Warto poznać najnowsze orzeczenie WSA w tej sprawie. Niemal zawsze się zdarza, że jakiś czas po przejęciu spółek spółka przejmująca otrzymuje faktury wystawiane na spółki przejęte. Często są to faktury wystawiane po dniu przejęcia. Pojawia się pytanie, czy możliwe jest odliczanie podatku naliczonego z takich faktur bez korygowania danych nabywcy. Sprawdź najnowszy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 10 lutego 2011 r. (sygn. I SA/Rz 845/10) oraz komentarz naszego eksperta. Stan faktyczny Z wnioskiem do Ministra Finansów o udzielenie interpretacji indywidualnej wystąpiła spółka wchodząca w skład grupy kapitałowej. Spółka ta planowała połączyć się przez przejęcie z innymi spółkami. Spółka występująca o interpretację zauważyła, że może się zdarzyć, iż po przejęciu będzie otrzymywać faktury i faktury korygujące wystawione na przejęte spółki. W związku z tym zapytała, czy ma prawo bez konieczności korygowania danych nabywcy do odliczania kwot podatku naliczonego wykazanego na fakturach i fakturach korygujących otrzymanych po dniu połączenia spółek, a wystawionych na spółki przejmowane zarówno przed, jak i po dacie połączenia spółek. Spółka zajęła stanowisko, że uprawnienie takie jej przysługuje. 1 / 6
Stanowisko Ministra Finansów Działający w imieniu Ministra Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 9 września 2010 r. (sygn. IBPP2/443-511/10/ICz) uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Prawo do odliczenia będzie przysługiwało po uprzednim skorygowaniu faktury Powołując się na przepisy o sukcesji praw i obowiązków przez następców prawnych (tj. przepisy art. 93-93e ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, tekst jedn.: Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm., dalej: op) organ podatkowy wyjaśnił, że faktury VAT i faktury korygujące VAT, wystawione przed datą przejęcia na spółki przejmowane, są podstawą do rozliczenia, bez obowiązku korygowania danych nabywcy usługi/towaru, o ile wystąpi związek podatku naliczonego ze sprzedażą opodatkowaną. Natomiast w przypadku faktur wystawionych po dacie przejęcia, gdzie jako nabywcy będą wskazane spółki przejmowane, a otrzymanych przez Wnioskodawcę po tej dacie, Wnioskodawcy, jako następcy prawnemu tych podmiotów, co do zasady, przysługiwać będzie prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z tych dokumentów, pod warunkiem jednakże uprzedniego skorygowania tych dokumentów w drodze wystawienia faktur korygujących w zakresie nabywcy. Faktury wystawione zostały bowiem na podmioty już nieistniejące, a faktycznym nabywcą jest już Wnioskodawca". Spółka zaskarżyła otrzymaną interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie. 2 / 6
Stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie Skargę Spółki Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie rozstrzygnął wyrokiem z 10 lutego 2011 r. (sygn. I SA/Rz 845/10). Sąd uznał skargę spółki za zasadną i uchylił zaskarżoną interpretację. W uzasadnieniu WSA w Rzeszowie wskazał, że Spółka jako przejmująca wchodzi w prawa i obowiązki przejętych spółek z dniem połączenia. Sukcesja ta obejmuje także prawo określone w art. 86 ust. 1 ustawy VAT, tj. prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, które przysługiwało spółkom przejętym, o ile podmioty te nie skorzystały z tego prawa przed utratą bytu prawnego". W konsekwencji w przypadku, gdy spółka przejmowana nabyła prawo do odliczenia podatku naliczonego, prawo to przechodzi na Spółkę, która ją przejęła. W związku z powyższym Spółka przejmująca będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego określonego w fakturach zakupu, wystawionych i nie rozliczonych przez spółki przejęte - przed połączeniem. Połączenie spółek na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych poprzez przeniesienie całego majątku z jednej ze spółek do drugiej skutkuje również prawem dla Spółki przejmującej do odliczenia kwoty podatku naliczonego określonego w fakturach zakupu VAT, wystawionych dla spółki przejętej". Jednocześnie sąd wskazał, że w przypadku sukcesji uniwersalnej nowo powstały podmiot nie jest całkowicie odrębnym podatnikiem VAT, lecz kontynuuje działalność poprzednika. Należy też pamiętać, że faktura jest jedynie dokumentem potwierdzającym zaistnienie określonego zdarzenia gospodarczego na potrzeby opodatkowania VAT. Jednakże określenie w fakturze jako nabywcy Spółki przejętej nie wyłącza praw Spółki przejmującej do odliczenia 3 / 6
podatku naliczanego z takiej faktury, decydują bowiem o tym uprawnieniu okoliczności faktyczne zdarzenia gospodarczego, które odzwierciedla faktura, a więc - dokonanie sprzedaży, data tej sprzedaży, data wystawienia faktury, ale przede wszystkim data przekształcenia prawnego podmiotu umowy sprzedaży". W konsekwencji sąd orzekł, że Spółce przejmującej przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o naliczony od faktur VAT wystawionych na spółki przejmowane po dniu połączenia spółek bez obowiązku korygowania danych nabywcy usługi, towaru. Warunkiem koniecznym do skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie jest wystawienie w takim przypadku not korygujących na dane nabywcy usługi, towaru ". Zdaniem eksperta Kwotę podatku naliczonego stanowi przede wszystkim suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika (zob. art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.), dalej: ustawa o VAT. Aby było możliwe odliczenie podatku naliczonego z faktur, muszą być one prawidłowo wystawione, tj. zawierać wymagane przepisami elementy (zob. art. 106 ust. 1 ustawy o VAT oraz 5 i nast. rozporządzenia Ministra Finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy 4 / 6
towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - Dz.U. nr 212, poz. 1337 z późn. zm.). Błędy i braki na fakturach powodują, że nie stanowią one, co do zasady, dokumentów pozwalających na odliczenie podatku na nich naliczonego (chyba, że są to tzw. błędy mniejszej wagi). W świetle powyższego dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego konieczne jest, między innymi, aby faktura wystawiona była na podatnika, który zamierza odliczyć podatek naliczony na fakturze. Nie jest, co do zasady, możliwe odliczanie podatku naliczonego z faktur wystawionych na innych podatn W komentowanym wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uznał, że zasada ta nie obowiązuje w przypadku otrzymywania przez spółki przejmujące faktur wystawionych na spółki przejmowane. Stanowisko to zasługuje na poparcie, gdyż wymaganie - jak chciał tego Minister Finansów (a w zasadzie działający w jego imieniu Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach) - dla realizacji prawa do odliczenia korygowania faktur wystawionych po dniu przejęcia na nieistniejące już spółki przejęte stanowi najzwyczajniej zbytek formalizmu. 5 / 6
Czy inne przypadki łączenia spółek też uprawniają do odliczenia VAT bez korygowania danych nabywcy? Uznać należy, że stanowisko przyjęte przez sąd znajduje zastosowanie również w przypadku innych przypadków łączenia się oraz przekształceń podatników (zob. art. 93-93e op). A zatem, przykładowo, dla realizacji prawa do odliczenia przez zawiązaną w wyniku łączenia osobę prawną (np. spółkę) nie jest konieczne korygowanie faktur wystawionych na łączące się osoby prawne (np. spółki), jak również realizacji prawa do odliczenia przez osobę prawną (np. spółkę) zawiązaną w wyniku przekształcenia - nie jest konieczne korygowanie faktur wystawionych na przekształcone osoby prawne (np. spółki). Podstawa prawna: - art. 93-93e ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.), - art. 86 ust. 1, ust. 2 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.). 6 / 6