1 KLASTRY A INTELIGENTNE SPECJALIZACJE. MARCIN JABŁOŃSKI
2 AGENDA 1. Stara i nowa polityka próba porównania. 2. Inteligentne specjalizacje narzucane czy identyfikowane? 3. Klastry narzędzia rozwoju regionalnego czy element mody? 4. Gdzie jesteśmy? 5. Wnioski
3 MARCIN JABŁOŃSKI Prezes Zarządu Connectionpoint sp. z o.o. Współpracownik i reprezentant Europa Intercluster Bruksela - Paryż. Prezes stowarzyszenia PROCLUSTER. Członek Śląskiej Rady Innowacji. Członek zespołu aktualizującego RSI województwa opolskiego. Ekspert GAPP w projektach CNCB oraz CluStrat. Ekspert niemieckiej organizacji REFA w projekcie edukacyjnym w wojewodztwie Warmińsko-Mazurskim. Twórca założeń do rozwoju klastrów w branży budowlanej i turystycznej w Egipcie. Ekspert w projektach klastrowych Słowacja, Czechy, Rumunia, Włochy, Francja, Węgry. Wykładowca na podyplomowych studiach Broker sieci innowacji. marcin.jablonski@connectionpoint.eu, mobile: +48 795 440 872
4 WHAT IS THE INNOVATION POLICY?
5 POLITYKA TRADYCYJNA Innowacja jako B+R Zogniskowanie się na badaniach i technologiach. Wsparcie Hi-Tech. Wsparcie instytucji B+R oraz transferu technologii. Tworzenie i propagownie wiedzy. HORYZONT 2020 Innowacja jako ekonomiczne wykorzystanie możliwie pełnej gamy propozycji i idei. Skupienie się na całym spektrum możliwych działań(design, zmiany organizacyjne, innowacyjne podejście do maketingu). Wsparcie innowacji we wszystkich sektorach. Firmy stanowią oś polityki. Wsparcie absorpcji wiedzy.
6 SMART SPECIALIZATIONS AS A RESPONSE TO GAPS IN REGIONAL INNOVATION POLICIES. Fragmentacja i duplikacja (powielanie) publicznych funduszy skierowanych na badania i rozwój zarówno w regionie jak i w skali państwa. Brak masy krytycznej procesów innowacyjnych w regionie bazowanie na konkursach, nie na rozwiązaniach systemowych. Brak wspólpracy pomiędzy wszystkimi aktorami gospodarki opartej na wiedzy brak poczwórnej helisy nauka, biznes, władza, organizacje pozarządowe. Niewystarczające, niewystarczające wsparcie działań innowacyjnych we współpracy ponadregionalnej i ponadnarodowej. Inercja! Istnieje luka pomiędzy zapisami dokumentów a ich wdrożeniem i rzeczywistością. Niewystarczające kierowanie procesem, niewłaściwie zdefiniowane cele oraz niedojrzałe narzędzia. Source: Claire Nauwelaers DG Research and Innovation
7 CZYM SĄ INTELIGENTNE SPECJALIZACJE? 1. Różnorodność możliwości. 2. Powiązanie i współzależność. 3. Cele definiowane przez biznes.
8 SMARTY Smarty nie powinny być odgórnym procesem selekcji: znaczne ryzyko niewłaściwego wyboru, problem związany z możliwym promowaniem silnych grup interesu. Nie jest procesem naiwnego naśladownictwa pokusa bezsensownego benchmarkingu. Smarty potrzebują wsparcia oddolnego: w założeniu to biznes powinien odkrywać, wskazywać i rozwijać odpowiednie obszary specjalizacyjne - czy to w ramach tradycyjnych technologii, horyzontalnych (przekrojowych) technologii, czy też w formie nisz rynkowych.
9 NOWE SPECJALIZACJE?
10 EWOLUCJA POLITYK KLASTROWYCH Sektorowa, Tradycyjne podejście. Klastry sektorowe. Innowacyjne ponadsektorowe klastry. Innowacyjne sieci klastrów. Source: Mapping of Cluster Policies and Programmes. BSR InnoNet
11 SEKTORY, TRADYCYJNE PODEJŚCIE Narodowe podejście. Wspieranie istniejących łańcuchów wartości. Wsparcie działań sektorowych (zwłaszcza realizowanych przez sektorowe IOB). Polityka przemysłowa.
12 POLITYKA KLASTRÓW SEKTOROWYCH Zasięg regionalny (uwarunkowany prawnie/politycznie). Wsparcie istniejących łańcuchów wartości. Wsparcie sieci biznesowych i inicjatyw klastrowych. Polityka rozwoju regionalnego i rozwoju przemysłowego.
INNOWACYJNE PONADSEKTOROWE KLASTRY 13 Nowe klastry o charakterze regiolalnym, ale ich położenie wynika z uwarunkowań ekonomicznych a nie administracyjnych (skupione na wykorzystywaniu stricte biznesowych, ekonomicznych możliwości). Wspierają B+R, skupiają się na innowacji i na strukturalnych zmianach (nowe specjalizacje) wewnątrz istniejących sektorów stają się ponadsektorowe (horyzontalne) Rzeczywiste triple helix. Polityka innowacyjna podporządkowująca sobie (obejmująca sobą) pozostałe dokumenty strategiczne.
14 INNOWACYJNE SIECI KLASTRÓW Narodowy i ponadnarodowy zasięg. Wspierające B+R, innwacyjność i strukturalne zmiany w celu identyfikacji nowych specjalizacji i młodych wschodzących przemysłów wewnątrz istniejących sektorów. Rzeczywista współpraca triple helix. Polityka innowacyjności (badania, przemysł i rozwój regionalny.
15 GDZIE JESTEŚMY? World-class performers blue. Regions with strong focus on industrial employment, business and, or public R+D green. Regions with a focus on service sector and public R+D orange. Source: RIM annual report
16 KILKA FAKTÓW POLAND Poland was long considered one of the least promising of the newly capitalist states of Eastern Europe, lagging behind tigers like the Czech Republic and Slovenia. But Europe's bad years have been good for the Poles. The country's economy grew 15.8 percent between 2008 and 2011, while the European Union's cumulative economy shrank by half a percent. In 2009, the worst year of the crisis, Poland's was the only EU economy that didn't contract. Analysts credit smart monetary and fiscal policies and low debt levels for the Polish miracle, along with a large market of domestic consumers that meant Poland's companies were less dependent on exports than its neighbors. Poles also simply try harder than many other Europeans, working about 500 more hours per year than Germans despite earning about a fifth of their salaries. The continent's woes may finally be catching up with the Polish tiger, however: Poland recently had to revise its 2013 growth projections from 2.9 percent down to 2.2 percent. http://www.foreignpolicy.com/articles/2012/10/08/these_7_countries?page=0,1
17 DOBRA CZY ZŁA WIADOMOŚĆ? Dobra ponieważ pokazuje, że mogliśmy się oprzeć recesji podobnie jak pozostałych 6 krajów. Zła ponieważ umacnia to rządzących w przeświadczeniu, że ich polityka jest dobra. Co zatem różni nas od Szwecji?
18 Polskie firmy oszukują Danię - taki i podobne tytuły ukazały się w internetowych wydaniach duńskich mediów. Pierwszy napisał o tym kopenhaski dziennik Politiken.
19 JAKA JEST RÓŻNICA? SZWECJA Konkurencyjność bazująca na światowej klasy innowacyjności. POLSKA Konkurencyjność bazująca przede wszystkim na utrzymywaniu niskich kosztów.
SMARTY W WIZJI KLASTRA TELECOMCITY 2004 ROK. 20 Sweden and the world needs regions of world class, that are a base for the knowledge companies of the new times. This requires specialized regions, where business and knowledge environments together create the grounds for globally competitive new business ideas. Environments that attract and keep the best competence in the world and where the ability to cooperate is well developed. Vision of TelecomCity cluster in Karlskrona.
21 JAK WYGLĄDAMY?
22 EWOLUCJA ROLI KLASTRÓW Klasyczna polityka Klastry wytwórcami wiedzy Klastry jako sieci generujące możliwości biznesowe bazujące na wytworzonej wiedzy.
23 WYZWANIA DLA POLITYKI REGIONALNEJ Klastry są narzędziem, a nie celem (przedmiotem) polityki regionalnej. Konieczna jest rzeczywista (systemowa a nie deklaratywno- konkursowa) współpraca aktorów (triple, quadruple helix). Obecna słabość (śląskich) klastrów oraz ich rozdrobnienie (fragmentacja finansowania) powinna skłaniać do promowania działań integrujących scalających. Konieczne jest przełamanie klasycznego, sektorowego podejścia na rzecz definiowania celów wynikających z potrzeb rynkowych. Konieczne jest zapewnienie stałego procesu wsparcia i monitoringu zmian zapobieżenie inercji.
24 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! Ďakujem vám za pozornosť! Děkuji vám za pozornost! Köszönöm a figyelmet! Дякуємо за вашу увагу!