Rozkład materiału dla przedmiotu przyroda kl. II b

Podobne dokumenty
1.4 Obserwacja, w tym astronomiczna, jako źródło informacji geograficznej. Analiza ewolucji poglądów i teorii budowy Wszechświata.

PRZYRODA geografia Wymagania edukacyjne

przedstawia różne teorie dotyczące rozwoju Wszechświata, korzystając z różnych źródeł informacji rozróżnia ciała niebieskie

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu Przyroda, część 4, geografia dla szkoły ponadgimnazjalnej

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu Przyroda, część 4, geografia dla szkoły ponadgimnazjalnej

Wymagania edukacyjne z przyrody dla wątku geografia

PRZYRODA W SZKOLE PONADGIMNAZJALNEJ. Podstawa programowa w szkole ponadgimnazjalnej przyroda.

Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie

1 Propozycja rozkładu materiału nauczania przyrody dla wątku geografia

Elementy astronomii w nauczaniu przyrody. dr Krzysztof Rochowicz Zakład Dydaktyki Fizyki UMK 2011

IV etap edukacyjny BIOLOGIA / PRZYRODA. III etap edukacyjny BIOLOGIA

Zakres wymagań na poszczególne oceny szkolne uczeń opanował wymagania określone na ocenę dopuszczającą dostateczną. dobrą

Wymagania edukacyjne z przyrody dla wątku geografia w klasach 2 i 3 Społecznego Liceum Ogólnokształcącego Splot im. Jana Karskiego

Zakres materiału i kryteria oceniania dla przedmiotu uzupełniającego PRZYRODA dla klasy 2A i 2B

ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA PRZYRODY DLA KLASY II LO W ROKU SZKOLNYM 2019 / METODA NAUKOWA I WYJAŚNIANIE ŚWIATA

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII poziom podstawowy

GEOGRAFIA KLASA I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z geografii.

Wymagania edukacyjne z przyrody kl. II

1 Propozycja planu wynikowego z przyrody dla wątku geografia

Wymagania edukacyjnych z przyrody dla wątku biologia

Przedmiotowy system oceniania z przyrody dla wątku geografia

1 Propozycja wymagań edukacyjnych z przyrody dla wątku geografia

1 Wymagania edukacyjne z przyrody dla wątku geografia

1 Propozycja wymagań edukacyjnych z przyrody dla wątku geografia

1 Propozycja wymagao edukacyjnych z przyrody dla wątku geografia

Przyroda wymagania edukacyjne w klasie III

GEOGRAFIA. III etap edukacyjny. 10. Wybrane regiony świata. Relacje: kultura-przyroda-gospodarka. Uczeń:

1 Propozycja wymagań edukacyjnych z przyrody dla wątku geografia

Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu przyroda wątek geografia dla klasy 3L w roku szkolnym 2018/2019

Wymagania edukacyjne z przedmiotu przyroda wątek geografia 2LO

Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu przyroda wątek geografia dla klasy 3C w roku szkolnym 2016/2017

Wymagania edukacyjne - Przyroda wątek geograficzny

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO OTRZYMANIA PRZEZ UCZNIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Z PRZYRODY - GEOGRAFIA

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZYRODY dla wątku GEOGRAFIA

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu Przyroda, część 1, fizyka dla szkoły ponadgimnazjalnej

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZYRODY DLA WĄTKU GEOGRAFIA

1 Propozycja wymagań edukacyjnych z przyrody dla wątku geografia

1 Propozycja wymagań edukacyjnych z przyrody dla wątku geografia

1 Propozycja wymagań edukacyjnych z przyrody dla wątku geografia

dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący Metoda naukowa i wyjaśnianie świata

Zakres materiału i kryteria oceniania oraz zakres wymagań dla przedmiotu uzupełniającego PRZYRODA dla klasy 3B

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny. z przedmiotu. przyroda (dla wątku geografia)

światowej na podstawie mapy podaje cechy podziału wyjaśnia wpływ ustroju politycznego na rozwój administracyjnego Polski

Ekologiczna ścieżka edukacyjna

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: GOSPODARKA WODNA

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z geografii w klasie I gimnazjum Ocenę celująca otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i

WYMAGANIA EDUKACYJNE. niezbędne do otrzymania przez ucznia poszczególnych. śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z geografii.

GEOGRAFIA treści nauczania zakres rozszerzony 5 SEMESTR Janusz Stasiak Ciekawi świata 2 Wydaw. OPERON podręcznik

STRUKTURA ZADAŃ EGZAMINACYJNYCH. Badana umiejętność. Nr zadania. programowa

WYMAGANIA OGÓLNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z GEOGRAFII W KLASACH I-III GIMNAZJUM

WYMAGANIA EDUKACYJNE -PRZYRODA

REALIZACJA ŚCIEŻKI EKOLOGICZNEJ

ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANYCH NA POSZCZEGÓLNYCH STOPNIACH WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII W KLASACH PIĄTEJ, SZÓSTEJ, SIÓDMEJ I ÓSMEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ obowiązujące od 1 września 2019 r.

Opisuje proces ewolucji geografii jako dziedziny wiedzy i nauki, określa jej

SZKOŁA PODSTAWOWA IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W BABIAKU

Kryteria oceniania z geografii (PSO) wg Podstawy Programowej i programu nauczania do podręczników Nowa Nasza Planeta.

ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA PRZYRODY DLA KLASY II LO W ROKU SZKOLNYM 2014 / 2015.

Przedmiotowy system oceniania geografia gimnazjum

WYMAGANIA PROGRAMOWE PÓŁROCZNE I ROCZNE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA DLA KLAS 8

Kategorie i waga ocen na lekcjach geografii:

Analiza ciągłości edukacji dla zrównoważonego rozwoju w aspekcie środowiskowym na różnych poziomach kształcenia ogólnego w Polsce

Wymagania edukacyjne z przyrody kl 3o, rok szkolny 2016/17

MIEJSKI OŚRODEK DOSKONALENIA NAUCZYCIELI w KONINIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI W KONINIE

Przedmiotowy system oceniania z przyrody w kl. 6

GEOGRAFIA. Podstawa programowa SZKOŁA BENEDYKTA

Zakładane efekty kształcenia dla kierunku

Tryb ustalania i podwyższania oceny semestralnej oceny semestralnej, końcowo rocznej:

Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Nr 144/2013/2014. z dnia 24 czerwca 2014 r.

Tryb ustalania i podwyższania oceny semestralnej oceny semestralnej, końcoworocznej:

rozszerzające (ocena dobra)

1. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia.

NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA

Ochrona Środowiska I stopień

Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy I I semestr podręcznik Planeta Nowa 1

WYMAGANIA EDUKACYJNE - KLASA 8 SZKOŁY PODSTAWOWEJ - GEOGRAFIA

GEOGRAFIA klasa 1 Liceum Ogólnokształcącego (4 letniego)

Wymagania edukacyjne

Przedmiotowe Zasady Oceniania z geografii uwzględniają główne ramy i wartości określone Zasadami Wewnątrzszkolnego Oceniania.

1. Zmiany na mapie politycznej świata

plany wynikowe geografia poziom podstawowy klasa pierwsza

Wymagania edukacyjne kl. IV. Dzi ał pro gra mu I. Ja i moje otoczenie. Poziom wymagań konieczny podstawowy rozszerzający dopełniający

PLAN DYDAKTYCZNY ŚCIEŻKI EKOLOGICZNEJ

Geografia - wymagania edukacyjne,,bliżej geografii 3 - Alicja Januś

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZYRODY

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017

Rozkład materiału i plan dydaktyczny: Oblicza geografii, zakres podstawowy

EFEKTY KSZTAŁCENIA NA STUDIACH PODYPLOMOWYCH NAUCZANIE PRZYRODY W SZKOLE PODSTAWOWEJ

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z geografii w klasie I gimnazjum Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZYRODY KL.VI. - opanował wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania przyrody w klasie VI

Program nauczania GEOGRAFII w Gimnazjum w Siedlcu.

Azja 1. Azja kontynent wielkich kontrastów

Nowa podstawa programowa dla przyrody. Blandyna Zajdler kierownik zespołu ekspertów MEN tworzących podstawę programową dla przedmiotu przyroda

Opis kierunkowych efektów kształcenia w obszarze nauk przyrodniczych na I stopniu kierunku BIOLOGIA

1. Zasady nauczania przyrody. Charakterystyka zasad nauczania. Część praktyczna: Portfolio Omówienie regulaminu praktyki z przyrody.

Zakres wymagań z Podstawy Programowej z geografii w klasach I-III gimnazjum. Treści nauczania Kl. I

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CZĘŚĆ 2. PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GM-P8

Program koła geograficznego w Publicznym Gimnazjum im. Władysława II Jagiełły w Choszcznie

Transkrypt:

Rozkład materiału dla przedmiotu przyroda kl. II b lp. Temat lekcji Wątek tematyczny w podstawie programowej Jedno stka tema tyczna 1.Zapoznanie z wymaganiami, lekcja organizacyjna. 2,3,4 (3h) Jak wyjaśniano historię Wszechświata? Układ Słoneczny. 1. Metoda naukowa i wyjaśnianie świata Cele ogólne 1.4 Obserwacja, w tym astronomiczna, jako źródło informacji geograficznej. Analiza ewolucji poglądów i teorii budowy Wszechświata. Kształcone umiejętności, opisuje warunki prawidłowego planowania, prowadzenia i dokumentowania obserwacji geograficznych, w tym astronomicznych; charakteryzuje wybrane teorie powstawania Wszechświata; opisuje teorię geocentryczną Ptolemeusza oraz teorię heliocentryczną Kopernika wykorzystuje różne źródła informacji, aby przedstawić wybrane teorie dotyczące rozwoju Wszechświata. - wyjaśnia teorię Wielkiego Wybuchu - wyjaśnia budowę Wszechświata, korzystając z modelu rozróżnia ciała niebieskie - opisuje budowę Układu Słonecznego 5 6 7 Sprawdzenie wiadomości ze zrealizowanego materiału Rozwój myśli geograficznej Świat przed Kolumbem i po nim 2. Historia myśli naukowej 3. Wielcy rewolucjoniści nauki: 2. 4 Ocena znaczenia obserwacji i eksperymentów w rozwoju geografii. teorii aktualizmu geograficznego. Analiza zmian w gospodarowaniu zasobami środowiska naturalnego zachodzących na przestrzeni wieków 3.4 naukowych w dziedzinie geografii w poszczególnych okresach historii. Przedstawienie charakteryzuje największe osiągnięcia nauk geograficznych na przestrzeni wieków; wyjaśnia zasady aktualizmu geograficznego; ocenia rolę obserwacji i eksperymentów w rozwoju nauk geograficznych; analizuje zmiany w gospodarowaniu zasobami przyrody; określa przyczyny zmian w gospodarowaniu zasobami środowiska przyrodniczego na poszczególnych etapach charakteryzuje osiągnięcia wybranych odkrywców nowych terenów; analizuje uwarunkowania dokonań największych odkrywców; wykazuje znaczenie odkryć geograficznych dla rozwoju nauk geograficznych;

historii odkryć geograficznych. Ocena społeczno - gospodarczych konsekwencji odkryć geograficznych. ocenia społeczne konsekwencje odkryć geograficznych; uzasadnia wpływ odkryć na rozwój gospodarczy wybranych regionów świata. 8,9 Ingerencja człowieka w środowisko przyrodnicze 4. Dylematy moralne w nauce: 4.4 regionów przekształconych przez człowieka. Ocena konsekwencji nadmiernej eksploatacji zasobów naturalnych. analizuje poszczególne rodzaje działalności człowieka najbardziej ingerujące w środowisko przyrodnicze; ocenia zmiany poszczególnych elementów środowiska powstające w wyniku eksploatacji zasobów naturalnych; uzasadnia przyczyny ingerencji człowieka w środowisko przyrodnicze; proponuje rozwiązania ograniczające ingerencję człowieka w środowisko geograficzne. 10 Czym różni się nauka od pseudonauki? 5. Nauka i pseudonauka: 5.4 Poznanie naukowych metod weryfikowania informacji. Porównanie naukowych i pseudonaukowych informacji. Analiza informacji geograficznych pod kątem naukowym. Porównanie naukowych i pseudonaukowych sposobów odtwarzania historii geologicznej Ziemi. posługuje się naukowymi metodami weryfikowania informacji; rozróżnia naukowe i pseudonaukowe informacje o treści geograficznej; wykrywa treści niezgodne z aktualną wiedzą naukową w różnych źródłach informacji; porównuje założenia kreacjonizmu z naukową teorią powstania Ziemi; charakteryzuje naukowe metody określania historii

11, 12 Problemy globalne w mediach. 6. Nauka w mediach: 6.4 Ocena informacji medialnych pod kątem naukowym. Analiza informacji o tematyce geograficznej pojawiających się w środkach masowego przekazu pod kątem zgodności z aktualną wiedzą naukową. selekcjonuje informacje dotyczące wybranych problemów globalnych pojawiające się w mediach; porównuje informacje medialne z wiedzą pochodzącą ze źródeł naukowych na temat wyczerpywania się źródeł energii; ocenia obiektywność przekazu informacji na temat energetyki jądrowej w mediach; porównuje argumenty za wpływem działalności człowieka na klimat i przeciw niemu określa obraz współczesnego świata na podstawie analizy treści prezentowanych w mediach. 13 Modelowanie zjawisk geograficznych 7. Nauka w komputerze: 7.4 zastosowania narzędzi informatycznych w geografii. Przedstawienie przykładów modelowania zjawisk i procesów geograficznych. Analiza treści geograficznych dostępnych w internecie. analizuje przydatność narzędzi informatycznych w rozwoju nauk geograficznych; określa przykłady zastosowania modeli w geografii - analizuje modelowanie zmian klimatycznych; ocenia przydatność modelowania zjawisk i procesów geograficznych w przewidywaniu zmian środowiska; wyszukuje i interpretuje treści geograficzne umieszczone w internecie 14 Odkrycia polskich podróżników 8. Polscy badacze i ich odkrycia: 8.4 roli polskich badaczy w rozwoju nauk geograficznych. Ocena znaczenia odkryć geograficznych polskich badaczy. Omówienie znaczących odkryć polskich badaczy z punktu widzenia. analizuje wkład polskich badaczy w rozwój nauk geograficznych; ocenia znaczenie odkryć polskich badaczy z punktu widzenia naukowego i społecznego; określa gospodarcze i polityczne konsekwencje polskich badaczy; ocenia osiągnięcia polskich badaczy na tle wydarzeń politycznych, społecznych i kulturowych.

15 GPS świat na wyciągnięcie ręki 9. Wynalazki, które zmieniły świat: uwarunkowań politycznych, społecznych i kulturowych. 9.4 Analiza znaczenia i zastosowania urządzeń do pozycjonowania. uwarunkowania powstania i rozwoju systemu pozycjonowania. Ocena przydatności i możliwości zastosowania GPS w podróży. wyszukuje informacje na temat najnowszych urządzeń do pozycjonowania; analizuje historię powstania systemu pozycjonowania ; analizuje naukowe i gospodarcze znaczenie GPS-u ; ocenia przydatność GPS-u w życiu codziennym; posługuje się GPS-em, określając współrzędne geograficzne położenia i wyznaczania tras podróży. 16 17 Sprawdzian obejmujący wiadomości ze zrealizowanego materiału Przyszłość energii słonecznej 10. Energia od Słońca do żarówki: 10.4 wykorzystania energetyki słonecznej zgodnie z potrzebami współczesnej gospodarki. Ocena możliwości rozwoju energetyki słonecznej. charakteryzuje energetykę słoneczną jako odnawialne źródło energii; określa warunki przyrodnicze najkorzystniejsze dla rozwoju energetyki słonecznej; porównuje i uzasadnia zróżnicowane wykorzystanie energii słonecznej w wybranych krajach; przewiduje możliwości rozwoju energetyki słonecznej na świecie. 18 19 Cywilizacja obrazkowa Geografia sportowych 11. Światło i obraz: 11.4 Porównanie funkcji obrazu w kulturach tradycyjnych i współczesnych. społecznego i kulturowego uwarunkowania przekazu informacji. 12. Sport: 12.4 Porównanie funkcji obrazu w kulturach tradycyjnych i współczesnych. określa funkcje obrazu w kulturach tradycyjnych; analizuje zmiany w sposobach przekazu informacji obrazkowej na przestrzeni wieków; ocenia znaczenie obrazu jako nośnika informacji we współczesnym świecie; ocenia rozwój cywilizacji obrazkowej. ocenia wpływ warunków życia na osiągnięcia sportowe biegaczy afrykańskich; analizuje wpływ treningów

20 Krajobrazy krzemowe 13. Technologie przyszłości: społecznego i kulturowego uwarunkowania przekazu informacji. 13.4 najnowszych przemysłu nowych technologii. Ocena wpływu technicznych na rozwój gospodarczy świata. wysokogórskich na wydolność organizmu; wykazuje wpływ warunków klimatycznych na rozwój sportów zimowych; analizuje czynniki pozaprzyrodnicze mające znaczenie w rozwoju pewnych dyscyplin sportu określa warunki sprzyjające powstawaniu i rozwojowi ośrodków nowych technologii; wyszukuje i analizuje informacje dotyczące wybranych przemysłu nowych technologii ; ocenia wpływ poszczególnych gałęzi przemysłu nowych technologii na rozwój gospodarczy świata i poszczególnych regionów. 21 22, 23 Geografia medyczna Chrońmy błękitną planetę. 14. Współczesna diagnostyka i medycyna: 15. Ochrona przyrody i środowiska: 14.4 Analiza przestrzennego zróżnicowania i występowania chorób cywilizacyjnych na świecie. Analiza przyczyn rozwoju chorób cywilizacyjnych. Zaproponowanie i ocena skuteczności działań ograniczających rozwój chorób cywilizacyjnych 15.4 zasad zrównoważonego rozwoju. Uzasadnienie konieczności stosowania zasad zrównoważonego rozwoju w gospodarowaniu zasobami przyrody. określa warunki przyczyniające się do wzrostu zachorowalności na choroby cywilizacyjne; analizuje przyczyny rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych we współczesnym świecie; porównuje problemy zdrowotne mieszkańców regionów o różnym stopniu rozwoju; przewiduje konsekwencje społeczne i gospodarcze wynikające z rozwoju chorób cywilizacyjnych; proponuje rozwiązania służące do ograniczenia określa cele zrównoważonego rozwoju; określa konsekwencje rabunkowej gospodarki zasobami przyrody; proponuje sposoby racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody; ocenia słuszność stosowania zasad zrównoważonego rozwoju; przedstawia podstawowe formy ochrony przyrody.

24, 25 Dawniej i dziś jak zmienia się świat 16. Nauka i sztuka: 16.4 Analiza zmian krajobrazu przedstawionych na dziełach sztuki zachodzących pod wpływem zmian klimatycznych lub kataklizmów. Analiza zmian środowiska przedstawionych w malarstwie zachodzących pod wpływem działalności człowieka. porównuje krajobrazy przedstawione na dziełach sztuki z obrazem współczesnym; analizując obrazy, określa zmiany środowiska przyrodniczego spowodowane zmianami klimatycznymi; wyszukuje przykłady obrazów przedstawiających zmiany zachodzące w wyniku industrializacji; charakteryzuje zmiany krajobrazu powstałe w wyniku działalności antropogenicznej, opierając się na dziełach sztuki; ocenia zmiany sposobów gospodarowania w rolnictwie, analizując dzieła malarstwa polskiego 26 Globalizacja wiedzy 17. Uczenie się: 17.4 zjawiska globalizacji wiedzy. Ocena wpływu współczesnych technicznych na pozyskiwanie wiedzy i rozpowszechnianie informacji. klasyfikuje źródła informacji geograficznej; ocenia znaczenie obserwacji i pomiarów w pozyskiwaniu wiedzy geograficznej; określa rolę nauki w rozwoju gospodarczym świata; charakteryzuje możliwości wykorzystania internetu w procesie uczenia się; ocenia rolę mediów elektronicznych w procesie globalnego rozpowszechniania informacji; określa pozytywne i negatywne aspekty globalizacji wiedzy. 27, 28 Barwy świata w poszukiwaniu koloru 18. Barwy i zapachy świata: 18.4 Analiza barwnych i jednolitych krajobrazów. różnorodności krajobrazowej wybranych regionów świata. analizuje cechy charakterystyczne wybranych krajobrazów świata; porównuje barwne i jednolite krajobrazy; charakteryzuje wybrane regiony świata pod kątem ich różnorodności krajobrazowej; - porównuje krajobrazy regionów, w których występuje nadmiar i niedobór wody; analizuje zmiany krajobrazu mające związek ze zmianą długości dnia i nocy na różnych szerokościach geograficznych; określa wpływ różnorodności

barwnej na atrakcyjność krajobrazu 29, 30 31 Cykle, rytmy i czas- pomiary czasu. Jak spowalniamy procesy, które nam nie sprzyjają? 19. Cykle, rytmy i czas 19.1 19.2 Omówienie zjawisk okresowych występujących w przyrodzie. Przedstawienie zjawisk okresowych będących podstawą kalendarza i standardu czasu. Zrozumienie znaczenia czasu dla reakcji chemicznych zachodzących w przyrodzie. - wymienia zjawiska okresowe występujące w przyrodzie; podaje zjawiska okresowe będące podstawą kalendarza (juliańskiego, gregoriańskiego) i standardu czasu (zegarów słonecznych, mechanicznych, kwarcowych, atomowych, pulsarowych). przedstawia proces starzenia się skóry i współczesne sposoby przeciwdziałania temu procesowi; charakteryzuje zjawisko psucia się produktów żywnościowych; omawia zjawisko korozji. 32, 33 Cykle, rytmy i czas w świecie organizmów żywych. 19.3 Omówienie różnych rodzajów biorytmów. wpływu melatoniny na biorytmy człowieka i innych zwierząt. Analiza dobowego rytmu wydzielania hormonów oraz przebiegu cyklu miesiączkowego u kobiety. sezonowej aktywności zwierząt oraz ich migracji. Porównanie fotoperiodyzmu roślin dnia długiego i roślin dnia krótkiego. charakteryzuje rodzaje biorytmów w świecie organizmów żywych; opisuje rytm okołodobowy człowieka i czynniki, które mogą go zaburzyć; przedstawia rolę szyszynki i melatoniny w rytmice dobowej różnych zwierząt; analizuje zmiany poziomu melatoniny w zależności od wieku człowieka; opisuje różne przyczyny sezonowej aktywności zwierząt; charakteryzuje przyczyny i rodzaje migracji w świecie zwierząt; analizuje rytm dobowy hormonów człowieka; ocenia wpływ hormonów na cykl menstruacyjny kobiet; omawia zjawisko fotoperiodyzmu roślin. 34, 35 Cykliczne zmiany Krajobrazów 19.4 cykli przyrodniczych i geologicznych. Analiza zmienności krajobrazu wraz ze zmianami pór klasyfikuje cykle przyrodnicze; analizuje czynniki warunkujące występowanie zjawisk o cykliczności dobowej, miesięcznej i rocznej; analizuje roczne zmiany temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w wybranych regionach świata;

roku. porównuje cykliczność pór roku w regionach z różnych stref klimatycznych; charakteryzuje zmienność krajobrazową w czasie termicznych pór roku w strefie klimatów umiarkowanych; przedstawia znaczenie cyklu geologicznego w kształtowaniu się krajobrazu na Ziemi. 36, 37 38, 39 Podsumowanie wiadomości. Sprawdzian Śmiech i płacz w różnych kręgach kulturowych 20. Śmiech i płacz: 20.4 różnic w wyrażaniu uczuć i emocji w społeczeństwach tradycyjnych i nowoczesnych. wskazuje czynniki wpływające na różnice w wyrażaniu emocji; określa sposoby wyrażania emocji w różnych kręgach kulturowych; ocenia zmiany w wyrażaniu uczuć wymuszone przez rozwój cywilizacyjny świata wyszukuje i prezentuje informacje dotyczące kulturowych różnic w wyrażaniu emocji. 40 Co każdy turysta wiedzieć powinien? 21. Zdrowie: 21.4 zagrożeń cywilizacyjnych współczesnego świata. Analiza sposobów zabezpieczania się przed zagrożeniami wynikającymi z pobytu w odmiennych warunkach środowiskowych. określa potencjalne zagrożenia płynące ze środowiska przyrodniczego proponuje sposoby zabezpieczania się przed przyrodniczymi zjawiskami żywiołowymi; określa sposoby ochrony przed niebezpiecznymi zwierzętami i trującymi roślinami; analizuje sposoby działania chroniące przed zagrożeniem w sytuacjach terroryzmu i konfliktów zbrojnych; ocenia skuteczność działań zapobiegających zagrożeniom cywilizacyjnym

41, 42 Kanony piękna świata 22. Piękno i uroda: 22.4 Porównanie krajobrazów naturalnych i antropogenicznych pod względem ich estetyki. współczesnych kanonów piękna świata. analizuje kryteria określające definicję piękna; określa cechy krajobrazu naturalnego świadczące o jego estetyce; porównuje krajobrazy antropogeniczne pod względem ich estetyki; charakteryzuje kulturowe i cywilizacyjne uwarunkowania kanonów piękna. 43, 44 Woda - cud natury. 23. Woda cud natury 23.1 Fizyczne właściwości wody rola wody w kształtowaniu klimatu przedstawia specyficzne własności wody (np. rozszerzalność cieplna, duże ciepło właściwe); wyjaśnia rolę oceanów w kształtowaniu klimatu na Ziemi. 45 Właściwości wody. 23. 2 wody jako związku chemicznego. różnych rodzajów wody niebędących wodą czystą chemicznie, czyli zawierających domieszki opisuje budowę cząsteczki wody; charakteryzuje wodę jako roztwór wodny; poznaje skalę ph i jej zakres. 46, 47 Rola wody w życiu organizmów. 23.4 parametrów fizykochemicznych wody istotnych dla organizmów żywych. Ocena warunków i analiza przystosowania organizmów żywych do życia w środowisku wodnym. znaczenia wody w życiu organizmów żywych. Opis bilansu wodnego charakteryzuje właściwości wody istotne dla organizmów żywych; przedstawia warunki i omawia przystosowanie anatomiczne, fizjologiczne i morfologiczne organizmów żywych do życia w środowisku wodnym; analizuje i porównuje bilans wodny zwierząt żyjących w różnych środowiskach; charakteryzuje znaczenie i mechanizm procesu osmoregulacji u różnych grup zwierząt; przedstawia grupy ekologiczne roślin, charakteryzuje miejsca ich występowania i przystosowanie do środowiska oraz wymienia przykładowe gatunki.

48 Racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi Ziemi. 23.4 Określenie roli wody w życiu człowieka i gospodarce. Przedstawienie sposobów racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi. charakteryzuje zasoby wodne w kontekście potrzeb człowieka dowodzi konieczności racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi; ; proponuje sposoby rozwiązania problemu deficytu wody; analizuje działania polegające na racjonalnym gospodarowaniu zasobami wodnymi. 49 Rekordy Ziemi 24.Największe i najmniejsze: 24.4 Przedstawienie ekstremalnych cech środowiska w skali lokalnej, regionalnej i globalnej. wyszukuje i przedstawia informacje dotyczące rekordów Ziemi; wskazuje obiekty geograficzne charakteryzujące się ekstremalnymi wartościami. 50, 51 Podsumowanie wiadomości Sprawdzian Pozostałe godziny do dyspozycji nauczyciela przeznaczone na utrwalenie, metody aktywne, obserwacje