STANDARD PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU DLA TECHNIKA EKONOMISTY 341[02] Autorzy: Katarzyna Jerzmanowska Krystyna Laudańska Stanisław Pakura Bogna Zaborowska Innowacyjny projekt systemowy Pomorskie dobry kurs na edukację. Wspieranie uczniów o szczególnych predyspozycjach w zakresie matematyki, fizyki i informatyki jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu paostwa w ramach Priorytetu IX Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013. tel.: 58 32 68 850, faks: 58 32 68 854, e-mail: des@woj-pomorskie.pl, www.woj-pomorskie.pl, www.wrotapomorza.pl
1) Spis treści 2) Ogólny opis zawodu technik ekonomista w zakresie praktycznej nauki zawodu... 3 a) Ogólne cele kształcenia w zakresie praktycznej nauki zawodu.... 3 b) Szczegółowe cele kształcenia w zakresie praktycznej nauki zawodu. 3 3) Określenie katalogu kompetencji do osiągnięcia w ramach praktycznej nauki zawodu... 5 a. Wykonywane czynności.... 5 b. Zdobyte kompetencje zawodowe... 6 c. Zdobyte kompetencje społeczne.... 6 d. Inne zdobyte kompetencje.... 7 4) Określenie warunków realizacji praktycznej nauki zawodu.... 7 5) Opis sposobu weryfikacji osiągnięcia zakładanych celów praktycznej... 7 nauki zawodu... 7 6) Spis źródeł i dodatkowej literatury przytaczanych w materiale.... 8 2
2) Ogólny opis zawodu technik ekonomista w zakresie praktycznej nauki zawodu. Podstawowym celem kształcenia w zawodzie technik ekonomista, jest przygotowanie absolwenta do wykonywania prac i opracowań: analitycznych w zakresie - czynników kształtujących podstawowe wielkości ekonomiczne; badawczych w odniesieniu do sprawności ekonomiczno organizacyjnej podmiotów gospodarczych; obliczeniowych w zakresie wskaźników określających sytuacje finansową firmy; sprawozdawczych między innymi z działalności podmiotu gospodarczego; zbierania i pozyskiwania informacji rynkowych; sporządzania budżetu oraz planu działania danej jednostki i komórki podmiotu gospodarczego. Absolwent w tym zawodzie może również samodzielnie prowadzić małą firmę, kierować zespołami współpracowników lub pełnić funkcje asystenta prezesa czy dyrektora. Do głównych przedmiotów zawodowych nauczanych w szkole należą: podstawy ekonomii, prawo, ekonomika, rachunkowość, język obcy zawodowy, pracownia ekonomiczna, praktyka zawodowa. Etap praktyczny sprawdza umiejętności rozwiązywania typowych problemów zawodowych o charakterze łączenia teorii z praktyką, właściwych dla zawodu, w zakresie wynikającym z zadania o treści ogólnej, ustalonym w standardzie wymagań egzaminacyjnych. Cykl kształcenia zawodowego zakończony jest egzaminem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe technika ekonomisty przeprowadzanym przez okręgowe komisje egzaminacyjne. a) Ogólne cele kształcenia w zakresie praktycznej nauki zawodu. Planowanie i prowadzenie działalności gospodarczej; Obliczanie podatków; Prowadzenie spraw kadrowo płacowych w organizacji; Prowadzenie rachunkowości; Sporządzanie elementów planów, analiz i sprawozdań z realizacji zadań organizacji. b) Szczegółowe cele kształcenia w zakresie praktycznej nauki zawodu. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; Prowadzenie korespondencji służbowej w języku polskim i obcym oraz dziennika korespondencji; Stosowanie przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz prawa podatkowego; Stosowanie przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej; Wykorzystanie środków technicznych i materiałów w pracy biurowej oraz prowadzenie korespondencji służbowej w języku polskim i obcym; 3
Wykonywanie typowych czynności kancelaryjnych: redagowanie treści pism w sprawach osobowych, finansowych i handlowych oraz związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa; Identyfikowanie i wystawianie podstawowych dokumentów kadrowych oraz kompletowanie dokumentów Akt Osobowych; Posługiwanie się pojęciami ekonomicznymi oraz pojęciami z zakresu prawa, statystyki i sprawozdawczości; Organizowanie gospodarki materiałowo towarowej oraz zbytu; Sporządzanie wewnętrznych i zewnętrznych dokumentów magazynowych oraz handlowych; Kalkulowanie cen sprzedaży i sporządzanie cenników; Obsługiwanie programu komputerowego magazynowo handlowego; Wykorzystywanie w praktyce znajomości podstawowych zagadnień marketingowych; Dekretowanie operacji gospodarczych na podstawie dowodów źródłowych; Ewidencjonowanie operacji gospodarczych jednostki gospodarczej na podstawie dowodów źródłowych i zakładowego planu kont; Sporządzanie wewnętrznych dowodów księgowych; Prowadzenie rozliczeń podatkowych związanych z prowadzeniem działalności jednostki gospodarczej; Sporządzanie deklaracji podatkowych CIT, VAT, PIT- R; Sporządzanie dokumentów płacowych; Wystawianie płatniczych dokumentów kasowych i bankowych; Obsługiwanie specjalistycznego program komputerowego FK (finansowo księgowego); Obliczanie i interpretowanie podstawowych miar i wskaźników analizy ekonomiczno finansowej; Sporządzanie okresowych sprawozdań z realizacji zadań gospodarczych na potrzeby jednostki gospodarczej; Planowanie i podejmowanie działań marketingowych prowadzonej działalności gospodarczej; Wykorzystywanie w pracy programów komputerowych i Internetu. 4
3) Określenie katalogu kompetencji do osiągnięcia w ramach praktycznej nauki zawodu. a. Wykonywane czynności. Organizuje stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; Stosuje przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych oraz prawa podatkowego; Stosuje przepisy z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej; Wykorzystuje środki techniczne i materiały w pracy biurowej oraz W prowadzeniu korespondencji służbowej w języku polskim i obcym; Wykonuje typowe czynności kancelaryjne: redaguje treści pism w sprawach osobowych, finansowych i handlowych oraz związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa; Identyfikuje i wystawia podstawowe dokumenty kadrowe oraz kompletuje dokumenty Akt Osobowych; Posługuje się pojęciami ekonomicznymi oraz pojęciami z zakresu prawa, statystyki i sprawozdawczości; Prowadzi korespondencję służbową w języku polskim i obcym oraz dziennik korespondencji; Sporządza pisma w sprawach osobowych; Identyfikuje i wystawia podstawowe dokumenty kadrowe; Kompletuje dokumenty Akt Osobowych; Posługuje się pojęciami ekonomicznymi oraz pojęciami z zakresu prawa, statystyki i sprawozdawczości; Organizuje gospodarkę materiałowo towarową oraz zbytu; Sporządza wewnętrzne i zewnętrzne dokumenty magazynowe oraz handlowe; Kalkuluje ceny sprzedaży i sporządza cenniki; Obsługuje program komputerowy magazynowo handlowy; Zna i wykorzystuje w praktyce znajomość podstawowych zagadnień Marketingowych; Dekretuje operacje gospodarcze na podstawie dowodów źródłowych; Ewidencjonuje operacje gospodarcze jednostki gospodarczej na podstawie dowodów źródłowych i zakładowego planu kont; Sporządza wewnętrzne dowody księgowe; Prowadzi rozliczenia podatkowe związane z prowadzeniem działalności jednostki gospodarczej; Potrafi sporządzać deklaracje podatkowe CIT, VAT, PIT- R; Sporządza dokumenty płacowe; Wystawia płatnicze dokumenty kasowe i bankowe; 5
Obsługuje specjalistyczny program komputerowego FK (finansowo księgowy); Oblicza i interpretuje podstawowe miary i wskaźniki analizy ekonomiczno finansowej; Sporządza okresowe sprawozdania z realizacji zadań gospodarczych na potrzeby jednostki gospodarczej; Planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; Wykorzystuje w pracy programy komputerowe i Internet; Udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; b. Zdobyte kompetencje zawodowe Stosuje zasady zarządzania zasobami rzeczowymi, finansowymi i ludzkimi oraz różne formy działań marketingowych; Oblicza, interpretuje miary statystyczne oraz przetwarza wyniki; Sporządza typowe dokumenty i sprawozdania dotyczące funkcjonowania przedsiębiorstw, produkcji, sprzedaży i usług; Posługuje się technicznymi środkami biurowymi; Dekretuje, Ewidencjonuje i analizuje operacje gospodarcze, Prowadzi rozliczenia finansowe z budżetem, Urzędem Skarbowym, instytucjami ubezpieczeniowymi, bankami i innymi jednostkami organizacyjnymi, Prowadzi korespondencję w sprawach osobowych, finansowych i handlowych, Sporządza plany działania jednostki organizacyjnej, Oblicza wskaźniki efektywności działalności jednostki organizacyjnej, Organizuje procesy logistyczne w jednostce organizacyjnej, Przestrzega przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych, Stosuje przepisy prawa w zakresie wykonywanych zadań zawodowych. Sporządza okresowe sprawozdania z realizacji zadań gospodarczych na potrzeby jednostki gospodarczej; Obsługuje podstawowe i specjalistyczne programy komputerowe oraz Internet. c. Zdobyte kompetencje społeczne. Jest kreatywny i konsekwentnie realizuje zadania; Przewiduje skutki podejmowanych działań; Współpracuje w zespole; Przestrzega zasad kultury oraz etyki; Aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; Jest otwarty na zmiany; Potrafi radzić sobie ze stresem; 6
Przestrzega tajemnicy zawodowej; Lojalny wobec pracodawcy, zrównoważony, sumienny; Skupiony, odpowiedzialny, obowiązkowy; Dobry organizator pracy. c. Inne zdobyte kompetencje. Zna przepisy prawa w tym prawa handlowego; Potrafi określić zagrożenia wynikające z wykonywanej pracy; Stosuje zasady przeciwdziałania tym zagrożeniom; Udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; Posiada umiejętności umożliwiające korzystanie z przekazu medialnego, a w szczególności internetowego, z poczuciem odpowiedzialności i wnikliwym krytycyzmem, szczególnie dotyczącym kwestii związanych z ochroną prywatności i danych osobowych oraz poszanowaniem praw autorskich. 4) Określenie warunków realizacji praktycznej nauki zawodu. Szkoła kieruje na praktykę zawodową na mocy podpisanej umowy między dyrektorem szkoły a pracodawcą. Pracodawca zobowiązany jest do wyznaczenia opiekuna/instruktora praktyki zawodowej z odpowiednim kwalifikacjami. Program praktyki zawodowej powinien być skorelowany z podstawą programową kształcenia oraz standardami wyposażenia dydaktycznego pracowni kształcenia w zawodzie. Praktyka zawodowa powinna odbywać się w jednostkach gospodarczych, na stanowiskach pracy w komórkach odpowiednio wyposażonych w stanowiska komputerowe z pakietem programów użytkowych, programów specjalistycznych: finansowo-księgowych, kadrowo-płacowych oraz pakietem programów biurowych, z urządzeniami peryferyjnymi: drukarka, skaner; urządzeniami techniki biurowej (telefon z automatyczną sekretarką, fax, kserokopiarka, łącze internetowe); dokumentacją biurową, handlową, finansowo-księgową. Na poszczególnych stanowiskach pracy winien być zapewniony dostęp do instrukcji, norm, procedur, przewodników, regulaminów oraz przepisów prawnych właściwych dla stanowiska pracy i zawodu. 5) Opis sposobu weryfikacji osiągnięcia zakładanych celów praktycznej nauki zawodu. Uczeń jest zobowiązany do prowadzenia dokumentacji praktyki zawodowej. Warunkiem ukończenia praktyki zawodowej jest uczestnictwo w czasie przeznaczonym na realizację praktyki zawodowej. Zaplanowany program praktyki zawodowej powinien być zrealizowany co najmniej w 75%. Dopuszcza się możliwość nieobecności ucznia na praktyce z przyczyn obiektywnych np. choroba, ważne powody osobiste, nie więcej jednak niż w 50% czasu praktyki zawodowej. Kierownik szkolenia praktycznego nadzoruje, kontroluje i współpracuje z zakładowymi opiekunami praktyk. Opiekun praktyki sprawuje opiekę nad uczniami, 7
sporządza opinię uczniowi i proponuje ocenę z odbytej praktyki zawodowej. Kierownik praktycznej nauki zawodu przeprowadza ankietę ewaluacyjną wśród uczniów uczestniczących w praktyce zawodowej, pozyskuje informacje zwrotne od pracodawcy o przebiegu praktyki i realizacji programu praktyk. Uwzględniając dokumentację prowadzoną przez ucznia z praktyk i propozycję oceny kierownik praktycznej nauki zawodu wystawia ocenę końcową zgodnie z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania. 6) Spis źródeł i dodatkowej literatury przytaczanych w materiale. Joanna Krupa, Doktorantka Akademii Ekonomicznej, im. K. Adamieckiego w Katowicach Standardy kwalifikacji zawodowych a egzaminy zawodowe w szkołach ponadgimnazjalnych Wydawnictwo: www outsoring edu pl, Kraków, 2008 (stan na dzień 04.12.2011 r.) Centralna Komisja Egzaminacyjna, Informator o egzaminie zawodowym potwierdzającym kwalifikacje zawodowe, w w w. cke.edu.pl, (stan na dzień 05.12.2011 r.) Suplement do certyfikatu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe europass cedefo. europa. eu. (stan na dzień 06.12.2011 r.) Wykaz standardów wymagań egzaminacyjnych zawód technik handlowiec 341[03]. Centralna Komisja Egzaminacyjna w w w. cke.edu.pl (stan na dzień 03.12.2011 r.) Opis zawodów i umiejętności dla zawodów technik handlowiec http: // app. kuratorium katowice. pl/zawod (stan na dzień 05.12.2011 r.) Projekt podstawy programowej w w w. koweziu. edu. pl (stan na dzień 30.11.2011 r.) www. europarl. europa.eu Teksty przyjęte, 18 maja 2010 r. w Strasburgu Wersja ostateczna - Kluczowe kompetencje w zmieniającym się świecie: postępy w realizacji programu Edukacja i szkolenia 2010 (stan na dzień 06.12.2011 r.) dzień korzystania) www.praca.pl/poradniki/rynek-pracy Profil europejskiego pracownika, czyli kluczowe kompetencje wg Unii Europejskiej (stan na dzień 06.12.2011 r. www.cke.edu.pl informator o egzaminie technik ekonomista (stan na dzień 06.12.2011 r.) Autorzy: Katarzyna Jerzmanowska Krystyna Laudańska Stanisław Pakura Bogna Zaborowska Podpisy:... 8
9