dla Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Gospodarcza i Monetarna 21.10.2009 2009/0096(COD) OPINIA Komisji Gospodarczej i Monetarnej dla Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej europejski instrument mikrofinansowy na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego (Instrument Mikrofinansowy Progress) (COM(2009)0333 C7-0053/2009 2009/0096(COD)) Sprawozdawca: Olle Schmidt AD\793637.doc PE428.207v02-00 Zjednoczona w róŝnorodności

PA_Legam PE428.207v02-00 2/12 AD\793637.doc

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE Komisja przedstawiła propozycję nowego instrumentu mikrofinansowego UE na rzecz zatrudnienia (Instrument Mikrofinansowy Progress) w celu umoŝliwienia bezrobotnym nowego startu oraz w celu otwarcia drogi do przedsiębiorczości niektórym grupom Europejczyków znajdujących się w najbardziej niekorzystnej sytuacji, w tym ludziom młodym. Nowy instrument zwiększy zakres ukierunkowanego wsparcia finansowego dla nowych przedsiębiorców w obecnej sytuacji zmniejszonej podaŝy kredytów. Instrument Mikrofinansowy Progress będzie uzupełnieniem innych programów Wspólnoty, dostarczając narzędzi podziału ryzyka oraz finansowania dłuŝnego i kapitałowego. Będzie on czerpał z doświadczeń międzynarodowych instytucji finansowych, np. Grupy EBI (Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego). Na podstawie umowy o wspólnym zarządzaniu międzynarodowe instytucje finansowe będą udzielać wsparcia na zasadzie skuteczniejszej dźwigni finansowej bankowym i pozabankowym podmiotom oferującym mikrofinansowanie w całej Unii Europejskiej. Sprawozdawca zgadza się z podejściem przyjętym we wniosku Komisji. Wniosek ułatwi zainteresowanym podmiotom rozpoczęcie działalności gospodarczej w UE. Potencjalnie istnieje róŝnica rynkowa, jeśli chodzi o podaŝ i popyt na mikrokredyty w UE. Wspieranie finansowania podmiotów udzielających mikrokredytów pomogłoby uczynić tę działalność bardziej zrównowaŝoną oraz umoŝliwiłoby odpowiedź na rosnący popyt na mikrokredyty. Wniosek moŝe ułatwić nieduŝe inwestycje oraz dać mikroprzedsiębiorstwom szansę rozwoju. Plusem wniosku jest równieŝ fakt, Ŝe jest on ukierunkowany na grupy mające trudności w otrzymaniu kredytów na pomysły na działalność gospodarczą. Sprawozdawca zwraca uwagę na naglącą potrzebę jak najszybszego przyjęcia wniosku, tak aby przyniósł on efekty juŝ w czasie trwania obecnego kryzysu. Podkreśla on znaczenie wykorzystywania dofinansowania w sposób efektywny i racjonalny pod względem kosztów oraz nie nakładania dodatkowych opłat administracyjnych na podmioty wnioskujące o kredyt. Proponowana linia budŝetowa jest na tym etapie wystarczająca. Nie ma potrzeby dodatkowego finansowania z budŝetu UE. Istnieją pewne obawy związane z zakresem inicjatywy. Sprawozdawca proponuje zatem, aby do tekstu aktu prawnego włączono przynajmniej definicje mikrokredytu i mikroprzedsiebiorstwa (zgodnie z propozycją Komisji). Ponadto uwaŝa on, Ŝe ograniczenie zakresu stosowania decyzji tylko do mikroprzedsiebiorstw zatrudniających osoby, które właśnie utraciły pracę itp. moŝe być uciąŝliwe dla pośredników finansowych jeśli chodzi o sprawozdawczość oraz, przede wszystkim, moŝe zmniejszyć bazę ich potencjalnych klientów. Łączy się to z ryzykiem, Ŝe lokalne podmioty udzielające mikrokredytów nie będą chciały nawiązać partnerstwa z EBI ani z innymi instytucjami finansowymi oraz Ŝe w rezultacie inicjatywa będzie miała mały odzew. Dlatego teŝ w art. 2 decyzji pragniemy dodać sformułowanie w tym mikroprzedsiębiorstw, co nie zmienia wymiaru społecznego inicjatywy. AD\793637.doc 3/12 PE428.207v02-00

Jest istotne, aby wszelkie przeznaczone na kredyty środki pochodzące z programu były wykorzystane na inwestycje oparte na pomysłach na działalność gospodarczą. Kredyty nie powinny być wykorzystywane do finansowania świadczeń społecznych lub w celach konsumpcyjnych. Sprawozdawca podkreśla, Ŝe docelowe przedsiębiorstwa objęte programem muszą mieć solidny biznesplan. Sugeruje on zatem włączenie wymogu ułoŝenia przez zaciągającego poŝyczkę biznesplanu. W opinii podkreśla się znaczenie przeprowadzenia oceny instytucji finansowych oraz ich procedur związanych z oceną ryzyka i kontrolą ryzyka. Podkreśla równieŝ potrzebę odpowiedzialnego udzielania poŝyczek przez podmioty udzielające kredytów. Sprawozdawca a pragnie podkreślić znaczenie zapobiegania naduŝyciom finansowym i korupcji poprzez utworzenie mechanizmu kontroli ryzyka. Sprawozdawca podkreśla znaczenie marketingu dla powodzenia programu. POPRAWKI Komisja Gospodarcza i Monetarna zwraca się do Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, właściwej dla tej sprawy, o naniesienie w swoim sprawozdaniu następujących poprawek: 1 Tytuł Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej europejski instrument mikrofinansowy na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego (Instrument Mikrofinansowy Progress) Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej europejski instrument mikrofinansowy na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego Istotne jest, aby w momencie kryzysu nie zmniejszać funduszy instrumentu Progress. Europejski instrument mikrofinansowy powinien być finansowany z osobnej linii kredytowej, poniewaŝ grupa docelowa, do której jest on skierowany, nie pokrywa się z grupą docelową instrumentu Progress. 2 PE428.207v02-00 4/12 AD\793637.doc

Punkt 3a preambuły (nowy) (3a) Większa oferta mikrokredytów na rzecz osób w trudnej sytuacji, które nie posiadają dostępu do kredytów, nie moŝe stanowić remedium na nieprawidłowości rynku finansowego, które naleŝałoby zlikwidować Rozwój mikrokredytów powinien być instrumentem dodatkowym, ale nie alternatywnym wobec tradycyjnego rynku bankowego. Występujące na nim nieprawidłowości nie mogą być przemilczane ani rozwiązane za pomocą mikrokredytów. 3 Punkt 6a preambuły (nowy) (6a) Działaniom finansowanym dzięki temu instrumentowi powinny towarzyszyć wsparcie i pomoc techniczna gwarantujące ich trwałość. Wsparcie zawsze jest bardzo istotne przy tworzeniu przedsiębiorstwa, a tym bardziej w przypadku grup znajdujących się w trudnej sytuacji. 4 Artykuł 1 ustęp 1 1. Niniejszym ustanawia się europejski instrument mikrofinansowy na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego, pod nazwą: Instrument Mikrofinansowy Niniejszym ustanawia się europejski instrument mikrofinansowy na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego, pod nazwą: Europejski Instrument AD\793637.doc 5/12 PE428.207v02-00

Progress (dalej Instrument ). Mikrofinansowy (dalej Instrument ). Istotne jest, aby w momencie kryzysu nie zmniejszać funduszy instrumentu Progress. Europejski instrument mikrofinansowy powinien być finansowany z osobnej linii kredytowej, poniewaŝ grupa docelowa, do której jest on skierowany, nie pokrywa się z grupą docelową instrumentu Progress. 5 Artykuł 1a (nowy) Artykuł 1a Definicje 1. Do celów niniejszej decyzji stosuje się następujące definicje: (a) mikrokredyt oznacza poŝyczkę poniŝej 25 tys. euro; (b) mikroprzedsiębiorstwo oznacza przedsiębiorstwo zatrudniające poniŝej 10 osób, w tym osoby pracujące na własny rachunek, którego roczny obrót i/lub roczna kwota bilansu nie przekracza 2 mln EUR; (c) osoba oznacza osobę fizyczną. 6 Artykuł 2 ustęp 1 litera (a) (a) osób pozbawionych pracy lub zagroŝonych utratą pracy, skłonnych załoŝyć własne mikroprzedsiębiorstwo, w tym jednoosobową działalność gospodarczą; (a) osób bezrobotnych lub zagroŝonych utratą pracy, skłonnych załoŝyć własne mikroprzedsiębiorstwo, w tym jednoosobową działalność gospodarczą; PE428.207v02-00 6/12 AD\793637.doc

Instrument powinien być skierowany do osób bezrobotnych niezaleŝnie od faktu, czy były wcześniej zatrudnione czy teŝ nie. NaleŜy takŝe promować dostęp do rynku pracy osób, które wstępują na niego po raz pierwszy. 7 Artykuł 2 ustęp 1 litera (b) (b) osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, w tym osób młodych, zamierzających załoŝyć lub rozwijać własne mikroprzedsiębiorstwo, w tym jednoosobową działalność gospodarczą; (b) osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji lub zagroŝonych wykluczeniem społecznym, które zamierzają załoŝyć lub rozwijać własne mikroprzedsiębiorstwo, w tym jednoosobową działalność gospodarczą; Definiowanie w tym wniosku konkretnych grup uwaŝanych za znajdujące się w niekorzystnej sytuacji, nie jest wskazane. Poszczególne państwa członkowskie mają odmienną rzeczywistość gospodarczo-społeczną i dlatego powinny w sposób elastyczny definiować grupy uwaŝane za znajdujące się w trudnej sytuacji odpowiednio zajmując się ich charakterystycznymi problemami. Tak więc wskazane jest poświęcenie specjalnej uwagi osobom zagroŝonym wykluczeniem społecznym. 8 Artykuł 2 ustęp 1 litera (c) (c) mikroprzedsiębiorstw w gospodarce socjalnej, zatrudniających osoby pozbawione pracy lub osoby w niekorzystnej sytuacji, w tym osoby młode. (c) mikroprzedsiębiorstw, w tym w sektorze gospodarki socjalnej, zatrudniających osoby bezrobotne, osoby w niekorzystnej sytuacji, osoby Ŝyjące w skrajnym ubóstwie lub osoby zagroŝone wykluczeniem społecznym. Celem decyzji jest wspieranie zatrudnienia i integracji społecznej. Ograniczanie jej celu do AD\793637.doc 7/12 PE428.207v02-00

jednego rodzaju mikroprzedsiębiorstw spowoduje ograniczenie jej szans na sukces. 9 Artykuł 3 ustęp 1 1. Wkład finansowy z budŝetu Wspólnoty na rzecz Instrumentu na okres od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. wynosi 100 milionów EUR. 1. Wkład finansowy z budŝetu Wspólnoty na rzecz Instrumentu na okres od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. wynosi 150 000 000 EUR. Europejski instrument mikrofinansowania powinien dysponować większymi środkami, aby zapewnić jego prawdziwą skuteczność podczas realizacji wyznaczonych mu celów, takich jak zatrudnienie i integracja, zwłaszcza w obecnej sytuacji kryzysu. 10 Artykuł 3 ustęp 1a (nowy) 1a. Utworzona została oddzielna linia budŝetowa przeznaczona na instrument. Istotne jest, aby w momencie kryzysu nie zmniejszać funduszy instrumentu Progress. Europejski instrument mikrofinansowy powinien być finansowany z osobnej linii kredytowej, poniewaŝ grupa docelowa, do której jest on skierowany, nie pokrywa się z grupą docelową instrumentu Progress. 11 Artykuł 3 ustęp 4 4. Wkład finansowy pokrywa cały koszt Instrumentu, w tym opłaty za zarządzanie 4. Wkład finansowy pokrywa cały koszt Instrumentu, w tym opłaty za zarządzanie PE428.207v02-00 8/12 AD\793637.doc

na rzecz międzynarodowych instytucji finansowych, o których mowa w art. 5 ust. 2, zarządzających wkładem Wspólnoty, a takŝe wszelkie inne koszty kwalifikowalne. na rzecz międzynarodowych instytucji finansowych, o których mowa w art. 5 ust. 2, zarządzających wkładem Wspólnoty, koszty pomocy technicznej dla podmiotów publicznych i prywatnych oferujących mikrofinansowanie, o których mowa w art. 4 ust. 2, oraz wszelkie inne koszty kwalifikowalne. Środki na pomoc techniczną nie zostały uwzględnione we wniosku Komisji, mimo Ŝe zwiększenie potencjału pośredników oferujących mikrokredyty jest elementem kluczowym dla ich rozwoju. 12 Artykuł 4 ustęp 2a (nowy) 2a. Podmioty publiczne i prywatne udzielające mikrokredytów zgodnie z niniejszą decyzją stosują się do zasady odpowiedzialnego udzielania poŝyczek i tym samym unikają w szczególności nadmiernego zadłuŝenia osób fizycznych i przedsiębiorstw. 13 Artykuł 8 ustęp 1 1. Międzynarodowe instytucje finansowe, o których mowa w art. 5 ust. 2, przekazują Komisji roczne sprawozdania z realizacji, opisujące wspierane działania pod kątem realizacji finansowej, dystrybucji środków finansowych w odniesieniu do poszczególnych sektorów i rodzajów beneficjentów, złoŝonych wniosków, zawartych umów, finansowanych działań, 1. Międzynarodowe instytucje finansowe, o których mowa w art. 5 ust. 2, przekazują Komisji roczne sprawozdania z realizacji, opisujące wspierane działania pod kątem realizacji finansowej, dystrybucji środków finansowych w odniesieniu do poszczególnych sektorów i rodzajów beneficjentów, złoŝonych wniosków, zawartych umów, finansowanych działań, AD\793637.doc 9/12 PE428.207v02-00

wyników oraz, w miarę moŝliwości, dalszych skutków. wyników oraz dalszych skutków. 14 Artykuł 8 ustęp 2 2. Po raz pierwszy w 2011 r. i do dnia 31 grudnia kaŝdego roku Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie roczne sprawozdanie ilościowe i jakościowe z działalności prowadzonej w minionym roku na podstawie niniejszej decyzji. Sprawozdanie roczne, o którym mowa, opiera się na sprawozdaniach z realizacji, o których mowa w ust. 1, i dotyczy głównie osiągniętych wyników oraz zawiera w szczególności informacje na temat złoŝonych wniosków, zawartych umów i finansowanych działań, w tym na temat ich uzupełniającego charakteru wobec innych interwencji Wspólnoty, w szczególności EFS. 2. Po raz pierwszy w 2011 r., ale nie później niŝ 12 miesięcy po wejściu w Ŝycie niniejszej decyzji, i do dnia 31 grudnia kaŝdego roku Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie roczne sprawozdanie ilościowe i jakościowe z działalności prowadzonej w minionym roku na podstawie niniejszej decyzji. Sprawozdanie roczne, o którym mowa, opiera się na sprawozdaniach z realizacji, o których mowa w ust. 1, i dotyczy głównie osiągniętych wyników oraz zawiera w szczególności informacje na temat złoŝonych wniosków, zawartych umów i finansowanych działań, w tym na temat ich uzupełniającego charakteru wobec innych interwencji Wspólnoty, w szczególności EFS. 15 Artykuł 9 ustęp 1 1. Komisja przeprowadza z własnej inicjatywy oceny okresowe i ocenę końcową w ścisłej współpracy z międzynarodowymi instytucjami finansowymi, o których mowa w art. 5 ust. 2. Oceny okresowej dokonuje się w cztery lata po uruchomieniu Instrumentu, natomiast oceny końcowej najpóźniej jeden rok po wygaśnięciu mandatu lub mandatów udzielonych międzynarodowym 1. Komisja przeprowadza z własnej inicjatywy oceny okresowe i ocenę końcową w ścisłej współpracy z międzynarodowymi instytucjami finansowymi, o których mowa w art. 5 ust. 2. Oceny okresowej dokonuje się w dwa lata po uruchomieniu Instrumentu, natomiast oceny końcowej najpóźniej jeden rok po wygaśnięciu mandatu lub mandatów udzielonych międzynarodowym PE428.207v02-00 10/12 AD\793637.doc

instytucjom finansowym, o których mowa w art. 5. ust. 2. W ocenie końcowej analizuje się w szczególności zakres, w jakim Instrument w ujęciu całościowym osiągnął wyznaczone cele. instytucjom finansowym, o których mowa w art. 5. ust. 2. W ocenie końcowej analizuje się w szczególności zakres, w jakim Instrument w ujęciu całościowym osiągnął wyznaczone cele oraz, w stosownych przypadkach, przedstawia propozycję zwiększenia skuteczności realizowanych za pomocą Instrumentu działań, takŝe korzystając z doświadczeń powiązanych programów, takich jak JEREMIE. Sposób podziału funduszy powinien być stale oceniany i ewentualnie dostosowywany, w celu dalszego przyspieszenia uwalniania funduszy dla beneficjentów. Przy okazji powinno się wykorzystywać doświadczenie nabyte przy realizacji poprzednich programów wspólnotowych, mając na uwadze fakt, Ŝe wdroŝenie programu JEREMIE wzbudziło powaŝne obawy. AD\793637.doc 11/12 PE428.207v02-00

Tytuł Odsyłacze Komisja przedmiotowo właściwa Opinia wydana przez Data ogłoszenia na posiedzeniu Sprawozdawca komisji opiniodawczej Data powołania PROCEDURA Europejski instrument mikrofinansowy na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego (Progress) COM(2009)0333 C7-0053/2009 2009/0096(COD) EM ECON 14.7.2009 Olle Schmidt 21.7.2009 Rozpatrzenie w komisji 28.9.2009 19.10.2009 Data przyjęcia 19.10.2009 Wynik głosowania końcowego +: : 0: Posłowie obecni podczas głosowania końcowego Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego 37 2 2 Sharon Bowles, Udo Bullmann, Nikolaos Chountis, George Sabin Cutaş, Leonardo Domenici, Diogo Feio, Elisa Ferreira, Vicky Ford, José Manuel García-Margallo y Marfil, Jean-Paul Gauzès, Sven Giegold, Sylvie Goulard, Enikı Gyıri, Liem Hoang Ngoc, Gunnar Hökmark, Othmar Karas, Wolf Klinz, Jürgen Klute, Astrid Lulling, Hans-Peter Martin, Íñigo Méndez de Vigo, Ivari Padar, Antolín Sánchez Presedo, Olle Schmidt, Edward Scicluna, Peter Simon, Peter Skinner, Theodor Dumitru Stolojan, Kay Swinburne, Marianne Thyssen, Ramon Tremosa I Balcells, Corien Wortmann-Kool Jean-Pierre Audy, Pervenche Berès, Sophie Briard Auconie, Sari Essayah, Danuta Maria Hübner, Philippe Lamberts, Klaus-Heiner Lehne, Thomas Mann, Pablo Zalba Bidegain PE428.207v02-00 12/12 AD\793637.doc