Załącznik nr 1 do Uchwały Nr... Rady Gminy Wielowieś z dnia... 2009 r. Załącznik nr 1 do Uchwały Zebrania Wiejskiego Sołectwa Wielowieś Nr... z dnia...2009 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI WIELOWIEŚ Opracował: Ginter Skowronek Krzysztof Kocot WIELOWIEŚ styczeń 2009
Spis treści: 1. Charakterystyka miejscowości.... 3 1.1. Charakterystyka Gminy Wielowieś... 3 1.2. Charakterystyka miejscowości Wielowieś.... 8 2. Inwentaryzacja zasobów... 13 3. Ocena mocnych i słabych stron... 18 3.1. Analiza SWOT...18 3.2. Wnioski z przeprowadzonej analizy SWOT...18 4. Planowane kierunki rozwoju.... 19 4.1. Cel nadrzędny....19 4.2. Cele strategiczne z odpowiadającymi im zadaniami....19 5. Opis planowanych zadań w perspektywie 7 lat... 21 5.1. Budowa chodnika i kanalizacji deszczowej przy ul. Wolnej w Wielowsi wraz z remontem nawierzchni przy drodze nr 2955S... 21 5.2. Śląska Sieć Tras Rowerowych Zaplecze aktywnej turystyki rowerowej dla mieszkańców zachodniej części Subregionu Centralnego... 23 5.3. PIAP-y dla mieszkańców ziemi gliwickiej... 27 5.4. Budowa kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków w Wielowsi... 29 5.5. Modernizacja przestrzeni rekreacyjno-sportowej miejscowości Wielowieś... 34 5.6. Termomodernizacja budynku GOK-u w Wielowsi... 42 5.7. Modernizacja sieci wodociągowej dla ul. Wolnej w Wielowsi... 44 5.8. Modernizacja placu zabaw przy Przedszkolu Publicznym w Wielowsi. 47 5.9. Adaptacja pałacu w Wielowsi na potrzeby Urzędu Gminy... 49 5.10. Adaptacja budynku przy ul. Głównej 25 w Wielowsi na potrzeby Gminnego Ośrodka Zdrowia... 49 6. Podsumowanie i wnioski.... 50 7. Wykorzystane materiały... 55
1. Charakterystyka miejscowości. 1.1. Charakterystyka Gminy Wielowieś. Gmina Wielowieś zlokalizowana jest w województwie śląskim w jego północno - zachodniej części i wchodzi w skład powiatu gliwickiego. Gmina Wielowieś składa się z 12 sołectw, są to: Wielowieś, BłaŜejowice, Czarków, Dąbrówka, Gajowice, Kieleczka, Sieroty; Świbie, Radonia, Raduń-Borowiany; Wiśnicze, Zacharzowice. Siedziba Urzędu Gminy mieści się we wsi Wielowieś przy ulicy Głównej 25, a Referatu Ekorozwoju przy ul. Głównej 47. Województwo Śląskie Powiat Gliwicki Rysunek 1 PołoŜenie gminy na tle podziału regionalnego województwa i powiatu (źródło www.bmp.com.pl). Gmina Wielowieś połoŝona jest w środkowo-zachodniej części województwa śląskiego, od północy graniczy z gminami: Zawadzkie i Krupski Młyn, od wschodu z gminami Tworóg, Zbrosławice, od południa z miastem Pyskowice, a od zachodu z gminami: Toszek, Jemielnica i Strzelce Opolskie. Granica z gminami: Zawadzkie. Jemielnica oraz Strzelce Opolskie, stanowi równocześnie granicę pomiędzy województwem śląskim i opolskim. Gmina leŝy na szlaku komunikacyjnym wiodącym z Opola do Gliwic i Tarnowskich Gór przy skrzyŝowaniu dróg wojewódzkich relacji Gliwice Pyskowice - Olesno oraz Tworóg Wielowieś i Wielowieś Toszek. Gmina ma charakter typowo rolniczy. Powierzchnia gminy wynosi 11 659 ha, w tym powierzchnia uŝytków rolnych - 7.605 ha. Ok. 95% z nich to grunty orne. Zasiewami głównymi są zboŝa (63% gruntów ornych, gł. pszenica, mieszanki zboŝowe) oraz rośliny pastewne (19%) i ziemniaki (10%). Struktura upraw uwarunkowana jest niską jakością gleb. Z ogólnej liczby gospodarstw (888) ok. 45% ma powierzchnię większą niŝ 5 ha średnia wielkość gospodarstwa jest największa z gmin powiatu gliwickiego. Gmina zajmuje równieŝ najwaŝniejsze miejsce w powiecie pod względem hodowli, szczególnie liczby macior (ok. 40% pogłowia powiatu). Czyste środowisko, powietrze i gleba, wolne od zanieczyszczeń sprzyjają produkcji zdrowych płodów rolnych. Strukturę wykorzystania powierzchni gminy przedstawia poniŝsza tabela i wykres. Strona - 3 z 55 -
l.p. Wyszczególnienie Powierzchnia [ha] [%] 1 uŝytki rolne 7 605 65,23 2 lasy 3 270 28,05 3 pozostałe grunty i nieuŝytki 784 6,72 ogółem 11 659 100 Rysunek 2 Struktura wykorzystania powierzchni gminy 784 ha 28,05% 6,72% uŝytki rolne lasy 3 270 ha 7 605 ha pozostałe grunty i nieuŝytki 65,23% Gmina Wielowieś liczy ok. 6 tys. mieszkańców, z czego ponad połowa w wieku produkcyjnym, 21,1 % stanowią dzieci do lat 18-tu, a osób w wieku emerytalnym jest około 17%. Od roku 2000 obserwuje się powolny spadek liczby ludności, co spowodowane jest systematyczną malejącą liczbą urodzeń (od 1992). Prognozy przewidują dalszy spadek liczby mieszkańców. Strukturę wiekową mieszkańców gminy przedstawia poniŝsza tabela. Lata 1999 2001 2003 2004 2005 2006 2007 Liczba ludności 6459 6375 6264 6 104 5 993 6 006 6 014 ogółem MęŜczyzn 3209 3128 3076 2 967 2 926 2 916 2 920 Kobiet 3250 3247 3182 3 137 3 067 3 090 3 094 Dzieci % 28,4 27,1 24,5 22,5 21,8 21,1 20,4 Wiek emerytalny 14,1 14,6 16,1 17,3 17,4 17,6 18,0 % Zakłady na terenie gminy związane są w większości ściśle z rolnictwem: Wielowiejska Spółdzielnia Mleczarska. Spółdzielnia Kółek Rolniczych, Spółdzielnia Handlowo - Usługowa "Rolnik" i Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna oraz z usługami. Spośród wszystkich mieszkańców gminy 1280 osób pracuje w rolnictwie. Związane jest to z największą w całym powiecie gliwickim liczbą gospodarstw wiejskich 838. Ponadto mieszkańcy gminy znajdują zatrudnienie poza rolnictwem indywidualnym w prowadzących działalność na jej terenie podmiotach gospodarczych. Strona - 4 z 55 -
Charakterystykę rynku pracy przedstawia poniŝsza tabela. J. m. 2002 2003 2004 2005 2006 2007 PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ ZAREJESTROWANE W REJESTRZE REGON WG SEKTORÓW WŁASNOŚCIOWYCH Ogółem ogółem jed.gosp. 235 254 261 273 291 306 Sektor publiczny podmioty gospodarki narodowej ogółem jed.gosp. 14 14 14 14 14 14 państwowe i samorządowe jednostki prawa budŝetowego ogółem jed.gosp. 10 10 10 10 10 10 Sektor prywatny podmioty gospodarki narodowej ogółem jed.gosp. 221 240 247 259 277 292 osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą jed.gosp. 181 189 193 203 217 233 spółki handlowe jed.gosp. 7 9 10 11 12 13 spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego jed.gosp. 1 1 1 1 1 2 spółdzielnie jed.gosp. 5 5 5 5 5 5 stowarzyszenia i organizacje społeczne jed.gosp. 6 7 9 10 11 11 W Gminie Wielowieś obecnie jest zarejestrowanych 219 jednostki prowadzące działalność (wg stanu na dzień 31.12.2006 r.) gospodarczą, w tym: prowadzące działalność usługową: 63; prowadzące działalność w branŝy budowlanej: 41; wykonujące usługi transportowe: 23; prowadzące działalność rzemieślniczą: 11; prowadzące działalność gastronomiczną: 12; jednostki prowadzące działalność handlową: 60; zakłady prowadzące działalność przetwórstwa spoŝywczego: 9. Powiat Gliwicki charakteryzyje się srednią stopą bezrobocia w skali województwa. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dn. 23 stycznia 2001 r. Powiat Gliwicki został zaliczony do grupy powiatów zagroŝonych strukturalną recesją i degradacją społeczną. Tabela 1 Porównanie bezrobocia w województwie śląskim i w powiecie gliwickim. 2005 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Województwo 17,2 17,2 17 16,7 16,3 16,1 16,1 15,9 15,7 15,4 15,3 15,5 Powiat 17,4 17,6 17,5 17,1 16,7 16,3 16,6 16,6 16,4 16,4 16,5 16,7 2006 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Województwo 15,8 15,8 15,7 15,3 14,7 14,3 14,0 13,8 13,5 13,1 12,9 12,8 Powiat 16,9 16,9 16,6 15,9 15,1 14,5 14,6 14,3 13,6 13,1 13,0 12,9 2007 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Województwo 12,9 12,7 12,3 11,7 11,1 10,6 10,3 10,1 9,8 9,5 9,3 9,3 Powiat 13 12,8 12,6 11,8 11,1 10,5 9,9 9,7 9,7 9,2 9 8,8 2008 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Województwo 9,5 9,2 8,7 8,2 7,7 7,4 7,1 7,0 6,3 6,5 6,7 6,9 Powiat 8,7 8,5 7,7 7,4 7,1 6,9 6,9 6,7 6,5 6,4 6,5 6,6 Strona - 5 z 55 -
Na tle powiatu sytuacja w gminie Wielowieś wypada relatywnie dobrze. W powiecie bezrobotnych jest ok. 10 % ludności w wieku produkcyjnym wóczas gdy w gminie Wielowieś ok. 5 %. Na tak dobry obraz sytuacji w gminie wpływ ma zapewne ukryte bezobocie w rolnictwie oraz głównie emigracja ludności do krajów UE. Analizując strukturę bezrobocia w Wielowsi moŝna stwierdzić, Ŝe zdecydowana większość bezrobotnych to osoby młode poniŝej 35 roku Ŝycia, z zawodowym i podstawowym wykształceniem. J. m. 2003 2004 2005 2006 2007 PRACUJĄCY W GŁÓWNYM MIEJSCU PRACY Pracujący wg płci ogółem osoba 334 344 353 376 340 męŝczyźni osoba 96 98 91 109 86 kobiety osoba 238 246 262 267 254 Teren, na którym zlokalizowana jest gmina był miejscem, na którym rozwijało się osadnictwo juŝ w wieku p.n.e. W okolicach Wielowsi podczas badań archeologicznych natrafiono na cenne znaleziska: skarb w Czarkowie i bogate cmentarzysko w Świbiu, świadczące o zamieszkiwaniu tych terenów juŝ w okresie kultury łuŝyckiej (1000-400 p.n.e.). Na obecny kształt sieci osadniczej największy wpływ wywarł III wiek, w którym to ukształtowała się jej podstawowa struktura związana z dominującymi majątkami rycerskimi. Atrakcją turystyczną gminy są zabytkowe obiekty, których zestawienie przedstawiono w poniŝszej tabeli. l.p. Miejscowość Obiekty zabytkowe 1 Dąbrówka: Dwór klasycystyczny z 1895 r. Spichlerz murowany z 1821 r. Budynek dworski z 1808 r. 2 Sieroty Kościół parafialny pod wezwaniem Wszystkich Świętych z 1490 r. 3 Świbie Kościół parafialny pod wezwaniem Świętych Mikołaja i Krzysztofa z ok. 1500 r. Kapliczka pod wezwaniem Świętej Benigny z 1669 r. Spichlerz dworski, murowany z końca VIII w. Dawna gorzelnia dworska 1854 r. Stanowisko archeologiczne połoŝone na północy od wsi Zespół parkowy 4 Wielowieś Kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP z V w. Dwór przy ul. Zamkowej 1 z 1748 r. Zespół parkowy 5 Wiśnicze Kościół parafialny pod wezwaniem Świętej Trójcy z 1585 r. Kaplica pod wezwaniem Matki Bolesnej z lat 1762-1768 Spichlerz na podwórzu plebanii z 1 połowy I w. Zespół parkowy 6 Zacharzowice Kościół filialny pod wezwaniem Świętego Wawrzyńca z 1580 r. Przez teren gminy przebiega kilka znakowanych szlaków turystycznych: a) Szlak Powstańców Śląskich przebiegający przez: Bytom Toszek Dąbrówka Centawa Strzelce Opolskie Góra Św. Anny Kędzierzyn Koźle Gliwice; b) Szlak OkręŜny wokół Gliwic Śląskich przebiegający przez: Rudy Toszek Wilkowiczki Zacharzowice Pniów Pyskowice Łabędy Chudów Szczygłowice Rudy; c) Szlak Stulecia Turystyki przebiegający przez: Rybnik Ligota Toszecka PłuŜniczka Dąbrówka Hubert Świbie Wielowieś Tworóg Tarnowskie Góry; d) Szlak Zacharzowicki : Zacharzowice Sieroty Gajowice Wiśnicze Świbie; Oraz trasy rowerowe Śląskiej Sieci Tras Rowerowych: a) Trasa Czarna z Lublińca przez Borowiany, Wielowieś, Toszek do Rybnika; Strona - 6 z 55 -
b) Trasa Niebieska z Poznania przez Kluczbork, Olesno, Lubliniec, Borowiany, Gliwice, Katowice, Dąbrowę Górniczą do Częstochowy; c) Trasa Zielona z Wrocławia przez Ozimek, Zawadzkie, Borowiany, Tarnowskie Góry, Zawiercie do Krakowa; Projektowane są takŝe kolejne trasy rowerowe: a) Trasa rowerowa Autochtoni Toszek Wiśnicze - Świbie Wielowieś Kieleczka Krupski Młyn; b) Trasa rowerowa Zabytki techniki DzierŜno Kamieniec Zacharzowice Toszek; Największą atrakcją przyrodniczą jest połoŝony na terenie gminy rezerwat Hubert, którego głównym zadaniem jest ochrona lasu mieszanego o cechach naturalnych. Z innych wartości poznawczych i rekreacyjnych gminy Wielowieś wspomnieć naleŝy liczne zabytki kultury materialnej, zwarte kompleksy leśne oraz piękny krajobraz. Strona - 7 z 55 -
1.2. Charakterystyka miejscowości Wielowieś. Wieś wzmiankowana w 1305 r. jej nazwa oznacza po staropolsku wielką wieś. Źródła dokumentują kolejnych właścicieli wsi: w 1422 roku rycerz Proch, w połowie V wieku Zbroszko, a następnie rycerz Mikołaj. W 1496 r. Anna von Gasicka, w 1574 r. Wenzel von Worff, w 1679 r. Karol Paczyński, od 1700 r. hr Verdugo, od 1737 r. hr von Schack, od 1760 r. Ludwig Magnus von Schack, W I wieku Wielowieś stała się siedzibą dóbr Freherr von Duranta, obejmujących teŝ BłaŜejowice i Sieroty. W 1776 roku król pruski Fryderyk Wielki zezwolił na załoŝenie cmentarza Ŝydowskiego. W połowie I wieku Wielowieś była ośrodkiem handlu skórami. Od zachodu do wsi przylega Kolonia Wielowieś (ul. Wolna), na północ od wsi znajduje się folwark i osada JeŜmanów, wzmiankowane w 1860 r. (do 1945 roku nazywane Hermaniec). Na południowy-wschód od wsi leŝy Kotków, wzmiankowany juŝ w 1444 r. Sołectwo zajmuje powierzchnię 1627,81 ha, z czego tereny pod zabudowę i usługi stanowią odpowiednio: Cmentarz 1,19 ha Stacja redukcyjno pomiarowa 0,39 ha Tereny mieszkaniowo usługowe zabudowa jednorodzinna 18,76 ha Tereny mieszkaniowo usługowe zabudowa jednorodzinna i zagrodowa 67,59 ha Tereny mieszkaniowo usługowe zabudowa wielorodzinna 0,59 ha Tereny pól uprawnych z dopuszczeniem eksploatacji kamienia 1,10 ha Tereny pól uprawnych z dopuszczeniem zabudowy 11,34 ha Tereny produkcyjno usługowe i inŝynierii 25,49 ha Tereny ujęć wody pitnej 0,06 ha Tereny usług innych 1,75 ha Tereny usług innych i zieleni urządzonej 3,52 ha Tereny usług kultu religijnego 0,52 ha Tereny usług oświaty 2,93 ha Tereny usług sportu i rekreacji 1,37 ha Tereny zieleni urządzonej 0,54 ha Wody otwarte 0,18 ha Pozostałe to pola uprawne i lasy. Wieś ma charakter typowo rolniczy, na jej terenie nie są zlokalizowane Ŝadne zakłady przemysłowe. Pozarolnicza działalność gospodarcza oparta jest na usługach dla ludności. W sołectwie jest zarejestrowanych 95 podmiotów gospodarczych w tym: Usługi 12; BranŜa budowlana 15; Rzemiosło 8; Gastronomia 6; Handel 39; Przetwórstwo spoŝywcze 6; Usługi transportowe 9; Wielowieś zamieszkuje 1886 osób. W obrębie miejscowości zlokalizowanych jest 468 gospodarstw domowych, wszystkie podłączone są do sieci wodociągowej, 421 korzysta z systemu zbiórki odpadów komunalnych. Dla wszystkich budynków istnieje moŝliwość podłączenia do sieci telekomunikacyjnej, do sieci gazowej podłączonych jest 256 budynków. Gospodarka ściekami komunalnymi oparta jest na wykorzystaniu indywidualnych zbiorników bezodpływowych. W najbliŝszym czasie planowana jest budowa zbiorczego systemu kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków dla miejscowości, inwestycja jest ujęta w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków, przewidywany termin rozpoczęcia inwestycji to 2009 rok, dokumentacja techniczna inwestycji została opracowana w 2007 roku, w tym roku uzyskano równieŝ prawomocne pozwolenie na budowę. Zabudowa wsi ma charakter jednorodzinny o średnim rozproszeniu. Na terenie wsi usytuowana jest szkoła podstawowa i przedszkole, do których uczęszczają dzieci nie tylko z Wielowsi, ale takŝe z: BłaŜejowic, Czarkowa, Strona - 8 z 55 -
Kieleczki, Sierot, Zacharzowic i Świniowic (Gmina Tworóg) oraz gimnazjum, z którego korzysta młodzieŝ z całej gminy i Świniowic. Na terenie miejscowości funkcjonuje Gminny Ośrodek Kultury i Biblioteka Publiczna. Na terenie wsi zlokalizowane jest boisko z sztucznym oświetleniem, budynek Mniejszości Niemieckiej, kościół parafialny. W budynku gimnazjum mieści się dodatkowo siłownia dostępna dla wszystkich mieszkańców. Podstawową opiekę medyczną mieszkańców zapewnia NZOZ w Wielowsi, dodatkowo usługi opiekuńcze dla osób chorych prowadzi Caritas. Na terenie miejscowości funkcjonuje klub sportowy, prowadzący zajęcia w dziedzinie piłki noŝnej w trzech grupach wiekowych tj. dzieci, młodzieŝy i dorosłych, w klubie na zajęcia uczęszcza ponad 50 osób. Od siedziby starostwa powiatowego w Gliwicach wieś oddalona jest o 25 km, natomiast od najbliŝszych większych miast odpowiednio: Katowice (miasto wojewódzkie) 48 km; Zabrze 30 km; Opole 57 km; Częstochowa 56 km. Wielowieś od zachodu i północy sąsiaduje z kompleksami leśnymi. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 901 Gliwice Poznań oraz 907 Toszek Lubliniec. Główną atrakcją turystyczną miejscowości jest zabytkowy zespół parkowo-pałacowy w Wielowsi z dworem barokowym z 1748 roku, zbudowany przez hr Verdugo, piętrowy na planie litery L, w elewacji frontowej ryzalit wsparty na obłych kolumnach, z boku portal wjazdowy z kartuszem herbowym, część dachów masandrowa. W prawym skrzydle pałacu mieścić się Urząd Gminy oraz posterunek policji, w lewym skrzydle apteka, Ośrodek Pomocy Społecznej, Biblioteka Publiczna oraz izba historyczna. O wielokulturowości i wieloreligijności miejscowości Wielowieś na przestrzeni wieków, świadczą zachowane do dziś na jej terenie zabytki: katolicki kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, kaplica ewangelicka z 1924 roku, budynek dawnej synagogi oraz cmentarze, katolicki i Ŝydowski. Zwiedzając Wielowieś moŝna na jej terenie natrafić na Ŝydowskie dziedzictwo. Materialnymi śladami po dawnych Ŝydowskich mieszkańcach Wielowsi są zachowane do dziś dwa obiekty: budynek dawnej synagogi i kirkut. Ludność Ŝydowska w tej miejscowości pojawiła się w II połowie VII stulecia. Gmina Ŝydowska została załoŝona przez polskiego śyda Jonatana Blocha i była macierzystą gminą dla powstałych gmin Ŝydowskich w Pyskowicach i Toszku. Do dziś w Wielowsi na ulicy Gminnej, obok stacji benzynowej znajduje się budynek, w który w latach 1771 1938 mieściła się synagoga. Budynek ten zachował się do dziś i mimo pogromu ludności Ŝydowskiej w 1938 roku w czasie Nocy kryształowej, synagoga w Wielowsi nie została zniszczona przez hitlerowców. Po wojnie została zamieniona na magazyn zboŝowy. Budynek ten jest zatem najstarszą zachowaną synagogą w naszym regionie. Kolejnym materialnym śladem po dawnych Ŝydowskich mieszkańcach Wielowsi jest cmentarz Ŝydowski, który połoŝony jest w pięknym malowniczym miejscu. Znajduje się około 600 metrów od drogi w kierunku miejscowości Wojska. Został załoŝony prawdopodobnie pod koniec VII wieku. Na cmentarzu zachowało się około 250 macew. Najstarsza macewa pochodzi z 1722 roku i jest to na terenie kirkutu najstarszy zachowany do dziś nagrobek pierwszego Ŝydowskiego mieszkańca Wielowsi, Jonatana Blocha. Na cmentarzu pochowani są nie tylko śydzi z Wielowsi ale takŝe z innych miejscowości (Toszek, Pyskowice). Na zachowanych nagrobkach widnieje przepiękna symbolika. Zwiedzając kirkut podziwiać moŝna róŝne płaskorzeźby: menory, złamane świece, błogosławiące dłonie, palmy, ptaki oraz inne. Symbolika ta pozwala na określenie, kto w danym miejscu został pochowany. Na przykład świeczniki zdobią groby kobiet, poniewaŝ zapalanie i błogosławienie świateł szabatu jest jedną z waŝnych powinności kobiety Ŝydowskiej. Często świece bywają złamane na znak przerwanego Ŝycia. Dziś na terenie Wielowsi nie mieszka ani jeden Ŝydowski mieszkaniec, dlatego zachowany kirkut to miejsce gdzie o historii wielowiejskich Ŝydów mówią nam kamienne macewy. Do Gliwic 25 km Cmentarz Ŝydowski w Wielowsi nie jest juŝ tajemniczym ogrodem i moŝna go dziś zwiedzać. Stało się to moŝliwe dzięki uczniom kół historycznego i przyrodniczego ich opiekunom działających przy Szkole Podstawowej w Wielowsi, władzom gminy Wielowieś oraz jej mieszkańcom, którzy społecznie wysprzątali to miejsce kultu, w okresie od marca 2003 do maja 2004. Rada Gminy Wielowieś w 2004 roku uznała za pomniki przyrody 4 Strona - 9 z 55 -
dęby rosnące na terenie cmentarza i nadała im imiona: Król Dawid, Król Salomon, Jonatan, Beracha Obiekty o walorach kulturowych Wykaz obiektów architektury i budownictwa wpisanych do rejestru zabytków Adres Rodzaj Data powst. Nr rejestru ul. Kościelna kościół p.w. V w./1935 371/60 Wniebowzięcia NMP oraz cmentarz przykościelny ul. Główna 1 zespół pałacowy (pałac, park, folwark, kapliczka) VIII w./ 1923 372/60 Obiekty walorach kulturowych objęte ewidencją zabytków chronione, prawem miejscowym Wykaz obiektów architektury i budownictwa Adres Rodzaj Data Wartości kulturowe ul. Główna 1 chlewnia folwarczna VIII/I w. lokalne ul. Główna 1 stajnia folwarczna VIII/I w. lokalne ul. Główna 1 magazyn folwarczny VIII/I w. lokalne ul. Główna 5 dom, Bank Spółdzielczy 1 ćw. w. lokalne ul. Główna 21 dom l. 20. w. lokalne ul. Główna 23 dom, Urząd Gminy 1 ćw. w. lokalne ul. Główna 47 dom, USC, biblioteka l. 30. w. lokalne ul. Główna 57 dom 1911 lokalne ul. Gminna 10 dom początek w. lokalne ul. Gminna 10 obora początek w. lokalne ul. Kościelna 5 plebania 1 ćw. w. lokalne ul. Szkolna 1 dom początek w. lokalne ul. Szkolna 10 dom l. 20. w. lokalne ul. Zamkowa 8 dom 4 ćw. I w. lokalne ul. Zamkowa 9 dom 4 ćw. I w. lokalne ul. Zamkowa 10 dom 4 ćw. I w. lokalne ul. Zamkowa 11 dom 4 ćw. I w. lokalne Wykaz krzyŝy i kapliczek przydroŝnych Lokalizacja Rodzaj Data powstania uwagi ul. Kościelna (przy ogrodzeniu kościelnym) kapliczka św. Jana Nepomucena k. VIII w. przy zjeździe do wsi z drogi Pyskowice Olesno ul. Kościelna przy kościele ul. Szkolna na granicy zabudowy wsi droga w kierunku BłaŜejowic, na granicy zabudowy Wielowsi Kotków przy drodze pomiędzy Kotkowem a Wielowsią Kotków przy drodze bocznej do Kotkowa od strony Wielowsi krzyŝ przydroŝny z postacią UkrzyŜowanego oraz figurą Matki Boskiej w niszy pocz. w. murowany, tynkowany krzyŝ z postacią 1875 r murowany, tynkowany UkrzyŜowanego oraz figurą Matki Boskiej w niszy krzyŝ z postacią koniec I w. murowany UkrzyŜowanego oraz figurą Matki Boskiej w niszy krzyŝ z postacią koniec I w. murowany UkrzyŜowanego oraz figurą Matki Boskiej w niszy krzyŝ ok. poł. w. drewniany krzyŝ z postacią UkrzyŜowanego 1998 r. marmurowy, lokalizacja, forma krzyŝa, postać ukrzyŝowanego stare Strona - 10 z 55 -
Zabytkowe parki, cmentarze, aleje Lokalizacja Rodzaj Czas powstania nr rej. zab. Uwagi w polach przy drodze w kierunku Kotkowa VIII/I w. (?) ul. Kościelna cmentarz wyznania mojŝeszoweg o cmentarz rzym.-kat. przykościelny cmentarz rzym.-kat. Wykaz stanowisk archeologicznych Nr stan. w obrębie obszaru AZP Nr stan. w obrębie miejscowości Typ stanowiska postuluje się wpis do rejestru zabytków stelle z artystycznymi przedstawieniami symbolicznymi V w. 371/60 najstarsze zachowane nagrobki k. I w.; zamknięty w. brak nagrobków o walorach artystycznych lub wartościach historycznych PrzynaleŜność chronologiczna, kulturowa Obszar 93-43 33 1 Ślad osadnictwa Neolit, kultura ceramiki sznurowej 34 2 Ślad osadnictwa Neolit 35 3 Punkt osadniczy Ślad osadnictwa Kultura łuŝycka Pradzieje 36 4 Ślad osadnictwa Epoka kamienia 37 5 Ślad osadnictwa Epoka kamienia 38 6 Ślad osadnictwa Średniowiecze 39 7 Ślad osadnictwa Epoka kamienia 40 8 Ślad osadnictwa Pradzieje 41 9 Ślad osadnictwa Neolit 42 10 Ślad osadnictwa Epoka kamienia Obszar 93-44 1 11 Ślad osadnictwa Średniowiecze 2 12 Ślad osadnictwa Średniowiecze 3 13 Ślad osadnictwa Epoka kamienia 4 14 Ślad osadnictwa Epoka kamienia, kultura łuŝycka 5 15 Ślad osadnictwa Kultura łuŝycka Przez wieś przebiegają następujące oznakowane szlaki turystyczne: a) Szlak Stulecia Turystyki przebiegający przez: Rybnik Ligota Toszecka PłuŜniczka Dąbrówka Hubert Świbie Wielowieś Tworóg Tarnowskie Góry Oraz trasy rowerowe Śląskiej Sieci Tras Rowerowych i Projektu Rowerem po Śląsku : a) Trasa Czarna z Lublińca przez Borowiany, Wielowieś, Toszek do Rybnika; b) Trasa rowerowa Autochtoni Toszek Wiśnicze - Świbie Wielowieś Kieleczka Krupski Młyn c) Trasa nr 410 Jemielnica Centawa PłuŜniczka Toszek Sarnów Wiśnicze Świbie Wielowieś Borowiany Krupski Młyn d) Trasa nr 411 Toszek PKP Gajowice Wielowieś Kieleczka Borowiany Krupski Młyn Potępa Koty Tworóg Brusiek Koszęcin e) Trasa nr 412 Toszek PKP Sarnów Świbie Wielowies Świniowice Tworóg Brynek Połomia Wojska Sieroty Zacharzowice Wilkowiczki Toszek PKP Strona - 11 z 55 -
Na obszarze wsi występują gleby bielicowe i pseudobielicowe, brunatne wyługowane, czarne ziemie zdegradowane, mady i gleby mułowo torfowe. Dominują gleby bielicowe i pseudobielicowe, oznaczające się niskim ph, wytworzone głównie z piasków gliniastych lekkich, słabo gliniastych lub glin lekkich. Pod względem rolniczym w większości zaliczane są do gleb Ŝytnio-ziemniaczanych lub Ŝytniołubinowych. Gleby brunatne występują na mniejszym obszarze. Powstały na piaskach słabo gliniastych i gliniastych lekkich. Odczyn ich mieści się w zakresie od bardzo kwaśnego ph 3,6 do lekko kwaśnego ph 6,2. Gleby brunatne wyługowane naleŝą do IV klasy bonitacji oraz kompleksu Ŝytniego słabego i Ŝytniego bardzo słabego. Czarne ziemie zdegradowane wykształcone zostały z lŝejszych utworów, piasków słabo gliniastych lub gliniastych lekkich. Charakteryzują się odczynem kwaśnym ph od 4,2 do 6,0. Stanowią grunty zaliczane do słabszych klas bonitacyjnych oraz kompleksów zboŝowo pastewnego mocnego i słabego. W dolinach rzek (Leguncji) występują mady oraz małe płaty gleb mułowo torfowych, torfowych i torfowo- murszowych. Na obszarze zbudowanym ze skał węglanowych (głównie wapieni triasowych) występują rędziny, miejscami płytkie i szkieletowe. Około 95% terenów wykorzystywanych rolniczo to grunty orne. Zasiewami głównymi są zboŝa (63% gruntów ornych, gł. pszenica, mieszanki zboŝowe) oraz rośliny pastewne (19%) i ziemniaki (10%). Struktura upraw uwarunkowana jest niską jakością gleb. Z ogólnej liczby gospodarstw około 45% ma powierzchnię większą niŝ 5 ha. Strona - 12 z 55 -
2. Inwentaryzacja zasobów. Rodzaj zasobu ANALIZA ZASOBÓW Opis zasobu, jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw ) Wyr óŝni Małe DuŜe ając e 2.1. Zasoby przyrodnicze -walory krajobrazu, rzeźby terenu Brak wyróŝniających -stan środowiska Jeden z mniej zanieczyszczonych terenów byłego województwa katowickiego -walory klimatu Brak wyróŝniających Ciekawe pod względem ekologicznym -walory szaty roślinnej róŝnorodne skupiska roślinności polnej i leśnej -cenne przyrodniczo obszary lub obiekty Zabytkowy park 4 Dęby na kirkucie pomniki przyrody -świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) Bogate siedlisko zwierzyny płowej i drobnej, ptactwa ciekawy teren dla łowiectwa -wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) Potok Liganzja -wody podziemne Obszar zbiornika GZWP 333 i 330 Gleby bielicowe i pseudobielicowe, oznaczające się niskim ph, wytworzone -gleby głównie z piasków gliniastych lekkich, słabo gliniastych lub glin lekkich, na mniejszym obszarze gleby brunatne i czarne ziemie zdegradowane -kopaliny Brak -walory geotechniczne 2.2. Zasoby kulturowe Brak wyróŝniających -walory architektury Brak wyróŝniających Gminny Ośrodek Kultury Boisko sportowe z oświetleniem Remiza straŝacka Boiska przyszkolne Biblioteka -walory przestrzeni wiejskiej publicznej Caritas Izba historyczna w zespole pałacowoparkowym Hala sportowo-widowiskowa przy Gimnazjum Siłownia w Gimnazjum Budynek Mniejszości Niemieckiej -walory przestrzeni wiejskiej prywatnej Lokale gastronomiczne -zabytki i pamiątki historyczne Zabytkowy zespół pałacowo-parkowy Kirkut Kościół parafialny Synagoga Grób właściciela majątku przy Gimnazjum Strona - 13 z 55 -
Rodzaj zasobu -osobliwości kulturowe -miejsca, osoby i przedmioty kultu -święta, odpusty, pielgrzymki -tradycje, obrzędy, gwara -legendy, podania i fakty historyczne -przekazy literackie -waŝne postacie i przekazy historyczne -specyficzne nazwy -specyficzne potrawy ANALIZA ZASOBÓW Opis zasobu, jakim wieś dysponuje Kościółek ewangelicki Brak wyróŝniających Kirkut Edyta Steihn św. Faustyna Kowalska Odpust DoŜynki Festyny wiejskie Obchody dni Wielowsi Konkurs kolęd i pastorałek Cykliczne pielgrzymki do Częstochowy Brak wyróŝniających Miejsce zamieszkania Edyty Stiehn Wielokulturowość miejscowości Publikacje dotyczące cmentarza Ŝydowskiego i synagogi, Edyty Stiehn i kompleksu pałacowo-parkowego Edyta Steihn Brak Brak - dawne zawody... Brak Orkiestra dęta Chór kameralny CANTO - zespoły artystyczne, twórcy Zespół dziecięcy KROPECZKI Teatr BEZ NAZWY Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw ) Wyr óŝni Małe DuŜe ając e 2.3. Obiekty i tereny -działki pod zabudowę mieszkaniową -działki pod domy letniskowe -działki pod zakłady usługowe i przemysł -pustostany mieszkaniowe Działki w zasobach prywatnych i gminnych Działki w zasobach prywatnych i gminnych Działki w zasobach prywatnych i gminnych Wynikają w przewadze z emigracji ludności do krajów UE, -pustostany poprzemysłowe Rzeźnia, w części pawilon handlowy -tradycyjne nie uŝytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, spichlerze, kuźnie, młyny, itp.) 2.4. Infrastruktura społeczna Brak -place publicznych spotkań, festynów -sale spotkań, świetlice, kluby Boisko sportowe, Zabytkowy park Gimnazjum Gminny Ośrodek Kultury Klubokawiarnia GOK Remiza straŝacka Sala Widowiskowa GOK Strona - 14 z 55 -
Rodzaj zasobu ANALIZA ZASOBÓW Opis zasobu, jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw ) Wyr óŝni Małe DuŜe ając e Hala sportowo-widowiskowa przy Gimnazjum Świetlica Budynku Mniejszości Niemieckiej Boisko sportowe Hale sportowe (Szkoła Podstawowa, -miejsca uprawiania sportu Gimnazjum) Siłownia w Gimnazjum Boiska przyszkolne -miejsca rekreacji Pobliskie kompleksy leśne Szlak Stulecia Turystyki -ścieŝki rowerowe, szlaki turystyczne Śląskiej Sieci Tras Rowerowych Trasa Czarna Trasa rowerowa Autochtoni -szkoły Szkoła Podstawowa, Gimnazjum -przedszkola Przedszkole Publiczne -biblioteki Biblioteka Publiczna z izbą historyczną -placówki opieki społecznej -placówki słuŝby zdrowia 2.5. Infrastruktura techniczna Ośrodek Pomocy Społecznej, Caritas NZOZ, Gabinety stomatologiczne (2) Caritas -wodociąg Miejscowość w 100% zwodociągowana -kanalizacja Brak planowana w najbliŝszym czasie Większość dróg o nawierzchni -drogi (nawierzchnia, oznakowanie utwardzonej ulepszonej w ok. 60% w oświetlenie) złym stanie technicznym -chodniki, parkingi, przystanki Większość dróg w miejscowości posiada chodniki, duŝy parking przy kościele, pawilonie handlowym, urzędzie gminy, przystanki linii PKS i MZKP Sieć telefoniczna i dostępność internetu MoŜliwość podłączenia do sieci telefonicznej i do internetu Telefonia komórkowa Brak problemów z funkcjonowanie telefonii komórkowej Sieć gazowa Istnieje moŝliwość przyłączenia do sieci 2.6. Gospodarka, rolnictwo - Miejsca pracy (gdzie, ile?) Rolnictwo Usługi Praca w przemyśle cięŝkim Strona - 15 z 55 -
Rodzaj zasobu ANALIZA ZASOBÓW Opis zasobu, jakim wieś dysponuje Praca za granicą Rzemiosło Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw ) Wyr óŝni Małe DuŜe ając e Turystyka i usługi z nią związane Gastronomia Usługi Budownictwo - znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe Transport Rzemiosło Handel Przetwórstwo Ŝywnościowe - i ich produkty Brak wyróŝniających -gastronomia Restauracje, kawiarnie, motele -miejsca noclegowe W motelach -gospodarstwa rolne -uprawy hodowle, -moŝliwe do wykorzystania odpady produkcyjne PrzewaŜnie rozdrobnione, wielofunkcyjne, rodzinne ZboŜa Ziemniaki Rośliny pastewne Warzywa, owoce Trzoda chlewna Bydło Drób Odpady drewnopochodne -zasoby odnawialnych energii Biomasa Wierzba energetyczna 2.7. Środki finansowe i pozyskiwanie funduszy -środki udostępniane przez gminę - środki wypracowywane Brak odpisu sołeckiego lub innej formy bezpośredniego udziału udostępniania środków (np. udział od sprzedaŝy nieruchomości). Środki przekazywane na podstawie zapotrzebowania na konkretne zadania. Głównie jako praca społeczna (wybudowano przykładowo dom przedpogrzebowy, boisko sportowe, remizę OSP) 2.8. Mieszkańcy (kapitał społeczny i ludzki) -Autorytety i znane postacie we wsi Rada sołecka Strona - 16 z 55 -
Rodzaj zasobu ANALIZA ZASOBÓW Opis zasobu, jakim wieś dysponuje -Krajanie znani w regionie, w kraju i zagranicą Brak wyróŝniających -Osoby o specyficznej lub waŝnej dla wiedzy i umiejętnościach, m.in. studenci Brak wyróŝniających -Przedsiębiorcy, sponsorzy Brak wyróŝniających -Osoby z dostępem do Internetu i umiejętnościach informatycznych Brak wyróŝniających -Pracownicy nauki Brak Mniejszość Niemiecka, Caritas, Klub -Związki i stowarzyszenia Sportowy, Ochotnicza StraŜ PoŜarna, Spółka Wodna, -Kontakty zewnętrzne (np. z mediami) Brak -Współpraca zagraniczna i krajowa W ramach działalności Mniejszości Niemieckiej Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw ) Wyr óŝni Małe DuŜe ając e 2.9. Informacje dostępne o wsi -Publikatory, lokalna prasa -KsiąŜki, przewodniki -Strony www Publikacje dotyczące cmentarza Ŝydowskiego i synagogi, klubu sportowego, pałacu Przewodnik Rowerem po Śląsku, Zamki i Pałace Śląska, Strony Urzędu Gminy, Starostwa Powiatowego, Urzędu Marszałkowskiego oraz inne zajmujące się wątkiem historycznym i turystycznym regionu Strona - 17 z 55 -
3. Ocena mocnych i słabych stron. 3.1. Analiza SWOT. Silne strony Czyste środowisko naturalne Aktywność mieszkańców Tereny przeznaczone pod usługi, zabudowę i rekreację Aktualny Plan Zagospodarowania Przestrzennego Atrakcyjny krajobraz Pełne zwodociągowanie miejscowości Daleko posunięta gazyfikacja Bogata oferta rekreacyjno - kulturowa Dobrze rozwinięta infrastruktura teletechniczna Szanse Sąsiedztwo aglomeracji śląskiej MoŜliwość pozyskania środków finansowych z funduszy Unii Europejskiej Słabe strony Brak środków pienięŝnych na inwestycje w sołectwie Niewystarczająca baza noclegowa Zły stan infrastruktury rekreacyjnokulturowej Dysproporcja osób pracujących w rolnictwie do pozarolniczej działalności. Brak doświadczenia w pozyskiwaniu środków zewnętrznych. Niewystarczająca promocja zasobów Mała świadomość ekologiczna mieszkańców Braki w infrastrukturze technicznej szczególnie w sferze ochrony środowiska i drogownictwa ZagroŜenia Pauperyzacja społeczeństwa Migracja ludności do krajów UE Konkurencja sąsiednich miejscowości 3.2. Wnioski z przeprowadzonej analizy SWOT. Wieś Wielowieś jest centrum rozwoju lokalnego Gminy Wielowieś. Bliskość aglomeracji śląskiej, czyste środowisko naturalne, stosunkowo dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna (wodociągi, gazociągi, infrastruktura teletechniczna), bogata oferta rekreacyjno-kulturowa predysponują rozwój miejscowości w kierunku rozwoju mieszkalnictwa rezydencjalnego, turystyki (głównie krótkoterminowej i sentymentalnej) i produkcji czystej Ŝywności. Rozwijanie tych kierunków jest zagroŝone głównie przez braki w infrastrukturze ochrony środowiska, drogowej i kulturalnej oraz brak środków finansowych na realizację inwestycji, zuboŝenie społeczeństwa i idącą za nim emigracją ludzi młodych głównie do krajów zachodnioeuropejskich. Strona - 18 z 55 -
4. Planowane kierunki rozwoju. 4.1. Cel nadrzędny. Jako cel nadrzędny rozwoju miejscowości określono zgodnie z Strategią Ekorozwoju Gminy Wielowieś: podniesienie poziomu Ŝycia społeczności lokalnej wsi Wielowieś, poprzez rozwój ekologicznego rolnictwa będącego w stanie konkurować z wysoko rozwiniętym rolnictwem zachodnioeuropejskim oraz przemysłu o niskiej uciąŝliwości dla środowiska, turystyki i usług z nią związanych z uwzględnieniem uwarunkowań wynikających z zasad ekorozwoju (rozwoju zrównowaŝonego). 4.2. Cele strategiczne z odpowiadającymi im zadaniami. Na podstawie analizy zasobów miejscowości oraz biorąc pod uwagę zapisy dokumentów planistycznych gminy (Strategię Rozwoju, Plan Rozwoju Lokalnego, Studium Zagospodarowania Przestrzennego, Program Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami) określono następujące cele i odpowiadające im zadania rozwoju miejscowości: 4.2.1. Zmiany w strukturze gospodarczej gminy, w tym zasady kształtowania rolnej i leśnej przestrzeni produkcyjnej. a) Przygotowywanie, uzbrojenie i udostępnianie terenów inwestycyjnych dla prowadzenia działalności gospodarczej. b) Przygotowywanie, uzbrojenie i udostępnianie terenów mieszkaniowych i rekreacyjnych. c) Stworzenie warunków na terenie miejscowości dla inwestorów z branŝy przetwórstwa spoŝywczego. d) Osiągnięcie wyŝszego stopnia kultury uŝytków rolnych. e) Przeznaczenie pod zabudowę i inwestycje terenów najkorzystniejszych pod względem warunków fizjograficznych oraz istniejącej i projektowanej infrastruktury technicznej o małej przydatności rolniczej gleb. f) Wspieranie powstawania nowych i pomoc w rozwoju juŝ istniejących przedsiębiorstw i producentów rolnych. g) Wspieranie rozwoju usług turystycznych i pośrednio z nimi związanych. 4.2.2. Zmiany w sposobie uŝytkowania terenu. a) Utrzymanie wysokiego reŝimu ochronnego w dziedzinie gospodarki wodno ściekowej obszarów o szczególnych walorach wymagających ochrony. b) Zalesianie obszarów gruntów klas o niskiej bonitacji. c) Wyznaczenie terenów dla mieszkalnictwa letniskowego. d) Rekultywacja terenów zdegradowanych. 4.2.3. Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury. a) Rozbudowa infrastruktury technicznej gminy. b) Poprawa bezpieczeństwa ciągów komunikacyjnych poprzez budowę, przebudowę istniejących dróg, chodników, ścieŝek rowerowych. c) Modernizacja sieci wodociągowych. d) Budowa oczyszczalni ścieków i budowa sieci kanalizacyjnych. e) Budowa sieci elektroenergetycznej, szczególnie na nowych terenach inwestycyjnych oraz modernizacja istniejącego oświetlenia drogowego. f) Rozbudowa i przebudowa istniejącego systemu ciepłowniczego i termomodernizacji budynków uŝyteczności publicznej. g) Budowa i przebudowa infrastruktury turystycznej. Strona - 19 z 55 -
h) Budowa bazy przetwórstwa rolno spoŝywczego. 4.2.4. Poprawa stanu środowiska naturalnego. a) Uregulowanie gospodarki wodno ściekowej.. b) Stworzenie systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych. c) Likwidacja nielegalnych składowisk odpadów. d) Wspieranie zmiany systemu ogrzewania obiektów powodującego zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery. e) Rozbudowa systemu segregacji odpadów. f) Objęcie ochroną prawną obiektów i zespołów przyrodniczych o szczególnych walorach krajobrazowych. g) Likwidacji urządzeń azbestowych i zawierających azbest. 4.2.5. Poprawa stanu środowiska kulturowego. a) Rewitalizacja obiektów dziedzictwa kulturowego i sakralnego. b) Rozszerzenie oferty kulturalnej. c) Rozbudowa i modernizacja infrastruktury kulturalno-oświatowej. d) Stworzenie regionalnej izby historycznej. e) Rozbudowa i renowacja istniejącego zaplecza sportowo rekreacyjnego. f) Wspieranie imprez kulturalnych i sportowo-rekreacyjnych. 4.2.6. Poprawa warunków i jakości Ŝycia mieszkańców, w tym zmiany w strukturze zamieszkania. a) Przystosowanie obiektów uŝyteczności publicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych. b) Tworzenie atrakcyjnego centrum miejscowości i ich otoczenia. c) Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa społeczności lokalnej. d) Budowa i rozbudowa ścieŝek rowerowych. e) Budowa ścieŝek zdrowia. Strona - 20 z 55 -
5. Opis planowanych zadań w perspektywie 7 lat. 5.1. Budowa chodnika i kanalizacji deszczowej przy ul. Wolnej w Wielowsi wraz z remontem nawierzchni przy drodze nr 2955S 5.1.1. Lokalizacja projektu. Projekt zlokalizowany jest w województwie śląskim, powiecie gliwickim, gminie Wielowieś, miejscowości Wielowieś, na drodze powiatowej nr 2955S. 5.1.2. Opis stanu aktualnego. Przebudowana droga pozwoli połączyć inne drogi powiatowe oraz gminne z zachodniej części gminy z drogami wojewódzkimi nr 907 oraz 901. Droga 901 stanowi połączenie z miastem Gliwice (stolicą powiatu oraz miejsce pracy i nauki mieszkańców gminy) natomiast droga 907 to połączenie z autostradą A4. Wybudowanie kanalizacji deszczowej pozwoli na odprowadzenie wód z pasa jezdni, wybudowanie chodnika pozwoli wreszcie na bezpieczne oddzielenie ruchu pieszego od ruchu kołowego, co ma niezwykle istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ruchu ze względu na uczęszczanie tą drogą dzieci do szkół (szczególne natęŝenie ruchu dzieci obserwuje się w okresie późnowiosennym i wczesnojesiennym, gdy ze względu na warunki pogodowe dzieci nie czekają na środki komunikacji zbiorowej i do miejsca zamieszkania udają się pieszo lub rowerami). Aktualnie na odcinku zabudowanym droga nie posiada nawet pobocza, lecz rowy, co stanowi powaŝne zagroŝenie szczególnie dla dzieci (przy ul. Wolnej znajduje się prawie 60 budynków mieszkalnych), drogą tą dojeŝdŝają do gimnazjum w Wielowsi takŝe dzieci z innych miejscowości (Świbie, Dąbrówka, Radonia). Planowane i wykonane wcześniej oznakowanie pionowe i poziome (w tym przejścia dla pieszych) znacznie poprawią bezpieczeństwo ruchu w tym przede wszystkim bezpieczeństwo dzieci w drodze do szkół, wzrośnie standard widoczności i czytelności zasad ruchu drogowego szczególnie w warunkach nocnych i niekorzystnych warunkach pogodowych. Konieczność realizacji zadania wynika równieŝ z pisma Komisariatu Policji w Pyskowicach z dnia 17 listopada 2008 r., w sprawie stanu technicznego przedmiotowej drogi i jego wpływu na stan bezpieczeństwa uŝytkowników drogi. Pismo zostało dołączone do wniosku. 5.1.3. Cele projektu. Jednym z głównych problemów gminy i powiatu w sferze infrastrukturalnej jest niezadowalający stan jakościowy nie tylko dróg gminnych i powiatowych, które stanowią połączenie pomiędzy miejscowościami gminy. Ruch pasaŝerski i cięŝarowy odbywa się ciągami drogowymi, które są do tego nieprzystosowane zarówno w zakresie połączeń z drogami o wyŝszej kategorii ruchu, jak i parametrów technicznych. Poruszanie się po niektórych drogach ze względu na ich stan techniczny jest wręcz niebezpieczne. Przebudowa drogi 2955S pozwoli stworzyć bezpieczne warunki dla ruchu pieszego, szczególnie dzieci a takŝe wzrastającego ruchu kołowego. WaŜnym aspektem przemawiającym za tym projektem jest fakt, Ŝe droga ta jest elementem wielu tras rowerowych przebiegających przez Wielowieś, Świbie aŝ do Dąbrówki (rezerwat Hubertus, Śląski Katyń) lub Toszka. Przedmiotowa droga łączy dwie największe miejscowości Gminy (Wielowieś ok. 1900 mieszkańców, Świbie ok. 1300 mieszkańców), które zamieszkuje ok. 50% ludności gminy oraz pośrednio łączy miejscowość Wielowieś będącą siedzibą Gminy z dwoma kolejnymi miejscowościami (Radonia ok. 450 mieszkańców, Dąbrówka ok. 550 mieszkańców), droga jest jedną z głównych dróg dojazdowych do szkoły podstawowej i gimnazjum, placówki opieki zdrowotnej, apteki, biblioteki, Gminnego Ośrodka Kultury, sklepów i innych placówek publicznych. Z drogi korzystają autobusy spółki PKS i przede wszystkim autobusy dowoŝące dzieci do Strona - 21 z 55 -
przedszkola i szkoły podstawowej i gimnazjum oraz dowoŝące dzieci do szkoły specjalnej w Pyskowicach. 5.1.4. Opis projektu. Projekt składa się z 2 elementów: 1. budowa kanalizacji deszczowej i chodnika na odcinku zabudowanym drogi 2955S (odcinek długości 1020 mb) 2. remont nawierzchni na odcinku niezabudowanym drogi nr 2955S (odcinek długości 2080 mb) Budowa chodnika pozwoli na oddzielenie ruchu pieszego i rowerowego od ruchu kołowego na odcinku zabudowanym natomiast ułoŝenie nowej nawierzchni bitumicznej na odcinku niezabudowanym pozwoli na poprawę bezpieczeństwa ruchu rowerowego i kołowego, szczególnie, Ŝe jest to uczęszczana przez dzieci droga do szkół oraz droga wykorzystywana przez komunikację zbiorową. Aktualny stan nawierzchni na odcinku poza terenem zabudowanym praktycznie uniemoŝliwiał bezpieczny ruch rowerowy a na pewnych odcinkach takŝe ruch samochodowy. Niebagatelny wpływ na poprawę bezpieczeństwa ruchu będzie miało wpływ takŝe plano-wane oznakowanie poziome i pionowe, szczególnie w warunkach ograniczonej widoczności. Projekt obejmuje wykonanie następujących robót: budowę kanalizacji deszczowej długości 726 mb wraz z separatorem, zarurowanie rowu na odcinku 54 mb, renowację rowu przydroŝnego na odcinku około 340 mb, budowę chodnika jednostronnego szerokości 2,0 m i długości 1020 mb z kostki betonowej, połoŝenie nowej warstwy wiąŝącej grubości 5 cm i szerokości 5,2.m na odcinku 2080 mb, modernizacja barier energochłonnych na niebezpiecznym zakręcie drogi. wykonanie oznakowania poziomego o powierzchni łącznej 546,71 m2 oznakowanie drogi znakami pionowymi oraz urządzeniami bezpieczeństwa ruchu w ilości 111 szt Całkowita długość planowanego do modernizacji w 2009 roku odcinka drogim wyniesie 3100mb, łącznie z robotami wykonanymi w 2007 i 2008 roku zmodernizowana droga będzie miała długość 4,8 km. 5.1.5. Analiza prawna wykonalności projektu. Własność nieruchomości prawo dysponowania na cele budowlane. Dane dotyczące działek (nr, obręb, ark., powierzchnia w m2, właściciel: imię nazwisko): 94 km3 dod1 1,8192 ha Skarb Państwa 82km6 dod2 1,4674 ha Gmina Wielowieś 368/60 km10 dod1 0,8693 Skarb Państwa 416/193 km6 dod2 0,0752 Gmina Wielowieś 297/184 km10 dod2 0,0060 Skarb Państwa 350/187 km10 dod2-0,1333 Jatta Herbert i Brygida 448/187 km10 dod2 0,1214 Olender Teresa 449/184km 10 dod2 0,1258 Olender Teresa Gmina posiada prawo do dysponowania gruntem do celów własności z tytułu własności oraz stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienie do wykonywania robót i obiektów budowlanych Zgodność projektu z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Na działkach nr 94, 368/60, 297/184, 350/187, 448/187, 449/184, 82, 416/193 obręb Wielowieś obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (Uchwała Nr V-133-2001 Rady Gminy Wielowieś z dnia 6 lipca 2001 r. w sprawie Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Terenów Zainwestowanych i Rozwojowych Wsi Wielowieś Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 50 poz. 1343 z dnia 26 lipca 2001 r.) a planowane przedsięwzięcie jest zgodne z ustaleniami planu. Zamówienia Publiczne. Strona - 22 z 55 -
Zamówienie na wykonanie dokumentacji technicznej zostało udzielone nie stosując przepisów ustawy prawo zamówień publicznych, zgodnie z art. 4 ust 8 ustawy prawo zamówień publicznych, ww. zamówienie ze względu na swą wartość nie podlega zapisom wyŝej cytowanej ustawy. Roboty budowlane zlecone będą po przeprowadzeniu procedury o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego, usługi w zakresie nadzoru budowlanego z uwagi na swą wartość nie podlegają zapisom ustawy. Przewidywany termin wszczęcia procedury: styczeń 2009 r. Wymagane zezwolenia i uzgodnienia. Gmina Wielowieś posiada kompletną dokumentację techniczną dla projektu, wykonaną i zatwierdzoną zgodnie z przepisami Prawa budowlanego. Wykonawcą dokumentacji technicznej jest Biuro Usług Projektowych WODPROJEKT, Pyskowice. Gmina uzyskała pozwolenie na budowę nr 102/05 z dnia 6 lipca 2005 roku wydane przez Wojewodę Śląskiego oraz pozwolenie na budowę nr 556/06 z dnia 6 września 2006 roku wydane przez Starostę Gliwickiego. Zadanie posiada takŝe projekt organizacji ruchu zatwierdzony postanowieniem nr Dz-II/5420-650d/109/08 z dnia 18.11 2008 r. Zamiar wykonania remontu nawierzchni został zgłoszony w dniu 17 listopada 2008 r. do Wydziału Architektury i Budownictwa Starostwa Powiatu Gliwickiego. 5.1.6. Koszty projektu. Lp. Elementy i rodzaje robót 1. Roboty ziemne 2. Roboty przygotowawcze 3. MontaŜ kanalizacji deszczowej 4. Budowa chodnika 5. Remont nawierzchni bitumicznej 6. Oznakowanie pionowe i poziome OGÓŁEM : Koszt realizacji w złotych z VAT ogółem wykonane do wykonania Termin zakończenia robót 97 000 0 97 000 Wrzesień 2009 114 000 0 114 000 Wrzesień 2009 642 000 0 642 000 Wrzesień 2009 377 000 0 377 000 Wrzesień 2009 750 000 0 750 000 Wrzesień 2009 17 000 0 17 000 Wrzesień 2009 1 997 000 0 1 997 000 Październik 2009 5.2. Śląska Sieć Tras Rowerowych Zaplecze aktywnej turystyki rowerowej dla mieszkańców zachodniej części Subregionu Centralnego 5.2.1. Lokalizacja projektu. Projekt jest zlokalizowany w zachodniej części województwa śląskiego - powiecie gliwickim w następujących gminach: Gmina Gierałtowice, Gmina Knurów, Gmina Pilchowice, Gmina Pyskowice, Gmina Sośnicowice, Gmina Rudziniec, Gmina Toszek, Gmina Wielowieś. Są to zarówno tereny miejskie (Knurów, Pyskowice, Sośnicowice i Toszek), jak i wiejskie. Przebieg trasy przez poszczególne miejscowości zaznaczony jest na mapie, będącej załącznikiem niniejszego Wstępnego Studium Wykonalności. Centra turystyki będą zlokalizowane przy zamkach w Chudowie i Toszku. Miejsca odpoczynkowe znajdować się będą przy Małym Jeziorze Pławniowickim Pławniowickim w Rachowicach. 5.2.2. Opis stanu aktualnego. Trasy rowerowe istnieją na 52 km, natomiast wymagana jest budowa 151 km. Na obszarze planowanej inwestycji jest stosunkowo gęsta sieć dróg publicznych i parkingów, co umoŝliwia dojazd samochodami z rowerami na bagaŝniku. Istnieje równieŝ moŝliwość dojazdu koleją. Wokół tras zlokalizowanych jest wiele obiektów noclegowych, takich jak: gospodarstwa agroturystyczne w Stanicy (Gmina Pilchowice), Sierakowicach (Gmina Strona - 23 z 55 -
Sośnicowice), Słupsku (Gmina Rudziniec) i Pawłowicach (Gmina Toszek), hotele i kemping nad Jez. Pławniowickim i hotel w Taciszowie (Gmina Rudziniec). Przy trasach rowerowych istnieje wiele obiektów gastronomicznych restauracji i barów serwujących ciepłe posiłki, m.in. w Przyszowicach, Chudowie przy zamku, Knurowie-Krywałdzie, Nieborowicach, Pilchowicach, Trachach, Rachowicach, Sierakowicach, Kozłowie, Pławniowicach, Taciszowie, nad Jez. Pławniowickim, Pyskowicach, Toszku i Wielowsi. Modernizowane i projektowane trasy rowerowe pozwolą m.in. dojechać do takich obiektów jak: muzeum i skansen kolejowy w Pyskowicach, zamki w Chudowie i Toszku, pałac w Pławniowicach, średniowieczne układy urbanistyczne starówek w Pyskowicach i Toszku wraz z tradycyjną zabudową z I w., drewniane kościoły w śernicy, Smolnicy, Rachowicach, Sierakowicach, Rudzińcu i Poniszowicach, leśne ścieŝki przyrodniczodydaktyczne w Knurowie-Krywałdzie, Smolnicy, Rachowicach, Łączy i Toszku-Fazańcu, rezerwaty przyrody Hubert i PłuŜnica (w Gminie Strzelce Opolskie), ośrodki wypoczynkowe w Gliwicach-Czechowicach i nad Jez. Pławniowickim, basen kąpielowy w Knurowie-Krywałdzie 5.2.3. Cele projektu. Celem strategicznym projektu jest stworzenie zaplecza turystycznego dla mieszkańców zachodniej części Subregionu Centralnego poprzez wybudowanie, zmodernizowanie i oznakowanie sieci tras rowerowych na terenie powiatu gliwickiego oraz utworzenie dwóch centrów turystyki rowerowej i informacji turystycznej na zamkach w Toszku i Chudowie oraz dwóch miejsc odpoczynkowych. Zakłada się, Ŝe trasy rowerowe i centra będą spełniały następujące funkcje: turystyczno rekreacyjną w zakresie spędzania wolnego czasu a takŝe propagowania zdrowego stylu Ŝycia, promocyjną w zakresie przyciągania turystów spoza powiatu i regionu, edukacyjną w zakresie moŝliwości tworzenia ścieŝek dydaktycznych na pewnych fragmentach tras rowerowych, transportową jako lokalna alternatywa dla ruchu samochodowego. Zwiększenie ruchu turystycznego oraz większe zainteresowanie powiatem gliwickim moŝe stać się przyczyną do zwiększenia popytu na inną infrastrukturę turystyczną. 5.2.4. Opis projektu. Przedmiotem projektu jest stworzenie ciągłej trasy rowerowej, przebiegającej przez wszystkie gminy powiatu gliwickiego oraz łączącej południe i północ powiatu wraz z odgałęzieniami do ościennych tras rowerowych. Nastąpi to poprzez wybudowanie 151 km tras rowerowych oraz wyremontowanie i zmodernizowanie istniejących 52 km tras rowerowych. Po zakończeniu projektu, łączna długość tras rowerowych wyniesie 203 km. W ramach projektu planowane jest utworzenie dwóch centrów turystyki rowerowej i informacji turystycznej na zamkach w Toszku i Chudowie oraz utworzenie dwóch miejsc postojowych (odpoczynkowych) (Małe Jezioro Pławniowickie i w Rachowicach). W gminie Wielowieś projekt obejmować będzie oznakowanie wszystkich 4 stras rowerowych, na trasie: granica Jemielnicy (droga do Barutu) - Hubert - Dąbrówka - granica Strzelec Opolskich (droga do rez. "PłuŜnica") planuje się naprawę nawierzchni dróg gruntowych (1667 m2) oraz wykonanie nowej nawierzchni z mieszanki Ŝwirowej (3940 m2). Prace na trasie: granica Wielowsi (droga do Kotliszowic) - kapliczka W Goju Wiśnicze planuje się wykonanie nowej nawierzchni drogi z asfaltu frezowanego na 1 warstwie mieszanki Ŝwirowej, natomiast na trasie Wielowieś - Kol. Wielowieś - Świbie - Dąbrówka planuje się naprawę nawierzchni dróg gruntowych (450 m2) oraz wykonanie nowej nawierzchni z mieszanki Ŝwirowej (7940 m2). 5.2.5. Analiza prawna wykonalności projektu. Trasy będą przebiegać drogami publicznymi (gminnymi i powiatowymi, fragmentami dróg krajowych i wojewódzkich), drogami dojazdowymi do pól oraz drogami naleŝącymi do Lasów Państwowych, z którymi zostaną zawarte stosowne umowy i udzielone Strona - 24 z 55 -