Regionalna strategia energetyki z uwzględnieniem źródeł odnawialnych w Województwie Pomorskim na lata 2007 2025 2025 Wybrane zagadnienia 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 1
RSE (Regionalna Strategia Energetyki) składa się z tekstu podstawowego, tekstu uchwały Sejmiku Samorządowego oraz 14 załączników, min.: Dokumenty Unii Europejskiej i Polski mające znaczenie dla regionalnej polityki rozwoju energetyki Kierunki rozwoju OZE, Aktualny stan gospodarki energetycznej woj. pomorskiego, Działania termomodernizacyjne obniżające zapotrzebowanie na ciepło, Koszty realizacji i źródła finansowania regionalnej strategii energetyki, Scenariusze regionalnej strategii energetyki w województwie pomorskim na lata 2007-2025 - materiały uzupełniające, Analiza i ocena przedsięwzięć termomodernizacyjnych w zasobach spółdzielni mieszkaniowych Trójmiasta i wybranych miast województwa pomorskiego, Raport oraz protokoły z debat publicznych wraz z wnioskami 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 2
Podział województwa pomorskiego wg RSE 1. Rejon zachodni - powiaty: bytowski, chojnicki, człuchowski, słupski, miasto Słupsk 2. Rejon centralny i północny powiaty: kartuski, kościerski, lęborski, pucki, wejherowski 3. Rejon wschodni powiaty kwidzyński, malborski, nowodworski, sztumski 4. Rejon południowy powiaty: gdański, starogardzki, tczewski 5. Trójmiasto miasta Gdańsk, Sopot i Gdynia 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 3
Podział województwa pomorskiego wg RSE 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 4
Stan aktualny systemów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na terenie Województwa Pomorskiego (wybrane zagadnienia) 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 5
Zaopatrzenie w gaz i paliwa płynne 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 6
Zaopatrzenie w energię elektryczna i ciepło 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 7
Sieci elektroenergetyczne wysokich napięć (WN) w woj. pomorskim na tle KSE 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 8
Roczne zużycie paliwa gazowego (łącznie 380,7 mln Nm 3 ) 175,7 40,6 64,8 Rejon zachodni Rejon wschodni Trójmiasto 65,1 34,4 Rejon północno-centralny Rejon południowy 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 9
Roczne zużycie energi elektrycznej (łącznie 5,6 TWh) 2.2 1.0 0.7 Rejon zachodni Rejon wschodni Trójmiasto 0.9 0.8 Rejon północno-centralny Rejon południowy 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 10
Zapotrzebowanie na energię cieplną (łącznie 61 552 TJ) 24 610 9 852 7124 Rejon zachodni Rejon wschodni Trójmiasto 7 938 12 028 Rejon północno-centralny Rejon południowy 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 11
Przyjęte założenia RSE Bezpieczeństwo energetyczne - zapewnienie środków i możliwości efektywnego wytwarzania, przesyłania i dystrybucji energii odbiorcom, w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony - niezawodność dostaw Bezpieczeństwo ekologiczne - ochrona środowiska przed negatywnymi skutkami działalności energetycznej Obniżenie zużycia nośników energii i paliw we wszystkich sektorach gospodarki - wzrost efektywności energetycznej wykorzystania paliw i nośników energii pierwotnej, zwiększanie udziału produkcji energii w skojarzeniu Zwiększenie udziału Zwiększenie udziału energii pozyskiwanej z odnawialnych źródeł energii (OZE) w ogólnym bilansie energetycznym województwa pomorskiego 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 12
Kierunki działań przyjęte w RSE 1. Realizacja wieloetapowego programu termomodernizacyjnego w budownictwie mieszkaniowym obniżenie jednostkowego zużycia energii cieplnej na ogrzewanie 1 m 2 powierzchni w sektorze budownictwa wielorodzinnego z poziomu 170-200 [kwh/m 2 rok] do 100 [kwh/m 2 rok]; obniżenie jednostkowego zużycia energii cieplnej na ogrzewanie 1 m 2 powierzchni w sektorze budownictwa jednorodzinnego z poziomu 250-200 [kwh/m 2 rok] 300-230 [kwh/m 2 rok] do 110 [kwh/m 2 rok] w miastach; do 140 [kwh/m 2 rok] na terenach wiejskich; obniżenie zużycia ciepła w sektorach usług publicznych i komercyjnych, w stosunku do roku bazowego 2005, o co najmniej: 28 30% do roku 2025 obniżenie zużycia ciepła w sektorze przemysłowym, w stosunku do roku bazowego 2005, o co najmniej: 20 22% do roku 2025 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 13
Kierunki działań przyjęte w RSE c.d. 2. Działania modernizacyjne poprawiające sprawności przetwarzania, przesyłania i dystrybucji energii, w tym: poprawa sprawności przetwarzania energii w EC zawodowych - osiągnięcie optymalnych sprawności zgodnie z możliwościami technicznymi urządzeń; podwyższenie sprawności przetwarzania energii w centralnych źródłach ciepła o 6 8% oraz poprawa sprawności przesyłu i dystrybucji ciepła o 8 12%; podwyższenie sprawności przetwarzania energii w lokalnych źródłach ciepła o 10 15%; podwyższenie sprawności przetwarzania energii w indywidualnych źródłach ciepła o 25 33%. 3. Obniżenie łącznego zapotrzebowania na ciepło i paliwa pierwotne do roku 2025 odbiorców (aktualnych i przyszłych) zlokalizowanych na terenie woj. pomorskiego, w stosunki do roku bazowego 2005r, w następującej relacji: 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 14
Planowane efekty realizacji programu poprawy efektywności energetycznej w RSE 110% 100% Zmiana zapotrzebowania na moc cieplną, ciepło i paliwa pierwotne 100.0% 90% 80% 70% 90.3% 90.7% 84.9% 85.3% 86.4% 71.2% 82.3% 81.5% 77.4% 75.7% 60% 50% 61.9% 57.5% 40% 2005 2010 2013 2018 2025 moc cieplna ciepło Energia pierwotna w paliwach 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 15
Kierunki działań przyjęte w RSE c.d. 4. Zwiększenie, w perspektywie lat 2010 2025, udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych do poziomu: 8% w roku 2010; 11% w roku 2013; 19% w roku 2025. 5. Obniżenie emisji zanieczyszczeń z instalacji energetycznych w następującej relacji: CO 2 35% do roku 2013, 53 55% do roku 2025; SO 2 52% -//- 68 70% -//- NO x 38% -//- 52 54% -//- 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 16
Zgodność założeń RSE z przyjętym programem Rady Europejskiej 3 x 20 Efektywność energetyczna (09.03.2007) wzrost o 9% do roku 2016 (dyrektywa 2006/32/WE) wzrost o 20% do roku 2020 Wzrost wykorzystania OZE 20% udziału OZE w bilansie energii finalnej w roku 2020 15% w niektórych krajach Redukcja emisji gazów cieplarnianych o 20% w roku 2020 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 17
Metody realizacji przyjętego programu Regionalnej strategii energetyki 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 18
Metody realizacji RSE I. Kompleksowa termomodernizacja wszystkich sektorów (producenci, dystrybutorzy, odbiorcy) realizacja dyrektywy 2006/32./WE II. Zwiększenie udziału produkcji energii z OZE promocja i rozwój następujących grup urządzeń: źródła ciepła opalane biomasą i biogazem; agregaty kogeneracyjne wykorzystujące biopaliwa i wspomagane paliwem gazowym; kompleksy agroenergetyczne; instalacje solarne; pompy ciepła; elektrownie wiatrowe; małe elektrownie wodne. 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 19
Zużycie ciepła do ogrzewania dla budynków w Polsce budynki wybudowane do 1966 r. (Prawo Budowlane): a/ zachodnia Polska 300 350 kwh/(m2 a) b/ środkowa i wschodnia Polska 240 280 kwh/(m2 a) budynki budowane w latach 1967 1985 (PN-64/B-03404 i PN-74/B-02020): 240 280 kwh/(m2 a); budynki budowane w latach 1986 1992 (PN-82/B-02020): 160 200 kwh/(m2 a); budynki budowane po 1993 r. (PN-91/B-02020): 120 150 kwh/(m2 a); obecnie (średnio): 90 120 kwh/(m2 a); prognoza: 50 80 kwh/(m2 a) Dolny przedział charakteryzuje energochłonność budynków wielorodzinnych, górny odnosi się do budynków jednorodzinnych 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 20
Struktura wiekowa przebadanej grupy zasobów mieszkaniowych 13,25% 1,95% 8,99% 75,82% od 1992 r. lata 1986-1992 lata 1967-1985 do 1966 r. 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 21
65 000 Prognoza obnizenia zapotrzebowania na ciepło dla aktualnych i przyszłych odbiorców 60 000 [TJ ] 55 000 50 000 45 000 40 000 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019 2021 2023 2025 Aktualni odbiorcy Aktualni i przyszli odbiorcy 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 22
Rezultaty realizacji RSE 1. Obniżenie rocznego zapotrzebowania na ciepło do celów grzewczych w grupie aktualnych odbiorców w następującej relacji: 11,2 tys. TJ do roku 2013 (510 tys. ton węgla - miał 22 GJ/t) 19,0 tys. TJ do roku 2025 (860 tys. ton węgla - miał 22 GJ/t) 2. Obniżenie rocznego zapotrzebowania na energię w paliwach pierwotnych globalnie dla wszystkich odbiorców w następującej relacji: 31,6 tys. TJ do roku 2013 (919 mln Nm 3 gazu ziemnego) 46,6 tys. TJ do roku 2025 (1,44 mln ton węgla - 22 GJ/t) (1,35 mld Nm 3 gazu ziemnego) (2,12 mln ton węgla - 22 GJ/t) 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 23
Rezultaty realizacji RSE c.d. 3. Realizowany w latach 2007 2025 program działań termomodernizacyjnych pozwoli na uzyskanie następujących bezpośrednich oszczędności finansowych : w sektorze budownictwa mieszkaniowego zaoszczędzonych zostanie ok. 145-150 tys. TJ ciepła: - oszczędności 7,25-7,50 mld PLN przy cenie ciepła 50,0 PLN/GJ we wszystkich sektorach łącznie zaoszczędzonych zostanie 210-215 tys. TJ ciepła, - oszczędności 10,50-10,75 mld PLN przy cenie ciepła 50,0 PLN/GJ 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 24
Rezultaty realizacji RSE - zmiana struktury udziału paliw w pokryciu potrzeb cieplnych 4. Wzrost udziału odnawialnych źródeł energii łącznie w bilansie paliw z aktualnego poziomu 5,4% do : 10,9% w roku 2013; - produkcja energii 5 750 5 800 TJ; 19,1% w roku 2025 - produkcja energii 9 600 TJ. 5. Obniżenie udziału węgla w bilansie paliw z poziomu ok. 70% do: 62,2% w roku 2013 47,8% w roku 2025 - obniżenie produkcji o 9 950 10 000 TJ; - obniżenie produkcji o ok. 19 000 TJ (ok. 1,80 mln ton CO 2 ) 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 25
Prognoza zapotrzebowania na energię woj. pomorskiego do roku 2025 90 000 80 000 70 000 [TJ ] 60 000 50 000 40 000 30 000 20 000 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019 2021 2023 2025 odb. aktualni - ciepło odb. aktualni - ciepło + en. el. odb. aktualni i przyszli - ciepło odb. aktualni i przyszli - ciepło + en. el. 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 26
120% Zmiana zapotrzebowania na moc cieplną, ciepło i paliwa pierwotne 110% 100% 100.0% 104.2% 107.5% 90% 80% 70% 90.3% 90.7% 84.9% 85.3% 86.4% 71.2% 82.3% 81.5% 77.4% 75.7% 60% 50% 61.9% 57.5% 40% 2005 2010 2013 2018 2025 moc cieplna ciepło Energia pierwotna w paliwach Energia Woj.Podlaskie Potęg. (Energia Woj.Podlaskie) 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 27
Przykładowa struktura udziału paliw i nośników energii w produkcji energii cieplnej na terenie miasta Rodzaj paliwa 2005r 2020-2025r Paliwa stałe (węgiel i koks) Paliwa gazowe Odnawialne źródła energii Olej opałowy Energia elektryczna i inne 56,0-62,0% 40,0-45,0% 20,0-30,0% 36,0-42,0% 4,0-6,0% 8,0-9,0% 6,0-8,0% 2,0-3,0% 3,0-5,0% 7,0-8,0% 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 28
Przykładowa struktura udziału paliw i nośników energii w produkcji energii cieplnej na terenie gminy Rodzaj paliwa 2005r 2020-2025r Paliwa stałe (węgiel i koks) Paliwa gazowe Odnawialne źródła energii Olej opałowy Energia elektryczna i inne 61,0-70,0% 34,0-42,0% 3,0-12,0% 18,0-30,0% 16,0-22,0% 22,0-32,0% 5,0-11,0% 3,0-5,0% 2,5-3,5% 6,0-7,0% 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 29
Działania prooszczędnościowe w Polsce i EU Powszechnie sądzi się więc, że czystą energią jest energia pozyskiwana ze źródeł odnawialnych, ponieważ jej produkcja nie wpływa negatywnie na środowisko naturalne. Prawidłowa odpowiedź jest inna: najczystszą energią są oszczędności energii. Każda zaoszczędzona ilość energii zmniejsza zapotrzebowanie na jej wytwarzanie i tym samym eliminuje wszelkie uboczne niepożądane skutki związane z tą działalnością. Eksperci Komisji Europejskiej szacują, że już niedługo wyprodukowanie dodatkowego kilowata energii będzie o 50 do 400% droższe niż koszty jego zaoszczędzenia Zaoszczędzona energia jest najtańszym paliwem 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 30
Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy Dyrektywa 2002/91/EC - dotycząca jakości energetycznej budynków Dyrektywa 2006/32/EC Dyrektywa 2006/32/EC - dotycząca poprawy efektywności energetycznej 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 31
ŚWIADECTWO ENERGETYCZNE BUDYNKU Adres lokalu Imię i nazwisko właściciela budynku nr. Wartość charakterystyki energetycznej wyrażającej wielkość energii niezbędnej do zaspokojenia potrzeb energetynych budynku: EP = 363.3 kwh/m 2 *a Wartość zintegrowanej oceny zapotrzebowania na energię dostarczaną WZE i klasa budynku WZE <=0,30 0,30 < WZE =<0,5 0,50 < WZE =<0,7 0,70 < WZE =<0,9 0,90 < WZE =< 1,1 1,1 < WZE =< 2,0 2,0 < WZE =< 2,5 2,5 < WZE =< 3,0 3,0 < WZE budynek referencyjny R=1 stan istniejący A1 A2 B1 B2 C 1.8 D E F G Uwaga: charakterystyka energtyczna "EP" obliczana dla normalnych warunków eksploatacji budynku zgodnie z Dyrektywą UE:2002/91/EC Imię i nazwisko sporządzającego świadectwo Adres i telefon Nr uprawnień Podpis Data wystawienia 2008-06-05 Data ważności świadectwa Gdańsk maj 2008 32
Najtaniej kosztuje energia, której nie wytworzono w celu pokrycia zbędnych strat Dziękujemy za uwagę 2008-06-05 Gdańsk maj 2008 33