MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP-IV.431.1.40.2012 Protokół z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Nawojowej 313, 33-335 Nawojowa, przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie inspektora wojewódzkiego Krystynę Raczkowską oraz starszego inspektora Monikę Sacha, na podstawie art. 7 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r., Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 czerwca 2011 r. w sprawie nadzoru i kontroli w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie i upoważnienia do kontroli z dnia 30 sierpnia 2012 r. (znak: WP- IV.431.1.40.2012) wydanych z up. Wojewody Małopolskiego przez Zastępcę Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Klasyfikacja wg budżetu zadaniowego: Funkcja 13. Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny; zadanie 13.1. Pomoc i integracja społeczna; podzadanie 13.1.1. Wspieranie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; działanie 13.1.1.9. Przeciwdziałanie Przemocy w Rodzinie. Okres objęty kontrolą: od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. Czynności kontrolne przeprowadzono 17 września 2012 roku w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Nawojowej, który odpowiada za prowadzenie całości zadań związanych z realizacją zapisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Kontrolę przeprowadzono w oparciu o analizę zastanej dokumentacji, wyjaśnienia p.o. Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej Pani Agnieszki Szymczyk oraz P. Beaty Baran specjalisty pracy z rodziną. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych działalność Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nawojowej w zakresie objętym kontrolą oceniam: pozytywnie. Ocena powyższa wynika z faktu nie stwierdzenia nieprawidłowości oraz naruszeń prawa. Zakres kontroli obejmował: Ocenę realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Do Protokołu dołącza się: 1. Kserokopię Uchwały Nr VI/36/11 Rady Gminy Nawojowa z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Gminie Nawojowa na rok 2011; 2. Kserokopię Uchwały Nr VI/37/11 Rady Gminy Nawojowa z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Nawojowa na 2011 rok; 3. Kserokopia Zarządzenia Nr 13/10 Wójta Gminy Nawojowa z dnia 19 stycznia 2010 r. w sprawie: powołania lidera Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz zespołu interdyscyplinarnego do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie w Gminie Nawojowa; 4. Kserokopia Zarządzenia Nr 65/2011 Wójta Gminy Nawojowa z dnia 06.06.2011 r. w sprawie: powołania Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie; 5. Kserokopia Zarządzenia Nr 170/2011 Wójta Gminy Nawojowa z dnia 29.12.2011 r. zmieniająca zarządzenie w sprawie: zarządzenia Nr 65/2011 Wójta Gminy Nawojowa z dnia 06.06.2011 roku w sprawie powołania Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.
6. Kserokopia Regulaminu pracy Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie w Gminie Nawojowa; 7. Kserokopia harmonogramu sposobu realizacji kampanii informacyjnej plan z wyznaczonymi terminami na 2011 r. (środki własne); 8. Procedura odbierania dziecka z rodziny w związku z przemocą w rodzinie; 9. Kserokopia pisma dot. Punktu konsultacyjnego ds. rozwiązywania problemów alkoholowych i przemocy w rodzinie; 10. Kserokopia Umowy z dn. 23.02.1011 r. zawartej pomiędzy Gminą Nawojowa a Powiatem Nowosądeckim; 11. Kserokopia porozumienia zawartego 11.03.2011 r. pomiędzy Gminą Nawojowa a miastem Nowy Sącz; 12. Ustalenia w zakresie sposobu realizacji art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. 13. Dane identyfikacyjne listę kontrolną. Ustalenia kontroli: Ośrodek Pomocy Społecznej w Nawojowej w 2011 roku nie przystąpił do programu dotacji Wojewody Małopolskiego i nie realizował zadań rozpisanych w kryteriach podziału środków dla gmin. W 2011 roku Gmina Nawojowa realizowała zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie rozpisane w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie wyłącznie ze środków własnych. Z dokumentacji przedłożonej osobom kontrolującym wynika, że zadaniami z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie zajmuje się pracownik GOPS w Nawojowej zatrudniony na stanowisku specjalista pracy z rodziną p. Beata Baran, z wykształcenia pedagog resocjalizacji, terapeuta z zakresu pedagogiki, mediator rodzinny, koordynator ds. bezpieczeństwa, społeczny kurator rodzinny przy Sądzie Rodzinnym w Nowym Sączu. Posiada ona stosowny zapis w zakresie czynności, dotyczący wykonywania zadań wynikających z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. 1. Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie Art. 6 ust. 2 pkt 1 Gmina Nawojowa co roku opracowuje i uchwala Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. W 2011 r. podjęto Uchwałę Rady Gminy Nawojowa dot. Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Nawojowa (Nr VI/36/2011 z dnia 21.02.2011 r.) oraz Uchwałę Rady Gminy Nawojowa Programu Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie Gminy Nawojowa (Nr VI/37/2011 z dnia 21.02.2011 r. Programy zostały opracowane przez kierownika GOPS w Nawojowej p. Józefę Kostecką oraz specjalistę pracy socjalnej p. Beatę Baran w oparciu o diagnozę społeczną problemu przemocy na terenie Gminy przygotowaną przez pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej oraz komisariat policji w Nawojowej. Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie składa się z następujących działów: 1. Podstawa prawna Programu. 2. Informacje ogólne. 3. Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie na terenie Gminy Nawojowa. 4. Zasoby Gminy. 5. Założenia Programu. 6. Cele Gminnego Systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (cel główny i cele szczegółowe). 7. Realizatorzy. 8. Finansowanie Programu. 9. Monitoring Programu. W Programie Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Nawojowa na rok 2011 r. określono następujące zadania: 1. Wdrożenie procedur współpracy i monitorowania środowisk w sprawach związanych ze zjawiskiem przemocy. 2
2. Wdrożenie procedury postępowania w celu ochrony dzieci będących ofiarami i świadkami przemocy domowej. 3. Wdrożenie procedury postępowania w stosunku do sprawców przemocy domowej. 4. Zapewnienie schronienia. Gmina opracowała procedurę postępowania pracownika socjalnego w sytuacji konieczności realizacji art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. 2. Zespól Interdyscyplinarny Art. 6 ust. 2 pkt 4 W Gminie Nawojowa na dzień kontroli działał Zespół Interdyscyplinarny powołany Zarządzeniem Nr 65/2011 Wójta Gminy Nawojowa z dnia 06.06.2011 r. w sprawie: powołania Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (Zarządzenie Nr 170/2011 Wójta Gminy Nawojowa z dnia 29.12.2011 r. zmieniające zarządzenie w sprawie: zarządzenia Nr 65/2011 Wójta Gminy Nawojowa z dnia 06.06.2011 r. w sprawie powołania Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie). W skład Zespołu Interdyscyplinarnego wchodzą: Kierownik GOPS w Nawojowej Pracownik socjalny GOPS w Nawojowej; Specjalista pracy z rodziną GOPS w Nawojowej Przewodnicząca Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Nawojowej; Kierownik Posterunku Policji w Nawojowej; Nauczyciel pedagog społeczny kurator dla dorosłych pielęgniarka Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Nawojowej; członek Stowarzyszenia Tradycja i przyszłość we Frycowej (pedagog i społeczny kurator dla dorosłych). W 2011 roku podpisano Porozumienia o współpracy w sprawach przeciwdziałania przemocy w rodzinie pomiędzy Wójtem a przedstawicielami wszystkich instytucji, których członkowie wchodzą w skład Zespołu Interdyscyplinarnego. Wszyscy członkowie Zespołu podpisali stosowne oświadczenia o zachowaniu poufności zgodnie z treścią art. 9c ust. 1-3 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zespół pracuje w oparciu o Regulamin Pracy Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Gminie Nawojowa. Na ten dokument składają się następujące paragrafy: 1. Postanowienia ogólne. 2. Cele Zespołu Interdyscyplinarnego. 3. Zadania Zespołu Interdyscyplinarnego. 4. Funkcjonowanie Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup roboczych. 5. Zwoływanie ZI i grup roboczych. 6. Postępowanie na rzecz osób, rodzin, grup i środowiska. 7. Dokumentacja, monitorowanie praz Zespołu i grup roboczych. Z Regulaminem Prac Zespołu zapoznali się wszyscy członkowie Zespołu. Posiedzenia Zespołu odbywają się minimum raz na kwartał. W GOPS działają grupy robocze. Celem grup roboczych jest praca nad indywidualnymi problemami osób, rodzin, grup problemowych i środowisk. Skład grup roboczych uzależniony jest od problemu, może być zmienny, spośród członków ZI. W okresie kontrolowanym - w roku 2011, odbyły się 3 spotkania Zespołu. Pierwsze spotkanie Zespołu Interdyscyplinarnego miało charakter organizacyjny. Dokonano wyboru Przewodniczącego. Wszystkie spotkania były protokołowane. 3
a) Szkolenia pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej W 2011 r. wszyscy członkowie ZI zostali przeszkoleni w zakresie patologii społecznej przemocy w rodzinie. Było to 4-godzinne szkolenie w formie wykładów i warsztatów. Przewodniczący ZI bierze udział w szkoleniach o tematyce przemocy, organizowanych przez p. Jarosława Polanowskiego, przez PCPR w Krakowie oraz w szkoleniach lub warsztatach organizowanych na terenie Nowego Sącza dla przewodniczących zespołów interdyscyplinarnych. W dokumentacji przedstawionej kontrolującym znajdują się dokumenty poświadczające uczestnictwo w ww. szkoleniu w postaci certyfikatów ukończenia szkolenia. b) Procedura Niebieskie Karty W 2011 roku na terenie Gminy Nawojowa wypełniono i wdrożono postępowanie Niebieskich Kart w 9 przypadkach. Wszystkie NK przekazano przewodniczącej ZI. Dokonano przeglądu wszystkich akt rodzin objętych pracami Zespołu Interdyscyplinarnego. Stwierdzono, że cała dokumentacja prowadzona jest prawidłowo i na bieżąco. Opracowywane są Plany pomocy rodzinie (kogo dotyczy pomoc dorosła osoba doznająca przemocy/małoletnie dzieci doznające przemocy, świadkowie przemocy, sprawca przemocy). W Planach określono cel działania, sposób realizacji oraz podmiot odpowiedzialny za realizację działania. Ośrodek na bieżąco prowadzi monitoring sytuacji w rodzinie, opisując m.in informacje o sytuacji w rodzinie, sposób realizacji planu pomocy rodzinie (w formie odrębnego dokumentu bądź notatek służbowych). 3. Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie/ Punkt dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie Art. 6 ust. 2 pkt 2. Zgodnie z informacjami zawartymi w ankiecie kontrolnej w zakresie zadań wynikających z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w 2011 r. w Gminie Nawojowa zorganizowano następujące działania: - Akcję informacyjno-edukacyjną prowadzoną w świetlicy środowiskowej we Frycowej oraz w szkołach na terenie Gminy Nawojowa; - Gmina Nawojowa uczestniczyła w ogólnopolskich kampaniach społecznościowych: Kocham reaguje, Słowa ranią na całe życie, Cyberprzemoc, Zły dotyk, Dziecko świadek szczególnej troski; - Specjalista pracy z rodziną pisze artykuły związane z tematem przemocy w rodzinie, przemocy rówieśniczej i cyberprzemocy do gazety parafialnej Gminy Nawojowa oraz do gazety gminnej pn. Przegląd Nawojowski. Na terenie Gminy Nawojowa, przy Urzędzie Gminy, funkcjonuje Punkt Konsultacyjny ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przemocy w Rodzinie prowadzony przez p. Beatę Baran specjalistę pracy z rodziną - w poniedziałki od 8.00 do 11.00 oraz w środy od 8.00 do 11.00. Specjalista pracy z rodziną prowadzi indywidualne spotkania pedagogizujące w punkcie konsultacyjnym przy Urzędzie Gminy Nawojowa oraz podczas zajęć prowadzonych z rodzicami dzieci uczęszczających do Świetlicy Środowiskowej we Frycowej, wykorzystując przy tym materiały kampanii społecznościowych lub Ogólnopolskich Kampanii, np. Postaw na rodzinę lub innych związanych z tematyką przemocy w rodzinie, przemocy rówieśniczej. Działalność Punktu opiera się na spotkaniach indywidualnych z osobami zgłaszającymi się do Punktu oraz na kontakcie z rodziną lub opiekunami dzieci. W Punkcie udzielane są porady/konsultacje oraz sposoby interwencji w sytuacjach, w których stwierdza się występowanie przemocy w rodzinie, wobec dzieci lub osób starszych. W ramach działań edukacyjnych prowadzonych przez Gminę służących wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie specjalista pracy z rodziną prowadził również w czerwcu 2012 r. spotkanie pedagogizujące w gminnym przedszkolu, które dotyczyło przemocy w rodzinie i cyberprzemocy. Na terenie Gminy Nawojowa 4
prowadzono także w szkołach spotkania edukacyjne. W ramach współpracy Gminy ze szkołami udzielana jest pomoc merytoryczna w obszarze przemocy rówieśniczej i przemocy w rodzinie. W Punkcie gromadzona jest dokumentacja z rozmów i udzielonych porad udzielanych na miejscu lub telefonicznie w postaci notatek służbowych sporządzonych przez osobę dyżurującą. 4. Zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia Art.6 ust. 2 pkt 3. Zgodnie z informacjami zawartymi w ankiecie kontrolnej, w okresie kontrolowanym, nie zaistniała potrzeba zapewnienia osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsca w ośrodkach wsparcia. Gdyby jednak była taka potrzeba, Gmina Nawojowa ma podpisane porozumienie z Sądeckim Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej w Nowym Sączu, ul. Śniadeckich 10a (Porozumienie z dnia 11.03.2011 r. pomiędzy Gminą Nawojowa a Miastem Nowy Sącz oraz Dyrektorem Sądeckiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej dot. m.in. zapewnienia osobom z terenu Gminy Nawojowa pomocy w zakresie specjalistycznych usług psychologiczno-terapeutycznych, prawnych wykonywanych przez specjalistów zatrudnionych w Sądeckim OIK w Nowym Sączu, zapewnienia czasowego schronienia ofiarom przemocy w rodzinie - kobiety i matki z dziećmi) hotel). 5.Współpraca z GKRPA w zakresie przeciwdziałania przemocy. Z pisemnych wyjaśnień specjalisty pracy z rodziną p. Beaty Baran wynika, iż w sytuacji, kiedy przedstawiciel GOPS zgłosi do GKRPA problem dot. nadużywania napojów alkoholowych i stosowania w danej rodzinie przemocy wówczas koordynator GKRPA zbiera komisję alkoholowa i przeprowadza rozmowę wyjaśniającą zaistniałej sytuacji. W GKRPA jednym z członków jest pracownik socjalny GOPS w Nawojowej, a całość prac gminnej komisji alkoholowej nadzoruje specjalista pracy z rodziną również pracownik GOPS w Nawojowej. Jeżeli pracownik socjalny podczas wykonywania swoich prac służbowych z petentami zaobserwuje lub zauważy niepokojące go sygnały zgłasza to do koordynatora GKRPA i taka osoba zostaje wezwana na rozmowę celem przeprowadzenia rozmowy wyjaśniającej lub profilaktyczno resocjalizującej odnośnie zaistniałej niepokojącej sytuacji. Komisja alkoholowa jest do dyspozycji pracowników GOPS w Nawojowej, zdarza się również, że koordynator GKRPA wychodzi w teren z pracownikiem socjalnym. 6. Przegląd dokumentacji finansowej. W 2011 roku Gmina Nawojowa nie przystąpiła do programu dotacji Wojewody Małopolskiego i nie ubiegała się o środki finansowe z budżetu Wojewody. Zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie Gmina realizowała wyłącznie ze środków własnych. Wnioski: W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono, iż Gmina Nawojowa w okresie objętym kontrolą w 2011 roku realizowała zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie wyłącznie ze środków własnych. Prawidłowo, rzetelnie i z dobrą znajomością problematyki przemocy w rodzinie realizowała wszystkie zapisy art. 6 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. W związku z powyższym nie zostaną wystosowane zalecenia pokontrolne. Na tym protokół zakończono. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej kontroli. 5
Pouczenie Zgodnie z 17 ust. 2 pkt 7 w związku z 18 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 czerwca 2011 r. w sprawie nadzoru i kontroli nad realizacją zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2011 r. Nr 126, poz. 718) kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 18 ust. 1 ww. rozporządzenia kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono (wniesiono) zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół zaparafowano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz otrzymuje Kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Data otrzymania protokołu: 18.10.2012r. Data i miejsce podpisania protokołu: 19.10.2012r. Nawojowa Podpis Kierownika jednostki kontrolowanej p.o. KIEROWNIKA (-) Agnieszka Szymczyk Starszy Pracownik Socjalny GMINNY OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ W NAWOJOWEJ 33-335 NAWOJOWA Podpisy inspektorów kontrolujących Inspektor Wojewódzki (-) mgr Krystyna Raczkowska Starszy Inspektor (-) mgr Monika Sacha 6