seminarium terenowe Analiza wykorzystania małych zwierząt trawożernych do innowacyjnego, naturalnego utrzymania obwałowań przeciwpowodziowych we właściwym stanie 25 września Centrum Kongresowe UR w Krakowie, międzynarodowa konferencja Wyzwania programu PROW 2014-2020 w świetle istniejących doświadczeń krajowych i międzynarodowych 26 września Smardzowice, Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Modernizacji Terenów Wiejskich SWM 26 września Rada Regionu LGD Podbabiogórze. 4) Działalność organizacyjna: We wrześniu zrealizowana została uchwała nr 26/Z/2014/IV Zarządu MIR z dn. 13.08.2014 r. zakupiono i przekazano ziarno za kwotę 30 tys. zł jako pomoc dla rolników z powiatów limanowskiego i myślenickiego, poszkodowanych podczas powodzi, która miała miejsce latem br. 14 września odbył się Piknik Warzywny zorganizowany przez Małopolską Izbę Rolniczą, Radę Powiatową MIR w Proszowicach oraz Giełdę Rolną EK-ROL Sp. z o.o. w Proszowicach. MIR oraz GR EK-ROL zakupiły 7 ton warzyw, przeznaczonych do dyspozycji uczestników Pikniku. Podczas imprezy można było degustować potrawy przygotowane przez miejscowe koła gospodyń wiejskich: KGW z Klimontowa, Ostrowa, Jakubowic, Teresina, Szczytnik Kolonii i Kościelca. Zorganizowaliśmy również konkursy z nagrodami dla dzieci i dla dorosłych. 27-28 września w obiektach zabytkowego folwarku UR w Krakowie przy ul. Balickiej odbyły się I Małopolskie Targi Żywności Zasmakuj z UR oraz posiedzenie Konwentu Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Małopolska Izba Rolnicza była jednym ze sponsorów Targów. Na stoiskach, którymi dysponowaliśmy, małopolscy rolnicy i producenci żywności oferowali swoje najlepsze produkty, wśród których znalazły się m.in.: fasola Piękny Jaś z Doliny Dunajca, jabłka raciechowickie, suska sechlońska, sery górskie, miody i produkty pszczelarskie, tradycyjne pieczywo w tym m.in. kukiełka uszewska. 5) Współpraca zagraniczna: 9 września w biurze MIR w Krakowie gościła grupa 30 uczniów wraz z nauczycielami ze szkoły Legta z Cote St. Andre z regionu Rhône-Alpes. 6) Realizacja projektów: Od 15 września trwa drugi etap realizacji projektu Środowisko bez barszczu Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi Manden), którego liderem jest Uniwersytet Rolniczy w Krakowie. Małopolska Izba Rolnicza oraz Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin (IHiAR) ZD Grodkowice to partnerzy strategiczni przedsięwzięcia. We wrześniu kontynuowano zwalczanie chemiczne i mechaniczne barszczu, a koordynatorzy przystąpili do monitoringu skuteczności przeprowadzonych zabiegów. W październiku i listopadzie br., w 31 małopolskich gminach uczestniczących w projekcie, odbywać się będą spotkania informacyjne poświęcone głównie efektom dotyczczasowych zabiegów zwalczania barszczu. Więcej szczegółowych informacji o projekcie znajduje się na stronie internetowej www. barszczsosnowskiego.ur.krakow.pl. Trwa weryfikacja i gromadzenie dokumentacji warunkującej udzielenie dotacji z WFOŚiGW do zakupu wapna przez rolników, realizowanego w ramach zadania pt. Wapnowanie gleb zdegradowanych w wyniku powodzi w latach 2009 2013 w wybranych miejscowościach województwa małopolskiego. Program objmuje prawie 9 gmin w powiatach miechowskim, proszowickim i krakowskim, na obszarze o pow. ok. 1 428 ha. MIR w konsorcjum z MSDR w Krakowie oraz MODR w Karniowicach realizuje ostatni etap III edycji szkoleń pt. Szkolenia w zakresie cross-compliance w województwie małopolskim. Realizację projektu rozpoczęliśmy jesienią ub.r. Łącznie w latach 2013-2014 przeszkolonych zostanie ok. 3 400 rolników. MIR prowadzi nabór na szkolenia z zakresu pielęgnowania i ochrony upraw leśnych, organizowane przez Krajową Radę Izb Rolniczych. Szkolenia będą się odbywały w okresie od października do połowy grudnia br. (harmonogram dostępny jest na stronie internetowej www. mir.krakow.pl). Wszystkich chętnych prosimy o kontakt z pracownikami biur MIR w Krakowie (tel. 12 643 16 87), Tarnowie (tel. 14 655 58 68), Nowym Sączu (tel. 18 441 41 55), Wadowicach (tel. 33 823 26 58) i Miechowie (tel. 41 230 80 88). Informacje opracowane przez Biuro Małopolskiej Izby Rolniczej na podstawie informacji własnych oraz stron 9 internetowych: www.minrol.gov.pl, www.arr.gov.pl, www.arimr.gov.pl, www.krus.gov.pl. 10