HISTORIA I ROZWÓJ LITURGII

Podobne dokumenty
PORADNIK WERTOWANIA W MSZALE I JEGO BUDOWA

Liturgia Trydencka dzisiaj

1) Zapalenie świecy i wypowiedzenie słów Światło Chrystusa (uczestnicy odpowiadają Bogu niech będą dzięki ).

Utworzony przez Robert Bryg - 1 -

M I N I S T R A N C I

Każdy posługujący w liturgii:

posługa w czasie Triduum Paschalnego

TRIDUUM PASCHALNE MĘKI, ŚMIERCI I ZMARTWYCHWSTANIA CHRYSUSA ŚPIEWNIK

ZNACZENIE ZNAKU KRZYŻA W LITURGII

MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ

K O M E N T A T O R L I T U R G I C Z N Y

CEREMONIAŁ ZERZEŃSKI LITURGIA BISKUPIA SKRÓCONA. Wskazania dla Służby Liturgicznej Parafii Wniebowzięcia N. M. P. w Zerzniu

Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI

W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e L E K T O R

C E N T R A L N A O A Z A M A T K A A D

CUD MSZY ŚWIĘTEJ WSTĘP

Proboszcz parafii lub Rektor kościoła zadba, by podczas uroczystości z udziałem Księdza Biskupa zawsze byli kapłani posługujący w konfesjonałach.

Przebieg Eucharystii i błogosławieństwa krzyża *

Parafia św. Gerarda w Gliwicach

Celebracja zamknięcia Roku Wiary

Temat: Sakrament chrztu świętego

Klasa I OCENA BARDZO DOBRA (5) UCZEŃ: - systematycznie i starannie prowadzi zeszyt ćwiczeń. - jest zawsze przygotowany do zajęć

Eucharystia. (Konstytucja o liturgii Soboru Watykańskiego II nr 47).

Przedstaw otrzymane zdanie za pomocą pantomimy. Jezus wychodzi z grobu. Przedstaw otrzymane zdanie za pomocą pantomimy.

Z V części Caeremoniale episcoporum traktującej o sakramentach przedstawiamy przekład fragmentów rozdziału I: Wtajemniczenie chrześcijańskie.

M I N I S T R A N C I Ś W I A T Ł A

Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy. Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4

Kryteria ocen z religii klasa IV

Co do przebiegu Mszy świętej stosuje się wszystkie wskazania jak we Mszy pod przewodnictwem Biskupa z poniższymi wyjątkami.

MODLITWY PE NIĄCYCH RÓŻNE POS UGI I FUNKCJE LITURGICZNE

Plan pracy z ministrantami

Wpisany przez Administrator czwartek, 07 kwietnia :25 - Poprawiony czwartek, 07 kwietnia :47

OGÓLNE WPROWADZENIE DO MSZAŁU RZYMSKIEGO MSZA ŚWIĘTA

Parafia św. Gerarda w Gliwicach

CEREMONIAŁ ZERZEŃSKI LITURGIA UROCZYSTA WZORCOWA. Wskazania dla Służby Liturgicznej Parafii Wniebowzięcia N. M. P. w Zerzniu

M I N I S T R A N C I O Ł T A R Z A

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie. LITURGIKA (Liturgika fundamentalna i Liturgia godzin)

Klasa VI. Temat: Msza Święta posłanie w służbie. Cel dydaktyczny: Przekazanie uczniom prawdy, że Mszaśw. jest źródłem miłości i służby bliźniemu.

Kryteria oceniania z religii dla klasy trzeciej szkoły podstawowej

CEREMONIAŁ ZERZEŃSKI MSZA PRZY UDZIELANIU BIERZMOWANIA. Wskazania dla Służby Liturgicznej Parafii Wniebowzięcia N. M. P. w Zerzniu

Triduum Paschalne Program liturgii

PORÓWNANIE ZAWARTOŚCI DWÓCH EDYCJI KALENDARZA LITURGICZNEGO NA ROK 2011

Kryteria ocen z religii Kl. I celujący bardzo dobry dobry

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE I Ocena celująca Uczeń: twórczo rozwija uzdolnienia i zainteresowania, dzieląc się zdobytą wiedzą z innymi.

PORÓWNANIE ZAWARTOŚCI DWÓCH EDYCJI KALENDARZA LITURGICZNEGO NA I KWARTAŁ 2012 ROKU (27 XI II 2012)

W CZASIE CELEBRACJI WSPÓLNOTOWYCH

22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań.

WYMAGANIA Z RELIGII. I. Czy przyjaźnię się z Panem Jezusem? Ocena Dobra

Parafia św. Wawrzyńca w Zabrzu Mikulczycach

Dr hab. Waldemar Jan Pałęcki MSF

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia.

Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.

WYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa

Religia klasa III. I Modlimy się

Triduum Paschalne Program liturgii

Parafia św. Wawrzyoca w Zabrzu Mikulczycach

II. MIEJSCE I CZAS SPRAWOWANIA MSZY ŚWIĘTEJ

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII KLASA IV. Ocena. dobra

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie. LITURGIKA (Celebracja Eucharystii i innych sakramentów)

Diecezjalna Diakonia Formacji Diakonii Ruchu Światło-Życie Archidiecezji Katowickiej

Temat: Przestrzeń celebracji - prezbiterium, ołtarz, ambona, miejsce przewodniczenia

Parafia św. Wawrzyńca w Zabrzu Mikulczycach

CEREMONIAŁ ZERZEŃSKI LITURGIA BISKUPIA WZORCOWA. Wskazania dla Służby Liturgicznej Parafii Wniebowzięcia N. M. P. w Zerzniu

RYTUAŁ DOMOWY. Rok rodziny katolickiej to najnowsze wydanie popularnego od wielu lat "RYTUAŁU RODZINNEGO"

KRYTERIA OCEN Z RELIGII

Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas I VI WYMAGANIA PODSTAWOWE I PONADPODSTAWOWE Z RELIGII DLA KLASY I

L E K T O R. posługa w czasie Triduum Paschalnego

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII

były wolne od lęków wyjaśnia, czym charakteryzuje się postępowanie ludzi, którzy mają nadzieję. z tęsknotami Jezusa

Wymagania edukacyjne klasy I - III

ŚWIĘTE TRIDUUM PASCHALNE ŚPIEWNIK

Radom, 18 października 2012 roku. L. dz. 1040/12 DEKRET. o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego w Roku Wiary. w Diecezji Radomskiej

Parafia św. Wawrzyoca w Zabrzu Mikulczycach

CEREMONIAŁ ZERZEŃSKI LITURGIA NIEDZIELI MĘKI PAŃSKIEJ. Wskazania dla Służby Liturgicznej Parafii Wniebowzięcia N. M. P. w Zerzniu

PODSTAWA PROGRAMOWA NAUCZANIA RELIGII PRAWOSŁANEJ POLSKIEGO AUTOKEFALICZNEGO KOŚCIOŁA PRAWOSŁAWNEGO SZKOŁA PODSTAWOWA

Kryteria oceniania z religii

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

Historia kształtowania się liturgii uświęcenia czasu...77

Wymaganie edukacyjne z religii dla klas II. Rozumie, że modlitwa jest formą rozmowy z Bogiem.

Liturgia Męki Pańskiej. Plan Liturgii

Zauważamy, że nowe sytuacje w rodzinach, a także w życiu społecznym, ekonomicznym, politycznym i kulturalnym. domagają się

M O D L I T W A P O W S Z E C H N A

Kryteria oceniania w zakresie 3 klasy szkoły podstawowej. opracowane na podstawie materiałów katechetycznych

Kryteria oceniania z religii. w zakresie 1 klasy technikum. opracowane na podstawie materiałów katechetycznych

Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas 0 VI

Liturgia jako święta gra. Elementy teatralizacji w tzw. Mszy Trydenckiej

W DRODZE DO WIECZERNIKA PRZYJMUJEMY. Poradnik metodyczny do nauki religii dla klasy III szkoły podstawowej

Struktura Mszy Świętej Liturgia Eucharystyczna (od procesji z darami do prefacji).

List Episkopatu Polski. na temat przykazań kościelnych

Podstawowe informacje dla Animatorów muzycznych

Nadużycia liturgiczne podczas celebracji Mszy świętej 1

CODZIENNIK KAPŁAŃSKI

Słowo msza - łac. missa (od IV w.) Wśród badaczy nie ma zgody co do jego pierwotnego znaczenia, wymienia się następujące tłumaczenia:

Umiejętności, wiadomości i postawy, które nie podlegają ocenie stopniami, lecz są wymagane do przyjęcia sakramentu

KRYTERIA OCEN Z RELIGII

George Augustin. Powołany do radości. Z przedmową. kardynała Waltera Kaspera. Przekład. Grzegorz Rawski

K r y t e r i a o c e n i a n i a w klasie II szkoły podstawowej

Pięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja

CHARAKTERYSTYKA MSZY ŚWIĘTEJ DLA MINISTRANTÓW

Niektórzy próbują tłumaczyć używanie

Transkrypt:

HISTORIA I ROZWÓJ LITURGII

CO TO JEST LITURGIA?

leiturgia leitos publiczny, ergon praca, służba = działanie na rzecz ludu (w starożytnej Grecji: użycie świeckie i religijne) Na Wschodzie: od IV w. cały kult, od XI w. tylko Eucharystia Na Zachodzie: od XVIII w. (wcześniej m.in. opus dei, sacri riti, ministeria, celebratio, cultus )

Prosper Guéranger (1805-1875), francuski benedyktyn, jeden z inicjatorów ruchu odnowy liturgicznej, opat Solesmes Liturgia jest zbiorem symboli, śpiewów i czynności, przy pomocy których Kościół wyraża i manifestuje swoją cześć względem Boga.

Romano Guardini (1885-1968), niemiecki ksiądz pochodzenia włoskiego, teolog, filozof, uczestnik SVII Liturgia jest publicznym, prawnie ustalonym kultem Kościoła, który jest wykonywany przez specjalnie wybranych i prawnie upoważnionych przedstawicieli.

Odo Casel (1886-1948), niemiecki benedyktyn, należał do opactwa w Maria Lach Liturgia to misterium Chrystusa i Kościoła.

Pius XII (1876-1958), encyklika Mediator Dei (20 XII 1947 Liturgia obejmuje całkowity kult publiczny Ciała Mistycznego Chrystusa, a więc Jego Głowy i Członków.

Sobór Watykański II (1962-1965), Konstytucja o Liturgii Świętej Sacrosanctum Concilium Słusznie zatem uważa się liturgię za wypełnianie kapłańskiej funkcji Jezusa Chrystusa. W niej przez znaki dostrzegalne wyraża się i w sposób właściwy dla poszczególnych znaków dokonuje uświęcenie człowieka, a Mistyczne Ciało Jezusa Chrystusa, to jest Głowa ze swymi członkami, sprawuje pełny kult publiczny.(7).

Liturgia jest: - wykonywaniem kapłańskiego urzędu Chrystusa - uobecnieniem misterium paschalnego - antycypacją liturgii niebieskiej i uczestnictwem w niej na ziemi. liturgia ziemska daje nam niejako przedsmak uczestnictwa w liturgii niebieskiej (SC, 8). - uświęceniem człowieka i uwielbieniem Boga - dziełem Chrystusa i Kościoła

Cechy Liturgii: - hierarchiczny: liturgia wyraża hierarchiczność Kościoła. Uwidacznia się to szczególnie, gdy przewodniczy biskup. Każdy zaś spełnia specyficzną dla siebie funkcję w zgromadzeniu liturgicznym wg natury rzeczy i na mocy przepisów (SC, 28). - społeczny: Chrystus łączy wszystkich uczestniczących w liturgii w swoje Mistycznego Ciało. Stąd m.in. podziału funkcji liturgicznych - publiczny: liturgia nie jest zarezerwowana dla jakiejś elitarnej grupy, ale ma być dostępna wszystkim. - całkowity: liturgia winna angażować całość osoby ludzkiej (duszę, serce, umysł, ciało, zmysły), nie może być odizolowana np. od moralności, przeżyć wewnętrznych.

S OWA - KLUCZE Ł - katabatyczny (gr. zstępujący) - anabatyczny (gr. wstępujący) Litugia jest komunikacją między Bogiem a Jego ludem. Jest to święta wymiana, dialog. Bóg w tym dialogu uświęca, zbawia, wyzwala człowieka, jednoczy ze sobą. Człowiek zaś na to boże działanie odpowiada uwielbieniem i chęcią życia i pójścia za Jezusem. Stąd spotyka się wspominana przeszłość, oczekiwana przyszłość i teraźniejszość objawiona w znaku (liturgicznym) oraz wzywająca do zaangażowania się, odpowiedzi Bogu.

- anamneza (gr.)/zikaron (hbr.) wspomnienie zbawczych dzieł Boga, ale nie tylko wspomnienie wydarzenia z przeszłości, ale poprzez działanie Ducha Świętego, są one obecne, uczestniczymy w nich. - epikleza (gr. wezwanie) modl. o bożą obecność, aby Bóg pobłogosławił i uświęcił rzecz lub osobę, bez wezwania Ducha Świętego liturgia nie pójdzie.

ETAPY POWSTAWANIA LITURGII 1. chrzczenie judaistycznych i pogańskich form (chrześcijanie pochodzenia żydowskiego, judeochrześcijanie, zachowywali swoje judaistyczne zwyczaje nadając im charakteru chrześcijańskiego + celebracja Eucharystii; chrześcijanie pochodzenia pogańskiego, etnochrześcijanie, wytwarzali swoje formy lit. oparte na wł. tradycjach + celebracja Eucharystii_ 2. improwizacja [przewodniczący modli się] ile może 3. pierwsze teksty (libelli kartki z tekstami lit. i sakramentarze zebrane w jeden tekst libellii) Sakramentarz Weroneński (V/VI), S. Gregoriański/Hadriański (VI ), S. Gelazjański (VIII), lekcjonarze, Ordines Romani 4. pierwsze mszały i pozostałe księgi liturgiczne

Liturgia w Kościele Kościół Katolicki = Kościół Rzymski + 21 Kościołów sui iuris ( własnego prawa )

Na Zachodzie - ryt północnoafrykański (+) - ryt rzymski - ryt gallijski (+) - ryt celtycki (+) - ryt Sarum(+) - ryt ambrozjański - ryt hiszpańsko-wizygocki, mozarabski (Toledo, Braga) - ryt paryski (+) - ryt zairski - ryt anglikański (?) - ryty monastyczne (+) (np. benedyktyński, cysterski, dominikański, karmelitański, kartuski, premonstrateński) (jako interpretacja r. rzym.)

Na Wschodzie: 1. rodzina aleksandryjska: - koptyjski -etiopski 2. rodzina antiocheńska (zachodnio-syryjska) - maronicki (!) - zachodniosyryjski - syro-malankarski 3. ormiański - ormiański 4. chaldejski (wschodnio-syryjski) - chaldejski - syro-malabarski 5. bizantyjski - bizantyjski

Ordo Romanus I Missale Romanum Missale Romanum (koniec VII w.) Trydent, 1570 SVII, 1970 Znak krzyża Znak krzyża i pozdrowienie Ps 43 z ant. Akt pokuty Spowiedź powszechna Wersety psalmiczne Dwie apologie Introit Introit Kyrie eleison Kyrie eleison (Kyrie eleison) (Gloria) (Gloria) (Gloria) Kolekta Kolekta Kolekta I czytanie I czytanie I czytanie Graduał Graduał Psalm (II czytanie)

Śpiew przed ewangelią Śpiew przed Ewang. Śpiew przed Ewang. Ewangelia Ewangelia Ewangelia (Homilia) (Credo) (Credo) Modlitwa wiernych Odebranie darów od wiernych Ofiarowanie Błogosławieństwo nad Segregacja i ustawienie chleba chlebem darów na ołtarzu Złączenie wina i wody Złączenie wina i wody Złączenie wina i wody Ofiarowanie wina Błogosławieństwo nad winem Apologia Apologia Błogosławieństwo darów (okadzenie) (okadzenie)

Obmycie rąk Obmycie rąk + Ps 26, 6-12 Obmycie rąk + Ps 51, 4 Modlitwa polecenia darów Wezwanie do modlitwy Wezwanie do modlitwy Modl. nad darami Modl. nad darami Modl. nad darami Modlitwa eucharystyczna ME M Eucharystyczna Ojcze nasz + embolizm Ojcze +embolizm Ojcze + embolizm Znak pokoju Modlitwa i znak pokoju Łamianie chleba + Łamanie chleba + Łamanie chleba + Baranku Baranku Baranku Złączenie postaci Złączenie postaci Złączenie postaci Modlitwa Panie Jezu Chryste i ew. znak pokoju Dwie apologie Komunia Komunia Komunia Puryfikacja i dwie apologie Puryfikacja i apologia Modlitwa po komunii Modl. po kom. Modl. po komunii

Błogosławieństwo Rozesłanie Rozesłanie Rozesłanie Apologia końcowa Błogosławieństwo Ostatnia ewangelia (J 1, 1-14)