Benchmarking narzędzie efektywnej kontroli zarządczej w urzędach miast na prawach powiatu, urzędach gmin i starostwach powiatowych

Benchmarking narzędzie efektywnej kontroli zarządczej w urzędach miast na prawach powiatu, urzędach gmin i starostwach powiatowych IX. Egzekwowanie zaległości podatkowych z tytułu podatku od nieruchomości Katowice, 1 lipca 2014 r. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Spośród gmin uczestniczących w projekcie Benchmarking kompetencje w zakresie występowania w charakterze organu egzekucyjnego przysługiwały w 2013 r. następującym 17-stu prezydentom miast na prawach powiatu: Bielsko-Biała, Bydgoszcz, Bytom, Chorzów, Częstochowa, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jaworzno, Kalisz, Lublin, Mysłowice, Ruda Śląska, Rybnik, Sosnowiec, Tarnów, Tychy, Zabrze

Udział zaległości z tytułu podatku od nieruchomości w liczbie tytułów i kwocie podlegającej egzekucji 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 37% 23% 66% 60% 61% 59% 45% 46% 20% 24% 27% 30% 43% 53% 39% 22% 16% 69% 56% 43% 43% 43% 48% 28% 32% 27% liczba tytułów kwota tytułów

Zaległości z tytułu podatku od nieruchomości Stanowią większość liczby tytułów podlegających egzekucji Dąbrowa Górnicza, Rybnik, Ruda Śląska, Tychy Stanowią 40-50% liczby tytułów: Jaworzno, Mysłowice Stanowią 30-40% liczby tytułów: Bielsko-Biała, Kalisz, Lublin Stanowią 20-30% liczby tytułów: Bydgoszcz, Bytom, Częstochowa, Gliwice, Sosnowiec, Zabrze Stanowią poniżej 20% liczby tytułów: Chorzów, Tarnów

Pytanie VIII.1 Liczba wszystkich etatów (przeliczeniowych) realizujących zadanie egzekucji zaległości podatkowych (całej komórki organizacyjnej) - średnia z roku Chodzi o wszystkich pracowników (przeliczonych na wszystkie etaty) zajmujących się egzekucją bez względu na to czy dotyczy to podatku od nieruchomości czy innych podatków, opłat itp. Ujmujemy zarówno zaległości podatkowe i niepodatkowe, czyli wszystkich pracowników egzekucji, również bez względu na to czy i z jakiego tytułu otrzymują prowizje. Proszę zauważyć, że ujmujemy wszystkich, również osoby na stanowiskach kierowniczych zajmujących się egzekucją (np. kierownik komórki egzekucyjnej/referatu egzekucji w całości lub naczelnik wydziału podatków w odpowiadającej części egzekucji np. 0,25). Ujmujemy wszystkich pracowników komórki egzekucyjnej, bez względu wykonywane czynności i bez względu na to czy zajmują się egzekucją podatku od nieruchomości, innych należności podatkowych, czy niepodatkowych.

Liczba etatów komórki egzekucyjnej Bydgoszcz Lublin Zabrze Jaworzno Mysłowice Ruda Śląska Tychy Tarnów Sosnowiec Rybnik Kalisz Gliwice Dąbrowa Górnicza Częstochowa Chorzów Bytom Bielsko-Biała 3 3 4 5,1 5,5 6,25 7 7,4 8 8 8 8 8,25 9,25 9,5 12,08 0 2 4 6 8 10 12 14 13

Liczba tytułów wykon. / 1 etat Liczba wszystkich tytułów wykonawczych podlegających egzekucji w danym roku na dzień 31.12.2013 obejmująca również tytuły wyegzekwowane w danym roku (dotyczy także innych zaległości niż wynikające z podatku od nieruchomości, zarówno podatkowe jak i niepodatkowe, np. mandaty itp.) Liczba wszystkich etatów (przeliczeniowych) realizujących zadanie egzekucji zaległości podatkowych (całej komórki organizacyjnej) - średnia z 2013 roku

760 1417 1598 1821 1872 2288 2761 2565 2928 3453 3959 4800 4805 5113 5669 5937 6629 Liczba TW podlegających Bydgoszcz egzekucji/ 1 etat 7000 6000 Bytom Chorzów Rybnik Gliwice Bielsko-Biała Sosnowiec Częstochowa 5000 4000 3329 3000 2000 1000 0

462 020 698 673 794 364 999 058 1 179 219 1 226 024 1 435 713 1 976 095 2 577 332 2 675 438 2 740 930 3 194 490 3 228 289 3 836 819 3 994 031 4 543 081 7 198 304 Kwota TW podlegających egzekucji / 1 etat 8 000 000 7 000 000 Chorzów Bytom Gliwice Bielsko-Biała Rybnik Dąbrowa Górnicza Częstochowa Lublin Sosnowiec 6 000 000 5 000 000 4 000 000 3 000 000 2,28 mln zł 2 000 000 1 000 000 0

Liczba i kwota TW podlegających egzekucji w 2012 r. 6000 5000 4000 3081 Liczba TW / 1 etat - wyniki powyżej średniej w latach 2012-2013 Bytom, Sosnowice, Rybnik, Chorzów, Częstochowa 3368 3811 3742 4649 5238 5545 3000 2113 2366 2747 2878 2000 1,18 mln zł 1000 1522 1544 1296 785 870 517 1228 922 1317 1320 1551 990 0 kwota tytułów wykonawczych/1 etat (w tysiącach zł.) liczba tytułów wykonawczych /1 etat

ŚLĄSKI ZWIĄZEK GMIN I POWIATÓW ul. Stalmacha 17 40-058 Katowice tel.: +4832/ 251 10 21, 609 03 50, fax.: +4832/ 251 09 85, 609 03 61 Kwota wyegzekwowana ogółem na dz. 31.12.2013 (obejmuje także inne wyegzekwowane zaległości niż wynikające z podatku od nieruchomości, bez odsetek i kosztów egzekucyjnych, zaległości dot. także lat poprzednich) 6 WSKAZNIK SKUTECZNOŚCI (1). % Kwota zaległości podlegających egzekucji ogółem na dzień 31.12.2013 bez odsetek i kosztów egzekucji (obejmuje także inne zaległości niż wynikające z podatku od nieruchomości, zaległości dotyczą także poprzednich lat) Wskaźnik skuteczności egzekucji podatku od nieruchomości: Ten sam wskaźnik tylko dla podatku od nieruchomości

Ogółem (1) Bydgoszcz (12,5 / 6,5 mln zł) 50% 45% 40% Jaworzno (3,1 / 6,3 mln) Ruda Śląska (2,7 / 8,3 mln) Tychy (0,9 / 3,7 mln) Zabrze (1,7 / 7,5 mln) 49% 35% 32% 30% 25% 22% 24% 20% 15% 10% 6% 6% 6% 7% 7% 8% 11% 12% 12% 12% 14% 16% 5% 0%

Podatek od nieruchomości (1) 120% 100% 80% Bydgoszcz (11,2 / 3,1 mln zł) Jaworzno (2,7 / 2,7 mln) Lublin (2,8/5,6 mln) Tychy (0,6 / 1,6 mln) Zabrze (1,7 / 7,5 mln) 102% 60% 51% 40% 35% 39% 21% 22% 23% 26% 28% 20% 9% 9% 11% 11% 11% 13% 15% 0%

ŚLĄSKI ZWIĄZEK GMIN I POWIATÓW ul. Stalmacha 17 40-058 Katowice tel.: +4832/ 251 10 21, 609 03 50, fax.: +4832/ 251 09 85, 609 03 61 Kwota wyegzekwowana ogółem na 31.12.2013 (obejmuje także inne wyegzekwowane zaległości niż wynikające z podatku od nieruchomości, bez odsetek i kosztów egzekucyjnych, zaległości dot. także lat poprzednich) WSKAZNIK SKUTECZNOŚCI (2) Kwota zaległości podlegających egzekucji ogółem na dzień 31.12.2013 bez odsetek i kosztów egzekucji (obejmuje także inne zaległości niż wynikające z podatku od nieruchomości, zaległości dotyczą także poprzednich lat) 6 + Kwota wyegzekwowana ogółem na 31.12.2013 (obejmuje także inne wyegzekwowane zaległości niż wynikające z podatku od nieruchomości, bez odsetek i kosztów egzekucyjnych, zaległości dot. także lat poprzednich). % Wskaźnik skuteczności egzekucji podatku od nieruchomości: Ten sam wskaźnik tylko dla podatku od nieruchomości

Ogółem (2) 70% 60% 50% Bydgoszcz Jaworzno Ruda Śląska Tychy Zabrze 66% 40% 33% 30% 24% 20% 10% 6% 6% 6% 6% 7% 7% 10% 10% 11% 11% 12% 14% 18% 20% 0%

Podatek od nieruchomości (2) 80% 78% 70% 60% 50% Bydgoszcz Jaworzno Lublin Tychy Zabrze 50% 40% 34% 30% 20% 10% 8% 8% 10% 10% 10% 12% 13% 18% 18% 19% 20% 22% 26% 28% 0%

Wskaźnik skuteczność egzekucji - ogólny (2) Skuteczność a stopa bezrobocia 35% 33% 30% 25% 20% 20% 24% 18% Jaworzno Dąbrowa Górnicza Lublin Zabrze (pow. 10%) 15% 10% 10% 12% 11% 14% 10% 11% 5% 6% 6% 6% 7% 7% 6% 0% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% Stopa bezrobocia

Wskaźnik skuteczności - ogółem (2) Skuteczność egzekucji a udział tytułów egzekucyjnych dot. podatku od nieruchomości w ogólnej liczbie tytułów 35% 30% 25% 20% Jaworzno Kalisz Lublin Zabrze 15% 10% 5% 0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Wskaźnik istotności - liczba tytułów

Wskaźnik skuteczności - ogółem (2) Skuteczność egzekucji a udział tytułów egzekucyjnych dot. podatku od nieruchomości w ogólnej kwocie tytułów 35% 33% 30% 25% Tychy Ruda Śląska 24% 20% 18% 20% 15% 10% Lublin 11% 10% 12% 10% 14% 11% 5% 6% 6% 6% 7% 7% 6% 0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Wskaźnik istotności - kwota tytułów

Wskaźnik skuteczności ogółłem (2) Skuteczność a efektywność 35% 33% 30% 25% 24% 20% 20% 18% 15% 10% 14% 11% 11% 10% 12% 10% 5% 6% 7% 7% 6% 6% 6% 0% 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 Wskaźnik efektywności liczba tytułów

Cel ogólny Maksymalizacja ściągalności podatku od nieruchomości poprzez optymalizację procesu egzekucji. Cel operacyjny dla potrzeb benchmarkingu Corocznie wzrost o co najmniej 5% wyegzekwowanych zaległości w stosunku do kwoty zaległości ogółem

Weryfikacja realizacji celu - przykład Urząd Miasta X wyegzekwował w 2012 r. 2.000.000 zł. Kwota zaległości ogółem na 31.12.2012 wyniosła 10.000.000 zł. (2.000.000 / 10.000.000 *100% = 20%) Urząd Miasta X wyegzekwował w 2013 r. 2.350.000 zł. Kwota zaległości ogółem na 31.12.2013 wyniosła 10.000.000 zł (2.350.000 / 10.000.000 *100% = 23,5%) Wzrost o 3,5% (cel nie został osiągnięty)

Weryfikacja realizacji celu 10% 5% 0% -5% 5% Tychy 3% Kalisz -6% -6% -4% -4% -3% -2% -1% Częstochowa -10% -15% -20% -15% -18%

Podsumowanie 2011-2013 Spadek kwoty zaległości ogółem podlegającej egzekucji na 31.12.2013 w stosunku do 31.12.2011: Tychy Spadek kwoty zaległości podlegających egzekucji w 2012-2013: Chorzów, Dąbrowa Górnicza Systematyczny wzrost kwoty wyegzekwowanej w latach 2011-2013: Rybnik Wzrost kwoty wyegzekwowanej w 2012-2013: Kalisz

Pytanie VIII.12. Roczne koszty ponoszone przez urząd na funkcjonowanie komórki egzekucyjnej - łączne koszty wypłaconych wynagrodzeń i prowizji pracowników realizujących zadanie W odpowiedzi na to pytanie chodzi o podanie wszystkich realnych kosztów ponoszonych na funkcjonowanie komórki egzekucyjnej przez dany urząd w zakresie wynagrodzeń, zatem również dodatkowe wynagrodzenia roczne, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, prowizje, nagrody, składki na ubezpieczenia społeczne. Bierzemy pod uwagę wynagrodzenie wraz z pochodnymi. Nie wliczamy natomiast zasiłków chorobowych, macierzyńskich płaconych z ZUS-u. Koszty dotyczą całego zespołu egzekucyjnego wyliczonego w pyt. VIII.1

ŚLĄSKI ZWIĄZEK GMIN I POWIATÓW ul. Stalmacha 17 40-058 Katowice tel.: +4832/ 251 10 21, 609 03 50, fax.: +4832/ 251 09 85, 609 03 61 Roczne koszty ponoszone przez urząd na funkcjonowanie komórki egzekucyjnej - łączne koszty wypłaconych wynagrodzeń i prowizji pracowników realizujących zadanie (za wyjątkiem gmin gdzie zadanie realizuje 1 etat) 6 WSKAZNIK SKUTECZNOŚCI FINANSOWEJ. % Kwota wyegzekwowana ogółem na dz. 31.12.2013 (obejmuje także inne wyegzekwowane zaległości niż wynikające z podatku od nieruchomości, bez odsetek i kosztów egzekucyjnych, zaległości dot. także lat poprzednich) Wskaźnik skuteczności egzekucji podatku od nieruchomości: Ten sam wskaźnik tylko dla podatku od nieruchomości

Wskaźnik skuteczności finansowej 80% Bydgoszcz 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Jaworzno Ruda Śląska Chorzów Rybnik 6% 9% 14% 16% 16% 17% 19% 20% 22% 24% 25% Kalisz 31% 32% 34% 35% 36% 71% 18,25% 0%

Wynagrodzenie prowizyjne (rozp.w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych 5. 1. Pracownikowi samorządowemu zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę może być przyznane dodatkowe wynagrodzenie prowizyjne za osobiste wykonywanie czynności z zakresu egzekucji administracyjnej należności pieniężnych, zwane dalej wynagrodzeniem prowizyjnym. 2. Wynagrodzenie prowizyjne, obliczane od bezpośrednio ściągniętej kwoty należności pieniężnych, objętych jednym tytułem wykonawczym, nie może przekraczać dwukrotnej wysokości najniższego wynagrodzenia zasadniczego. 3. Miesięczne wynagrodzenie prowizyjne nie może przekraczać pięciokrotnej wysokości najniższego wynagrodzenia zasadniczego. 4. Wynagrodzenie prowizyjne wypłaca się w okresach miesięcznych. 5. Szczegółowe warunki przyznawania wynagrodzenia prowizyjnego oraz jego wysokość określa pracodawca samorządowy w regulaminie wynagradzania.

Systemy prowizyjne podobieństwa i różnice 14 z 17 urzędów stosowało w 2013 r. system prowizyjny dla pracowników egzekucji Prowizje miały najczęściej charakter indywidualny, zespołowy w Rybniku i Częstochowie Różnicowanie prowizji dla poborców i inspektorów Dąbrowa Górnicza, Sosnowiec Rozbudowane elementy kontroli szczegółowe zarządzenie w sprawie organizacji pracy komórki egzekucyjnej - Bytom

Wynagrodzenie prowizyjne porównanie stawek prowizyjnych Mysłowice Tarnów Bielsko-Biała 7,500% 8,000% 7,000% 8,000% 7,000% 6,000% 5,000% 5,000% 4,000% 4,000% 3,000% 2,000% 1,000% 0,000% 13 12 11 10 9 8 7 6 5 1 bezpośrednio 2 wyegzekwowane kwoty 3 4 Tarnów, Chorzów zajęcie wynagordzenia

Wynagrodzenie prowizyjne kwota maksymalna 6000 5500 5500 3300 5500 5500 5500 5500 5500 5500 5500 5500 5500 5000 4400 4000 3300 3000 2100 2000 1000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Pyt. 5 Kwota zaległości podlegających egzekucji ogółem na dzień 31 grudnia danego roku bez odsetek i kosztów egzekucji (obejmuje także inne zaległości niż wynikające z podatku od nieruchomości, zaległości dotyczą także poprzednich lat) 1.000.000 Pyt 8. Kwota wyegzekwowana ogółem za dany rok na dz. 31.12(obejmuje także inne wyegzekwowane zaległości niż wynikające z podatku od nieruchomości, bez odsetek i kosztów egzekucyjnych, zaległości dot. także lat poprzednich) 500.000 Pyt 7. Kwota zaległości ogółem objęta tyt. egzekucyjnymi w danym roku (obejmuje zaległości istniejące na 31.12 danego roku +kwotę zaległości wyegzekwowanych w danym roku). Zaległości dot. lat poprzednich??? 1.500.000

Szukając dobrych praktyk Bydgoszcz UM Bydgoszczy w 2013 r. osiągnął jednocześnie: Bardzo wysokie wskaźniki skuteczności egzekucji podatku od nieruchomości oraz ogólnej kwoty wyegzekwowane/kwoty podlegające do egzekucji??? Liczba tytułów wykonawczych w przeliczeniu na etaty wyższa niż średnia w grupie porównawczej Korzystny wskaźnik skuteczności finansowej

Szukając dobrych praktyk Tychy UM Tychy w 2013 r. osiągnął jednocześnie: wskaźnik skuteczności egzekucji podatku od nieruchomości powyżej średniej w miastach na prawach powiatu (39%) kwoty wyegzekwowane/kwoty podlegające do egzekucji wskaźnik skuteczności egzekucyjnej ogółem powyżej średniej w grupie porównawczej (24%) liczba tytułów wykonawczych w przeliczeniu na etaty wyższa niż średnia w grupie porównawczej Niski koszt na osobę zatrudnioną w komórce egzekucyjnej Blisko realizacji celu operacyjnego zadania w benchmarkingu (3%)

Szukając dobrych praktyk Jaworzno UM Jaworzno w 2013 r. osiągnął jednocześnie: wskaźnik skuteczności egzekucji podatku od nieruchomości i wskaźnik egzekucji ogólnej jedne z najwyższych w miastach na prawach powiatu kwoty wyegzekwowane/kwoty podlegające do egzekucji jeden z najlepszych wskaźników skuteczności finansowej

Szukając dobrych praktyk Zabrze UM Zabrze w 2013 r. osiągnął jednocześnie: wskaźnik skuteczności egzekucji podatku od nieruchomości i wskaźnik egzekucji ogólnej powyżej średniej w miastach na prawach powiatu (kwoty wyegzekwowane/kwoty podlegające do egzekucji) niski koszt na osobę zatrudnioną w komórce egzekucyjnej

Szukając dobrych praktyk Lublin UM Lublin w 2013 r. osiągnął jednocześnie: Wysokie wskaźniki skuteczności egzekucji podatku od nieruchomości uzyskiwane w relatywnie trudniejszej sytuacji gospodarczej niż część miast w grupie porównawczej Wysoka kwota tytułów egzekucyjnych / 1 etat

Szukając dobrych praktyk Chorzów UM Chorzów w 2013 r. osiągnął jednocześnie: Wysokie wskaźniki efektywności (liczba i kwota tytułów na etat), Niska liczba deklarowanych etatów pracowników komórki egzekucyjnej Spadek kwoty zaległości podlegających egzekucji na 31.12.2013 w stosunku do 31.12.2012

Szukając dobrych praktyk Ruda Śląska UM Ruda Śląska w 2013 r. osiągnął jednocześnie: Wysokie wskaźniki skuteczności egzekucji ogólnej (lepsza niż podatku od nieruchomości) Korzystne wskaźniki skuteczności finansowej

Zmiany w rozporządzeniach dot. egzekucji w 2014 r. Rozp. MF z dnia 20 maja 2014 r. w sprawie trybu postępowania wierzycieli należności pieniężnych przy podejmowaniu czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych (Dz. U. poz. 656) Rozp. MF z dnia 16 maja 2014 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych w egzekucji należności pieniężnych (Dz. U. poz. 655) Rozp. MF z dnia 20 maja 2014 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia biegłego skarbowego (Dz. U. poz. 654) Rozporządzenia weszły w życie 21 maja 2014 r.

Marcin Smala Śląski Związek Gmin i Powiatów e-mail: benchmarking@silesia.org.pl www.benchmarking.silesia.org.pl Tel: 32 77 60 160, 77 60 161 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego