Sterownik swobodnie programowany MR210-MULTICO



Podobne dokumenty
Sterownik swobodnie programowany MR65-MULTICO (od numeru 0473)

Sterownik swobodnie programowany MR65-MULTICO (od numeru 3540)

Sterownik swobodnie programowany MR65-MULTICO (od numeru 3540)

Terminal TR01. Terminal jest przeznaczony do montażu naściennego w czystych i suchych pomieszczeniach.

Sterownik swobodnie programowany MR208-MULTICO

Sterownik swobodnie programowany MR210-MULTICO

Sterownik swobodnie programowany SR368-MULTICO

Moduł rozszerzeń ATTO dla systemu monitorującego SMOK.

KONWERTER ETHERNET-RS485/RS232

Sterownik swobodnie programowany RX910-MULTICO

STEROWNIK SWOBODNIE PROGRAMOWANY S-20 BUDOWA S-20 BUDOWA 1

E-TRONIX Sterownik Uniwersalny SU 1.2

sterownik VCR v 1. 0

Sterownik PLC ELP11R32-BASIC Dokumentacja techniczna (ver. 1.0)

Instrukcja obsługi modułu W-1008

3.1 INFORMACJE OGÓLNE O UKŁADACH WEJŚĆ/WYJŚĆ ODDALONYCH SMARTMOD I/O

Sterownik PLC ELP11R32-MOD Dokumentacja techniczna (ver. 1.1)

DZT Licznik energii elektrycznej Sieć trójfazowa 4-przewodowa Połączenie bezpośrednie 100A Wyjście impulsowe oraz RS485/Modbus.

JAZZ OPLC JZ20-R10 i JZ20-R16

Sterownik swobodnie programowany RX910-MULTICO

SiMod-X-(A1) Przetwornik parametrów powietrza z interfejsem RS485 (MODBUS RTU) oraz wyjściem analogowym (dotyczy wersji -A1)

WYJŚCIA PRZEKAŹNIKOWE

Karta katalogowa JAZZ OPLC JZ20-R31

Sterownik PLC ELP10T32-VH Dokumentacja techniczna

MODUŁ ETHERNETOWY DS202

Karta katalogowa JAZZ OPLC. Modele JZ20-T10/JZ20-J-T10 i JZ20-T18/JZ20-J-T18

DTR PICIO v Przeznaczenie. 2. Gabaryty. 3. Układ złącz

DZT WEJŚCIE Napięcie znamionowe: (U n

Moduł MUU020. Przeznaczenie. Oprogramowanie i użyteczne właściwości modułu

Karta katalogowa JAZZ OPLC JZ10-11-PT15/JZ10-J-PT15. 3 wejścia cyfrowe, 3 wejścia analogowe/cyfrowe, 3 wejścia PT1000/NI1000

Karta katalogowa JAZZ OPLC. Modele JZ20-R10/JZ20-J-R10 i JZ20-R16/JZ20-J-R16

STEROWNIK MODUŁÓW PRZEKAŹNIKOWYCH SMP-8

CDIRO-360 Karta wejść binarnych i wyjść przekaźnikowych Instrukcja obsługi

MPI-8E 8-KANAŁOWY REJESTRATOR PRZENOŚNY

Interfejs komunikacyjny RCI-2 v1.0

dokument DOK wersja 1.0

RSD Uniwersalny rejestrator danych Zaprojektowany do pracy w przemyśle

WYJŚCIA PRZEKAŹNIKOWE

DigiPoint Karta katalogowa DS 5.00

Regulator napięcia transformatora

JAZZ OPLC JZ20-R31/JZ20-J-R31

1.10 MODUŁY KOMUNIKACYJNE

Karta katalogowa JAZZ OPLC JZ20-T40/JZ20-J-T wejść cyfrowych, 2 wejścia analogowe/cyfrowe, 2 wejścia analogowe. 20 wyjść tranzystorowych

SYSTEM MONITOROWANIA GAZÓW MSMR-16

DZT Licznik energii elektrycznej Sieć trójfazowa 4-przewodowa Połączenie bezpośrednie 100A Wyjście impulsowe oraz RS485/Modbus.

Karta katalogowa JAZZ OPLC JZ10-11-UN20/JZ10-J-UN20. 9 wejść cyfrowych, 2 wejścia analogowe/cyfrowe, 1 wejście analogowe, 1 wejście PT100/Termoparowe

Interfejs USB-RS485 KOD: INTUR. v.1.0. Zastępuje wydanie: 2 z dnia

1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest zestawienie połączenia pomiędzy dwoma sterownikami PLC za pomocą protokołu Modbus RTU.

Urządzenia dla systemów inteligentny budynek

Interfejs RS485-TTL KOD: INTR. v.1.0. Zastępuje wydanie: 2 z dnia

Moduł CNT020. Przeznaczenie. Oprogramowanie i użyteczne właściwości modułu

CDI-360 Karta wejść binarnych Instrukcja obsługi

LSPX-21 LISTWOWY MODUŁ WEJŚĆ ANALOGOWYCH DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA. Wrocław, październik 2003 r.

SPECYFIKACJA HTC-K-VR. Kanałowy przetwornik CO2 z wyjściem analogowym V i progiem przekaźnikowym

Programowanie sterowników przemysłowych / Jerzy Kasprzyk. wyd. 2 1 dodr. (PWN). Warszawa, Spis treści

Konwerter Transmisji KT-02

swobodnie programowalny sterownik

Moduł MUC020. Przeznaczenie. Oprogramowanie i użyteczne właściwości modułu

DZT WEJŚCIE Napięcie znamionowe: (U n

Biomonitoring system kontroli jakości wody

Instrukcja do oprogramowania ENAP DEC-1

1. Wprowadzenie Programowanie mikrokontrolerów Sprzęt i oprogramowanie... 33

MPI-C MPI-CL MPI-CN WIELOKANAŁOWY REJESTRATOR ELEKTRONICZNY

NX70 PLC

Koncentrator komunikacyjny Ex-mBEL_COM

PRZEZNACZENIE I PODSTAWOWE FUNKCJE WEJŚCIA I WYJŚCIA STEROWNIKA

SPECYFIKACJA HTC-VR, HTC-VVR-RH, HTC-VVR-T, HTCVVVR, HTC-VR-P, HTC-VVR-RH-P

Evolution TH regulator temperatury Fabrycznie zaprogramowany regulator z wyświetlaczem, zegarem i interfejsami komunikacyjnymi

OSTER 2 Sterownik programowalny z wbudowanym modemem GPRS

IC200UDR002 ASTOR GE INTELLIGENT PLATFORMS - VERSAMAX NANO/MICRO

FP4 LICZNIK PRZEPŁYWU Z REJESTRACJĄ WYNIKÓW

PRZEZNACZENIE BUDOWA MT6050 1/6. Przycisk RESET. Diody statusowe Przełączniki konfiguracyjne. Gniazdo bezpiecznikowe. Złącze zasilania.

Dotyczy urządzeń: TSC103-UPD TF702-OPU TF8-OPU-PD

Panelowe przyrządy cyfrowe. Ogólne cechy techniczne

Oferta Firmy

Dokumentacja Techniczna. Czytnik RFID UW-M4GM

MIKROPROCESOROWY STEROWNIK PARAMETRÓW KLIMATYCZNYCH

LSPY-21 LISTWOWY MODUŁ WYJŚĆ ANALOGOWYCH DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA. Wrocław, październik 2003 r.

RSD Uniwersalny rejestrator danych Zaprojektowany do pracy w przemyśle

REGULATOR NAPIĘCIA STR DOKUMENTACJA TECHNICZNA INSTRUKCJA

Opis techniczny koncentratora wejść impulsowych KWI-1. APATOR SA,

MiniModbus 4DO. Moduł rozszerzający 4 wyjścia cyfrowe. Wyprodukowano dla. Instrukcja użytkownika

SPECYFIKACJA HTC-VR, HTC-VVR-RH, HTC-VVR-T, HTC-VVVR, HTC-VR-P, HTC-VVR-RH-P

Moduł nagrzewnicy elektrycznej EL-HE

MPI-C MPI-CL MPI-CN WIELOKANAŁOWY REJESTRATOR ELEKTRONICZNY

FP-401 LICZNIK PRZEPŁYWU Z REJESTRACJĄ WYNIKÓW

Sterownik PLC ELPM-8DI8DO z aplikacją ELPM-8DI8DOasRoleta wersja v

1.2. Architektura rdzenia ARM Cortex-M3...16

STHR-2810, 2811, 2812 Przetwornik temperatury i wilgotności z czujnikiem Sensirion

HART-COM - modem / przenośny komunikator HART

PRZEZNACZENIE I PODSTAWOWE FUNKCJE WEJŚCIA I WYJŚCIA STEROWNIKA

Moduł wejść/wyjść VersaPoint

Oferta Firmy 2013

NX700 PLC

RS485 MODBUS Module 6RO

1. Podstawowe wiadomości Możliwości sprzętowe Połączenia elektryczne Elementy funkcjonalne programów...

Instrukcja użytkownika ARSoft-WZ1

REGULATOR NAGRZEWNICY ELEKTRYCZNEJ STR-NE DOKUMENTACJA TECHNICZNA INSTRUKCJA

DigiPoint mini Karta katalogowa DS 6.00

Sterownik programowalny MS 120 Certyfikat

Transkrypt:

OBUDOWA Sterownik swobodnie programowany MR-MULTICO Sterownik jest przeznaczony do montażu na szynie DIN. Zajmuje szerokość 9 standardowych modułów. Diody LED na płycie czołowej sterownika informują o stanie wyjść, wejść binarnych oraz o statusie sterownika (praca, awaria, tryb serwisowy itp.). Sterownik wyposażony jest w podświetlany wyświetlacz LCD x6 znaków i klawiaturę składającą się z 6 przycisków. Dla zastosowań, w których będzie współpracował z panelem dotykowym lub terminalem alfanumerycznym, dostępna będzie również wersja bez wyświetlacza i klawiatury. WEJŚCIA I WYJŚCIA STEROWNIKA Wejścia analogowe Sterownik ma wejść analogowych, które ze względu na różnice konstrukcyjne podzielono na dwie grupy. Pierwszą grupę stanowią wejścia AIN i AIN, które mogą być wykonywane w kilku wariantach: do pomiaru temperatury w zakresie od -3 C do 95 C czujnikami z elementem pomiarowym KTY8-, do pomiaru temperatury w zakresie od -3 C do 8 C czujnikami z elementem pomiarowym Pt, prądowe -ma (4-mA), napięciowe -V. Analogowe sygnały wejściowe przetwarzane są przez -bitowy przetwornik A/C. Dokładność torów pomiarowych jest nie gorsza niż,5%. Błąd dodatkowy od temperatury nie przekracza,%/ C. Druga grupa zawiera wejścia o numerach od AIN3 do AIN, przeznaczone w wykonaniach standardowych do pomiaru temperatury w zakresie od -3 C do 95 C czujnikami z elementem pomiarowym KTY8-. Analogowe sygnały wejściowe z tej grupy wejść przetwarzane są przez -bitowy przetwornik A/C. Dokładność torów pomiarowych jest nie gorsza niż,5%. Błąd dodatkowy od temperatury nie przekracza,%/ C. Sterowniki z inną strukturą wejść analogowych traktowane są jak wykonania niestandardowe i wymagają indywidualnych uzgodnień z producentem. MR-MULTICO Strona z 6

Wejście binarne Sterownik posiada 5 wejść binarnych BIN-BIN5, do których można podłączyć bezpotencjałowe styki zwierne. Pojedyncze wejście binarne umożliwia identyfikację impulsów nie krótszych niż 5ms i pojawiających się nie częściej niż co ms. Wejścia binarne mogą służyć do obsługi różnego rodzaju sygnałów logicznych (bezpotencjałowe wyjścia termostatów, presostatów, higrostatów itp.), w tym do zliczania impulsów z przepływomierzy. Wyjścia przekaźnikowe Sterownik ma 4 wyjść przekaźnikowych OUT...OUT4, w tym dwa wyjścia bezpotencjałowe ze stykiem zwiernym (OUT, OUT) oraz dwie grupy wyjść napięciowych (OUT3...OUT6 i OUT7...OUT4). Obciążalność pojedynczego wyjścia przekaźnikowego wynosi A 3V. Sumaryczna obciążalność każdej z grup wyjść napięciowych wynosi 3A 3V. Wyjście triakowe Sterownik ma wyjście triakowe OUT5 o obciążalności,6a przeznaczone do płynnego sterowania niewielkimi silnikami. Wyjście to jest wykorzystywane do sterowania wydajnością pomp (systemy solarne, systemy z kominkiem z płaszczem wodnym) i wentylatorów (sterowanie kotłami na paliwo stałe, sterowanie systemami wentylacji). Wyjście -V Opcjonalnie sterownik może być wyposażony w jedno lub dwa wyjścia napięciowe -V (U, U), sterowane 6-bitowymi wyjściami PWM procesora. Dokładność przetwarzania wynosi,5%. Wyjścia mogą być obciążane rezystancją nie mniejszą niż kohm. Wyjścia -V są odseparowane galwanicznie od procesora, napięcie przebicia 5V AC. Opcja ta poszerza zastosowanie sterownika o układy, w których zachodzi potrzeba współpracy z siłownikami, palnikami modulowanymi i falownikami sterowanymi sygnałem analogowym -V. Komunikacja Sterownik jest wyposażony w dwa porty komunikacyjne RS i RS z zaimplementowaną obsługą protokołu MODBUS RTU. Pierwszy port RS może pracować jako port RS3 lub RS485, zależnie od zamówionego wykonania. Port ten może być wykorzystany jako slave lub master, do którego odwołują się bloki komunikacyjne (RS_SET, RS_GET, RS_RX, RS_WX). Drugi port RS jest na stałe typu RS485 i pracuje tylko jako slave. Parametry portów komunikacyjnych zawarto w tabeli: RS3 RS485 Zasięg 5m m Maksymalna liczba dołączonych 3 urządzeń Separacja galwaniczna brak brak Medium transmisyjne kabel 3 żyłowy (Tx, Rx, GND) skrętka o impedancji falowej Ohm (+-5Ohm) Przyłącze portów RS złącze pod wtyczkę RX-W3 złącze pod wtyczkę RX-W3 Parametry transmisji: - szybkość transmisji 96bps, - format znaku 8N (8 znaków bez kontroli parzystości, bit stopu), - adres ustawiany programowo, nastawa fabryczna - protokół MODBUS-RTU, - realizowane funkcje 3 (odczyt rejestrów), 4 (odczyt rejestru wejściowego), 6 (zapis do rejestru). MR-MULTICO Strona z 6

POŁĄCZENIA ELEKTRYCZNE Listwy zaciskowe mają złącza śrubowe umożliwiające podłączenie kabli o maksymalnym przekroju,5mm. Wyjście U...V + - Wyjście U...V + - Wejście binarne BIN Wejście binarne BIN Wejście binarne BIN3 Wejście binarne BIN4 Wejście binarne BIN5 Wejście AIN7 Wejście AIN8 MR-MULTICO 39 4 4 4 43 44 45 46 47 3 4 5 6 7 8 9 3 4 5 6 7 8 9 3 4 +4 V V ~3V N L Wyjście triakowe OUT5 Wejście AIN Wejście AIN Wyjście OUT Wejście AIN3 Wejście AIN4 Wyjście OUT Wejście AIN5 Wejście AIN6 Wyjście OUT3 Wyjście OUT4 Wyjście OUT5 Wyjście OUT6 Wyjście OUT7 Wyjście OUT8 Wyjście OUT9 Wyjście OUT Wyjście OUT Wyjście OUT Wyjście OUT3 Wyjście OUT4 Wejście AIN9 Wejście AIN Wejście AIN U G U G 5 6 7 8 ~3V 9 3 3 3 33 34 35 36 37 38 ~U Schemat połączeń elektrycznych MR-MULTICO NARZĘDZIA PROGRAMOWE Pakiet AUTOGRAF Pakiet programowy AUTOGRAF dla sterownika MR jest narzędziem DOS-owym, umożliwiającym edycję struktur programowych, organizację interfejsu z użytkownikiem (obsługę klawiatury i wyświetlacza), kompilację i załadowanie skompilowanej struktury do pamięci sterownika. Wszystkie pliki niezbędne do uruchomienia narzędzia (atf_s.exe, atf_s.ini, atf_s.bin, atf.lib, litt.chr) muszą być umieszczone w jednym katalogu. W tym samym katalogu powinny być też umieszczone projekty struktur. AUTOGRAF jest narzędziem bezpłatnym, można go pobrać ze strony www.frisko.pl w postaci skompresowanej (plik atf_s.zip). Biblioteka bloków zawarta w pliku atf.lib jest taka sama dla wszystkich wersji sprzętowych programu AUTOGRAF i AUTOGRAF. Struktury programowe wykonane przy pomocy programu AUTOGRAF mogą pracować tylko na sterownikach, które w pamięci stałej mają system AUTOGRAF. Dlatego informację o tym, jakie narzędzie będzie użyte, należy podać przy zamawianiu sterownika. MR-MULTICO Strona 3 z 6

Pakiet AUTOGRAF Pakiet AUTOGRAF dla sterownika MR składa się z narzędzi programowych: - ATF_S edytor struktur programowych, - ATF_TERM edytor interfejsu z użytkownikiem (obsługa ekranów i klawiatury), - ATF_COMP kompilator. Edytor struktur ATF_S jest programem DOS-owym. Pozostałe narzędzia pracują w środowisku Windows i są chronione kluczem wkładanym do portu USB komputera. Dzięki programowi ATF_TERM tworzenie interfejsu z użytkownikiem odbywa się szybciej, w bardziej wygodny i nowoczesny sposób. Narzędzie umożliwia m.in. tworzenie dynamicznie konfigurowanych i automatycznie scrollowanych list parametrów i wielopozycyjnych menu. Więcej informacji na temat programowania w dodatku. Pakiet AUTOGRAF3 Pakiet programowy AUTOGRAF3 dla sterownika MR jest narzędziem pracującym w systemie Windows, umożliwiającym edycję struktur programowych, organizację interfejsu z użytkownikiem (obsługę klawiatury i wyświetlacza), kompilację i załadowanie skompilowanej struktury do pamięci sterownika. Biblioteka bloków (zbiór realizowanych funkcji) zawiera wszystkie bloki realizowane przez starsze wersje pakietu AUTOGRAF. Pakiet AUTOGRAF3 chroniony jest kluczem sprzętowym wkładanym do portu USB komputera. Program ładujący Program MDBLOAD pozwala załadować do sterownika plik z binarną strukturą (.epr) przez port komunikacyjny sterownika. Program MDBLOAD jest bezpłatny. PRZEWIDYWANE ZASTOSOWANIA Atutem sterownika MR-MULTICO jest stosunkowo duża ilość wejść i wyjść o urozmaiconej architekturze oraz dwa porty szeregowe dające szerokie możliwości komunikowania się z otoczeniem. Zalety te, w połączeniu z walorami narzędzi programowych sprawiają, że sterownik doskonale nadaje się do automatyzacji coraz bardziej zaawansowanych układów z wieloma źródłami ciepła (układy z kolektorami słonecznymi, wymiennikami gruntowymi, pompami ciepła, kotłami na węgiel, drewno, kominkami z płaszczem wodnym itp). Szczególnie przydatna w takich układach jest możliwość ciągłego sterowania wydajności małych pomp lub wentylatorów (wyjście triakowe) oraz możliwość sterowania falownikami, palnikami modulowanymi i siłownikami z wejściem -V (układy wentylacji i klimatyzacji). Sterownik, w wersji bez wyświetlacza i klawiatury, może też pracować jako urządzenie typu "czarna skrzynka" nadzorowane zdalnie za pośrednictwem łącza szeregowego, sieci LAN / WAN lub sieć GSM realizujące autonomiczne sterowanie pracą danego układu. Bogate możliwości komunikacyjne umożliwiają z kolei stosowanie sterowników w rozproszonych systemach sterowania i nadzoru, w szczególności w systemach typu inteligentny budynek, bazujących na protokole MODBUS-RTU. MR-MULTICO Strona 4 z 6

WYKONANIA STANDARDOWE Standardowe wykonania sterownika opisuje sześciocyfrowy kod poprzedzony nazwą sterownika. Interpretację poszczególnych pozycji kodu przedstawia rysunek: typ panela panel z wyświetlaczem LCD i klawiaturą panel bez wyświetlacza i klawiatury MR-MULTICOtyp wejścia AIN pomiar temp. czujnikami KTY8- w zakresie od -3 C do 95 C pomiar temperatury czujnikami Pt w zakresie od -3 C do 8 C wejście prądowe ma (4 ma) wejście napięciowe V 3 typ wejścia AIN pomiar temp. czujnikami KTY8- w zakresie od -3 C do 95 C pomiar temperatury czujnikami Pt w zakresie od -3 C do 8 C wejście prądowe ma (4 ma) wejście napięciowe V 3 wyjścia V bez wyjść V z wyjściem V z wyjściami V typ portu komunikacyjnego RS RS3 RS485 system AUTOGRAF AUTOGRAF Kod MR-MULTICO- oznacza sterownik w podstawowym wykonaniu (panel z wyświetlaczem LCD i klawiaturą, wszystkie wejścia do pomiaru temperatury czujnikami KTY8-, brak wyjść V, port komunikacyjny RS jako RS3, z systemem AUTOGRAF). PODSTAWOWE DANE TECHNICZNE Zasilanie Temperatura otoczenia 6...3VDC / 6,VA od +5 C do +4 C Ilość wejść analogowych Ilość wejść binarnych 5 Ilość wyjść przekaźnikowych 4 Obciążalność wyjść przekaźnikowych A/3V Sumaryczna obciążalność wyjść przekaźnikowych OUT3...OUT6 3A/3V Sumaryczna obciążalność wyjść przekaźnikowych OUT7...OUT4 3A/3V Ilość wyjść triakowych Obciążalność wyjścia triakowego,6a/3v Ilość wyjść napięciowych V Obciążalność wyjść V kohm Podtrzymanie zegara minimum 48 godzin Podtrzymanie pamięci parametrów minimum 3 dni Wymiary 6x9x75mm Masa,6 kg Klasa ochronności II Stopień ochrony IP MR-MULTICO Strona 5 z 6

Dodatek Programowanie w AUTOGRAF Przed przystąpieniem do pisania struktury blokowej w narzędziu ATF-S należy skonfigurować wejścia/wyjścia sterownika. Ponieważ narzędzie umożliwia programowanie sterowników S o różnych konfiguracjach pakietów wejść/wyjść, w przypadku MR należy dodać w zakładce "Struktura Sterownika" (AUTOGRAF ->sterownik) odpowiednie pakiety w odpowiedniej kolejności:. X-Par (wejścia analogowe AIN -). X-Par (wejścia analogowe AIN ) 3. X-Bin (wejścia binarne BIN -5) 4. Y-Bin (wyjścia binarne OUT-8) 5. Y-Bin (wyjscia binarne OUT9-4) 6. Y-Anal (wyjście triakowe OUT5) W przypadku pakietów z nadmiarową liczbą wejść/wyjść są one pomijane (np. w drugim pakiecie X-Par tylko pierwszemu polu przyporządkowane jest jedenaste wejście analogowe pozostałe pola są nieaktywne.) Wyjść analogowych -V (U, U) nie trzeba konfigurować, są one na stałe zadeklarowane jako WYA i WYA. Wysterowanie -V uzyskujemy przypisując wartości z zakresu -3767 do WYA, WYA. Wyjście triakowe OUT5 deklarujemy w pierwszym polu pakietu Y-Anal. Wysterowanie -% uzyskujemy przypisując zadeklarowanemu wyjściu wartość z zakresu -. Do sterowania diodą statusową oraz sygnalizatorem dźwiękowym (buzerem) wykorzystuje się zmienne binarne typu flaga (LED_R - dioda kolor czerwony, LED_G - dioda kolor zielony, BUZER - sygnalizator dźwiękowy). Do tworzenia interfejsu (ekran, klawiatura) należy wykorzystać narzędzie ATF_TERM, gdzie na samym początku trzeba zadeklarować projekt -u linijkowy. Gotowe ekrany interfejsu należy skompilować w programie ATF_TERM i następnie całość (ekrany + struktura blokowa) skompilować i połączyć programem ATF_COMP. Ostatecznie otrzymujemy plik wynikowy o rozszerzeniu *.epr który można załadować do sterownika programem MDBLOAD. Adres sieciowy sterownika określa rejestr o nazwie NUMER_STER i dotyczy on portu RS. Port RS ma adres sieciowy powiększony o. W celach dydaktycznych można skorzystać z przykładowej struktury test_mr znajdującej się w katalogu Przykłady dostarczanego wraz z oprogramowaniem. MR-MULTICO Strona 6 z 6