Wstęp........................................................ 19 Rozdział 1. Społeczne wartościowanie przemian przez pryzmat satysfakcji i jakości życia...................................... 23 1.1. Wprowadzenie............................................ 23 1.2. Jakość życia.............................................. 24 1.3. Poziom zaspokajania potrzeb................................. 32 1.4. Kontakt ze służbą zdrowia................................... 35 1.5. Sfera zawodowa........................................... 39 1.6. Wykształcenie............................................ 40 1.7. Miejsce zamieszkania...................................... 41 Rozdział 2. Bezpieczeństwo społeczne w narodowych strategiach bezpieczeństwa.............................................. 49 Rozdział 3. Stan krajowych badań nad bezpieczeństwem społecznym oraz założenia metodologiczne badań w perspektywie mapy bezpieczeństwa społecznego................................................. 71 3.1. Bezpieczeństwo społeczne wśród rodzajów bezpieczeństwa........ 71 3.2. Założenia metodologiczne bezpieczeństwa społecznego jednostki i mapy bezpieczeństwa społecznego............................ 93 Rozdział 4. Inicjacja............................................ 105 4.1. Kobiety rodzące dzieci..................................... 105 4.2. Dzieci idące do szkoły..................................... 109 4.3. Wiek osób zawierających związek małżeński....................110 4.4. Rynek pracy wejście i zejście...............................113 4.4.1. Wejście na rynek pracy.................................113 4.4.2. Dezaktywizacja zawodowa..............................114 4.5. Płaca minimalna...........................................118 4.6. Trwanie życia............................................ 120 4.6.1. (Nad)umieralność.................................... 120 4.6.2. Ile lat do przeżycia.................................... 122 4.7. Pozostawanie dzieci w domu................................ 124
8 Spis treści Rozdział 5. Czas............................................... 129 5.1. Okres urzeczywistnianej płodności kobiet...................... 129 5.2. Okres nauki w systemie formalnym.......................... 132 5.3. Trwałość związków małżeńskich............................. 134 5.4. Czas pracy.............................................. 135 5.5. Od kiedy pracujemy na siebie............................... 140 5.6. Życie w zdrowiu......................................... 141 5.7. Wspólne zamieszkiwanie................................... 142 Rozdział 6. Ryzyko............................................. 147 6.1. Dzietność i bezdzietność kobiet.............................. 147 URODZENIA POZAMAŁŻEŃSKIE.................................. 152 6.2. Ilościowy i jakościowy wymiar szkolnictwa.................... 153 6.2.1.Uczniowie w świetle skolaryzacji........................ 153 6.2.2. Jakość kształcenia.................................... 157 6.3. Małżeństwa versus rozwody................................ 159 6.3.1. Uwagi wstępne...................................... 159 6.3.2. Zawarte związki małżeńskie............................ 160 6.3.3. Małżeństwa rozwiedzione.............................. 161 6.4. Zatrudnienie o podwyższonym ryzyku........................ 164 6.4.1. Uwagi wstępne...................................... 164 6.4.2. Umowa na czas określony.............................. 165 6.4.3. Umowa na zlecenie................................... 166 6.4.4. Zatrudnienie niepełnoetatowe........................... 167 6.4.5. Jeden etat to za mało.................................. 168 6.4.6. Praca w warunkach zagrożenia.......................... 168 6.4.7. Samozatrudnienie.................................... 168 6.5. Koszty pracy............................................ 169 6.5.1. Jak wydajnie pracujemy............................... 169 6.5.2. Ile kosztuje nasza praca................................ 171 6.6. Choroba i leczenie w warunkach ubezpieczenia................. 174 6.6.1. Uwagi wstępne...................................... 174 6.6.2. Jak długo chorujemy.................................. 176 6.6.3. Jak długo trwa leczenie zamknięte...................... 178 6.7. Szansa kupna mieszkania................................... 179 Rozdział 7. Struktura........................................... 185 7.1. Jak starzejemy się jako społeczeństwo........................ 185 7.2. Grono uczniów w szkołach................................. 188 7.3. Struktura gospodarstw domowych............................ 195
9 7.4. Struktura zatrudnienia..................................... 198 7.4.1. Zatrudnienie w sektorach gospodarki..................... 198 7.4.2. Pozycja na rynku pracy................................ 199 PŁEĆ.............................................. 199 KAPITAŁ LUDZKI....................................... 202 STOPA ZWROTU Z WYKSZTAŁCENIA.......................... 203 WIEK.............................................. 205 ZATRUDNIALNOŚĆ OSÓB NAJMŁODSZYCH...................... 207 ZATRUDNIALNOŚĆ OSÓB STARSZYCH......................... 208 NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ................................... 208 RODZINA A GODZENIE OBOWIĄZKÓW ZAWODOWYCH.............. 209 7.5. Branżowe wynagrodzenia i świadczenia....................... 213 7.5.1. Gdzie warto pracować................................. 213 7.5.2. Jakie świadczenia warto pobierać........................ 215 7.6. Dokuczliwość niektórych schorzeń........................... 217 7.7. Zasoby mieszkaniowe..................................... 221 7.7.1. Pula mieszkań i ich stan techniczny...................... 221 7.7.2. Na ilu metrach mieszkamy............................. 224 Rozdział 8. Status.............................................. 229 8.1. Zróżnicowanie majątkowe.................................. 229 8.1.1. Ubóstwo i jego wymiary............................... 229 8.1.2. Rozwarstwienie zamożności............................ 239 8.2. Pochodzenie społeczne uczniów............................. 243 8.3. Za co i jak żyją gospodarstwa domowe........................ 246 8.3.1. Uwagi wstępne...................................... 246 8.3.2. Źródła dochodów gospodarstw domowych................. 247 DOCHÓD GOSPODARSTW DOMOWYCH........................ 247 DOCHÓD NA OSOBĘ W GOSPODARSTWIE DOMOWYM.............. 249 8.3.3. Na co wydają pieniądze gospodarstwa domowe............. 252 8.3.4. Ile mamy i na ile zalegamy............................. 258 NASZE OSZCZĘDNOŚCI................................... 258 JAK WYSOKIE SĄ NASZE ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE............. 261 8.4. Status na rynku pracy...................................... 264 8.4.1. Bierni zawodowo..................................... 264 8.4.2. Aktywni zawodowo................................... 265 PRACUJĄCY.......................................... 268 BEZROBOTNI.......................................... 271 8.5. Dochody i wynagrodzenie.................................. 276 8.5.1. Dochody ze świadczeń................................ 276
10Spis treści 8.5.2. Wynagrodzenie za pracę............................... 278 8.6. Ile kosztuje nas zdrowie.................................... 284 8.7. Wydatki mieszkaniowe.................................... 288 Rozdział 9. Klientelizm......................................... 295 9.1. Pomoc społeczna......................................... 296 9.1.1. Uwagi wstępne...................................... 296 9.1.2. Korelaty statusu beneficjenta pomocy społecznej............ 300 PRACA.............................................. 300 WYKSZTAŁCENIE......................................... 300 WIEK.............................................. 301 MODEL RODZINY......................................... 302 MIEJSCE ZAMIESZKANIA.................................... 308 BEZDOMNOŚĆ........................................... 308 9.1.3. Środowiskowa pomoc pieniężna......................... 309 9.1.4. Dzieci w placówkach.................................. 310 9.2. Osoby uczące się i otrzymujące pomoc finansową państwa........ 312 9.3. Świadczenia rodzinne i alimentacyjne......................... 313 9.3.1. Świadczenia rodzinne................................. 313 9.3.2. Świadczenia opiekuńcze............................... 319 9.3.3. Świadczenia alimentacyjne............................. 320 9.4. Pobierający zasiłki dla bezrobotnych.......................... 321 9.5. Otrzymujący świadczenia emerytalno-rentowe.................. 322 9.6. Niezdolność do pracy...................................... 325 9.6.1. Świadczenia związane z niezdolnością do pracy............. 325 9.6.2. Dostarczane usługi medyczne........................... 326 STACJONARNA OPIEKA ZDROWOTNA............................ 326 OPIEKA AMBULATORYJNA................................... 330 9.6.3. Spożycie i sprzedaż leków.............................. 332 9.6.4. Personel medyczny................................... 333 9.7. Wsparcie dla mieszkań.................................... 335 9.7.1. Dodatki mieszkaniowe................................. 335 9.7.2. Kredyty mieszkaniowe................................ 336 Rozdział 10. Koszt............................................. 343 JAK ZAMOŻNE I SOLIDARNE JEST NASZE PAŃSTWO.................. 343 PKB.................................................. 345 DŁUG PUBLICZNY......................................... 351 ŚRODKI UNIJNE.......................................... 354 SOLIDARYZM SPOŁECZNY W GRUPOWEJ PERSPEKTYWIE............... 357
11 10.1. Nakłady państwa na opiekę społeczną........................ 360 10.2. Nakłady państwa na edukację.............................. 362 10.3. Koszty świadczeń rodzinnych.............................. 366 10.4. Wydatki publiczne na ochronę i promocję zatrudnienia.......... 370 10.5. Państwowe koszty ubezpieczeń i zaopatrzenia społecznego....... 371 10.6. Nakłady państwa na ochronę zdrowia........................ 378 10.6.1. Świadczenia związane z niezdolnością do pracy............ 378 10.6.2. Wydatki w ramach systemu ochrony zdrowia.............. 379 10.7.Wydatki państwa w budownictwie i na cele mieszkaniowe........ 383 Zakończenie.................................................. 389 Literatura wykorzystana w pracy................................ 395 Conclusion................................................... 427 Spis tabel i wykresów........................................... 433