IV MAŁOPOLSKI KONKURS MATEMATYCZNO- PRZYRODNICZY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH ILE MATEMATYKI JEST WE WSZECHŚWIECIE? etap rejonowy 16 stycznia 2006 roku, godz.11 00 Błękitna Planeta PRZECZYTAJ UWAŻNIE 1. Zestaw zawiera 17 zadań. 2. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań możesz uzyskać 50 punktów. 3. W zadaniach od 1 do 11 podane są 4 odpowiedzi: A, B, C, D. Wybierz tylko jedną odpowiedź i wpisz wyraźnie, w tabeli na drugiej stronie, znak X w kratce z odpowiednią literą. Jeśli zaznaczysz błędnie odpowiedź, otocz ją kółkiem i wpisz X w kratkę z inną literą. 4. W zadaniu 12 wpisz odpowiedzi uzupełniając wykropkowane miejsca, a w zadaniu 13 uzupełnij tabelę. 5. W zadaniach od 14 do 17 przedstaw pełne rozwiązania w czystopisie. Rozwiązując każde z tych zadań, pamiętaj o zapisaniu wszystkich obliczeń i odpowiedzi. Błędne zapisy przekreślaj i zapisz nowe. 6. Ostatnie 2 strony tego arkusza możesz wykorzystać jako brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą oceniane. 7. Nie używaj korektora. 8. Podczas pracy nie możesz korzystać z kalkulatora. 9. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 90 minut. 10. Po zakończeniu pracy arkusz z zestawami zadań, kartki czystopisu oraz kopertę z kartą uczestnika pozostaw na swojej ławce (możesz je spiąć spinaczem). Życzymy powodzenia! WYPEŁNIA KOMISJA KONKURSOWA Zadania Max. punktacja Ilość uzysk. punktów zamknięte otwarte Razem 1-11 12 13 14a 14b 15 16 17a 17b 17c 17d 17e 15 5 4 2 4 4 5 1 1 3 4 2 50 1
Podróż balonem Naszą podróż rozpoczynamy w województwie podkarpackim. Uczniowie wraz z opiekunami postanowili odwiedzić najpiękniejsze zakątki Polski południowej. Celem rozpoczętej wyprawy było poznanie najcenniejszych przyrodniczo obszarów tej części kraju. Zadanie 1 [2 pkt ] Dwie trzecie wszystkich uczestników lotu balonem stanowią uczennice, 20 % uczniowie. W tej grupie jest jeszcze dwóch opiekunów, jeden rodzic i przewodnik. Jaką najmniejszą ilość balonów należy zarezerwować, jeśli w jednej gondoli może podróżować jednorazowo 6 osób, nie licząc załogi balonu? A. 6 B. 30 C. 5 D. 15 Zadanie 2 [ 3 pkt ] Prostokątny plac trawiasty, z którego wzbijają się w powietrze balony, ma 80 metrów długości i 60 metrów szerokości. Do koszenia trawy używana jest samojezdna kosiarka o wydajności 5 arów na godzinę. W jakim czasie zostanie skoszona trawa na tym placu? A. 1 godz. 36 minut B. 9 godz. C. 9 godz. 6 minut D. 9 godz. 36 minut Zadanie 3 [1 pkt ] Grupa uczniów odbyła lot balonem z Krosna do Wałbrzycha. Podróż w linii prostej przebiegała bez zakłóceń. W czasie lotu uczestnicy znajdowali się kolejno nad województwami: A. podkarpackim, małopolskim, lubelskim, śląskim, opolskim; B. podkarpackim, małopolskim, dolnośląskim, opolskim, śląskim; C. podkarpackim, małopolskim, śląskim, opolskim, dolnośląskim; D. podkarpackim, małopolskim, świętokrzyskim, opolskim, dolnośląskim; Zadanie 4 [1 pkt ] Na terenie Polski południowej przyroda chroniona jest dzięki licznym parkom narodowym i krajobrazowym. Najbliżej Bieszczadzkiego Parku Narodowego znajduje się: A. Tatrzański Park Narodowy B. Ojcowski Park Narodowy C. Roztoczański Park Narodowy D. Magurski Park Narodowy 2
Zadanie 5 [2 pkt ] Województwo małopolskie zajmuje około 15 000 km 2 powierzchni. Jaką część tego województwa stanowi Gorczański Park Narodowy, którego powierzchnia to około 7000 ha? 15 15 7 7 A. B. C. D. 700 70 1500 15000 Zadanie 6 [1 pkt ] Rezerwaty przyrody podobnie jak parki narodowe, obejmują naturalne lub nieznacznie zmienione ekosystemy, a także miejsca występowania rzadkich roślin lub zwierząt. Rezerwaty przyrody od parków narodowych odróżniają się: A. obszarem B. ukształtowaniem powierzchni C. położeniem nad poziomem morza D. odległością od ośrodków przemysłowych Zadanie 7 [1 pkt ] Który z opisów przedstawia charakterystykę krajobrazu krasowego? A. urwiska brzegowe, wydmy, jeziora, wzgórza porośnięte lasami bukowymi i mieszanymi B. wzgórza, dolinki i skały, jaskinie C. pola, łąki uprawne, miedze, kępy D. hałdy, wyrobiska, szyby górnicze Zadanie 8 [1 pkt ] Ziemię otacza niby balon, cienka warstwa gazów zwana atmosferą, sięgająca 500 1000 km ponad powierzchnię. (Collins- Szkolna Encyklopedia - Warszawa, 2001.) Mieszanina gazów, które tworzą atmosferę to powietrze. Właściwy opis składu procentowego powietrza na diagramie, to: A. 21% tlen; 1% azot; 78% inne gazy B. 21% azot; 1% inne gazy; 78% tlen C. 21% tlen; 1% inne gazy; 78% azot D. 21% inne gazy; 1% azot; 78% tlen Skład procentowy powietrza Zadanie 9 [1 pkt ] W ostatnich latach obserwujemy znaczny spadek koncentracji ozonu w atmosferze. Mówi się o tzw. dziurze ozonowej obserwowanej głównie nad Antarktydą. Który z podanych gazów głównie niszczy warstwę ozonową? A. dwutlenek węgla B. wodór C. freon D. tlen Zadanie 10 [1 pkt ] Wskaźnikiem stopnia zanieczyszczenia powietrza są: A. porosty B. bakterie C. glony D. grzyby Zadanie 11 [1 pkt ] Szkolna wycieczka trwała 149 godzin. Uczniowie wyjechali w poniedziałek o godzinie 7.00 rano. W którym dniu i o której godzinie powrócili z wycieczki? A. w sobotę o godzinie 12.00 B. w niedzielę o godzinie 12.00 C. w sobotę o godzinie 9.00 D. w piątek o godzinie 9.00 3
Człowiek od setek lat oddziałuje na krajobraz Ziemi, przekształcając go z różnym skutkiem. [...] Przekształcając krajobraz pierwotny możemy uczynić go krajobrazem kulturowym lub zdewastowanym. Możemy także ograniczyć zakres swojej ingerencji i zachować w stanie nie zmienionym fragmenty krajobrazu pierwotnego. (Mapa turystyczna Pieniny, Agencja Wydawnicza WiTs.c.) Zadanie 12 [5 pkt ] Wypisz pięć różnych czynników wpływających na zmianę krajobrazu naturalnego: Zadanie 13 [4 pkt ] W tabeli wymieniono cztery krainy geograficzne. Każdej z nich przyporządkuj, z podanej listy, charakterystyczne dla niej elementy krajobrazu: ostre granie, Góra Św. Anny, wapień, kozica, hałdy, ruiny zamku w Ogrodzieńcu, wyrobiska, Maczuga Herkulesa, Rysy, Śnieżka, płaskie wierzchowiny, Góry Sowie. Wyżyna Krakowsko- Częstochowska Tatry Wysokie Wyżyna Śląska Sudety Zadanie 14 [6 pkt ] Uczniowie klas szóstych pojechali na kilkudniową wycieczkę do Zawoi, miejscowości położonej u stóp masywu Babiej Góry. Jaś kilka miesięcy wcześniej zbierał pieniądze na ten wyjazd. W ciągu pierwszych trzech miesięcy 1 5 uzbierał 120 zł. Potem od mamy dostał potrzebnej sumy. Wtedy okazało się, że ma już 3 9 niezbędnej kwoty. a) Jaki jest koszt wycieczki do Zawoi? b) Ile łącznie miesięcy oszczędzał Jaś, jeśli miesięcznie odkładał taką samą kwotę? Zadanie 15 [4 pkt ] Autokar w ciągu godziny pokonuje 50 km. W jakim czasie dojedzie do Zawoi z miejscowości, w której mieszka Jaś, jeżeli odległość między tymi miejscowościami, mierzona na mapie w skali 1 : 600000, wynosi 20 cm. Podaj wynik w godzinach i minutach. 4
Zadanie 16 [5 pkt ] Pokój, w którym chłopiec mieszkał w czasie wycieczki, znajdował się na poddaszu. Miał podłogę w kształcie kwadratu o boku 4 metry i ukośnie ścięty sufit. W najwyższym miejscu sufit znajdował się 3 metry nad podłogą, a w najniższym tylko 1,5 metra. Ile metrów sześciennych powietrza mieści się w tym pokoju? Zadanie 17 [11 pkt ] Uczniowie wybrali się na wycieczkę w góry. Wyszli rano o godzinie 9.00 z miejscowości oznaczonej punktem A i podążali w kierunku szczytu drogą zaznaczoną na rysunku. Na trasie zatrzymywali się na krótki odpoczynek, a na szczycie góry podziwiali piękne widoki. Do schroniska, znajdującego się w miejscowości B, dotarli o godzinie 15.30. Jaś obliczył, że w czasie tej wycieczki maszerowali pięć razy dłużej niż odpoczywali. a) Podaj międzynarodowy skrót kierunku geograficznego, w którym podążali turyści. b) Jaka jest wysokość względna góry? c) Jak długo maszerowali? d) Jaka była temperatura na szczycie, jeśli w miejscowości A wynosiła 14 o C? Przyjmij, że na każde 100 m różnicy wysokości w górach temperatura spada o 0,6 o C. Temperaturę na szczycie podaj z dokładnością do 1 0 C. e) Jaka jest różnica pomiędzy wysokością tej góry, a wysokością najwyższego szczytu w Polsce? 5