Instrukcja wypełniania planu przedsięwzięcia Działanie 4: Różnicowanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich Schemat 4.1: Tworzenie źródeł dodatkowego dochodu w gospodarstwach rolnych 1) Plan przedsięwzięcia należy złożyć jako załącznik do wniosku o pomoc finansową w Oddziale Regionalnym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa właściwym dla miejsca realizacji przedsięwzięcia w godzinach 8 15-16 15. Plan przedsięwzięcia jest integralną częścią wniosku o pomoc finansową. Wszystkie dane, zarówno finansowe, jak i rzeczowe zawarte w tych dwóch dokumentach i w harmonogramie rzeczowofinansowym muszą być zgodne. Plan przedsięwzięcia musi być aktualny w dniu składania wniosku o pomoc finansową. Plan przedsięwzięcia, tak jak wszystkie załączniki, nie może być sporządzony z datą wcześniejszą niż miesiąc przed złożeniem wniosku, którego jest załącznikiem. W przypadku, gdy zakres niezbędnych informacji nie mieści się w przewidzianych do tego tabelach i rubrykach, dane te należy zamieścić na dodatkowych kartkach, według wzoru podanego w formularzu, ze wskazaniem której części dotyczą, jak i adnotacją w formularzu, że dana rubryka lub tabela została dołączona jako załącznik. Następnie, po podpisaniu oraz opatrzeniu datą należy dołączyć do planu przedsięwzięcia. Wypełniając plan przedsięwzięcia należy mieć na uwadze, że rok bieżący oznaczony indeksem t 0 to rok kalendarzowy, w którym składany jest wniosek o pomoc finansową. Rok poprzedni (t -1 )- to rok kalendarzowy poprzedzający rok, w którym składany jest w/w wniosek. Natomiast rok kolejny to każdy następny rok kalendarzowy po roku bieżącym (np. pierwszy rok następujący po roku bieżącym - rok kolejny t 1, rok drugi - rok kolejny t 2, itd.) Rok docelowy, w przypadku inwestycji o krótkim okresie dochodzenia do zdolności produkcyjnych, jest pierwszym pełnym rokiem prowadzenia działalności objętej wnioskiem o pomoc finansową, po zrealizowaniu inwestycji (np. rok kolejny t 1 ). W przypadku inwestycji o długim okresie dochodzenia do zdolności produkcyjnych, będzie to rok kolejny t n (np. rok kolejny t 3 ), który staje się rokiem docelowym. W takich przypadkach tabele działu V. Analiza finansowa planowanego przedsięwzięcia, Planowane przepływy pieniężne znajdujące się w dziale VI oraz wszystkie inne tabele, do których odnoszą się w/w należy sporządzić również na kolejne lata, aż do roku docelowego włącznie w sposób analogiczny jak dla lat poprzednich. W przypadku braku danych określone pole należy pozostawić niewypełnione. 2) Dział I. Podstawowe dane o Wnioskodawcy. Imię i nazwisko rolnika/domownika należy wpisać literami drukowanymi. W przypadku Wnioskodawcy będącego obcokrajowcem, w punkcie 3 podaje się numer paszportu, i w tym przypadku nie podaje się numeru PESEL. W rubryce adres gospodarstwa rolnego należy dokładnie podać ulicę, kod pocztowy, miejscowość, gminę i województwo. Dodatkowo, w punkcie 6, można wpisać telefon kontaktowy. W punkcie 7 należy wpisać posiadane kwalifikacje/wykształcenie/doświadczenie związane z prowadzeniem planowanej działalności np. świadectwo ukończenia szkoły, kursu; uprawnienia, certyfikaty; zaświadczenia o pracy w danej dziedzinie bądź pokrewnej. W dziale II. Charakterystyka gospodarstwa, w tabeli II.1 Zasoby gruntów w gospodarstwie należy dokładnie określić ilość posiadanych hektarów własnych oraz dzierżawionych użytków rolnych i pozostałych gruntów w ha fizycznych. Dodatkowo, należy podać sumaryczne wielkości poszczególnych pozycji w hektarach przeliczeniowych. Łączne powierzchnie muszą być zgodne z danymi przedstawionymi we wniosku o pomoc finansową (tab.ii.1 Powierzchnia gospodarstwa ). W tabeli II.2 należy określić stan wyposażenia gospodarstwa w środki trwałe wymieniając kolejno: rodzaj budynków i budowli (z zaznaczeniem ilości kondygnacji, roku budowy oraz powierzchni zabudowy w m 2 lub, w przypadku np. silosów, kubaturę w m 3 ) oraz rodzaj, typ lub markę, rok produkcji oraz stan techniczny ciągników, maszyn, urządzeń, pojazdów wykorzystywanych w prowadzonej działalności. Wszystkie informacje zawarte w tej tabeli powinny odnosić się do stanu na dzień sporządzenia planu przedsięwzięcia. Strona 1 z 5
W tabeli II.3 po stronie zasobów pracy w gospodarstwie uwzględnić należy wszystkie osoby stale oraz sezonowo pracujące w gospodarstwie, w tym - Wnioskodawcę. W przypadku, gdy Wnioskodawcą jest rolnik, uwzględnia on swoją osobę w pierwszej części tabeli (domownicy) wpisując w kolumnie stopień pokrewieństwa: Wnioskodawca. Normatywnie przyjmuje się, że jeden pełnozatrudniony przepracowuje 2080 godzin rocznie. Pozostali pracujący w gospodarstwie członkowie rodziny w zależności od wieku i czasu, jaki przeznaczają na pracę w gospodarstwie. W zasobach pracy gospodarstwa nie uwzględnia się pracy osób w wieku poniżej lat 16. W przypadku osoby poświęcającej na pracę w gospodarstwie np. 2400 godzin rocznie, należy wpisać w kolumnie Praca w gospodarstwie 115%. Pamiętać należy, że zgodnie z kodeksem pracy osoby młodociane (do 18 lat) nie powinny pracować w nadgodzinach, co oznacza, że wymiar czasu pracy dla nich nie powinien przekraczać 2080 godzin rocznie. Jeśli np. żona właściciela gospodarstwa zatrudniona jest poza gospodarstwem i poświęca na pracę w gospodarstwie około 1100 godzin rocznie, należy wpisać 53 %. Dane dotyczące zasobów pracy w gospodarstwie winny być uwzględnione przy szacunku nadwyżki bezpośredniej z produkcji rolnej, która następnie jest uwzględniana w dziale VI. Planowane przepływy pieniężne. W części planu przedsięwzięcia odnoszącego się do tabeli II.4 należy krótko scharakteryzować działalność gospodarstwa podając podstawowe informacje o rodzajach /kierunkach/ produkcji z podziałem na produkcję roślinną, zwierzęcą i pozostałą. W pozycji pozostałe należy uwzględnić przede wszystkim produkcję rolniczą specjalną (np. hodowla zwierząt futerkowych). W tej części planu przedsięwzięcia ważne są również informacje dotyczące m.in. bazy paszowej, produkcji nasion itp. Wskazane są także informacje w zakresie stosowanych w gospodarstwie technologiach produkcji, uwzględniające przy tym takie zagadnienia jak nawożenie, sposób zagospodarowania odchodów itp. W pkt. II.5 należy krótko scharakteryzować dotychczasową działalność pozarolniczą, jeśli takowa jest przez Wnioskodawcę prowadzona. Należy tu również podać informacje o prowadzonej działalności produkcyjnej czy usługowej (pozarolnicze kierunki działalności produkcja, usługi, handel, itp.) uwzględniając takie dane jak: główne kierunki działalności pozarolniczej, jej zakres czy organizację produkcji. W sytuacji, gdy Wnioskodawca nie prowadzi takiej działalności, tabelę należy pozostawić niewypełnioną. Dział III. Ocena działalności gospodarstwa, tabela III.1 służy do oszacowania bezpośredniej nadwyżki z produkcji rolniczej (scharakteryzowanej w pkt. II.4), której odpowiednie wartości (ostatnia kolumna) należy przenieść do tabeli Planowanych przepływów pieniężnych. Wszelkie dane dotyczące wielkości sprzedaży oraz wielkości nakładów bezpośrednich należy podać sumarycznie w podziale na: produkcję roślinną, zwierzęcą i pozostałą na podstawie własnych szacunków. Należy zwrócić uwagę, iż w ostatniej grupie (produkcja pozostała) powinny znaleźć się m.in. informacje dotyczące różnych pozapodstawowych kierunków produkcji rolniczej (hodowla koni, zwierząt futerkowych, produkcja pieczarek, produkcja sadownicza, itp.). W przypadku Wnioskodawców będących płatnikami VAT, odpowiednie wartości sprzedaży i nakładów należy wpisywać w kwotach netto, natomiast w przypadku Wnioskodawców nie będących płatnikami VAT - w kwotach brutto. W tabeli III.2 należy oszacować nadwyżkę bezpośrednią z działalności pozarolniczej nie objętej wnioskiem o pomoc finansową (scharakteryzowanej w pkt. II.5), której wartość należy przenieść do Planowanych przepływów pieniężnych (pozycja 3). W sytuacji, gdy Wnioskodawca nie prowadzi działalności pozarolniczej, tabela ta pozostaje niewypełniona. W przypadku Wnioskodawców będących płatnikami VAT, odpowiednie wartości przychodów i nakładów należy wpisywać w kwotach netto, natomiast w przypadku Wnioskodawców nie będących płatnikami VAT - w kwotach brutto. W tabeli III.3 Szacunek kosztów pośrednich działalności gospodarstwa określić należy (w poszczególnych okresach planu przedsięwzięcia) koszty stałe i koszty eksploatacji działalności gospodarstwa. Przy obliczeniach poziomu kosztów pośrednich należy posłużyć się dokumentami źródłowymi określającymi ich poziom np. faktury, rachunki za paliwa, energię, materiały oraz usługi obce. Ważne są również dokumenty źródłowe potwierdzające wydatki związane z ubezpieczeniami i podatkami. W przypadku Wnioskodawców będących płatnikami VAT, odpowiednie wartości należy 3.1.1.3 Strona 2 z 5
wpisywać w kwotach netto, natomiast w przypadku Wnioskodawców nie będących płatnikami VAT - w kwotach brutto. Tabela III.4 Spłata zadłużenia z tytułu zaciągniętych kredytów służy do określenia stanu obciążeń gospodarstwa, które uwzględniane są w Planowanych przepływach pieniężnych (tabela VI). W tabeli tej uwzględnia się również spłaty kredytów zaciągniętych na sfinansowanie działalności objętej wnioskiem o pomoc finansową. W kolumnie 2 należy wpisać kolejno rodzaj kredytu, pożyczki wg umów. Wysokość spłat każdego zadłużenia winna obejmować zarówno kwotę kapitału jak i odsetek przypadających na określony okres objęty analizą. Dział IV. Opis planowanego przedsięwzięcia powinien stanowić rozwiniętą formułę danych pochodzących z wniosku o pomoc finansową i obejmuje takie rozdziały jak: Charakterystyka planowanego przedsięwzięcia (IV.1) uwzględniająca przedmiot (nazwę), zakres, cel i lokalizację planowanego przedsięwzięcia. W rozdziale tym należy również dokonać charakterystyki posiadanego zaplecza rzeczowego do realizacji inwestycji, w szczególności istniejących nieruchomości, posiadanych maszyn, urządzeń i pojazdów (podając wszystkie istotne informacje takie jak: powierzchnię, kubaturę czy też stan danego terenu, lokalu, stan techniczny, model maszyny, itp.). Ponadto określić należy organizację produkcji/usług, zatrudnienie i wydajność pracy oraz inne uwarunkowania realizacji inwestycji. Informacje podane w tych punktach powinny być zgodne z informacjami przedstawionymi przez Wnioskodawcę we wniosku o pomoc finansową. Zakres działalności wynikającej z realizacji przedsięwzięcia (IV.2), Planowane terminy realizacji przedsięwzięcia - zarówno rozpoczęcia jak i zakończenia inwestycji (IV.3). W obu przypadkach podać należy dzień, miesiąc i rok., Plan marketingowy (IV. 4). W tej części planu przedsięwzięcia należy zwrócić szczególną uwagę na zestawienie wielkości i wartości produkcji/usług w kolejnych latach analizy wraz z podanym uzasadnieniem wielkości (tabela IV.4.e). W w/w tabeli należy wymienić, zarówno od strony ilościowej jak i wartościowej, poszczególne asortymenty planowanej produkcji/usług. Zatem wielkości te winny być skorelowane z parametrami świadczącymi o wydajności maszyn i urządzeń, stanem zatrudnienia, możliwościami zawierania umów i kontraktów, itp. Z kolei dane dotyczące przyjętych cen zbytu winny być poparte informacjami z części IV.4 pozycji d planu marketingowego. Poza tym, sumaryczne wartości produkcji/usług dla okresu docelowego stanowią podstawę przyjętych obliczeń wskaźnika ekonomicznej efektywności inwestycji e (rozdział V.7). Kolumna Rok poprzedni odnosi się do przypadku kontynuowania dotychczasowej działalności pozarolniczej. W Dziale V. Analiza finansowa planowanego przedsięwzięcia w tabeli V.1 należy określić wartość nakładów inwestycyjnych. W pozycji Wyszczególnienie należy wpisać poszczególne obiekty, roboty, dostawy, usługi objęte harmonogramem rzeczowo-finansowym (załącznik do wniosku - Formularza D01). Kwoty w poszczególnych kolumnach należy ująć w wartościach brutto i netto. Szczególnie ważne jest określenie kwoty kosztów kwalifikowanych będących podstawą wyznaczania wartości pomocy. Te dane muszą być tożsame z danymi we wniosku o pomoc finansową (część planu finansowego) oraz harmonogramu rzeczowo-finansowego. Zgodnie z przyjętymi zasadami, dla inwestycji Schematu 4.1 nie przewiduje się etapowania inwestycji. W tabeli V.2 Źródła finansowania inwestycji/przedsięwzięcia kwoty oraz strukturę procentową należy określić na podstawie danych w tabeli IV wniosku o pomoc finansową. W tabeli V.3 Nadwyżka bezpośrednia z działalności objętej wnioskiem o pomoc należy, dla poszczególnych lat analizy, określić wartość sprzedaży produktów/usług oraz wielkości nakładów bezpośrednich związanych z danym rodzajem produkcji/usług. W przypadku Wnioskodawców będących płatnikami VAT, odpowiednie wartości sprzedaży i nakładów należy wpisywać w kwotach netto, natomiast w przypadku Wnioskodawców nie będących płatnikami VAT - w kwotach brutto. Strona 3 z 5
Planowane koszty pośrednie działalności objętej wnioskiem o pomoc (tabela V.4) określane są w sposób analogiczny jak w tabeli III.3. W przypadku Wnioskodawców będących płatnikami VAT, odpowiednie wartości należy wpisywać w kwotach netto, natomiast w przypadku Wnioskodawców nie będących płatnikami VAT - w kwotach brutto. W tabeli V.5 należy wyliczyć dla poszczególnych środków trwałych (wyszczególnionych w kolumnie 2) szacunkową wartość początkową danego środka trwałego (kolumna 4) oraz obliczyć wysokość rocznego odpisu amortyzacyjnego (kolumna 6). Wartość rocznego odpisu amortyzacyjnego uzyskuje się poprzez podzielenie szacunkowej wartości początkowej przez założony dla danej grupy środków trwałych okresu użytkowania (kolumna 5). Uwzględniono tu możliwość wykorzystania zarówno środków trwałych zaplecza już istniejącego, jak i środków trwałych nabytych / wytworzonych w wyniku realizacji inwestycji. Koszty amortyzacji należy obliczać według formuły uproszczonej (przyjętej dla potrzeb programu SAPARD). W formule tej uwzględnia się okres użytkowania dla budynków i budowli 50 lat, zaś dla maszyn, urządzeń i pojazdów 10 lat. W przypadku nowych środków trwałych wartość początkowa równa będzie kosztowi zakupu / wytworzenia danego środka trwałego, natomiast w sytuacji, gdy w działalności objętej wnioskiem o pomoc finansową wykorzystywany będzie zakupiony wcześniej używany środek trwały wartość tą należy oszacować. Należy zwrócić uwagę na kolumnę 3, w której określić należy wiek środka trwałego, który warunkuje ujęcie w poszczególnych okresach analizy odpisu amortyzacyjnego danego środka trwałego w łącznej kwocie rocznego odpisu amortyzacyjnego. W tabeli V.6 Rachunek wyniku finansowego działalności objętej wnioskiem o pomoc w poszczególnych okresach analizy należy określić wartość przychodów wynikających ze sprzedaży produktów i/lub usług (tabela V.3) oraz inne przychody z działalności objętej wnioskiem o pomoc. Po stronie kosztów (punkt II) należy zagregować koszty bezpośrednie (tabela V.3-część dotycząca nakładu bezpośredniego), koszty pośrednie (tabela V.4), regulaminowe spłaty odsetek od kredytów i pożyczek zaciągniętych na realizację przedsięwzięcia (tabela III.4), koszty amortyzacji (zgodnie z tabelą V.5). W rozdziale V.7 należy zdefiniować poziom wskaźnika ekonomicznej efektywności inwestycji, którego wzór określony jest w lewej części formuły. Wybrana (docelowa) wartość rocznej produkcji/usług musi być taka sama jak w części planu marketingowego (tabela IV.4.e). Wartość nakładów inwestycyjnych winna być zgodna z danymi zawartymi w tabeli V.1 (Całkowite nakłady inwestycyjne wg wartości netto), zaś stopa amortyzacji powinna być określona na podstawie wcześniejszych wyliczeń w tabeli V.5 (kolumna 7) dla roku docelowego. Koszty eksploatacji należy zdefiniować w oparciu o pozycje 2, 3, 4, 7, 9, 10 i 11 tabeli V.4 a koszty bezpośrednie w oparciu o tabelę V.6. Do obliczeń należy wykorzystać stopę redyskontową NBP obowiązującą w dniu 1 stycznia roku, w którym składany jest wniosek. W dziale VI. Planowane przepływy pieniężne wszelkie obliczenia w całym okresie analizy należy rozpocząć od wpisania stanu środków pieniężnych w okresie początkowym (pozycja 1). W przypadku Wnioskodawców będących płatnikami VAT, odpowiednie wartości w tabeli należy wpisywać w kwotach netto, natomiast w przypadku Wnioskodawców nie będących płatnikami VAT - w kwotach brutto. Następnie określa się nadwyżki bezpośrednie z poszczególnych działalności w gospodarstwie (produkcja roślinna, zwierzęca, pozostała) zgodnie z tabelą III.1. Wykorzystując natomiast wcześniej przeprowadzone szacunki, w pozycjach 3 i 4 wpisujemy szacunkową wartość nadwyżki bezpośredniej z działalności pozarolniczej oraz działalności objętej wnioskiem o pomoc. Analogicznie należy postąpić dla określenia kosztów pośrednich, tj. w stosunku do pozycji 6 i 7. Istotne jest, aby w kosztach pośrednich nie uwzględniać kosztów amortyzacji, które nie są wydatkiem. Pozycje 9, 10 wypełniane są przez Wnioskodawców będących płatnikami VAT na podstawie dokumentów źródłowych będących w posiadaniu gospodarstwa (podobnie - pozycja 12 Podatek dochodowy). W pozycji 13 - Spłata zadłużenia - koszt ten należy określić na podstawie tabeli III.4, Koszty utrzymania rodziny (pozycja 14), sprzedaż składników majątku (pozycja 16) i dochody zewnętrzne (pozycja 17) należy wpisać w oparciu o szacunki własne. Szczególną uwagę należy zwrócić na pozycję 19, gdzie koszt wnioskowanego przedsięwzięcia winien być określony w oparciu o dane tabeli V.1 Całkowite nakłady inwestycyjne wg wartości netto, zaś w pozycji 20 należy oprzeć się na dokumentach będących w posiadaniu gospodarstwa. Należy również podkreślić, iż kwota refundacji z programu SAPARD (pozycja 23) 3.1.1.3 Strona 4 z 5
powinna być tożsama z kwotą pomocy, która wpisana jest we wniosku o pomoc w kolumnie 5 tabeli IV.1. Pozostałe pozycje przepływów pieniężnych należy ściśle określić według algorytmu wpisanego w kolumnie alg. Stan środków pieniężnych na koniec analizowanego okresu (pozycja 24) musi być równy stanowi środków pieniężnych w okresie początkowym roku następnego (pozycja 1). Strona 5 z 5