LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI MIASTECZKA ŚLĄSKIEGO NA LATA 2009-2013

Załącznik do uchwały Nr /.../09 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia 2009 r. LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI MIASTECZKA ŚLĄSKIEGO NA LATA 2009-2013 MARZEC, 2009 Opracowanie: Agencja Wspierania Inicjatyw Lokalnych S.A. ul. Polska 14 60-595 Poznań

SPIS TREŚCI I. Charakterystyka obecnej sytuacji w Miasteczku Śląskim 3 I.1. Zagospodarowanie przestrzenne 9 I.2. Gospodarka 48 I.3. Sfera społeczna 57 I.4. Tabela z podstawowymi danymi statystycznymi dotyczącymi ww. sektorów 83 I.5. Analiza SWOT 83 II. Nawiązanie do strategicznych dokumentów dotyczących rozwoju przestrzenno społeczno gospodarczego miasta i regionu 87 III. ZałoŜenia programu rewitalizacji 103 III.1. Okres programowania: 2009 2013 103 III.2. Zasięg terytorialny rewitalizowanego obszaru (wyznaczenie granic) i uzasadnienie 104 III.3. Podział na projekty i zadania inwestycyjne 116 III.4. Kryteria wyboru pilotaŝu i kolejność realizacji 192 III.5. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć 193 IV.Planowane działania w latach 2009 2013 na obszarze rewitalizowanym 197 IV.1. Planowane działania przestrzenne (techniczno materialne) oraz plan działań gospodarczych i społecznych w latach 2009 2013 197 V.Wytyczne w zakresie mieszkalnictwa 206 VI.Plan finansowy realizacji rewitalizacji na lata 2009 2013 208 VII.System wdraŝania 212 VIII.Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej 217 VIII.1. System monitorowania programu rewitalizacji oraz sposoby jego oceny 217 VIII.2. System aktualizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji oraz sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarządowymi 219 VIII.3. Public Relations programu rewitalizacji 222 2

I. Charakterystyka obecnej sytuacji w Miasteczku Śląskim Miasteczko Śląskie jest gminą o statusie miasta połoŝoną w południowej Polsce, w środkowej części województwa Śląskiego, w powiecie tarnogórskim. Obszar miasta ma powierzchnię 68 km², co stanowi ok.0,55% powierzchni całkowitej województwa śląskiego oraz 11 % powierzchni powiatu tarnogórskiego. Miasto znajduje się na obrzeŝu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i graniczy: - od północy - Kalety, - od wschodu Gmina OŜarowice i Woźniki, - od południa - Świerklaniec i Tarnowskie Góry, - od zachodu Tworóg i Tarnowskie Góry. W skład miasta wchodzą: 1. Miasteczko Śląskie, 2. Dzielnica śyglin - śyglinek, 3. sołectwo Brynica, 4. sołectwo Bibiela. Miasteczko Śląskie jest połoŝone w odległości ok.15 km od Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach. Port obsługuje loty pasaŝerskie i towarowe do wszystkich portów lotniczych Polski i stolic europejskich. Ponadto, miasto leŝy w pobliŝu waŝnych ośrodków przemysłowych takich jak Bytom (20 km), Gliwice (22 km) oraz Katowice (ok. 40 km). Przez miasto przebiega droga główna wojewódzka 908 i 912 oraz linia kolejowa relacji Chorzów - Lubliniec. Na terenie miasta znajduje się jeden z największych węzłów kolejowych w Europie i największa w Polsce stacja rozrządowa. 3

Mapa. Centrum Miasteczka Śląskiego Źródło: http://miasteczko-fara.org/ 4

Mapa. Miasteczko Śląskie w otoczeniu lokalnym i regionalnym Źródło: Urząd Miejski w Miasteczku Śląskim 5

Mapa. Miasteczko Śląskie na tle Powiatu Tarnogórskiego Źródło: Portal Jednostek Samorządu Terytorialnego Związku Powiatów Polskich, http://www.zpp.pl 6

Mapa. Powiat Tarnogórski na tle Województwa Śląskiego Źródło: http://www.europoland.com 7

Mapa. PołoŜenie Miasteczka Śląskiego na obszarze Polski Źródło: http://pl.wikipedia.org 8

I.1. Zagospodarowanie przestrzenne Granice stref ochrony konserwatorskiej oraz uwarunkowania ochrony środowiska 9

Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasteczko Śląskie 10

Zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ochroną konserwatorską naleŝy objąć: 1) zabytki nieruchome wpisane do rejestru i ich otoczenie, 2) inne zabytki nieruchome, znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków, 3) parki kulturowe. Do zabytków nieruchomych, zgodnie z art. 6 ustawy o ochronie zabytków, zalicza się w szczególności: krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne, ruralistyczne i zespoły budowlane, dzieła architektury i budownictwa, dzieła budownictwa obronnego, obiekty techniki, a zwłaszcza kopalnie, huty, elektrownie i inne zakłady przemysłowe, cmentarze, parki, ogrody i inne formy zaprojektowanej zieleni, miejsca upamiętniające wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji. Do zabytków archeologicznych, zalicza się: pozostałości terenowe pradziejowego i historycznego osadnictwa, cmentarzyska i kurhany, relikty działalności gospodarczej, religijnej i artystycznej. Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków Nr rejestru i data wpisu 485/56 2.11.1956 r. 605/66 15.04.1966 ZABYTKI NIERUCHOME WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW Określenie Adres Czas Opis obiektu zabytku powstania / określenie stylu Miasteczko Śl. Stare Miasto miasto w ramach historycznego załoŝenia miejskiego (strefa B ) Zespół kościelny obejmujący : kościół parafialny pw. Miasteczko Śląskie /miasto/ XVII wiek drewniany z sobotami, Określenie granic ochrony prawnej brak określenia granic granice obejmują całość zespołu w ramach ogrodzenia 11

68/48 18.11.1948 650/66 2.05.1966 651/66 2.05.1966 652/66 2.05.1966 654/66 2.05.1966 Wniebowzięcia NMP, XVII w., drewniany z sobotami, dzwonnica XVII w., figura św. Jana Nepomucena, XVIII w. Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP budynek mieszkalny budynek mieszkalny Kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia NMP kaplica pw. Św. Marka dawny spichlerz dworski Miasteczko Śląskie /miasto/ Miasteczko Śl. ul. Modrzewskiego Miasteczko Śl. ul. śołnierska XVII wiek XVIII wiek drewniana, XX wiek murowany / neogotycki XIX wiek drewniany z chlewem murowanym pod wspólnym dachem, tynkowany budynek wyburzono aktualnie prowadzone jest postępowanie mające na celu wykreślenie obiektu z rejestru XIX wiek drewniany budynek wyburzono aktualnie prowadzone jest postępowanie mające na celu wykreślenie obiektu z rejestru śyglin XIX wiek murowany, częściowo tynkowany, z wieŝą / neogotycki 655/66 2.05.1966 śyglin ul. Św. Marka XVIII wiek murowana, tynkowana 647/66 śyglinek XVIII wiek murowany, 2.05.1966 tynkowany Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasteczko Śląskie Inne zabytki nieruchome, znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków Gmina Miasteczko Śląskie nie posiada gminnej ewidencji zabytków. Na terenie Miasteczka Śląskiego znajduje się wiele obiektów nie wpisanych do rejestru zabytków, ale posiadających wartość historyczną i kulturową. 12

Park na terenie pogórniczym (ul. Rubinowa) Miasteczko Śląskie; Kolejka wąskotorowa Bytom Tarnowskie Góry Miasteczko Śląskie; Leśniczówka Miasteczko Śląskie ; Budynek dworca kolejowego w Miasteczku Śląskim; Ratusz, z dobudowaną po wojnie wieŝą (Miasteczko Śląskie); Cmentarz Ŝydowski (nieczynny, opuszczony) w Miasteczku Śląskim; Park przykościelny (śyglin); Drewniany, piętrowy obiekt mieszkalny (w pobliŝu spichlerza) o cechach dolnośląskich pensjonatów (śyglinek); Zabudowa mieszkaniowa i usługowa (Kolonia Piła); Mieczysko Zameczek (budynek główny), piętrowy budynek drewniany w stylu dolnośląskich pensjonatów przedwojennych; Stara szkoła (ul. Starowiejska 8) Bibiela; Stara szkoła koło kościoła (ul. Łokietka 4) Brynica; Była kopalnia rud Ŝelaza Bibiela ruiny obiektów kopalnianych (np. płuczki), ślady torowisk; Wysokie, z ciemnego drewna krzyŝe przydroŝne z bardzo jasną i duŝą figurą UkrzyŜowanego. Stoją one w miejscach uświęconych lokalna tradycją i stanowią swoiste wyznaczniki toŝsamości miejsca. KrzyŜe zlokalizowane są przy ul. Św. Marka, ul. Stacyjnej i DW 908 (przy SUW Bibiela) w śyglinie, ul. Cynkowej, ul. Dworcowej, ul. Rubinowej, ul. Tetmajera i ul. Gałczyńskiego w Miasteczku Śląskim oraz w Bibieli przy ul. Starowiejskiej. PrzydroŜna kapliczka zlokalizowana przy ul. Wyciślika (śyglinek), Park Rubina na obszarze, którego znajdują się (czynne pod koniec XIX i z początkiem XX wieku), resztki kopalni rudy Ŝelaza Juliusz połoŝonej na południe od miasta. Resztki wieŝy między Miasteczkiem a stacją kolejową - ślad dawnej kopalni Jasiowa Góra. Kopalnia odbudowywała pokłady rudy Ŝelaza do głębokości 70 m. W 1913 r. została zalana wodą. 13

Kopalnia Bibiela częściowo udostępniona turystycznie, w latach 80. XIX w. natrafiono tu na bardzo bogate pokłady rud Ŝelaznych i srebronośnych kruszców ołowiu, a w 1889 r. zainstalowano tu wielką kopalnię odbudowującą jedno z bogatszych pól rudy w Europie. Obecnie w miejscu dawnego centrum górniczego jest szereg jeziorek i stawów (np. Morskie Oko ) połoŝonych wśród lasów. W dwóch mniejszych stawkach znajdują się zatopione maszyny w szybach głębokości 80 m. Na wschodnim krańcu stawów widoczne ruiny płuczkarni, elektrowni, zwały rud, z których do dzisiaj wydobywają się gazy związków siarki. Barokowy obraz Matki Boskiej Bolesnej umieszczony w ołtarzu głównym kościoła parafialnego w Miasteczku Śląskim, a pochodzący z drewnianego kościoła p.w. Wniebowzięcia NMP z 1666 roku. Obiekty zabudowy mieszkaniowej i gospodarczej realizowanej przed 1918 rokiem oraz w latach 1918 1945, z których część prezentuje walory dawniejszego budownictwa. Wybrane obiekty zabytkowe powstałe przed 1918 r.: 1. Miasteczko Śląskie - Cynkowa 1 - Czarnieckiego 3, 4, 5, 6,14, 16 - Dudy 1, 2, 14 - Dworcowa 1, 3, 11, 31, 142 - Fredry 3, 6 - Modrzewskiego 6 - Gałczyńskiego 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 16, 18, 30 - Gierzyna 8, 12 - Gwiaździsta 2 - Rynek 3, 4, 6, 7, 9, 10, 16, 17 - Plac Jagiełły 5 - Matejki 1, 5, 12 - Niepodległości 14 - Orkana 1, 2 - Przerwy Tetmajera 2, 21, 23 - Rubinowa 3, 4, 9 - Rycerska 5, 6, 7 - Woźnicka 1, 7, 12, 21, 24, 25, 33, 35 - Wybickiego 5, 9, 11 - śołnierska 4, 5 2. śyglin - Harcerska 3, 4 - Rolna 3 - Sokoła 6, 14 14

- Stacyjna 2, 28 - Szyndros 1, 3 - Śląska 2, 25, 31, 36 - Św. Marka 16, 21, 23, 34 3. śyglinek - Imielów 1 - Karpacka 13, 14 - Śląska 140, 144 - Wyciślika 17, 19,25, 26, 27, 32, 39, 42, 48, 54, 58, 59 4. Brynica - Łokietka 4 (dawna szkoła) 5. Bibiela - Starowiejska 1, 2, 5A, 8 (dawna szkoła) Wybrane obiekty zabytkowe powstałe w latach 1918-1945: 1. Miasteczko Śląskie -Cynkowa 7 - Dudy 6, 12, 15, 21 - Dworcowa 6, 15, 25, 48, 79 - Dębina 1 (d. willa Rubina) - Modrzewskiego 1, 12, 31 - Gałczyńskiego 13, 15, 34 - Gwiaździsta 1 - Rynek 1, 2, 5, 14 - Plac Jagiełły 4 - Konopnickiej 1, 2 - Leśna 3, 5, 7 - Niepodległości 21 - Norwida 84 - Pindora 3 - Przerwy Tetmajera 12, 14, 19, 27 - Rubinowa 6, 7, 10 - Rycerska 3 - Woźnicka 2, 4, 9, 20 - Wspólna 1, 5, 7, 11, 13, 14, 19 2. śyglin - Brynicka 13 - Rolna 6 - Sokoła 3, 8 - Stacyjna 24, 26, 32 - Śląska 28, 44, 46, 54, 56 - Św. Marka 7, 20, 30, 32 3. śyglinek - Karpacka 12 - Przygodna 3 - Stwosza 2, 4 15

- Śląska 133, 136, 138 - Wyciślika 3, 7, 9, 41, 43, 44, 45 4. Brynica - Borowa 53, 58. Wiele zabytków nieruchomych znajdujących się na obszarze Miasteczka Śląskiego jest w złym stanie technicznym i charakteryzuje się niskimi standardami budowlanymi. Cmentarze - cmentarz w Miasteczku Śląskim; - cmentarz w śyglinie; - cmentarz Ŝydowski w Miasteczku Śląskim; Miejsca pamięci narodowej - Pomniki w Miasteczku Śląskim; 1000-lecia Państwa Polskiego, 400-lecia Miasteczka i 40-lecia III Powstania Śląskiego w miejscu egzekucji 5 powstańców w dniu 25 sierpnia 1919 r. ku czci poległych i zamordowanych obrońców Ojczyzny; - Pomnik w śyglinie, dla uczczenia powstańców śląskich i ofiar faszyzmu; - Pomnik kamień upamiętniający zaprzysięŝenie komórki Polskiej Organizacji Woskowej znajdujący się na terenie Huty Cynku S.A. Miasteczko Śląskie ; - Tablica pamiątkowa przy ul. Pindora; - Cmentarz parafialny w Miasteczku Śląskim: groby poległych, nieznanych Ŝołnierzy i groby niemieckich Ŝołnierzy; - Tablica pamiątkowa pamięci Jana Bądkowskiego pierwszego Burmistrza Miasteczka Śląskiego. Zabytki archeologiczne Na terenie Miasteczka Śląskiego zlokalizowane jest tylko jedno stanowisko archeologiczne, w rejonie nowego cmentarza przy ul. Dworcowej wyrobisko pogórnicze nowoŝytne. 16

Obszary i obiekty przyrodnicze objęte ochroną lub nieobjęte, ale o istotnych walorach przyrodniczych W obrębie granic Miasteczka Śląskiego występują następujące formy ochrony przyrody: - ochrona gatunkowa roślin i zwierząt obejmująca ogólnie 22 gatunki roślin (ochrona ścisła, częściowa i rośliny rzadkie uznane za zagroŝone w regionie), oraz 83 gatunki zwierząt; - pomniki przyrody wpisane do rejestru Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Tabela. Pomniki przyrody na terenie Miasteczka Śląskiego, wpisane do rejestru Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska Lp. Nr Rejestru Lokalizacja obiektu Nazwa gatunku drzewa/obiektu WKP 1 22 Bibiela ul. Starowiejska 1 Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) 2 23 Bibiela ul. Starowiejska 1 Grupa 3 drzew Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) 3 24 Bibiela ul. Starowiejska 1 Aleja (9 drzew) Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill) Proponowane pomniki przyrody na terenie Gminy Miasteczko Śląskie według Podstawowego opracowania ekofizjograficznego z grudnia 2007 r. L.p. Lokalizacja obiektu Nazwa gatunku Obwód (w cm) 1 Bibiela, ul. Starowiejska 1 Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) 490 2 śyglinek koło leśniczówki Długosz królewski (Osmunda regalis L.) Szyndras stanowisko 3 Pasieki Brzoza brodawkowata (Betula pendula ±200 Roth) grupa 5 drzew 4 Bibiela, Pańskie Pola Brzoza brodawkowata (Betula pendula 265 Roth) 17

5 Bibiela, Pańskie Pola Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris L.) 270 6 Bibiela, Pańskie Pola Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) 360 7 Bibiela, Pańskie Pola Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) 310 Bibiela, Mieczysko, koło budynku 8 dawnego nadleśnictwa 9 śyglinek, Imielów 10 Miasteczko Śląskie park kościelny, 11 Miasteczko Śląskie park kościelny, 12 Miasteczko Śląskie park kościelny, 13 Miasteczko Śląskie park kościelny, 14 Miasteczko Śląskie ul. Dworcowa 15 Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej 16 Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej 17 Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej 18 Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej 19 Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej 20 Miasteczko Śląskie ul. Dębina 21 Miasteczko Śląskie ul. Dębina 22 Miasteczko Śląskie ul. Dębina 23 Miasteczko Śląskie ul. Dębina 24 Miasteczko Śląskie ul. Dębina Dąb czerwony (Quercus rubra L.) ±300 grupa 5 drzew Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill) ±300 grupa 3 drzew Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) 341 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 268 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 244 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 265 Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) 280 Brzoza brodawkowata (Betula pendula 180 Roth) Olsza czarna (Alnus glutinosa (L.) Gaertn.) 248 Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) okaz o dwóch 210+153 pniach Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) 303 Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus 304 hippocastanum L.) Grab pospolity (Carpinus betulus L.) 190 Grab pospolity (Carpinus betulus L.) 214 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 233 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 237 Buk pospolity (Fagus sylvatica 278 18

25 Miasteczko Śląskie ul. Dębina Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) okaz o dwóch pniach 133+189 26 Miasteczko Śląskie ul. Dębina Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) okaz o dwóch pniach 225+131 27 Miasteczko Śląskie cmentarz, ul. Norwida Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 244 Na obszarze Miasteczka Śląskiego występuje szereg obszarów bardzo wartościowych ze względu na bioróŝnorodność i naturalnie ukształtowaną roślinność, miejsca rozrodu i zimowania wielu gatunków chronionych i rzadkich rodzimej fauny, oraz inne walory przyrodnicze, a takŝe krajobrazowe. Tabela. Cenne obszary i obiekty przyrody występujące na terenie Miasteczka Śląskiego L.p. Nazwa obiektu Forma ochrony Lokalizacja Uwagi Zbiorowiska borowe oraz zbiorowiska roślin wodnych w z udziałem rzadkich 1 Pasieki elementów flory i fauny na Zespół terenie o atrakcyjnej przyrodniczokrajobrazowy śyglinek krajobrazowo rzeźbie, powstałej w wyniku dawnej działalności górniczej (b. Kopalnia Bibiela z otoczeniem). 2 Staw śyglinek Zbiornik wodny pochodzenia antropogenicznego, UŜytek z naturalnym układem śyglinek ekologiczny roślinności, z bogatą fauną płazów. Znaczenie dydaktyczne. 3 Gierzyna Kompleks oligotroficznych, naturalnych zbiorników UŜytek Miasteczko wodnych wraz z otaczającą ekologiczny Śląskie roślinnością, w skład której wchodzi wiele rzadkich 19

gatunków roślin Odcinek doliny Brynicy, gdzie 4 Świerklaniecki Z-PK (fragment) Zespół przyrodniczokrajobrazowy Brynica koryto rzeki zbliŝone jest do naturalnego; zróŝnicowanie zbiorowisk roślinnych wraz z bogatą fauną i florą. Ponadto : 1) Lasy Lublinieckie (w tym : północna i zachodnia część gminy) zaliczane są do sieci ekologicznej ECONET Polska. Jest to korytarz ekologiczny Małej Panwi 51 k (rangi krajowej) umoŝliwiający rozprzestrzenianie się gatunków pomiędzy obszarami węzłowymi (powiązanie Lasów Stobrawskich i Lublinieckich poprzez lasy nad Czarną Przemszą z WyŜyną Krakowsko Częstochowską). 2) Według systemu CORINE Lasy Lublinieckie są ostoją przyrody o znaczeniu europejskim. PowyŜsze formy ochrony dziedzictwa przyrody uwzględnione są w planie zagospodarowania przestrzennego województwa śląskiego (uchwała Nr II/21/2/2004 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 21 czerwca 2004 r.). 3) Lasy Nadleśnictwa Świerklaniec obejmującego tereny Miasteczka Śląskiego są lasami ochronnymi na mocy zarządzenia nr 198 Ministra Ochrony Środowiska Naturalnego i Leśnictwa z dnia 28 grudnia 1994 r. 4) W lasach Nadleśnictwa Świerklaniec na pograniczu gminy Miasteczko Śląskie z gminą Kalety został wydzielony obszar ochrony strefowej unikalnego stanowiska cietrzewia (na mocy zarządzenia Nr 59/97 Wojewody Katowickiego z dnia 26.03.1997 r.). Ochronie podlega równieŝ ujęcie wody Bibiela oraz ujęcie wody podziemnej Huty Cynku Miasteczko Śląskie Dla ujęcia Bibiela ustanowiono, decyzją Nr SR-I-6814/3/33/2000 Wojewody Śląskiego z dnia 28 września 2000r., strefę ochronną, która dzieli się na: bezpośrednią, obejmującą tereny wokół poszczególnych studni wchodzących w skład ujęcia, 20

pośrednią wewnętrzną i zewnętrzną obejmującą swym zasięgiem teren w granicach gminy miejskiej Miasteczko Śląskie o powierzchni 31,9 km² oraz gminy Świerklaniec (0,9 km²) i gminy OŜarowice (5,1 km²). Na terenie strefy ochrony pośredniej wprowadzono zakaz lokalizowania inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska wód podziemnych oraz mogących pogorszyć stan środowiska wód podziemnych. Ujęcie wody podziemnej Huty Cynku Miasteczko Śląskie zlokalizowane jest w obszarze leśnym rozciągającym się na północ od terenu huty. Ujęcie posiada pozwolenie wodnoprawne wydane w przez Urząd Wojewódzki w Katowicach Wydział Ekologii z dnia 27 maja 1993 r. na pobór 5 000 m3/dobę. Ujęcie składa się z pięciu otworów, z czego pracują trzy. Dla w/w ujęcia ustanowiono, decyzją Wojewody Katowickiego z dnia 31 grudnia 1997r. Nr Oś-I-7211/290/97, strefę ochronną bezpośrednią obejmującą teren wokół poszczególnych studni oraz strefę pośrednią zewnętrzną obejmującą teren gdzie czas pionowego przesiąkania jest mniejszy niŝ 25 lat. Na terenie tej strefy obowiązują następujące zakazy: - wprowadzania ścieków do ziemi i wód powierzchniowych, - rolniczego wykorzystania ścieków, - przechowywania i składowania odpadów promieniotwórczych, toksycznych i środków chemicznych, - lokalizowania składowisk odpadów komunalnych i przemysłowych, - lokalizowania nowych zakładów, których produkcja, stosowane surowce i odpady stanowiłyby szczególne zagroŝenie dla wód podziemnych, - lokalizowania nowych ujęć wód podziemnych, - zmiany przeznaczenia gruntów leśnych. Miasteczko Śląskie jest najbardziej lesistą gminą w województwie śląskim. AŜ 78% jej powierzchni pokrywają lasy (5.290 ha). Powierzchnia gruntów pozostających w administracji Lasów Państwowych wynosi 5.448 ha (stan 01.01.2008 r.) Tylko około 19 ha stanowią fragmenty lasów i zadrzewień prywatnych i komunalnych. Zgodnie z art. 15 ustawy o lasach oraz zarządzeniem nr 198 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 28 grudnia 1994 r. lasy nadleśnictwa Świerklaniec zostały uznane za lasy ochronne. Według operatów urządzeniowych dla lasów Nadleśnictwa Świerklaniec z roku 1993 i 2003 dominują tutaj siedliska borowe mieszane (ponad 60%) i lasów mieszanych 21

(około 24%) z dominacją wilgotnych na powierzchni około 37%. Szczególnie mały jest udział siedlisk łęgowych i olsowych występujących tylko lokalnie w obniŝeniach terenu ze stagnującą wodą i w dolinach cieków. Drzewostan składa się głównie z sosny (ponad 80%). Inne, jak brzoza (8,2%), dąb (4,7%), czy świerk, olcha, topola, osika i modrzew stanowią tylko domieszkę. Lasy nadleśnictwa są w większości wyraźnie zdegradowane, o czym świadczy charakter runa z dominującymi : trzcinnikami, turzycą drŝączkowatą, maliną, róŝnymi gatunkami jeŝyn. Około 81% powierzchni lasów Miasteczka Śląskiego objętych jest II strefą uszkodzeń przemysłowych (4382 ha), 17% - III strefą (935 ha). Największe uszkodzenia do unicestwienia lasu włącznie (IV strefa śmierci; 102 ha 2%)), miały miejsce po północno wschodniej stronie Huty Cynku. Na skutek radykalnego obniŝenia emisji pyłu, SO 2 i NO x w latach 1981 1997 nastąpiła lekka poprawa stanu pozwalająca na ponowne wprowadzanie zalesień (zadrzewień) w terenach o najbardziej skaŝonych glebach. Przykładem negatywnego oddziaływania huty moŝe być staw śyglinek w otoczeniu straszących kikutami umarłych drzew. Bardzo negatywnie na stan lasów i obiektów przyrodniczych, których utrzymanie walorów warunkuje woda, wpływa pogłębiający się lej depresji od ujęć wody Bibiela i Huty Cynku. Świadczy o tym coraz niŝszy poziom wody w w/w stawie, jak i w stawkach w rejonie Pasieki, całkowicie sucha część rowów melioracyjnych na łąkach i w lasach, śladowy przepływ wody w starym korycie rzeki Brynicy (granica opracowania). Osłabione drzewostany atakują szkodniki (coraz bardziej masowe wypadanie dębów, np. w rejonie węzła szlaków przy ruinach obiektów b. kopalni Bibiela ), a w młodnikach wielkie szkody powoduje zgryzanie sadzonek przez zwierzęta jeleniowate. W mniejszym stopniu na stan lasów w rejonie Miasteczka Śląskiego ma wpływ turystyka, a raczej niekontrolowana penetracja lasów w celach zbieractwa grzybów i jagód. Stopień urządzenia lasów dla turystyki ogranicza się do kilku szlaków pieszych i rowerowych bez Ŝadnego zaplecza (np. prostych urządzeń biwakowych w formie drewnianych wiat, stołów, ław, koszy na śmieci, a na wlotach w ciekawsze turystycznie rejony brak zielonych parkingów i pól biwakowych). 22

Lasy Nadleśnictwa Świerklaniec objęte są I kategorią zagroŝenia poŝarowego z uwagi na strukturę drzewostanów i runa leśnego. Dość liczne urządzenia komunikacyjne sprzyjają zarówno zaprószeniu ognia jak i synantropizacji obszarów leśnych. Te same urządzenia są barierami dla zwierzyny (przerywane szlaki wędrówek) oraz bezpośrednim zagroŝeniem dla zwierząt i ludzi (wypadki na drogach z udziałem zwierząt). Lasy Miasteczka Śląskiego połoŝone w obrębie jednego z największych kompleksów w południowej części kraju, mają udział w kształtowaniu warunków klimatycznych, utrzymaniu róŝnorodności biologicznej i powiązań ekologicznych o krajowym znaczeniu. Te cechy stanowią istotę dziedzictwa przyrodniczego Europy, którego nie wolno nam zuboŝyć (europejska sieć ekologiczna ECONET i system CORINE). Równocześnie obszary te spełniają funkcje ekonomiczne i społeczne, których rozwój nie moŝe być konfliktowy z podstawowymi funkcjami tych lasów. Własność gruntów i budynków PoniŜsza tabela przedstawia wykaz gruntów wraz z powierzchniami w Miasteczku Śląskim według stanu na dzień 01.01.2008 roku. L.p. 1. Tabela. Wykaz gruntów w Gminie Miasteczko Śląskie Powierzchnia Rodzaj gruntów gruntów w ha Grunty Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów 5719 przekazanych w uŝytkowanie wieczyste w tym: grunty wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej 2 Skarbu Państwa grunty w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego 5448 Lasy Państwowe. grunty wchodzące w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów przekazanych w trwały zarząd 173 pozostałe grunty Skarbu Państwa 96 2. 3. Grunty Skarbu Państwa przekazane w uŝytkowanie wieczyste w tym: grunty Skarbu Państwa w uŝytkowaniu wieczystym osób fizycznych grunty Skarbu Państwa w uŝytkowaniu wieczystym osób prawnych grunty Skarbu Państwa w uŝytkowaniu wieczystym pozostałych osób Grunty gmin i związków międzygminnych z wyłączeniem gruntów przekazanych w uŝytkowanie w tym: 304 8 1 295 157 23

grunty wchodzące w skład gminnego zasobu 156 nieruchomości z wyłączeniem gruntów przekazanych w trwały zarząd pozostałe grunty 1 Grunty gmin i związków międzygminnych przekazanych w 8 4 uŝytkowanie wieczyste w tym: osobom fizycznym 6 osobom prawnym 2 Grunty osób fizycznych w tym: 530 5. grunty osób fizycznych wchodzące w skład gospodarstw rolnych 149 grunty osób fizycznych nie wchodzące w skład 381 gospodarstw rolnych 6. Grunty kościołów i związków wyznaniowych 8 7. Grunty będące przedmiotem własności i władania innych osób niŝ wymienione powyŝej 39 Razem powierzchnia ewidencyjna wszystkich gruntów wynosi 6 765 ha, w tym: 1. uŝytki rolne 931 ha; 2. grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione 5276 ha; 3. grunty zabudowane i zurbanizowane 496 ha; 4. grunty pod wodami 9 ha; 5. nieuŝytki 37 ha; 6. tereny róŝne 16 ha. W roku 2007 i 2008 nie dokonano komunalizacji Ŝadnych działek. W chwili obecnej podjęte są działania mające na celu skomunalizowanie 5 działek (między innymi działki, na których znajduje się boisko sportowe przy ul. Dworcowej, działki na których zlokalizowany jest zespół szkolno przedszkolny przy ul. Harcerskiej). W roku 2008 została zmieniona uchwała dotycząca zasad nabycia, zbycia oraz dzierŝawy i najmu nieruchomości będących w zasobie gminy Miasteczko Śląskie. Zmianie uległy takŝe zasady dotyczące określania stawek czynszu za dzierŝawione nieruchomości. W chwili obecnej stawki takie określa Burmistrz Miasta, a nie jak poprzednio Rada Miejska. Do końca 2008 r. wydano 7 decyzji przekształcających prawo uŝytkowania wieczystego w prawo własności, które stanowią podstawę wpisu w księdze wieczystej. Wszystkie decyzje wydano z zastosowaniem 90 % bonifikaty. Łączna powierzchnia przekształconych działek to 0. 7691 ha. W 2009 r. wydano do tej pory 4 decyzje dotyczące przekształcenia działek o łącznej powierzchni 0,4057 ha. 24

Rok Tabela. Gospodarka gruntami w latach 2007 2008 (według stanu na dzień 20 listopada 2008 roku): Ilość SprzedaŜ działek Pow. w ha SprzedaŜ lokali komunalnych na rzecz najemców Ilość Pow. w m 2 Oddanie działek w wieczyste uŝytkowanie Ilość Pow. w ha Wykup działek do zasobów komunalnych Ilość Pow. w ha 2007 18 1.6686 27 1.071,59 ----- ------ 3 0.1215 2008 26 3.5100 22 944,16 ----- ------ 4 0.2220 Razem 44 5.1786 49 2015,75 ------ ------ - 7 0.3435 W 2007 r. i 2008 r. w ramach zadań inwestycyjnych w zakresie budownictwa mieszkaniowego nie została zrealizowana Ŝadna inwestycja. W zakresie zarządzania nieruchomościami nie nastąpiły Ŝadne zmiany. Administratorem jak i Zarządcą posiadanego mieszkaniowego zasobu komunalnego jest Międzygminne Towarzystwo Budownictwa Społecznego Spółka z o.o. w Tarnowskich Górach. W zakresie gospodarki mieszkaniowej w omawianym okresie nie nastąpiły Ŝadne istotne zmiany. Posiadany zasób mieszkaniowy nie został zwiększony poprzez nabycie nowych budynków, natomiast zmniejszenie zasobu nastąpiło w ramach sukcesywnej sprzedaŝy lokali mieszkalnych na rzecz dotychczasowych najemców. Ilość sprzedanych mieszkań na dzień 30.11.2008 r. obejmuje 145 lokali. Jedyna zmiana, jaka nastąpiła w zakresie funkcjonujących wspólnot mieszkaniowych, polega na zwiększeniu ich liczby, które obejmują obecnie 18 budynków. JeŜeli chodzi o funkcjonowanie na terenie Gminy Towarzystwa Budownictwa Mieszkaniowego w lipcu 2008 r. na mocy Uchwały Nr XXIII/161/08 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim została wyraŝona zgoda na objęcie przez miasto Miasteczko Śląskie udziałów w podwyŝszonym kapitale zakładowym Międzygminnego 25

Towarzystwa Budownictwa Społecznego Spółka z o.o. w Tarnowskich Górach. W ślad za tym MTBS podjęło działania zmierzające do opracowania koncepcji architektoniczno-funkcjonalnej budowy zespołu mieszkaniowego przy ul. Białego w Miasteczku Śląskim. W najbliŝszej przyszłości problem ten będzie podlegać weryfikacji z uwagi na zdecydowane pogorszenie się warunków i zasad budownictwa mieszkaniowego w trybie przepisów ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Strukturę uŝytkowania gruntów w mieście Miasteczko Śląskie według rodzaju wykorzystania ilustruje poniŝsza tabela. Tabela. Struktura uŝytkowania gruntów w Miasteczku Śląskim (stan na 01.01.2008 r.) w tym grunty osób fizycznych % ogólnej pow. gruntów wg rodzaju Lp. Wyszczególnienie ha % ha % uŝytkowania 1 2 3 4 5 6 7 Powierzchnia ogólna gruntów, 6783 100,0 530 100,0 7,8 w tym: 1. UŜytki rolne razem, w tym: 933 13,9 419 79,0 44,9 1.1. grunty orna 517 7,6 323 61,0 62,5 1.2. sady 2 0,0 1 0,2 50,0 1.3. łąki trwałe 332 4,9 72 13,6 21,7 1.4. pastwiska trwałe 65 0,9 14 2,6 21,5 1.5. grunty rolne zabudowane 11 0,2 9 1,7 82,0 1.6. grunty pod stawami 4 0,0 0 0 0 1.7. grunty pod rowami 2 0,0 0 0 0 2. Grunty leśne, zadrzewione i zakrzewione, w tym : 5290 78,0 19 9,6 0,3 2.1. lasy 5272 77,7 16 3,0 0,3 2.2. grunty zadrzewione i zakrzewione 18 0,3 3 0,6 16,6 3. Grunty zabudowane i zurbanizowane, w tym : 497 7,4 77 14,5 15,5 3.1. tereny mieszkaniowe 99 1,5 61 11,5 61,6 3.2. tereny przemysłowe 96 1,4 1 0,2 1,0 3.3. inne tereny zabudowane 3 0,0 1 0,2 33,3 3.4. zurb. tereny niezabudowane 4 0,0 1 0,2 25,0 3.5. t. rekreacyjno wypoczynkowe 117 1,7 6 1,1 5,1 3.6. tereny komunikacyjne, w tym : 175 2,6 6 1,1 3,4 drogi 113 1,7 4 0,7 - tereny kolejowe 28 0,4 2 0,4 - inne 34 0,5 0 0-3.7. uŝytki kopalne 2 0,0 1 0,2 50,0 4. Grunty pod wodami 9 0,1 1 0,2 11,1 5. NieuŜytki 37 0,5 14 2,6 37,8 6. Tereny róŝne 16 0,2 0 0 0 Na terenie Miasteczka Śląskiego w 2007 r. znajdowało się 2 632 mieszkań o łącznej powierzchni uŝytkowej 171 734 m 2. 26

Tabela. Własność budynków na terenie Miasteczka Śląskiego Mieszkania Izby Powierzchnia uŝytkowa mieszkań (m²) Zasoby gminy (komunalne) 736 2 215 31 074 Zasoby spółdzielni 145 473 6 612 mieszkaniowych Zasoby zakładów pracy 26 84 1 753 Zasoby osób fizycznych 1 722 6 996 131 819 Zasoby pozostałych 3 20 476 podmiotów RAZEM 2 632 9 788 171 734 Źródło: Dane GUS za 2007 r. Ze względu na wysoki odsetek mieszkań o niskim standardzie, tkanka mieszkaniowa na obszarze miasta wymaga remontów. Problem stanowią ograniczone w tym zakresie fundusze. Największa część istniejących zasobów mieszkaniowych w Miasteczku Śląskim naleŝy do osób fizycznych (1 722 mieszkań), natomiast najmniejsza część zasobów stanowią zasoby pozostałych podmiotów 3 mieszkania. Infrastruktura techniczna i społeczna Infrastruktura komunikacyjna Podstawowy układ drogowo uliczny miasta tworzy sieć dróg, w układzie funkcjonalnym podzielona na kategorie: - drogi wojewódzkie, - drogi powiatowe, - drogi gminne. 27

Zarządcami poszczególnych dróg są odpowiednio: - Marszałek Województwa Śląskiego, - Starosta Powiatowy w Tarnowskich Górach, - Burmistrz Miasta Miasteczko Śląskie. Przez miasto prowadzą dwie drogi wojewódzkie: Nr 908 relacji Częstochowa Tarnowskie Góry; długość odcinka w mieście 5,75 km; droga jednojezdniowa o dwóch pasach ruchu w dobrym stanie technicznym; klasa drogi G (droga główna), Nr 912 relacji Miasteczko Śl. (Tarnowskie Góry) Świerklaniec, długość odcinka w mieście 2,60 km; droga jednojezdniowa o dwóch pasach ruchu w dobrym stanie technicznym; klasa drogi G (droga główna). Układ dróg powiatowych tworzą: Nr 25-012 prowadzona ul. Dworcową, Nr 25-013 prowadzona ulicami: Imielów, Łokietka i Borową, Nr 25-014 prowadzona ul. Łokietka (od skrzyŝowania z ul. Imielów) i ul. Starowiejską. PowyŜszy układ dróg wojewódzkich i powiatowych uzupełnia sieć ulic zaliczona do kategorii dróg gminnych. Do podstawowego układu drogowo - ulicznego miasta zaliczono następujące ulice: droga do Huty Cynku (łącząca ul. Woźnicką i ul. Gajową), Dworcowa, Norwida, Pindora, Srebrna, Dudy, Rubinowa, Św. Marka, Wyciślika, Karpacka, Stacyjna, Leśna, Kolejowa. 28

Pozostałe ulice są to ulice dojazdowe, zapewniające bezpośrednią dostępność terenów zainwestowania miejskiego (głównie tereny zabudowy mieszkaniowej). Łączna długość podstawowego układu drogowo ulicznego miasta to 35,55 km, z czego: - 8,35 km drogi wojewódzkie, - 15,0 km drogi powiatowe, - 12,2 km drogi gminne. Łączna długość dróg gminnych wynosi 36,3 km, a więc łączna długość sieci drogowo ulicznej miasta 59,65 km. Wskaźnik gęstości sieci drogowej wynosi 0,88 km / km 2, co plasuje Miasteczko Śląskie w grupie miast o najniŝszym w województwie wskaźniku gęstości sieci drogowo ulicznej. Drogowe powiązania zewnętrze, na kierunku Tarnowskie Góry (Aglomeracja Katowicka), Piekary Śl. (Bytom) oraz Częstochowa zapewnione są przez drogi wojewódzkie, natomiast wewnętrzne, pomiędzy poszczególnymi dzielnicami układem dróg powiatowych i gminnych. W powiązaniach wewnętrznych jedynie śyglin i Miasteczko Śląskie dysponują drogami alternatywnymi (Woźnicka Wyciślika i Rubinowa Św. Marka). Wzajemne powiązania Brynicy, Bibieli i śyglina realizowane są wyłącznie poprzez pojedyncze ciągi, brak jest dróg alternatywnych (stan techniczny ul. Brynickiej nie pozwala na swobodne korzystanie z niej). Ogólny stan dróg na terenie Miasteczka Śląskiego naleŝy ocenić jako dostateczny, ale wiele z nich wymaga przebudowy ze względu na zły stan techniczny. Transport publiczny i kolejowy Przez Miasteczko Śląskie przebiega dwu- / trzytorowa zelektryfikowana magistrala kolejowa Nr 131 Katowice Tarnowskie Góry Tczew (Porty), prowadząca ruch pasaŝerski i towarowy, zaliczana do europejskiej sieci E, linii głównych o międzynarodowym znaczeniu (CE 65). Część stacji węzłowej Tarnowskie Góry zlokalizowanej na ww. linii kolejowej znajduje się w granicach Miasteczka Śląskiego. W Miasteczku Śląskim zlokalizowana jest na tej linii stacja kolejowa, w chwili obecnej o marginalnym znaczeniu w ruchu pasaŝerskim. 29

Z Bytomia prowadzona jest linia kolei wąskotorowej (jednotorowa, niezelektryfikowana), w okresie letnim obsługująca ruch turystyczny (3 pociągi dziennie). Stacja końcowa, bez zaplecza socjalnego, zlokalizowana jest w Miasteczku Śląskim, przy ul. Gałczyńskiego. Do lat osiemdziesiątych XX w. funkcjonowała jeszcze trzeciorzędna linia kolejowa Miasteczko Śląskie Zawiercie. W chwili obecnej, na odcinku Miasteczko Śląskie - Mierzęcice została zlikwidowana, a torowisko i obiekty kolejowe rozebrane. System pasaŝerskiej komunikacji publicznej oparty jest o funkcjonujące praktycznie niezaleŝnie podsystemy: pasaŝerskich przewozów kolejowych (o marginalnym znaczeniu) i podsystem autobusowy. Kolej zapewnia powiązania regionalne z następującymi miastami: Herby Stare (2), Katowice (12), Kluczbork (8),Krzepice (2), Lubliniec (5), Tarnowskie Góry (8), Wieluń Dąbrowa (4) oraz w ruchu międzyregionalnym z Inowrocławiem (1). Znaczenie komunikacji kolejowej w obsłudze pasaŝerskich powiązań regionalnych jest niewielkie. Jedną z przyczyn takiego stanu jest ograniczona dostępność stacji kolejowej. W strefie 15 minutowego dojścia pieszego znajduje się jedynie zachodnia część Miasteczka Śląskiego ( do ul. Sztolniowej), natomiast całe Miasteczko Śląskie obejmuje dopiero izochrona dojścia pieszego o wartości 30 minut. Stacja kolejowa PKP jest poza zasięgiem obsługi komunikacji autobusowej, stąd teŝ jej dostępność dla mieszkańców śyglina, śyglinka, Bibieli i Brynicy jest w znacznym stopniu ograniczona, a dla osób nie posiadających samochodu osobowego praktycznie Ŝadna. Podsystem autobusowy działa w oparciu o komunikację autobusową PKS oraz komunikację miejską organizowaną przez Międzygminny Związek Komunikacji PasaŜerskiej w Tarnowskich Górach, którego członkiem jest Miasteczko Śląskie. Sieć linii autobusowych pasaŝerskiej komunikacji publicznej, której organizatorem jest Międzygminny Związek Komunikacji PasaŜerskiej w Tarnowskich Górach, dostępna jest poprzez 13 przystanków: Miasteczko Śląskie 5 przystanków, śyglin 1 przystanek, śyglinek 2 przystanki, Brynica 1 przystanek i Bibiela 4 przystanki. Przystanki końcowe (początkowe) to: Miasteczko Śląskie Osiedle, Miasteczko Śląskie Huta, śyglin Kościół, 30

Bibiela Pętla. Miasto obsługuje 5 linii autobusowych, zapewniających powiązania międzydzielnicowe oraz zewnętrzne z Tarnowskimi Górami. Długość tras autobusowej komunikacji pasaŝerskiej to około 15,3 km. Przestrzenny rozkład tras i przystanków autobusowych uznać naleŝy za wystarczający dla zapewnienia podstawowej obsługi potoków. Podstawowym jednak mankamentem jest zbyt mała częstotliwość kursowania oraz niedostosowanie rodzaju i wielkości taboru do potrzeb. Dla obsługi występujących na terenie Miasteczka Śląskiego potoków pasaŝerskich (poza godzinami dojazdów do szkół lub do pracy) wymagany jest tabor niskopojemny (do 20 osób), którego eksploatacja jest zdecydowanie tańsza niŝ aktualnie eksploatowanych duŝych jednostek. NiŜsze koszty jednostkowe pozwoliłyby, w ramach tych samych kwot, na zwiększenie częstotliwości kursowania autobusów, zwłaszcza na relacjach międzydzielnicowych w godzinach pozaszczytowych dla obsługi podróŝy fakultatywnych. Komunikacja autobusowa PKS zapewnia powiązania regionalne oraz w ograniczonym zakresie międzyregionalne. Dostępność do tej komunikacji zapewniona jest poprzez 5 przystanków, zlokalizowanych na DW 908: Miasteczko Śl., Miasteczko Śl. I, Miasteczko Śl. Huta Cynku, śyglinek i Bibiela. W powiązaniach lokalnych i regionalnych największa ilość połączeń występuje w relacjach do: Częstochowy - 16 kursów, Lublińca 7 kursów, Tarnowskich Gór 21 kursów, Bytomia 9 kursów, Woźnik 5 kursów, Zapewnione są równieŝ bezpośrednie powiązania z: Katowicami - 2 kursy, Gliwicami 2 kursy, Rybnikiem 2 kursy, Myszkowem 2 kursy, Jastrzębiem Z. 1 kurs, Pajęcznem 1 kurs, Sieradzem 1 kurs Zakopanem 1 kurs. 31

Ofertę komunikacji autobusowej PKS uznać naleŝy za wystarczającą dla obsługi potencjalnych podróŝy. Jednak istotnym mankamentem jest fakt, Ŝe komunikacja ta praktycznie dostępna jest jedynie dla mieszkańców Miasteczka Śląskiego i śyglinka. Poza jej zasięgiem znajdują się mieszkańcy śyglina, Brynicy i Bibieli. Gospodarka wodno ściekowa Miasteczko Śląskie zaopatrywane jest w wodę z ujęcia wody podziemnej Bibiela, eksploatowanego przez Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów (GPW) w Katowicach, oraz zakładowego ujęcia wody podziemnej Huty Cynku Miasteczko Śląskie. Zaopatrzenie mieszkańców gminy w wodę następuje w 22% z GPW Katowice (z ujęcia Bibiela ) i w 78% z ujęcia Huty Cynku Miasteczko Śląskie. Ujęcie stanowi źródło zaopatrzenia Huty Cynku w wodę przeznaczoną do celów przemysłowych, sanitarnych i konsumpcyjnych. Woda dostarczana jest na terenie gminy do 100 % mieszkańców, poprzez system sieci wodociągowej o długości ok. 27,2 km, w tym przyłączy domowych 8,6 km. ZuŜycie wody w skali roku wynosi ok. 200 000 m³. W ostatnich latach obserwuje się tendencję do zmniejszania zuŝycia wody przez odbiorców, w związku z tym spada sprzedaŝ wody dla odbiorców indywidualnych i przemysłowych (średnio 6% rocznie). Straty wody w sieci na terenie gminy wynoszą 20-21%, co w odniesieniu do poziomu strat w województwie kształtujących się na poziomie 30-40% ocenia się jako nieduŝe, zwłaszcza biorąc pod uwagę znaczną długość sieci przy małej intensywności zabudowy. Świadczy to o prawidłowo prowadzonej eksploatacji i właściwej polityce modernizacyjnej. Modernizacja sieci wodociągowych o największej awaryjności wymaga stopniowej ich wymiany, z uwzględnieniem stosowania trwałych materiałów. W pierwszej kolejności prowadzona jest wymiana najbardziej awaryjnych sieci oraz takich, gdzie z uwagi na małą średnicę występowały okresowe braki wody lub spadki ciśnienia. W systemie sieci wodociągowych na terenie gminy występuje jeszcze około 2 km sieci wykonanych z azbestocementu, które są bardzo awaryjne. Remontu wymaga równieŝ armatura wodociągowa (zasuwy, hydranty) z uwagi na ich zły stan techniczny. 32

Istniejąca sieć kanalizacji sanitarnej nie obejmuje swoim zasięgiem wszystkich terenów zainwestowanych Miasteczka Śląskiego. Na terenie miasta funkcjonuje obecnie około 37,3 km kanalizacji sanitarnej, 3,5 km kanalizacji ogólnospławnej oraz 9,74 km kanalizacji deszczowej (na osiedlu Miasteczko Śląskie ). W około 90 % sieć kanalizacyjna jest własnością gminy. Pozostała część naleŝy do Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Tarnowskich Górach. Całość sieci kanalizacyjnej wraz z oczyszczalnią ścieków eksploatuje PWiK Sp. z o.o. Szacuje się, Ŝe dostęp do sieci kanalizacji sanitarnej posiada około 86% mieszkańców miasta. Ścieki od pozostałych 14% mieszkańców gromadzone są w przydomowych zbiornikach bezodpływowych, skąd są okresowo wywoŝone na oczyszczalnię Miasteczko Śląskie. Brak kanalizacji występuje obecnie w sołectwie Bibiela, Brynica i w śyglinku. W systemie kanalizacji sanitarnej funkcjonują 4 przepompownie ścieków; przepompownia P3 w Miasteczku Śl. - Gierzyna, przepompownia P2 w Miasteczku Śl. ul. Modrzewskiego, przepompownia P6 Paprotna wraz z pompownią próŝniowo-tłoczną w śyglinie, przepompownia P1 w Miasteczku Śl. ul. Dworcowa. Z uwagi na zły stan techniczny sieci występuje duŝa awaryjność oraz konieczność częstego jej czyszczenia. Nieszczelność kanalizacji powoduje dodatkowy napływ wód infiltracyjnych do oczyszczalni ścieków. Na terenie miasta istnieją dwie oczyszczalnie ścieków: mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków (w eksploatacji PWiK) o przepustowości 1200 m3/dobę, zakładowa Huty Cynku Miasteczko Śląskie, w skład której wchodzi oczyszczalnia ścieków ogólnoprzemysłowych (3000m3/d) i ścieków sanitarnych (300 m3/d). Oczyszczalnie to obiekty relatywnie nowe, w dobrym stanie technicznym. Oczyszczalnia PWiK po modernizacji zakończonej w 2005r. posiada przepustowość 1350 m3/d i obciąŝenie 500-850 m3/d w zaleŝności od opadów deszczu. Jest to oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna oparta na technologii osadu czynnego i spełnia ona wymagania jakości oczyszczania ścieków zgodnie z posiadanym pozwoleniem wodnoprawnym. Przepustowość oczyszczalni zapewnia przyjęcie wszystkich ścieków po całkowitym skanalizowaniu gminy. 33

Infrastruktura ciepłownicza, gazowa oraz energetyczna Źródłem ciepła dla Miasteczka Śląskiego jest kotłownia zakładowa Huty Cynku, dostarczająca wodę grzewczą siecią wysokoparametrową do budynku byłej kotłowni przy ul. Srebrnej, skąd rozprowadzona jest rozdzielcza sieć ciepłownicza jedynie na terenie osiedla mieszkaniowego. Na pozostałej części gminy do ogrzewania obiektów wykorzystuje się tradycyjne instalacje grzewcze (kotły węglowe) bądź instalacje ekologiczne, wyposaŝone w kocioł na paliwo gazowe. Sieć ciepłownicza na terenie osiedla wykonana została w latach 1963-1975 i z uwagi na duŝy stopień zuŝycia jak równieŝ w celu usprawnienia jej funkcjonowania wymaga przeprowadzenia remontu. Przez Miasteczko Śląskie przebiegają tranzytowo magistrale 3 gazociągów wysokopręŝnych Ø500 mm (2 gazu wysokometanowego i 1 gazu koksowniczego), nie biorących udziału w zaopatrzeniu miasta w gaz. Źródłem zaopatrzenia miasta w gaz jest gazociąg wysokopręŝny Ø 500 mm relacji Siewierz Gliwice poprzez jedno i dwustopniowe stacje redukcyjno-pomiarowe zlokalizowane w: Miasteczku Śląskim osiedlu (dwustopniowa, 1800 m3/h), śyglinie (jednostopniowa, Q=1600 m3/h), Miasteczku Śląskim- na terenie Huty Cynku (dwustopniowa, Q=16000m3/h). Gmina jest obecnie w 90% zgazyfikowana, dostarczając gaz do odbiorców komunalnych Miasteczka Śląskiego, śyglina i śyglinka oraz odbiorcy przemysłowego, jakim jest Huta Cynku. Odbiorcy we wschodniej części miasta zasilani są poprzez sieć gazociągów średniopręŝnych natomiast w zachodniej części miasta poprzez sieć gazociągów niskopręŝnych. Sołectwo Brynica oraz sołectwo Bibiela nie są objęte zasięgiem systemu gazowniczego. Przepustowości istniejących stacji redukcyjno-pomiarowych posiadają znaczne rezerwy, rzędu 70%, co umoŝliwia zwiększenie poboru gazu przez odbiorców bez potrzeby rozbudowy stacji. Z uwagi na duŝe rezerwy sieci gazowej brak uwarunkowań do rozwoju tych mediów. 34

Gazyfikacja sołectw Brynica i Bibiela, ze względu na znaczne oddalenie od głównego gazociągu zasilającego oraz niewielką gęstość zabudowy wymaga analizy opłacalności przedsięwzięcia. Odbiorcy komunalni w sołectwach Brynica i Bibiela zasilani są na poziomie napięcia 15 kv z GPZ Popłynie. Zasilanie pozostałej części gminy Miasteczko Śląskie odbywa się na napięciu 20 kv z GPZ Tarnowskie Góry. Przez teren Miasteczka Śląskiego prowadzona jest: sieć napowietrzna 30 kv jako awaryjne zasilanie do stacji śyglinek Wodociągi, sieć napowietrzna 110 kv, oraz zlokalizowane są: stacja rozdzielcza 110 kv Miasteczko, GPZ Huty Cynku zlokalizowany na terenie huty, zasilający ją bezpośrednio na napięciu 110 kv. Rezerwy mocy transformacji z wysokiego napięcia na średnie występujące we wszystkich GPZ-tach, a takŝe rezerwowanie zasilania między GPZ-tami na poziomie średnich napięć daje podstawę oceny o duŝym stopniu bezpieczeństwa dostawy energii. Jedynie wschodnie rejony gminy zasilane końcówkami sieci 15 kv nie posiadają pewności zasilania w energię. Objawia się to znaczną ilością zakłóceń i awaryjnych wyłączeń. Gospodarka odpadami Gmina Miasteczko Śląskie objęta jest w około 98% zorganizowanym wywozem odpadów komunalnych, realizowanym głównie przez REMONDIS Tarnowskie Góry Sp. z o.o. Prowadzona selektywna zbiórka odpadów komunalnych w znaczący sposób przyczynia się do zachowania czystości gminy. W roku 2003 zostało wywiezionych z miasta na składowisko w Rybnej (Tarnowskie Góry) około 2.431,62 Mg/a odpadów komunalnych zmieszanych, gromadzonych przy kaŝdej posesji w kubłach 110 l. Pojemności urządzeń do zbiórki odpadów odpowiadają standardom unijnym. RównieŜ selektywną zbiórką odpadów zajmuje się w/w spółka. Obejmuje ona zbiórkę papieru, szkła i tworzyw sztucznych, a takŝe metali, odpadów wielkogabarytowych i przeterminowanych leków. 35

Na terenie gminy zbierane są odpady niebezpieczne w ilości około 0,020 Mg/a, które odbierane są z miejsc powstawania (np. z aptek) przez wyspecjalizowane firmy posiadające zezwolenie właściwego wojewody lub starosty na usuwanie tych odpadów. Odpady komunalne są wywoŝone przez 4 przedsiębiorstwa posiadające stosowne zezwolenia. Dysponują one wozami bezpylnymi, kontenerowcami oraz innym sprzętem. Na terenie miasta funkcjonuje składowisko odpadów niebezpiecznych, którego właścicielem jest Huta Cynku Miasteczko Śląskie. Składowisko to zlokalizowane jest około 300 m na zachód od obiektów technologicznych Huty na terenie składowiska gruzu i odpadów porozbiórkowych Huty, i około 400 m od najbliŝszej zabudowy. W północno zachodniej części Huty znajduje się oczyszczalnia ścieków Huty i odcieków z instalacji składowiska odpadów niebezpiecznych. Składowisko jest obiektem nadpoziomowym o powierzchni 5,43 ha i wymiarach 206 x 197 m. Składowisko zrealizowano zgodnie z obowiązującymi przepisami. Infrastruktura edukacyjna W roku 2000 Rada Miejska Miasteczka Śląskiego powołała jednostkę organizacyjną Zespół ds. Obsługi Placówek Oświatowych. W latach 2000 2008 jednostka ta obsługiwała szkoły i przedszkola w zakresie polityki finansowej oraz koordynowała zarządzanie oświatą na terenie Miasteczka Śląskiego, a takŝe wykonywała zadania będące w gestii organu prowadzącego. W zeszłym roku podjęto Uchwałę Nr XXV/185/08 Rady Miejskiej z dnia 31 października 2008 r. w sprawie likwidacji jednostki budŝetowej o nazwie Zespół ds. Obsługi Placówek Oświatowych w Miasteczku Śląskim. Od roku 2000 mimo róŝnych zmian organizacyjnych w Miasteczku Śląskim istnieją zawsze dwie szkoły podstawowe, jedno gimnazjum, trzy przedszkola. Wszystkie placówki oświatowe w Miasteczku Śląskim są publiczne. Sieć szkół i przedszkoli obejmuje: - Miasteczko Śląskie; - śyglin; - Brynicę; - Bibielę. 36

Tabela. Ogólna charakterystyka placówek oświatowych w Miasteczku Śląskim NAZWA Szkoła Podstawowa Nr 1 Zespół Szkolno- Przedszkolny Publiczne Gimnazjum Przedszkole Nr 1 Przedszkole Nr 3 Powierzchnia nieruchomości 5979 5117 8909 401 4075 gruntowej w m 2 Powierzchna terenów 3368 3651 5173 156 2000 zielonych w m 2 Powierzchnia placów zabaw - 361-50 1465 w m 2 Liczba sal lekcyjnych 12 9 9 2 4 w tym: Liczba pracowni 1 1 1 - - komputerowych Źródło: Urząd Miejski w Miasteczku Śląskim Tabela. Sieć szkół i przedszkoli w Miasteczku Śląskim ROK PLACÓWKA ADRES ZESPOŁ SZKÓŁ GMINNYCH Powstał 1 września 1999, a zlikwidowany został 31.08.2001. w skład Zespołu wchodzą: SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 Ul. Dworcowa 8 42-610 Miasteczko Śląskie 2000 PUBLICZNE GIMNAZJUM SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 1 Ul. Dębina 1 42-610 Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 2 Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 3 Ul. Srebrna 12 42-610 Miasteczko Śląskie ZESPOŁ SZKÓŁ GMINNYCH Zlikwidowany został 1 września 2001 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 Ul. Dworcowa 5 42-610 Miasteczko Śląskie PUBLICZNE GIMNAZJUM Ul. Dworcowa 8 42-610 Miasteczko Śląskie 2001 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 1 Ul. Dębina 1 42-610 Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 2 Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 3 Ul. Srebrna 12 42-610 Miasteczko Śląskie SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 Ul. Dworcowa 5 42-610 Miasteczko Śląskie SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie 2002 PUBLICZNE GIMNAZJUM Ul. Dworcowa 8 42-610 Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 1 Ul. Dębina 1 42-610 Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 2 Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 3 Ul. Srebrna 12 42-610 Miasteczko Śląskie SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 Ul. Dworcowa 5 42-610 Miasteczko Śląskie SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie 2003 PUBLICZNE GIMNAZJUM Ul. Dworcowa 8 42-610 Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 1 Ul. Dębina 1 42-610 Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 2 Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 3 Ul. Srebrna 12 42-610 Miasteczko Śląskie 2004 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 Ul. Dworcowa 5 42-610 Miasteczko Śląskie 37

2005 2006 2007 ZESPÓŁ SZKOLNO-PRZEDSZKOLNY SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 PUBLICZNE PRZEDSZKOLE NR 2 PUBLICZNE GIMNAZJUM PRZEDSZKOLE NR 1 PRZEDSZKOLE NR 3 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 ZESPÓŁ SZKOLNO- PRZEDSZKOLNY: SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 PUBLICZNE PRZEDSZKOLE NR 2 PUBLICZNE GIMNAZJUM PRZEDSZKOLE NR 1 PRZEDSZKOLE NR 3 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 ZESPÓŁ SZKOLNO- PRZEDSZKOLNY: SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 PUBLICZNE PRZEDSZKOLE NR 2 PUBLICZNE GIMNAZJUM PRZEDSZKOLE NR 1 PRZEDSZKOLE NR 3 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 ZESPÓŁ SZKOLNO- PRZEDSZKOLNY: SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 PUBLICZNE PRZEDSZKOLE NR 2 PUBLICZNE GIMNAZJUM PRZEDSZKOLE NR 1 PRZEDSZKOLE NR 3 Powstał 1 września 2004, w skład którego wchodzą: Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Dworcowa 8 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Dębina 1 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Srebrna 12 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Dworcowa 5 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Dworcowa 8 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Dębina 1 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Srebrna 12 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Dworcowa 5 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Dworcowa 8 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Dębina 1 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Srebrna 12 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Dworcowa 5 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Harcerska 5 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Dworcowa 8 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Dębina 1 42-610 Miasteczko Śląskie Ul. Srebrna 12 42-610 Miasteczko Śląskie Infrastruktura bezpieczeństwa publicznego Do najwaŝniejszych instytucji w obszarze bezpieczeństwa publicznego naleŝą: Posterunek Policji w Miasteczku Śląskim powstał (został reaktywowany) w dn. 01.01.2004 r. Jest komórką organizacyjną Komendy Powiatowej Policji w Tarnowskich Górach. Siedzibą Posterunku jest budynek I piętrowy, przy ul. Woźnickiej 17 (przekazany na potrzeby Policji przez Burmistrza Miasta Miasteczko Śląskie w 1997 r.) o powierzchni uŝytkowej ok. 180 m 2 z garaŝem wolnostojącym. Posterunek jest jednostką całodobową. Według stanu etatowego na posterunku zatrudnionych jest 9 funkcjonariuszy: - Kierownik Posterunku 38