RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W POWIECIE CHOJNICKIM W I PÓŁROCZU 2008 ROKU

RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W POWIECIE CHOJNICKIM W I PÓŁROCZU 2008 ROKU Opracował: Dział Statystyki i Analiz Rynku Pracy CHOJNICE 2008

SPIS TREŚCI 1. Wstęp... 3 2. Analiza bezrobocia według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy i według zawodów (grup zawodów)... 5 2.1 Napływ osób bezrobotnych w I półroczu 2008 r. według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy 5 2.2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy - stan na dzień 30.06.2008 r.... 7 2.3 Napływ osób bezrobotnych w I półroczu 2008 roku według zawodów... 9 2.3.1 Bezrobotni ogółem... 9 2.3.2 Bezrobotne kobiety... 10 2.3.3 Bezrobotni do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki... 12 2.4 Bezrobotni wg zawodów zarejestrowani w końcu I półrocza 2008 roku... 14 3. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów)... 15 3.1 Oferty pracy zgłoszone w I półroczu 2008 roku według rodzaju działalności... 16 3.2 Oferty pracy zgłoszone w I półroczu 2008 r. według grup zawodów i zawodów... 18 4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyŝkowych... 21 4.1 Zawody nadwyŝkowe... 21 4.2 Zawody deficytowe... 23 4.3 Zawody zrównowaŝone... 25 4.4 Wskaźnik bezrobocia długotrwałego... 26 4.5 Wskaźnik szansy uzyskania oferty... 27 5. Wnioski... 29 SPIS WYKRESÓW... 31 SPIS TABEL... 31 2

1. Wstęp Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝkowych to jedna z podstawowych metod obserwacji i analizy rynku pracy. Analiza porównawcza ofert pracy i bezrobotnych wg zawodów pozwala wyłonić zawody nadwyŝkowe i deficytowe wśród zarejestrowanych bezrobotnych, co moŝe stanowić sygnał dla osób stojących u progu przyszłego zawodu, jak równieŝ pozwoli na zaplanowanie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych pozostających w ewidencji tutejszego urzędu. Raport pozwoli na określenie kierunków i natęŝenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na lokalnym rynku pracy i ułatwi stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowo-kwalifikacyjnych w układzie lokalnym. Podstawą opracowania rankingu są zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych Departamentu Rynku Pracy. Raport opracowany został na podstawie danych ze sprawozdania MGiP-01 Załącznik 2 Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy, stan na koniec czerwca 2008 roku, a takŝe Załącznik 3 Bezrobotni oraz oferty pracy wg zawodów i specjalności, stan na koniec czerwca 2008 roku, sporządzonego przez Powiatowy Urząd Pracy w Chojnicach. Monitoring dotyczy grup zawodowych, grup elementarnych oraz zawodów i specjalności określonych w Klasyfikacji zawodów i specjalności wprowadzonej do stosowania Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. Uwzględniony został poziom i struktura bezrobotnych oraz zgłaszanych ofert pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności, która obowiązuje na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności. Analizę diagnostyczną przeprowadzono przy wykorzystaniu ilościowych parametrów opisujących napływ ofert pracy wg zawodów oraz napływ bezrobotnych w analogicznych kategoriach zawodowych w 2007 roku. Ponadto wykorzystano mierniki tj.: Średnia miesięczna nadwyŝka (deficyt) podaŝy siły roboczej w danym zawodzie oznacza róŝnicę między średnią miesięczną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w danym roku, a średnią miesięczną liczbą zgłoszonych ofert pracy w określonym zawodzie w danym roku; Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów oznacza iloraz średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w danym roku i średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w określonym zawodzie w danym roku; Przyjęto, Ŝe zawody o wskaźniku mniejszym od 0,9 to zawody nadwyŝkowe, o wskaźniku większym lub równym 0,9 i mniejszym lub równym 1,1 to zawody zrównowaŝone (wykazujące równowagę na rynku pracy), natomiast o wskaźniku większym niŝ 1,1 to zawody deficytowe. 3

Wskaźnik szansy uzyskania oferty w danym zawodzie oznacza iloraz średniej miesięcznej liczby ofert pracy w danym zawodzie w danym roku, będącej w dyspozycji powiatowego urzędu pracy i średniego miesięcznego poziomu rejestrowanego bezrobocia w określonym zawodzie w danym roku. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia w zawodzie oznacza iloraz liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, pozostających bez pracy powyŝej 12 miesięcy, wg stanu w końcu danego roku i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie wg stanu w końcu danego roku, w ujęciu procentowym. Klasyfikacja zawodów i specjalności została wprowadzona na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 roku i słuŝy ona ujednoliceniu nazewnictwa zawodów i specjalności występujących w gospodarce i na rynku pracy oraz racjonalnemu planowaniu obsługi rynku pracy i określaniu jego struktury zawodowej. Struktura klasyfikacji jest wynikiem grupowania zawodów na podstawie podobieństwa kwalifikacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem dwóch aspektów kwalifikacji, tj. ich poziomu i specjalizacji. Wymienione kryteria posłuŝyły grupowaniu poszczególnych zawodów i specjalności w 10 grup wielkich, 30 grup duŝych, 116 grup średnich i 392 grupy elementarne, przy czym te ostatnie obejmują 1770 zawodów i specjalności. W klasyfikacji zastosowano kod sześciocyfrowy. Pierwsza cyfra oznacza grupę wielką, druga duŝą, trzecia średnią, czwarta elementarną, natomiast dwie pozostałe cyfry podają miejsce zawodu czy specjalności w określonej grupie elementarnej. Prezentowany materiał zawiera: analizę bezrobocia według zawodów oraz według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy tych bezrobotnych, którzy przed zarejestrowaniem poprzednio pracowali; analiza obejmuje osoby bezrobotne rejestrujące się w okresie I-VI 2008 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach; analizę ofert pracy według zawodów oraz według rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę zgłaszającego ofertę pracy; analiza dotyczy ofert pracy zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach w okresie I-VI 2008 r. skorygowanych o liczbę ofert, które pracodawcy anulowali; analizę zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w oparciu o interpretację wskaźników intensywności nadwyŝki (deficytu) dla zawodów, w których w I półroczu 2008 r. zgłoszono najwięcej ofert pracy; wnioski; 4

2. Analiza bezrobocia według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy i według zawodów (grup zawodów) 2.1 Napływ osób bezrobotnych w I półroczu 2008 roku według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy Klasyfikację bezrobotnych przeprowadzono według zawodu wskazanego przez nich jako podstawowy przy poszukiwaniu pracy, do wykonywania którego mają odpowiednie kwalifikacje potwierdzone świadectwem szkolnym lub innym dokumentem, bądź odpowiednim staŝem pracy (minimum 1 rok w tym zawodzie). Do osób bez zawodu zaliczono osoby niespełniające jednocześnie dwóch warunków: nieposiadające świadectwa (dyplomu) ukończenia kształcenia szkolnego lub kursowego, nieposiadające udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 1 roku w tym samym zawodzie, Do osób bez zawodu zaliczono równieŝ osoby, które ukończyły licea ogólnokształcące, licea profilowane i nie posiadają udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 1 roku w tym samym zawodzie. Określenie absolwent oznacza bezrobotnego do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. W I półroczu 2008 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach zarejestrowało się 3.839 osób, z tego: - 3.130 osób poprzednio pracujących - 709 osób dotychczas niepracujących. Wśród osób bezrobotnych poprzednio pracujących w sektorze usług pracowały 1.532 osoby, tj. 48,95%, w przemyśle 1.159 osób, tj. 37,03%, natomiast w rolnictwie pracowały 94 osoby, tj. 3,00%. Ponadto 345 osób rejestrujących się w I półroczu 2008 roku, nie moŝna było zakwalifikować odpowiedniego rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy z powodu braku wystarczającej informacji o działalności gospodarczej ostatniego pracodawcy (sekcji PKD). Grupa ta stanowiła 11,02% ogółu osób poprzednio pracujących. Najwięcej osób bezrobotnych przed zarejestrowaniem się w urzędzie pracy pracowało w następujących rodzajach działalności (sekcjach PKD): A) Usługi: - handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów uŝytku osobistego i domowego 642 osoby, tj. 20,51% ogółu bezrobotnych poprzednio pracujących, - administracja publiczna i ochrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne 224 osoby, tj. 7,16%, 5

- działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała 253 osoby, tj. 8,08%, - hotele i restauracje 84 osoby, tj. 2,68% - ochrona zdrowia i pomoc społeczna 65 osób, tj. 2,08% - transport, gospodarka magazynowa i łączność 82 osoby, tj. 2,62% - obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 71 osób, tj. 2,27% - edukacja 56 osób, tj. 1,79% - gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 27 osób, tj. 0,86% - pośrednictwo finansowe 28 osób, tj. 0,89% B) Przemysł: - przetwórstwo przemysłowe 878 osób, tj. 28,05%, - budownictwo 266 osób, tj. 8,50% - górnictwo 11 osób, tj. 0,35% - wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę 4 osoby, tj. 0,13% C) Rolnictwo: - rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 88 osób, tj. 2,81% ogółu poprzednio pracujących - rybactwo 6 osób, tj. 0,19% Tabela 1. Zmiana liczby rejestrujących się bezrobotnych w I półroczu 2008 r. w stosunku do I półrocza 2007 r. I półrocze 2007 I półrocze 2008 Wzrost (+) /Spadek (-) l. osób % l. osób % l. osób % ogółem 3.711 100% 3.839 100% +128 +3,4% kobiety 1.830 49,3% 1.864 48,6% +34 +1,9% męŝczyźni 1.881 50,7% 1.975 51,4% +94 +5,0% poprzednio pracujący 3.034 81,8% 3.130 81,5% +96 +3,2% dotychczas niepracujący 677 18,2% 709 18,5% +32 +4,7% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 2. W okresie styczeń-czerwiec 2008 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach zarejestrowało się 3.839 osób bezrobotnych, tj. o 128 osób (3,4%) więcej niŝ w analogicznym okresie roku 2007 r. Na wzrost liczby osób rejestrujących się w I półroczu 2008 roku miał wpływ przede wszystkim wzrost rejestracji męŝczyzn. W stosunku do analogicznego okresu 2007 roku liczba rejestrujących się męŝczyzn wzrosła o 5,0% (o 94 osoby), podczas gdy liczba rejestrujących się kobiet wzrosła o 1,9% (tj. o 34 osoby). 6

Wśród rejestrujących się w okresie styczeń-czerwiec 2008 roku 51,4% (tj. 1.975 osób) stanowili bezrobotni męŝczyźni, a 48,6% (tj. 1.864 osoby) kobiety. W I półroczu 2007 roku męŝczyźni stanowili ponad połowę rejestrujących się bezrobotnych (50,7%). Tabela 2. Zmiana liczby rejestrujących się bezrobotnych poprzednio pracujących według sektorów ekonomicznych w I półroczu 2008 r. w stosunku do I półrocza 2007 r. Wyszczególnienie I półrocze 2007 I półrocze 2008 Wzrost/Spadek l. osób % l. osób % l. osób % ogółem 3.034 100% 3.130 100% +96 +3,2% rolnictwo 106 3,5% 94 3,0% -12-11,3% przemysł 1.144 37,7% 1.159 37,0% +15 +1,3% usługi 1.474 48,6% 1.532 49,0% +58 +3,9% działalność niezidentyfikowana 310 10,2% 345 11,0% +35 +11,3% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 2. Liczba bezrobotnych poprzednio pracujących rejestrujących się w I półroczu 2008 roku, w porównaniu do analogicznego okresu roku 2007, wzrosła niemal we wszystkich sektorach gospodarki: w przemyśle o 1,3% (tj. o 15 osób), w usługach o 3,9% (tj. o 58 osób), spadek odnotowano jedynie w rolnictwie o 11,3% (tj. 12 osób). Wzrost o 11,3% (tj. o 35 osób) odnotowano równieŝ w przypadku rejestracji osób poprzednio pracujących, których nie moŝna było zakwalifikować do odpowiedniego rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy z powodu braku wystarczającej informacji o działalności gospodarczej ostatniego pracodawcy (sekcji PKD). 2.2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy - stan na dzień 30.06.2008r. Według stanu na 30 czerwca 2008 r. w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach pozostawało 5.168 osób bezrobotnych, tj. o 32,0% (tj. 2.428 osób) mniej niŝ na koniec analogicznego okresu 2007 r. Wśród zarejestrowanych: 85,0% stanowili bezrobotni poprzednio pracujący (4.392 osoby) 15,0% stanowili bezrobotni dotychczas niepracujący (776 osób) Tabela 3. Zmiana liczby zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie chojnickim w latach 2007-2008 (stan na dzień 30 VI) Wyszczególnienie 30 VI 2007 30 VI 2008 Spadek(-)/Wzrost(+) l. osób % l. osób % l. osób % ogółem 7.596 100% 5.168 100% -2.428-32,0% poprzednio pracujący 6.465 85,1% 4.392 85,0% -2.073-32,1% dotychczas niepracujący 1.131 14,9% 776 15,0% -355-31,4% 7

Na spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych w końcu czerwca 2008 roku miał wpływ zarówno spadek zarejestrowanych osób poprzednio pracujących (o 2.073 osoby tj. 32,1%), jak i dotychczas niepracujących (o 355 osób, tj. 31,4%). Tabela 4. Bezrobotni zarejestrowaniu w PUP Chojnice wg rodzajów działalności (sekcje PKD),w których pracowali bezrobotni przed zarejestrowaniem się w powiatowym urzędzie pracy - stan na dzień 30 VI Sekcje PKD Liczba bezrobotnych Wzrost (+)/Spadek (-) 30 VI 2007 30 VI 2008 l. osób % Rolnictwo Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo 394 211-183 -46,4% Rybactwo 16 9-7 -43,8% Sektory ekonomiczne Przemysł Usługi Górnictwo 15 7-8 -53,3% Przetwórstwo przemysłowe 1.781 1.258-523 -29,4% Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę 19 7-12 -63,2% Budownictwo 396 233-163 -41,2% Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów uŝytku osobistego i domowego 1.412 931-481 -34,1% Hotele i restauracje 191 110-81 -42,4% Transport, gospodarka magazynowa i łączność 191 124-67 -35,1% Pośrednictwo finansowe 48 33-15 -31,3% Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gosp. Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne 114 96-18 -15,8% 554 358-196 -35,4% Edukacja 112 86-26 -23,2% Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 125 100-25 -20,0% Działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 323 293-30 -9,3% 142 72-70 -49,3% Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 0 - - Działalność nie zidentyfikowana 632 464-168 -26,6% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 2. 8

2.3 Napływ osób bezrobotnych w I półroczu 2008 roku według zawodów Analiza struktury osób bezrobotnych rejestrujących się w okresie styczeń-czerwiec 2008 roku uwzględnia wielkie grupy zawodowe z podziałem na grupy duŝe (kod dwucyfrowy) i elementarne (kod czterocyfrowy) oraz wg zawodów i specjalności. 2.3.1 B e z r o b o t n i o g ó ł e m W I półroczu 2008 roku do ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach napłynęło 3.839 osób bezrobotnych, z czego 2.847 osób posiadało zawód. Tabela 5. Zmiana liczby rejestrujących się bezrobotnych posiadających zawód i bez zawodu w latach 2007-2008 r. Wyszczególnienie I - VI 2007 I - VI 2008 Wzrost(+)/Spadek(-) l. osób % l. osób % l. osób % ogółem 3.711 100% 3.839 100% +128 +3,4% posiadający zawód 2.809 75,7% 2.847 74,2% +38 +1,4% bez zawodu 902 24,3% 992 25,8% +90 +10,0% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 3. Wśród osób rejestrujących się w PUP Chojnice w I półroczu 2008 r.: - 74,2 % ogółu rejestrujących stanowili bezrobotni posiadający zawód (2.847 osób) - 25,8% ogółu rejestrujących stanowili bezrobotni bez zawodu (992 osoby). Na wzrost liczby bezrobotnych rejestrujących się w I półroczu 2008 roku wpłynął głównie wzrost rejestracji osób nie posiadających zawodu. W porównaniu do roku 2007 liczba rejestracji osób bez zawodu wzrosła o 90 osób (tj. 10,0%), podczas gdy liczba rejestrujących się bezrobotnych posiadających zawód wzrosła o 38 osób (tj. 1,4%). Grupa osób bezrobotnych bez zawodu obejmuje osoby niespełniające jednocześnie dwóch warunków: nieposiadające świadectwa (dyplomu) ukończenia kształcenia szkolnego lub kursowego oraz nieposiadające udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 1 roku w tym samym zawodzie. W grupie bez zawodu ujęte są równieŝ osoby, które ukończyły licea ogólnokształcące i licea profilowane. 9

PoniŜsza tabela zawiera wykaz 20 zawodów, w których w I półroczu 2008 roku odnotowano największy napływ osób bezrobotnych Tabela 6. Bezrobotni wg zawodów napływ w I półroczu 2007 i 2008 roku. Symbol zawodu Nazwa zawodu I-VI 2007 I-VI 2008 Wzrost(+)/Spadek(-) l. osób % 522107 Sprzedawca 285 295 +10 +3,5% 722204 Ślusarz 191 215 +24 +12,6% 341902 Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 179 159-20 -11,2% 723190 Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 101 119 +18 +17,8% 742204 Stolarz 79 111 +32 +40,5% 311502 Technik mechanik 109 99-10 -9,2% 742207 Stolarz meblowy 116 85-31 -26,7% 743304 Krawiec 102 80-22 -21,6% 712102 Murarz 68 69 +1 +1,5% 714101 Malarz budowlany 76 52-24 -34,6% 244104 Pedagog 29 51 +22 +75,9% 311911 Technik technologii drewna 51 51 - - 512201 Kucharz 53 45-8 -15,1% 724290 Pozostali elektromonterzy 30 39 +9 +30,0% 341501 Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 37 37 - - 311401 Technik elektronik 43 34-9 -20,9% 311302 Technik elektryk 35 32-3 -8,6% 722304 Tokarz 26 32 +6 +23,1% 412190 Pozostali pracownicy do spraw finansowo-statystycznych 24 31 +7 +29,2% 321402 Technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego 43 30-13 -30,2% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 3. Wśród 20 zawodów, w których rejestrowało się najwięcej bezrobotnych w okresie styczeń-czerwiec 2008 roku spadek w stosunku do rejestracji w analogicznym okresie 2007 roku odnotowano w 9 zawodach. Największy dotyczył zawodów: malarz budowlany 34,6% (spadek o 24 osoby), technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego o 30,2% (o 13 osób), oraz stolarz meblowy o 26,7% (o 31 osób). Natomiast największy wzrost liczby rejestrujących się bezrobotnych w stosunku do roku 2007 odnotowano w zawodach: pedagog o 75,9% (tj. 22 osoby), stolarz o 40,5% (32 osoby) oraz pozostali elektromonterzy o 30,0% (9 osób). W porównaniu do roku 2007 r. lista 20 zawodów, w których rejestrowało się najwięcej bezrobotnych dotyczyła praktycznie tych samych zawodów. 2.3.2 B e z r o b o t n e k o b i e t y W I półroczu 2008 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach zarejestrowały się 1.864 kobiety (co stanowiło 48,6% ogółu noworejestrujących się bezrobotnych). W porównaniu do analogicznego okresu roku 2007 liczba rejestrujących się od stycznia do czerwca 2008 roku kobiet była większa o 1,9% (tj. o 34 osoby). 10

Tabela 7. Zmiana liczby rejestrujących się bezrobotnych kobiet posiadających zawód i bez zawodu w okresie I-VI 2007 i 2008 roku. Wyszczególnienie I półrocze 2007 r. I półrocze 2008 r. Wzrost(+)/Spadek (-) l. osób % l. osób % l. osób % ogółem 1.830 100% 1.864 100% +34 +1,9% posiadające zawód 1.312 71,7% 1.297 69,6% -15-1,1% bez zawodu 518 28,3% 567 30,4% +49 +9,4% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 3. Wśród kobiet rejestrujących się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach w I półroczu 2008 roku: - 69,6% posiadało zawód (1.297 kobiet), - 30,4% nie posiadało zawodu (567 kobiet). Na wzrost liczby bezrobotnych kobiet rejestrujących się w analizowanym okresie 2008 roku, z punktu widzenia posiadanych kwalifikacji zawodowych, miał przede wszystkim wpływ spadek rejestracji kobiet posiadających zawód. W stosunku do analogicznego okresu 2007 roku liczba rejestracji kobiet bez zawodu wzrosła o 9,4% (o 49 osób), podczas gdy liczba kobiet posiadających zawód zmalała o 1,1% (o 15 osób). Wobec tego, udział kobiet bez zawodu wśród ogółu rejestrujących się w okresie styczeń-czerwiec 2008 r. wzrósł w stosunku do analogicznego okresu 2007 r. o 2,1 pkt proc. (z 28,3% do 30,4%). PoniŜsza tabela zawiera wykaz 20 zawodów, w których w I półroczu 2008 roku odnotowano największy napływ bezrobotnych kobiet: Tabela 8. Bezrobotne kobiety wg zawodów napływ w okresie I-VI 2008 r. (ranking 20 najczęściej rejestrowanych zawodów) Symbol zawodu Nazwa zawodu napływ w okresie I-VI 2008 stan w dniu 30.06.2008 522107 Sprzedawca 272 482 341902 Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 135 162 743304 Krawiec 80 203 244104 Pedagog 39 31 512201 Kucharz 33 71 341501 Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 29 39 321402 Technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego 27 34 512302 Kelner 27 61 412190 Pozostali pracownicy do spraw finansowo-statystycznych 26 86 241102 Ekonomista 25 34 514102 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 22 37 343101 Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] 21 20 714101 Malarz budowlany 21 41 311913 Technik technologii odzieŝy 20 35 613101 Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej [zawód szkolny: Rolnik] 18 50 419101 Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 17 21 321208 Technik rolnik 15 40 247901 Specjalista administracji publicznej 13 16 341903 Organizator agrobiznesu [zawód szkolny: Technik agrobiznesu] 13 7 744304 Obuwnik przemysłowy 13 39 Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 3. 11

2.3.3 B e z r o b o t n i d o 1 2 m i e s i ę c y o d d n i a u k o ń c z e n i a n a u k i W okresie od stycznia do czerwca 2008 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach zarejestrowało się 530 osób bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (13,8% ogółu bezrobotnych rejestrujących się w I półroczu 2008 roku), tj. o 26 osób (4,7%) mniej niŝ w analogicznym okresie 2007 roku. Tabela 9. Zmiana liczby rejestrujących się bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w I półroczu 2007 i 2008 roku Wyszczególnienie I - VI 2007 I VI 2008 Wzrost (+) / Spadek(-) l. osób % l. osób % l. osób % ogółem 556 100% 530 100% -26-4,7% posiadający zawód 306 55,0% 308 58,1% +2 +0,7% z tego bez zawodu 250 45,0% 222 41,9% -28-11,2% kobiety 387 69,6% 376 70,9% -11-2,8% męŝczyźni 169 30,4% 154 29,1% -15-8,9% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 3. Wśród rejestrujących się w I półroczu 2008 r. osób bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki: - 58,1% stanowili bezrobotni posiadający zawód (308 osób), - 41,9% stanowili bezrobotni bez zawodu (222 osoby). Na zmniejszenie liczby bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki, rejestrujących się w I półroczu 2008 roku, miał wpływ spadek rejestracji osób bez zawodu o 28 osób (11,2%). W badanym okresie odnotowano równieŝ spadek rejestracji zarówno wśród bezrobotnych kobiet jak i męŝczyzn, i tak: Wśród osób bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki: - 70,9% rejestracji stanowiły bezrobotne kobiety (376 osób), - 29,1% rejestracji stanowili bezrobotni męŝczyźni (154 osoby). Niemal dziewięcio-procentowy spadek liczby rejestrujących się w badanym okresie 2008 roku męŝczyzn do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki w stosunku do 2007 roku miał znaczący wpływ na spadek ogólnej liczby rejestracji w tej grupie bezrobotnych. 12

Tabela 10. Napływ bezrobotnych rejestrujących się do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki według grup zawodów w I półroczu 2007 i 2008 roku. Nazwa grupy zawodowej Napływ bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki I VI 2007 I VI 2008 ogółem kobiety ogółem kobiety PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYśSI URZĘDNICY I KIEROWNICY (1) 0 0 0 0 SPECJALIŚCI (2) 88 65 103 61 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL (3) 135 90 147 104 PRACOWNICY BIUROWI (4) 0 0 0 0 PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH I SPRZEDAWCY (5) 42 32 38 34 ROLNICY, OGRODNICY (6) 0 0 0 0 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY (7) 37 3 20 1 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ (8) 3 2 0 0 PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH (9) 1 1 0 0 BEZ ZAWODU (0) 250 194 222 176 Razem: 556 387 530 376 Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 3. W porównaniu do roku 2007 liczba rejestrujących się w I połowie 2008 roku bezrobotnych osób do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki wzrosła w dwóch grupach zawodów: (2) Specjaliści - o 15 osób oraz (3) Technicy i inny średni personel o 12 osób. W przypadku 3 grup: (1) Przedstawiciele władz publicznych, wyŝsi urzędnicy i kierownicy, (4) Pracownicy biurowi oraz (6) Rolnicy, ogrodnicy, liczba rejestracji osób do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w badanym okresie 2008 roku pozostała na niezmienionym, zerowym poziomie w porównaniu do roku 2007. Natomiast w pozostałych grupach zawodowych zaobserwowano spadek rejestracji osób z omawianej grupy bezrobotnych (do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki). 13

2.4 Bezrobotni wg zawodów zarejestrowani w końcu I półrocza 2008 roku Tabela 11. Ranking 30 najliczniej reprezentowanych zawodów wśród bezrobotnych powiatu chojnickiego - stan na dzień 30.06.2008 r. w tym: Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety Absolwenci* Bezrobotni zarejestrowani powyŝej 12 m-cy ogółem kobiety ogółem kobiety 522107 Sprzedawca 514 482 3 3 208 195 743304 Krawiec 205 203 1 1 98 96 722204 Ślusarz 186 16 1 0 52 9 341902 Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 179 162 10 10 61 54 742207 Stolarz meblowy 132 35 0 0 62 28 742204 Stolarz 102 21 0 0 18 7 412190 Pozostali pracownicy do spraw finansowostatystycznych 96 86 1 1 56 52 723190 Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 93 1 0 0 19 0 311502 Technik mechanik 87 4 2 0 19 2 714101 Malarz budowlany 85 41 0 0 30 17 512201 Kucharz 84 71 0 0 41 39 712102 Murarz 79 3 0 0 28 0 613101 Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej [zawód szkolny: Rolnik] 64 50 0 0 25 22 512302 Kelner 63 61 0 0 30 30 311911 Technik technologii drewna 51 12 1 0 12 6 321208 Technik rolnik 48 40 0 0 23 19 744304 Obuwnik przemysłowy 46 39 0 0 27 26 341501 Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 44 39 0 0 8 8 241102 Ekonomista 43 34 1 1 19 14 722304 Tokarz 40 12 0 0 16 10 244104 Pedagog 37 31 11 10 3 2 321402 Technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego 37 34 6 6 6 6 514102 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 37 37 0 0 7 7 311913 Technik technologii odzieŝy 35 35 0 0 11 11 512202 Kucharz małej gastronomii 33 22 0 0 10 9 311401 Technik elektronik 31 1 5 0 4 0 724290 Pozostali elektromonterzy 29 5 0 0 4 3 932104 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 29 23 0 0 15 12 611190 Pozostali rolnicy produkcji roślinnej 28 19 0 0 22 14 914103 Robotnik gospodarczy 28 12 0 0 12 7 * bezrobotni do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki Źródło: Monitoring zawodów, http://mz.praca.gov.pl 14

3. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów) Analiza dotyczy sumy ofert pracy zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach w poszczególnych miesiącach I półrocza 2008 r., skorygowanej o liczbę ofert, które pracodawcy anulowali. Przez oferty pracy naleŝy rozumieć zgłoszone przez pracodawców wolne miejsca zatrudnienia i miejsca przygotowania zawodowego oraz przyjęte do realizacji miejsca pracy w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych i staŝu, a takŝe w ramach umów zlecenia i umów o dzieło. W okresie styczeń-czerwiec 2008 r. do rejestru ofert pracy Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach pracodawcy zgłosili 2.244 nowe oferty pracy (o 615 więcej niŝ w analogicznym okresie 2007 r., tj. o 37,8%). W tym samym okresie zarejestrowało się 3.839 osób bezrobotnych, z czego wynika, Ŝe średnio na 1 ofertę pracy przypadały 2 zarejestrowane osoby bezrobotne. Zgłaszane oferty pracy sklasyfikowano według 219 zawodów. Wśród 2.244 złoŝonych ofert pracy: 1.569 ofert to miejsca pracy niesubsydiowane 675 ofert to miejsca pracy subsydiowane. Tabela 12. Napływ ofert pracy w powiecie chojnickim w okresie I-VI 2008 roku Oferty pracy subsydiowane Oferty pracy niesubsydiowane ogółem styczeń 35 309 344 luty 67 253 320 marzec 205 258 463 kwiecień 156 256 412 maj 91 306 397 czerwiec 121 187 308 OGÓŁEM: 675 1.569 2.244 Liczba zgłoszonych miejsc pracy subsydiowanej jest uzaleŝniona od wysokości środków Funduszu Pracy jakie zostają przyznane na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu na dany rok. W I półroczu 2008 roku liczba tych ofert stanowiła 30,1% ogółu zgłaszanych wolnych miejsc pracy co oznacza, Ŝe pracodawcy chętnie korzystają z róŝnych form pomocy urzędu. 15

3.1 Oferty pracy zgłoszone w I półroczu 2008 roku według rodzaju działalności Podstawą określenia rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę jest Polska Klasyfikacja Działalności (PKD) wprowadzona Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. Nr 33, poz. 289, z późn. zm.). W badanym okresie najwięcej ofert pracy zgłoszono w usługach 1.050 (o 180 więcej niŝ rok wcześniej, co oznacza roczny wzrost popytu na pracę 20,7%). Na kolejnych miejscach pod względem ilości zgłoszonych ofert pracy znajdują się przemysł (524 oferty), handel (338 ofert), budownictwo (298 ofert) i rolnictwo (34 oferty). We wszystkich sektorach napływ nowych ofert pracy był wyŝszy niŝ w I półroczu 2007 roku i tak: w przemyśle wzrost o 181, tj. o 52,8%; w handlu o 120, tj. o 55,0%, w budownictwie o 124, tj. o 71,3%, zaś w rolnictwie o 10, tj. 41,7%. W badanym okresie 2008 r. jedynie w budownictwie liczba zgłoszonych ofert pracy była większa niŝ liczba zarejestrowanych w tym czasie bezrobotnych, we wszystkich pozostałych sektorach ekonomicznych, liczba rejestrujących się bezrobotnych przewyŝszała liczbę zgłoszonych ofert pracy i tak w usługach liczba ofert była o 185 mniejsza niŝ liczba rejestrujących się bezrobotnych, dla których ostatnim miejscem pracy był sektor usług. W przemyśle nadwyŝka liczby rejestrujących się bezrobotnych nad liczbą zgłaszanych ofert pracy wyniosła 369, w handlu 304, zaś w rolnictwie 60. Wykres 1. Napływ ofert pracy i osób bezrobotnych według sektorów ekonomicznych w powiecie chojnickim w I półorczu 2008 r. 1000 893 800 600 524 642 400 266 298 338 200 0 94 34 ROLNICTWO PRZEMYSŁ BUDOWNICTWO HANDEL Bezrobotni Oferty pracy Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01, Załącznik 2. 16

Biorąc pod uwagę rodzaj prowadzonej przez pracodawcę działalności według sekcji PKD najwięcej ofert pracy w okresie styczeń-czerwiec 2008 r. zgłoszono: Usługi: handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów uŝytku osobistego i domowego 338 ofert pracy (15,1% ogółu zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach ofert pracy) tj. o 120 (55,0%) więcej niŝ w analogicznym okresie roku 2007, administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne 297 ofert pracy (13,2 %) tj. o 48 (13,9%) mniej niŝ w I połowie 2007 roku, edukacja 155 ofert pracy (6,9%) tj. o 109 (237,0%) więcej niŝ w w I połowie 2007 roku, Przemysł: przetwórstwo przemysłowe 523 oferty pracy (23,3%) tj. o 181 (52,9%) więcej niŝ w I połowie 2007 roku, budownictwo 298 ofert pracy (13,3%) - tj. o 124 (71,3%) więcej niŝ w I półroczu 2007 roku, Rolnictwo: rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo 34 oferty pracy (1,5%) tj. o 10 (41,7%) więcej niŝ w analogicznym okresie 2007 roku. Tabela 13. Zmiany w liczbie zgłoszonych ofert pracy w pierwszym półroczu 2007-2008 r. według sekcji PKD Rolnic two Przemysł Usługi Sekcje PKD Liczba ofert pracy Wzrost(+) / Spadek(-) I-VI 2007 I-VI 2008 liczba ofert % Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo 24 34 +10 +41,7% Rybactwo 0 0 - - Górnictwo 0 0 - - Przetwórstwo przemysłowe 342 523 +181 +52,9% Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę 1 1 - - Budownictwo 174 298 +124 +71,3% Handel i naprawy 218 338 +120 +55,0% Hotele i restauracje 144 126-18 -12,5% Transport, gospodarka magazynowa i łączność 89 125 +36 +40,4% Pośrednictwo finansowe 23 27 +4 +17,4% Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności 68 141 +73 107,4% gospodarczej Administracja publiczna i obrona narodowa 345 297-48 -13,9% Edukacja 46 155 +109 +237,0% Ochrona zdrowia i opieka społeczna 65 52-13 -20,0% Działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała 90 127 +37 +41,1% Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 0 0 - - Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 0 - - Razem 1.629 2.244 +615 +37,8% Źródło: Obliczenia własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01 zał. 2 17

3.2 Oferty pracy zgłoszone w I półroczu 2008 r. według grup zawodów i zawodów Analizując rozkład ofert pracy według wielkich grup zawodów, w I półroczu 2008 roku najwięcej ofert zgłoszono dla: Robotników przemysłowych i rzemieślników (7) 733 oferty (32,7% ogółu ofert), tj. o 343 oferty (87,9%) więcej niŝ w I półroczu 2007 roku. Pracowników przy pracach prostych (9) 444 oferty (19,8% ogółu ofert), tj. o 42 ofert (8,6%) mniej niŝ w I półroczu 2007 roku. Pracowników usług osobistych i sprzedaŝy (5) 344 oferty (15,3% ogółu ofert), tj. o 44 ofert (14,7%) więcej niŝ w I półroczu 2007 roku. Tabela 14. Oferty pracy według wielkich grup zawodów w powiecie chojnickim w I półroczu 2007 i 2008 roku. Nazwa grupy wielkiej (symbol grupy) I-VI 2007 r. I-VI 2008 r. Wzrost(+) / Spadek (-) l. ofert pracy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (7) 390 733 +343 +87,9% Pracownicy przy pracach prostych (9) 486 444-42 -8,6% Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (5) 300 344 +44 +14,7% Technicy i inny średni personel (3) 91 262 +171 +187,9% Pracownicy biurowi (4) 169 222 +53 +31,4% Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (8) 128 121-7 -5,5% Specjaliści (2) 43 88 +45 +104,7% Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy (6) 4 18 +14 +350,0% Przedstawiciele władz publicznych, wyŝsi urzędnicy i kierownicy (1) 18 12-6 -33,3% RAZEM: 1.629 2.244 +615 +37,8% Źródło: Obliczenia własne na podstawie wyników badań rynku pracy MPiPS 01 zał. 3 % Wzrost liczby zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach ofert pracy w I połowie 2008 roku w stosunku do analogicznego okresu roku 2007 zaobserwowany został we wszystkich wielkich grupach zawodów, za wyjątkiem spadku w trzech grupach: (9) Pracownicy przy pracach prostych (o 8,6%, tj. o 42 oferty), (8) Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (o 5,5%, tj. o 7 ofert) oraz w grupie (1) Przedstawiciele władz publicznych, wyŝsi urzędnicy i kierownicy (o 33,3%, tj. o 6 ofert). Największy procentowy wzrost popytu na pracowników odnotowano, w grupie (6) Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy (o 350%, wzrost o 14 ofert), na uwagę jednak zasługuje fakt, Ŝe w tejŝe grupie odnotowano najmniejszy napływ ofert pracy zarówno w I półroczu 2007 (4 oferty) jak i 2008 roku (18 ofert). Dla bezrobotnych o najwyŝszych kwalifikacjach zawodowych tzn. Specjalistów zgłoszonych zostało 88 ofert pracy tj. 3,9% ogółu ofert pracy zgłoszonych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach w I połowie 2008 r. 18

Tabela 15. Ranking 40 najczęściej zgłaszanych ofert pracy w PUP Chojnice w I półroczu 2008 roku Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Zgłoszone oferty pracy I-VI 2007 I-VI 2008 wzrost/spadek 1 914103 Robotnik gospodarczy 321 169-152 2 522107 Sprzedawca 200 164-36 3 741104 Rzeźnik wędliniarz 22 131 +109 4 419101 Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 120 109-11 5 931301 Robotnik budowlany 24 93 +69 6 913207 Sprzątaczka 65 79 +14 7 712102 Murarz 20 66 +46 8 721202 Spawacz ręczny gazowy 17 64 +47 9 722204 Ślusarz 17 58 +41 10 832302 Kierowca samochodu cięŝarowego 62 54-8 11 331101 Instruktor amatorskiego ruchu artystycznego 3 50 +47 12 341504 Telemarketer 3 42 +39 13 413103 Magazynier 22 39 +17 14 742204 Stolarz 63 38-25 15 341503 Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 10 35 +25 16 712401 Brukarz 23 30 +7 17 512201 Kucharz 19 28 +9 18 512302 Kelner 23 28 +5 19 713203 Posadzkarz 3 28 +25 20 742207 Stolarz meblowy 1 28 +27 21 714101 Malarz budowlany 3 27 +24 22 913204 Pomoc kuchenna 23 27 +4 23 511204 Kontroler biletów 2 26 +24 24 341201 Agent ubezpieczeniowy 1 25 +24 25 341501 Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 4 25 +21 26 421102 Kasjer handlowy 3 25 +22 27 515902 Pracownik ochrony mienia i osób [zawód szkolny: Technik ochrony fizycznej osób i mienia] 10 22 +12 28 421403 Windykator 0 18 +18 29 724301 Elektromonter instalacji elektrycznych 15 18 +3 30 514102 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 10 16 +6 31 832101 Kierowca samochodu osobowego 17 16-1 32 741102 Przetwórca ryb 6 15 +9 33 933104 Robotnik magazynowy 1 15 +14 34 512301 Bufetowy [barman] 10 14 +4 35 932104 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 8 14 +6 36 714201 Lakiernik samochodowy 8 13 +5 37 331102 Instruktor nauki jazdy 1 12 +11 38 512202 Kucharz małej gastronomii 5 12 +7 39 712301 Cieśla 8 12 +4 40 741201 Cukiernik 7 12 +5 Źródło: Obliczenia własne na podstawie wyników badań rynku pracy MPiPS 01 zał. 3 19

Najwięcej ofert pracy zgłoszono dla robotników gospodarczych 169 ofert pracy (spadek w stosunku do stanu z I półrocza 2007 o 152 oferty, tj. 47,4%), sprzedawców 164 oferty pracy (spadek o 36 ofert, tj. 18,0%) oraz rzeźników wędliniarzy 131 ofert (wzrost o 109 ofert, tj. 495,5%). Wśród 40 zaprezentowanych w tabeli nr 12 zawodów Ŝaden nie jest związany z kwalifikacjami, które wymagają wykształcenia na poziomie szkoły wyŝszej. Prawdopodobną przyczyną nie zgłaszania przez pracodawców tego typu ofert pracy do urzędu mimo ustawowego obowiązku - jest opinia o stosunkowo niskich kwalifikacjach zarejestrowanych bezrobotnych. W analizowanej grupie zawodów w 6 zawodach nastąpił spadek liczby zgłoszonych ofert pracy w stosunku do roku 2007, ich skala była jednak relatywnie niewielka. Największy spadek dotyczył robotników gospodarczych (spadek o 47,4%, tj. 152 oferty pracy). Badając wskaźnik procentowy wzrostu liczby ofert pracy w I połowie 2008 w stosunku do analogicznego okresu roku 2007, w największym stopniu zwiększyło się zapotrzebowanie na stolarza meblowego (wzrost o 2700%), na uwagę zasługuje jednak fakt, Ŝe wzrost ten nastąpił przy relatywnie niewielkiej liczbie zgłaszanych ofert pracy (28 ofert w okresie I-VI 2008 r.). 20

4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyŝkowych W celu dokonania pełniejszego rozpoznania sytuacji osób bezrobotnych na rynku pracy i wskazania zawodów w najwyŝszym stopniu generujących bezrobocie został opracowany tzw. wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów. Wskaźnik ten określa udział średniej liczby ofert pracy zgłoszonych w ciągu miesiąca przez pracodawców do urzędu pracy w średniej liczbie osób zarejestrowanych w ciągu tego miesiąca jako bezrobotne. Jeśli wskaźnik ten przyjmuje wartości mniejsze niŝ 0,9 wówczas mamy do czynienia z mniejszym popytem na osoby wykonujące te zawody niŝ ich podaŝą. Jeśli wskaźnik przyjmuje wartości między 0,9 i 1,1 wówczas mamy do czynienia z równowagą podaŝy i popytu na pracowników wykonujących określony zawód, ale jeśli wartość tego wskaźnika jest wyŝsza od 1,1 wówczas mamy do czynienia z zawodem deficytowym, czyli takim, gdzie popyt na pracowników wykonujących dany zawód jest wyŝszy niŝ liczba osób poszukujących w tym zawodzie pracy. Dane wynikowe z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych za I półrocze 2008 rok wskazują, Ŝe większość zawodów, w których zgłoszono w badanym okresie oferty pracy lub/i zarejestrowali się bezrobotni (517 zawodów) to zawody nadwyŝkowe (64,0%), tj. zawody/specjalności, w których występuje przewaga osób poszukujących pracy nad zgłoszonymi ofertami pracy. Zawody deficytowe, w których występowała przewaga zgłoszonych ofert pracy nad liczbą osób poszukujących pracy stanowiły 31,7%. Natomiast pozostałe 4,3% zawodów w powiecie chojnickim to zawody zrównowaŝone czyli takie, które wykazują równowagę na rynku pracy. 4.1. Zawody nadwyŝkowe Zawody, dla których wskaźnik intensywności nadwyŝki /deficytu/ jest mniejszy od 0,9 to zawody nadwyŝkowe. Analizując wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) grup zawodów wg kodu sześciocyfrowego, naleŝy stwierdzić, Ŝe znaczna większość zarejestrowanych osób bezrobotnych reprezentuje zawody zaliczane do zawodów nadwyŝkowych na rynku pracy (w powiecie chojnickim 331 zawodów na 517 występujących). Z wymienionej grupy zawodów w przypadku aŝ 90,0% (298 zawodów) wartość wskaźnika intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodu równa jest 0,00. Dla osób bezrobotnych reprezentujących wspomniane zawody mamy do czynienia z najmniej korzystną sytuacją na rynku pracy. 21

Wśród wspomnianych wyŝej zawodów nadwyŝkowych ze wskaźnikiem intensywności nadwyŝki (deficytu) równym 0,00 najliczniej reprezentowane są zawody z grup: Specjaliści (2) 70 zawodów nadwyŝkowych Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (7) 69 zawodów nadwyŝkowych Technicy i inny średni personel (3) 57 zawodów nadwyŝkowych Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (8) 49 zawody nadwyŝkowe Tabela 16. Zawody nadwyŝkowe w powiecie chojnickim w I półroczu 2008 ze wskaźnikiem intensywności nadwyŝki (deficytu)>0,00 (ranking według wskaźnika intensywności nadwyŝki) Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych I półrocze 2008 r. Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych I półrocze 2008 r. Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów 1 723306 Mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych 0,6667 0,8333 0,8 2 741201 Cukiernik 2 2,5 0,8 3 833104 Kierowca ciągnika rolniczego 0,8333 1,1667 0,7143 4 514102 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 2,6667 3,8333 0,6957 5 341501 Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 4,1667 6,1667 0,6757 6 713901 Technolog robót wykończeniowych w budownictwie 1 1,5 0,6667 7 743702 Tapicer 0,3333 0,5 0,6667 8 514103 Kosmetyczka [zawód szkolny: Technik usług kosmetycznych] 0,8333 1,3333 0,625 9 512201 Kucharz 4,6667 7,5 0,6222 10 522107 Sprzedawca 27,3333 49,1667 0,5559 11 512202 Kucharz małej gastronomii 2 3,6667 0,5455 12 714101 Malarz budowlany 4,5 8,6667 0,5192 13 631102 Robotnik leśny 0,1667 0,3333 0,5 14 721303 Blacharz samochodowy 1,6667 3,3333 0,5 15 742204 Stolarz 6,3333 18,5 0,3423 16 714202 Lakiernik wyrobów drzewnych 0,1667 0,5 0,3333 17 742207 Stolarz meblowy 4,6667 14,1667 0,3294 18 741203 Piekarz 1,5 5 0,3 19 346103 Opiekunka środowiskowa 0,3333 1,1667 0,2857 20 722304 Tokarz 1,5 5,3333 0,2812 21 722204 Ślusarz 9,6667 35,8333 0,2698 22 312102 Technik informatyk 0,6667 2,6667 0,25 23 713604 Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 0,3333 1,3333 0,25 24 723105 Mechanik samochodów osobowych 0,6667 3,1667 0,2105 25 631101 Drwal 0,1667 0,8333 0,2 26 916201 Robotnik placowy 0,3333 1,6667 0,2 27 322401 MasaŜysta [zawód szkolny: Technik masaŝysta] 0,3333 2 0,1667 28 613101 Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej [zawód szkolny: Rolnik] 0,6667 4,3333 0,1538 29 724201 Elektromonter [elektryk] zakładowy 0,3333 2,6667 0,125 30 311502 Technik mechanik 1,1667 16,5 0,0707 31 241102 Ekonomista 0,1667 4,8333 0,0345 32 321402 Technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego 0,1667 5 0,0333 33 311302 Technik elektryk 0,1667 5,3333 0,0312 Źródło: Monitoring zawodów, http://mz.praca.gov.pl 22

4.2. Zawody deficytowe W powiecie chojnickim na koniec I półrocza 2008 roku 31,7% zawodów stanowiły zawody o wartości wskaźnika większej od 1,1 tzw. zawody deficytowe. Analizując sześciocyfrowe kody zawodów odnotowano 164 zawody deficytowe z czego w przypadku 111 zawodów odnotowano maksymalną (MAX) wartość wskaźnika intensywności deficytu. Oznacza to, Ŝe w przypadku tych zawodów w omawianym okresie wystąpiły oferty pracy, a nie odnotowano zarejestrowanych bezrobotnych. Wśród wspomnianych wyŝej zawodów deficytowych ze wskaźnikiem intensywności nadwyŝki (deficytu) równym MAX najliczniej reprezentowane są zawody z grup: Specjaliści (2) 24 zawody deficytowe Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (7) 22 zawody deficytowe Technicy i inny średni personel (3) 15 zawodów deficytowych Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (8) 15 zawodów deficytowych Tabela 17. Zawody deficytowe w powiecie chojnickim (ranking według wskaźnika intensywności deficytu) Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w okresie I-VI 2008 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w okresie I-VI 2008 roku Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów 1 913204 Pomoc kuchenna 4,5 0,1667 27 2 341201 Agent ubezpieczeniowy 4,1667 0,1667 25 3 341503 Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 5,8333 0,3333 17,5 4 512301 Bufetowy [barman] 2,3333 0,1667 14 5 931301 Robotnik budowlany 15,5 1,1667 13,2857 6 913207 Sprzątaczka 13,1667 1 13,1667 7 721202 Spawacz ręczny gazowy 10,6667 0,8333 12,8 8 331102 Instruktor nauki jazdy 2 0,1667 12 9 241912 Specjalista do spraw marketingu i handlu [sprzedaŝy] 1,8333 0,1667 11 10 914103 Robotnik gospodarczy 28,1667 2,8333 9,9412 11 832302 Kierowca samochodu cięŝarowego 9 1 9 12 413103 Magazynier 6,5 0,8333 7,8 13 913203 Pokojowa [w hotelu] 1,1667 0,1667 7 14 419101 Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 18,1667 2,8333 6,4118 15 741104 Rzeźnik wędliniarz 21,8333 3,5 6,2381 16 244401 Psycholog 1 0,1667 6 17 213201 Programista 0,8333 0,1667 5 18 721203 Spawacz ręczny łukiem elektrycznym 0,8333 0,1667 5 19 823104 Wulkanizator 0,8333 0,1667 5 20 712303 Szkutnik 1,5 0,3333 4,5 21 232108 Nauczyciel języka obcego 0,6667 0,1667 4 22 348202 Bibliotekarz 0,6667 0,1667 4 23 414201 Ankieter 0,6667 0,1667 4 24 713203 Posadzkarz 4,6667 1,1667 4 23

25 933104 Robotnik magazynowy 2,5 0,6667 3,75 26 724301 Elektromonter instalacji elektrycznych 3 0,8333 3,6 27 343201 Księgowy [samodzielny] 1,6667 0,5 3,3333 28 743604 Szwaczka 1,6667 0,5 3,3333 Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i 29 235908 0,5 0,1667 3 opiekuńczych 30 411101 Sekretarka 1 0,3333 3 31 823201 Formierz wyrobów z kompozytów polimerowych 0,5 0,1667 3 Pracownik ochrony mienia i osób [zawód szkolny: Technik 32 515902 3,6667 1,3333 2,75 ochrony fizycznej osób i mienia] 33 241204 Specjalista do spraw finansów [analityk finansowy] 0,8333 0,3333 2,5 34 723106 Mechanik pojazdów samochodowych 1,6667 0,6667 2,5 35 214203 InŜynier budownictwa budownictwo ogólne 0,6667 0,3333 2 36 214903 InŜynier automatyki i robotyki 0,3333 0,1667 2 37 712202 Betoniarz zbrojarz 0,3333 0,1667 2 38 712301 Cieśla 2 1 2 39 713101 Dekarz 0,6667 0,3333 2 40 714290 Pozostali lakiernicy 0,3333 0,1667 2 41 714303 Kominiarz 0,3333 0,1667 2 42 724102 Elektromechanik pojazdów samochodowych 0,3333 0,1667 2 43 741402 Przetwórca owoców i warzyw 0,3333 0,1667 2 44 742290 Pozostali stolarze i pokrewni 2 1 2 45 741102 Przetwórca ryb 2,5 1,3333 1,875 46 621201 Ogrodnik terenów zieleni 0,8333 0,5 1,6667 47 723304 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 1,8333 1,1667 1,5714 48 712204 Zbrojarz 0,5 0,3333 1,5 49 721102 Formierz odlewnik 0,5 0,3333 1,5 50 714201 Lakiernik samochodowy 2,1667 1,5 1,4444 51 932104 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 2,3333 1,8333 1,2727 52 241203 Specjalista bankowości 0,8333 0,6667 1,25 53 346102 Opiekun w domu pomocy społecznej 1 0,8333 1,2 Źródło: Monitoring zawodów, http://mz.praca.gov.pl Zdecydowaną większość zawodów deficytowych (38,5%) stanowią zawody z grupy (7) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 21 zawodów. Deficyt wykazują równieŝ zawody z grup: Specjaliści (2) 9 zawodów deficytowych Technicy i inny średni personel (3) 6 zawodów deficytowych Pracownicy biurowi (4) 4 zawody deficytowe Wysoki wskaźnik intensywności deficytu zawodu w takich zawodach jak: robotnik gospodarczy, pracownik biurowy czy tez instruktor nauki jazdy, nie oznacza w pełni, Ŝe są to zawody deficytowe na lokalnym rynku pracy, poniewaŝ miejsca pracy zorganizowano głównie przy udziale środków z Funduszu Pracy. Liczba ofert w ww. zawodach nie odzwierciedla zatem faktycznego zapotrzebowania rynku pracy. 24

4.3. Zawody zrównowaŝone Oprócz zawodów zaliczanych do deficytowych i nadwyŝkowych występują jeszcze zawody zrównowaŝone czyli takie, w których liczba rejestrujących się bezrobotnych równowaŝy się z ilością napływających ofert pracy. W przypadku zawodów zrównowaŝonych wskaźnik intensywności zawiera się w przedziale od 0,9 do 1,1. W oparciu o wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów wyłoniono 22 zawody zrównowaŝone i stanowiły one 4,3% ogólnej liczby zawodów. Tabela 18. Zawody zrównowaŝone w powiecie chojnickim w I półroczu 2008 roku Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w okresie I-VI 2008 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w okresie I-VI 2008 roku Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów 1 223903 Fizjoterapeuta 0,1667 0,1667 1 2 232123 Nauczyciel wychowania fizycznego 0,3333 0,3333 1 3 241914 Specjalista do spraw organizacji i rozwoju transportu 0,1667 0,1667 1 4 247902 Specjalista do spraw integracji europejskiej 0,1667 0,1667 1 5 311101 Laborant chemiczny 0,1667 0,1667 1 6 311204 Technik budownictwa 1,8333 1,8333 1 7 311802 Kreślarz techniczny 0,3333 0,3333 1 8 315208 Kontroler produkcji 0,1667 0,1667 1 9 341102 Doradca inwestycyjny 0,1667 0,1667 1 10 341601 Zaopatrzeniowiec 0,1667 0,1667 1 11 422301 Telefonistka 0,1667 0,1667 1 12 512103 Intendent 0,1667 0,1667 1 13 513102 Opiekunka dziecięca 0,8333 0,8333 1 14 522106 Księgarz [zawód szkolny: Technik księgarstwa] 0,1667 0,1667 1 15 621104 Ogrodnik uprawa roślin ozdobnych 0,1667 0,1667 1 16 712201 Betoniarz 0,1667 0,1667 1 17 742302 Pilarz 0,3333 0,3333 1 18 743501 Krojczy 0,1667 0,1667 1 19 816204 Palacz kotłów c.o. gazowych 0,3333 0,3333 1 20 828502 Monter wyrobów z drewna 0,1667 0,1667 1 21 512302 Kelner 4,6667 4,8333 0,9655 22 712102 Murarz 11 11,5 0,9565 Źródło: Monitoring zawodów, http://mz.praca.gov.pl Wśród zawodów zrównowaŝonych najliczniej reprezentowane są zawody z grup: Technicy i inny średni personel (3) 6 zawodów zrównowaŝonych Specjaliści (2) 4 zawody zrównowaŝone Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (5) 4 zawody deficytowe Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (7) 4 zawody zrównowaŝone 25

4.4. Wskaźnik bezrobocia długotrwałego Przyjrzyjmy się teraz kolejnemu wskaźnikowi, który pozwoli nam wskazać te zawody, które w największym stopniu generują bezrobocie długotrwałe. Jest to tzw. wskaźnik bezrobocia długotrwałego, który określa udział osób bezrobotnych dłuŝej niŝ rok, którzy przed rejestracją byli zatrudnieni w danym zawodzie w ogólnej liczbie wszystkich zarejestrowanych osób bezrobotnych, którzy wykonywali ten zawód w ostatnim miejscu pracy. Analiza tego wskaźnika wykazała, Ŝe w I połowie 2008 r. zawodami w największym stopniu generującymi w powiecie chojnickim długotrwałe bezrobocie były zawody naleŝące do grup: - Kierownicy małych przedsiębiorstw (1,0), - Kierownicy duŝych i średnich organizacji (1,0), - Kierowcy i operatorzy pojazdów (0,6), - Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach (0,6) - Pracownicy obsługi biurowej (0,6) W przypadku pierwszej z wymienionych grup zawodowych Kierownicy małych przedsiębiorstw, w I połowie 2008 r. w największym stopniu bezrobocie długotrwałe generowali Kierownicy małych przedsiębiorstw w handlu hurtowym i detalicznym. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia w przypadku tej grupy zawodów wyniósł w analizowanym półroczu: 1,0. Wśród Kierowników duŝych i średnich organizacji elementarnymi grupami zawodów przyczyniających się do powstawania długotrwałego bezrobocia były: Kierownicy działów zaopatrzenia i dystrybucji (1,0) oraz Kierownicy pozostałych wewnętrznych jednostek organizacyjnych gdzie indziej niesklasyfikowani (1,0). W omawianej grupie elementarnej 2 podgrupy nie generowały w I półroczu 2008 r. długotrwałego bezrobocia i są to: Kierownicy działów finansowych i administracyjnych oraz Kierownicy działów marketingu i sprzedaŝy. W przypadku kolejnej analizowanej grupy duŝej Kierowcy i operatorzy pojazdów najbardziej zagroŝeni długotrwałym bezrobociem byli: Maszyniści kolejowi i metra (1,0), Kierowcy samochodów osobowych (1,0) oraz Kierowcy autobusów i motorniczowie tramwajów (1,0). Wśród pracowników wchodzących w skład kolejnej analizowanej grupy duŝej Robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy elementarnymi grupami zawodów przyczyniających się do powstawania długotrwałego bezrobocia były: Jubilerzy, złotnicy i pokrewni (1,0) oraz Drukarze sitodrukowi i pokrewni (1,0). Analiza wartości wskaźników w grupie Pracownicy przy pracach prostych w hadlu i usługach wykazała, Ŝe zawodami generującymi długotrwałe bezrobocie były zawody z następujących grup elementarnych: Pomoce domowe i sprzątaczki (0,8), Zamiatacze i pokrewni (0,6) oraz Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne (0,6). 26