Unijnepłatności.pl NIŻSZY KURS, CIEŃSZA KOPERTA Europejski Bank Centralny ogłosił oficjalny kurs euro, zgodnie z którym zostaną przeliczone i wypłacone dopłaty bezpośrednie za 2011 r. Kurs jest o 6,84 proc. niższy od wyznaczonego przed rokiem i wynosi 4,1038 zł za euro (4,4050 zł za euro w 2011 r.), co oznacza niższe płatności dla rolników. W 2011 r. łączna kwota dopłat przekroczyła 3,3 mld euro, tj. 14,5 mld zł (80 proc. z Brukseli, 20 proc. z budżetu krajowego). ARiMR rozpocznie transfer nowych płatności bezpośrednich 1 grudnia 2012 r. DALEKO ZA LIDERAMI Resort rolnictwa odrzucił propozycje Komisji Europejskiej w sprawie wysokości dopłat bezpośrednich dla polskich rolników w projekcie WPR na lata 2014 2020. KE chce zwiększyć dopłaty o 1/3 różnicy między 90 proc. średniej płatności w UE a obecnie otrzymywanymi przez dany kraj. Polska wnosi o subwencje co najmniej na poziomie średniej europejskiej, czyli 250 euro na hektar. Obecnie dotacje wynoszą w Polsce 190 euro, we Francji 250 euro, w Niemczech 300 euro. Z symulacji KE wynika, że w 2019 r. średnio do hektara polscy rolnicy otrzymają 218 euro. Liderami płatności pozostaną Maltańczycy i Grecy, do których trafi odpowiednio 492 i 494 euro, wyprzedzą nas m.in. Wielka Brytania, Szwecja, Czechy, Węgry czy Irlandia (19 państw). Najbardziej skorzystają na zmianach rolnicy z krajów bałtyckich, którzy posiadają obecnie niskie dopłaty (niecałe 100 euro). Ocenia się, że największe cięcia czekają farmerów z Belgii, Holandii czy Włoch. Niemieccy farmerzy w 2019 r. wezmą na hektar 100 euro więcej niż nasi. 28 Nowoczesny Bank Spółdzielczy
Pr o g r a m Ro z w o j u Ob s z a r ó w Wiejskich MODERNIZACYJNE OSTATKI ARiMR uruchomi nowy nabór wniosków do PROW Modernizacja gospodarstw, program obejmie m.in. woj. podkarpackie, które nie wykorzystało jeszcze dostępnych środków. Pomoc będzie przyznawana w zależności od liczy punktów, jaką uzyska wniosek. Oceniane będą dwa aspekty wielkość ekonomiczna gospodarstwa wyrażona w ESU (jedno ESU=1200 euro) oraz czy cel inwestycji jest związany ze wzrostem wartości dodanej brutto. Dodatkowe punkty zdobędą aplikacje osób wspólnie wnioskujących o zakup nowych maszyn i urządzeń w celu ich zespołowego używania (tzw. WUM wspólne użytkowanie maszyn). Na Modernizację gospodarstw w PROW 2007 2013 przewidziano 8,5 mld zł. W poprzednich naborach rolnicy złożyli do ARiMR 78 tys. wniosków, a 90 proc. z nich zostało pozytywnie rozpatrzone. SIŁA WYŻSZA Do 26 listopada br. można składać wnioski o przyznanie unijnej pomocy w ramach działania Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych. Aktualnie w piątym już naborze wniosków do wzięcia jest 200 mln zł. W PROW 2007 2013 przeznaczono na ten cel 100 mln euro (416 mln zł), dotychczas zakończono weryfikację ponad 99 proc. przyjętych dokumentów, o dotację starało się ponad 4300 rolników. Pomoc może być przyznana wyłącznie na inwestycje związane z prowadzeniem działalności rolniczej, wysokość szkód musi przekraczać 30 proc. średniej rocznej produkcji, a w środkach trwałych wartość 10 tys. zł (oba te warunki muszą być spełnione łącznie). Maksymalne wsparcie wynosi 300 tys. zł, ale nie więcej niż 90 proc. kosztów kwalifikowanych, poniesionych przez beneficjenta na inwestycje odtworzeniowe. Dzięki unijnemu wsparciu poszkodowani rolnicy nabyli 10 tys. maszyn i urządzeń, wybudowali lub zmodernizowali obiekty produkcyjne o pow. 90 tys. mkw., odtworzyli 780 ha sadów i plantacji. GRUPA W NIEŁASCE Resort rolnictwa poinformował, że Komisja Europejska utrzymała w budżecie PROW na lata 2012 i 2013 wcześniej zaplanowany poziom dofinansowania inwestycji rozpoczętych przez grupy producenckie. Natomiast znacząco zostanie ograniczony dostęp do dotacji dla nowo rejestrowanych grup, które nie realizują programów inwestycyjnych. W 2011 r. na tworzenie i rozwój zespołowego gospodarowania uzyskaliśmy 185 mln euro, w 2012 r. zaplanowano 333 mln euro, w 2013 r. ma to być już tylko 8 mln euro, w 2014 r. 5,6 mln, a dopiero w 2017 r. pula zwiększy się do 40 mln euro. 10/2012 29
REKORDOWE GRANTY Łączna kwota wypłat zrealizowanych w ramach PROW 2007 2013 osiągnęła pułap blisko 30 mld zł. Oznacza to zakontraktowanie już ponad 90 proc. całego budżetu PROW 2007 2013, wynoszącego około 75 mld zł. Zdaniem ekspertów limity dostępnych środków zostaną w pełni wykorzystane, zwłaszcza że wsparcie ARiMR w ramach rent strukturalnych, programu rolnośrodowiskowego, zalesiania gruntów czy grup producentów będzie wypłacane przez kilka lub nawet kilkanaście kolejnych lat. UPRAWA ŚRODOWISKA Nadal spore emocje wzbudza zapowiedź tzw. zazielenienia unijnego rolnictwa w projekcie Wspólnej Polityki Rolnej 2014 2020. Ocenia się, że straty w efekcie zazielenienia w przypadku polskich rolników wyniosą 161 mln euro, tj. 2 proc. dochodów. Największy spadek dochodów nastąpi w dużych gospodarstwach rolnych. Bruksela zaproponowała zwolnienie małych gospodarstw z obowiązku zazielenienia, tj. przeznaczania kilku procent areału na uprawy ekologiczne. Byłyby one objęte systemem ryczałtowych płatności bezpośrednich. KSIĘGI PODATKOWE Komisja Europejska przygotowuje przepisy, które nakładają obowiązek prowadzenia rachunkowości przez wszystkich korzystających z dopłat bezpośrednich. Od 2013 r. również polscy rolnicy będą musieli założyć księgi podatkowe, najpierw ma to dotyczyć największych gospodarstw. Podatek dochodowy w rolnictwie pociągnie za sobą konieczność rejestracji przychodów i kosztów chociażby w uproszczony sposób. Prowadzenie pełnych rejestrów zdarzeń w księgach rachunkowych będzie obowiązkowe dla rolników osiągających przychody na poziomie ok. 4 5 mln zł lub więcej. 30 Nowoczesny Bank Spółdzielczy
Pr o g r a m Ro z w o j u Ob s z a r ó w Wiejskich KONTROWERSJE W KOLEJCE Rzecznik Praw Obywatelskich w wystąpieniu do ministra rolnictwa wskazał na nieprawidłowości w rozpatrywaniu wniosków o unijne dotacje. Zgodnie z aktualnymi przepisami pomoc jest przyznawana do wyczerpania środków, zgodnie z kolejnością złożenia prawidłowo wypełnionego i udokumentowanego wniosku. Oznacza to, że w przypadku złożenia niepełnej dokumentacji i wezwania przez ARiMR do usunięcia braków, wniosek należy uznać za złożony w dniu uzupełnienia przez wnioskodawcę braków i ten termin brać pod uwagę przy ustalaniu kolejności składania wniosków. Tymczasem, jak wykazały kontrole, terminy weryfikowania wniosków są różne i nie zawsze wynikają z kolejności ich złożenia. Uzależnienie otrzymania pomocy od kolejności złożenia prawidłowo wypełnionych dokumentów prowadzi zdaniem RPO do uzależnienia od działania agencji i prowadzonej przez jej pracowników weryfikacji wniosków. RPO zwrócił również uwagę ministra na interpretację rozporządzenia z 17 października 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy w ramach PROW Ułatwianie startu młodym rolnikom. Zdaniem rzecznika zawarta w nim definicja prowadzenia działalności rolniczej ogranicza dostęp do wsparcia, ponieważ zakłada, że samo posiadanie gospodarstwa przez zainteresowanego bądź jego współmałżonka uprawnia do dotacji. Zwrócił uwagę, że unijne przepisy wymagają, by były one wypłacane osobom, które po raz pierwszy podejmują działalność rolniczą. PIJ MLEKO, BĘDZIESZ WIELKI Agencja Rynku Rolnego uruchomi dwie duże kampanie informacyjnopromocyjne mleka i mięsa wołowego QMP skierowane do konsumentów, hurtowników, kupców detalicznych i restauratorów. Partnerem jest Polskie Zrzeszenie Producentów Bydła Mięsnego. Promocja potrwa trzy lata i będzie kosztować 4 mln euro (50 proc. ze środków UE, 30 proc. z budżetu, 20 proc. z funduszy producentów). ARR sfinansuje też promocję żywności za granicą. Już ponad 75 proc. krajowej wołowiny trafia do krajów UE, wkrótce ruszy sprzedaż konfekcjonowanego mięsa QMP w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. 10/2012 31
GRUNT BEZ KREDYTU Agencja Nieruchomości Rolnych zachęca rolników do zakupu ziemi z płatnością w rocznych ratach. Zgodnie z obowiązującymi jeszcze przepisami, jeśli nabywca chce skorzystać z tej możliwości wówczas wpłaca 20 proc. wartości nieruchomości przed podpisaniem umowy, a reszta należności zostanie mu rozłożona na 15 lat. Pod koniec roku rolnicy nie uzyskają już preferencyjnych kredytów na zakup ziemi, ponieważ ARiMR skończyły się limity dopłat. Komisja Europejska zezwoliła na udzielanie takich kredytów tylko do końca 2013 r. Od akcesji do UE w 2004 r. cena ziemi rolnej w kraju wzrosła o blisko 300 proc. W połowie 2012 r. średnia cena hektara wynosiła prawie 21 tys. zł. Różnice między ceną ziemi w Polsce i w innych krajach Unii są duże hektar w woj. podkarpackim kosztuje niecałe 13 tys. zł, a w niektórych regionach Niemiec dziesięć razy więcej. W 2016 r. polski rynek ziemi rolnej zostanie w pełni otwarty dla obcokrajowców. Zdjęcia: www.fotolia.com POLSKI SMAK Po latach zachłyśnięcia się żywnością typu fast food, modne stają się wyroby wytwarzane według tradycyjnych receptur, charakteryzujących się wyjątkowością i oryginalnością. Produkcja tradycyjnej żywności jest szansą dla niewielkich gospodarstw rolnych oraz małych firm rodzimych. Przy dobrym pomyśle i odpowiedniej promocji może być dobrym źródłem dochodu, gdyż konsumenci skłonni są płacić więcej za dobrą jakość i niepowtarzalność wyrobów. W dodatku rolnicy mogą dostarczać produkty tradycyjne bezpośrednio do osób żyjących w aglomeracjach miejskich i tworzyć własną sieć sprzedaży. Rodzinne masarnie, serowarnie czy też przetwórnie warzyw, korzystając z dotacji unijnych, coraz częściej uzupełniają dochody polskiego rolnictwa. Agencja Rynku Rolnego uruchomiła zaplanowaną na 3 lata kampanię promocji wśród konsumentów oleju rzepakowego. Od samych plantatorów rzepaku zebrano na ten cel 80 mln zł, a na reklamę akcji pt. Pokochajmy olej rzepakowy wydano już 50 mln zł. Kampania, której budżet wynosi 1,6 mln euro, w połowie będzie finansowana z funduszy unijnych. Organizatorzy chcą walczyć z nową modą, czyli rosnącą popularnością oliwy z oliwek. Powołane dwa lata temu 9 funduszy promocji polskiej żywności są zasilane przez rolników, którym potrąca się na ten cel jedną dziesiątą cen skupu mleka, świń czy rzepaku. 32 Nowoczesny Bank Spółdzielczy