Prawo rolne. Repetytorium Autorzy: Marek Jarosiewicz, Karina Kozikowska, Marcin Wujczyk Spis treści: Wykaz skrótów str. 15 Wstęp str. 19 Rozdział I NIERUCHOMOŚCI str. 21 1. Pojęcie nieruchomości str. 21 2. Nieruchomość rolna str. 22 3. Pojęcie działki str. 23 4. Nieruchomość leśna str. 23 str. 24 Rozdział II GOSPODARSTWO ROLNE str. 25 1. Pojęcie gospodarstwa rolnego według k.c. str. 25 2. Gospodarstwo według u.k.u.r str. 26 3. Gospodarstwo według niektórych innych aktów prawnych str. 27 4. Ochrona wierzyciela osoby prowadzącej gospodarstwo str. 29 5. Działalność rolnicza a działalność gospodarcza str. 30 6. Orzecznictwo str. 31 Rozdział III
OBRÓT NIERUCHOMOŚCIAMI ROLNYMI INTER VIVOS str. 32 1. Pojęcie obrotu str. 32 2. Podstawowe założenia obrotu rolnego str. 32 3. Ograniczenia w obrocie nieruchomościami rolnymi inter vivos str. 35 Rozdział IV KWALIFIKACJE ROLNICZE W OBROCIE INTER VIVOS str. 36 1. Stan prawny do dnia 30 września 1990 r. i obecny str. 36 2. Regulacje szczególne str. 36 Rozdział V ZNIESIENIE WSPÓŁWŁASNOŚCI GOSPODARSTWA ROLNEGO str. 38 1. Sposoby zniesienia współwłasności str. 38 2. Umowne zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego str. 38 3. Sądowe zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego str. 39 4. Rozliczenia wynikające ze spłat str. 41 5. Prawo do dalszego zamieszkiwania w gospodarstwie rolnym str. 42 6. Odpowiednie stosowanie str. 42 7. Orzecznictwo str. 43 Rozdział VI PRAWO PIERWOKUPU I NABYCIA NIERUCHOMOŚCI ROLNEJ str. 45 1. Pojęcie pierwokupu str. 45
2. Ogólne przepisy o pierwokupie str. 45 3. Pierwokup nieruchomości rolnej str. 45 4. Prawo nabycia str. 48 5. Projekt nowelizacji u.k.u.r str. 49 6. Orzecznictwo str. 50 Rozdział VII UMOWA KONTRAKTACJI I GRUPY PRODUCENCKIE str. 52 1. Cechy charakterystyczne umowy kontraktacji na podstawie art. 613-626 k.c str. 52 2. Grupy producentów rolnych str. 55 3. Związki grup producentów rolnych str. 58 4. Izby gospodarcze str. 59 str. 60 Rozdział VIII UMOWA DZIERŻAWY str. 61 1. Ewolucja polskiego modelu dzierżawy gruntów rolnych str. 61 2. Aktualne uregulowanie prawne dotyczące umowy dzierżawy str. 61 3. Charakterystyka umowy dzierżawy na podstawie kodeksu cywilnego str. 62 4. Odmienności w uregulowaniu dzierżawy nieruchomości rolnych str. 66 str. 67 Rozdział IX NABYWANIE NIERUCHOMOŚCI PRZEZ CUDZOZIEMCÓW str. 68
1. Akty prawne regulujące tę problematykę str. 68 2. Nabywca w rozumieniu u.n.n.c str. 68 3. Pojęcie nabycia w rozumieniu u.n.n.c str. 69 4. Wyłączenia przedmiotowe spod zakresu u.n.n.c str. 69 5. Nabycie przez cudzoziemca spoza EOG (i Konfederacji Szwajcarskiej) str. 69 6. Nabycie przez obywatela państwa należącego do EOG (Konfederacji Szwajcarskiej) str. 71 7. Skutki naruszenia u.n.n.c str. 72 8. Orzecznictwo str. 72 Rozdział X UWAGI OGÓLNE DOTYCZĄCE DZIEDZICZENIA GOSPODARSTW ROLNYCH str. 74 1. Formy przekazania gospodarstw rolnych str. 74 2. Akty prawne regulujące problematykę dziedziczenia gospodarstw rolnych str. 75 3. Modele dziedziczenia gospodarstw rolnych str. 75 4. Kolejność spadkobierców w przypadku dziedziczenia na zasadach ogólnych str. 76 5. Pojęcie spadku str. 77 Rozdział XI PRZEPISY INTERTEMPORALNE str. 78 1. Zmiany w regulacji porządku dziedziczenia gospodarstw rolnych str. 78 2. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny (p.w.k.c.) str. 79 Rozdział XII SZCZEGÓLNE WARUNKI DZIEDZICZENIA GOSPODARSTW ROLNYCH
str. 81 1. Podstawa powołania do dziedziczenia gospodarstwa rolnego str. 81 2. Rodzaje przesłanek dziedziczenia gospodarstw rolnych str. 81 3. Przesłanki dziedziczenia gospodarstwa rolnego przez Skarb Państwa str. 86 4. Odzyskiwanie gospodarstw rolnych str. 87 5. Dziedziczenie wkładu gruntowego należącego do spadku w rolniczej spółdzielni produkcyjnej str. 87 6. Dziedziczenie gospodarstw rolnych przez cudzoziemców str. 88 7. Orzecznictwo str. 89 Rozdział XIII PRZESŁANKI POWOŁANIA DO DZIEDZICZENIA GOSPODARSTWA ROLNEGO NA PODSTAWIE USTAWY str. 90 1. Przesłanka stałej pracy bezpośrednio przy produkcji rolnej str. 90 2. Przygotowanie zawodowe do prowadzenia produkcji rolnej str. 90 3. Małoletniość bądź pobieranie nauki zawodu lub uczęszczanie do szkół str. 91 4. Trwała niezdolność do pracy str. 91 str. 92 Rozdział XIV INSTYTUCJE I ZASADY ŁAGODZĄCE RYGORYZM SZCZEGÓLNEGO PORZĄDKU DZIEDZICZENIA GOSPODARSTW ROLNYCH str. 94 1. Instytucje łagodzące rygoryzm szczególnego porządku dziedziczenia gospodarstw rolnych str. 94 2. Instytucja warunkowego dziedziczenia str. 94 3. Zastępstwo szczególne
str. 94 4. Zastępstwo szczególne a reprezentacja str. 95 5. Zasada zaliczania udziałów str. 95 6. Zasada jedności spadku str. 96 7. Orzecznictwo str. 96 Rozdział XV DZIEDZICZENIE TESTAMENTOWE I ZAPIS GOSPODARSTWA ROLNEGO str. 98 1. Kwestie sporne dotyczące regulacji z 1971 r. str. 98 2. Dziedziczenie testamentowe gospodarstw rolnych (art. 1065 k.c.) str. 100 3. Zapis gospodarstwa rolnego (art. 1067 k.c.) str. 101 4. Wybrane tezy z doktryny str. 103 str. 103 Rozdział XVI DZIAŁ SPADKU OBEJMUJĄCEGO GOSPODARSTWO ROLNE str. 104 1. Różnice w uregulowaniach kwestii działu spadku str. 104 2. Regulacja sądowego działu spadku obejmującego gospodarstwo rolne w k.c str. 105 3. Uregulowania umownego działu spadku obejmującego gospodarstwo rolne str. 106 4. Uregulowanie spłat udziału spadkowego w gospodarstwie rolnym str. 106 5. Dział spadku obejmującego wkład gruntowy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej str. 107 6. Wybrane tezy z doktryny str. 108 7. Orzecznictwo str. 109
Rozdział XVII ZACHOWEK ZE SPADKU OBEJMUJĄCEGO GOSPODARSTWO ROLNE str. 110 1. Uwagi ogólne str. 110 2. Artykuł 1082 k.c str. 111 3. Teza z doktryny str. 112 4. Orzecznictwo str. 113 Rozdział XVIII ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPADKOBIERCY ZA DŁUGI SPADKOWE ZWIĄZANE Z PROWADZENIEM GOSPODARSTWA ROLNEGO str. 114 1. Uwagi ogólne str. 114 2. Odpowiedzialność za długi spadkowe związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego przed dniem 14 lutego 2001 r str. 115 3. Rozbieżności w zakresie odpowiedzialności spadkobierców przed dniem 14 lutego 2001 r str. 117 4. Odpowiedzialność za długi spadkowe po dniu 13 lutego 2001 r str. 118 str. 118 Rozdział XIX PORZĄDEK DZIEDZICZENIA GOSPODARSTW ROLNYCH W ŚWIETLE ORZECZENIA TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO Z DNIA 31 STYCZNIA 2001 R. P 4/99 (Dz. U. Nr 11, poz. 91) str. 120 1. Przepisy konstytucyjne, pod kątem których sprawdzano zgodność tytułu X k.c. z Konstytucją RP str. 120 2. Przepisy tytułu X k.c., które zostały uznane za niezgodne z uregulowaniami konstytucyjnymi str. 121 3. Przepisy tytułu X k.c., które TK uznał za zgodne z Konstytucją RP str. 123
Rozdział XX PAŃSTWOWA WŁASNOŚĆ NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH str. 125 1. Państwowy Fundusz Ziemi (PFZ) str. 125 2. Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa str. 127 Rozdział XXI AGENCJA NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH str. 129 1. Status prawny ANR str. 129 2. Orzecznictwo str. 133 Rozdział XXII FORMY PRAWNE GOSPODAROWANIA ZASOBEM WŁASNOŚCI ROLNEJ SKARBU PAŃSTWA str. 135 1. Klasyfikacje form gospodarowania str. 135 2. Charakterystyka poszczególnych form gospodarowania str. 136 3. Orzecznictwo str. 142 Rozdział XXIII EWIDENCJA GRUNTÓW I BUDYNKÓW str. 143 1. Pojęcie ewidencji gruntów i budynków str. 143 2. Cechy ewidencji gruntów i budynków str. 143 3. Zakres informacji objętych przez ewidencję gruntów i budynków str. 143 4. Organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków str. 144 5. Jednostki powierzchniowe podziału kraju dla celów ewidencji str. 144
6. Grupy użytków gruntowych, które są wykazane w ewidencji str. 145 7. Ewidencja gruntów i budynków a inne rejestry publiczne str. 145 8. Orzecznictwo str. 146 Rozdział XXIV SCALANIE I WYMIANA GRUNTÓW str. 147 1. Podstawy regulacji wymiany i scalania str. 147 2. Przedmiot scalania i wymiany (art. 2 i 5 u.s.w.g.) str. 147 3. Wszczęcie postępowania scaleniowego i wymiennego (art. 3-7 u.s.w.g.) str. 148 4. Uczestnicy scalenia i wymiany oraz rady uczestników scalenia (art. 9 i 34 u.s.w.g.) str. 149 5. Szacunek gruntów (art. 10-13 u.s.w.g.) str. 149 6. Projekt scalenia (art. 10 i 22-29 u.s.w.g.) str. 150 7. Orzecznictwo str. 151 Rozdział XXV OCHRONA GRUNTÓW ROLNYCH I LEŚNYCH str. 153 1. Kierunki ochrony gruntów rolnych i leśnych str. 153 2. Ochrona ilościowa str. 154 3. Ochrona jakościowa str. 159 4. Kontrola wykonania przepisów u.o.g.r.l str. 160 5. Przykłady instrumentów ochrony powierzchni ziemi przewidzianych w p.o.ś str. 161 6. Orzecznictwo str. 162 Rozdział XXVI
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE ROLNIKÓW str. 164 1. Rodzaje ubezpieczeń str. 164 2. Zakres podmiotowy ubezpieczenia str. 165 3. Ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie str. 166 4. Świadczenia z ubezpieczenia emerytalno-rentowego str. 169 5. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego str. 171 6. Funkcje KRUS str. 171 7. Składki i fundusz składkowy str. 172 8. Orzecznictwo str. 173 Rozdział XXVII UMOWA Z NASTĘPCĄ str. 175 1. Charakterystyka umowy str. 175 2. Orzecznictwo str. 177 Rozdział XXVIII RENTY STRUKTURALNE str. 179 1. Podstawowe akty prawne regulujące tę problematykę str. 179 2. Pojęcie renty strukturalnej str. 179 3. Przedmiot przekazania za rentę strukturalną str. 179 4. Podmiot uprawniony do przekazania gospodarstwa za rentę strukturalną str. 180 5. Warunki skutecznego przekazania gospodarstwa str. 181 6. Formy przekazania gospodarstwa za rentę strukturalną
str. 182 7. Podmioty uprawnione do zawarcia umowy o przekazanie gospodarstwa rolnego str. 182 8. Postępowanie o przyznanie renty strukturalnej str. 183 9. Szczegółowe zasady wypłaty renty strukturalnej str. 183 Rozdział XXIX AGENCJA RYNKU ROLNEGO I ORGANIZACJA NIEKTÓRYCH RYNKÓW ROLNYCH str. 184 1. Agencja Rynku Rolnego str. 184 2. Uwagi ogólne dotyczące organizacji rynków rolnych str. 186 Rozdział XXX AGENCJA RESTRUKTURYZACJI I MODERNIZACJI ROLNICTWA, DOPŁATY BEZPOŚREDNIE str. 188 1. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) str. 188 2. Płatności bezpośrednie str. 190 Rozdział XXXI WSPIERANIE OBSZARÓW WIEJSKICH ZE ŚRODKÓW UE str. 192 1. Podstawy prawne ustawodawstwa europejskiego str. 192 2. Zakres wspierania rozwoju obszarów wiejskich pochodzących z sekcji gwarancji EFOiGR str. 193 3. Plan rozwoju obszarów wiejskich - procedura opracowania i każdorazowych zmian str. 193 4. Organy krajowe rozporządzające środkami z sekcji gwarancji EFOiGR przeznaczonymi na wspieranie rozwoju obszarów wiejskich str. 194 Rozdział XXXII UWŁASZCZENIA
str. 195 1. Definicja pojęcia str. 195 2. Uwłaszczenia związane z reformą rolną z 1944 r str. 195 3. Uwłaszczenie na mocy u.u.w.g.r str. 198 4. Uwłaszczenie państwowych osób prawnych na mocy u.z.u.g.g str. 202 5. Uwłaszczenie użytkowników wieczystych str. 203 6. Orzecznictwo str. 206 Rozdział XXXIII REPRYWATYZACJA str. 209 1. Pojęcie reprywatyzacji str. 209 2. Akty będące podstawą nacjonalizacji nieruchomości rolnych str. 209 3. Administracyjnoprawne sposoby reprywatyzacji str. 211 4. Następstwa stwierdzenia nieważności decyzji nacjonalizacyjnej oraz stwierdzenia jej niezgodności z prawem str. 213 str. 213 Bibliografia str. 215 Wykaz aktów prawnych str. 219