Załącznik do uchwały nr 479 Senatu SGH z dnia 29 czerwca 2016 r.

Załącznik do uchwały nr 479 Senatu SGH z dnia 29 czerwca 2016 r. Sprawozdanie z realizacji w 2015 r. Strategii zmian w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie w latach 2012 2015. Program naprawczy w brzmieniu zgodnym z rozporządzeniem MNiSW z dnia 5 października 2011 r. (Dz. U. Nr 243 poz. 1446) W dniu 14 września 2012 r. Senat SGH zatwierdził Strategię zmian w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie w latach 2012-2015. Program naprawczy w brzmieniu zgodnym z rozporządzeniem MNiSW z dnia 5 października 2011 r. (Dz. U. Nr 243, poz. 1446). W Strategii zmian w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie w latach 2012-2015. Plan naprawczy określono harmonogram realizacji programu naprawczego w podziale na zdefiniowanych 21 działań wraz z terminami ich realizacji. Wszystkie zadania zostały zrealizowane. W dniu 2 października 2015 r. Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego skierował na ręce Rektora prof. dr. hab. Tomasza Szapiro pismo potwierdzające spełnienie przez SGH kryteriów zakończenia programu naprawczego: Na podstawie analizy sprawozdania finansowego za 2014 r. można stwierdzić, iż Szkoła Główna Handlowa w Warszawie spełniła kryteria zakończenia programu naprawczego. Dotychczasowe działania naprawcze wskazują, że ustalona zgodnie z art. 100a ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.) suma poniesionych przez Uczelnię strat netto za lata 2010-2014 stanowiła 7,61% kwoty dotacji, o której mowa w art. 94 ust. 1 pkt 1 ustawy, tym samym uzyskała zalecany poziom poniżej 25%. Pozytywnym elementem wprowadzonego programu naprawczego jest uzyskanie dodatniego wyniku finansowego netto za lata 2012-2014 oraz osiągnięcie zysku na poziomie działalności podstawowej. Świadczy to, iż działania naprawcze doprowadziły do uzyskania równowagi finansowej poprzez zrównoważenie kosztów działalności z przychodami. Doceniając wysiłki włożone przez Pana Rektora i całą społeczność akademicką SGH w realizację działań modernizacyjnych i restrukturyzacyjnych, które wpłynęły na 1

poprawę sytuacji finansowej pragnę nadmienić, iż działania dotychczasowe nie doprowadziły jednak do realizacji w pełni planu redukcji zadłużenia Uczelni w sposób, o którym mowa w 5 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia w sprawie zakresu i trybu realizacji programu naprawczego prowadzącego do uzyskania równowagi finansowej uczelni publicznej (Dz. U. Nr 243, poz. 1446). W związku z powyższym szczególnie istotnym wydaje się intensyfikacja działań, których celem jest osiągnięcie trwałej stabilizacji finansowej oraz zmniejszenie zadłużenia Uczelni. Jednocześnie informuję, iż Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego będzie monitorować sytuację finansową Uczelni oraz wnikliwie analizować sprawozdania finansowe przekazywane przez Szkołę Główną Handlową w Warszawie. 1. Założenia programu naprawczego Przygotowując założenia finansowe Strategii zmian w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie w latach 2012-2015. Program naprawczy, określono trzy warianty w odniesieniu do przychodów i kosztów. W tabelach 1-3 przedstawiono rok 2015 na tle przyjętych w Strategii wariantów planu finansowego, a następnie omówiono wykonanie planu w odniesieniu do wariantu 3. 2. Przychody i koszty w 2015 r. na tle założeń programu naprawczego Tabela 1. Plan i wykonanie przychodów oraz kosztów w 2015 roku w stosunku do wariantu 1 WYSZCZEGÓLNIENIE Plan 2015 Wykonanie 2015 Wykonanie minus Plan (w zł) Wykonanie / Plan (w %) DZIAŁALNOŚĆ DYDAKTYCZNA 156 517 139 179 762 971 23 245 832 115% dotacja z budżetu państwa na kształcenie studentów i utrzymanie Uczelni 91 683 161 109 310 900 17 627 739 119% studia licencjackie 9 234 475 10 161 874 927 399 110% studia magisterskie 10 729 331 16 262 711 5 533 380 152% studia w języku angielskimi studenci zagraniczni 2 288 000 0-2 288 000 0% studia doktoranckie 6 300 815 2 019 202-4 281 613 32% studia podyplomowe 25 558 148 24 477 581-1 080 567 96% projekty dydaktyczne finansowane z UE 1 200 000 4 081 886 2 881 886 340% pozostałe przychody dydaktyczne 9 523 209 13 448 817 3 925 608 141% DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZA 14 334 645 13 574 064-760 581 95% dotacja z budżetu państwa na badania własne i statutowe 8 767 015 3 821 273-4 945 742 44% granty ministerialne/ncn/ncbir 2 256 524 4 482 679 2 226 155 199% projekty naukowe finansowane z UE 1 100 000 1 049 659-50 341 95% umowy zewnętrzne naukowo-badawcze 1 339 083 1 344 661 5 578 100% pozostała działalność naukowo-badawcza 872 024 2 875 793 2 003 769 330% 2

DZIAŁALNOŚĆ ADMINISTRACYJNA 2 600 000 1 607 149-992 851 62% wynajem sal 1 800 000 1 593 985-206 015 89% reklama 600 000 5 756-594 244 1% biblioteka 200 000 7 408-192 592 4% INNE PRZYCHODY OPERACYJNE 800 000 2 109 874 1 309 874 264% PRZYCHODY FINANSOWE 250 000 338 209 88 209 135% RAZEM 174 501 784 197 392 268 22 890 484 113% KOSZTY (W UJĘCIU RODZAJOWYM) zużycie materiałów i energii 9 039 504 7 257 582-1 781 922 80% usługi obce 21 599 149 17 124 226-4 474 923 79% podatki i opłaty 218 666 329 723 111 057 151% wynagrodzenia 115 673 773 120 115 638 4 441 865 104% ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 23 539 613 26 692 250 3 152 637 113% koszty delegacji 2 449 142 1 808 015-641 127 74% pozostałe koszty rodzajowe 8 982 506 8 598 995-383 511 96% amortyzacja 3 450 505 2 589 440-861 065 75% RAZEM 184 952 859 184 515 870-436 989 100% WYNIK DZIAŁALNOŚCI (PODSTAWOWEJ) - 10 451 074 12 876 398 23 327 472 WYNIK FINANSOWY - 10 945 325 4 910 705 15 856 030 Tabela 2. Plan i wykonanie przychodów oraz kosztów w 2015 roku w stosunku do wariantu 2 WYSZCZEGÓLNIENIE Plan 2015 Wykonanie 2015 Wykonanie minus Plan (w zł) Wykonanie / Plan (w %) DZIAŁALNOŚĆ DYDAKTYCZNA 168 574 851 179 762 971 11 188 120 107% dotacja z budżetu państwa na kształcenie studentów i utrzymanie Uczelni 91 683 161 109 310 900 17 627 739 119% studia licencjackie 9 963 924 10 161 874 197 950 102% studia magisterskie 11 576 861 16 262 711 4 685 850 140% studia w języku angielskimi studenci zagraniczni 2 468 733 0-2 468 733 0% studia doktoranckie 6 300 815 2 019 202-4 281 613 32% studia podyplomowe 25 558 148 24 477 581-1 080 567 96% projekty dydaktyczne finansowane z UE 11 500 000 4 081 886-7 418 114 35% pozostałe przychody dydaktyczne 9 523 209 13 448 817 3 925 608 141% DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZA 14 334 645 13 574 064-760 581 95% dotacja z budżetu państwa na badania własne i statutowe 8 767 015 3 821 273-4 945 742 44% granty ministerialne/ncn/ncbir 2 256 524 4 482 679 2 226 155 199% projekty naukowe finansowane z UE 1 100 000 1 049 659-50 341 95% umowy zewnętrzne naukowo-badawcze 1 339 083 1 344 661 5 578 100% pozostała działalność naukowo-badawcza 872 024 2 875 793 2 003 769 330% DZIAŁALNOŚĆ ADMINISTRACYJNA 2 600 000 1 607 149-992 851 62% wynajem sal 1 800 000 1 593 985-206 015 89% reklama 600 000 5 756-594 244 1% 3

biblioteka 200 000 7 408-192 592 4% INNE PRZYCHODY OPERACYJNE 800 000 2 109 874 1 309 874 264% PRZYCHODY FINANSOWE 250 000 338 209 88 209 135% RAZEM 186 559 496 197 392 268 10 832 772 106% KOSZTY (W UJĘCIU RODZAJOWYM) zużycie materiałów i energii 9 039 504 7 257 582-1 781 922 80% usługi obce 21 599 149 17 124 226-4 474 923 79% podatki i opłaty 218 666 329 723 111 057 151% wynagrodzenia 111 443 879 120 115 638 8 671 759 108% ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 22 678 829 26 692 250 4 013 421 118% koszty delegacji 2 449 142 1 808 015-641 127 74% pozostałe koszty rodzajowe 8 982 506 8 598 995-383 511 96% amortyzacja 3 450 505 2 589 440-861 065 75% RAZEM 179 862 182 184 515 870 4 653 688 103% WYNIK DZIAŁALNOŚCI (PODSTAWOWEJ) 6 697 315 12 876 398 6 179 083 WYNIK FINANSOWY 6 203 064 4 910 705-1 292 359 Tabela 3. Plan i wykonanie przychodów oraz kosztów w 2015 roku w stosunku do wariantu 3 WYSZCZEGÓLNIENIE Plan 2015 Wykonanie 2015 Wykonanie minus Plan (w zł) Wykonanie / Plan (w %) DZIAŁALNOŚĆ DYDAKTYCZNA 168 574 851 179 762 971 11 188 120 107% dotacja z budżetu państwa na kształcenie studentów i utrzymanie Uczelni 91 683 161 109 310 900 17 627 739 119% studia licencjackie 9 963 924 10 161 874 197 950 102% studia magisterskie 11 576 861 16 262 711 4 685 850 140% studia w języku angielskimi studenci zagraniczni 2 468 733 0-2 468 733 0% studia doktoranckie 6 300 815 2 019 202-4 281 613 32% studia podyplomowe 25 558 148 24 477 581-1 080 567 96% projekty dydaktyczne finansowane z UE 11 500 000 4 081 886-7 418 114 35% pozostałe przychody dydaktyczne 9 523 209 13 448 817 3 925 608 141% DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZA 15 524 791 13 574 064-1 950 727 87% dotacja z budżetu państwa na badania własne i statutowe 8 767 015 3 821 273-4 945 742 44% granty ministerialne/ncn/ncbir 3 003 433 4 482 679 1 479 246 149% projekty naukowe finansowane z UE 1 100 000 1 049 659-50 341 95% umowy zewnętrzne naukowo-badawcze 1 782 319 1 344 661-437 658 75% pozostała działalność naukowo-badawcza 872 024 2 875 793 2 003 769 330% DZIAŁALNOŚĆ ADMINISTRACYJNA 2 600 000 1 607 149-992 851 62% wynajem sal 1 800 000 1 593 985-206 015 89% reklama 600 000 5 756-594 244 1% biblioteka 200 000 7 408-192 592 4% 4

INNE PRZYCHODY OPERACYJNE 800 000 2 109 874 1 309 874 264% PRZYCHODY FINANSOWE 250 000 338 209 88 209 135% RAZEM 187 749 642 197 392 268 9 642 626 105% KOSZTY (W UJĘCIU RODZAJOWYM) zużycie materiałów i energii 9 039 504 7 257 582-1 781 922 80% usługi obce 21 599 149 17 124 226-4 474 923 79% podatki i opłaty 218 666 329 723 111 057 151% wynagrodzenia 111443 879 120 115 638 8 671 759 108% ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 22 678 829 26 692 250 4 013 421 118% koszty delegacji 2 449 142 1 808 015-641 127 74% pozostałe koszty rodzajowe 8 982 506 8 598 995-383 511 96% amortyzacja 3 450 505 2 589 440-861 065 75% RAZEM 179 862 182 184 515 870 4 653 688 103% WYNIK DZIAŁALNOŚCI (PODSTAWOWEJ) 7 887 460 12 876 398 4 988 938 WYNIK FINANSOWY 7 393 210 4 910 705-2 482 505 Zrealizowane przychody SGH w 2015 roku były wyższe niż zakładano pierwotnie w wariancie 3. Strategii. Przychody razem stanowiły 105% planowanych przychodów. Realizacja zaplanowanych kosztów działalności operacyjnej okazała się być wyższa od planu i stanowiła 103%. W przypadku przychodów wykonanie przekraczające plan osiągnięto w odniesieniu do działalności dydaktycznej (107% planu), głównie dzięki wyższym przychodom ze studiów magisterskich (140% planu) oraz wyższej dotacji podstawowej (119% planu). Spadek odnotowano w przychodach ze studiów podyplomowych (96% planu) a także z tytułu studiów doktoranckich (32% planu). Pozostałe przychody dydaktyczne były zrealizowane na wyższym, niż zaplanowano, poziomie (141%). Przychody z działalności badawczej były niższe od planu o 13%, głównie na skutek znacząco niższej dotacji badawczej (44% planu). Przychody z działalności administracyjnej były niższe o 38% w porównaniu z planem, głównie na skutek niższych przychodów z tytułu reklamy i opłat bibliotecznych. Pozostałe przychody operacyjne zostały zrealizowane znacząco powyżej planu (264% planu), zaplanowane przychody finansowe także zostały zrealizowane powyżej planu (135%). W odniesieniu do kosztów, pozycja o największym znaczeniu wynagrodzenia została zrealizowana w 108%. Duży wzrost odnotowano w pozycji podatki i opłaty 5

(151% planu). Nieznacznie powyżej planu zostały wykonane koszty związane z ubezpieczeniami społecznymi (118% planu). Pozostałe pozycje kosztów dzięki dyscyplinie kosztowej i poczynionym oszczędnościom zostały wykonane znacząco poniżej planu. W największym stopniu dotyczy to kosztów delegacji (74% planu), usług obcych (79% planu) oraz zużycia materiałów i energii (80% planu). Należy mieć jednak na względzie, że dalsze oszczędności w pewnych kategoriach kosztów wpływałyby na pogorszenie warunków studiowania i pracy (m.in. remonty, serwisy, zakup książek, zakup materiałów dydaktyczno-naukowych, wyposażenie). Łącznie wynik finansowy netto Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie był wg stanu na 31 grudnia 2015 r. znacząco wyższy od pierwotnie planowanego. Wynik finansowy netto osiągnięty za 2015 r. wyniósł 4.910.705,47 zł wobec planowanej straty rzędu 10.451.074,00 zł w wariancie bazowym i zysku 7.393.210,00 zł w wariancie najbardziej optymistycznym. 3. Redukcja zadłużenia osiągnięcie wymaganych poziomów wielkości i wskaźników finansowych na tle założeń strategii Dużym wyzwaniem dla SGH, postawionym w ramach realizacji programu naprawczego była redukcja zadłużenia oraz poprawa płynności finansowej. Zdolność Uczelni do bieżącego regulowania zobowiązań jest bardzo ważnym aspektem funkcjonowania, tworzenia pozytywnych relacji z otoczeniem, ugruntowywania pozycji rynkowej oraz budowy zaufania. Utrzymywanie bieżącej płynności finansowej powoduje jednak wzrost zadłużenia Uczelni. W ramach realizacji programu naprawczego uzyskano znaczącą poprawę efektywności gospodarowania środkami pieniężnymi, czego efektem było wygenerowanie wysokich dodatnich przepływów pieniężnych na koniec 2015 roku. Tabela 4. Przepływy pieniężne netto SGH w latach 2010-2015 Rok 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Przepływy pieniężne netto 4 500 861,99 11 365 334,93 3 726 153,74 1 484 344,93 3 589 002,48 17 815 096,15 Źródło: sprawozdania finansowe SGH za lata 2010-2015. Zgodnie z art. 100a ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym: Uczelnia publiczna, w której suma strat netto w okresie nie dłuższym niż pięć ostatnich lat 6

przekracza 25% kwoty dotacji z budżetu państwa otrzymanej w roku poprzedzającym bieżący rok budżetowy na zadania, o których mowa w art. 94 ust. 1 pkt 1, jest obowiązana do opracowania programu naprawczego. Tabela 5. Skumulowana strata netto w okresie pięciu lat (w tys. zł) Planowana strata skumulowana - 6.088.686,00 Faktyczna strata skumulowana + 8.429.716,57 Planowana dotacja 2015 91.683.161,00 Uzyskana dotacja 2015 109.310.900,00 Planowany wskaźnik do programu naprawczego 6,6% Faktyczny wskaźnik do programu naprawczego brak straty skumulowanej Uzyskany wynik jest znacząco lepszy od prognozowanego w Strategii i oznacza, że jeden z powodów objęcia SGH programem naprawczym został wyeliminowany. W tym kontekście przywołać należy następujące fakty: zgodnie ze sprawozdaniami SGH za 2015 r. nie występują w dającej się przewidzieć przyszłości okoliczności wskazujące na ryzyko zagrożenia prowadzenia działalności przez Szkołę (niemożność obsługi zadłużenia, jeśli miałaby mieć miejsce, stanowiłaby taką właśnie okoliczność); opinia oraz raport niezależnego biegłego rewidenta z badania sprawozdania finansowego za 2015 rok potwierdza zarówno brak zagrożenia kontynuacji przez SGH działalności, jak również brak zagrożenia związanego z utratą płynności finansowej; program naprawczy SGH nastawiony jest na uzyskanie trwałej równowagi finansowej, co implikuje kontynuację inwestycji prorozwojowych, nawet jeśli ich wstrzymanie lub zaprzestanie wiązałoby się z szybką redukcją zobowiązań i poprawą kluczowych wskaźników. Ilustrując wymienione spostrzeżenia w sposób bardziej szczegółowy, zauważyć trzeba (tabela 6): wzrost aktywów obrotowych związany jest głównie ze wzrostem wartości środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym; 7

wyraźny spadek zobowiązań długoterminowych związany jest ze spłatą pożyczki zaciągniętej na dofinansowanie termomodernizacji budynku A, a także ze spadkiem rozrachunków z tytułu otrzymanych kaucji; wzrost rezerwy na zobowiązania związany z uzyskaną dotacją MNiSW na rozbiórkę budynku F w wysokości 5 mln złotych, otwierającą przed Uczelnią nowe perspektywy inwestycyjne (na dzień sporządzania niniejszego sprawozdania prace rozbiórkowe przebiegają zgodnie z harmonogramem); nieznaczny wzrost poziomu rozliczeń międzyokresowych przychodów; niewielki wzrost wartości aktywów ogółem; wzrost wartości funduszy własnych. Tabela 6. Wybrane pozycje rachunkowe SGH w latach 2014-2015 Wybrane pozycje rachunkowe 2014 2015 2015/2014 (%) aktywa obrotowe 24 548 657,52 41 028 553,38 167% środki trwałe w budowie 453 259,50 305 247,35 67% zobowiązania i rezerwy na zobowiązania 79 011 053,97 92 302 585,96 117% zobowiązania ogółem 21 968 251,37 20 119 420,98 92% rezerwy na zobowiązania 15 258 770,65 21 681 144,76 142% zobowiązania długoterminowe 467 594,39 278 991,97 60% zobowiązania krótkoterminowe 21 500 656,98 19 840 429,01 92% krótkoterminowe RMP 41 784 031,95 48 553 371,31 116% aktywa ogółem 108 282 409,40 128 351 054,04 119% fundusz własny 29 271 355,43 36 048 468,08 123% Źródło: sprawozdania finansowe SGH za lata 2014-2015. Odnosząc opisywane kategorie rachunkowe do pozycji ekonomicznej Szkoły, warto posłużyć się wskaźnikami dźwigni finansowej (tj. proporcji zobowiązań w strukturze finansowej SGH), jak i miarami płynności finansowej (tj. zdolności do terminowej obsługi zobowiązań). W tym kontekście SGH cechowała się w 2015 r. w porównaniu z poprzednim rokiem: lepszym wskaźnikiem płynności bieżącej; spadkiem udziału zobowiązań Uczelni w finansowaniu działalności; malejącą wartością wskaźnika służącego do oceny płynności finansowej, obliczonego zgodnie z wytycznymi wynikającymi z rozporządzenia MNiSW w sprawie zakresu i realizacji programu naprawczego. 8

Tabela 7. Wybrane wskaźniki płynności finansowej SGH w latach 2012-2015 Wskaźniki płynności finansowej wskaźnik bezpieczny 2015 2014 2013 2012 Wskaźnik płynności finansowej I stopnia 1.2-2,0 0,53 0,36 0,29 0,31 Wskaźnik płynności finansowej II stopnia 1,0 0,51 0,34 0,27 0,29 Wskaźnik płynności finansowej III stopnia 0,1-0,2 0,46 0,26 0,21 0,20 Wskaźnik zadłużenia MNiSW poniżej 1,0 1,65 2,53 3,24 2,51 Źródło: obliczenia na podstawie danych finansowych SGH za lata 2012-2015. 4. Zakończenie Strategia racjonalizacji zarządzania finansami SGH w roku 2015 była kontynuacją procesu rozpoczętego w latach poprzednich oraz podporządkowana była ogólnej strategii reformy uzgodnionej w czasie wyborów władz akademickich w 2012 roku, a w szczególności decentralizacji decyzji, przy starannie prowadzonym monitoringu i komunikowaniu jego wyników społeczności akademickiej i decydentom. Dzięki odnotowaniu w roku 2015 po raz kolejny wysokiego, dodatniego wyniku finansowego Uczelnia wyeliminowała jeden z dwóch powodów objęcia programem naprawczym (dotyczący wysokości skumulowanej straty). Strategia reformy przewidująca konsekwentną realizację trzech równolegle prowadzonych procesów procesu usprawnienia funkcjonującego systemu, tak by skutecznie sprostał zadaniom bieżącego funkcjonowania oraz zrealizowania reformy, procesu ciągłego dostosowywania się do wymogów zmieniających się regulacji krajowych oraz do kryteriów procesów akredytacyjnych, wreszcie procesu zmian strukturalnych, została sukcesywnie wdrożona. W Strategii zmian w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie w latach 2012-2015. Program naprawczy określono harmonogram realizacji programu naprawczego Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie w podziale na zdefiniowanych 21 działań wraz z terminami ich realizacji określonymi głównie na 2013 r. Szczegółowe ich omówienie przedstawiano Senatowi w kwartalnych informacjach z realizacji Strategii. Oprócz zgodnego z planem wdrożenia większości punktów podjęto szereg działań komplementarnych, głównie w obszarze kontroli kosztów i ponoszonych wydatków, zmian proceduralnych oraz usprawnień administracyjnych, co stanowiło naturalny początek procesu, którego kontynuacja przyniosła znaczącą poprawę kondycji finansowej Uczelni. 9