ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU MEHANIK REYZYJNY, 731103 O STRUKTURZE MODUŁOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn. 15.06.2012 Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY... 3 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY... 3 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 3 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU MEHANIK REYZYJNY Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO... 4 7. INFORMAJA O ZAWODZIE MEHANIK REYZYJNY... 5 8. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE MEHANIK REYZYJNY... 5 9. OWIĄZANIA ZAWODU MEHANIK REYZYJNY Z INNYMI ZAWODAMI... 6 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE MEHANIK REYZYJNY... 6 11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU MEHANIK REYZYJNY... 7 12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW... 10 1. 731103.M1 rzygotowanie do wykonywania montażu i obsługi urządzeń precyzyjnych... 11 2. 731103.M2 Montowanie i naprawianie mechanizmów maszyn i urządzeń precyzyjnych... 25 3. 731103.M3 Montowanie i naprawianie przyrządów pomiarowych... 33 4. 731103.M4 Montowanie i naprawianie napędów pneumatycznych, hydraulicznych i elektrycznych... 40 5. 731103.M5 rzygotowanie do wejścia na rynek pracy... 47 ZAŁĄZNIKI... 53 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
TY SZKOŁY: Zasadnicza Szkoła Zawodowa 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Grzegorz Lis, dr inż. Zbigniew ilch, mgr inż. Roman Ruprecht Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Robert Wanic 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu MEHANIK REYZYJNY opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2011 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r. Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zmianami. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zmianami. 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczospołecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU MEHANIK REYZYJNY Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu MEHANIK REYZYJNY uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
W programie nauczania dla zawodu MEHANIK REYZYJNY uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. 7. INFORMAJA O ZAWODZIE MEHANIK REYZYJNY Mechanik precyzyjny należy do zawodów spotykanych w sferze zatrudnienia. Dominującym układem czynności w zawodzie są prace montażowe i remontowe, które wykonuje pracownik zajmujący się wytwarzaniem, konserwacją, naprawą i eksploatacją maszyn i urządzeń precyzyjnych. raca mechanika precyzyjnego wymaga na ogół zespołowego działania i oparta jest na współpracy. Mechanik precyzyjny montuje, uruchamia, użytkuje, konserwuje, naprawia urządzenia precyzyjne wykorzystując wiedzę związaną z mechaniką, elektrotechniką, pneumatyką, hydrauliką. Monitoruje pracę urządzeń precyzyjnych, ocenia jakość wykonywanych prac, organizuje własne miejsce pracy oraz podległych pracowników zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. 8. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE MEHANIK REYZYJNY Do typowych zadań zawodowych mechanika precyzyjnego należy między innymi: - montowania i naprawiania mechanizmów maszyn i urządzeń precyzyjnych; - montowania, naprawianie i konserwowania przyrządów pomiarowych; - montowania i naprawiania napędów pneumatycznych, hydraulicznych i elektrycznych. Mechanik precyzyjny może wykonać pracę na stanowisku montera urządzeń precyzyjnych, diagnosty urządzeń precyzyjnych, konserwatora maszyn i urządzeń precyzyjnych. Może też być brygadzistą, ale wówczas praca na tym stanowisku wymaga umiejętności związanych z pracą zespołową i umiejętnością kierowania zespołem ludzi, komunikowania się, oraz podejmowania szybkich i trafnych decyzji i podzielności uwagi. Zawód mechanika precyzyjnego stwarza możliwości zatrudnienia i tworzenia nowych miejsc pracy. Mechanicy precyzyjni mogą wykonać zadania zawodowe w różnych gałęziach przemysłu, a niekiedy prowadzić własne firmy produkcyjne i usługowe. Mechanika precyzyjna znajduje zastosowanie między innymi: w układach sterowania pojazdami, w urządzeniach automatyki, w obrabiarkach sterowanych numerycznie, w aparaturze medycznej, w robotach przemysłowych, w zaawansowanym sprzęcie gospodarstwa domowego oraz w nowoczesnych zabawkach. rodukty z zastosowaniem mechaniki precyzyjnej charakteryzuje wielofunkcyjność, konfigurowalność, adaptacja do zmieniających się warunków oraz prosta obsługa. Mechanik precyzyjny może dodatkowo uzupełnić swoje wykształcenie korzystając z szerokiej oferty szkoleniowej. Oferta ta dotyczyć może np. kwalifikacyjnych kursów zawodowych, kursów organizowanych przez firmy z branży automatyki przemysłowej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
9. OWIĄZANIA ZAWODU MEHANIK REYZYJNY Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np.: dla zawodu mechanika precyzyjnego wyodrębniono następującą kwalifikację: K1 - Montaż i naprawa maszyn i urządzeń precyzyjnych(symbol, M.15.) Inną grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem KZ(M.a). KZ(M.a)występuje w zawodach: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik--monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej. Kwalifikacja Symbol Zawód Elementy zawodu wspólne M.15. Montaż i naprawa maszyn i urządzeń precyzyjnych 731103 Mechanik precyzyjny KZ(M.a) 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE MEHANIK REYZYJNY Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie mechanik precyzyjny powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) montowania i naprawiania mechanizmów maszyn i urządzeń precyzyjnych; 2) montowania, naprawianie i konserwowania przyrządów pomiarowych; 3) montowania i naprawiania napędów pneumatycznych, hydraulicznych i elektrycznych. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie mechanik precyzyjny: - efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów(bh, DG, JOZ, KS) - efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(M.a), - efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie: M.15. Montaż i naprawa maszyn i urządzeń precyzyjnych 750 godz. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU MEHANIK REYZYJNY Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie mechanik precyzyjny minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji M.15. Montaż i naprawa maszyn i urządzeń precyzyjnych przeznaczono minimum 750 godzin, na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 350 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze modułowej Lp 1 2 3 4 5 Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I Klasa I II III II I II I II Liczba godzin tygodniowo w trzyletnim okresie nauczania Liczba godzin w trzyletnim okresie nauczania M1. rzygotowanie do wykonywania montażu i obsługi urządzeń precyzyjnych 14 14 14 448 M2. Montowanie i naprawianie mechanizmów maszyn i urządzeń precyzyjnych 17 17 17 544 M3. Montowanie i naprawianie przyrządów pomiarowych 11 7 9 288 M4. Montowanie i naprawianie napędów pneumatycznych, hydraulicznych i elektrycznych 8 8 8 256 M5. rzygotowanie do wejścia na rynek pracy 4 2 64 Tygodniowy wymiar godzin kształcenia zawodowego 14 14 17 17 19 19 100 1600 Egzamin potwierdzający kwalifikację M.15. odbywa się pod koniec klasy trzeciej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
Wykaz modułów i jednostek modułowych dla zawodu mechanik precyzyjny Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Kod i nazwa modułu M1 rzygotowanie do wykonywania montażu i obsługi urządzeń precyzyjnych M2 Montowanie i naprawianie mechanizmów maszyn i urządzeń precyzyjnych M3 Montowanie i naprawianie przyrządów pomiarowych M4 Montowanie i naprawianie napędów pneumatycznych, hydraulicznych i elektrycznych M5 rzygotowanie do wejścia na rynek pracy Kod i nazwa jednostki modułowej M1.J1 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w branży mechanicznej i elektrycznej M1.J2 osługiwanie się dokumentacją techniczną maszyn M1.J3 Wykonywanie pomiarów w urządzeniach precyzyjnych M2.J1 Montowanie urządzeń precyzyjnych M2.J2 Obsługiwanie mechanizmów maszyn i urządzeń precyzyjnych M3.J1 Montowanie przyrządów pomiarowych M3.J2 Obsługiwanie przyrządów pomiarowych M4.J1 Montowanie napędów pneumatycznych, hydraulicznych i elektrycznych M4.J2 Obsługiwanie napędów pneumatycznych, hydraulicznych i elektrycznych M5.J1 rowadzenie działalności gospodarczej w branży mechanicznej M5.J2 Język obcy w branży mechanicznej Liczba godzin przeznaczona na jednostkę 112 168 168 272 272 168 120 128 128 32 32 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
Mapa dydaktyczna Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 731103 mechanik prezycyjny 731103.M1 731103.M1.J1 731103.M1.J2 731103.M1.J3 731103.M2 731103.M2.J1 731103.M2.J2 731103.M3 731103.M4 731103.M3.J1 731103.M4.J1 731103.M3.J2 731103.M4.J2 731103.M5 731103.M5.J1 731103.M5.J2 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW W programie nauczania dla zawodu blacharz zastosowano taksonomię celów poznawczych AB (wg prof. B. Niemierko). 1. 731103.M1 rzygotowanie do wykonywania montażu i obsługi urządzeń precyzyjnych 448 godz. 2. 731103.M2 Montowanie i naprawianie mechanizmów maszyn i urządzeń precyzyjnych 544 godz. 3. 731103.M3 Montowanie i naprawianie przyrządów pomiarowych 288 godz. 4. 731103.M4 Montowanie i naprawianie napędów pneumatycznych, hydraulicznych i elektrycznych 256 godz. 5. 731103.M5 rzygotowanie do wejścia na rynek pracy 64 godz. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
1. 731103.M1 rzygotowanie do wykonywania montażu i obsługi urządzeń precyzyjnych 731103.M1.J1 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w branży mechanicznej i elektrycznej 731103.M1.J2 osługiwanie się dokumentacją techniczną maszyn 731103.M1.J3 Wykonywanie pomiarów w urządzeniach precyzyjnych 731103.M1.J1 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w branży mechanicznej i elektrycznej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna BH(1)1. określić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią BH(1)2. stosować pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią BH(1)3. wyjaśniać zasady ochrony przeciwpożarowej na stanowisku pracy B BH(1)4. dobrać środki gaśnicze; BH(2)1. określić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; BH(2)2. określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; BH(2)3. określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; BH(2)4. scharakteryzować zakres kompetencji instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska B w olsce; BH(2)5. różnicować instytucje działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; B BH(3)1. przytaczać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; B BH(3)2. przytaczać prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie B Materiał kształcenia - prawna ochrona pracy, - czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe i niebezpieczne występujące w procesie pracy, - ergonomia w kształtowaniu warunków pracy, - wymagania dotyczące pomieszczeń pracy, - wymagania dotyczące pomieszczeń higieniczno-sanitarnych - wymagania bezpieczeństwa dotyczące stanowisk pracy - wymagania bezpieczeństwa dotyczące procesów pracy - bezpieczna praca z urządzeniami i maszynami elektrycznymi - ochrona przeciwporażeniowa, - zagrożenia dotyczące urządzeń i maszyn elektrycznych, - zagrożenia pożarowe, - zasady ochrony przeciwpożarowej, - przepisy dotyczące ochrony środowiska, - pierwsza pomoc w przypadku porażenia prądem elektrycznym, - pierwsza pomoc w przypadku urazów mechanicznych, - wielkości elektryczne - podstawowe pojęcia elektryczne - prawo Ohma, prawa Kirchhoffa - własności elektryczne materiałów - właściwości pola elektrycznego - podstawowe wielkości pola elektrycznego - właściwości pola magnetycznego - podstawowe wielkości pola magnetycznego; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
bezpieczeństwa i higieny pracy; BH(3)3. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BH(4)1. określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BH(4)2. scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; B BH(4)3 analizować sposób zorganizowania stanowiska pracy w celu określenia możliwości wystąpienia zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka; BH(4)4 analizować sposób zorganizowania stanowiska pracy mechanika precyzyjnego w celu określenia możliwości wystąpienia zagrożeń dla mienia i środowiska; BH(4)5 współpracować ze służbami promocji bezpieczeństwa i ochrony pracy w zakresie rozpoznawania zagrożeń dla zdrowia i B życia człowieka oraz dla mienia i środowiska BH(5)1. określić substancje niebezpieczne w środowisku pracy BH(5)2. przewidywać sytuacje i okoliczności mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska D związane z wykonywaniem zadań zawodowych BH(5)3. zapobiegać ewentualnym zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań zawodowych BH(6)1. wskazywać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BH(6)2. wskazywać skutki działania prądu elektrycznego na organizm człowieka BH(6)3. scharakteryzować skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; B BH(7)1 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w pracowni montażu BH(7)2 dobrać wyposażenie oraz rozmieścić je na stanowisku pracy zgodnie z zasadami ergonomii D BH(7)3 określić wpływ procesu realizowanego na stanowisku - indukcja elektromagnetyczna - rodzaje prądu elektrycznego - elementy i budowa obwodów prądu stałego - prawa dotyczące obwodów prądu stałego - rezystor - rezystancja, przewodność, - rezystory w katalogach - łączenie rezystorów, - dzielnik napięcia, - kondensator, pojemność elektryczna, -rodzaje i oznaczenia kondensatorów, łączenie kondensatorów, - moc i energia prądu stałego - wielkości i parametry charakteryzujące przebiegi prądu przemiennego, - energia i moc prądu sinusoidalnego, - wytwarzanie napięcia przemiennego, - podstawowe pojęcia dotyczące obwodów trójfazowych, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
pracy na zagrożenie pożarowe i warunki bhp BH(7)4 dobrać i zgromadzić na stanowisku pracy niezbędny sprzęt gaśniczy BH(7)5 określić oddziaływanie procesu realizowanego na stanowisku pracy na środowisko BH(7)6 dobrać i zgromadzić na stanowisku niezbędny sprzęt zabezpieczający środowisko przed wpływem szkodliwych czynników związanych z wykonywanym procesem BH(8)1. dobrać środki ochrony indywidualnej podczas wykonywania zadań zawodowych BH(8)2. dobrać środki ochrony zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych BH(8)3 zastosować środki ochrony zbiorowej właściwe dla wykonywania zadań zawodowych mechanika; BH(9)1. dokonać analizy zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów prawa dotyczących ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska BH(9)2. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska BH(9)3 stosować zasady ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych BH(10)1. organizować pierwszą pomoc poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia BH(10)2. zastosować pierwszą pomoc poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia BH(10)3. udzielać pierwszej pomocy porażonemu prądem elektrycznym Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KS(4)jest otwarty na zmiany D KS(5)potrafi radzić sobie ze stresem D KS(6)aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe D KS(9)potrafi negocjować D M.15.3(1)3. rozpoznać symbole stosowane na schematach B kinematycznych napędów elektromechanicznych; D D c D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
M.15.3(1)4. rozpoznać parametry napędów pneumatycznych B M.15.3(3)4. charakteryzować narzędzia do montażu, naprawy i regulacji mechanizmów napędów pneumatycznych i hydraulicznych; M.15.3(4)1. charakteryzować przyrządy pomiarowe stosowane B podczas montażu, naprawy, regulacji mechanizmów napędów pneumatycznych i hydraulicznych lanowane zadania Zadaniem grupy uczniów(4-5 osób)jest zrealizowanie zadania: Zrealizować pneumatyczny układ wykonawczy bazujący na dwóch siłownikach pneumatycznych dwustronnego działania, zasilanych poprzez zawory sterowane elektrycznie. Grupa ma rozwiązać następujące zagadnienia: Stosując właściwe symbole graficzne, należy narysować schemat obwodu elektrycznego prądu stałego o napięciu 24V, będącego układem sterowania siłowników pneumatycznych. Układ ma składać się z włącznika i wyłącznika impulsowego, przekaźnika ze stykami zwiernymi i rozwiernymi, włączników krańcowych zaworów sterowanych elektromagnetycznie. Układ ma działać w ten sposób, że po załączeniu zasilania pierwszy siłownik wykonuje ruchy ruch roboczy na wysuw. Gdy znajdzie się w tym położeniu, ma zainicjować ruch drugiego siłownika. Gdy siłownik drugi znajdzie się w skrajnie wysuniętym położeniu, ma ten stan zainicjować powrót siłownika pierwszego do położenia pierwotnego. Ten stan ma zainicjować powrót siłownika drugiego do położenia pierwotnego. Taki oscylacyjny ruch układu ma trwać aż do momentu naciśnięcia przycisku wyłącznika. Wykonany schemat układu pneumatycznego i elektrycznego należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania. Wskazać zagrożenia związane z BH i ppoż. Związane z realizacją rzeczywistego układu. Szczególną uwagę należy skupić na zagadnieniach związanych z zagrożeniami dotyczącymi praktycznej realizacji instalacji pneumatycznej i elektrycznej. Wskazując zagrożenia należy również podać metody zaradcze. Opisać właściwą organizację miejsca pracy, konieczne wyposażenie związane z realizacją układu. Zmontować układ pneumatyczny oraz układ sterowania elektrycznego. Określić warunki bezpiecznego testowania układu. Zadanie należy opisać stosownym raportem, którego istotną częścią będzie podsumowanie. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni, która ze względu na sposób wyposażenia pozwoli na realizację praktycznej części zadań. rzygotowanie do realizacji na etapie projektu(opracowania schematów)może być realizowane w klasach, w których będzie możliwe kształcenie z wykorzystaniem metod podających, problemowych i eksponujących. Wyposażenie powinno obejmować środki audiowizualne: rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką. Tematyka związana z BH wymaga dostępu do opracowań takich jak: Kodeks racy, zbiory ustaw i rozporządzeń w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawnictwa z zakresu ochrony środowiska, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz eksploatacji urządzeń elektromechanicznych i elektronicznych, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zagrożeń dla zdrowia występujących w pracy mechanika automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych. Komputer z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne Środki dydaktyczne W pracowni w której przeprowadzone będą zajęcia praktyczne powinny znaleźć się; Elementy elektryczne i elektroniczne, maszyny i urządzenia elektryczne. Osprzęt instalacyjny i próbki przewodów oraz zestawy do wykonywania badań i pomiarów. rzyrządy pomiarowe. Narzędzia, części i materiały do instalowania silników elektrycznych. Katalogi elementów elektronicznych, silników, łączników i przewodów. Schematy instalacji oraz układów elektrycznych i elektronicznych. Normy i akty prawne z zakresu BH przy instalacjach i urządzeniach elektrycznych. lansze i foliogramy dotyczące elementów automatyki. Zestaw narzędzi, mierników, części i materiałów do montowania układów. Instrukcje i teksty przewodnie do ćwiczeń. onadto przydatne będą zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, katalogi podzespołów, układy demonstracyjne, pokaz z objaśnieniem, foliogramy i fazogramy, plansze poglądowe, filmy dydaktyczne i prezentacje multimedialne związane z treściami kształcenia w zawodzie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
mechanik precyzyjny. zasopisma branżowe, katalogi, normy ISO i N. Zagadnienia BH wymagają stosowania: instrukcji do ćwiczeń, pakietów edukacyjnych dla uczniów, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce bezpieczeństwa pracy w zawodzie mechanik precyzyjny lub pokrewnych. Filmy dydaktyczne dotyczące zagrożeń pożarowych i zachowań na wypadek pożaru, procedury postępowania w razie wypadku przy pracy, przykłady zabezpieczenia i oznakowania stanowisk pracy podczas wykonywania typowych zadań; naprawy, uruchomienia urządzeń precyzyjnych, typowy sprzęt gaśniczy, odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej, wyposażenie do nauki udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej(fantom). Zalecane metody dydaktyczne Realizacja treści programu Bezpieczeństwo i higiena pracy wymaga od nauczyciela doboru odpowiedniej metody kształcenia. Nauczyciel powinien stosować różne formy nauczania. Dominująca powinna być metoda podająca(wykład informacyjny), ale wskazane będzie również zastosowanie np. metody problemowej, aktywizującej w postaci seminarium. W nauczaniu modułowym, w którym przenikają się zagadnienia teorii z realizacją praktyczną, ważne są również metody praktyczne(np. pokaz realizacji prostego zadania przez nauczyciela), oraz metoda projektów. Realizacja treści tej jednostki modułowej ma przygotować ucznia do przestrzegania przepisów bhp, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska i udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach przy pracy. Zalecane metody dydaktyczne dla tego działu nauczania to metoda projektów, przypadków, dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń praktycznych. Metodę projektów proponuje się zastosować podczas realizacji treści z zakresu wymagań BH dotyczących pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych oraz wymagań bezpieczeństwa dotyczących procesu pracy także opracowania instrukcji BH czy poradnika. Niezmiernie ważne jest również kształtowanie umiejętności rozróżniania wielkości elektrycznych i ich jednostek, poprawnego posługiwania się terminologią techniczną dla zawodu mechanik precyzyjny. Do obliczania prostych obwodów elektrycznych ważne jest kształtowanie umiejętności zastosowania prawa elektrotechniki(ohma i praw Kirchhoffa). Ważne jest wskazanie zagrożeń związanych z urządzeniami elektrycznymi. Realizując tematy dotyczące silników prądu stałego i przemiennego należy skupić się na ich budowie, zasadzie działania oraz zastosowaniu. Należy stosować metody podające, problemowe, eksponujące oraz praktyczne. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form nauczania. Zajęcia teoretyczne odbywać się mogą w dużej grupie(klasie), zgodnie z zasadami metod aktywizujących. Dla realizacji zadań dedykowanych dla grup(zalecana ilość uczniów w grupie 4-5)zajęcia teoretyczne mogą być realizowane w grupach. Zajęcia w pracowniach powinny być prowadzone w formie grupowej(ten sam podział jak dla części teoretycznej)z wykorzystaniem zróżnicowanych form nauczania. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie oceny raportu przedstawionego przez grupę, ocenę indywidualnego zaangażowania uczniów w realizacje kolejnych zadań. Osobnej ocenie należy poddać część realizacji praktycznej i zgodności układów ze schematami opracowanymi wcześniej. Dla oceny wiedzy z zakresu BH i ppoż. proponuje się przeprowadzić testy wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia. dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
731103.M1.J2 osługiwanie się dokumentacją techniczną maszyn Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(M.a)(1)1 wykonać rysunki techniczne w rzutach prostokątnych Stopy miedzi i aluminium w konstrukcjach mechanizmów rozmieszczonych wg europejskiej metody precyzyjnych. KZ(M.a)(1)2 wykonać przekroje i kłady części maszyn, Materiały uszczelnień ruchowych i spoczynkowych. KZ(M.a)(1)3 stosować zasady wymiarowania od baz obróbkowych i Zużywanie się części maszyn. konstrukcyjnych, Zasady szkicowania. KZ(M.a)(1)4 stosować zasady wymiarowania średnic, promieni, łuków, Rzutowanie prostokątne i aksonometryczne. kątów, pochyleń, zbieżności, gwintów i połączeń na rysunkach Rysunki i uproszczenia. technicznych maszynowych, Wymiarowanie. KZ(M.a)(1)5 stosować zasady zapisu wymiarów tolerowanych, Normy rysunku technicznego. pasowania, tolerancji kształtu i położenia powierzchni na rysunkach Symbole elementów pneumatycznych i hydraulicznych. technicznych maszynowych, Schematy połączeń układów hydraulicznych i pneumatycznych. KZ(M.a)(1)6 stosować zasady oznaczeń chropowatości i kierunkowości powierzchni, obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej na rysunkach Oznaczenia tolerancji wymiarowych i pasowań na rysunkach wykonawczych. technicznych maszynowych, ołączenia części maszyn. KZ(M.a)(1)7 rozpoznać symbole i oznaczenia stosowane na rysunkach ołączenia rozłączne. technicznych maszynowych ołączenia nierozłączne. KZ(M.a)(2)1 wykonać szkice figur płaskich w rzutach prostokątnych Mechanizmy maszyn i urządzeń ostawy metrologii. KZ(M.a)(2)2 wykonać szkice brył geometrycznych w rzutach Tolerancje i pasowania. prostokątnych i aksonometrycznych Wykonywanie pomiarów warsztatowych. KZ(M.a)(2)3 wykonać szkice części maszyn odwzorowujące kształty Rachunek błędów. zewnętrzne i wewnętrzne Tworzenie schematów połączeń elementów napędów KZ(M.a)(2)4 zwymiarować szkice typowych części maszyn pneumatycznych. KZ(M.a)(2)5 zastosować uproszczenia rysunkowe do wykonania szkicu Tworzenie schematów połączeń elementów napędów części maszyny hydraulicznych. KZ(M.a)(2)6 rozróżnić rysunki techniczne: wykonawcze, złożeniowe, Karty katalogowe przyrządów kontrolno-pomiarowych. B zestawieniowe, montażowe, zabiegowe i operacyjne Stopy żelaza w konstrukcji urządzeń precyzyjnych. KZ(M.a)(2)7 odczytać rysunki wykonawcze i złożeniowe Stopy żelaza w konstrukcji przyrządów pomiarowych. KZ(M.a)(3)1 wykorzystać oprogramowanie komputerowe wspomagające Obróbka cieplna stopów żelaza. D wykonywanie rysunków technicznych maszynowych, Materiały eksploatacyjne stosowane w konstrukcji urządzeń rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
KZ(M.a)(3)2 posłużyć się skanerem i projektorem multimedialnym do prezentacji wykonanych rysunków i projektów D KZ(M.a)(4)1 rozpoznać części i mechanizmy maszyn i urządzeń, B KZ(M.a)(4)2 scharakteryzować osie i wały maszynowe, KZ(M.a)(4)3 scharakteryzować budowę i rodzaje łożysk tocznych i ślizgowych, KZ(M.a)(4)4 dobrać z katalogu na podstawie oznaczeń łożysko toczne, KZ(M.a)(4)5 wyjaśnić budowę i zasadę działania sprzęgieł i hamulców, KZ(M.a)(4)6 sklasyfikować przekładnie mechaniczne, KZ(M.a)(4)7 wyjaśnić budowę przekładni zębatych prostych i złożonych, KZ(M.a)(4)8 wskazać zastosowanie elementów, zespołów i mechanizmów maszyn i urządzeń, KZ(M.a)(4)9 wyjaśnić budowę i zasadę działania mechanizmów ruchu postępowego i obrotowego, KZ(M.a)(5)1 rozróżnić rodzaje połączeń rozłącznych i nierozłącznych, B KZ(M.a)(5)2 rozpoznać rodzaj połączenia na podstawie dokumentacji konstrukcyjnej zespołu maszyny B KZ(M.a)(5)3 wykonać szkice połączeń: nitowych, spawanych, zgrzewanych, gwintowych i kształtowych KZ(M.a)(6)1 wyjaśnić zasady tolerancji i pasowania KZ(M.a)(6)2 zastosować układ tolerancji i pasowań KZ(M.a)(6)3 sklasyfikować przyrządy pomiarowe oraz określić ich właściwości metrologiczne KZ(M.a)(6)4 dobrać przyrządy do pomiaru i sprawdzania części maszyn KZ(M.a)(6)5 wykonać pomiary wielkości geometrycznych KZ(M.a)(6)6 zinterpretować wyniki pomiarów KZ(M.a)(6)7 obliczyć wymiary graniczne, odchyłki i tolerancje KZ(M.a)(6)8 wybrać z norm wartości odchyłek dla zadanych pasowań KZ(M.a)(6)9 obliczyć luzy i wciski oraz tolerancje wybranych pasowań KZ(M.a)(7)1 rozróżnić pojęcia z zakresu materiałoznawstwa precyzyjnych. Korozja metali. owłoki ochronne. Smarowanie i smary Oznaczenia na schematach napędów hydraulicznych, pneumatycznych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
KZ(M.a)(7)2 określić właściwości i zastosowanie metali i ich stopów KZ(M.a)(7)3 rozróżnić procesy otrzymywania stali B KZ(M.a)(7)4 sklasyfikować stopy żelaza z węglem KZ(M.a)(7)5 rozróżnić gatunki stopów żelaza B KZ(M.a)(7)6 określić gatunek stopu żelaza z węglem na podstawie podanego oznaczenia KZ(M.a)(7)7 sklasyfikować stopy metali nieżelaznych KZ(M.a)(7)8 rozróżnić gatunki stopów metali nieżelaznych B KZ(M.a)(7)9 określić właściwości i zastosowanie materiałów niemetalowych KZ(M.a)(10)1 scharakteryzować powstawanie zjawiska korozji metali KZ(M.a)(10)2 wskazać sposoby zapobiegania i ochrony przed korozją KZ(M.a)(10)3 scharakteryzować rodzaje powłok ochronnych i techniki ich nanoszenia KZ(M.a)(16)1 sklasyfikować maszyny i urządzenia KZ(M.a)(16)2 scharakteryzować elementy funkcjonalne maszyny i urządzenia KZ(M.a)(16)3 określić parametry techniczne maszyn i urządzeń KZ(M.a)(16)4 wyjaśnić budowę i zasadę działania oraz określić zastosowanie maszyn elektrycznych stosowanych w przemyśle KZ(M.a)(16)5 wyjaśnić działanie i określić zastosowanie maszyn technologicznych stosowanych w przemyśle maszynowym KZ(M.a)(16)6 porównać parametry maszyn i urządzeń na podstawie ich charakterystyki technicznej KZ(M.a)(16)7 rozróżnić elementy napędu hydraulicznego i pneumatycznego maszyn i urządzeń KZ(M.a)(17)1 wyjaśnić znaczenie normalizacji, typizacji i unifikacji w budowie maszyn i urządzeń KZ(M.a)(17)2 analizować schematy strukturalne, funkcjonalne i zasadnicze maszyn i urządzeń KZ(M.a)(17)3 wykorzystać informacje techniczne z różnych źródeł dotyczące maszyn i urządzeń mechanicznych D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
KZ(M.a)(17)4 dobrać gatunki stali z norm i poradników na określone elementy maszyn i urządzeń KZ(M.a)(17)5 określić skład chemiczny stali i stopów metali nieżelaznych na podstawie norm KZ(M.a)(17)6 dobrać sposób zabezpieczenia przed korozją części maszyn i urządzeń Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KZ(M.a)(17)7 dobrać materiały eksploatacyjne do określonych prac KZ(M.a)(17)8 posłużyć się dokumentacją techniczną podczas planowania konserwacji maszyn i urządzeń KZ(M.a)(18)1 wykorzystać programy komputerowe wspomagające dobór znormalizowanych części maszyn KZ(M.a)(18)2 wykorzystać programy komputerowe wspomagające dobór materiałów konstrukcyjnych pod względem własności mechanicznych KZ(M.a)(18)3 wykorzystać programy komputerowe symulujące działanie układów kinematycznych mechanizmów maszyn i urządzeń KZ(M.a)(18)4 wykorzystać programy komputerowe symulujące działanie układów napędowych elektrycznych, hydraulicznych i pneumatycznych maszyn i urządzeń M.15.1(1)1. rozpoznać symbole stosowane na schematach układów pneumatycznych i hydraulicznych B M.15.1(1)2 rozpoznać symbole stosowane na schematach kinematycznych mechanizmów urządzeń precyzyjnych; B M.15.1(1)3. rozróżnić mechanizmy maszyn i urządzeń precyzyjnych; M.15.1(1)4. rozpoznać parametry pracy maszyn i urządzeń precyzyjnych; B M.15.2(1)1. rozpoznać symbole stosowane na schematach kinematycznych mechanizmów przyrządów pomiarowych B M.15.2(1)2. rozróżnić mechanizmy przyrządów pomiarowych; M.15.2(1)3. rozpoznać parametry przyrządów pomiarowych; B lanowane zadania(ćwiczenia) Twoim zadaniem jest wykonanie rysunku konstrukcyjnego wałka przekładni zębatej oraz dokonanie analizy parametrów użytkowych przekładni(przełożenia poszczególnych stopni, określenie momentu na wejściu i wyjściu z przekładni, wskazanie prędkości obrotowych poszczególnych kół przekładni w ustalonym stanie jej pracy). Kolejność realizowanych zadań ustal na początku, a następnie je realizuj. Masz do dyspozycji następujące czynności: Określenie chropowatości powierzchni na podstawie porównania z płytkami wzorcowymi. Dyskusja różnic pomiędzy sporządzonym rysunkiem a rysunkiem wzorcowym. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
Wykonanie odręcznego szkicu walka orównanie sporządzonego rysunku z rysunkiem wzorcowym. Odnalezienie danych katalogowych(poszukiwanie katalogów w Internecie)przekładni na podstawie tabliczki znamionowej. Określenie rodzaju materiału konstrukcyjnego i sposobów jego konserwacji. Dobór narzędzi do pomiaru wielkości geometrycznych. Wykonanie rysunku z wykorzystaniem przyrządów kreślarskich lub metod komputerowych. omiary wielkości geometrycznych(średnic, długości itp.) Identyfikacja wałka i wskazanie go na rysunku złożeniowym przekładni. Wyznaczenie przełożenia przekładni ślimakowej Zadaniem grupy jest wyznaczenie przełożenia kinematycznego modelu przekładni ślimakowej. Uczniowie dokonują pomiarów średnic, rysują schemat przekładni, zaznaczają wał napędowy ze ślimakiem oraz ślimacznicę, obliczają przełożenie na podstawie krotności ślimaka i ilości zębów ślimacznicy. Wypełniają karty oceny pracy. Wykonane prace należy porównać z przygotowanym wzorcem i dokonać samooceny poprawności wykonania ćwiczeń. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym i pracowniach, które będą wyposażone w: przybory kreślarskie, modele rzutni, figur i brył, modele części maszyn i połączeń części, modele mechanizmów, przyrządy pomiarowe, dokumentacja techniczna i konstrukcyjna, katalogi części maszyn, tabele tolerancji, olskie Normy z zakresu rysunku technicznego, komputer z dostępem do Internetu i oprogramowaniem do wykonywania rysunków technicznych maszynowych, urządzenie multimedialne, komputer z dostępem do Internetu, programy komputerowe wspomagające dobór materiałów konstrukcyjnych pod względem własności mechanicznych, próbki materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych, dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń. Zajęcia w pracowni konstrukcji maszyn powinny odbywać się w grupie do 15 uczniów. pakiety edukacyjne dla uczniów, instrukcje i teksty przewodnie do ćwiczeń, niezbędna literatura uzupełniająca(normy, poradniki, książki i czasopisma dotyczące zagadnień wykonywania pomiarów warsztatowych), filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zagadnień wykonywania pomiarów warsztatowych. narzędzia, przyrządy do wykonywania pomiarów warsztatowych, sprawdziany oraz pomocnicze urządzenia pomiarowe, rysunku technicznego i części maszyn, materiałów konstrukcyjnych, katalogi zespołów wyrobów precyzyjnych. Zalecane metody dydaktyczne Oprócz zdobywania wiadomości i nabywania umiejętności w procesie kształcenia należy zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności samokształcenia, samodzielności myślenia i analizowania zjawisk, współpracy w grupie oraz komunikatywności. W związku z tym w czasie odbywania zajęć wskazane jest stosowanie metod aktywizujących. Dobierając metodę kształcenia nauczyciel powinien przede wszystkim odpowiedzieć sobie na następujące pytania: Jakie chce osiągnąć efekty? Jakie metody będą najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, możliwości percepcyjnych uczących się? Jakie problemy(o jakim stopniu trudności i złożoności)powinny być przez uczniów rozwiązane? Jak motywować uczniów i zapewnić ich zaangażowanie. Rzetelna odpowiedź na te pytania pozwoli na trafne dobranie metod, które pozwolą na osiągnięcie zamierzonych efektów. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych mechanika precyzyjnego. Treści programowe modułu Mechanizmy precyzyjne maszyn i urządzeń wymagają aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń praktycznych, burza mózgów, metoda tekstu przewodniego, metoda projektów, pokaz z objaśnieniem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać w formie pracy indywidualnej oraz pracy w grupach 2 3 osobowych(wtedy, gdy indywidualne wykonanie zadania jest niemożliwe lub jest utrudnione). Zajęcia w pracowniach rysunku technicznego powinny odbywać się w grupie do 15 uczniów. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia odczas oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy brać pod uwagę aktywność i zaangażowanie ucznia w wykonywanie ćwiczeń oraz efekty jego pracy. Należy określić kryteria oceny przed rozpoczęciem zadań tak, aby uczniowie wiedzieli jak będzie oceniana ich praca. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 731103.M1.J3 Wykonywanie pomiarów w urządzeniach precyzyjnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KZ(M.a)(14)1 rozróżnić narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz sprawdziany KZ(M.a)(14)2 rozróżnić pomocnicze urządzenia pomiarowe(np. liniały powierzchniowe, płyty pomiarowe, pryzmy, uchwyty do płytek wzorcowych, przyrząd kłowy) KZ(M.a)(14)3 określić własności metrologiczne narzędzi i przyrządów pomiarowych KZ(M.a)(14)4 dobrać przyrządy pomiarowe do wykonania pomiarów warsztatowych KZ(M.a)(14)5 zorganizować stanowisko do wykonania pomiarów warsztatowych zgodnie z przepisami bhp, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska i wymaganiami ergonomii KZ(M.a)(14)6 wykonać pomiary długości przyrządami suwmiarkowymi KZ(M.a)(14)7 wykonać pomiary długości przyrządami mikrometrycznymi KZ(M.a)(14)8 wykonać pomiary długości za pomocą płytek wzorcowych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna B B Materiał kształcenia Rachunek błędów. Tolerancje i pasowania. Oznaczenia tolerancji wymiarowych i pasowań na rysunkach wykonawczych. odstawy metrologii wielkości geometrycznych. Zasady posługiwania się oprzyrządowaniem pomiarowym. Konstrukcje przyrządów i oprzyrządowania pomiarowego. odstawowe pomiary warsztatowe. Sprawdziany. Mikroskop warsztatowy. omiary na mikroskopie warsztatowym. omiary chropowatości. Sprawdziany chropowatości powierzchni. Elektromechaniczne przyrządy do pomiaru wielkości fizycznych. Zasady użytkowania i przechowywania przyrządów pomiarowych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
KZ(M.a)(14)9 wykonać pomiary długości za pomocą czujnika zegarowego, KZ(M.a)(14)10 wykonać pomiary kątów KZ(M.a)(14)11 sprawdzić płaskość powierzchni KZ(M.a)(14)12 sprawdzić wielkości szczelin i promieni zaokrągleń, KZ(M.a)(14)13 sprawdzić parametry geometryczne detali za pomocą sprawdzianów KZ(M.a)(14)14 scharakteryzować metody pomiarowe KZ(M.a)(15)1 określić zakres prac dotyczących kontroli jakości wykonanej operacji technologicznej na określonym stanowisku pracy, KZ(M.a)(15)2 określić zakres prac dotyczących kontroli jakości gotowego wyrobu na stanowisku kontroli jakości, BH(4)1. określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BH(4)2. scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; B BH(4)3 analizować sposób zorganizowania stanowiska pracy w celu określenia możliwości wystąpienia zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka; BH(4)4 analizować sposób zorganizowania stanowiska pracy mechanika precyzyjnego w celu określenia możliwości wystąpienia zagrożeń dla mienia i środowiska; BH(4)5 współpracować ze służbami promocji bezpieczeństwa i ochrony pracy w zakresie rozpoznawania zagrożeń dla zdrowia i B życia człowieka oraz dla mienia i środowiska BH(7)1 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w pracowni montażu BH(7)2 dobrać wyposażenie oraz rozmieścić je na stanowisku pracy zgodnie z zasadami ergonomii D BH(7)3 określić wpływ procesu realizowanego na stanowisku pracy na zagrożenie pożarowe i warunki bhp BH(7)4 dobrać i zgromadzić na stanowisku pracy niezbędny D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
sprzęt gaśniczy Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego BH(7)5 określić oddziaływanie procesu realizowanego na stanowisku pracy na środowisko BH(7)6 dobrać i zgromadzić na stanowisku niezbędny sprzęt zabezpieczający środowisko przed wpływem szkodliwych D czynników związanych z wykonywanym procesem M.15.1(5)1. dobrać sposób montażu mechanizmów i urządzeń precyzyjnych; M.15.1(5)2. dobrać narzędzia do montażu mechanizmów i urządzeń precyzyjnych; M.15.2(5)1. dobrać sposób montażu mechanizmów przyrządów pomiarowych M.15.2(5)2. dobrać narzędzia do montażu mechanizmów przyrządów pomiarowych; M.15.2(5)3. planować czynności montażu mechanizmów przyrządów pomiarowych; M.15.3(5)3. planować czynności montażu mechanizmów napędów pneumatycznych i hydraulicznych; M.15.3(5)5. planować czynności montażu mechanizmów napędów elektromechanicznych; lanowane zadania(ćwiczenia) Zaproponować proces technologiczny montażu Na podstawie wskazówek, założeń i materiałów dostarczonych przez nauczyciela zaplanuj proces technologiczny demontażu silnika elektrycznego wraz z analiza wymiarową wałka osadzenia łożysk oraz gniazd łożyskowych w korpusie silnika. Zrealizuj kolejne czynności, po uprzednim opracowaniu planu działania. zynności do wykonania: Analiza zagrożeń związanych z czynnościami demontażu oraz wskazanie środków zaradczych na wypadek skaleczenia Analiza dokumentacji technicznej silnika(rysunek złożeniowy i rysunki konstrukcyjne)pod kątem kolejności demontażu. Dobór narzędzi przydatnych do demontażu silnika. Dobór narzędzi do pomiaru wielkości geometrycznych(średnice zewnętrzne i wewnętrzne). omiary wielkości geometrycznych(średnic, długości itp.) Analiza wymiarowa i określenie tolerancji wymiarowych, luzów i pasowań. orównanie wyników uzyskanych z analizy wymiarowej z dokumentacja techniczną silnika. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne z zakresu wykonywania montażu powinny się znajdować: urządzenia multimedialne, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23