1 WPROWADZENIE Przedmiot opracowania Podstawa opracowania Zakres opracowania... 2

SPIS TREŚCI: 1 WPROWADZENIE... 2 1.1 Przedmiot opracowania... 2 1.2 Podstawa opracowania... 2 1.3 Zakres opracowania... 2 2 OPIS ROZWIĄZANIA... 3 3 SYSTEM SSP... 6 3.1 Charakterystyka budynku... 6 3.2 Założenia projektowe... 6 3.3 Opis rozwiązań projektowych... 7 3.4 Obszary wyłączone z nadzorowania systemu SSP... 7 3.5 Elementy instalacji... 8 3.5.1 Centrala.... 8 3.5.2 Topologia systemu... 9 3.5.3 Czujki... 9 3.5.4 Moduły sterujące... 11 3.5.5 Konfiguracja panelu operatorskiego i stacji wizualizacyjnej... 12 3.6 Linie dozorowe... 13 3.7 Sterowanie i kontrolowanie urządzeń... 13 3.8 Sposób prowadzenia instalacji... 13 3.9 Scenariusz działania SSP... 14 3.10 Zasilanie i dobór baterii... 15 3.11 Testy i pomiary systemu SSP... 16 3.12 Uwagi dla instalatora i użytkownika... 17 3.13 Zestawienie materiałów podstawowych systemu SSP... 18 4 SYSTEM DSO... 19 4.1 Założenia projektowe... 19 4.2 Urządzenia systemu... 19 4.3 Opis systemu... 19 4.4 Funkcje systemu... 20 4.5 Ogólna konfiguracja systemu DSO... 21 4.6 Podział obiektu na strefy rozgłaszania... 22 4.7 Urządzenia centralne systemu DSO... 22 4.8 Zasilanie urządzeń... 23 4.9 Wykonanie instalacji... 24 4.9.1 Linie głośnikowe... 24 4.9.2 Mocowanie głośników... 24 4.10 Komunikaty głosowe... 25 4.11 Zalecenia... 26 4.12 Zestawienie materiałów podstawowych systemu DSO... 27 5 UWAGI... 27 6 ZAŁĄCZNIKI... 27 7 SPIS RYSUNKÓW... 27 1/27

1 Wprowadzenie 1.1 Przedmiot opracowania Przedmiotem niniejszego opracowania jest projekt wykonawczy instalacji DSO i SSP w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. L. Rydygiera w Krakowie. W związku z przeprowadzoną kontrolą Szpitala przez przedstawicieli PSP w dniu 23.06.2010 stwierdzono brak systemu DSO (Dz. U. z 2010 r. nr 109 poz. 719 art. 29.1, nakłada obowiązek stosowania dźwiękowego systemu ostrzegawczego w szpitalach o liczbie łóżek ponad 200) oraz wydano decyzję o pilnym jego wykonaniu. Ze względu na wielkośc obiektu prace podzielona na etapy, niniejszy projekt stanowi I etap realizacji inwestycji. Szpital posiada instalacje SSP (Systemu Sygnalizacji Pożaru) wykonaną w latach 80-tych. System ten w chwili obecnej jest wycofany z produkcji, co stanowi poważny problem z zakresie konserwacji instalacji. W związku z powyższym zaprojektowano system SSP z wykorzystaniem w części central pożarowych stosunkowo niedawno wprowadzonych do użytkowania. Na kondygnacji -4 znajduje się parownia. W pomieszczeniu tym posiom wilgoci przekracza 100%. W związku z powyższym zrezygnowano z ochrony tego pomieszczenia. 1.2 Podstawa opracowania Podstawę opracowania stanowią: - Podkłady budowlane otrzymane od Inwestora, - Uzgodnienia branżowe, - Wizja lokalna na obiekcie - Dokumentacja techniczna systemu SSP z lat 80-tych - PHT SUPON Kraków - Dokumentacja techniczna DSO z roku 2005 Elektroprojekt S.A. - Obowiązujące normy i przepisy m.in.: Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991r. (Dz. U. z 2009 r. nr 178, poz. 1380 z późniejszymi zmianami), Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r. nr 109 poz. 719), Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami), Specyfikacja techniczna PKN-CEN/TS 54-14. Systemy sygnalizacji pożarowej. Wytyczne planowania, projektowania, instalowania, odbioru, eksploatacji i konserwacji. PN-EN 60849 Dźwiękowe Systemy Ostrzegawcze Materiały uzupełniające: Systemy wykrywania pożaru i sterowania urządzeniami przeciwpożarowymi, ocena zgodności i usług z zakresu ochrony przeciwpożarowej w świetle najnowszych przepisów wybrane referaty z II Konferencji SSP; wrzesień 2004 r. CNBOP w Józefowie 1.3 Zakres opracowania Opracowanie składa się z części opisowej i rysunkowych obejmujących: - schemat blokowy instalacji, - rzuty kondygnacji z rozmieszczeniem elementów instalacji. 2/27

2 Opis rozwiązania Zintegrowany system bezpieczeństwa budynku system sygnalizacji pożaru i dźwiękowy system ostrzegania. Koncepcja budowy zintegrowanego systemu bezpieczeństwa zakłada budowę systemów sygnalizacji pożaru i dźwiękowego systemu rozgłaszania w oparciu o jedną platformę sprzętową w warstwie zarządzania informacjami wspólny protokół wymiany danych umożliwiający pełne przekazywanie informacji pomiędzy podcentralami. Koncepcja systemu musi pozwolić na pracę zcentralizowana. System sygnalizacji pożaru musi spełniać wszystkie normy przewidziane dla urządzeń tego typu i posiada wszelkie wymagane prawem certyfikaty. Sercem jest centrala lub centrale systemowe połączone siecią cyfrową w topologii ring. Oznacza to, że rozszerzanie systemu o dodatkowe elementy może odbywać się w dowolnym momencie przez dołączanie nowych urządzeń systemowych. Raz stworzony system może być rozbudowywany pod względem funkcjonalności i wielkości przez dodanie wymaganej liczby kompatybilnych modułów systemowych. Struktura systemu: Głównym elementem planowanego systemu są centrale mikroprocesorowe wyposażone w interfejsy komunikacyjne pełniące funkcje zarządzające dla systemu SSP oraz DSO. Zakłada się, że funkcjonalnie oddzielne jednostki realizowały będą zadania systemu SSP i oddzielne DSO. Z punktu widzenia użytkownika i zarządzania będzie to jeden spójny system. Ze względu na wielkość obiektu i jego rozległość platforma systemu bezpieczeństwa musi umożliwić budowę systemu telefonów pożarowych wg norm NFPA72 rev 2010. System musi wspierać komunikację peer to peer, w taki sposób, aby możliwe było zarządzanie całością z dowolnego węzła i wszystkie węzły miały informacje o stanie pozostałych części składowych. Wymagane cechy funkcjonalne dla systemu: 1. Możliwość podłączenia do 10 adresowalnych pętli pożarowych, obsługujących urządzenia pętlowe 2. Możliwość stosowania detektorów różnych technologii w jednym panelu 3. dopuszczenie do obsługi 250 urządzeń adresowalnych na pętli 4. automatyczne adresowanie elementów z rozpoznawaniem struktury pętli (kolejności elementów) 5. budowę pętli z użyciem kabla nieekranowanego 6. 2 porty RS-232 do peryferyjnych urządzeń, takich jak drukarka lub komputer, 7. możliwość swobodnego budowania panelu operatorskiego wyposażonego w przyciski i diody LED, oraz swobodnego oprogramowania ich. 8. Możliwość swobodnego programowania scenariusza pożarowego, dla jednego panelu lub całej sieci central 9. Pole obsługi wymagane przez normę z wyświetlaczem ciekłokrystalicznym, 10. Możliwość wyświetlania komunikatów w dwóch różnych językach, np. po polsku i angielsku 11. Obsługę linii konwencjonalnych, 12. Rejestrację i wyświetlanie zdarzeń z podziałem na alarmowe, awaryjne i techniczne, 13. Oprogramowanie kart pętlowych w pamięci flash 14. Obsługę pętli sygnalizatorów 15. Wykrywanie i lokalizację doziemień z dokładnością do centrali, i do urządzenia 16. Detekcję pożaru z dokładnością do miejsca 17. Automatyczną kompensację czułości czujek zamienionych miejscami, 18. Monitorowanie klap p-poż. na instalacji wentylacji i klimatyzacji, 19. monitorowanie klap pożarowych, w tym wykrywanie zbyt wolnego zamykania 20. Monitorowanie systemów sterujących zamknięciami przeciwpożarowymi, 21. ręczne wysterowanie kalp p-poż. na instalacji wentylacji i klimatyzacji, przez przyciski wbudowane w centrali 22. ręczne wysterowanie wentylacji oddymiającej przez przyciski wbudowane w centrali 23. możliwość odwzorowania stanu monitorowanych urządzeń na wskaźnikach diodowych 3/27

wbudowanych w centrali 24. możliwość testowania instalacji i systemów współpracujących z panelu systemu sygnalizacji pożaru 25. obsługę do 10 pętli dozorowych 26. Zasilacze awaryjne dla pracy systemu do 72 godzin. 27. Budowę sieci central w oparciu o medium miedziane lub światłowodowe 28. Reakcję na alarm w systemie sieciowym obciążonym poniżej 3 sekund 29. Ładowanie programów: firmware u i aplikacji z jednego punktu do wszystkich central w sieci 30. Wczesne wykrycie pożaru z dokładnością do miejsca 31. Dwustopniowe alarmowanie 32. Pełną integrację z użyciem protokołu komunikacyjnego z systemem DSO pętla komunikacyjna światłowodowa. 33. Połączenie z systemem DSO zapewni dwukierunkową wymianę informacji pomiędzy systemami oraz umożliwi realizację elastycznych scenariuszy ewakuacji (w zależności od miejsca detekcji pożaru) 34. Automatyczne kierowanie nagranych komunikatów audio do odpowiednich wzmacniaczy strefowych, zgodnie ze scenariuszem pożarowym. Sterowanie może być różne w zależności od lokalizacji i charakteru zagrożenia (pożar, alarm bombowy, skażenie, itp). 35. Możliwość ręcznego kierowania nagranych komunikatów do wybranych stref za pomocą pola obsługi lub paneli przycisków. 36. Możliwość emisji komunikatu głosowego za pomocą mikrofonu strażaka, w tym wyniesionego mikrofonu strażaka. 37. Możliwość jednoczesnej emisji 8 różnych komunikatów z jednego kontrolera 38. Pełna zgodność z normą IEC60849 i innymi lokalnymi normami dotyczącymi systemów ostrzegawczych. 39. Pole obsługi z 4-poziomowym systemem haseł dla ochrony przed niepowołanym dotepem. 40. Możliwość programowania funkcji systemowych za pośrednictwem graficznego oprogramowania konfiguracyjnego. 41. Możliwość dołączenia komputerowego systemu nadzoru dla monitorowania pracy systemu. 42. Sterowanie transmisją wywołań i realizacją innych funkcji w oparciu o nastawy systemu priorytetowego. 43. Monitorowanie poprawności działania wzmacniaczy strefowych i w razie awarii automatyczne przyłączanie wzmacniaczy rezerwowych. 44. Podłączanie głośników do wzmacniacza strefowego w topologii linii lub pętli (bardziej odpornej na przerwanie obwodu). W obu przypadkach działa wykrywanie uszkodzeń. Komunikaty o awarii są sygnalizowane dźwiękowo w centrali, wyświetlane na polu obsługi oraz na dodatkowych panelach wskaźnikowych 45. Możliwość korekty wzmocnienia w każdej strefie, dokonywanej potencjometrem we wzmacniaczu strefowym. 46. Przekaz sygnałów audio do wzmacniaczy w formie cyfrowej. 47. Możliwość łatwej rozbudowy systemu przez dołączanie nowych modułów sprzętowych i uaktualnienie konfiguracji programowej. 48. Pełna integracja z systemem wykrywania pożaru poprzez sieć central. 49. Działanie systemu może być różne w zależności od lokalizacji i charakteru wykrytego zagrożenia. 50. Wzmacniacze strefowe są wyposażone w dodatkowy obwód sygnalizacji, np. do dodatkowych sygnalizatorów optycznych. Obwód ten może być wysterowany niezależnie od linii głośnikowej. 51. Wzmacniacze strefowe mają wbudowany generator sygnału alarmowego, załączający się w razie przerwania toru audio w trakcie nadawania komunikatu ostrzegawczego. Części składowe systemu 1. Centrala systemu sygnalizacji pożaru Centrala SSP składa się z podzespołów, które są dobierane stosownie do potrzeb konkretnego systemu sygnalizacji pożaru. Unika się w ten sposób komponentów nadmiarowych, obciążających system. Większość elementów centrali ma postać Modułów Magistrali Lokalnej (ang. local rail 4/27

modules, LRM) wtykanych w gniazda magistrali umieszczonej na płycie montażowej (ang. chassis). Moduły pełnią różne funkcje; przetwarzanie danych, komunikacja z innymi centralami, dystrybucja mocy, komunikacja z urządzeniami pętlowymi itd. Każdy moduł może zostać uzupełniony o panel czołowy z przyciskami lub wskaźnikami LED, służący do dodatkowych sterowań lub sygnalizacji stanów systemu. Większość połączeń kablowych jest prowadzonych do zdejmowanych listew zaciskowych, co znacznie ułatwia montaż i późniejszą konserwację centrali. Przewiduje się wyposażenie budynku w sieć central systemu sygnalizacji pożaru. Projektowane centrale połączone zostaną ze sobą za pomocą światłowodu. Do powyższej sieci central w ramach pełnego monitoringu będą podłączone istniejące centrale ( produkcji Aritech ) Nie dopuszcza się wizualizacji istniejących central sygnałami ON/OFF. Komputerowa stacja monitoringu zostanie wyposażona w monitor kolorowy 27 i stosownym oprogramowaniem do wizualizacji wszystkich elementów czynnych zabezpieczeń przeciwpożarowych w tym czujek, zlokalizowaną w pomieszczeniu Centrum Dowodzenia budynku oraz wszystkich istniejący. Każda z central będzie mogła obsłużyć 10 pętli dozorowych, przy czym ze względu na technologię wykonania czujników oraz samych central każda z nich może obsługiwać powyżej 512 elementów adresowalnych Każda kondygnacja wyposażona zostanie w pętlę adresowalną obsługującą do 125 czujników i 125 elementów adresowalnych. 2. Centrala Dźwiękowego Systemu Ostrzegawczego Podstawowa konfiguracja sieciowego systemu nagłośnieniowego musi zawierać: Procesor z polem obsługi LCD, który steruje i nadzoruje pracę całego systemu. Kontroler DSO z pamięcią komunikatów i zintegrowanym mikrofonem strażaka Wzmacniacze strefowe, do których możliwe jest dołączanie linii głośnikowych 25V lub 70V oraz linii sygnalizacji 24V. Odpowiedni zestaw wzmacniaczy mocy. Do wyboru moduły o mocach: 20W, 40W i 95W. Wzmacniacz rezerwowy. Kartę komunikacyjną dla połaczenia z CSP Zasilacz(e) z podtrzymaniem akumulatorowym Obudowę z drzwiami Dodatkowe obudowy z procesorem, wzmacniaczami strefowymi i własnym zasilaniem (maksymalnie 63 szt.) Kartę RS485 dla połączenia z innymi obudowami DSO lub CSP. Kartę RS232 dla połaczenia z komputerowym systemem nadzoru, drukarką Panele przyciskowo-diodowe dla dodatkowej sygnalizacji stanu, sterowań Wyniesione mikrofony strażaka (do 63 szt.) Wymagane cechy Emisja sygnałów zapowiadających, komunikatów głosowych, kierowanie wybranych komunikatów na odpowiednie wyjścia stref nagłośnieniowych odbywa się automatycznie, zgodnie z wcześniej ustalonym scenariuszem. Dobrze skonfigurowany scenariusz winien być dostosowany to topografii obiektu, i róznicować rodzaj komunikatu i strefy rozgłaszania w zależności od typu i lokalizacji zagrożenia. Pozwala to m.in. na automatyczne kierowanie ewakuacją wieloetapową dużych budynków. Każdemu komunikatowi mozna przyporządkować sygnał zapowiadający, poprzedzający emisję. System posiada wewnętrzny zegar czasu rzeczywistego, który jest synchronizowany między centralami. Sterownik sieciowy jest wyposażony w pamięć komunikatów cyfrowych. Pojemność pamięci może być rozszerzona do 100 minut. Odtwarzacz komunikatów cyfrowych może odtwarzać jednocześnie 8 komunikatów. Procesor sieciowy zapamiętuje ponad 2000 komunikatów o alarmach, błędach, zdarzeniach serwisowych powstałych w systemie. Poszczególne komunikaty można przeglądać na wyświetlaczu sterownika. Przypisanie wyjść wzmacniaczy (linii głośnikowych, linii sygnalizatorów) do stref rozgłaszania jest całkowicie programowalne. Do jednej strefy rozgłaszania mozna przypisać jedną lub 5/27

więcej linii głośnikowych. Jedna linia nie może obsługiwać więcej niż jednej strefy rozgłaszania. Każdy wzmacniacz jest osobno adresowanym urządzeniem, którego stan mozna obserwować za pomocą pola obsługi lub komputera nadzoru. Istnieje możliwość blokowania określonych linii głośnikowych, wzmacniaczy, z poziomu pola obsługi (po podaniu hasła). Umożliwia to dokonywanie zmian w konfiguracji z wyprzedzeniem i nowe zmiany mogą być wprowadzane do systemu, który nie pracuje. Wymiana danych między komputerem PC a sterownikiem sieciowym wykorzystuje standardowe narzędzia systemu operacyjnego Windows charakteryzujące się łatwością obsługi. Wystąpieniu błędu systemowego towarzyszy sygnał dźwiękowy, który cichnie po potwierdzeniu odczytu przez obsługę. Po usunięciu błędu lub awarii system automatycznie wycisza sygnał błędu. Za pośrednictwem stacji wywoławczych można dokonywać wywołań selektywnych. Jeśli dane wywołanie zostanie częściowo zakłócone przez wywołanie o wyższym priorytecie, emisja w strefach, w których nie doszło do konfliktu, będzie kontynuowana. Konfiguracja systemu wraz z komunikatami (w formacie wav) jest tworzona na komputerze, skąd jest przesyłana do kontrolera lub sieci kontrolerów. Komunikaty ostrzegawcze mogą być emitowane również w przypadku awarii sterownika sieciowego. 3 System SSP System sygnalizacji alarmu pożaru projektuje się tak, aby skutecznie kontrolować wyznaczony do ochrony obszar. Etap pierwszy obejmuje swoim zakresem zabezpieczenie budynku B1 poziomy: -3, - 2, -1, budynku B2 poziomy: -3, -2, -1 oraz podłączenie istniejącej centrali SSP wraz z istniejącymi głośnikami DSO - poziom 1 (SOR). W pomieszczeniu dyspozytorni ( bud nr B1, pom. nr 01/84) znajdować się będzie centrala pożarowa. Zainstalowane urządzenia sygnalizacji pożarowej mają na celu możliwie wczesne wykrycie pożaru oraz alarmowanie o nim w celu podjęcia odpowiednich działań, jak np. ewakuacja ludzi, mienia, wezwanie straży pożarnej, załączenie systemów automatyki budynku (np. nadciśnienie w klatce schodowej) oraz uruchomienie instalacji DSO, która poinformuje pacjentów oraz personel budynku o powstałym zagrożeniu i sposobie ewakuacji. 3.1 Charakterystyka budynku Budynek Szpitala wykonano jako płytę monolityczną. Podzielony jest na 107 stref pożarowych (Zgodnie z Rozporządzenie nr 75 poz 690 227. 1. maksymalna strefa dla ZLII wynosi 2000,00m 2 ), będą stanowiły odrębną kondygnację w ramach segmentu budynkowego (np. A1, B2, C2, itp.), każda z nich dodatkowo będzie podzielona jest na podstrefy oddzielone drzwiami o wytrzymałości ogniowej 60 minut. 3.2 Założenia projektowe Zadaniem instalacji sygnalizacji pożaru (SSP) zastosowanej w budynku jest: o podział obiektu na strefy pożarowe jak również na grupy ułatwiający szybką lokalizację źródła pożaru, o o wykrycie pożaru we wczesnym jego stadium, powierzchnię dozorowania przez jedną czujkę dymu 100m 2 oraz powierzchnię dozorowania przez jedną czujkę temperaturową 30m 2, z uwzględniemem lokalizacji anemostatów instalacji wentylacyjnej i architektury pomieszczeń, o system detekcji pożarów i alarmu będzie zainstalowany na całym obszarze zagospodarowania. Powinien to być w pełni adresowalny i zintegrowany system monitorowania, wyposażony w moduł zdalnego powiadamiania połączony do czynnego 24 h/dobę załogowego centrum dla zapewnienia automatycznego wezwania miejscowej jednostki straży pożarnej, o każdy punkt systemu powinien mieć możliwość przypisania konkretnej nazwy własnej nadanej przez użytkownika, w taki sposób, aby ochrona obiektu mogła szybko zlokalizować źródło alarmu, 6/27

o o o o o o o instalację SSP należy połączyć z instalacjami wentylacji mechanicznej, windami, itp. w celu kontroli lub wyłączenia urządzeń w przypadku pożaru, w zakresie przewidzianym prawem budowlanym, zaalarmowanie obsługi o zagrożeniu pożarowym w garażu, uruchomienie instalacji DSO, panele ekranowe powinny sygnalizować pożar i uszkodzenie elementów składowych systemu, w centrum monitoringu BMS należy umieścić stację operatorską z oprogramowaniem do wizualizacji stanu pracy poszczególnych elementów całego systemu (działający w oparciu o grafikę komputerową), co zapewni natychmiastowe wizualne wskazanie miejsca alarmu. w głównych punktach dostępu straży pożarnej do budynku należy umieścić dodatkowe stacje operatorskie panele dublujące sygnał jednostki głównej, co umożliwia wskazanie miejsca alarmu pożarowego i prowadzenie skutecznej akcji gaśniczej, przesłanie sygnałów alarmowych do Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej. 3.3 Opis rozwiązań projektowych Budynek szpitala wyposażony jest w instalację elektryczną, teletechniczną, wodno kanalizacyjną i wentylacyjną. Czynnik zagrożenia pożarowego stanowią urządzenia techniczne, instalacje elektryczne, teletechniczne, nieostrożność ludzka, oraz sabotaż. Zastosowano system adresowalny, pętlowy, gwarantujący wysoką jakość funkcjonowania i niezawodność, pracujący w układzie dialogowym. Instalacja będzie wyposażona w czujniki wielosensorowe dając tym samym możliwość automatycznego uruchomienia systemu przeciwpożarowego. Zastosowane zostaną ręczne wyzwalacze, dzięki którym będzie istniała możliwość powiadomienia system o zaobserwowanym zagrożeniu zanim zareagują czujki. Centrale sygnalizacji pożaru zlokalizowane będą na poziomie -1 w segmencie B1 w pomieszczeniu dyspozytorni (chronionym czujką i ręcznym ostrzegaczem pożarowym). Centrala sygnalizacji pożaru będzie zasilana w energię elektryczną z lokalnej rozdzielni (poza zakresem opracowania). Należy wyposażyć ja w dwa akumulatory o pojemności pozwalającej na podtrzymanie napięcia zasilania przez 30 godzin. Centrala przystosowana jest do włączenia w sieć monitoringu. Sygnał alarmowy Pożar, Uszkodzenie z CSP może zostać doprowadzony poprzez łącza telefoniczne i/lub drogą radiową do PSP poprzez urządzenie transmisji alarmów UTAObsługa pierwszego etapu projektowanego oparta została na jednej centrali. Elementy systemu SSP powinny posiadać świadectwa dopuszczenia, aktualne w czasie oddania instalacji do eksploatacji, wynikające z rozporządzenia Ministra Spraw wewnętrznych i Administracji z dn. 20.06.2007 r. w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz. U. Nr 143, poz. 1002), wprowadzonego rozporządzeniem zmieniający, z dnia 27.04.2010 r. (Dz. U. Nr 85, poz. 553). 3.4 Obszary wyłączone z nadzorowania systemu SSP System sygnalizacji pożaru zapewnia ochronę budynku B1 poziomy: -3, -2, -1, budynku B2 poziomy: - 3, -2, -1. Objęte są ochroną wszytkie pomieszczenia wyjątkiem obszarów, na których nie wymaga się ochrony zgodnie z specyfikacją techniczną PKN-CEN/TS 54-14 pkt 5.3.8 to tych obszarów należą min: a) Łazienki, pomieszczenia natryskami, pralnie, ubikacje, pod warunkiem, że nie są one używane do przechowywania materiałów palnych lub odpadów b) W przestrzeniach między stropem właściwym a podwieszonym można nie stosować instalacji sygnalizacji pożaru, gdy: - odległość między stropem właściwym a podwieszonym nie przekracza 0.8 m, - nie występują instalacje bezpieczeństwa takie jak: oświetlenie awaryjne, kable sterownicze urządzeń przeciwpożarowych - wszystkie elementy ograniczające pomieszczenia (np. ściany, strop) są niepalne - nie ma możliwości silnego rozprzestrzenienia się ogni przez pustkę budowlana poza pomieszczenie, w którym powstał pożar. Na dzień oddania dokumentacji po przeprowadzonej wizji lokalnej i konsultacjach z użytkownikiem, w projekcie przedstawiono pomieszczenia, w których nie wykonano ochrony ze względu na ich przeznaczenie. Jeżeli w trakcie eksploatacji budynku zmieni się przeznaczenie pomieszczeń wolnych z ochrony SSP, należy przeprowadzić konsultacje z projektantem niniejszego opracowania, względem z rzeczoznawcą ppoż. w celu wyjaśnienia wątpliwości związanych z koniecznością ochrony sygnalizacją SSP. 7/27

3.5 Elementy instalacji 3.5.1 Centrala. Centrala systemu musi być wykonana w technologii wieloprocesorowej bazującej na systemie sieciowym. Musi być to urządzenie dedykowane do pracy w systemach ochrony życia. Modułowa struktura urządzenia musi zapewniać swobodną konfigurację wynikającą z potrzeb aplikacji bez konieczności stosowania nadmiarowości. Panel główny musi umożliwiać realizację zarówno funkcji wykrywania i sygnalizacji pożaru, jak i realizację systemu rozgłaszania alarmu. Swobodna komunikacja pomiędzy aplikacjami musi odbywać się w sposób sieciowy tak, aby możliwe było uzyskanie jak największej użyteczności systemu. Centrala systemu SSP musi zapewniać; Wczesne wykrycie źródła potencjalnego pożaru z dokładnym wskazaniem jego miejsca z dokładnością do elementu adresowalnego w komputerowym systemie wizualizacji, Czas reakcji obciążonego systemu na zdarzenie alarmowe poniżej 3sek. Wykonanie całego algorytmu sterowania. Kompensację czułości czujek dymu zamienionych miejscami, Dwustopniowe alarmowanie, Automatyczne powiadomienie jednostki PSP, Automatyczne sterowanie urządzeniami ochrony przeciwpożarowej budynku np. klapami ppoż., bramami przeciwpożarowymi, centralkami oddymiającymi, Uruchomienie sygnalizacji akustyczno optycznej Automatyczne uruchomienie nadawania komunikatów cyfrowych z dźwiękowego systemu ostrzegawczego w każdej strefie objętej pożarem, Pełną integrację z użyciem protokołu komunikacyjnego z systemem DSO pętla komunikacyjna światłowodowa. Zamknięcie/otworzenie klap na kanałach wentylacji bytowej i pożarowej Sterowanie zwalnianiem/ otwieraniem drzwi dymoszczelnych w strefie objętej pożarem, Monitorowanie klap ppoż. na instalacji wentylacji i klimatyzacji, Monitorowanie centralek sterujących zamknięciami przeciwpożarowymi, oddymiających oraz sterujących instalacjami napowietrzania grawitacyjnego i mechanicznego Ręczne wysterowanie klap ppoż. na instalacji wentylacji i klimatyzacji, przez przyciski wbudowane w centrali Ręczne wysterowanie wentylacji oddymiającej przez przyciski wbudowane w centrali Możliwość odwzorowania stanu monitorowanych urządzeń na wskaźnikach diodowych wbudowanych w centrali Obsługę do 10 pętli dozorowych w jednym panelu Obsługę 250 urządzeń adresowalnych na pętli (dopuszczenie w certyfikacie) Swobodną konfigurację panelu operatora / wyposażenie w przyciski i diody wskazujące do 120 przycisków i 240 LED Możliwość stosowania czujek różnych technologii w obrębie jednej centrali Obsługę elektronicznie adresowanych urządzeń. Obsługę linii lub pętli sygnalizatorów akustycznych Wprowadzenie w stan serwisowy na czas przeglądu skutkujący brakiem reakcji sterowań podczas testowania elementów detekcyjnych. Sieć central; Praca w światłowodowej/miedzianej/mieszanej sieci central Praca sieciowa do 64 węzłów Każdy węzeł sieci musi posiadać możliwość obsługi do 2500 urządzeń analogowych, Sieć musi posiadać możliwość uzyskania dostępu do wszystkich węzłów i punktów systemu z każdego miejsca sieci. Zapewnić wewnętrzną sygnalizację zdarzeń z rozróżnieniem dźwiękowym typu. Osobne kolejki zdarzeń dla: alarmów pożarowych, usterek, blokad i alarmów technicznych Centrala SSP urządzeniem analogowym składającym się z podzespołów, które są dobierane stosownie do potrzeb konkretnego systemu sygnalizacji pożaru. Unika się w ten sposób komponentów nadmiarowych, obciążających system. Większość elementów centrali ma postać Modułów Magistrali 8/27

Lokalnej montowanych w gniazdach magistrali umieszczonej na płycie montażowej. W jednej obudowie mieści się od 1 do 3 płyt montażowych. Moduły pełnią różne funkcje; przetwarzanie danych, komunikacja z innymi centralami, dystrybucja mocy, komunikacja z urządzeniami pętlowymi itd. Każdy moduł może zostać uzupełniony o panel czołowy z przyciskami lub wskaźnikami LED, służący do dodatkowych sterowań lub sygnalizacji stanów systemu. Większość połączeń kablowych jest prowadzonych do zdejmowanych listew zaciskowych, co znacznie ułatwia montaż i późniejszą konserwację centrali. 3.5.2 Topologia systemu Przewiduje się wyposażenie budynku w sieć central systemu sygnalizacji pożaru z wyniesionym panelem operatorskim. Centralki połączone będą ze sobą z pomocą światłowodu wielomodowego, oraz z komputerową stacją z monitorem kolorowym 21 i stosownym oprogramowaniem do wizualizacji wszystkich elementów czynnych zabezpieczeń przeciwpożarowych w tym czujek, zlokalizowaną w budynku B3 pomieszczeniu 1/31 rejestracja. Centrale SSP zlokalizowane będą w budynku B1 pomieszczeniu 01/84 centralna dyspozytornia. Centrale SSP i DSO połączone zostaną w sieć nadmiarową typu ring. 3.5.3 Czujki Projekt przewiduje ochronę całkowitą budynku przy zastosowaniu czujek automatycznych, ręcznych ostrzegaczy pożaru, oraz modułów monitorujących i czujników specjalnych (system zasysający). Niektóre strefy wyłączono z nadzorowania na podstawie odnośnych przepisów. Ogólne wymagania dla czujek - adresowalnych, mikroprocesorowych czujników; Zastosowana linia analogowych detektorów wczesnego ostrzegania musi zawierać zarówno urządzenia jednosensorowe, jak i wielosensorowe. Każdy detektor musi być wyposażony w mikroprocesor podejmujący niezależnie decyzję o zdarzeniu bazując na algorytmach porównujących w czasie stan komory detekcyjnej z widmem pożaru przechowywanym w pamięci. Mikroprocesor musi próbkować wszystkie elementy detekcyjne jednocześnie uwzględniając warunki pracy i natężenie zjawiska w celu rozpoznania prawdziwego pożaru i uniknięcia fałszywych alarmów. Filtry cyfrowe muszą eliminować sygnały, które nie są charakterystyczne dla zjawisk pożarowych. Detektor winien być wyposażony we własną pamięć, zawierającą m.in.: datę produkcji, unikalny numer seryjny, liczbę przepracowanych godzin, liczbę zgłoszonych przez detektor alarmów i uszkodzeń, aktualny poziom czułości oraz kompensacji środowiskowej. Detektory muszą w pełni wykorzystywać mechanizmy komunikacji cyfrowej, takie jak broadcast oraz polling. Maksymalny czas odpowiedzi całej pętli nie może przekroczyć 750ms. Maksymalny czas reakcji w pełni obciążonego systemu na alarm nie może przekroczyć 3s niezależnie od rozmieszczenia detektorów. System musi umożliwiać zarówno od strony technicznej, jak i formalnoprawnej podłączenie do 250 elementów na pętlę, czyli 125 detektorów i 125 modułów. Okablowanie pętli musi dopuszczać wykonanie kablem nieekranowanym i zapewnić długość pętli do 6000m przy zastosowaniu przekroju żyły 0.8mm 2 i podłączeniu 100 detektorów i 100 modułów. Sposób okablowania powinien dopuszczać do 124 rozgałęzień. Karta pętlowa centrali musi umożliwiać mapowanie i nadzór nad urządzeniami pętlowymi, czyli sczytanie struktury pętli wraz z lokalizacją urządzeń. Nadzór, czyli sygnalizacja zniknięcia urządzenia, zamiany miejsca/typu, wprowadzenia nowego urządzenia, zmiany progów alarmowych. Możliwa musi być prezentacja i wydruk mapy urządzeń w porządku instalacji. Mapa musi pokazywać wszystkie elementy z opisami odnoszącymi się do lokalizacji i ich typami. Wykrywane również muszą być wszelkiego typu odczepy pętli. Jeżeli podczas uruchomienia lub czynności serwisowych nastąpi zamiana detektorów miejscami, karta pętlowa musi poinformować o takim zdarzeniu i jeżeli czujniki są tego samego typu automatycznie przeprogramować wszystkie dane charakterystyczne dla detektorów przypisanych do danych miejsc na pętli. Jeżeli detektory nie będą tego samego typu system zgłosi alarm techniczny przy zachowaniu sprawności działania. System mapowania w przypadku rozbieżności z założeniami wskaże zainstalowany typ czujki oraz spodziewany typ czujnika. Każdy detektor musi posiadać umiejętność dostosowania progów alarmowania do środowiska pracy. Kompensacja środowiskowa musi odbywać się w stosunku do każdego typu detektora w krótkim i długim czasie pracy w odniesieniu do zabrudzenia, kurzu, wilgotności, temperatury i jego wieku. 9/27

Detektor musi wprowadzać poprawki nastaw, co najmniej sześć razy na godzinę. Czujniki muszą uśredniać poprawki w okresach 4 godzinnych i następnie w dłuższym czasie, co 24 godziny. W procesie decyzji o alarmie wykorzystywane są wszystkie przybliżenia warunków pracy. Mikroprocesor czujki wprowadzając wartości środowiska wynikające z kompensacji musi zgłosić alarm techniczny w przypadku osiągnięcia SMS do administratora systemu. W przypadku, gdy kompensacja środowiskowa osiągnie 100% centrala wyświetli alarm techniczny o konieczności natychmiastowego czyszczenia detektora. Do tego czasu sprawność detektora nie może być obniżona. Zabrudzone detektory muszą być ignorowane przez system i nie mogą powodować fałszywych alarmów. Detektory muszą identyfikować do 32 kodów diagnostycznych opisujących stan urządzenia z uwzględnieniem czułości odniesienia zdefiniowanych w fabryce. Raport czułości powinien opisywać procent zaciemnienia, który powoduje alarm detektora, procent kompensacji. Informacje te muszą być dostępne w czasie konserwacji systemu, a raport musi być generowany dla każdego urządzenia. W przypadku utraty komunikacji analogowej detektory automatycznie muszą przechodzić do konwencjonalnego trybu pracy zgodnie z zapisanymi poziomami czułości i zapisaną historią kompensacji. W przypadku aktywacji czujnika kontroler pętli musi wygenerować alarm pożarowy. Wszystkie urządzenia pętlowe muszą być adresowane elektronicznie bez użycia przełączników mechanicznych. Detektory muszą posiadać wskaźniki stanu pracy.80% nieczułości czujnika. Zdarzenie to musi być zaprogramowane w taki sposób, aby powiadomić obsługę o konieczności interwencji np wysłanie Jako podstawowe detektory dymu założono wykorzystanie mikroprocesorowych urządzeń serii SIGA. W gamie tych urządzeń znajdują się następujące detektory: Wielosensorowa czujka 4D - SIGA-IPHS (jonizacyjna, fotoelektryczna, termiczna) Użycie wielokryteriowego detektora serii Signature 4D umożliwia najszybszą detekcję pożarów w najszerszym spektrum wykrywalności bez konieczności określania, z jakimi zjawiskami pożarowymi zetkniemy się w danym środowisku. Czujnik multisensorowy dostarcza informacje z każdego ze swoich trzech sensorów; czujnika optycznego rozproszeniowego dla dymu widzialnego, czujnika jonizacyjnego dla niewidzialnych produktów spalania, czujnika termicznego dla przyrostu temperatury. Wbudowany mikroprocesor w czasie rzeczywistym zbiera dane ze wszystkich czujników i podejmuje decyzję bazując na predefiniowanych kryteriach alarmu z uwzględnieniem zmian środowiskowych otoczenia. Wszystkie detektory muszą posiadają możliwość kompensacji od wpływu środowiska. Człon termiczny ma możliwość adaptacji do warunków środowiskowych. Próg alarmowania członu termicznego w zależności od środowiska pracy ustawiony będzie według przyrostu temperatury w czasie 35 C oraz po przekroczeniu progu 57 C. Detektory rozproszeniowe i jonizacyjne posiadają czułość w granicach 2-12,13 % zadymienia/metr. Czułość detektora jest nastawialna w granicach regulacji. Próg prealarmu jest regulowany z przyrostem 0,05% od wartości 1,63% zadymienia/metr. Projekt przewiduje zabezpieczenie pomieszczeń w następujący sposób; 1. Drogi ewakuacyjne a) korytarze oraz przejścia ewakuacyjne objęte instalacją oddymiania mechanicznego; czujki dymu SIGA-IPHS optyczne i ręczne ostrzegacze pożarowe b) obszary przyległe do dróg ewakuacyjnych z budynku, a nie oddzielone od nich pożarowo; czujki dymu SIGA-IPHS optyczne i ręczne ostrzegacze pożarowe c) klatki schodowe wraz z przedsionkami; czujki dymu optyczne SIGA-PSI i ręczne ostrzegacze pożarowe d) dostępne szyby kablowe i pomieszczenia elektryczne czujki dymu SIGA-IPHS jonizacyjno, optyczno, termiczne e) sale chorych oraz pomieszczenia personelu szpitalnego; czujki dymu SIGA-PSI optyczne f) sale operacyjne i inne ważne pomieszczenia; czujki dymu SIGA-IPHS jonizacyjno, optyczno, termiczne 2. Pozostałe pomieszczenia i obszary a) Sanitariaty niedozorowane b) przedsionki do sanitariatów optyczne czujki dymu 10/27

c) pomieszczenia usługowe i biurowe; optyczne czujki dymu d) pomieszczenia wydzielone pożarowo takie jak maszynownie wentylacyjne i dźwigowe, rozdzielnie elektryczne, pompownie itp. czujki dymu optyczne Detektory muszą automatycznie przechodzić z trybu pracy nocnej na dzienną. Reakcja systemu na alarm i pre-alarm musi być programowana niezależnie. System wyposażony zostanie w szereg modułów kontrolno-sterujących instalowanych na pętlach dozorowych umożliwiających powiązanie go z innymi urządzeniami ochrony pasywnej i aktywnej. System SSP umożliwi realizację następujących zależności przyczyna / skutek: wyłączenie systemu wentylacyjnego (wentylacja bytowa), po wykryciu dymu przez czujkę w danej strefie, odcięcie systemu wentylacyjnego obsługującego pomieszczenia wydzielone pożarowo, w których wykryty został dym przez czujkę umieszczoną w pomieszczeniu, indywidualne uruchomienie instalacji wentylacji pożarowej napowietrzającej (wytwarzającej nadciśnienie) i oddymiającej oddzielnie dla poszczególnych stref oddymiania związanych z klatkami ewakuacyjnymi przeznaczonymi dla tych stref wraz z odpowiednim wysterowaniem klap przeciwpożarowych, sprowadzenie dźwigów osobowych na parter przy wykryciu zagrożenia, uruchomienie wentylacji oddymiającej mechanicznej w danych strefach dymowych w przy tym napowietrzanie klatek schodowych i korytarzy ewakuacyjnych (wytworzenie nadciśnienia i kompensacja ubytku usuwanego powietrza) uruchomienie wentylacji oddymiającej typu grawitacyjnego wraz z otwarciem otworów napowietrzających i uruchomieniem wentylatorów kompensacji ubytków usuwanego powietrza uruchomienie i sterowanie rozgłaszaniem pożarowym w zależności od przyjętego algorytmu. automatyczne komunikaty w obrębie jednej strefy mogą być zróżnicowane, umożliwiając np.: ewakuację tej samej strefy w różnych kierunkach w zależności od tego, która czujka/detektor wykryła zagrożenie. 3.5.4 Moduły sterujące Ze wszystkich urządzeń sterowanych przez centralę, do systemu zwrotnie muszą trafiać potwierdzenia o przejściu urządzeń w stan pracy w czasie pożaru. W celu uzyskania większej przejrzystości systemu centrala główna będzie filtrować powracające informacje i wskazywać na panelu głównym tylko stany nieprawidłowe. Do komunikacji z urządzeniami zewnętrznymi przewidziano zarówno interfejsy komunikacyjne sieciowe dla systemu DSO, jak i poprzez urządzenia we/wy. System musi współpracować z mikroprocesorowymi adresowalnymi urządzeniami we/wy. Komunikacja odbywa się po dwuprzewodowej magistrali komunikacyjnej z wykorzystaniem zarówno mechanizmów broadcastowych jak i protokołu odpytywania szeregowego (pooling). Wszystkie moduły muszą posiadać diodę sygnalizującą stan komunikacji z centralą. Funkcja poszczególnych modułów będzie determinowana ich typem oraz kodem określającym tryb pracy. Moduły podobnie jak czujki muszą być adresowane elektronicznie, a ich pozycja w systemie możliwa do odczytania i zaprezentowania w sposób graficzny. Moduły wyposażone są w pamięć, zawierającą m.in. datę produkcji, unikalny numer seryjny, kod określający tryb pracy (tzw. kod personalizujący), stałe czasowe W projekcie zastosowano moduły pełniące pewne określone funkcje; Moduł wyjściowy SIGA-CR - do sterowania wykonawczych urządzeń pożarowych, takich jak zwalniaki drzwi pożarowych, wentylatory, klapy itp. Urządzenie może pracować w trybie normalnie zwartym lub normalnie rozwartym. Przekaźnik wykonawczy może być obciążony prądem do 2A przy 24VDC. Moduł we/wy SIGA-IO urządzenie łączące w jednej obudowie funkcje modułu monitorującego i wykonawczego. W zależności od kodu personalizującego, może on działać na 10 różnych sposobów, mieszczących się w dwóch grupach; Zmiana stanu na wejściu powoduje wysterowanie wyjścia Wysterowanie wyjścia na polecenie centrali, monitorowanie wejścia, np. dla potwierdzenia 11/27

Poniżej przedstawiono spis urządzeń we/wy. Adres Typ Opis sygnału Urządzenie sterowane/monitorowane modułu 1.28-1.37 SIGA-CR NC Sterowanie klapami pożarowymi w budynku B1 1.50-1.59 SIGA-CR NC Sterowanie klapami pożarowymi w budynku B1 1.110 SIGA-CR NC Załączenie nadciśnienia w klatce B1 1.111 SIGA-CR NC Załączenie nadciśnienia w klatce B2 1.112 SIGA-CR NC Załączenie nadciśnienia w klatce B3 2.31 SIGA-CT2 Wejście monitorowane Sterowanie drzwiami w budynku B2 3.5.5 Konfiguracja panelu operatorskiego i stacji wizualizacyjnej Projektowana centrala systemu zostanie zainstalowana w pomieszczeniu nadzoru i pełnić będą funkcję głównego panelu operacyjnego. Wyposażona zostanie w interfejs zapewniający nadzór i kontrolę nad całym systemem. Wymagania dla panelu operatora. 1. w pełni funkcjonalny wyświetlacz LCD z klawiaturą umożliwiającą nawigowanie i odczytanie wszystkich stanów i zdarzeń systemu 2. wizualizacja LED stanów (alarm, awaria) we wszystkich strefach logicznych, które zostały zdefiniowane w obiekcie. 3. wizualizacja LED stanów pracy i awarii detektorów specjalnych 4. wizualizacja LED stanów klap pożarowych podzielonych na sekcje (dla każdej sekcji) 5. ręczne wysterowanie przyciskiem poszczególnych sekcji kalp pożarowych 6. wizualizacja LED stanów pracy i awarii wentylatorów pożarowych z prostym i jednoznacznym sterowaniem ręcznym 7. wizualizacja LED stanów pracy urządzeń oddymiania grawitacyjnego i odcięć pożarowych z prostym i jednoznacznym sterowaniem ręcznym Panel musi zapewnić możliwość ręcznego wysterowania wszystkich urządzeń ochrony pożarowej połączonych z systemem SSP. Wysterowanie musi odbywać się poprzez wciśnięcie jednoznacznie opisanego przycisku, a zmiana stanu musi zostać zaprezentowana za pomocą diody LED przypisanej do konkretnego urządzenia (grupy urządzeń). Sposób sterowania musi być zaprogramowany tak, aby możliwe było uruchomienie urządzeń dla każdej strefy pożarowej osobno. W centrali przewidziano montaż pola obsługi 3-LCD umożliwiającego realizację wszystkich funkcji opisanych przez normę EN-54. Pole wyposażone jest w wyświetlacz LCD raportujący wszelkie anormalne stany systemu, czyli uszkodzenia i alarmy. Swobodny dostęp i sterowanie wszystkich urządzeń zainstalowanych na pętlach umożliwia klawiatura operatora wyposażona w pola numeryczne oraz przyciski akcji definiowane przez normę. Jako że obsługa tak rozbudowanego systemu za pomocą niewielkiego ekranu LCD i prostych przycisków jest nieefektywna i nieprzejrzysta w centrali zainstalowano również panele wyposażone w diody LED oraz przyciski. Z uwagi na wymogi normatywne wszystkie sterowania mogą odbywać się wyłącznie z udziałem centrali SSP. Z uwagi na rozległość instalacji, aby ułatwić szybką lokalizację aktywnego detektora oraz diagnostykę systemu w obiekcie zostanie zainstalowana stacja wizualizacji systemu. Zostanie ona zrealizowana na klasycznej stacji PC w centrum monitoringu (bud nr B1, pom. nr 01/84), Oprogramowanie umożliwi; prezentację stanów wszystkich urządzeń zainstalowanych w systemie z dokładną lokalizacją na planach obiektu, 12/27

mapy synoptyczne zorganizowane zostaną hierarchicznie, tak, aby obsługa systemu była prosta i intuicyjna, osobne okno przeznaczone będzie na prezentację zdarzeń i alarmów zarejestrowanych w systemie. (Do każdego zdarzenia musi być możliwość dopisania instrukcji postępowania, która pojawi się automatycznie.), do każdego zdarzenia operator musi mieć możliwość wprowadzenia swojego komentarza mapy obiektu muszą być zbudowane z grafik wektorowych, aby umożliwić ich powiększanie bez zniekształcania i rozmywania, komunikacja z centralą musi odbywać się z pośrednictwem protokołu natywnego. Jako stację wizualizacji zaprojektowano komputer klasy PC z ekranem dotykowym. Prezentacja systemu odbywać się będzie z udziałem oprogramowania np. Exitu (pro. Kenton) integrujący system nowoprojektowany z istniejącą centralą FP2000. 3.6 Linie dozorowe Projektowanie linii dozorowych oparto na założeniu, że maksymalna ilość elementów w pętli nie może przekroczyć 250. Wynika ono bezpośrednio z ilości wpisanych w certyfikat. System został dopuszczony do pracy z taką ilością urządzeń, jako, że zgodnie z wymogami normy EN54 po uszkodzeniu procesora urządzenia pętlowe komunikują się, i zostają podtrzymane funkcje sterowania. Zgodnie z danymi dostarczonymi przez producenta urządzeń każda pętla dozorowa musi odpowiadać następującym parametrom: - minimalne napięcie zapewniające poprawną pracę elementów liniowych wynosi 15,2V - linie dozorowe mogą być wykonane w klasie A lub B w projekcie przyjęto tylko linie zamknięte (klasa A). Centrala identyfikuje numer linii dozorowej, numer elementu adresowalnego (czujki, przycisku). 3.7 Sterowanie i kontrolowanie urządzeń Sterowanie wentylacja bytową Na potrzeby wyłączenia wentylacji w budynku w czasie pożaru, należy odpowiednie moduły sterujące połączyć z szafami sterującymi wentylacji. Sterowanie wentylacja nadcisnieniową W budynkach wysokich klatki schodowe wyposażone są w system zapobiegający zadymieniu. W czasie wykrycia pożaru na tych klatkach centrala SSP uruchomi system nadciśnieniowy. Sterowanie klapami przeciwpożarowymi Zgodnie z archiwalnymi dokumentacjami oraz wybiórczą wizją lokalną klapy pożarowe wyzwalane są impulsowo poprzez cewkę wybijakową. Klapy nie posiadają mechanizmu zazbrajającego klapy (wprowadzające w stan otwarcia). Do sterowania należy zastosować kable o odpornosci ogniowej PH90 i posiadające aktualne certyfikaty CNBOP. Monitorowanie central oddymiających System SSP będzie monitorował stan awarii i zadziałania central oddymiających. Monitoring cental sygnalizacji pożaru System SSP poprzez specjalny protokół komunikacyjny będzie komunikował się z istniejącymi centralami pożarowymi (prod. ARITECH), (poziom 1 oddział SOR, poziom -1 budynek B4) Sterowanie windą W przypadku pożaru w szybie windowym system sygnalizacji pożaru będzie sprowadzał windy na poziom ewakuacji (poziom 0) ( ETAP 2) 3.8 Sposób prowadzenia instalacji Instalacje sygnalizacji pożaru należy wykonać przewodami: 13/27

Linie sygnałowe sterujące klapami pożarowymi oraz zaworami ppoż. - HLGs 2x1,5 mm 2 Linie sterujące windą, nadciśnieniowym oddymianiem (niedopuszczenie do zadymiania drogi ewakuacji klatki schodowej)oraz szafami wentylacji - HLGs 2x1,5 mm 2 (dopuszcza się stosowanie innych kabli o odporności ogniowej PH90 i posiadające aktualne certyfikaty CNBOP) Linie dozorowe oraz kontrolne wykonane zostaną przewodem YnTKSY1x2x0,8 mm 2 Przewody instalacji sygnalizacji pożaru należy układać w rurkach RLHF lub korytach stalowych natynkowo względnie w rurkach karbowanych RGHF podtynkowo. Przewody o odporności ogniowej PH90 należy układać na konstrukcjach lub uchwytach posiadających certyfikat CNBOP świadczący o zachowaniu odporności na bezpośrednie działania ognia przez 90 minut. Należy dążyć do wykonania instalacji tak by ich oprzewodowanie było wykonane estetycznie, oraz z zachowaniem warunków bezpieczeństwa. Naszkicowane trasy linii przewodów są jedynie sugestią schematyczną wynikłą z potrzeby uwidocznienia wykonania połączeń. Stosowany wraz z kablem osprzęt łączniowy (np. puszki,) muszą spełniać wymóg przesyłu sygnału elektrycznego w warunkach działania wysokiej temperatury PH 90 określonych w PN-EN 50200:2006 lub E30-E90 zgodnie z DIN 4102-12. Osprzęt niezależnie od kabla powinien być mocowany do podłoża za pomocą odpowiednich środków pozwalającyc na utrzymanie odpowiedniej funkcji PH. Dotyczy to także bezpośrednio urządzeń łączeniowych (np. kostek zaciskowych) których obudowy (puszki) powinny być mocowane do podłoża. Przewody mocowane do podłoża powinny być przytwierdzone certyfikowanymi uchwytami i kołkami rozporowymi w odległości mniejszej niż 300mm. 3.9 Scenariusz działania SSP Współpracujące z centralą czujki pożarowe, pozwalają wykryć pożar w początkowej fazie rozwoju. Ich wysoka czułość mogłaby być przyczyną fałszywych alarmów, wynikających z reagowania czujek na czynniki zakłócające o cechach zbliżonych do czynników pożarowych. W projektowanym systemie minimalizację fałszywych alarmów uzyskuje się poprzez współdziałanie personelu z SSP, oraz zastosowanie czujek o dużej niezawodności (wyposażone we własny mikroprocesor z wczytanymi algorytmami dymu spalanych różnych materiałów wywołujących pożar). Scenariusz pożarowy daje personelowi możliwość określenia w ściśle określonym czasie czy dane zdarzenie: jest podstawą do wezwania straży pożarnej, może zostać zlikwidowane za pomocą podręcznych środków gaśniczych, jest wynikiem fałszywego zadziałania czujki. Zgodnie w wytycznymi normy system działać będzie w dwustopniowej organizacji alarmowania: 1. Wykrycie pożaru poprzez czujki systemu sygnalizacji powoduje alarm I stopnia - uruchamia sygnalizację optyczną i dźwiękową na centrali systemu sygnalizacji pożaru gdzie zapewniony dozór całodobowy oraz: zaalarmowanie obsługi pomieszczenia dozoru alarmem I stopnia o wystąpieniu zagrożenia z precyzyjnym wskazaniem miejsca zadziałania czujnika obsługa potwierdza obecność personelu na panelu centrali systemu sygnalizacji pożaru w czasie T1 = 30s od rozpoczęcia alarmowania, brak potwierdzenia obecności obsługi w czasie T1 = 30s, spowoduje automatycznie przejście centrali z stan alarmu II stopnia i rozpoczęcie sterowań urządzeń i instalacji wg scenariusza opisanego poniżej, potwierdzenie obecności personelu powoduje rozpoczęcie odliczania czasu T2 = 120 s, przeznaczonego na weryfikację przyczyny wystąpienia alarmu, po potwierdzeniu w czasie T1 swojej obecności na panelu pola obsługi, personel niezwłocznie przeprowadza rozpoznanie przyczyny zadziałania czujki dymu udając się we wskazane miejsce, a następnie zależnie od stwierdzonych okoliczności: w przypadku uzyskania jednoznacznych i potwierdzonych informacji o braku zagrożenia pożarowego, uszkodzeniu czujki lub jej fałszywym zadziałaniu, obsługa centrali dokonuje skasowania alarmu I stopnia na panelu centrali oraz podejmuje niezbędne działania w celu uniknięcia powstawania kolejnych alarmów 14/27

fałszywych, na przykład poprzez wezwanie serwisu systemu, przerwanie prac budowlanych, itp. w przypadku braku jednoznacznej informacji o przyczynie zadziałania systemu lub w przypadku wykrycia jakichkolwiek znamion pożaru, osoba dokonująca weryfikacji przyczyny wystąpienia alarmu niezwłocznie potwierdza wystąpienie zagrożenia poprzez naciśnięcie najbliższego przycisku ręcznego ostrzegacza pożarowego (ROP), powodując tym samym przerwanie odliczania czasu T2 = 120s przeznaczonego na weryfikację alarmu oraz przejście systemu sygnalizacji pożaru w alarm II stopnia. brak reakcji obsługi w czasie T2 spowoduje przejście systemu sygnalizacji pożaru w alarm II stopnia i rozpoczęcie procedur sterowania instalacjami i urządzeniami przeciwpożarowymi. Użycie jakiegokolwiek przycisku ręcznego ostrzegacza pożarowego (ROP) powoduje automatycznie przejście systemu w stan alarmu II stopnia, z pominięciem czasu T1 oraz T2. 2. Przejście systemu sygnalizacji pożaru w stan alarmu II stopnia powoduje: Uruchomienie systemu DSO, Wysłanie komunikatu o zagrożeniu do Państwowej Straży Pożarnej, Załączenie nadciśnienia w klatkach schodowych wysokich, Wyłączenie wentylacji bytowej, Zamkniecie klap przeciwpożarowych, Zjazd kabin dźwigów na parter, otwarcie i zablokowanie ich drzwi w pozycji otwartej, Oddymianie w klatkach schodowych niskich zostanie załączane wyłącznie w przypadku zadymienia tych klatek lub z poziomu ręcznych przycisków oddymiających dedykowanych do współpracy z centralami oddymiającymi. Instalacje oddymianiającę są już funkcjonującymi instalacjami i nie są tematem niniejszego opracowania. Tabela z matrycą sterowań stanowi załącznik do niniejszego opracowania. 3.10 Zasilanie i dobór baterii Do miejsca montażu centralki pożaru należy doprowadzić wydzielony obwód zasilający (zasilanie gwarantowane) prowadzony tablicy rozdzielczej. Zasilanie należy wykonać przewodem YDY 3x2,5 i zabezpieczyć obwód wyłącznikiem nadmiarowo-prądowym klasy B 6A. Zabezpieczenie należy opisać w rozdzielni zasilającej CENTRALA POŻAROWA. Do obwodu zasilającego CSP nie wolno przyłączać żadnych innych odbiorników energii. Podobnie dotyczy to zabezpieczenia stanowiska komputerowego. Zasilanie poza zakresem projektowym Dobierając wielkość baterii akumulatorów rezerwowych dla centrali należy kierować się zasadą, iż jej pojemność, w przypadku zaniku napięcia sieci, powinna wystarczyć przynajmniej na: - 4 h pracy systemu w stanie dozorowania, w przypadku, gdy służby serwisowe są stale dostępne i dysponują odpowiednim wyposażeniem, umożliwiającym szybkie usunięcie awarii; - 30 h pracy systemu w stanie dozorowania, w przypadku, gdy zapewniona jest możliwość naprawy awarii zasilania przez służby serwisowe w ciągu 24 h (np. w wyniku zawarcia odpowiedniej umowy z firmą prowadzącą konserwację instalacji); - 72 h pracy systemu w stanie dozorowania, w przypadku, gdy powyższe warunki nie są spełnione. Dodatkowo w obliczeniach należy uwzględnić wymaganą 0,5 h pracę systemu w stanie alarmowania. Przyjęto do obliczeń opcję 30h pracy systemu przy założeniu, że administrator budynku będzie miał podpisaną umowę na konserwację systemu SSP uwzględniającą czas naprawy systemu w terminie krótszym niż 24h. W przypadku braku zasilania podstawowego nastąpi automatyczne przełączenie zasilania centralki na zasilanie bateryjnie. Centrala będzie wyposażona w zasilanie awaryjne składające się z dwóch akumulatorów 12V. Wielkość akumulatorów będzie tak dobrana by zagwarantować poprawność pracy całego systemu bez zasilania podstawowego do 30 godz. Zalecany czas pracy awaryjnej systemu dla zdecydowanej większości instalacji wynosi 30h wstanie dozorowania i 0,5 h pracy w stanie alarmowania przy spełnieniu warunków doboru akumulatorów. 15/27