Tworzenie zrównoważonej destynacji Transport, komunikacja, wizerunek, zarządzanie środowiskiem Sonia Priwieziencew Marszałek Województwa Mazowieckiego
I-Trochę teorii 1. Zakres grupy tematycznej-przypomnienie najważniejszych zagadnień 2. Podsumowanie dotychczas wykonanej pracy 3. Przypomnienie zasad tworzenia zrównoważonego celu podróży/ EKOTURYSTYKI 4. Rola poszczególnych osób i grup interesu II- Więcej praktyki 1. Praca warsztatowa: wybór liderów i oczekiwania wobec nich najważniejsze kryteria do certyfikatu warunki udziału w sieci Plan proponowane obiekty/instytucje
1. Zakres grupy tematycznej najważniejsze zagadnienia Transport, komunikacja, wizerunek, zarządzanie środowiskiem Są to najtrudniejsze zagadnienia gdyż ostatecznie one tworzą obraz całościowy terenu, łączą poszczególne obiekty, dają wrażenie całości i spójności Nie ma jednej osoby odpowiedzialnej Wszyscy mają swój wkład Szczególną rolę grają instytucje, stowarzyszenia i samorządy
Problemy Transport -Transport generuje bardzo dużo zanieczyszczeń (jeżeli chodzi o emisję CO2, najbardziej wzrasta) -Transport jest warunkiem dotarcia turysty do celu podróży i poruszania się na miejscu -Transport przelotowy- TIRy jest dużą uciążliwością w niektórych gminach (oraz związane z nim problemy np. w Brańszczyku )
Propozycje w ramach naszej sieci powinniśmy promować przyjazne ludziom i środowisku środki transportu każdy obszar który chce być ekoturystyczny pownien maksymalnie zapewnić możliwość poruszania się bez samochodu Oznakowanie, informacja, mapy, trasy Rozwój lokalnych usług (taksówki, busy, wypożyczalnie rowerów) Parkingi, PKP Transport
Komunikacja/Informacja Zagadnienia Podstawą jest dobra informacja i komunikacja wewnątrz sieci/terenu/pomiędzy obiektami oraz dla gości z zewnątrz Problemy Brak jasnej zcentralizowanej oznakowanej informacji zarówno na www jak i w terenie Numeru telefonu Brak oznakowania Brak jasnych map
Komunikacja/Informacja Propozycje tworzymy swój system? wykorzystujemy i usprawniamy to co jest? Problem spójności - np. oznakowania Aktualności informacji Zebrania w jednym miejscu Współpracy punktów informacyjnych i obiektów
Zagadnienia Obraz całości (to co zapamiętujemy) Obraz poszczególnych obiektów (to co nas wyróżnia) =kreowanie wizerunku-podkreślenie pozytywnych aspektów, minimalizacja negatywnych Decyzja CZYM/JAK chcemy się wyróżniać, DLA KOGO Problemy Wizerunek/marketing Zniszczony krajobraz, brzydka architektura, śmieci, ruch samochodowy, brudne przystanki Zabytki w kiepskim stanie, brak konserwacji architektury Dużo obiektów (sklepy, bary, noclegi) o bardzo kiepskim standardzie, i fatalnej estetyce (siding plastikowy, wieżyczki, nowoczesne kościoły )
Profil obszaru (celu podróży) Kim jesteśmy? Kim chcemy być? Dla kogo? =Profil sieci?
Propozycje Wizerunek/marketing Ustalamy jasne spójne podstawy i zasady które wdrażamy i promujemy Samorządy dbają o miejsca publiczne ale każdy dba również o własne podwórko. Promujemy na stronie ładne miejsca Wyróżniamy wyjątkowe obiekty architektury Ukierunkowujemy ruch turystyczny Staramy się nie szpecić dalej Szczególnie zadbane muszą być miejsca publiczne Mogą w tym brać udział lokalne stowarzyszenia!
Zarządzanie Środowiskiem Zagadnienia/problemy Czy naprawdę jesteśmy zieloną gminą? Ile zanieczyszczeń generujemy? Najważniejsze: -transport -odpady (palenie plastiku??? Co z segregacją??) -ścieki -zużycie energii- węgiel/dzika wycinka lasów?? Inne : np. azbest, pestycydy, herbicydy
Zarządzanie Środowiskiem Propozycje Kryteria wytyczone dla członków i obiektów Przykład muszą dawać instytucje publiczne i samorządy Możemy promować pozytywne działania danej gminy (np. wniosek na oczyszczalnie przydomowe w Długosiodle)
Zarządzanie Środowiskiem Propozycje Kryteria wytyczone dla członków i obiektów Przykład muszą dawać instytucje publiczne i samorządy Bardzo ważna jest edukacja (szkoły ale nie tylko)
na konferencji inauguracyjnej Gminy zaprezentowały się, poznaliśmy stowarzyszenie Na Wsi i NLOT Nadbużański oraz LGD Zielone Mosty Narwi =bardzo różny poziom prezentacji gmin =duże zróżnicowanie sposobu zarządzania pomimo podobnego potencjału i uwarunkowań warsztat terenowy 2.Podsumowanie dotychczasowej pracy Łochów- GCI, kolektory, oczyszczalnia, segregacja Długosiodło- oznakowanie, trasa rowerowa, oczyszczalnie przydomowe, informacja, Lipnik Park Dokonaliśmy ANALIZY SWOT zasobów terenu
Siły (S) DIAGNOZA-PODSUMOWANIE ANALIZY SWOT Przyroda i walory Przyrodnicze, czyste powietrze i środowisko naturalne : Dogodne położenie i połączenia komunikacyjne Istniejące szlaki turystyczne Istniejąca i w niektórych gminach dobrze dostępna informacja oraz działania promocyjne Gospodarka odpadami (nie wszędzie) Słabości (W) Zbyt słaba lub mało dostępna informacja turystyczna Słaba/niedostateczna gospodarka odpadami i wodno-ściekowa Zbyt mało energii odnawialnych Uciążliwość ruchu samoch. i TIR zbyt słaba promocja zbyt mało rozwinięta infrastruktura turystyczna Szanse (O) Trendy w turystyce Fundusze Unijne Kryzys Zagrożenia (T) Niedobre uregulowania prawne, biurokracja Słaba dostępność funduszy Zanieczyszczenia z zewnątrzszczególnie ruch tranzytowy
2.Podsumowanie dotychczasowej pracy na warsztacie w Broku-założenia strategiczne dla obszaru: 4 CELE STRATEGICZNE 1. Poprawa i utrzymanie jakości środowiska 2. Dobry i sprawny system komunikacji, drogi i szlaki oznakowane i w dobrym stanie technicznym 3. Rozwój infrastruktury turystycznej oraz informacji turystycznej i działań marketingowych promujących obszar 4. Wykorzystanie walorów przyrodniczych, historycznych i kulturowych obszaru, szczególnie lokalnych tradycji
Cele szczegółowe i działania 1.1.Stworzenie przejrzystego systemu odpowiedzialności podmiotów zarządzających środowiskiem. Działania: Uregulowanie zasad współdziałania pomiędzy podmiotami Lasy państwowe Samorządy (zarządcy dróg) Koła łowieckie Rejonowe zarządy gospodarki wodnej 1. Poprawa i utrzymanie jakości środowiska 1.2 Ujednolicenie systemu odbioru nieczystości płynnych i stałych od użytkowników. Działania: Włączenie do podatku od nieruchomości opłat za wywóz nieczystości. Podnoszenie świadomości społeczeństwa dotyczących celowości segregacji odpadów Zintensyfikowanie działań na szczeblu gminnym zmierzających do pozyskania funduszy zewnętrznych na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków. 1.3 Dostosowanie przepisów prawa dotyczących ochrony środowiska pod względem egzekwowania przestrzegania przepisów. Działania: Stworzenie jasnego systemu kar za nieprzestrzeganie prawa dotyczące ochrony środowiska Działania edukacyjne polegające na prowadzeniu konkursów typu Akcja posesja, Najładniejsza posesja.
2. Dobry i sprawny system komunikacji, drogi i szlaki oznakowane i w dobrym stanie technicznym Cele szczegółowe i działania Wprowadzenie do systemu komunikacji mikrobusów z rezerwacją na telefon, Uruchomienie wypożyczalni rowerów, szczególnie przy stacjach kolejowych oraz innych usług transportowych w gminach i wsiach (bryczki, furmanki, wozy drabiniaste, łodzie, kajaki), Udoskonalenie oznakowania szlaków turystycznych i dróg, Dokończenie modernizacji dróg lokalnych
3.Rozwój infrastruktury turystycznej oraz informacji turystycznej i działań marketingowych promujących obszar Cele szczegółowe i działania 3.1 Stworzenie wystarczającej bazy noclegowej Gospodarstwa agroturystyczne, kwatery prywatne, pola namiotowe, sieć restauracji 3.2 Rozwój produkcji, sprzedaży żywności ekologicznej Cotygodniowe targi i jarmarki, stoiska w sklepach 3.3 Opracowanie i wydrukowanie materiałów informacyjnych promujących plus strona WWW 3.4 Zwiększenie oferty turystycznej poprzez wytyczanie i oznakowanie nowych szlaków w turystyce Ścieżki ekologiczne, szlaki piesze, rowerowe, wodne 3.5 Kalendarz cyklicznych imprez kulturalnych i rozrywkowych Kuligi, dożynki, kolędy i pastorałki, topienie marzanny, Hubertus
4. Wykorzystanie walorów przyrodnicznych, historycznych i kulturowych obszaru, szczególnie lokalnych tradycji Cele szczegółowe i działania 4.1 Ochrona środowiska, pomników przyrody oraz zabytków architektury sakralnej, świeckiej i technicznej oznakowanie i inwentaryzacja 4.2 Kultywowanie tradycji regionalnych - obyczaje, stroje, rękodzieło, potrawy, obrzędy ludowe organizowanie warsztatów rękodzieła 4.3 Zebranie i utrwalanie informacji o ciekawych obiektach przyrodniczych, historycznych oraz wydarzeniach historycznych regionu (później zamieszczenie w materiałach promocyjnych) foldery, mapa, strony WWW, informacja w mediach (artykuły sponsorowane)
2.Podsumowanie dotychczasowej pracy (cd) na warsztacie w Lipniku- grudzień 2009 Przykłady systemów certyfikacji Praca nad zasadami ekoturystyki i kryteriami do NASZEGO ekocertyfikatu
2.Podsumowanie dotychczasowej pracy cd na konferencji w Łochowie- styczeń - budowanie sieci Poznaliśmy przykłady sieci norweskich (Golden Route, Sieć Hoteli Great Life Company, sieć Business International Network) Wypracowaliśmy wstępnie w grupach propozycje zasad dla naszej sieci
The golden route
The golden route members
The golden route Map
NASZA SIEĆ EKOTURYSTYCZNA Wstępnie omówiliśmy : KTO? PROFIL, ZASADY CELE I OCZEKIWANIA ORGANIZACJA (szczegóły w materiałach)
Przykład niemiecki Sieć 138 niezależnych tour operatorów 1996: 12 członków 2006: 138 członków
Ustalenia dla członków sieci Forum Anders Reisen Członkowie podpisują deklarację które obliguje ich do: - Promowania zrównoważonego rozwoju (zrównoważonego korzystania ze środowiska ) - Prowadzenie efektywnych i zyskownych przedsięwzięć turystycznych - Oferty promującej lokalne społeczności i lokalne cele podróży - Przeloty na odległość dalszą niż 700km są niedozwolone - Turyści podróżujący na odległość od 7000 do 2000km muszą zostać na miejscu przynajmniej 8 dni - Turyści podróżujący dalej niż 2000km muszą zostać przynajmniej 15 dni - Ograniczona wielkość grup - Zmotoryzowane przejażdżki po za głównymi drogami są niedozwolone
Tworzenie zrównoważonej destynacji turystycznej (celu podróży) Zrównoważony turystyczny cel podróży, łączy szereg przedsięwzięć turystycznych które oferują turystom doświadczenia związane z przyrodą i kulturą mające pozytywny wpływ na dobrobyt lokalnych społeczności oraz zachowanie unikalnych walorów przyrodniczych i kulturowych obszaru.
Tworzenie zrównoważonego celu podróży oznacza 1. Rozwój ekologicznie efektywnych przedsięwzięć/biznesów ( w tym: noclegi, żywienie) 2. Szeroką ofertę zajęć przyjaznych dla środowiska (w tym: atrakcje, rekreacja) 3. Wyszkolonych pracowników rozumiejących i potrafiących przekazać znaczenie lokalnych walorów przyrody i kultury 4. Zmniejszenie na tym obszarze zanieczyszczeń wynikających z transportu 5. Ograniczenie zanieczyszczeń wizualnych 6. Odpowiedni marketing i łatwo dostępna informacja która podniesie świadomość gości o lokalnej przyrodzie i otoczeniu
Zrównoważony cel podróży potrzebuje: współpracy lokalnej społeczności Restauracji i hoteli Sklepów, kiosków, stacji benzynowych Firm turystycznych oferujących zajęcia oparte na kulturze i przyrodzie Samorządu Firm transportowych/przewoźników Szkół Lokalnych stowarzyszeń i grup Organizacji pozarządowych w tym ekologicznych
Zrównoważony cel podróży potrzebuje: Inicjatywy na poziomie samorządu poprzez : Organizację kursów, szkoleń i wykładów Stworzenie platform dla rozwoju świeżych pomysłów Promowanie (marketing) obszaru jako zrównoważonego Zachętę dla lokalnych przedsiębiorstw/przedsięwzięć
Rola poszczególnych osób i grup interesu Z poradnika : Kluczem jest wzięcie części odpowiedzialności na siebie. Nie przejmuj się o tym co robi sąsiad- w końcu też się przyłączy! Samorządy : Wójt, Radni, Pracownicy Urzędu Gminy, GOK, GCI Lokalne stowarzyszenia i zrzeszenia, w tym LGD, KGW, Kółka Wędkarskie Doradcy Rolni Szkoły : nauczyciele, biblioteki Kluby Sportowe Kościoły Oraz
Rola poszczególnych osób i grup interesu Ważne: nie tylko osoby posiadające ofertę noclegów, gastronomię czy ofertę rekreacji. Wszelka aktywność może być atrakcją też dla gości-szczególnie kluby sportowe itp.-ważne jest umożliwienie im udziału Również praca z mieszkańcami, otoczeniem, tworzy przyjazne i zielone miejsce- wpływ na atrakcyjność turystyczną może być nie bezpośredni (np. edukacja mieszkańców odnośnie postępowania z odpadami) Inwestycje w energie odnawialne, oczyszczalnie przydomowe Tworzenie nowych miejsc pracy, zielonych usług
Wnioski Ekoturystyka to zarazem sposób podróżowania jak i prowadzenia rentownego ekologicznie efektywnego przedsiębiorstwa Koncepcja opiera się na unikalnych kulturowych i przyrodniczych doświadczeniach Ekoturystyka jest już powszechnie znaną i dobrze prosperującą gałęzią światowej gospodarki Największy sąsiad Polski- Niemcy jest pełen po brzegi Ekoturystów poszukujących jakościowych celów podróży! Ekoturyści są dobrze sytuowani i chcą wydawać więcej pieniędzy i spędzać na miejscu więcej czasu niż przeciętny turysta Ekoturystyka to sposób zrównoważonego i długotrwałego rozwoju obszaru pod kątem gospodarki i środowiska
Wnioski Rozwój ekoturystyki na danym terenie wymaga współpracy wielu grup,osób, obiektów Holistycznego podejścia. Turysta widzi całość! Aktywności samorządów jest porządana ale i bez niej można zacząć. Podstawą jest wspólne działanie lokalnych liderów.
Warsztat-kryteria i sieć Transport, komunikacja, wizerunek, zarządzanie środowiskiem Sonia Priwieziencew Marszałek Województwa Mazowieckiego
WARSZTAT-ZADANIA czas : 2 godziny 1.wybór liderów (członków grupy roboczej) i oczekiwania wobec nich (15-20 min) 2.najważniejsze kryteria do ekocertyfikatu (30 min) 3.warunki udziału w sieci (40 min) 4.proponowane obiekty/instytucje do sieci (30 min)
ZADANIE 1. Czy jest tu jakiś LIDER? Założenia wstępne: W każdej grupie wybieramy/zgłasza się ok. 5 osób. Utworzona zostaje 15 osobowa GRUPA ROBOCZA
Czy jest tu jakiś LIDER? Rola GRUPY ROBOCZEJ: działania w projekcie Marzec -1sze spotkanie. ostateczne zatwierdzenie kryteriów ekocertyfikacji przygotowanych przez eksperta na podstawie wyników prac warsztatowych Kwiecień: zatwierdzenie procedur wyboru Rady certyfikującej, oraz wybór Rady Maj : spotkanie nt funkcjonowania sieci Czerwiec- spotkanie członków Rady- nadanie ekocertyfikatów turystycznych obiektom
Rola GRUPY ROBOCZEJ (cd): Lipiec- warsztat integracyjno-roboczy dla członków sieci (uwaga: nie tylko grupa robocza?plan 20 osób) +Wsparcie merytoryczno-organizacyjne innych działań: -lipiec-prezentacja strategii na Radach gmin -czerwiec-przygotowanie materiałów reklamowych dla sieci -lipiec- oznakowanie trasy i obiektów (doradztwo, zbieranie informacji, wybór miejsc, logo ) -wydanie przewodnika po terenie i obiektach -wrzesień-!!festyn!! -październik strona www trasy i sieci -październik wycieczka po trasie dla dziennikarzy
Rola GRUPY ROBOCZEJ (cd): Lipiec- warsztat integracyjno-roboczy dla członków sieci (uwaga: nie tylko grupa robocza?plan 20 osób) +Wsparcie merytoryczno-organizacyjne innych działań: -lipiec-prezentacja strategii na Radach gmin -czerwiec-przygotowanie materiałów reklamowych dla sieci -lipiec- oznakowanie trasy i obiektów (doradztwo, zbieranie informacji, wybór miejsc, logo ) -wydanie przewodnika po terenie i obiektach -wrzesień-!!festyn!! -październik strona www trasy i sieci -październik wycieczka po trasie dla dziennikarzy
Rola GRUPY ROBOCZEJ (cd): Inne oczekiwania?? -informacja do reszty uczestników? -pozyskiwanie nowych członków do sieci? -lobbowanie władz lokalnych? -przekazywanie idei ekoturystyki, sieci, projektu w swoich środowiskach? Po zakończeniu projektu-co dalej?
GRUPA ROBOCZA Osoby zainteresowane rozwojem ekoturystyki na tym obszarze ze względu na własną działalność Osoby przekonane do ekologicznych idei, chcące je stosować i promować Osoby mające chęć i czas na aktywne udzielanie się Osoby aktywne w swoich środowiskach Mile widziani w tej grupie członkowie i pracownicy samorządów Najlepiej żeby byli członkami sieci ale nie muszą =zobowiązanie do aktywnego uczestnictwa przynajmniej do końca projektu i dalej!
Czy jest tu jakiś LIDER? A może są tu sami LIDERZY! Prosimy o propozycje i zgłoszenia!
ZADANIE 2. KRYTERIA EKOCERTYFIKATU UWAGA: Skupiamy się tylko na kryteriach dotyczących Transportu Marketingu/wizerunku Komunikacji/informacji Zarządzania środowiskiem (odpady, energia, ścieki)
KRYTERIA EKOCERTYFIKATU 4 lub 2 grupy 4 tematy (transport, wizerunek, informacja, środowisko) Każda proponuje do 5 kryteriów w danym temacie OBOWIĄZKOWYCH do uzyskania ekocertyfikatu przez dany obiekt Czas: 20 minut Potem-referujemy i ustalamy wersję grupową
KRYTERIA EKOCERTYFIKATU A UCZESTNICTWO W SIECI Czy członek sieci musi mieć certyfikat? za: spójność i jasność wizerunku sieci standard i wyróżnianie się przeciw: Co z grupą tych którzy chcą a nie spełniają warunków/nie posiadają obiektu? 20 minut na ustalenie uzasadnionej propozycji grupy : proszę zrobić tabelę za/ przeciw i podsumować swoje rozwiązanie (okres przejściowy??)
ZADANIE 3. UCZESTNICTWO W SIECI Pozostałe warunki Proszę zaproponować ostateczne warunki uczestnictwa w sieci (po za już omówionym warunkiem posiadania lub nie ekocertyfikatu) Jeżeli chodzi o obowiązki i prawa członków w kategoriach: 1-marketing/wizerunek: używanie logo, info na www,oznakowanie inne? 2-informacja/komunikacja: względem siebie/gości (np. spotkanie, udzielanie informacji ) +zarządzanie środowiskiem i transport- jeżeli inne niż związane z certyfikatem. UWAGA: czy prawa i obowiązki różnią się dla tych z certyfikatem/bez? 15 minut
ZADANIE 4. UCZESTNICTWO W SIECI.??KTO?? Na podstawie wyników poprzedniego warsztatu, proszę zrobić tabelę potencjalnych członków/elementów sieci którzy nie posiadają noclegów/żywienia/typowej oferty atrakcji w obiektach (szkoły, domy kultury, GCI, kościoły, gminy?? ) Z podziałem na 1. Ci którzy spełniają ustalone kryteria i chcą (czy na pewno?) 2. Ci którzy chcą ale chyba nie spełniają 3. Ci którzy raczej spełniają ale nie są zainteresowani Oraz zaproponować sposób dalszego postępowania z każda kategorią. 20 minut