Woda w domu ekologicznym Z powodu ocieplenia klimatu poziom wód rośnie, ale mimo to ilości wody pitnej w jeziorach i rzekach maleje. Jakie czynniki mają na to wpływ? Coraz większa populacja Zmniejszone ilości opadów Zwiększone parowanie 25 % światowych zasobów wody pitnej znajduje się w Ameryce Północnej. Jeziora: Górne, Hugon, Michigan, Erie i Ontario zajmują 518 tyś. km 2 i co roku obserwuje się spadek poziomu wody. Dla ludzi woda oznacza życie i zdrowie, co powinno skłaniać do niemarnowania jej. Już od wielu lat wiele regionów świata cierpi na jej brak. Deficyt wody najdotkliwiej odczuwają kraje północnej i środkowej Afryki, Ameryki Południowej i Azji Środkowej. Naukowcy szacują także, iż niektóre kraje europejskie tj. Hiszpania, Włochy, Belgia, Niemcy i Wielka Brytania, będą już wkrótce zmagać się z jej niedostatkiem. Tam jednak gdzie jest jej jeszcze pozornie pod dostatkiem nie ma świadomości, że należy ją oszczędzać. W Ameryce np. średnie przypadające na mieszkańca zużycie to 455 l na dzień, co dla porównania dla mieszkańca słabo rozwiniętego kraju wynosi ok. 32 l. Pod dostatkiem mają wody np. mieszkańcy Las Vegas z powodu wybudowanej zapory na rzece Kolorado. Z tej beztroski mieszkańcy zużywają dwa razy więcej wody niż przeciętny mieszkaniec. Zużywanie wody z ujęcia wodociągów np. do podlewania trawników jest wysoce nieracjonalne. W wielu regionach do tego celu zużywa się wodę z opadów letnich lub zimowych zimowych zależności od stanu poziomu wód. Wody słonej jest więcej do wykorzystania, ale zwykle się tego nie robi ( tylko w b. bogatych krajach) z uwagi na koszty odsalania. Rysunek 1 Zasoby wody pitnej Priorytetem dla świata jest oszczędzanie wody pitnej, dlatego że stanowi tylko 1% zasobów. Z uwagi na rozwój cywilizacji, przemysłu w ostatnim stuleciu, wzrosło zużycie wody w przeciętnym gospodarstwie z ok. 500 km3 do 5000 km3. Średnio zużywamy ok. 45 razy więcej wody niż 300 lat temu.
Zasoby wodne w Polsce, przypadające na jednego mieszkańca, są mniejsze niż w krajach sąsiednich i znacznie niższe niż przeciętne w Europie ( zaledwie ok. 36% średniej europejskiej). Powinniśmy wiedzieć! Tylko niecały 1% zasobów wodnych Ziemi to woda, która może być wykorzystywana do picia Aż ⅓ ludności świata żyje na obszarach dotkniętych umiarkowanym lub ostrym niedoborem wody (według danych Sztokholmskiego Instytutu Ochrony Środowiska) Kobiety i dzieci z biednych krajów Afryki przebywają codziennie średnio 6 km niosąc 20 litrów wody, by zaspokoić najbardziej podstawowe potrzeby swoich rodzin Więcej niż 1,2 miliarda ludzi nie ma dostępu do czystej wody pitnej 75% chorób w krajach rozwijających się to choroby przenoszone przez wodę. Zakażona, brudna woda zabija więcej ludzi niż AIDS, nowotwory czy wojny. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), każdego dnia ok. 4 tysiące dzieci umiera z powodu chorób związanych z niedostatkiem czystej wody. Z powodu braku czystej wody, lub jej złej jakości, co minutę umiera 7 osób 20% wszystkich zasobów wód powierzchniowych w Unii Europejskiej zagrożonych jest zanieczyszczeniem W Polsce, w przeliczeniu na jednego mieszkańca, zasoby wodne są trzykrotnie mniejsze niż średnia europejska. Średnio 1660 m3/rok przypada na jednego Polaka, podczas gdy w krajach europejskich przeciętne zasoby wód powierzchniowych szacowane są na 4560 m3/rok na mieszkańca (wg danych GIOŚ). W roku 2006, wód o bardzo dobrej jakości nie było w Polsce wcale, a ponad 63% to wody o niezadowalającej lub złej jakości (GIOŚ, 2007) My wszyscy możemy oszczędzać wodę zaczynając od własnego gospodarstwa. To jest proste! Powinniśmy myśleć o przyszłych pokoleniach naszych dzieci, wnuków. Powinniśmy przed odejściem pozostawić swoje miejsce, jeśli nie lepszym to, choć takim, jakie zastaliśmy. My tylko wypożyczamy ziemię na czas naszego życia. Jakie kroki można podjąć na początek?
Prysznic zamiast kąpieli Płukanie zębów wodą z kubka a niebieżącą Zmniejszenie strumienia wody z kranu Zmniejszenie pojemności spłuczek przy toaletach Zastosowanie perlatorów na wylewkach w celu zwiększenia objętości strumienia Nie wyrzucanie niewielkich ilości śmieci np. chusteczek do ubikacji, lecz do kosza Pranie przy załadowanej do pełna pralce Zmniejszenie zużycia wody w ogrodzie, przy myciu samochodu: z wiadra a nie z węża Mycie naczyń i codzienna toaleta przy racjonowaniu wody z kranu Dostawcy wody instalują licznik, z którego można odczytać ilość zaoszczędzonej wody. Przy tych prostych czynnościach można zaoszczędzić już 50% wody. Można odzyskiwać wodę ze ścieków Ścieki można podzielić na dwa rodzaje: Szara woda to ta, która trafia do kanalizacji z prania, zmywania, gotowania, mycia się Ścieki trafiają do kanalizacji z toalet. Wodę szarą można odzyskiwać w gospodarstwie domowym do spłukiwania toalet. Zbiorniki toalet mają pojemność ok. 6l wody. Standardowo spłukuje się wodę 12 razy dziennie, co daje 72 l wody na dobę. Porównajmy to z wylewaniem do toalety codziennie 72 zakupionych butelek wody mineralnej.
Potrzebny zbiornik Aby tę szarą wodę gromadzić potrzebny jest jeden zbiornik z pompką do tłoczenia jej dalej do drugiego rozbiorowego pojemnika znajdującego się na strychu. Ten pierwszy umieszcza się pod ziemią w ogrodzie. Jednak można go pominąć i bezpośrednio zużytą wodę tłoczyć od razu do toalet. Należy ją wstępnie oczyścić na filtrach lub wykorzystując systemy odkażania promieniami UV. Zbiornik na strychu może mieć pojemność, co najmniej 400 l i musi być wyposażony w urządzenie przelewowe tak, aby nadmiar zużytej wody nie zalał mieszkania. Ten system nie nadaje się do odzyskiwania szarej wody na potrzeby podlewania gdyż nie da się tak poprawić jakości szarej wody by wyzbyć się chemicznych zanieczyszczeń. Do tego celu dobrze nadaje się wykorzystanie wody deszczowej. Odzysk wody deszczowej Rysunek 2 Procent wykorzystania wody deszczowej w gospodarstwie domowym Zalety: Zmniejszenie zapotrzebowania na wodę z sieci. Szczególnie przy opłacie w formie zużycia znacząco obniży rachunki Zmniejsza ryzyko zalania działki Zmniejsza liczbę uszkodzeń spowodowanych przez twardą wodę Przy suszy pozwala na podlewanie ogrodu Pozytywnie wpływa na rozwój roślin Daje możliwość uzupełnienia oczek wodnych Unikanie opłaty podatkowej od deszczówki Ile można zgromadzić deszczówki? Odzyskuje się ją z dachu. Powierzchnia dachu x przeciętny roczny opad Np. 12m x 5m = 60 m2 x 0,6 m = 36 m3 1m3 = 1000 l to 36m3x 1000 l = 36 000 l To należy pomniejszyć o 10-20% na parowanie i nieszczelności. Można, zatem odzyskać w ciągu roku 36 000 l 10 % = 32 400 l deszczówki.
Jak obliczyć zapotrzebowanie na wodę deszczową w gospodarstwie by dobrać odpowiednią wielkość zbiornika? Średnie zużycie wody na osobę ( przy uwzględnieniu zużcia wody do zmywarki, toalet, ogrodu) to ok. 50 l. Mnożąc to przez l. mieszkańców i ilość dni w roku wyjdzie zużycie na rok. 50 l x 4 osoby x 365 dni = 73 000 l. Należy uwzględnić ilość suchych dni w roku śr. 30 to otrzymamy 73 000 l x 30 / 365 = 6000 l Zbiornik o pojemności 6000 l będzie potrzebny przy powyższych założeniach. Z czego wykonany jest dach? Od tego zależy poziom czystości wody i możliwe jej przeznaczenie. Często na dachu znajduje się azbest a rury i rynny też są nim pokryte lub warstwą ołowiu. Wówczas taka deszczówka nie nadaje się do podlewania a jedynie do toalet. Potrzebny sprzęt do montażu. Konieczne rury kanalizacyjne nie rynnowe o odpowiednich średnicach najlepiej min. 100 mm. Wlew wody do zbiornika powinien być zabezpieczony przed zanieczyszczeniami typu np. liście. Wówczas zakłada się na rynnach kratki, które trzeba, co jakiś czas czyścić lub filtr na wpływie do zbiornika Rysunek 3 Zbiornik na 5000 l Wstępnie należy wodę przefiltrować tzn. nic innego jak pierwsze 40 l deszczówki spuścić do zbiornika buforowego, z którego ona sobie odpłynie. Zbiornik plastikowy powinien być zamontowany pod ziemią na utwardzonej betonem powierzchni gdyż zdarza się, że w podmokłej glebie może wybić nad powierzchnię ziemi. Można użyć zbiornika na szambo, ale z reguły są one bardzo duże od 18 000 l co stwarza konieczność wykopania dużego rowu a to są koszty dodatkowe. Zbiornik powinien być zupełnie zamknięty i szczelny.
Specjalne pojemniki są wyposażone w systemy przelewowe i pompy zanurzeniowe aktywowane włącznikiem zanurzeniowym. Średnie roczne ilości wody, jakie można pobierać ze zbiorników dla dachu o pow. 150 m2. Zużycie wody Pojemność [l] Zbiornik [l] 200 1000 3000 4500 9000 toaleta WC 125 50% 80% 95% 100% 100% toaleta WC+pralka 225 40% 65% 85% 90% 100% toaleta WC+pralka+ogród 325 35% 50% 70% 80% 90% Pompy Należy zwrócić uwagę na moc unoszenia wody przez pompę oraz zabezpieczenia przed zanieczyszczeniami. Pompa ma wbudowany filtr, zapobiegający przedostawaniu się zanieczyszczeń, a dodatkowa stopka chroni przed przedostawaniem się brudu. Ponadto pompa zawiera włącznik pływakowy, chroniący ją przed pracą na sucho autor PASS Doradztwo Energetyczne WWW.passdoradztwo.pl Wykorzystano: www.krakow.rzgw.gov.pl www.domplusdom.pl