INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE SPECJALISTA ZDROWIA PUBLICZNEGO KOD 228204 ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY Specjalista zdrowia publicznego (kod 229104) to jeden z zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2014 r. poz. 1145). Specjalista zdrowia publicznego wykonuje zadania związane ze zwalczaniem ekologicznych zagrożeń zdrowotnych, kontroluje i ocenia stan sanitarny i stan zdrowia populacji na określonym terenie, zapobiega masowym zagrożeniom zdrowotnym, działając w ramach krajowych i międzynarodowych placówek, instytucji i organizacji sanitarnoepidemiologicznych; kontroluje stan higieniczny zakładów pracy, zakładów opieki, placówek oświatowych, kulturalnych i innych; ocenia stan higieniczny grup społecznych i zawodowych, współdziała w promocji zachowań prozdrowotnych jednostek i społeczeństwa. ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE SPECJALISTA ZDROWIA PUBLICZNEGO (229104) W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2011 2015 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem 2015 25 9 7 1 2 0 Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2014 31 16 17 3 4 0 2013 39 19 18 5 2 0 2012 26 16 15 5 2011 23 20 8 6 Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy (brak ofert) lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w latach 2010-2014 zawód 1
specjalista zdrowia publicznego został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy 1, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zgodnie zaś z przyjętą aktualnie przez MR,PiPS metodologią oceny prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych (MZDiN) na lokalnych rynkach pracy, zawód specjalisty zdrowia publicznego należy do grupy zawodów nieokreślonych 2. Z kolei badanie Barometr Zawodów, w prognozie na 2016 rok nie poddało tego zawodu analizie. Barometr Zawodów jest krótkookresową (jednoroczną) prognozą sytuacji w zawodach. Badanie ma charakter jakościowy. Powstaje w trakcie dyskusji grupowej (metodą panelu ekspertów ), dzięki czemu możliwe jest dzielenie się wiedzą oraz uwzględnianie opinii uczestników obserwujących rynek pracy z różnych perspektyw 3. Należy podkreślić, że tylko ok. 10% corocznych absolwentów kierunku kształcenia specjalista zdrowia publicznego rejestruje się jako osoby bezrobotne. WYNIKI BADANIA PRACODAWCÓW 4 ORAZ ABSOLWENTÓW Z badania ankietowego pracodawców przeprowadzonego w latach 2010-2014 wynika, że przebadani pracodawcy naszego województwa nie planowali zatrudnienia specjalistów zdrowia publicznego. Badanie losów zawodowych absolwentów kierunku zdrowie publiczne rocznika 2012 przeprowadzone przez UMK Collegium Medicum w Bydgoszczy W badaniu wzięło udział 64 absolwentów kierunku zdrowie publiczne z 2012, którzy odpowiedzieli na pytania dotyczące aktywności zawodowej po upływie 6-9 miesięcy od ukończenia studiów, co stanowi 48,5% wszystkich absolwentów zdrowia publicznego z 2012 roku. Po upływie 6-9 miesięcy od ukończenia studiów 30 osób było zatrudnionych, 26 pozostawało bez pracy, natomiast 8 osób prowadziło własną działalność gospodarczą (z czego 2 osoby dodatkowo były zatrudnione). Z przeprowadzonych badań wynika, że 100% absolwentów objętych badaniem znalazło zatrudnienie w Polsce. 53,1% absolwentów (17 osób) podjęło pracę zgodną z uzyskanym 1 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. Informacja przygotowana na podstawie opracowania: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim. Publikacja przygotowywana w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raporty znajdują się na stronie internetowej WUP. 2 Informacja sygnalna z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko -pomorskim za rok 2015 - http://wup.torun.pl/wp-content/uploads/2016/03/da_20160322_mzdin- 122015_sygnalna.pdf 3 Badanie Barometr Zawodów - http://podlupa.wup.torun.pl/barometr-zawodow/ 4 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania zrealizowanego w latach 2010-2014 znajduje się na stronie internetowej WUP (www.wup.torun.pl) oraz Projektu (www.podlupa.wup.torun.pl). 2
wykształceniem, natomiast 46,9% (15 osób) nie związaną z wykształceniem zdobytym w CM UMK. ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE Poniższa informacja została przygotowana na podstawie przekazanych, na potrzeby prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej danych Głównego Urzędu Statystycznego na temat studentów roku akademickiego 2015/2016 oraz absolwentów roku akademickiego 2014/2015 Zawód specjalisty zdrowia publicznego można zdobyć studiując np. kierunek Zdrowie Publiczne. W województwie kujawsko-pomorskim kształcenie na tym kierunku prowadzą dwie uczelnie. W roku akademickim 2014/2015 r. kierunek ten ukończyło w sumie 117 osób. Lp. Nazwa szkoły Wyszczególnienie Absolwenci roku akademickiego 2013/2014 1 UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU COLLEGIUM MEDICUM W BYDGOSZCZY ogółem 96 209 studia pierwszego stopnia z tytułem licencjata 29 93 studia drugiego stopnia 67 110 Studenci roku akademickiego 2014/2015 po ostatnim roku studiów bez egzaminu końcowego 0 6 2 BYDGOSKA SZKOŁA WYŻSZA WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO- POMORSKIE ogółem 21 33 studia pierwszego stopnia 21 33 z tytułem licencjata studia drugiego stopnia Po ostatnim roku studiów bez egzaminu końcowego ogółem 117 242 50 126 studia pierwszego stopnia z tytułem licencjata studia drugiego stopnia 67 110 0 6 Po ostatnim roku studiów bez egzaminu końcowego Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych 3
Wiedza i cechy charakteru niezbędne w tej pracy: Tekst opracowany przez Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Sylwetka absolwenta: posiadanie wiedzy interdyscyplinarnej z zakresu nauk medycznych i społecznych, rozumienie podstawowych problemów zdrowia publicznego, znajomość systemów opieki zdrowotnej Polski oraz krajów Unii Europejskiej, znajomość języków obcych, oraz języka specjalistycznego z zakresu nauk medycznych i społecznych, gotowość do podejmowania odpowiedzialności, decyzyjność, silne poczucie zaangażowania, Absolwent powinien posiadać umiejętności z zakresu: rozpoznawania biologicznych i środowiskowych uwarunkowań zdrowia człowieka, rozpoznawania biologicznych i środowiskowych zagrożeń zdrowia zbiorowości ludzi, umiejętność pracy w zespole, umiejętność radzenia sobie ze stresem, umiejętność nawiązywania kontaktów, umiejętność rozwiązywania konfliktów, zdolność przekonywania i argumentacji, umiejętność zarządzania jakością w ochronie zdrowia. Perspektywy pracy: Możliwość zatrudnienia: zakłady opieki zdrowotnej, prywatne kliniki, centra zdrowia i urody, sektor edukacyjny (szkoły medyczne, szkolnictwo specjalne, świetlice socjoterapeutyczne) administracja rządowa i samorządowa, państwowa inspekcja sanitarna (oddział promocji zdrowia, dział higieny komunalnej, transportu, epidemiologii, higieny szkolnej, żywienia) branża farmaceutyczna, pomoc społeczna (MOPS, PCPR, domy społeczne, ośrodki wsparcia rodziny, placówki opiekuńczo-wychowawcze). Absolwent jest kompetentny by zajmować stanowiska kierownicze w instytucjach zajmujących się szeroko rozumianą ochroną i promocja zdrowia. Posiada umiejętności pozwalające mu realizować zadania profilaktyki i ochrony zdrowia, edukacji prozdrowotnej, nadzoru sanitarno-epidemiologicznego oraz organizowania i administrowania opieki zdrowotnej. Absolwent może pełnić rolę eksperta, konsultanta, doradcy a także pełnienia różnorodnych funkcji związanych z promocją i ochroną zdrowia. 4
Specjalista zdrowia publicznego jest bardzo ceniony w krajach Unii Europejskiej. Ma szanse także tam znaleźć zatrudnienie. PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU SPECJALISTA ZDROWIA PUBLICZNEGO 5 Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz właściwa postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe a ich poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem a jej praca jest lepiej oceniana. Osoby które wykonują zawód specjalisty zdrowia publicznego, by sprawnie wywiązywać się z zadań zawodowych, poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi powinny jeszcze charakteryzować się co najmniej czterema kompetencjami: 1. Sprawnością motoryczną : Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają : zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjne (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności : utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). 2. Sumiennością w dążeniu do rezultatów : Wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. 3. Otwartością na innych : Pozytywne nastawienie i traktowanie innych ludzi oraz okazywanie chęci ich zrozumienia. 4. Gotowością do podnoszenia kwalifikacji : Otwartość na wiedzę i na zadania umożliwiające jej zdobycie. Wykorzystywanie napotkanych problemów jako okazji do rozwoju. Chęć do eksperymentowania i podejmowania nowych zadań. Staranna analiza sukcesów i porażek oraz traktowanie tych drugich jako cennej lekcji. Opracował: Piotr Wełnicki doradca zawodowy WUP w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu Akceptował: Janusz Bokser Toruń, 05.12. 2013 r. Aktualizacja, 22.06.2016 r. 5 Profil pochodzi z podręcznika dla doradców zawodowych Narzędzie do badania kompetencji, Warszawa 2014 5