Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Jakub Ośko
W ramach międzynarodowej współpracy w zakresie systemu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej Polska bierze udział w: konwencjach, traktatach międzynarodowych umowach dwustronnych, wynikających z tego udziału zobowiązaniach i rozwiązaniach organizacyjnych. 2
Międzynarodowe akty prawne zobowiązują Polskę do stosowania określonych w nich zasad i mechanizmów. Kontrola przestrzegania ich postanowień: weryfikacja raportów krajowych inspekcje organizacji międzynarodowych 3
Przepisy UE WERSJA SKONSOLIDOWANA TRAKTATU USTANAWIAJĄCEGO EUROPEJSKĄ WSPÓLNOTĘ ENERGII ATOMOWEJ (2010/C 84/01) 4
Rozporządzenia Rady 237/2014 z dnia 13 grudnia 2013 r. ustanawiające Instrument Współpracy w dziedzinie Bezpieczeństwa Jądrowego 733/2008 z dnia 15 lipca 2008 r. w sprawie warunków regulujących przywóz produktów rolnych pochodzących z krajów trzecich w następstwie wypadku w elektrowni jądrowej w Czarnobylu (Wersja skodyfikowana) 1493/93 z dnia 8 czerwca 1993 r. w sprawie przesyłania substancji radioaktywnych między Państwami Członkowskimi 737/90 z dnia 22 marca 1990 r. w sprawie warunków regulujących przywóz produktów rolnych pochodzących z państw trzecich w następstwie wypadku w elektrowni jądrowej w Czarnobylu 2219/89 z dnia 18 lipca 1989 r. w sprawie specjalnych warunków wywozu środków spożywczych oraz pasz po wypadku jądrowym lub w każdym innym przypadku zdarzenia radiacyjnego Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 5
Rozporządzenia Rady 3954/87 z dnia 22 grudnia 1987 r. ustanawiające maksymalne dozwolone poziomy skażenia radioaktywnego środków spożywczych oraz pasz po wypadku jądrowym lub w każdym innym przypadku pogotowia radiologicznego 2218/89 z dnia 18 lipca 1989 r. zmieniające rozporządzenie (Euratom) nr 3954/87 ustanawiające maksymalne dozwolone poziomy skażenia radioaktywnego środków spożywczych oraz pasz po wypadku jądrowym lub w każdym innym przypadku pogotowia radiologicznego Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 6
Dyrektywy Rady 2014/87/EURATOM z dnia 8 lipca 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2009/71/Euratom ustanawiającą wspólnotowe ramy bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych 2006/117/Euratom z dnia 20 listopada 2006 r. w sprawie nadzoru i kontroli nad przemieszczaniem odpadów promieniotwórczych oraz wypalonego paliwa jądrowego 2003/122/Euratom z dnia 22 grudnia 2003 r. w sprawie kontroli wysoce radioaktywnych źródeł zamkniętych i odpadów radioaktywnych 97/43/Euratom z dnia 30 czerwca 1997 r. w sprawie ochrony zdrowia osób fizycznych przed niebezpieczeństwem wynikającym z promieniowania jonizującego związanego z badaniami medycznymi oraz uchylająca dyrektywę 84/466/Euratom Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 7
Dyrektywy Rady 96/29/Euratom z dnia 13 maja 1996 r. ustanawiająca podstawowe normy bezpieczeństwa w zakresie ochrony zdrowia pracowników i ogółu społeczeństwa przed zagrożeniami wynikającymi z promieniowania jonizującego 92/3/Euratom z dnia 3 lutego 1992 r. w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów radioaktywnych między Państwami Członkowskimi oraz do Wspólnoty i poza jej obszar 90/641/Euratom z dnia 4 grudnia 1990 w sprawie praktycznej ochrony pracowników zewnętrznych, narażonych na promieniowanie jonizujące podczas pracy na terenie kontrolowanym 89/618/Euratom z dnia 27 listopada 1989 r. w sprawie informowania ogółu społeczeństwa o środkach ochrony zdrowia, które będą stosowane, oraz działaniach, jakie należy podjąć w przypadku pogotowia radiologicznego Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 8
Dyrektywy Rady Dyrektywa Rady 2013/59/Euratom z dnia 5 grudnia 2013r. ustanawiającej podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizującego oraz uchylającej dyrektywy 89/618/Euratom, 90/641/Euratom, 96/29/Euratom, 97/43/Euratom i 2003/122/Euratom (dyrektywa BSS Basic Safety Standards). Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 9
Dyrektywy Rady Dyrektywa Rady 2013/59/Euratom aktualizuje i konsoliduje prawodawstwo UE na podstawie najnowszych odkryć naukowych i doświadczeń dozorowych (IAEA, WHO, OECD, ICRP) wprowadza podział narażenia zgodny z zaleceniami ICRP na sytuacje narażenia: a) planowanego (również NORM), b) istniejącego - wynika z miejsca przebywania, a nie z prowadzonej działalności (radon w budynkach, materiały budowlane, tereny skażone po zdarzeniu radiacyjnym lub dawnej działalności). c) wyjątkowego Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 10
Dyrektywy Rady Dyrektywa Rady 2009/71/EURATOM ustanawiająca wspólnotowe ramy bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych Zobowiązuje państwa członkowskie do przyjęcia podstawowych zasad bezpieczeństwa jądrowego uznanych przez społeczność międzynarodową. Celem Dyrektywy jest utrzymanie i zachęcanie do poprawiania stanu bezpieczeństwa jądrowego w państwach członkowskich, które zobowiązane są do skonstruowania krajowych przepisów w sposób zapewniający najwyższy poziom ochrony społeczeństwa i pracowników przez promieniowaniem jonizującym z obiektów jądrowych. Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 11
Dyrektywy Rady Dyrektywa Rady 2009/71/EURATOM Wprowadza również obowiązek okresowej samooceny krajowych ram bezpieczeństwa w państwach członkowskich oraz regularne spotkania przeglądowe w UE. Nowelizacja: Dyrektywa Rady 2014/87/EURATOM z dnia 8 lipca 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2009/71/Euratom ustanawiającą wspólnotowe ramy bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych termin implementacji nowelizacji Dyrektywy: 15 sierpnia 2017 r. Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 12
Dyrektywy Rady Dyrektywa Rady 2011/70/EURATOM ustanawiająca ramy wspólnotowe w zakresie odpowiedzialnego i bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa i ograniczenie obciążenia przyszłych pokoleń zapewnienie przejrzystości procesów związanych z gospodarowaniem wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 13
Dyrektywy Rady Dyrektywa Rady 2011/70/EURATOM potwierdzenie odpowiedzialność Państw Członkowskich za ustanowienie i utrzymanie krajowych programów i ram prawnych, każde z Państw Członkowskim może we własnym zakresie decydować o polityce w zakresie cyklu paliwowego (przetwarzanie, lub składowanie), zobowiązanie do ustanowienia i wdrożenia krajowego programu gospodarki wypalonym paliwem jądrowym i/lub odpadami promieniotwórczymi (23 sierpnia 2015 r.) Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 14
Dyrektywy Rady Dyrektywa Rady 2011/70/EURATOM zobligowanie Państwa Członkowskich do przekazywania społeczeństwu i pracownikom niezbędnych informacji dotyczących gospodarki wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi, stworzenie ram dla uczestnictwa społeczeństwa w procesie podejmowania decyzji w sprawach związanych z gospodarowaniem wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi. wprowadzenie obowiązku okresowej samooceny krajowych ram bezpieczeństwa w państwach członkowskich oraz regularne spotkania przeglądowe w UE. Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 15
Decyzje Rady Decyzja Rady z dnia 19 grudnia 2011 r. dotycząca programu szczegółowego, który ma zostać zrealizowany w formie działań bezpośrednich przez Wspólne Centrum Badawcze w ramach wdrażania programu ramowego Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej w zakresie działań badawczych i szkoleniowych w dziedzinie jądrowej (2012/95/Euratom) Decyzja Rady z dnia 14 grudnia 1987 r. w sprawie wspólnotowych warunków wczesnej wymiany informacji w przypadku pogotowia radiologicznego (87/600/Euratom) Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 16
Decyzje Komisji Decyzja Komisji z dnia 15 lipca 2010 r. w sprawie zatwierdzenia Protokołu ustaleń między Komisją Europejską a Międzynarodową Agencją Energii Atomowej w sprawie europejskiej platformy wymiany danych radiologicznych (EURDEP) (2010/398/Euratom) Decyzja Komisji z dnia 5 marca 2008 r. ustanawiająca standardowy dokument dla nadzoru i kontroli nad przemieszczaniem odpadów promieniotwórczych oraz wypalonego paliwa jądrowego określonych w dyrektywie Rady 2006/117/Euratom (notyfikowana jako dokument nr C(2008) 793) (2008/312/Euratom) Dz. Urz. UE L 107/32 z 17.4.2008 Decyzja Komisji z dnia 17 lipca 2007 r. dotycząca powołania Europejskiej Grupy Wysokiego Szczebla ds. Bezpieczeństwa Jądrowego i Gospodarowania Odpadami (2007/530/Euratom) Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 17
Zalecenia Komisji Zalecenie Komisji z dnia 11 października 2010 r. w sprawie stosowania art. 37 Traktatu Euratom (22010/635/Euratom) Zalecenie Komisji z dnia 11 lutego 2009 r. w sprawie wdrażania systemu ewidencji i kontroli materiałów jądrowych przez operatorów obiektów jądrowych (notyfikowana jako dokument nr C(2009) 785) (2009/120/Euratom) Zalecenie Komisji z dnia 4 grudnia 2008 r. w sprawie kryteriów wywozu odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego do krajów trzecich (notyfikowana jako dokument nr C(2008) 7570) (2008/956/Euratom) Zalecenie Komisji z dnia 24 października 2006 r. w sprawie zarządzania zasobami finansowymi przeznaczonymi na likwidację instalacji jądrowych, zużytego paliwa i odpadów radioaktywnych (2006/851/Euratom) Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 18
Zalecenia Komisji Zalecenie Komisji z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie wytycznych do stosowania rozporządzenia (Euratom) nr 302/2005 w sprawie stosowania zabezpieczeń przyjętych przez Euratom (notyfikowana jako dokument nr C(2005) 5127) (2006/40/Euratom) mission Recommendation of 18 December 2003 on standardised information on radioactive airborne and liquid discharges into the environment from nuclear power reactors and reprocessing plants in normal operation (notified under document number C(2003) 4832) (2004/2/Euratom) Commission Recommendation of 20 December 2001 on the protection of the public against exposure to radon in drinking water supplies (notified under document number C(2001) 4580) (2001/928/Euratom) Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 19
Zalecenia Komisji Commission Recommendation of 8 June 2000 on the application of Article 36 of the Euratom Treaty concerning the monitoring of the levels of radioactivity in the environment for the purpose of assessing the exposure of the population as a whole (notified under document number C(2000) 1299) (2000/473/Euratom) Commission Recommendation of 15 September 1999 on a classification system for solid radioactive waste (SEC(1999) 1302 final) (1999/669/EC, Euratom) Commission Recommendation of 21 February 1990 on the protection of the public against indoor exposure to radon (90/143/Euratom) Dokumenty międzynarodowe w zakresie Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony 20
Dokumenty ratyfikowane przez Polskę Konwencja bezpieczeństwa jądrowego, sporządzona w Wiedniu dnia 20 września 1994 r. ratyfikowana 14 kwietnia 1995 Cel: osiągnięcie i utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa jądrowego na świecie poprzez poprawę wykorzystania środków krajowych oraz współpracy międzynarodowej, w tym także współpracy technicznej związanej z bezpieczeństwem; ustanowienie i utrzymanie w obiektach jądrowych skutecznych zabezpieczeń przed powstaniem potencjalnych zagrożeń radiologicznych, aby chronić poszczególnych ludzi, społeczeństwo i środowisko naturalne przed szkodliwymi skutkami promieniowania jonizującego pochodzącego z takich obiektów; zapobieganie awariom, pociągającym za sobą skutki radiologiczne, oraz łagodzenie takich skutków, jeśli już powstały. 21
Dokumenty ratyfikowane przez Polskę Wspólna konwencja bezpieczeństwa w postępowaniu z wypalonym paliwem jądrowym i bezpieczeństwa w postępowaniu z odpadami promieniotwórczymi, sporządzona w Wiedniu dnia 5 września 1997 r. Ratyfikowana 9 marca 2000 Cel: osiągnięcie i utrzymanie w skali światowej wysokiego poziomu bezpieczeństwa w postępowaniu z wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi przez poprawę wykorzystania środków krajowych oraz współpracy międzynarodowej,; zapewnienie, że na wszystkich etapach postępowania z wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi stworzono skuteczne środki zabezpieczeń przed zagrożeniami; zapobieganie awariom pociągającym za sobą skutki radiologiczne oraz łagodzenie takich skutków, jeśli już powstały - na każdym etapie postępowania z wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi. 22
Dokumenty ratyfikowane przez Polskę Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (Non-Proliferation Treaty - NPT), sporządzony w Moskwie, Waszyngtonie i Londynie dnia 1 lipca 1968 r. ratyfikowany 3 maja 1969 Każde z Państw Stron niniejszego Układu dysponujących bronią jądrową zobowiązuje się do nieprzekazywania komukolwiek broni jądrowej lub innych jądrowych urządzeń wybuchowych oraz kontroli nad nimi. Każde z Państw Stron niniejszego Układu nie dysponujących bronią jądrową zobowiązuje się do nieprzyjmowania od kogokolwiek, kontroli, nieprodukowania i nieuzyskiwania inną drogą oraz do nieubiegania się i nieprzyjmowania jakiejkolwiek pomocy w produkowaniu broni jądrowej lub innych jądrowych urządzeń wybuchowych. 23
Dokumenty ratyfikowane przez Polskę Z przystąpienia do Układu wynikało zawarcie "Porozumienia między Rządem PRL i MAEA o stosowaniu zabezpieczeń w związku z Układem o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej" w roku 1972 oraz Protokółu Dodatkowego do tego Porozumienia w 1997 roku. Porozumienie i Protokół nakładają na Prezesa PAA obowiązek nadzoru nad realizacją zobowiązań Polski wynikających z Układu. Za realizację zobowiązań wynikających z NPT odpowiada Państwowa Agencja Atomistyki. 24
Dokumenty ratyfikowane przez Polskę Konwencja o ochronie fizycznej materiałów jądrowych wraz z załącznikami I i II, otwarta do podpisu w Wiedniu i Nowym Jorku w dniu 3 marca 1980 r. ratyfikowana 8 września 1983 Stronami konwencji jest 106 państw i EURATOM. Cel: stosowanie środków ochrony fizycznej podczas międzynarodowego transportu materiałów jądrowych. 25
Dokumenty ratyfikowane przez Polskę Konwencja o pomocy w przypadku awarii jądrowej lub zagrożenia radiologicznego, sporządzona w Wiedniu dnia 26 września 1986 r. ratyfikowana 24 kwietnia 1988 Państwa-Strony współpracują ze sobą oraz z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej, celem ułatwienia szybkiej pomocy w przypadku awarii jądrowej lub zagrożenia radiologicznego dla zminimalizowania ich skutków i ochrony życia, mienia oraz środowiska przed skutkami uwolnienia się materiałów radioaktywnych. Państwa-Strony mogą zawrzeć dwustronne lub wielostronne porozumienia. Państwa-Strony zwracają się do MAEA o dołożenie wszelkich starań dla propagowania, ułatwiania oraz wspierania współpracy między Państwami- Stronami. 26
Dokumenty ratyfikowane przez Polskę Konwencja o wczesnym powiadamianiu o awarii jądrowej, sporządzona w Wiedniu dnia 26 września 1986 r. ratyfikowana 24 kwietnia 1988 W przypadku awarii związanej z obiektami jądrowymi lub działalnością z wykorzystaniem radioizotopów Państwo-Strona, niezwłocznie powiadamia, bezpośrednio lub za pośrednictwem Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej inne Państwa-Strony i niezwłocznie dostarcza im informacje dotyczące zminimalizowania skutków radiologicznych awarii. 27
Dokumenty ratyfikowane przez Polskę Konwencja wiedeńska o odpowiedzialności cywilnej za szkodę jądrową, sporządzona w Wiedniu dnia 21 maja 1963 r. ratyfikowana 8 grudnia 1989 Osoba eksploatująca urządzenie jądrowe ponosi odpowiedzialność za szkodę jądrową, jeżeli zostanie udowodnione, że szkoda ta została spowodowana przez wypadek jądrowy w jej urządzeniu jądrowym, z udziałem materiału jądrowego pochodzącego lub powstałego w jej urządzeniu jądrowym, z udziałem materiału jądrowego wysłanego do jej urządzenia jądrowego Protokół Zmieniający Konwencję wiedeńską z 1963 roku o odpowiedzialności cywilnej za szkodę jądrową, sporządzony w Wiedniu dnia 12 września 1997 r. (21.12.2010 r.), ratyfikowany 14.05.2010 28
Dokumenty ratyfikowane przez Polskę Wspólny protokół dot. stosowania Konwencji wiedeńskiej i Konwencji paryskiej (o odpowiedzialności za szkody jądrowe), sporządzony w Wiedniu dnia 21 września Ratyfikowany 27 kwietnia 1992 29
Dokumenty ratyfikowane przez Polskę Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, podpisany w Brukseli dnia 17 kwietnia 1957 r. Ratyfikowany 23 lipca 2003 Zadaniem Wspólnoty jest przyczynianie się do podwyższania poziomu życia w Państwach Członkowskich i rozwijania stosunków z innymi państwami poprzez ustanowienie warunków niezbędnych do stworzenia i szybkiego rozwoju przemysłu jądrowego. 30
Dokumenty ratyfikowane przez Polskę Porozumienie między Królestwem Belgii, Królestwem Danii, Republiką Federalną Niemiec, Irlandią, Republiką Włoską, Wielkim Księstwem Luksemburga, Królestwem Niderlandów, Europejską Wspólnotą Energii Atomowej i Międzynarodową Agencją Energii Atomowej dotyczącego wprowadzenia w życie artykułu III ustęp 1 i 4 Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, podpisane w Brukseli dnia 5 kwietnia 1973 r. Ratyfikowane 2 sierpnia 2006 31
Dokumenty ratyfikowane przez Polskę Protokół dodatkowy do Porozumienia między Republiką Austrii, Królestwem Belgii, Królestwem Danii, Republiką Finlandii, Republiką Federalną Niemiec, Republiką Grecką, Irlandią, Republiką Włoską, Wielkim Księstwem Luksemburga, Królestwem Niderlandów, Republiką Portugalską, Królestwem Hiszpanii, Królestwem Szwecji, Europejską Wspólnotą Energii Atomowej a Międzynarodową Agencją Energii Atomowej dotyczącego wprowadzenia w życie artykułu III ustęp 1 i 4 Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej podpisany w Wiedniu dnia 22 września1998 r. Ratyfikowany 2 sierpnia 2006 32
Dokumenty ratyfikowane przez Polskę Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, podpisany w Brukseli dnia 17 kwietnia 1957 r. Ratyfikowany 23 lipca 2003 Zadaniem Wspólnoty jest przyczynianie się do podwyższania poziomu życia w Państwach Członkowskich i rozwijania stosunków z innymi państwami poprzez ustanowienie warunków niezbędnych do stworzenia i szybkiego rozwoju przemysłu jądrowego. 33
Umowy dwustronne Konwencja o wczesnym powiadamianiu o awarii jądrowej, sporządzona w Wiedniu dnia 26 września 1986 r. ratyfikowana przez Polskę 24 kwietnia 1988 r. ( Dz. U. z 1988 r. Nr 31 poz. 216) przedstawia państwom będącym jej stronami możliwość zawarcia dwustronnych lub wielostronnych porozumień w sprawach będących przedmiotem Konwencji. 34
Umowy dwustronne Austria - w sprawie wymiany informacji i współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony przed promieniowaniem; Białoruś - o wczesnym powiadamianiu o awariach jądrowych i o współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa radiologicznego; Czechy - o wczesnym powiadamianiu o awarii jądrowej oraz o wymianie informacji na temat pokojowego wykorzystania energii jądrowej, bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej; Dania - o wymianie informacji i współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony przed promieniowaniem; 35
Umowy dwustronne Litwa - o wczesnym powiadamianiu o awarii jądrowej oraz o współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej; Niemcy - o wczesnym powiadamianiu o awarii jądrowej, o wymianie informacji i doświadczeń oraz o współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej; Norwegia - o wczesnym powiadamianiu o awariach jądrowych i współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony przed promieniowaniem; 36
Umowy dwustronne Rosja - o wczesnym powiadamianiu o awarii jądrowej, o wymianie informacji związanej z obiektami jądrowymi i o współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej; Słowacja - o wczesnym powiadamianiu o awariach jądrowych, o wymianie informacji oraz o współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej; Ukraina - o wczesnym powiadamianiu o awariach jądrowych, o wymianie informacji oraz o współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. 37
Traktat o Całkowitym Zakazie Prób 24 wrzenia 1996 ratyfikowany 25 maja 1999 Jądrowych koordynatorem technicznej i finansowej współpracy Polski z Komisją Przygotowawczą Organizacji Traktatu - CTBTO jest Państwowa Agencja Atomistyki Traktat podpisało 176 państw. a ratyfikowało 126 Państw- Sygnatariuszy 38
Dziękuję za uwagę 39