PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTU FIZYKA W GIMNAZJUM W GOGOLEWIE
1. Wstęp Program nauczania fizyki realizowany jest w klasie I, II oraz III. Ocenie podlegają umiejętności i wiadomości określone w podstawie programowej. Wykaz wiadomości i umiejętności podawany jest do wiadomości uczniów na początku każdego roku szkolnego. 2. Cele oceniania - Zapoznanie uczniów z ich osiągnięciami edukacyjnymi i postępami w nauce. - Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju. - Motywowanie ucznia do dalszej pracy. - Dostarczanie rodzicom, opiekunom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia. 3. Umiejętności i wiadomości podlegające ocenie Znajomość pojęć oraz praw i zasad fizycznych. Opisywanie, dokonywanie analizy i syntezy zjawisk fizycznych. Rozwiązywanie zadań problemowych (teoretycznych lub praktycznych) z wykorzystaniem znanych praw i zasad. Rozwiązywanie zadań rachunkowych, a w tym: - dokonanie analizy zadania, - tworzenie planu rozwiązania zadania, - znajomość wzorów, - znajomość wielkości fizycznych i ich jednostek, - przekształcanie wzorów, - wykonywanie obliczeń na liczbach i jednostkach, - analizę otrzymanego wyniku, - sformułowanie odpowiedzi. Posługiwanie się językiem przedmiotu. Planowanie i przeprowadzanie doświadczenia. Analizowanie wyników,
przedstawianie wyników w tabelce lub na wykresie, wyciąganie wniosków, wskazywanie źródła błędów. Odczytywanie oraz przedstawianie informacji za pomocą tabeli, wykresu, rysunku, schematu. Wykorzystywanie wiadomości i umiejętności fizycznych w praktyce. Systematyczne i staranne prowadzenie zeszytu przedmiotowego. 4. Formy sprawdzania wiadomości i umiejętności - Sprawdziany, - Kartkówki, - Wypowiedzi ucznia(odpowiedzi, aktywność), - Prace domowe (ustne, pisemne), - Prace długoterminowe (referaty, doświadczenia, pomoce dydaktyczne), - Konkursy. 5. Kryteria wg których oceniane są poszczególne obszary aktywności 1. Sprawdziany i kartkówki: Sprawdziany po każdym dziale (prace klasowe trwające 45min ) - zawierają punktację za poszczególne zadania oraz kryteria punktowe na poszczególne stopnie. Są one oceniane zgodnie z następującymi kryteriami procentowymi zgodnymi z WSO. Kartkówki - (10-15 minutowe) sprawdziany z trzech ostatnich lekcji. Przy ustalaniu ocen za kartkówki, wypowiedzi ustne, prace domowe stosuje się kryteria analogiczne do kryteriów oceniania prac pisemnych. 2. Wypowiedzi ustne: - Uczeń jest oceniany z trzech ostatnich tematów - Kryteria oceny ustnej są następujące: a) bezbłędna, samodzielna, wykraczająca poza program - ocena celująca
b) bezbłędna, samodzielna, wyczerpująca - ocena bardzo dobra c) bezbłędna, samodzielna, niepełna - ocena dobra d) z błędami, samodzielna, niepełna - ocena dostateczna e) z błędami, z pomocą nauczyciela, niepełna - ocena dopuszczająca f) nie udzielenie prawidłowej odpowiedzi - ocena niedostateczna Nie każda odpowiedź musi być oceniana. 3. Prace domowe: - prace domowe mogą być: indywidualne krótkoterminowe z lekcji na lekcję (wykonywanie samodzielnie zadań i ćwiczeń) lub długoterminowe (np. referat, opracowanie zagadnienia, wykonanie pomocy dydaktycznej, projektu). 4. Aktywność ucznia to aktywność na lekcji w postaci: - zaangażowania w pracę na lekcji (lub jego brak) - udziału w dyskusji - wypowiedzi w trakcie rozwiązywania nowych problemów - eksperymentowania w toku lekcji - pomysłu, inicjatywy Szczególną formą aktywności są referaty lub prace doświadczalne. Referaty niesamodzielne oraz bez podania źródeł nie będą sprawdzane, a w przypadku skopiowania cudzej pracy uczeń może otrzymać ocenę niedostateczną. 5. Konkursy - oceniane jest miejsce, które osiągnął uczeń oraz jego praca włożona w przygotowanie się do udziału w konkursie. 6. Zasady oceniania 1.Sprawdziany są obowiązkowe. Jeżeli uczeń opuścił sprawdzian powinien go napisać w ciągu dwóch tygodni od powrotu do szkoły, po uprzednim ustaleniu terminu z nauczycielem. Jeśli nie napisze zaległej pracy pisemnej w terminie otrzyma ocenę niedostateczną. 2. Sprawdziany są zapowiadane co najmniej tydzień wcześniej.
3. Stopień ze sprawdzianu uczeń może poprawić. Poprawa odbywa się w ciągu dwóch tygodni od rozdania prac i tylko jeden raz. 4. Ocenę pozytywną za sprawdzian wystawia się tylko za pracę samodzielną( bez tzw. Ściągania). 5. Niesamodzielna praca ucznia na sprawdzianach, pracach klasowych i kartkówkach równoznaczna jest z otrzymaniem przez ucznia oceny niedostatecznej. 6. Kartkówki z trzech ostatnich lekcji nie są zapowiadane. 7. Uczniowie nieobecni na kartkówce mogą pisać ją, za zgodą nauczyciela w najbliższym terminie. 8. Nie ma możliwości poprawiania ocen z kartkówek. 9. Oceny z prac pisemnych mają decydujące znaczenie przy wystawianiu oceny śródrocznej lub rocznej. 10. W przypadku 5-dniowej i dłuższej absencji chorobowej ucznia nauczyciel ma obowiązek umożliwić uczniowi uzupełnienie wiadomości i umiejętności w ciągu tygodnia i wstrzymać się od oceniania ucznia w tym okresie. 11. Udział z powodzeniem w olimpiadach i konkursach to podstawa do oceny celującej. 12. Uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu, w którym zapisuje własne notatki. Mogą być sprawdzane i oceniane przez nauczyciela. Zeszyt powinien być prowadzony systematycznie, estetyczny i czytelny oraz posiadać komplet notatek i zadań domowych.. Uczeń w przypadku nieobecności w szkole powinien zeszyt uzupełnić. Prowadzenie zeszytu przedmiotowego jest obowiązkiem ucznia. 13. Nieusprawiedliwiona nieobecność ucznia na poprawie równoznaczna jest z odstąpieniem od poprawy. 14. W wyniku poprawy oceny rocznej uczeń może otrzymać ocenę o jeden stopień wyższą od proponowanej. 15. Nie ma możliwości poprawiania ocen na tydzień przed klasyfikacją. 16. W przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia
specjalnego albo indywidualnego nauczania dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych może nastąpić na podstawie tego orzeczenia. 17. Nauczyciel jest obowiązany na podstawie opinii publicznej poradni lub niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej lub niepublicznej poradni specjalistycznej, dostosować wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzone zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się uniemożliwiają sprostanie tym wymaganiom. 18. Nauczyciel jest zobowiązany do sprawdzenia prac pisemnych w ciągu 14 dni roboczych (nie później niż 7 dni roboczych przed klasyfikacją), poinformowania uczniów o ocenie oraz pokazania prac uczniom, omówienia ich i ustalenia sposobu dokonania poprawy błędów. 19. Śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne wystawiane są z ocen cząstkowych zgodnie z WSO. 20. Ocena roczna jest oceną podsumowującą osiągnięcia edukacyjne w danym roku szkolnym. 21.Uczeń, który otrzymał półroczną ocenę niedostateczną, powinien przystąpić do sprawdzianu poprawkowego w terminie ustalonym przez nauczyciela. Zakres wymagań na sprawdzian obejmuje wiadomości i umiejętności tylko na ocenę dopuszczającą. Ze sprawdzianu poprawkowego uczeń może uzyskać maksymalnie ocenę dopuszczającą. 22.W przypadku, gdy uczeń z przyczyn nieusprawiedliwionych nie przystąpi do sprawdzianu poprawkowego, otrzymuje ocenę niedostateczną. 23.Ocena ze sprawdzianu poprawkowego jest wpisywana na drugie półrocze jako ocena cząstkowa i ma decydujący wpływ na ocenę roczną. 24.Uczeń, który był nieklasyfikowany na pierwsze półrocze, powinien przystąpić do sprawdzianu klasyfikacyjnego w terminie ustalonym przez nauczyciela po zasięgnięciu opinii ucznia.
25.Zakres wymagań na sprawdzian klasyfikacyjny obejmuje wiadomości i umiejętności ze wszystkich poziomów. 26.W przypadku, gdy uczeń z przyczyn nieusprawiedliwionych nie przystąpi do sprawdzianu klasyfikacyjnego, otrzymuje ocenę niedostateczną. 27.Ocena ze sprawdzianu klasyfikacyjnego jest wpisywana na drugie półrocze jako ocena cząstkowa i ma decydujący wpływ na ocenę roczną. 28.Uczeń jeden raz w semestrze może zgłosić nieprzygotowanie do odpowiedzi, jednak nie dotyczy to lekcji powtórzeniowych i lekcji na których została zapowiedziana kartkówka. 29. Prezentacja wiedzy i umiejętności w czasie lekcji, obejmująca ustne odpowiedzi na pytania związane z zagadnieniami poruszanymi w czasie lekcji. Będzie oceniana za pomocą plusów (gdy uczeń zgromadzi pięć + otrzymuje ocenę bardzo dobrą). 30. Za ewidentny i celowy brak pracy na lekcji uczeń może otrzymać ocenę niedostateczną. 31. Za szczególne osiągnięcia na lekcji, błyskotliwe pomysły, współpracę w grupie, pomoc kolegom uczeń może otrzymać ocenę bardzo dobrą. 32. Uczeń nieobecny 1 dzień ma obowiązek przyjść na następną lekcję przygotowany. 7. Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny: a) Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiada wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania, samodzielnie wykorzystuje wiadomości w sytuacjach nietypowych i problemowych (np. rozwiązując dodatkowe zadania o podwyższonym stopniu trudności, wyprowadzając wzory, analizując wykresy), formułuje problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk i procesów fizycznych, wzorowo posługuje się językiem przedmiotu, udziela oryginalnych odpowiedzi na problemowe pytania, swobodnie operuje wiedzą pochodzącą z różnych źródeł, osiąga sukcesy w konkursach szkolnych i pozaszkolnych,
sprostał wymaganiom na niższe oceny. b) Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności programowe, zdobytą wiedzę stosuje w nowych sytuacjach, swobodnie operuje wiedzą podręcznikową, stosuje zdobyte wiadomości do wytłumaczenia zjawisk fizycznych i wykorzystuje je w praktyce, wyprowadza związki między wielkościami i jednostkami fizycznymi, interpretuje wykresy, uogólnia i wyciąga wnioski, podaje nie szablonowe przykłady zjawisk w przyrodzie, rozwiązuje nietypowe zadania, operuje kilkoma wzorami, interpretuje wyniki np. na wykresie, potrafi zaplanować i przeprowadzić doświadczenie fizyczne, przeanalizować wyniki, wyciągnąć wnioski, wskazać źródła błędów, poprawnie posługuje się językiem przedmiotu, udziela pełnych odpowiedzi na zadawane pytania problemowe, sprostał wymaganiom na niższe oceny. c) Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania (mogą wystąpić nieznaczne braki), rozumie prawa fizyczne i operuje pojęciami, rozumie związki między wielkościami fizycznymi i ich jednostkami oraz próbuje je przekształcać, sporządza wykresy, podejmuje próby wyprowadzania wzorów, rozumie i opisuje zjawiska fizyczne, przekształca proste wzory i jednostki fizyczne, rozwiązuje typowe zadania rachunkowe i problemowe, wykonuje konkretne
obliczenia, również na podstawie wykresu (przy ewentualnej niewielkiej pomocy nauczyciela), potrafi sporządzić wykres, sprostał wymaganiom na niższe oceny. d) Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania (występują tu jednak braki), stosuje wiadomości do rozwiązywania zadań i problemów z pomocą nauczyciela, zna prawa i wielkości fizyczne, podaje zależności występujące między podstawowymi wielkościami fizycznymi, opisuje proste zjawiska fizyczne, ilustruje zagadnienia na rysunku, umieszcza wyniki w tabelce, podaje podstawowe wzory, podstawia dane do wzoru i wykonuje obliczenia, stosuje prawidłowe jednostki, udziela poprawnej odpowiedzi do zadania, podaje definicje wielkości fizycznych związanych z zadaniem, językiem przedmiotu posługuje się z usterkami, sprostał wymaganiom na niższą ocenę. e) Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: ma braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych programem, ale braki te nie przekreślają możliwości dalszego kształcenia, zna podstawowe prawa, wielkości fizyczne i jednostki, podaje przykłady zjawisk fizycznych z życia, rozwiązuje bardzo proste zadania i problemy przy wydatnej pomocy nauczyciela, potrafi wyszukać w zadaniu wielkości dane i szukane i zapisać je za pomocą symboli,
językiem przedmiotu posługuje się nieporadnie, prowadzi systematycznie i starannie zeszyt przedmiotowy. f) Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są niezbędne do dalszego kształcenia, nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych, nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela. 8. Dostosowanie Przedmiotowego Systemu Oceniania z fizyki do możliwości uczniów ze specjalnymi wymaganiami edukacyjnymi - Uczniowie posiadający pisemną opinię Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. - Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie PPP o specyficznych trudnościach w uczeniu się. - W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. Rodzaje dysfunkcji: - Dyskalkulia, czyli trudności w liczeniu Oceniamy przede wszystkim tok rozumowania, a nie techniczną stronę liczenia. Uczeń ma, bowiem skłonność do przestawiania kolejności cyfr w liczbie i przez to jej zapis jest błędny. Zły wynik końcowy wcale nie świadczy o tym, że uczeń nie rozumie zagadnienia. Dostosowanie wymagań będzie, więc dotyczyło tylko formy sprawdzenia wiedzy poprzez koncentrację na prześledzeniu toku rozumowania
w danym zadaniu i jeśli jest on poprawny wystawienie uczniowie oceny pozytywnej. U uczniów z dyskalkulią może dojść do zamiany formy odpowiedzi z pisemnej na ustną lub z ustnej na pisemną na wyraźną prośbę ucznia, bądź rodzica. - Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólnie, takie same, jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne np. jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać go ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze. Nie oceniamy czytelności rysunków, estetyki wykonywanych rysunków, a jedynie ich poprawność. W czasie sprawdzianów uczniowie mogą korzystać z tablic matematycznych, bądź fizycznych. - Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się niekiedy także na problemy ze zrozumieniem treści Dostawanie wymagań w zakresie formy: krótkie i proste polecenie, czytanie polecenia zadania na głos, objaśnianie dłuższych poleceń. Uczniowie z tą dysfunkcją powinni mieć wydłużony o 5 10 minut czas pracy podczas pisania sprawdzianu, a nauczyciel powinien sprawdzić, czy polecenia zostały przez ucznia zrozumiane. - Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą niż przeciętna W przypadku ucznia ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej stosuje się następujące metody ułatwiające opanowanie materiału: - omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności, - pozostawiania więcej czasu na jego utrwalenie; - podawanie poleceń w prostszej formie ustnej lub pisemnej; - unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć; - częste odwoływanie się do konkretu, przykładu (np. graficzne przedstawianie treści zadania) - unikanie pytań problemowych, przekrojowych; - wolniejsze tempo pracy;
- szerokie stosowanie zasady poglądowości; - odrębne instruowanie dzieci; - zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie; - ukierunkowanie i naprowadzanie w myśleniu, nawiązując do codziennych sytuacji życiowych; - podchodzenie do ucznia w trakcie samodzielnej pracy, w razie potrzeby udzielanie pomocy i wyjaśnień, mobilizowanie do wysiłku i ukończenia zadania; - zwiększenie ilości czasu i powtórzeń dla przyswojenia danej partii materiału. W przypadku ucznia z objawami zaburzeń funkcji słuchowo - językowych stosuje się: - naukę definicji, reguł, wzorów rozkłada się w czasie, często przypomina i utrwala; - uczeń ten nie jest wyrywany do natychmiastowej odpowiedzi, wcześniej jest przygotowany zapowiedzią, że będzie pytany; - w trakcie rozwiązywania zadań tekstowych sprawdza się, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo ją zrozumiał, w razie potrzeby udziela się dodatkowych wskazówek. W przypadku ucznia z objawami zaburzeń funkcji wzrokowo - przestrzennych, integracji percepcyjno - motorycznej i lateralizacji stosuje się: - materiał sprawiający trudność jest dłużej utrwalany, dzielony na mniejsze porcje; - oceniany jest tok rozumowania, nawet gdy ostateczny wynik zadania jest błędny (co wynikać może z pomyłek rachunkowych); - w czasie sprawdzianów uczeń ten ma zwiększoną ilość czasu na rozwiązanie zadań. Inne rodzaje dysfunkcji ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni. 9. Zasady oceniania uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim Uczniowie z upośledzeniem w stopniu lekkim realizują tę samą podstawę programową, co
pozostali uczniowie. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia lub odchylenia rozwojowe uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom. 10. Sposób informowania uczniów i rodziców o postępach w nauce 1. Nauczyciel uczeń: - na pierwszych zajęciach uczniowie zapozanją się z PSO, - informowanie na bieżąco o uzyskanych ocenach w formie ustnej lub wpis do zeszytu, - na prośbę ucznia nauczyciel powinien ustnie uzasadnić otrzymaną przez niego ocenę i wskazać sposób dalszego postępowania. 2. Nauczyciel rodzic Podczas wywiadówek, indywidualnych spotkań, drzwi otwartych rodzic ma prawo uzyskać informacje o: - postępach dziecka w nauce, - trudnościach i uzdolnieniach ucznia, - wskazówkach do pracy z dzieckiem; 3. Ocena, którą otrzymuje uczeń jest jawna. 4. Prace klasowe oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania jest przechowywana przez nauczyciela przez okres roku szkolnego do 31 sierpnia. 5. Na wniosek ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel ustalający ocenę jest zobowiązany ją uzasadnić. 6. O ocenach śródrocznych i końcoworocznych uczniowie i rodzice informowani są zgodnie ze Statutem Szkoły.