KOMISJA EUROPEJSKA WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA Bruksela, dnia 21.9.2016 r. JOIN(2016) 42 final 2016/0297 (NLE) Wspólny wniosek DECYZJA RADY w sprawie podpisania, w imieniu Unii Europejskiej, oraz tymczasowego stosowania Umowy o dialogu politycznym i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kuby, z drugiej strony PL PL
UZASADNIENIE 1. KONTEKST WNIOSKU Dnia 10 lutego 2014 r. Rada przyjęła decyzję upoważniającą Komisję i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa do rozpoczęcia rokowań w sprawie zawarcia Umowy o dialogu politycznym i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kuby, z drugiej strony, ( Umowa ). Rokowania rozpoczęły się dnia 29 kwietnia 2014 r. i zostały zakończone po siedmiu rundach w marcu 2016 r. Umowa została parafowana dnia 11 marca 2016 r. w Hawanie w obecności wysokiego przedstawiciela oraz komisarza do spraw współpracy międzynarodowej i rozwoju. W trakcie rokowań regularnie przekazywano Radzie informacje o ich przebiegu. Konsultowano się z nią w ramach Grupy Roboczej ds. Ameryki Łacińskiej i Karaibów oraz Komitetu ds. Polityki Handlowej. Przed parafowaniem umowy państwa członkowskie przedstawiły swoje uwagi. Przez cały czas trwania rokowań Parlament Europejski był także informowany na bieżąco. Komisja i Wysoki Przedstawiciel uważają, że cele określone przez Radę w jej wytycznych negocjacyjnych zostały osiągnięte oraz że projekt Umowy jest gotowy do podpisania. Niniejszy wniosek dotyczy instrumentu prawnego w sprawie podpisania Umowy. 2. UMOWA Stosunki między Unią Europejską a Kubą są obecnie regulowane wspólnym stanowiskiem UE 96/697/WPZiB z dnia 2 grudnia 1996 r. Umowa jest pierwszą umową dwustronną między UE a Kubą. Stworzy ona stabilne ramy stosunków UE-Kuba, zastępując dotychczasowy dialog prowadzony w trybie ad hoc oraz nieuporządkowaną współpracę. Zapewni ona ramy i platformę ściślejszej współpracy i dialogu w ramach szerokiej gamy dziedzin polityki. Celem Umowy jest utrwalenie i zacieśnienie powiązań między stronami w obszarach objętych dialogiem politycznym, współpracą i handlem, zgodnie z zasadami obustronnego szacunku, wzajemności, wspólnoty interesów i poszanowania dla suwerenności Stron. Stosunki będą nakierowane na wsparcie modernizacji kubańskiej gospodarki i społeczeństwa, współpracę dwustronną i na forach międzynarodowych w celu wzmocnienia praw człowieka i demokracji, przeciwdziałanie dyskryminacji i osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju. Umowa zawiera istotne dla UE elementy standardowe, klauzulę praw człowieka i klauzulę o nierozprzestrzenianiu, których naruszenie może prowadzić do zawieszenia Umowy. Umowa skonstruowana jest w oparciu o trzy filary: dialog polityczny (część II): zawarte w nim postanowienia obejmują różne obszary polityki, w tym: prawa człowieka, broń strzelecką i lekką, rozbrojenie i nierozprzestrzenianie broni masowego rażenia, terroryzm, poważne przestępstwa o międzynarodowym znaczeniu (w tym Międzynarodowy Trybunał Karny), jednostronne środki przymusu (np. embargo Stanów Zjednoczonych), zwalczanie produkcji, przemytu i spożycia niedozwolonych środków odurzających, zwalczanie dyskryminacji rasowej, ksenofobii i związanej z nią nietolerancji oraz zrównoważony rozwój; współpraca i dialog na temat polityki sektorowej (część III): postanowienia te obejmują bardzo szeroki zakres obszarów przyszłej współpracy, w tym kwestie polityczne i prawne (sprawowanie rządów i prawa człowieka, wymiar sprawiedliwości, bezpieczeństwo PL 2 PL
obywateli i migrację), kwestie społeczne, środowiskowe, gospodarcze i rozwojowe, również na szczeblu niższym niż krajowy. Ze szczególną uwagą potraktowano także integrację i współpracę regionalną (Karaiby i Ameryka Łacińska); oraz handel i współpraca w zakresie handlu (część IV): w tej części ujednolicono umowne (związane z WTO) podstawy handlu między UE a Kubą. Oprócz tego zawiera ona postanowienia dotyczące ułatwień w handlu oraz współpracy w takich dziedzinach jak bariery techniczne w handlu oraz normy, a celem uwzględnienia tych postanowień jest poprawa perspektyw zacieśnienia stosunków gospodarczych. Część ta zawiera także klauzulę, w której przewidziano przyszły rozwój stabilniejszych ram inwestycji. W części V (Postanowienia instytucjonalne i końcowe) ustanowiono ramy instytucjonalne składające się ze Wspólnej Rady i Wspólnego Komitetu. Zawiera ona także postanowienie dotyczące wypełnienia zobowiązań; w postanowieniach tych uwzględniono środki oraz procedury działania, które należy zastosować, w przypadku gdyby jedna ze stron nie wypełniła swoich zobowiązań na mocy Umowy. Umowa zostaje zawarta na czas nieokreślony z możliwością wypowiedzenia, które staje się skuteczne po upływie sześciu miesięcy. Umowa powinna zastąpić wspólne stanowisko 96/697/WPZiB. Wraz z niniejszym wspólnym wnioskiem Wysoki Przedstawiciel przedstawi wniosek dotyczący decyzji Rady uchylającej wspólne stanowisko 96/697/WPZiB, zakładając, że Rada przyjmie równocześnie oba akty prawne. 3. PODSTAWA PRAWNA DECYZJI, KTÓREJ DOTYCZY WNIOSEK 3.1. Materialna podstawa prawna Trybunał orzekł 1, że środek zmierzający jednocześnie do osiągnięcia kilku celów lub mający kilka elementów składowych związanych w sposób nierozłączny, gdy żaden z tych celów lub elementów nie ma charakteru pomocniczego w stosunku do pozostałych, i jeżeli w ten sposób znajdują zastosowanie różne przepisy traktatu, należy wyjątkowo wydać na różnych, odpowiednich podstawach prawnych, chyba że procedury przewidziane dla obu tych podstaw są ze sobą niezgodne. Umowa służy osiągnięciu pewnych celów i zawiera odpowiednie elementy w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB), wspólnej polityki handlowej i współpracy na rzecz rozwoju. Te aspekty umowy są związane w sposób nierozłączny, a żaden z nich nie ma charakteru pomocniczego w stosunku do pozostałych. Podstawa prawna decyzji, której dotyczy wniosek, powinna zatem obejmować art. 37 TUE, art. 207 i 209 TFUE. 3.2. Proceduralna podstawa prawna W art. 218 ust. 5 TFUE przewidziano przyjęcie decyzji upoważniającej do podpisania umowy. W art. 218 ust. 8 akapit drugi TFUE przewidziano, że Rada stanowi jednomyślnie, gdy umowa dotyczy dziedziny, w której do przyjęcia aktu Unii wymagana jest jednomyślność. WPZiB jest dziedziną, w której do przyjęcia aktu Unii wymagana jest jednomyślność. 3.3. Podsumowanie 1 Sprawa C-490/10 Parlament przeciwko Radzie. PL 3 PL
Podstawą prawną decyzji, której dotyczy wniosek, powinien zatem być art. 37 TUE, art. 207 i 209 TFUE w związku z art. 218 ust. 5 TFUE i art. 218 ust. 8 akapit drugi TFUE. Dodatkowe postanowienia nie są wymagane jako podstawa prawna 2. 4. NIEZBĘDNY CHARAKTER DECYZJI, KTÓREJ DOTYCZY WNIOSEK Zgodnie z art. 216 TFUE Unia może zawierać umowy z jednym państwem trzecim lub z większą ich liczbą, jeżeli przewidują to traktaty, lub gdy zawarcie umowy jest niezbędne do osiągnięcia, w ramach polityk Unii, jednego z celów, o których mowa w traktatach, albo gdy zawarcie umowy jest przewidziane w prawnie wiążącym akcie Unii, albo gdy może mieć wpływ na wspólne zasady lub zmienić ich zakres. Traktaty przewidują zawieranie umów, takich jak przedmiotowa Umowa, zwłaszcza w art. 37 TUE, art. 207 i 209 TFUE. Ponadto zawarcie Umowy jest niezbędne, aby osiągnąć w ramach polityk unijnych cele określone w traktatach w tym w obszarach: dialogu politycznego, wzmocnienia praw człowieka, nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia, walki z terroryzmem, walki z korupcją i przestępczością zorganizowaną, handlu, migracji, ochrony środowiska, energii, zmian klimatu, transportu, nauki i technologii, zatrudnienia i spraw społecznych, edukacji i rolnictwa. Umowa musi zostać podpisana przed jej zawarciem w imieniu Unii. 2 Sprawa C-377/12 Komisja przeciwko Radzie. PL 4 PL
Wspólny wniosek DECYZJA RADY 2016/0297 (NLE) w sprawie podpisania, w imieniu Unii Europejskiej, oraz tymczasowego stosowania Umowy o dialogu politycznym i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kuby, z drugiej strony RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 37, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 207 i 209 w związku z art. 218 ust. 5 i art. 218 ust. 8 akapit drugi, uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej, uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej oraz Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Dnia 10 lutego 2014 Rada upoważniła Komisję Europejską do rozpoczęcia rokowań z Republiką Kuby w sprawie umowy o dialogu politycznym i współpracy. (2) Rokowania zakończyły się pomyślnie, a Umowa została parafowana dnia 11 marca 2016 r. (3) W art. 86 Umowy przewidziano jej tymczasowe stosowanie do czasu jej wejścia w życie. (4) Umowę należy zatem podpisać w imieniu Unii oraz tymczasowo stosować z zastrzeżeniem jej zawarcia w późniejszym terminie, PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ: Artykuł 1 1. Niniejszym upoważnia się w imieniu Unii do podpisania Umowy o dialogu politycznym i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kuby, z drugiej strony, z zastrzeżeniem zawarcia Umowy. 2. Tekst Umowy, która ma zostać podpisana, załącza się do niniejszej decyzji. Artykuł 2 Sekretariat Generalny Rady ustanawia instrument przekazujący pełne uprawnienia do podpisania Umowy, z zastrzeżeniem jej zawarcia, osobie wskazanej lub osobom wskazanym przez negocjatorów Umowy. PL 5 PL
Artykuł 3 1. Zgodnie z art. 86 Umowy oraz z zastrzeżeniem przewidzianych w niej powiadomień, Umowę stosuje się tymczasowo w całości między Unią a Republiką Kuby, do czasu jej wejścia w życie. 2. Data, od której Umowa będzie tymczasowo stosowana, zostanie opublikowana przez Sekretariat Generalny Rady w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Artykuł 4 Niniejsza decyzja wchodzi w życie następnego dnia po jej przyjęciu. Sporządzono w Brukseli dnia r. W imieniu Rady Przewodniczący PL 6 PL