OCENA STANU ZAGROśENIA I ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOWODZIOWEGO POWIATU PUŁTUSKIEGO

POWIATOWE CENTRUM ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO W PUŁTUSKU OCENA STANU ZAGROśENIA I ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOWODZIOWEGO POWIATU PUŁTUSKIEGO Dyrektor Wydziału Zarządzania Kryzysowego dr Robert Dynak WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO PUŁTUSK LISTOPAD 2013

I. PODSTAWY PRAWNE OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ W POWIECIE Zadania własne w zakresie ochrony przeciwpowodziowej określa art. 4 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 595 ze zm.), który zobowiązuje władze samorządowe do: ochrony przeciwpowodziowej w tym wyposaŝania i utrzymania powiatowego magazynu przeciwpowodziowego. Z kolei art.12 pkt 9d cyt. ustawy powierza Radzie Powiatu dokonywanie oceny stanu bezpieczeństwa przeciwpoŝarowego i zabezpieczenia przeciwpowodziowego powiatu. Artykuł 34 ust.1a cyt. ustawy nakłada na Starostę obowiązek opracowywania planu operacyjnego ochrony przed powodzią oraz ogłaszanie i odwoływanie pogotowia i alarmu przeciwpowodziowego. Art. 17 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 89, poz. 590 ze zm.) uprawnia Starostę do kierowania bezpieczeństwem na terenie powiatu w czasie zagroŝenia powodziowego oraz w przypadku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego - art. 7 ustawy z dnia 18 kwietnia 2002r. o stanie klęski Ŝywiołowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 62, poz. 558 ze zm.). II. OCENA ZAGROśENIA POWODZIOWEGO Powiat pułtuski jest w duŝym stopniu zagroŝony powodziowo. Przez powiat przepływa rzeka Narew, która stwarza realne zagroŝenie powodziowe dla ok. 6 tys. mieszkańców gmin: Pułtusk, Obryte, Zatory, Pokrzywnica. Katastrofalne zatopienia w powiecie pułtuskim miały miejsce między innymi w latach 1958, 1979. Lp. 1. Zestawienie charakterystycznych stanów wody dla posterunków wodowskazowych Wodowskaz Zambski Kościelne Km Rzeki Rzędna zera wodowskazu Stan ostrzegawczy Stan alarmowy Rzędna podczas powodzi kwiecień 1979 r. Abs. max w cm powódź 1979 r. 81.2 79.02 420 480 85,36 634 2. Pułtusk 63.3 77.32 380 400 83,02 570 Aktualna sytuacja zagroŝenia powodziowego Obecnie sytuacja zagroŝenia powodziowego jest stabilna i nie stwarza zagroŝenia powodziowego. Aktualnie stany wody w Narwi na wodowskazach w Zambskach Kościelnych i łacie wodowskazowej w Pułtusku utrzymują się w strefie wody średniej. 2

Analiza zagroŝenia powodziowego w powiecie pułtuskim Na podstawie obserwacji wiadomo, Ŝe zagroŝenie powodziowe w powiecie pułtuskim występuje praktycznie, co roku w szczególności w okresie zimowo-wiosennym i moŝe być spowodowane gwałtownymi roztopami duŝych mas śniegowych w dorzeczu Narwi oraz zatorami śryŝowo-lodowymi. W okresie letnim zagroŝenie powodziowe moŝe wystąpić w wyniku długotrwałych i gwałtownych opadów, które mogą dotyczyć nie tylko rejonów w pobliŝu rzeki Narew, ale równieŝ jej dopływów oraz innych terenów w powiecie pułtuskim. W okresie zimowym w czasie wystąpienia zatorów lodowych moŝe dojść do gwałtownych, trudnych do kontrolowania przyborów wód, które mogą powodować zatopienia terenów bezpośredniego zagroŝenia powodziowego tj. niechronionych urządzeniami technicznymi, a w przypadku stanów wód katastrofalnych równieŝ rejonów pośredniego zagroŝenia powodziowego, które są chronione przez urządzenia przeciwpowodziowe. Przewidywany maksymalny obszar zatopień moŝe wynieść ok. 25 km 2, z tego 4,4 km 2 zwartej zabudowy miasta Pułtuska. Z obserwacji wynika, Ŝe w okresie zimowym wpływ na poziom wód i utrzymywanie się pokrywy lodowej mają warunki atmosferyczne oraz zrzuty wody z elektrociepłowni w Ostrołęce. WaŜną rolę dla poziomu wody w rzece Narew spełnia zapora w Dębem, która reguluje ilość zrzutu wody z Zalewu Zegrzyńskiego do Wisły. Na podstawie doświadczeń z akcji powodziowych z ubiegłych lat wiadomo, Ŝe utrzymywanie się ujemnych temperatur będzie wpływało korzystnie na stan wód, natomiast wahania temperatury moŝe powodować przesuwanie się mas lodowych i tworzenie zatorów, powodujących gwałtowny przybór wód w rzece Narew. Podczas zatorów lodowych wskazania na wodowskazach mogą być nieadekwatne do poziomu wód w rejonach zagroŝenia. Stąd teŝ w miarę przesuwania się zatoru lodowego w dół rzeki, mogą być zagroŝone miejscowości, w szczególności połoŝone w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki oraz niechronione wałami przeciwpowodziowymi. Sytuacja ta wymaga stałego monitorowania zagroŝeń przez słuŝby powiatowe i gminne. Do rejonów najbardziej zagroŝonych bezpośrednim zatopieniem naleŝą tereny gminy Pułtusk, Obryte i Pokrzywnica. Są to głównie uŝytki zielone mało zurbanizowane, na których znajduje się kilka miejscowości: 6 wsi w gminie Obryte: Zambski Kościelne, Gostkowo, Kalinowo, Sokołowo Włościańskie, Rowy, Rozdziały; 2 wsie w gminie Pułtusk: Szygówek, Pawłówek i posesje posadowione przy ul. Pod Wróblem i Solnej oraz tereny Domu Polonii w mieście Pułtusk; 3 wsie w gminie Pokrzywnica: Karniewek, DzierŜenin, Klusek. Pośrednie zagroŝenie powodziowe występuje w dolinie Narwi w rejonie miasta Pułtuska i gminy Zatory. Na terenach chronionych przez urządzenia techniczne znajdują się m.in. 4 kościoły, zabytki i obiekty uŝyteczności publicznej m.in. Szpital, Przychodnia Zdrowia, Komenda Powiatowa Policji, Komenda Powiatowa Państwowej StraŜy PoŜarnej, Archiwum Państwowe Miasta Stołecznego Warszawy - Oddział w Pułtusku, Powiatowy Urząd Pracy, Dom Polonii, Urząd Miejski, Akademia Humanistyczna, Sąd Rejonowy w Wyszkowie Wydział Zamiejscowy w Pułtusku, Prokuratura, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Dworzec PKS, Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych, Oczyszczalnia Ścieków oraz ujęcie wody dla miasta Pułtuska zlokalizowane na wyspie Rybitew. W pozostałych gminach na terenie powiatu tj.: Gzy, Winnica i Świercze nie istnieje zagroŝenie powodziowe powodowane przez rzekę Narew. Jednak na terenach tych w wyniku roztopów lub intensywnych opadów naleŝy spodziewać się lokalnych podtopień dróg, domów mieszkalnych, obiektów gospodarczych i uŝytków rolnych, zlokalizowanych w zagłębieniach terenowych oraz w pobliŝu cieków wodnych. 3

REJONY BEZPOŚREDNIEGO ZAGROśENIA POWODZIOWEGO (NAJBARDZIEJ ZAGROśONE) Zestawienie aktualnych danych o ilości ludności i mienia (w tym zwierząt) przewidzianego do ewakuacji z terenów bezpośredniego zatopienia powodziowego: GMINA OBRYTE: Zambski Kościelne - 20 osób, inwentarz: bydło - 14 szt., trzoda - 4 szt., Gostkowo - 9 osób, inwentarz: bydło - 12 szt., trzoda - 5 szt., Kalinowo - 33 osoby, inwentarz: bydło - 45 szt., trzoda - 16 szt., Rozdziały - 36 osób, inwentarz: bydło - 74 szt., trzoda - 34 szt., Rowy - 4 osoby, Sokołowo Włościańskie - 54 osoby, inwentarz: bydło - 58 szt., trzoda - 33 szt., Razem w gminie Obryte: 156 osób, inwentarz: bydło - 203 szt., trzoda - 92 szt. GMINA POKRZYWNICA: DzierŜenin - 9 osób, Klusek - 12 osób, Karniewek - l osoba, Gzowo - 3 osoby, Łubienica Superunki - 2 osoby, Pogorzelec - 2 osoby, inwentarz: bydło - 5 szt., trzoda - 5 szt., Razem w gminie Pokrzywnica: 29 osób, inwentarz: bydło - 5 szt., trzoda - 5szt. GMINA ZATORY: Burlaki - 8 osób, inwentarz: bydło - 6 szt., trzoda - 20 szt., Stawinoga - 5 osób, inwentarz: bydło - 4 szt., trzoda - 10 szt., Borsuki Kolonia - 13 osób, inwentarz: bydło - 6 szt., trzoda - 24 szt., Razem w gminie Zatory: 26 osoby, inwentarz: bydło - 17 szt., trzoda - 54 szt. GMINA PUŁTUSK: Pawłówek - l0 osób, inwentarz: bydło - 3 szt., konie - 2 szt., Szygówek - 22 osoby, inwentarz: bydło - 5 szt., trzoda - 10 szt., konie - 6 szt., Pułtusk, ul. Pod Wróblem - 15 osób, Razem w gminie Pułtusk: 47 osób, inwentarz: bydło - 8 szt., trzoda - 10 szt., konie - 8 szt. REJONY POŚREDNIEGO ZAGROśENIA POWODZIOWEGO (CHRONIONE PRZEZ URZĄDZENIA TECHNICZNE) Zestawienie danych o ilości ludności przewidzianego do ewakuacji z terenów pośredniego zatopienia powodziowego: Gmina i Miasto Pułtusk 1. rejon Grabówiec - ok. 300 osób, inwentarz: bydło - 35 szt., trzoda - 33 szt., konie - 3 szt., rejon I - Rynek - 1642 osób rejon II - Stare Miasto - 968 osób rejon III - Popławy Północne -1426 osób rejon IV - Popławy Południowe - 1441 osób Razem w gminie i mieście Pułtusk: ok. 5824 osób, inwentarz: bydła - 43 szt., trzody - 43 szt., koni - 11 szt. 4

ŁĄCZNIE W POWIECIE PUŁTUSKIM na terenie przewidywanego zatopienia powodziowego zamieszkuje: 6035 osób, z tego na terenach bezpośredniego zatopienia 258 osób oraz inwentarz: 267 szt. bydła, 194 szt. trzody, 11 szt. koni. Ewakuację zagroŝonej ludności planuje się prowadzić zgodnie z gminnymi planami ewakuacji II stopnia oraz przyjętymi stanami wód na wodowskazach w Zambskach Kościelnych i łacie wodowskazowej w Pułtusku. Informacje dotyczące stanu urządzeń technicznych chroniących przed powodzią: Łączna długość obwałowania na terenie powiatu wynosi ok. 18 km w tym: zmodernizowany wał prawobrzeŝny chroniący miasto Pułtusk 4,1 km zmodernizowany wał lewobrzeŝny chroniący osiedle Popławy 2,4 km wał chroniący oczyszczalnie ścieków 1,073 km wał chroniący Dom Polonii 0,24 km wał zapory bocznej zbiornika wodnego Dębe chroniący gm. Pułtusk i Zatory 9,5 km Podczas wyŝszych stanów wody w Narwi odpływ z doliny miasta Pułtuska zapewniają dwie pompownie: - Nr 1 na kanale A o wydajności 3 x 250 l/s + 3 x 600 l/s = 2550 l/s - Nr 2 na rowie R-1 o wydajności 2 x 125 l/s + 1 x 34 l/s = 284 l/s Stały nadzór nad monitorowaniem i obroną hydrotechnicznych obiektów przeciwpowodziowych na obszarze powiatu sprawuje: W imieniu Marszałka Województwa Mazowieckiego Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Warszawie Oddział w Ciechanowie Inspektorat w Pułtusku, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej Nadzór Wodny w Dębem dot. zapory bocznej zbiornika Zalewu Zegrzyńskiego stopnia Dębe. Stan zagroŝenia powodziowego moŝe spotęgować uszkodzenie wałów przeciwpowodziowym wywołane przez: bobry, które w latach ubiegłych uszkadzały wał prawobrzeŝny chroniący tereny miasta Pułtuska na odcinku od w km 0 + 140-0 + 340. W wyniku interwencji Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego wał przez administratora został wyprofilowany, ubytki gruntu uzupełniono workami z piaskiem do wysokości ½ skarpy. Pozostałe przestrzenie zasypano piaskiem z ręcznym zagęszczeniem. sufozję, która (występuje w wałach przeciwpowodziowych w trakcie długotrwałego wezbrania) moŝe doprowadzić do zniszczenia struktury wałów, zwłaszcza tych posadowionych na gruncie przepuszczalnym (wały lewobrzeŝnej i prawobrzeŝnej doliny Narwi). Uszkodzenia urządzeń chroniących miasto Pułtusk przed powodzią mogą zaistnieć równieŝ w wyniku: celowego poboru kruszywa z gruntów w pobliŝu wałów przeciwpowodziowych, niewłaściwej obsługi urządzeń technicznych chroniących tereny powiatu przed powodzią, podkopów w obwałowaniu powodowanych przez zwierzęta. We współdziałaniu z Kierownikiem Inspektoratu w Pułtusku Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Warszawie Oddział Ciechanów oraz Starostą Pułtuskim podejmowano starania o skuteczne zabezpieczenie Pułtuska przed powodzią. Dzięki przedsięwzięciom Marszałka i beneficjentom z Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Warszawie, z funduszy Unijnych zostały zmodernizowane wały przeciwpowodziowe chroniące miasto Pułtusk przed powodzią. Działania polegały na wykonaniu na odcinku 1 + 176 do 4 + 060 (wału prawobrzeŝnego) w stopie skarpy odwodnej pionowego ekranu w formie ciągłej przesłony bentonitowo-cementowej grubości 32 cm i głębokości od 6 do 12 metrów. 5

Metodą wgłębnego mieszania gruntu. Od strony nawodnej korpus wału został uszczelniony dodatkowo matą bentonitową ułoŝoną na jego skarpie o grubości 6 mm do rzędnej wody 100 letniej. Działania modernizacyjne na wale lewobrzeŝnym (chroniącym osiedle Popławy) rozpoczęto w 2010 roku, które polegały na wykonaniu na odcinku od mostu Obrońców Pułtuska (droga wojewódzka Nr 618) do 1940 metra w stopie skarpy odwodnej pionowego ekranu w formie ciągłej przesłony bentonitowo-cementowej grubości 32 cm i głębokości od 6 do 12 metrów. Ekran wykonano metodą wgłębnego mieszania gruntu. Kolejny etap modernizacji polegający na wykonaniu umocnień skarpy odwodnej (umocnienie za pomocą bentomaty i geokraty), umocnieniu rowu na międzywalu, naprawie drogi wałowej. Prace modernizacyjne zakończono w listopadzie 2011 roku. Mając na uwadze katastrofalne powodzie, jakie nawiedziły Polskę, moŝna stwierdzić, Ŝe modernizacja wałów przeciwpowodziowych zapewni bezpieczeństwo mieszkańcom Pułtuska. Jednak przy analizie zagroŝenia naleŝy wziąć pod uwagę, Ŝe o skuteczności systemu ochrony przeciwpowodziowej decyduje najsłabszy jego element. Ochrona powodziowa wymaga kompleksowego zmodernizowania urządzeń powodziowych, nie tylko będących w administracji Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Warszawie, ale równieŝ Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie, której Zarząd Zlewni Narwi w Dębem odpowiada za administrowanie zapory bocznej, chroniącej tereny kilku powiatów przed powodzią. Z oceny zagroŝenia i doświadczeń z akcji przeciwpowodziowej wiadomo, Ŝe stan techniczny wału zapory bocznej zbiornika w Dębem chroniący tereny gminy Pułtusk, Zatory, Pokrzywnica wymaga pilnej modernizacji. Korona wału na odcinku Pułtusk - Gąsiorowo jest zaniŝona w stosunku do wałów przeciwpowodziowych w Pułtusku o 0,8 do 1.m. Jest to budowla klasy III. Z informacji Kierownika Nadzoru Wodnego w Pułtusku wynika, Ŝe stan techniczny wału jest monitorowany, uszkodzenia powodowane przez bobry i krety są usuwane. Przepompownie odprowadzające wodę z filtracji i rowów melioracyjnych są sprawne technicznie. Zarząd Zlewni Narwi w Dębem dysponuje 5 tys. worków, które znajdują się na stopniu wodnym w Dębem. Reasumując naleŝy stwierdzić, Ŝe urządzenia powodziowe administrowane przez samorząd województwa są zmodernizowane i zapewniają stabilny poziom bezpieczeństwa, natomiast techniczne urządzenia powodziowe nadzorowane przez administrację rządową tj. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie - Zarząd Zlewni Narwi w Dębem wymagają pilnej modernizacji oraz doprowadzenia do istniejących standardów urządzeń chroniących tereny Pułtuska przed powodzią. III. ANALIZA AKCJI POWODZIOWEJ W 2013 ROKU III. 1. W okresie 2-6 luty 2013 r. W wyniku obfitych opadów deszczu oraz intensywnego topnienia śniegu w ostatnich dniach stycznia 2013 r nastąpił gwałtowny przybór wód w rzece Narew, spowodowany przemieszczaniem się zatoru lodowego przez tereny powiatu pułtuskiego. W związku z przekroczeniem stanów ostrzegawczych Starosta Pułtuski w dniu 2 lutego 2013 r. od godz. 9:30, zarządzeniem Nr 7/2013 z dnia 2 lutego 2013r. wprowadził pogotowie przeciwpowodziowe na terenie powiatu pułtuskiego dla gmin: Obryte, Pułtusk, Pokrzywnica, Zatory. Poziom wody gwałtownie wzrastał i zbliŝał się do stanu alarmowego. W dniu 3 lutego 2013 roku (niedziela) w PCZK odbyła się odprawa grupy operacyjnej powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego z udziałem Burmistrza Miasta Pułtuska, Komendanta Powiatowego Państwowej StraŜy PoŜarnej, Kierownika Nadzoru Wodnego RZGW, Kierownika Inspektoratu w Pułtusku WZMIUW oraz przedstawicieli Komendy Powiatowej Policji w Pułtusku i Wójta Gminy Zatory. Na odprawie dokonano analizy sytuacji oraz postawiono zadania i wyznaczono rejony odpowiedzialności dla słuŝb, inspekcji i straŝy w zakresie monitorowania sytuacji i prowadzenia akcji powodziowej. Po przekroczeniu na łacie wodowskazowej w Pułtusku stanu alarmowego Starosta Pułtuski w dniu 3 lutego 2013 r. od godz. 16:00 zarządzeniem Nr 8/2013 wprowadził na terenie powiatu pułtuskiego alarm powodziowy dla gmin Pułtusk, Zatory, 6

Pokrzywnica. W dniu 5.02.2013r. poziom wody w rzece Narew na terenie powiatu pułtuskiego systematycznie spadał i osiągnął na łacie wodowskazowej w Pułtusku stan 390cm cm (tj. 10 cm poniŝej stanu alarmowego). Starosta Pułtuski zarządzeniem Nr 9/2013 w dniu 5 lutego 2013 r. od godz. 9:00 odwołał alarm powodziowy na terenie powiatu pułtuskiego dla gmin: Pułtusk, Pokrzywnica, Zatory. Po przemieszczeniu się czoła zatoru lodowego w powiecie pułtuskim, nastąpiło dalsze zmniejszenie się poziomu wód w rzece Narew poniŝej stanów ostrzegawczych. W związku ze stałą poprawą sytuacji powodziowej Starosta Pułtuski w dniu 6 lutego 2013 r. zarządzeniem Nr 11/2013 od godz. 8:00 odwołał pogotowie przeciwpowodziowe dla gmin: Pułtusk, Obryte, Pokrzywnica, Zatory. Szczegółową analizę stanów wód zawiera załącznik nr 1 do oceny stanu zagroŝenia i zabezpieczenia przeciwpowodziowego powiatu pułtuskiego. W okresie przemieszczania się zatoru lodowego do najbardziej zagroŝonych rejonów w powiecie pułtuskim naleŝały: w gminie Obryte: Sokołowo Włościańskie (przysiółek Zimna Woda) gdzie woda wystąpiła z koryta rzeki i powodowała zagroŝenie dla 3 gospodarstw oraz miejscowość Rowy gdzie została podtopiona droga asfaltowa. w gminie Pułtusk: miejscowości Szygówek i Pawłówek oraz posesje przy ul. Pod Wróblem, gdzie prowadzono najwięcej działań zapobiegawczych i ratowniczych. W czasie akcji główną uwagę skupiono na: monitorowaniu urządzeń przeciwpowodziowych chroniących miasto Pułtusk oraz tereny gmin Pułtusk, Zatory i Pokrzywnica w zakresie całodobowej obserwacji oraz natychmiastowego zabezpieczenia przecieków i uszkodzeń obwałowania spowodowanych przez bobry. Do najbardziej zagroŝonych odcinków naleŝała zapora boczna zbiornika wodnego w Dębem od Mostu Obrońców Pułtuska do ujścia rzeki Prut. ZaangaŜowanie słuŝb - w czasie akcji przeciwpowodziowej na terenie powiatu pułtuskiego w dniach 30.01-6.02.2013r. w 19 zdarzeniach związanymi z zabezpieczeniem i bezpośrednimi działaniami ratowniczymi brało udział: 85 osób i 26 samochodów bojowych. Akcja powodziowa była koordynowana przez Starostę Pułtuskiego przy pomocy powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego we współdziałaniu z organami zarządzania kryzysowego gmin. Całodobowy przepływ informacji na potrzeby kierowania akcją powodziową zapewniało Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego, obsługiwane przez pracowników wydziału zarządzania kryzysowego starostwa we współdziałaniu z powiatowymi słuŝbami, inspekcjami i straŝami. III. 2. W okresie 22 kwietnia 2 maja 2013 r. W wyniku obfitych opadów deszczu oraz intensywnego topnienia śniegu, w drugiej połowie kwietnia 2013 r. nastąpił gwałtowny przybór wód w rzece Narew. Poziom wody gwałtownie wzrastał i zbliŝał się do stanu ostrzegawczego. Po przekroczeniu na wodowskazie w Zambskach Kościelnych oraz łacie wodowskazowej w Pułtusku stanu ostrzegawczego Starosta Pułtuski w dniu 22 kwietnia 2013 r. od godz. 16:00, zarządzeniem Nr 21/2013 z dnia 22 kwietnia 2013r. wprowadził pogotowie przeciwpowodziowe na terenie powiatu pułtuskiego dla gmin: Obryte, Pułtusk, Pokrzywnica, Zatory. W dniu 2.05.2013r. poziom wody w rzece Narew na terenie powiatu pułtuskiego wynosił poniŝej stanu ostrzegawczego. W związku ze stałą poprawą sytuacji powodziowej oraz z obniŝeniem poziomu wody na rzece Narew poniŝej stanu ostrzegawczego na wodowskazie w Zambskach Kościelnych i łacie wodowskazowej w Pułtusku, Starosta Pułtuski w dniu 2 maja 2013r. zarządzeniem Nr 23/2013 od godz. 19:00 odwołał pogotowie przeciwpowodziowe dla gmin: Pułtusk, Obryte, Pokrzywnica, Zatory. Szczegółową analizę stanów wód zawiera załącznik nr 2 do oceny stanu zagroŝenia i zabezpieczenia przeciwpowodziowego powiatu pułtuskiego. W powiecie pułtuskim ogłoszono pogotowie przeciwpowodziowe: w gminie Obryte, dla miejscowości: Rowy, Sokołowo Włościańskie, Gostkowo, Kalinowo i Zambski Kościelne; w gminie Pułtusk, dla miejscowości: Pułtusk, Pawłówek, Szygówek, Ponikiew i Grabówiec. W czasie akcji główną uwagę skupiono na: monitorowaniu zagroŝenia w gminach, w których zostało wprowadzone pogotowie przeciwpowodziowe i stanu urządzeń przeciwpowodziowych chroniących miasto Pułtusk oraz tereny gmin Pułtusk, Zatory i Pokrzywnica. 7

IV. DZIAŁANIA ZAPOBIEGAWCZE W zakresie przeciwdziałania zagroŝeniom powodziowym w powiecie pułtuskim - zasadne jest, aby organy, do których kompetencji naleŝy administrowanie rzeką Narew oraz zaporą boczną zbiornika w Dębem, podjęły działania związane z modernizacją systemu ochrony przeciwpowodziowej. Wały zapory bocznej są posadowione na gruntach przepuszczalnych, a ich stan techniczny wymaga gruntownej modernizacji z uwagi na zbyt niską rzędną korony wału, brak stabilnej drogi przywałowej, która utrudnia prowadzenie akcji przeciwpowodziowej oraz liczne uszkodzenia spowodowane przez bobry, których populacja stale wzrasta i stwarza realne zagroŝenie powodziowe. Zatory śryŝowo-lodowe wywołują długotrwałe utrzymywanie się wysokich stanów wód, które powodują, Ŝe wały przeciwpowodziowe są nasiąknięte i kaŝda ingerencja w ich konstrukcję moŝe skończyć się katastrofą powodziową, w szczególności dla miasta Pułtuska, gdzie na terenach chronionych przez urządzenia powodziowe zlokalizowane jest szereg instytucji publicznych i obiektów zabytkowych. PowyŜsze potrzeby zostały zgłoszone do Prezesa Rady Ministrów we wspólnym wystąpieniu starosty pułtuskiego, wyszkowskiego i wołomińskiego w marcu 2011 roku. Decyzja w tym zakresie leŝy w kompetencjach administracji rządowej. W zakresie przeciwdziałania podtopieniem gruntów - członkowie powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego w Pułtusku wraz organami gmin, Nadleśniczym oraz ekspertami ds. melioracji, opracowali i sukcesywnie wdraŝają zatwierdzony przez Starostę harmonogram działania w zakresie zapobiegania podtopieniom, wywołanym gwałtownymi roztopami i opadami. Realizacja prac uzaleŝniona jest od moŝliwości finansowych oraz zaangaŝowania właścicieli i administratorów gruntów, przez które przebiegają urządzenia melioracyjne. Odprawa Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego z udziałem organów gmin, dotyczącej oceny stanu ochrony przeciwpowodziowej powiatu pułtuskiego i analizy projektu inwestycji dot. modernizacji Zapory Bocznej Zbiornika Wodnego w Dębem W dniu 15 marca 2013 roku w Sali Rady Powiatu Starostwa Powiatowego w Pułtusku odbyła się odprawa Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego z udziałem organów gmin. W odprawie przewodniczył Wicestarosta Pułtuski, w posiedzeniu udział wzięli m.in.: Burmistrz Miasta Pułtusk, Wójt Gminy Pokrzywnica, Komendant Powiatowy Państwowej StraŜy PoŜarnej w Pułtusku, Kierownik Nadzoru Wodnego w Pułtusku RZGW w Warszawie, Kierownik Inspektoratu w Pułtusku WZMiUW w Warszawie, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Pułtusku, przedstawiciel Gminy Zatory, Dyrektor Wydziału Zarządzania Kryzysowego, Dyrektor Wydziału Rolnictwa Leśnictwa i Ochrony Środowiska oraz inny przedstawiciele wydziałów Starostwa Powiatowego w Pułtusku. Odprawa była poświęcona ocenie stanu ochrony przeciwpowodziowej powiatu pułtuskiego i analizie projektu inwestycji dot. modernizacji Zapory Bocznej Zbiornika Wodnego w Dębem. Głównym celem tej odprawy było wyraŝenie opinii powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego w sprawie realizacji inwestycji Stopień Wodny Dębe pod nazwą Odbudowa zapory bocznej Jeziora Zegrzyńskiego Prut Pułtusk Powiat Pułtusk. Podczas odprawy Kierownik Nadzoru Wodnego w Pułtusku Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie, przedstawił - Projekt inwestycji Stopień Wodny Dębe pod nazwą Odbudowa zapory bocznej Jeziora Zegrzyńskiego Prut Pułtusk Powiat Pułtusk, gm. Pułtusk i Odbudowa zapory bocznej Jeziora Zegrzyńskiego Prut lewostronny Powiat Pułtusk, gm. Pokrzywnica ob. Gzowo. Poinformował, Ŝe w najbliŝszym czasie w powiecie pułtuskim zostanie przeprowadzona przebudowa lewostronnej zapory bocznej Jeziora Zegrzyńskiego na odcinku Prut Pułtusk, połoŝonej wzdłuŝ lewego brzegu rzeki Narwi na terenie gminy Pułtusk, Zatory i Pokrzywnica, na odcinku od ujścia rzeki Prut do mostu drogowego w mieście Pułtusk, tj. od km 0+000 do km 9+200 zapory. W związku z realizacją projektu istniejąca zapora zostanie podwyŝszona o ok. 0,5 m, korona wałów zostanie poszerzona do 3,0 m, półka przywałowa zostanie poszerzona do 4,0 m, podstawa wałów zostanie poszerzona o ok. 4,0 m (w tym 1,5 m w międzywalu), skarpy zostaną wyprofilowane z odpowiednim spadkiem. Zostanie uszczelniony korpus zapory i podłoŝa, na którym zapora została 8

zbudowana, przez wykonanie przesłony przeciwfiltracyjnej z zawiesiny bentonitowo cementowej. Przesłona ta zostanie wykonana metodą szczeliny ciągłej wykonywanej koparką wilokubełkową, tzw. Trencher. Wysokość przesłony będzie wynosić 10,0 m, a szerokość 40 cm. Skarpa odwodna zapory zostanie dodatkowo zabezpieczona przed ryciem zwierząt stalową siatką. Po zakończeniu prac budowlanych skarpy obwałowania zostaną umocnione przez obsiew mieszanką traw na humusie. Członkowie powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego z udziałem organów gmin Pułtusk, Pokrzywnica oraz przedstawiciela gminy Zatory dokonali analizy projektu i nie wnieśli zasadniczych uwag do realizacji inwestycji Stopień Wodny Dębe pod nazwą: Odbudowa zapory bocznej Jeziora Zegrzyńskiego Prut Pułtusk Powiat Pułtusk. Zaznaczyli, Ŝe inwestycja powinna zostać przeprowadzona w jak najkrótszym czasie, w okresie nie stwarzającym zagroŝenia powodziowego. NaleŜy podkreślić, Ŝe modernizacja zapory w znacznym stopniu zapewni skuteczniejszą ochronę przeciwpowodziową dla mieszkańców powiatu pułtuskiego, a zwłaszcza gminy Pułtusk, Zatory i Pokrzywnica. POSIEDZENIE KOMISJI BEZPIECZEŃSTWA I PORZĄDKU STAROSTY ORAZ GRUPY OPERACYJNEJ POWIATOWEGO ZESPOŁU ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO W dniu 22 października 2013r. w sali Rady Powiatu w Pułtusku odbyło się posiedzenie Komisji Bezpieczeństwa i Porządku Starosty oraz Grupy Operacyjnej Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego. Komisja umoŝliwia staroście sprawowanie zwierzchnictwa i nadzoru nad stanem bezpieczeństwa i porządku w powiecie oraz działalnością terenowej administracji rządowej, w tym Policji i innych powiatowych słuŝb, inspekcji i straŝy. Posiedzeniu przewodniczył Wicestarosta Pułtuski a prowadził Dyrektor Wydziału Zarządzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Pułtusku. W odprawie udział wzięli: W-ce przewodniczący Rady Powiatu, Komendant Powiatowy Policji w Pułtusku, Komendant Powiatowy Państwowej StraŜy PoŜarnej w Pułtusku, Przedstawiciel Wojskowego Komendanta Uzupełnień w Wyszkowie, Prezes WOPR w Pułtusku, Komendant StraŜy Miejskiej w Pułtusku, Nadleśniczy Nadleśnictwa Pułtusk, Komendant Posterunku Terenowego Państwowej StraŜy Rybackiej w Pułtusku, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Pułtusku, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pułtusku, Kierownik Inspektoratu WZMiUW w Pułtusku, przedstawiciele Delegatury w Ciechanowie Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie, Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pułtusku, Dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Pułtusku, Dyrektor Wydziału Rolnictwa, Leśnictwa i Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Pułtusku raz Wójtowie i przedstawiciele gmin: Gzy, Obryte, Pułtusk, Pokrzywnica, Świercze, Winnica. Podczas spotkania, odnośnie analizy bezpieczeństwa powodziowego, problematykę stanu technicznego urządzeń przeciwpowodziowych i posiadanych zasobów do akcji ratowniczej przedstawił Kierownik Inspektoratu WZMiUW w Pułtusku. Poinformował o przewidzianej modernizacji pompowni w mieście Pułtusk, którą zaplanowano na 2014 rok oraz o podejmowanych działaniach związanych z wprowadzeniem elektronicznego systemu pomiaru i odczytu stanów wód z łaty wodowskazowej na przepompowni w Pułtusku, który usprawni działanie powiatowych słuŝb, inspekcji i straŝy w czasie powodzi. W zakresie operacyjnego przygotowania do akcji przeciwpowodziowej - Dyrektor Wydziału Zarządzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Pułtusku omówił zagadnienie dotyczące realizacji zadań wynikających z powiatowego i gminnych planów ochrony przed powodzią na terenie powiatu pułtuskiego oraz przedstawił wnioski wypływające z analizy z działań powodziowych na terenie powiatu pułtuskiego w latach 2011-2013. W ostatnich latach alarmy przeciwpowodziowe w powiecie pułtuskim są wprowadzane praktycznie co roku. Jest to związane z warunkami atmosferycznymi i tworzeniem się zjawisk lodowych oraz brakiem systematycznej regulacji koryta rzeki Narew przez bagrowanie. Najbardziej niebezpieczne są rejony bezpośredniego zagroŝenia powodziowego w gminie Obryte i Pułtusk oraz tereny pośredniego zagroŝenia, chronione przez zaporę boczną administrowaną przez Regionalny Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie Zarząd Zlewni Narwi w Dębem (m.in. osiedle Popławy, ul. Wyszkowska, wieś Grabówiec oraz tereny Gminy Zatory i Pokrzywnica). 9

STAN PRZYGOTOWANIA DO AKCJI PRZECIWPOWODZIOWEJ: Za ochronę przeciwpowodziową, w tym kierowanie monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem skutków zagroŝeń na terenie administrowanym bezpośrednio odpowiadają organy zarządzania kryzysowego gmin, wspierane przez podległe im zespoły i centra zarządzania kryzysowego, stanowiące całodobowe słuŝby dyŝurne organów odpowiedzialne za przepływ informacji na potrzeby bezpieczeństwa powodziowego. Powiat wykonuje zadania ponadgminne w przypadku, gdy zagroŝenie przerasta moŝliwości reagującej gminy lub, gdy zagroŝenie wystąpiło na terenie więcej niŝ jednej gminy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami wszystkie zagroŝone powodziowo gminy powołały zespoły zarządzania kryzysowego, przygotowały obsady do zapewnienia całodobowych dyŝurów oraz opracowały i uzgodniły ze starostą plany ewakuacji II stopnia na wypadek wystąpienia masowego zagroŝenia powodziowego. Ponadto gminy oraz powiatowe słuŝby, inspekcje i straŝe otrzymały od PCZK zalecenia w zakresie monitorowania stanu zagroŝenia powodziowego, podejmowania działań stosownie do zaistniałej sytuacji, alarmowania zagroŝonej powodziowo ludności i zakładów pracy oraz sprawdzenia stanu gotowości sił i środków do akcji powodziowej z uwzględnieniem wsparcia wojskowego. W systemie całodobowym funkcjonuje Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego, które na bieŝąco monitoruje sytuacje powodziową oraz zapewnia przepływ informacji na potrzeby bezpieczeństwa we współdziałaniu ze specjalistami z Inspektoratu Melioracji i Urządzeń Wodnych oraz Nadzoru Wodnego w Pułtusku. Całodobowy telefon kontaktowy do Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego jest podany do publicznej wiadomości. W przypadku przekroczenia stanów alarmowych i wystąpienia realnego zagroŝenia - akcję przeciwpowodziową planuje się prowadzić w trzech etapach - zgodnie z powiatowym planem zarządzania kryzysowego. Etap I - dotyczy działań związanych z monitorowaniem i obroną terenów bezpośredniego zagroŝenia powodziowego w gminie Obryte, Pułtusk. Etap II dotyczy monitorowania i obrony technicznych urządzeń przeciwpowodziowych chroniących miasto i gminę Pułtusk, Pokrzywnica i Zatory. Etap III - dotyczy przygotowania i ewakuacji ludności z terenów przewidywanego zatopienia powodziowego. NA POTRZEBY PROWADZENIA AKCJI PRZECIWPOWODZIOWEJ DO DYSPOZYCJI ORGANÓW ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO POWIATU I GMIN PRZEWIDUJE SIĘ WYDZIELIĆ NASTEPUJĄCE SIŁY I ŚRODKI: Komenda Powiatowa Państwowej StraŜy PoŜarnej: 10 funkcjonariuszy, 1 samochód bojowy, 2 - łodzie śrubowe z silnikiem zaburtowym, 2 motopompy szlamowe, 2 motopompy pływające, 1 agregat prądotwórczych z zestawem oświetleniowym, 50 000 worków, 1 samochód terenowy, 1 samochód kwatermistrzowski. Komenda Powiatowa Policji: 50 funkcjonariuszy, 1 łódź motorowa do patrolowania rzeki Narew, 1 samochód terenowy i 2 typu furgon, 1 Quad. Ochotnicze StraŜe PoŜarne: 344 osób, 31 wozy bojowe, pompy szlamowe, agregaty prądotwórcze. Inspektorat w Pułtusku WZMiUW: 13.710 worków, 515 m 2 geowłókniny, 2 agregaty pompowe, 2 łodzie. 10

Organizacje pozarządowe: Starosta Pułtuski zawarł porozumienia z WOPR, z Pułtuskim Klubem Terenowym 4x4 ATV oraz PCK w zakresie współpracy na potrzeby zarządzania kryzysowego. Siły Zbrojne: Starosta Pułtuski oraz Wojskowy Komendant Uzupełnień w Wyszkowie, podpisał protokół uzgodnień dotyczący realizacji przedsięwzięć związanych z reagowaniem kryzysowym. Na podstawie propozycji zgłoszonych przez gminy wystąpiono do Wojskowego Komendanta Uzupełnień w Wyszkowie oraz Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie o pomoc w zabezpieczeniu pododdziałów wojskowych do wsparcia działań organów gmin. Wejście do akcji Sił Zbrojnych nastąpi w ciągu 24 godzin od otrzymania polecenia z MON 1. Łącznie w dyspozycji organów zarządzania kryzysowego gmin i powiatu znajduje się: 487 osób ze słuŝb porządkowo-ratowniczych, 18 autokarów, 10 łodzi wiosłowych, 3 łodzie motorowe, 10 koparek, 6 ciągników z przyczepami, 17 agregatów prądotwórczych, ok. 111.590 szt. worków do podwyŝszania korony wałów i uszczelniania przecieków, ok. 1915 m 2 geowłókniny, 3 napełniacze do worków ppow., 82 łopaty, 5 pomp wysokociśnieniowych, 18 motopompy, 41 szt. radiotelefonów UKF i inny sprzęt ratowniczy. W bezpośredniej dyspozycji starosty jako organu zarządzania kryzysowego powiatu, znajduje się: w ramach systemu świadczeń: 4 samochody cięŝarowe, 2 autobusy, 1 samochód dźwigowy, 3 samochody - wywrotka, 2 koparko-ładowarki, 2 ciągniki z przyczepami, 3 ciągniki samochodowe z naczepami oraz dwie specjalistyczne druŝyny ratownictwa przeciwpowodziowego OC. w ramach wyposaŝenia powiatowego magazynu przeciwpowodziowego: 24.280 worków polipropylenowych, 1400m 2 geowłókniny, 2 przenośne zapory przeciwpowodziowe (kaŝda po 25m), 3 napełniacze do worków ppow. MONO 109, 83 łóŝka polowe, 100 materaców, 3 agregaty prądotwórcze, w tym 1-50 KW do awaryjnego zasilania PCZK i KP PSP, 2 zestawy oświetleniowe, 10 namiotów typ NS 10, namiot operacyjny NP2-36 m 2 z systemem oświetleniowo-grzewczym, 2 łodzie desantowe typu wojskowego z silnikami zaburtowymi, 20 kapoków, 30 szt. łopat, 2 plandeki, 1 folia, 11 radiotelefonów pracujących w sieci zarządzania kryzysowego wojewody mazowieckiego, i inny sprzęt kwatermistrzowski. Z analizy wynika, Ŝe obecny stan wyposaŝenia magazynów przeciwpowodziowych poprawił się, ale w stopniu niewystarczającym do zapewnienia prawidłowego zabezpieczenia prowadzonych działań przeciwpowodziowych i wymaga cyklicznych nakładów finansowych ze strony właściwych organów, gdyŝ zarządzanie kryzysowe, w tym ochrona przeciwpowodziowa, wyposaŝenie i utrzymanie magazynów przeciwpowodziowych naleŝy do zadań własnych samorządów terytorialnych. 1 Szczegółowy zakres potrzeb dot. wsparcia wojskowego oraz dyslokacji i logistycznego zabezpieczenia pobytu wojsk na administrowanym terenie powinny określić gminy - na podstawie realnego zagroŝenia - zgodnie z wnioskami skierowanymi do Wojewody Mazowieckiego oraz na zasadach porozumienia pomiędzy odpowiednimi organami wojskowymi. 11

OCENA STANU TECHNICZNEGO I BEZPIECZEŃSTWA OBIEKTÓW HYDROTECHNICZNYCH ZAPORY BOCZNEJ PRUT I PRUT - PUŁTUSK Kontrole okresowe stanu technicznego i bezpieczeństwa obiektów hydrotechnicznych Stopnia Wodnego Dębe, które były przeprowadzone w 2013 roku przez Kierownika Wydziału Utrzymania Wód i Urządzeń Wodnych RZGW w Warszawie, w obecności przedstawicieli: administratorów urządzeń wodnych, Urzędu Marszałkowskiego, Wojewody Mazowieckiego, IMGW, Starostwa Powiatowego na terenie Powiatu Pułtuskiego Zapory Bocznej Dębe - rzeki Narew i rzeki Prut wykazała: Zapora boczna Prut brzeg lewy i prawy: stan techniczny zapór jest zadowalający, ale moŝe stwarzać zagroŝenie w przypadku wystąpienia spiętrzenia o wielkości, jakie wystąpiło w lutym 2011 r. Korpus: stopień zagęszczenia do głębokości ponad l m jest luźny, głębiej do 2,5 m rośnie do zagęszczonego; zbyt niska rzędna korony średnio o 40 cm; destrukcyjna działalność bobrów, które drąŝą nory w korpusie. Skarpy i otoczenie: stan ubezpieczeń dobry; w zaporze lewej liczne przebicia hydrauliczne w trakcie utrzymania się wysokich stanów wód w zimie. Urządzeń drenaŝowych nie ma. System odwodnienia: sprawny, rowy przywałowe konserwowane, przy wlocie do syfonu zamulone, pozostałe brak konserwacji; destrukcyjna działalność bobrów. Zalecenia: Wzmocnienie korpusu i podwyŝszenie zapory Prut brzeg lewy (w trakcie realizacji): zakończone prace projektowe, trwa uzyskiwanie wymaganych pozwoleń (prace projektowe 2012 r., realizacja - 2013 r.). Wzmocnienie korpusu i podwyŝszenie zapory Prut brzeg prawy: naleŝy pilnie przeprowadzić remont, zalecenia nie zrealizowane z powodu braku finansowania. Zapora boczna Prut Pułtusk: stan techniczny zapory jest dostateczny, zagroŝenie stanowi moŝliwość przelania się wód powodziowych o przepływach odpowiadających aktualnemu przepływowi miarodajnemu. Dodatkowo, wały przeciwpowodziowe, będące w dyspozycji WZMiUW, w górę rzeki, mają rzędną korony wyŝszą o 1 m od obecnej rzędnej korony zapory bocznej Zbiornika. Korpus: zbyt niska rzędna korony, do 40 cm na całej długości; stopień zagęszczenia średni; liczne deformacje spowodowane przez ruch kołowy i pieszy; liczne przebicia hydrauliczne w trakcie utrzymania się wysokich stanów wód w zimie. Urządzeń drenaŝowych nie ma. System odwodnienia: sprawny, rowy przywałowe konserwowane, przy wlocie do syfonu zamulone, pozostałe brak konserwacji; destrukcyjna działalność bobrów i dzików. Zalecenia: Wzmocnienie korpusu i podwyŝszenie zapory (w trakcie realizacji): zakończone prace projektowe, trwa uzyskiwanie wymaganych pozwoleń (prace projektowe 2012 r., realizacja lata 2013 2015). Zapory boczne i sieć odwadniająca: Prut-Pułtusk, Prut brzeg lewy, Prut brzeg prawy, Łacha-Prut, mają rzędne korony na licznych odcinkach zbyt niskie w stosunku do obowiązujących przepisów. ZagroŜenie przelania się przez korony zapór wzrasta wraz z odkładaniem się piasków w czaszy zbiornika (moŝliwość tworzenia się zatorów lodowych). Zalecenia: Konserwacja rowów melioracji szczegółowej w 2013 r. Kontynuacja usuwania skutków działalności bobrów. Kontrolerzy zwrócili uwagę, Ŝe dalsze zaniedbania w realizacji niezbędnych prac remontowych i modernizacyjnych zbiornika wodnego w Dębem wynikające z braku finansowania, mogą wywołać zagroŝenie bezpieczeństwa zarówno samych urządzeń wodnych jak i terenów przyległych, w tym ludzi i mienia. Szczególnie naraŝone są tereny połoŝone wokół nadmiernie wypłyconych miejsc na odcinku narwiańskim Jeziora od Pułtuska do ujścia Bugu, powodujące zwiększenie zagroŝenia tworzenia się zatorów śryŝowych i lodowych oraz podczas przepływu wód wezbraniowych. Wzrasta szkodliwa działalność bobrów na budowlach hydrotechnicznych jak i w ich otoczeniu. Obecne działania mogą jedynie ograniczać skutki, a nie zapobiegają powstawaniu nowych szkód. W zaleceniach pokontrolnych za jedno z najpilniejszych zadań do realizacji przyjęto m.in. podniesienie zapór do pełnej wysokości i poprawy stopnia ich zagęszczenia 2. 2 Szczegółowe informacje w tym zakresie zawiera protokół z kontroli okresowej stanu technicznego i bezpieczeństwa obiektów hydrotechnicznych Stopnia Wodnego Dębe przeprowadzonej w dniach 24-25.04.2013r. 12

WNIOSKI I. Wynikające z analizy oraz oceny zagroŝenia powodziowego powiatu pułtuskiego: 1. W ostatnich latach alarm powodziowy w powiecie pułtuskim jest wprowadzany przez właściwe organy praktycznie, co roku. Z analizy wynika, Ŝe jest to związane z warunkami atmosferycznymi i tworzeniem się zjawisk lodowych oraz brakiem systematycznej regulacji koryta rzeki Narew przez bagrowanie. 2. W zakresie zapobiegania zagroŝeniom naleŝy dąŝyć, aby organy gmin uwzględniały w planach zagospodarowania przestrzennego (a w przypadku braku takich planów, przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy) zagadnienia związane z ochroną przeciwpowodziową, a w szczególności spełnienia odpowiednich standardów obiektów, budowanych na terenach przewidywanego pośredniego zagroŝenia powodziowego oraz ograniczania budowy obiektów na terenach bezpośredniego zatopienia powodziowego. Nieuwzględnianie wymogów ochrony przeciwpowodziowej potęguje skalę zniszczeń wywołanych przez powódź oraz naraŝa samorządy i słuŝby ratownicze powiatu na koszty związane z prowadzeniem akcji w rejonach gdzie nie powinno się budować. 3. Z oceny zagroŝenia wynika, Ŝe większość strategicznych instytucji publicznych w mieście Pułtusk znajduje się na terenie pośredniego, przewidywanego zatopienia powodziowego. 4. Z doświadczeń z akcji ratowniczych wynika, Ŝe w powiecie pułtuskim brak jest przewoźnej wysokowydajnej pompy z osprzętem do odprowadzania nadmiaru wód w przypadku wystąpienia intensywnych opadów atmosferycznych. 5. Niezbędna jest modernizacja zbiornika zapory bocznej w Dębem, poprzez podniesienie korony wałów, wzmocnienie drogi przywałowej, zabezpieczenie korpusu wałów przed zjawiskiem sufozji i zniszczeniem powodowanych przez zwierzęta w szczególności bobry. Regularne bagrowanie koryta rzeki Narew w szczególności w miejscach zatorogennych. 6. W zakresie przeciwdziałania podtopieniom gruntów uzasadnione jest, aby do efektywnego przeciwdziałania zagroŝeniom zaangaŝować wszystkie zainteresowane podmioty, w tym właścicieli prywatnych gruntów, którzy są prawnie zobowiązani do partycypowania w kosztach utrzymania szczegółowych urządzeniach melioracyjnych, zgodnie z obowiązującym prawem. 7. Wód opadowych zatrzymać się nie da i muszą one znaleźć ujście do urządzeń melioracyjnych i naturalnych akwenów. Istotną rolę w tej sprawie odgrywają spółki wodne i administratorzy podstawowych urządzeń melioracyjnych. PrzynaleŜność do spółek wodnych jest dobrowolna. II. Z posiedzenia Komisji Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego oraz Grupy Operacyjnej Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego z dnia 22.10.2013r.,w zakresie bezpieczeństwa powodziowego: 1. Dyrektywa powodziowa Unii Europejskiej 2007/60/WE z 23.10.2007 r., zobowiązała właściwe organy do zmian prawa krajowego i opracowania map zagroŝenia powodziowego i map ryzyka powodziowego przez Prezesa RZGW. Przekazanie ww. map do samorządów do końca 2013 roku spowoduje uruchomienie procedury wynikającej z art. 88f Prawa wodnego. W planowaniu przestrzennym naleŝy uwzględnić we wszystkich dokumentach planistycznych, a zwłaszcza gminnych, wskazane przez Prezesa RZGW na mapach, obszary naraŝone na niebezpieczeństwo powodzi i zalania. 2. Istnieje konieczność współpracy w zakresie wprowadzania oraz odwoływania pogotowia i alarmu przeciwpowodziowego. Nie moŝe być takiej sytuacji, Ŝe w powiecie starosta ogłosił alarm przeciwpowodziowy, a gmina bez uzgodnienia odwołuje alarm na swoim terenie. 13

3. W zakresie usprawnienia monitoringu przeciwpowodziowego niezbędne jest zamontowanie elektronicznego systemu pomiaru i odczytu stanów wód z łaty wodowskazowej na przepompowni w Pułtusku, który usprawni działanie powiatowych i gminnych słuŝb, inspekcji i straŝy w czasie powodzi, a zwłaszcza podczas zatorów lodowych. 4. NaleŜy na bieŝąco sprawdzić aktualność i realność przyjętych załoŝeń w planach ochrony przeciwpowodziowej i odpowiednio je dostosować do występujących zagroŝeń powodziowych. 5. Niezbędne jest zwrócenie się do administratorów dróg o określenie stanu wody/ rzędnej, przy jakiej następuje faktyczne podtapianie dróg oraz o zabezpieczenie szczególnie zagroŝonych przepustów drogowych na administrowanych drogach w przypadku wystąpienia zagroŝenia powodziowego. 6. W planach przeciwpowodziowych gmin naleŝy wyznaczyć konkretne rejony odpowiedzialności dla słuŝb, inspekcji i straŝy w zakresie monitorowania zagroŝenia i obrony urządzeń przeciwpowodziowych, w szczególności wałów zapory bocznej zbiornika wodnego w Dębem. 7. Istotny problem stanowią braki sprzętowo materiałowe w magazynach przeciwpowodziowych, w szczególności związane z zabezpieczeniem potrzeb ewakuowanej ludności. Szkoły, które są wyznaczone przez organy gmin do przyjęcia ewakuowanej ludności powinny być organizacyjnie i logistycznie do tego przygotowane. 8. Organy zarządzania kryzysowego gmin powinny dołoŝyć wszelkich starań aby zapewnić właściwe alarmowanie ludności w momencie zaistnienia realnego zagroŝenia. System alarmowania gminy Pułtusk nie jest w pełni sprawny z uwagi na zbyt małą ilość syren, w szczególności w rejonie osiedla Popławy. 9. Zasadne jest dokonanie rekonesansu terenów bezpośredniego zagroŝenia powodziowego z udziałem organów wojskowych, gmin i słuŝb powiatowych, celem usprawnienia współdziałania w okresie akcji przeciwpowodziowej, a zwłaszcza ewakuacji ludności i mienia przy wykorzystaniu cięŝkiego sprzętu pływającego w gminie: Obryte, Pułtusk, Zatory. 10. Istnieje potrzeba zorganizowania powiatowych i gminnych ćwiczeń doskonalących z zakresu ochrony przeciwpowodziowej ukierunkowanych na sprawdzenie gotowości do obrony wałów i przepustów drogowych oraz alarmowanie i przyjęcia ludności z ewakuacji z terenów przewidywanego zatopienia powodziowego. ZAŁĄCZNIKI: 1. Stan wody rzeki Narew wodowskaz Zambski Kościelne i łata wodowskazowa Pułtusk (od dnia 31 stycznia do 8 lutego 2013r.) wg danych IMIGW oraz RZGW. 2. Stan wody rzeki Narew wodowskaz Zambski Kościelne i łata wodowskazowa Pułtusk (od dnia 22 kwietnia do 8 maja 2013r.) wg danych IMIGW oraz RZGW. 14

Załącznik Nr 1. STAN WODY RZEKI NAREW Wodowskaz Zambski Kościelne i łata wodowskazowa Pułtusk (od dnia 31 stycznia do 8 lutego 2013r.) Stan wody wodowskaz Zambski Kościelne 600 500 stan wody 400 300 200 Stan faktyczny Stan ostrzegawczy Stan alarmowy 100 0 31.01.2013 01.02.2013 02.02.2013 02.02.2013 03.02.2013 03.02.2013 04.02.2013 data 04.02.2013 05.02.2013 06.02.2013 Stan wody łata wodowskazowa w Pułtusku stan wody 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 31.01.2013 01.02.2013 02.02.2013 03.02.2013 03.02.2013 04.02.2013 04.02.2013 04.02.2013 data 05.02.2013 05.02.2013 05.02.2013 08.02.2013 Stan faktyczny Stan ostrzegawczy Stan alarmowy Opracowano na podstawie danych IMiGW oraz RZGW 15

Załącznik Nr 2. STAN WODY RZEKI NAREW Wodowskaz Zambski Kościelne i łata wodowskazowa Pułtusk (od dnia 15 kwietnia do 8 maja 2013r.) Stan wody wodowskaz Zambski Kościelne 600 500 stan wody w cm 400 300 200 100 0 15.04.2013 17.04.2013 19.04.2013 21.04.2013 22.04.2013 23.04.2013 25.04.2013 27.04.2013 29.04.2013 1.05.2013 data 2.05.2013 4.05.2013 6.05.2013 8.05.2013 Stan faktyczny Stan ostrzegawczy Stan alarmowy Stan wody łata wodowskazowa w Pułtusku stan wody w cm 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 15.04.2013 17.04.2013 19.04.2013 21.04.2013 23.04.2013 25.04.2013 27.04.2013 29.04.2013 1.05.2013 data 2.05.2013 4.05.2013 6.05.2013 8.05.2013 Stan faktyczny Stan ostrzegawczy Stan alarmowy Opracowano na podstawie danych IMiGW oraz RZGW 16