Cele oceniania PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI w Gimnazjum nr 24 w Bydgoszczy I. Zapoznanie uczniów z ich osiągnięciami edukacyjnymi i postępami w nauce. Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju. Motywowanie ucznia do dalszej pracy. Dostarczanie rodzicom, opiekunom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach, i specjalnych uzdolnieniach ucznia I. Przedmiotowy System Oceniania z fizyki obejmuje ocenę wiadomości i umiejętności wynikających z programu nauczania oraz postawy ucznia na lekcji. II. Ocenie podlegają następujące umiejętności i wiadomości: 1. Znajomość pojęć oraz praw i zasad fizycznych. 2. Opisywanie, dokonywanie analizy i syntezy zjawisk fizycznych. 3. Rozwiązywanie zadań problemowych (teoretycznych lub praktycznych) z wykorzystaniem znanych praw i zasad. 4. Rozwiązywanie zadań rachunkowych, a w tym: a) dokonanie analizy zadania, b) tworzenie planu rozwiązania zadania, znajomość - wzorów, znajomość - wielkości fizycznych i ich jednostek, przekształcanie wzorów, wykonywanie obliczeń na liczbach i jednostkach, analizę otrzymanego wyniku, sformułowanie odpowiedzi. 5. Posługiwanie się językiem przedmiotu. 6. Planowanie i przeprowadzanie doświadczenia. Analizowanie wyników, przedstawianie wyników w tabelce lub na wykresie, wyciąganie wniosków, wskazywanie źródła błędów. 7. Odczytywanie oraz przedstawianie informacji za pomocą tabeli, wykresu, rysunku, schematu. 8. Wykorzystywanie wiadomości i umiejętności fizycznych w praktyce. 9. Systematyczne i staranne prowadzenie zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń. 1. Wykaz umiejętności i wiadomości przedstawiany jest uczniom i rodzicom z początkiem każdego roku szkolnego 2. Uczeń winien starać się o systematyczne uzyskiwanie co najmniej 3 ocen w semestrze. 3. Skala ocen zawiera stopnie od 1 do 6. 4. Ocenie podlegają następujące formy aktywności ucznia : a) wypowiedzi ustne - co najmniej jeden stopień z odpowiedzi ustnej w roku szkolnym, b) wypowiedzi pisemne: 1) kartkówki - sprawdziany polegające na sprawdzeniu opanowania umiejętności i wiadomości z 1-3 lekcji poprzednich, 2) prace klasowe, c) aktywność na lekcji, czyli zaangażowanie w tok lekcji, udział w dyskusji, wypowiedzi w trakcie rozwiązywania problemów, d) prace domowe : 1) krótkoterminowe z lekcji na lekcję, 2) długoterminowe :
* wykonanie: referatu, opracowania, projektu, pomocy dydaktycznej, brak zeszytu lub zeszytu ćwiczeń oznacza ocenę niedostateczną, e) praca w grupie wykonywanie zadań zespołowych na lekcji. 5. Kryteria oceny umiejętności i wiadomości są następujące : Nie każda odpowiedź ucznia musi być oceniania. Odpowiedzi krótkie, uzupełniające czyjąś wypowiedź mogą być oceniane plusami. a) wypowiedz ustna : bezbłędna, samodzielna, wykraczająca poza program - stopień celujący, bezbłędna, samodzielna, wyczerpująca - stopień bardzo dobry, bezbłędna, samodzielna, niepełna - stopień dobry, z błędami, samodzielna, niepełna - stopień dostateczny, z błędami, z pomocą nauczyciela, niepełna - stopień dopuszczający, nie udzielenie odpowiedzi mimo pomocy nauczyciela, bądź stwierdzenie niesamodzielności odpowiedzi - stopień niedostateczny. Poza tym : stwierdzenie niesamodzielności pracy - stopień niedostateczny, nieobecność - uczeń zalicza pracę klasową w trybie określonym przez nauczyciela, b) aktywność punktowana + i - : Plus może otrzymać uczeń, który aktywnie uczestniczy w lekcji, wykona pomoce naukowe, przygotuje na lekcje dodatkowe informacje. Minus może otrzymać uczeń, który nie posiada wiedzy z bieżącej lekcji. Kryteria ocen za aktywność: 5 plusów...bardzo dobry 4 plusy...dobry 3 plusy...brak oceny 2 plusy...brak oceny 1 plus...brak oceny Plus i minus wzajemnie redukują się. Uczeń, który uzyska 5 minusów uzyskuje ocenę niedostateczną. a) prace domowe wg kryteriów określonych w punkcie a), 6. Uzyskane stopnie w poszczególnych formach aktywności ucznia stanowią podstawę stopnia semestralnego. 8. Stopnie mają różne wagi. Ocena semestralna nie jest średnią ocen cząstkowych. Przy ustalaniu oceny semestralnej i końcowej nauczyciel bierze pod uwagę stopnie ucznia z poszczególnych form działalności ucznia w następującej kolejności : waga 5: prace klasowe waga 2: kartkówki, aktywność na lekcji waga 1: odpowiedź ustna, prace domowe, prace dodatkowe Wymagania ogólne na poszczególne stopnie : I. Wymagania konieczne - stopień dopuszczający a) treści najłatwiejsze najczęściej spotykane, niezbędne do uczenia się podstawowych umiejętności i możliwie praktyczne, b) na tym poziomie należy zwrócić uwagę na :
znajomość niektórych (przydatnych przedmiotowo i międzyprzedmiotowo) wielkości fizycznych, pojęć, zależności i praw fizycznych, wskazywanie i rozróżnianie podstawowych zjawisk i procesów fizycznych, rozróżnianie wielkości fizycznych i nazywanie jednostek tych wielkości. II. Wymagania podstawowe - stopień dostateczny a) treści najbardziej przystępne, najprostsze, najbardziej uniwersalne, najbardziej niezbędne na danym i wyższym etapie kształcenia, b) na tym poziomie kształcenia należy zwrócić uwagę na : znajomość praw, zasad, wielkości fizycznych oraz podstawowych zależności, wykonywanie prostych obliczeń, sporządzanie i korzystanie z wykresów ilustrujących zależności między wielkościami fizycznymi, rozumienie sensu fizycznego omawianych wielkości fizycznych, poprawne wyrażanie swoich myśli w prostych przykładach. III. Wymagania rozszerzające - stopień dobry a) treści przystępne (średnio trudne), bardziej złożone i mniej typowe, w pewnym stopniu hipotetyczne, pośrednio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia, b) obejmują one : sprawne posługiwanie się pojęciami wielkości fizycznych i ich jednostkami, interpretację przebiegu zjawiska w oparciu o poznane prawa i zasady fizyczne, przeprowadzanie kilkuetapowych rozumowań, wykonywanie bardziej skomplikowanych obliczeń, przekształcanie jednostek. IV. Wymagania dopełniające - stopień bardzo dobry a) treści trudne do opanowania, złożone i nietypowe, występujące w wielu równoległych ujęciach, nie wykazujące bezpośredniej użyteczności w pozaszkolnej działalności ucznia, b) obejmują one : przeprowadzanie skomplikowanych kilkuetapowych rozumowań, również z wykorzystaniem wiedzy z innych działów, wykonywanie obliczeń, polegających na przekształcaniu wzorów i jednostek, formułowanie samodzielnych wypowiedzi używając języka fizyki, wykonanie lub opisanie doświadczenia ilustrującego poznane prawa i zasady. V. Wymagania wykraczające - stopień celujący Obejmują wszystkie wymagania na stopień bardzo dobry i ponadto uczeń ma osiągnięcia: wykraczające ponad program, wiedzę i umiejętności oryginalne, twórcze, łączy wiedzę z różnych działów fizyki, wykonuje dodatkowe zadania, w konkursach i olimpiadach fizycznych szczebla ponad szkolnego. a) Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: 1. posiada wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania, 2. samodzielnie wykorzystuje wiadomości w sytuacjach nietypowych i problemowych (np. rozwiązując dodatkowe zadania o podwyższonym stopniu trudności, wyprowadzając wzory, analizując wykresy), 3. formułuje problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk i procesów fizycznych,
4. wzorowo posługuje się językiem przedmiotu, 5. udziela oryginalnych odpowiedzi na problemowe pytania, 6. swobodnie operuje wiedzą pochodzącą z różnych źródeł, 7. osiąga sukcesy w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, 8. sprostał wymaganiom na niższe oceny. b) Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: 1. w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności programowe, 2. zdobytą wiedzę stosuje w nowych sytuacjach, swobodnie operuje wiedzą podręcznikową, 3. stosuje zdobyte wiadomości do wytłumaczenia zjawisk fizycznych i wykorzystuje je w praktyce, 4. wyprowadza związki między wielkościami i jednostkami fizycznymi, 5. interpretuje wykresy, 6. uogólnia i wyciąga wnioski, 7. podaje nie szablonowe przykłady zjawisk w przyrodzie, 8. rozwiązuje nietypowe zadania, 9. operuje kilkoma wzorami 10. interpretuje wyniki np. na wykresie, 11. potrafi zaplanować i przeprowadzić doświadczenie fizyczne, przeanalizować wyniki, wyciągnąć wnioski, wskazać źródła błędów, 12. poprawnie posługuje się językiem przedmiotu, 13. udziela pełnych odpowiedzi na zadawane pytania problemowe, 14. sprostał wymaganiom na niższe oceny. c) Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: 1. opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania (mogą wystąpić nieznaczne braki), 2. rozumie prawa fizyczne i operuje pojęciami, 3. rozumie związki między wielkościami fizycznymi i ich jednostkami oraz próbuje je przekształcać, 4. sporządza wykresy, 5. podejmuje próby wyprowadzania wzorów, 6. rozumie i opisuje zjawiska fizyczne, 7. przekształca proste wzory i jednostki fizyczne, 8. rozwiązuje typowe zadania rachunkowe i problemowe, wykonuje konkretne obliczenia, również na podstawie wykresu (przy ewentualnej niewielkiej pomocy nauczyciela), 9. potrafi sporządzić wykres, 10. potrafi wykonać zaplanowane doświadczenie, 11. sprostał wymaganiom na niższe oceny. d) Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: 1. opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania (występują tu jednak braki), 2. stosuje wiadomości do rozwiązywania zadań i problemów z pomocą nauczyciela, 3. zna prawa i wielkości fizyczne, 4. podaje zależności występujące między podstawowymi wielkościami fizycznymi, 5. opisuje proste zjawiska fizyczne, 6. ilustruje zagadnienia na rysunku, umieszcza wyniki w tabelce,
7. podaje podstawowe wzory, 8. podstawia dane do wzoru i wykonuje obliczenia, 9. stosuje prawidłowe jednostki, 10. udziela poprawnej odpowiedzi do zadania, 11. podaje definicje wielkości fizycznych związanych z zadaniem, 12. potrafi wykonać proste doświadczenie fizyczne z pomocą nauczyciel, 13. językiem przedmiotu posługuje się z usterkami, 14. sprostał wymaganiom na niższą ocenę. e) Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: 1. ma braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych programem, ale braki te nie przekreślają możliwości dalszego kształcenia, 2. zna podstawowe prawa, wielkości fizyczne i jednostki, 3. podaje przykłady zjawisk fizycznych z życia, 4. rozwiązuje bardzo proste zadania i problemy przy wydatnej pomocy nauczyciela, 5. potrafi wyszukać w zadaniu wielkości dane i szukane i zapisać je za pomocą symboli, 6. potrafi z pomocą nauczyciela wykonać proste doświadczenie fizyczne, 7. językiem przedmiotu posługuje się nieporadnie, 8. prowadzi systematycznie i starannie zeszyt przedmiotowy. f) Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: 1. nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są niezbędne do dalszego kształcenia, 2. nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych, 3. nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela. Sprawdziany pisemne: Sprawdzanie opanowania materiału zawartego w konkretnym dziale programowym. Czas trwania: 45 min. Zapowiadane są z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. a) sprawdziany pisemne są obowiązkowe, b) sprawdzian pisemny następuje po zrealizowaniu działu tematycznego i po uprzednim powtórzeniu materiału. c) przed każdym sprawdzianem pisemnym jest ustne powtórzenie zrealizowanej części materiału, d) ocenianie sprawdzianów: Ocena Skrót % maksymalnej liczby punktów Bardzo dobry 5 (bdb) 91% - 100% Dobry 4 (db) 76% - 90% Dostateczny 3 (dst) 51% - 75% Dopuszczający 2 (dop) 30% - 50% Niedostateczny 1 (ndst) Mniej niż 30% e) uczeń ma prawo do jednorazowej poprawy oceny (niedostatecznej, dopuszczającej) ze sprawdzianu, na zasadach ustalonych przez nauczyciela, f) przy wystawianiu oceny śródrocznej (końcoworocznej) bierze się pod uwagę średnią z obu ocen otrzymanych ze sprawdzianu (oceny z pierwszego terminu i poprawy). Ocena z poprawy sprawdzianu wpisywana jest obok oceny pierwotnej ze sprawdzianu,
a tym samym przy wystawianiu oceny semestralnej (końcoworocznej) obie oceny brane są pod uwagę, g) uczeń, który opuścił pisemną pracę klasową ma obowiązek napisać ją w terminie wyznaczonym przez nauczyciela najpóźniej do dwóch tygodni po sprawdzianie. h) uczeń, który uciekł z lekcji na którą zapowiedziany był sprawdzian oraz uczeń biorący udział w tym dniu w zawodach sportowych, ma obowiązek napisać go na lekcji następnej, na której jest obecny, i) w ciągu dnia może odbyć się tylko jeden sprawdzian w danej klasie, w ciągu tygodnia nie więcej niż trzy, j) w przypadku, gdy klasa na własne życzenie przełożyła termin sprawdzianu, może ich pisać w tygodniu więcej. k) w pierwszym dniu po zakończeniu ferii, dłuższych przerwach świątecznych, dyskotekach szkolnych, wycieczkach klasowych oraz rajdach szkolnych nie przeprowadza się sprawdzianów ustnych i pisemnych. l) nie ocenia się ucznia do trzech dni po dłuższej (co najmniej 1 tydzień) usprawiedliwionej nieobecności w szkole, m) uczniowie biorący udział w szkolnych konkursach maja obowiązek uczestniczyć w zajęciach szkolnych, lecz są zwolnieni w tym dniu z odpowiedzi ustnych i prac pisemnych, n) przy poprawianiu sprawdzianów i pisaniu w drugim terminie (w przypadku nieobecności na pierwszym terminie) kryteria ocen nie zmieniają się, o) uczeń nieobecny z przyczyn usprawiedliwionych na sprawdzianie jest zobowiązany napisać go w terminie 2 tygodni od dnia powrotu do szkoły; niedopełnienie tego obowiązku jest jednoznaczne z wpisem do dziennika oceny niedostatecznej, p) nieobecność nieusprawiedliwiona na zapowiedzianym sprawdzianie lub odmowa pisania sprawdzianu, mimo obecności ucznia, powoduje przyznanie mu oceny niedostatecznej z fizyki, a) sprawdziany ucznia są jawne, a prawo wglądu do nich ma uczeń oraz rodzic (opiekun prawny) ucznia, b) sprawdziany ucznia przechowywane są przez nauczyciela do końca roku szkolnego. Kartkówki Sprawdzają aktualnie przerobiony materiał (do 3 lekcji wstecz). Czas trwania: 5 15 minut. Mogą być niezapowiedziane. Ocen z kartkówek nie poprawia się. Prace domowe Wyrywkowo sprawdza i ocenia nauczyciel. W przypadku, kiedy uczeń nie odrobił zadania domowego (wykorzystanie możliwości nieprzygotowania lub ocena nast. za brak zadania), zobowiązany jest uczynić to na następne zajęcia. Zeszyt przedmiotowy Kompletność notatek, estetyka. Nieprzygotowanie do lekcji Uczeń ma prawo w ciągu semestru dwukrotnie zgłosić nieprzygotowanie do lekcji (za
wyjątkiem zapowiedzianych wcześniej lekcji powtórzeniowych lub pracy klasowej. ) i 2 razy brak zadania domowego bez konsekwencji oceny niedostatecznej. W przedmiotach realizowanych w czasie jednej godziny lekcyjnej tygodniowo, dopuszcza się tylko jedno nieprzygotowanie i jeden brak zadania domowego. Uczeń zgłasza fakt nieprzygotowania przed rozpoczęciem lekcji. Nieprzygotowanie do lekcji obejmuje: a) nieprzygotowanie ucznia do prezentacji wiedzy i umiejętności, b) brak zadania domowego c) brak zeszytu, d) brak pomocy potrzebnych do lekcji. Po wykorzystaniu limitu uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną. Ocenę semestralną (końcoworoczną) ustala się z minimum 3 ocen bieżących obejmujących różne formy aktywności. Przy wystawianiu oceny semestralnej (końcowo rocznej) brane są pod uwagę wszystkie oceny cząstkowe ucznia według następującej ważności: sprawdziany pisemne, kartkówki, odpowiedzi ustne, zadania domowe, aktywność na zajęciach, wykonanie zadań dodatkowych i długoterminowych, udział w konkursach i olimpiadach fizycznych. Ocena końcoworoczna z fizyki wystawiana jest na podstawie ocen cząstkowych za drugi semestr oraz po uwzględnieniu oceny za semestr pierwszy. Uczeń, który za semestr pierwszy otrzymał z fizyki ocenę niedostateczną, zobowiązany jest zaliczyć zaległy materiał. Zakres materiału oraz termin zaliczenia zaległości ustalany jest z przez nauczyciela w porozumieniu z uczniem i przedstawiony do wiadomości rodzicom (opiekunom prawnym) ucznia. mgr Krystyna Bylicka inż. Maria Bodzek