SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I OBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH ST-00.00.03 KOLEKTORY TŁOCZNE WRAZ Z PRZEPOMPOWNIĄ ŚCIEKÓW Budowa kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej w Dębnie Polskim - etap 3 i 4 Zamawiający: Zakład Wodociągów i Kanalizacji ul. Półwiejska 20 63-900 Rawicz Opracował:... Rawicz, czerwiec 2014 r.
1.1. Przedmiot Specyfikacji Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru Robót w ramach realizacji: Budowa kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej w Dębnie Polskim - etap 3 i 4 1.2. Zakres stosowania ST Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako Dokument Przetargowy i Kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w punkcie 1.1. 1.3. Zakres Robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą wykonania robót wymienionych w pkt. 1.1. i obejmują budowę rurociągu tłocznego ścieków sanitarnych w zakresie określonym w przedmiarze robót i projekcie budowlanym. 1.4. Określenia podstawowe Rurociąg tłoczny - jest to rurociąg z rur polietylenowych klasy PE-100 szeregu SDR-17, PN10 łączony za pomocą zgrzewania doczołowego prowadzący ścieki, łączący dwa odcinki sieci ze sobą, wraz z urządzeniami odcinającymi i zabezpieczającymi. Rura ochronna - rura o średnicy większej niż średnica rurociągu przewodowego, zabudowana na rurociągu zabezpieczająca go przed obciążeniami dynamicznymi przy poprzecznym przekraczaniu drogi. Zasuwy odcinające - urządzenia mechaniczne służące do odcięcia dopływu ścieków. Przepływomierz - urządzenie przeznaczone do pomiaru objętości ścieków przepływających w rurociągu. Studnia pomiarowa - obiekt budowlany podziemny przeznaczony do zlokalizowania przepływomierza. Przepompownia - obiekt budowlany podziemny przeznaczony do zlokalizowania pomp, służący do przetłaczania ścieków. Określenia podane w niniejszej ST są zgodne z właściwymi obowiązującymi przepisami, i właściwymi zharmonizowanymi Europejskimi lub Polskimi Normami. 1.5. Ogólne wymagania dotyczące Robót Wykonawca jest odpowiedzialny za jakość wykonania Robót i ich zgodność z Dokumentacją Projektową, ST i poleceniami Inspektora. 2. MATERIAŁY 2.1.Wymagania ogólne Materiały do budowy poszczególnych elementów nabywane są przez Wykonawcę u Wytwórcy. 2
Każdy materiał musi posiadać atest Wytwórcy, stwierdzający zgodność jego wykonania z odpowiednimi normami. Przy budowie rurociągu tłocznego i przepompowni należy stosować rury, pompy, armaturę i inne materiały wynikające z dokumentacji projektowej i uzgodnione z właścicielem sieci. 2.2. Odbiór materiałów na budowle Materiały takie jak rury, zasuwy, kształtki polietylenowe, kompletną przepompownię itp. należy dostarczyć na budowę ze świadectwami jakości, kartami gwarancyjnymi, protokołami odbioru technicznego, atestami. Dostarczone na miejsce budowy materiały należy sprawdzić pod względem kompletności i zgodności z danymi wytwórcy. Należy przeprowadzić oględziny stanu technicznego materiałów. W przypadku stwierdzenia wad lub nasuwających się wątpliwości mogących mieć wpływ na jakość wykonywanych robót, materiały należy przed wbudowaniem poddać badaniom sprawdzającym określonym przez Inspektora. 2.3. Składowanie materiałów na budowie Materiały takie jak: rury, kształtki polietylenowe składowane na placu budowy powinny być zabezpieczone przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych i opadami atmosferycznymi. Dłuższe składowanie rur powinno odbywać się w pomieszczeniach zamkniętych lub zadaszonych. Rury i kształtki powinny być układane na równym podłożu, a wysokość stosu nie powinna przekraczać 1 m. Miejsce składowania powinno być suche i czyste, usytuowane w odległości nie mniejszej niż 2 m od jakiegokolwiek źródła ciepła. Składowanie materiału w temperaturze ponad +5 o C pozwala na obróbkę mechaniczną natychmiast po pobraniu go z magazynu Rury w odcinkach jak i w kręgach należy składować w położeniu poziomym na równym podłożu lub na gęsto ułożonych podkładach z desek związane w wiązki wg asortymentów na wysokość nie przekraczającą 1 m. Zabezpieczenie przed rozsuwaniem się dolnej warstwy rur można dokonać za pomocą kołków i klinów drewnianych. Armaturę ciężką powinno się przechowywać pod wiatą. 2.4. Podsypka i obsypka Zastosowanie podsypki i obsypki nie występuje przy zastosowaniu rur z wbudowaną wkładka metalową. Do wykonania podsypki na dnie wykopu pod przewód tłoczny i jego obsypki może być użyty piasek zwykły o wskaźniku różnoziarnistości U 5, nie noszący cech wysadzinowości, bez określania innych jego cech. 2.5. Zasypka 3
Do zasypania wykopów pod rurociągi i do zasypki przepompowni może być użyty grunt wydobyty z tego samego wykopu, nie zamarznięty i bez zanieczyszczeń takich jak kamienie, gruz, odpadki budowlane itp. 2.6. Rurociąg tłoczny Do budowy rurociągu tłocznego będą używane rury polietylenowe: PE90 mm i PE75 mm, SDR 17, PN10. 2.6.1. Rura ochronna do rurociągu tłocznego Jako rury ochronne na przewiertach sterowanych dla rurociągu tłocznego z PE będą zastosowane rury stalowe o średnicy fi 200 mm. 2.6.2. Armatura Jako odcięcia na rurociągu stosować zasuwy kołnierzowe w obudowie ulicznej i skrzynce do zasuw. Dla pomiaru ilości przetłaczanych ścieków zastosować przepływomierz 2.6.3. Studnia pomiarowa Dla umieszczenia przepływomierza zastosować żelbetową studnię przykrywaną żelbetowymi elementami prefabrykowanymi z betonu B-45 spełniająca wymogi zawarte w PN-EN- 1917:2004 oraz w PN-EN-476. 2.6.4. Oznakowanie trasy rurociągu Stosować tablice orientacyjne dla lokalizacji armatury odcinającej, zaś dla oznakowania trasy rurociągu zastosowano rury z wbudowaną taśmą metalowa. 2.6.5. Przepompownia ścieków Przepompownia o konstrukcji płaszcza z polimerobetonu wraz z wyposażeniem wewnętrznym, którymi są: pompy, zasuwy, zawory zwrotne, wewnętrzne orurowanie ze stali nierdzewnej.pokrywa z zabudowaną klapą wejściową i drabiną ze stali nierdzewnej oraz z oprzyrządowaniem dostarczana na budowę w stanie kompletnym do zabudowy. 2.7. Wymagania dotyczące systemu sterowania i monitorowania przepompowni ścieków w trybie on-line z wykorzystaniem technologii GPRS 2.7.1. Obudowa Szafa sterownicza wykonana jest w obudowie metalowej malowanej proszkowe lub poliestrowej firmy FIBOX o wymiarach 800 x 600 x 300 mm. Zapewnia ona stopień ochrony IP66. Szafa wyposażona jest w drzwi wewnętrzne przystosowane do montażu aparatury sterowniczej, oraz płytę montażową. Wejście kabli poprzez dławiki w dolnej części szafy. Kable podłączane są do listwy zaciskowej zamocowanej na płycie montażowej. Szafa mocowana jest do cokołu metalowego. 2.7.2. Standardowe wyposażenie szafy sterowniczej 4
Standardowe wyposażenie szafy obejmuje: - gniazdo agregatu - umiejscowione na bocznej ścianie szafy sterowniczej, - przełącznik rodzaju zasilania (sieć-0-agregat) umieszczony na drzwiach wewnętrznych, w prawym, dolnym rogu, - gniazdo 3x400V AC, - gniazdo 230V AC, - gniazdo 24V AC, - zabezpieczenie przeciw przepięciowe modułu telemetrycznego (klasa C), - zabezpieczenie nadmiarowo-prądowe wszystkich obwodów odbiorczych, - wyłączniki silnikowe z wyzwalaczem termicznym i magnetoelektrycznym, - podświetlane elementy sygnalizacji i sterowania, - amperomierze do pomiaru natężenie prądu, - liczniki czasu pracy pomp, - transformator bezpieczeństwa 230V / 24V//100VA, - specjalizowany moduł telemetryczny łączący w sobie funkcję sterownika PLC i modemu GSM/GPRS z zainstalowanym oprogramowaniem do dedykowanego sterowania pracą przepompowni i transmisją danych trybie on-line, w technologii GPRS z przepompowni do stacji operatorskiej. Struktura oprogramowania wewnętrznego modułu musi zapewniać stworzenie zamkniętej sieci złożonej z monitorowanych obiektów oraz stacji dyspozytorskiej. Wbudowane w oprogramowanie modułu mechanizmy ochrony muszą zapewnić odporność systemu transmisji danych na ataki z zewnątrz, co gwarantuje zachowanie poufności przesyłanych danych, - dwa pływaki do sygnalizacji stanów alarmowych MAC-3, - sonda hydrostatyczna, - model SG-25S firmy APLISENS, - styczniki mocy do rozruchu pomp, - czujnik kolejności faz, - zasilacz 230V AC<->24V DC/1.25A do zasilania modułu telemetrycznego i akumulator 12V/1 2Ah do podtrzymania pracy sterownika w przypadku braku zasilania podstawowego, - specjalizowany moduł ładowania akumulatora i stabilizacji napięcia wyjściowego przeznaczony do współpracy z modułem telemetrycznym, - na wewnętrznej stronie drzwi zewnętrznych pole do wpisania wartości poziomów załączania/wyłączania pomp oraz suchobiegu i alarmu, 5
- wyłącznik zmierzchowy z czujnikiem natężenia oświetlenia, dodatkowym zabezpieczeniem nadprądowym oraz zaciskami do podłączenia zasilania oświetlenia zewnętrznego. 2.8. Zasada działania układu automatyki szafki i funkcje realizowane przez oprogramowanie modułu telemetrycznego Układ automatyki szafki wykorzystuje do sterowania pracą pomp sygnały z czujników pływakowych (SUCHOBIEG i ALARM) oraz hydrostatycznej sondy poziomu SG-25S firmy APLISENS. Wyróżniamy 2 tryby pracy szafy: praca normalna - sterowanie pracą przepompowni realizowane jest przez sterownik zintegrowany w module telemetrycznym Poziomy załączania i wyłączania pomp zapamiętane są w pamięci nieulotnej sterownika. Do pomiaru poziomu wykorzystywany jest sygnał analogowy 4-20mA z sondy hydrostatycznej. Dodatkowo oprogramowanie sterownika analizuje stany logiczne sygnałów z czujników pływakowych (SUCHOBIEG i ALARM), jakkolwiek w tym trybie pracy poziom ścieków w komorze nie powinien osiągać wartości powodujących zadziałanie czujników pływakowych, a więc elementy te nie biorą bezpośrednio udziału w procesie sterowania. praca w trybie awaryjnym - w przypadku awarii sterownika lub uszkodzenia sondy hydrostatycznej układ automatyki szafki przejmuje sterowanie pracą pomp. Do załączania i wyłączania pomp wykorzystywane są wyłącznie sygnały z czujników pływakowych (SUCHOBIEG i ALARM) Poziom ścieków w komorze zmienia się zatem pomiędzy punktami wyznaczonymi przez ustawienie czujników pływakowych W trybie pracy awaryjnej układ automatyki szafki, w cyklu pompowania zawsze załącza 2 pompy. Naprzemienna praca pomp. Elementem odpowiedzialnym za realizację tej funkcji jest sterownik modułu telemetrycznego Sterownik analizuje sygnał z hydrosondy i/lub czujników pływakowych i w każdym z cykli roboczych załącza pompę, która w poprzednim cyklu nie pracowała. W przypadku awarii jednej z pomp następuje automatyczne wyłączenie sterowania pracą pompy uszkodzonej i załączenie pompy sprawnej. Równoległa praca pomp co zadana ilość cykli. Oprogramowanie sterownika modułu telemetrycznego umożliwia równoczesne (z przesunięciem 5 sekundowym pomiędzy pompami) załączenie 2 pomp, co zadaną ilość cykli pracy. Funkcja ta ma na celu zwiększenie ciśnienia w części tłocznej rurociągu i usunięcie z jego ścianek osadów. Elementem odpowiedzialnym za realizację tej funkcji jest oprogramowanie sterownika modułu telemetrycznego. 6
Automatyczne załączenie drugiej pompy w przypadku, gdy napływ wydajności jednej pompy. Jednoczesne załączenie 2 pomp jest uaktywniane również w przypadku, gdy poziom ścieków w komorze przekroczy wartość zdefiniowaną jako poziom alarmowy" oraz gdy, pomimo pracy jednej pompy, poziom ścieków nie spadnie poniżej wartości poziom maksimum" (poziomu załączania pomp) w ciągu zadanego okresu czasu. Oprogramowanie sterownika modułu telemetrycznego umożliwia zatem po zadanym okresie czasu (typowo 3-5 minut <parametr programowalny>) załączenie drugiej pompy w przypadku gdy, pomimo załączonej jednej pompy, poziom ścieków utrzymuje się powyżej poziomu załączania MAX, ale poniżej ALARM Ta funkcja zmniejsza ryzyko przelania zbiornika, a dodatkowo umożliwia wyrównanie czasu pracy pomp W przypadku, gdy jedynym warunkiem załączenia drugiej pompy jest przekroczenie poziomu ALARM może wystąpić zjawisko równoważenia natężenia napływu ścieków z wydajnością pompy, a zatem poziom ścieków będzie się utrzymywał pomiędzy MAX, a ALARM, przez dłuższy okres czasu, co spowoduje wydłużoną pracę aktualnie załączonej pompy. Załączenie pompy lub pomp po upływie zadanego okresu czasu. Funkcja tzw. zalegania medium. Kolejną funkcją realizowana przez oprogramowanie sterownika jest automatyczne załączanie pompy lub 2 pomp po upływie zadanego okresu czasu (standardowo 3 godziny), pomimo że poziom ścieków w komorze nie osiągnął jeszcze wartości określanej jako poziom maksimum". Zapobiega to zaleganiu ścieków w komorze i ich zagniwaniu" na obiektach o małej szybkości napływu. Funkcja ta ułatwia proces neutralizacji ładunku ścieków dopływających do oczyszczalni. Automatyczne przełączanie pomiędzy załączonymi pompami Kolejną przydatną funkcją realizowana przez oprogramowanie sterownika jest automatyczne przełączanie pomiędzy pompami podczas ich pracy, co zapewnia równomierne zużycie pomp. Typowym przykładem wykorzystanie tej funkqi jest wcześniej opisywany przypadek, gdy nastąpiło załączenie pompy po przekroczeniu poziomu MAX, jedna pompa pracuje, ale napływ ścieków jest równoważony przez wydajność pompy. Zatem poziom ścieków utrzymuje się w przedziale pomiędzy MIN, a MAX Zatem żaden warunek na przełączenie na drugą pompę lub załączenie drugiej pompy nie wystąpi, co może doprowadzić do sytuacji, że aktualnie załączona pompa będzie w sposób nieprzerwany pracowała przez kilka lub nawet w skrajnym przypadku kilkanaście godzin. W efekcie wystąpi zjawisko nierównomiernego 7
zużywania pomp. W celu wyeliminowania tego zjawiska oprogramowanie sterownika posiada dodatkową funkcję dynamicznej zmiany aktualnie załączonej pompy, po upływie zadanego okresu czasu (typowo 20 minut). Dzięki zastosowaniu tej funkcji zapewnione jest równomierne zużycie pomp. Funkcja ta ma istotne zastosowanie w przypadku, gdy nie można jednocześnie załączyć 2 pomp z uwagi na zbyt mały przydział mocy. Wówczas w przypadku, gdy aktualnie załączona pompa ulegnie zapchaniu" po zaprogramowanym okresie czasu nastąpi przełączenie na sprawną pompę Zdalne wyłączanie uszkodzonej/niesprawnej pompy. W celu zminimalizowania zużycia energii oraz samej pompy w przypadku jej zatkania lub zmniejszenia wydajności wprowadzono możliwość zdalnego dezaktywowania pompy przez operatora. System wizualizacji dokonuje analizy statystycznej długoterminowego czasu pracy każdej z pomp Powtarzalne przekroczenia czasu pracy powoduje wygenerowanie komunikatu z ostrzeżeniem dla operatora. Operator na podstawie analizy wykresów poziomu, cykli pracy pomp, wartości prądu pobieranego przez pompy podejmuje decyzję o zdalnej deaktywacji pompy Po wykonaniu takiego rozkazu sterownik nie załącza dezaktywowanej pompy Po przywróceniu sprawności pompa zostaje ponownie aktywowana" przez operatora systemu. Wykrywanie uszkodzenia sondy hydrostatycznej. Oprogramowanie sterownika umożliwia wykrycie uszkodzenia sondy hydrostatycznej i automatyczne przełączenie na pracę z wykorzystaniem czujników pływakowych. Współpraca sterownika z panelem operatorskim. Oprogramowanie sterownika umożliwia obsługę programową lokalnego panela operatorskiego zarówno alfanumerycznego, jak i graficznego. Jeżeli panel operatorski wyposażony jest w klawiaturę lub ekran dotykowy, to dodatkowo oprócz prezentacji aktualnych parametrów pracy przepompowni możliwe jest lokalne, tj na obiekcie konfigurowanie poziomów załączania pomp Podłączanie do portu zewnętrznego modułu telemetrycznego urządzeń dodatkowych typu przepływomierz elektromagnetyczny lub licznik energii elektrycznej. Oprogramowanie sterownika, wykorzystując jego zasoby, tj. dodatkowy port do komunikacji cyfrowej RS23/485 musi umożliwiać odczyt parametrów np. przepływomierza elektromagnetycznego, licznika energii elektrycznej lub dodatkowego modułu wejść analogowych. Transmisja danych w trybie on-line z przepompowni do stacji dyspozytorskiej z wykorzystaniem technologii GPRS. 8
Elementem odpowiedzialnym za transmisję danych pomiędzy monitorowaną przepompownią, a stacją dyspozytorską jest modem pracujący w trybie GPRS. Prawidłowy przebieg procesu wymiany danych nadzoruje oprogramowanie sterownika oraz modemu GSM/GPRS. Realizowany jest algorytm transmisji zdarzeniowej gwarantujący przesłanie informacji o wystąpieniu zdarzenia do stacji dyspozytorskiej z opóźnieniem nie przekraczającym 15 sekund. Wybór rodzaju zasilania (podłączenie agregatu). Podstawowym układem pracy rozdzielnicy jest praca z zasilaniem z sieci energetycznej w układzie TN-C-S. W przypadku braku zasilania podstawowego istnieje możliwość przełączenia rozdzielnicy na pracę z zasilaniem awaryjnym. Rozdzielnica przystosowana jest do pracy z agregatu prądotwórczego jako alternatywnego źródła zasilania Do podłączenia agregatu służy wtyczka odbiomikowa zainstalowana na ściance bocznej szafy sterowniczej. Przełączenie zasilania następuje poprzez przełącznik WSA o pozycjach 1-0 - 2. Pozycja 1 - praca z zasilaniem podstawowym. Pozycja 0 - rozdzielnica odłączona od zasilania. Pozycja 2 - praca z zasilaniem awaryjnym. Układ kontroli kolejności i zaniku faz. W celu ustalenia właściwego kierunku wirowania pomp oraz zabezpieczenia pomp przed zanikiem fazy zastosowano układ kontroli kolejności faz CKF po wykryciu nieprawidłowości w układzie zasilania, poprzez rozwarcie styku wprowadza blokadę układu sterowania Blokada jest aktywna w każdym trybie pracy - zarówno automatycznym jak i ręcznym. Sygnalizacja diodowa na CKF: dioda czerwona - nieprawidłowa kolejność faz, dioda zielona - prawidłowa kolejność faz, Sygnalizacja optyczno-akustyczna. Do sygnalizacji optyczno-akustycznej wykorzystano sygnalizator SOA w obudowie metalowej z kloszem zabezpieczającym przed uderzeniem. Moc dźwiękowa 115dB, sygnalizacja optyczna - światło pulsujące. Wysterowanie SOA następuje poprzez sterownik po stwierdzeniu stanów alarmowych. Standardowo następujące stany alarmowe przewidziane do sygnalizacji optyczno - akustycznej: zadziałanie termika pompy 1, zadziałanie termika pompy 2, brak zasilania systemu (sygnał z czujnika CKF), włamanie do szafki, 9
błąd sekwencji czujników. Skasowanie alarmu następuje przez wciśnięcie przycisku P.KAS, na drzwiach wewnętrznych szafy sterowniczej lub po upływie czasu zadanego przez użytkownika. 2.9.Kontrola temperatury wewnątrz szafy sterowniczej Rozdzielnica posiada wewnętrzny układ grzewczy w postaci grzałki elektrycznej i regulatora temperatury TH, utrzymującym zadaną temperaturę wewnątrz na poziomie dodatnim. Obwód zabezpieczony jest wyłącznikiem nadmiarowo-prądowym o charakterystyce C3A. 3.0. Samoczynne startowanie w przypadku zaniku i powrotu zasilania Funkcja aktywna tylko w trybie automatycznym. Elementem odpowiedzialnym za realizację tej funkcji jest sterownik modułu telemetrycznego. 3.1. Wybór trybu pracy Praca pomp może odbywać się w trzech trybach: AUTO - cykl pracy automatycznej realizowanej przez sterownik, RĘKA - cykl pracy ze sterowaniem ręcznym, 0 - całkowite wyłączenie sterowania pomp Wybór sposobu pracy wykonuje się za pomocą przełączników S1- S2- osobno dla każdej z pomp. 3.2. Sygnalizacja poziomu ścieków Zarówno program sterownika jak i szafa sterownicza umożliwiają wybór dwóch wariantów pobierania informacji o poziomie ścieków w zbiorniku przepompowni: wariant I - hydrosonda + dwa pływaki alarmowe. Informacja o poziomie ścieków jest otrzymywana po analizie sygnału analogowego 4-2 0 ma z hydrosondy przez sterownik Poziom sygnału odpowiadający poziomom MAX i MIN analizowany jest przez program sterownika. Standardowe wykorzystuje się sondy SG-25S firmy APLISENS. Sygnał dla poziomów SUCHOBIEG i ALARM otrzymywany jest z pływaków zamocowanych tak by zwarcie styków pływaków sygnalizowało stan alarmowy, wariant II - cztery pływaki Sygnał poziomu ścieków otrzymywany jest z pływaków zawieszonych tak by zwarcie styków sygnalizowało wystąpienie określonego poziomu ścieków, wariant III - tylko sonda hydrostatyczna bez czujników pływakowych W tym przypadku wystąpienie awarii sterownika lub uszkodzenie sondy powoduje, ze szafka nie realizuje algorytmu sterowania pompami. 3.3. Liczniki czasu pracy pomp 10
Liczniki czasu pracy pomp umieszczone są na drzwiach wewnętrznych szafy sterowniczej. Czas pracy pomp wyświetlany jest w pełnych godzinach. Dodatkowo czas pracy pomp oraz liczba załączeń zliczane są w rejestrach wewnętrznych sterownika. 3.4.Odczyt natężenia prądu pobieranego przez pompy Do odczytu natężenia prądu zainstalowano analogowe amperomierze, zamocowane na drzwiach wewnętrznych rozdzielnicy Odczyt prądu wykonywany jest bezpośrednio na jednej z faz zasilania silnika pompy Jako opcja w szafie sterowniczej montowany jest moduł do pomiaru prądu pomp o zakresie 20/30/50A AC (wybór zakresu przełącznikiem na obudowie modułu) generujący prądowy sygnał wyjściowy o zakresie 4-20mA proporcjonalny do wartości skutecznej mierzonego prądu 3.5. Wizualizacja bezpośrednia pracy przepompowni Aparatura sterownicza umieszczona na drzwiach wewnętrznych umożliwia określenie aktualnego stanu pracy przepompowni. Opis zdarzeń możliwych do odczytania: praca pompy 1 - podświetlony przycisk START pompy 1, wskazanie na amperomierzu pompy 1, zatrzymanie pompy 1 - podświetlony przycisk STOP pompy 1. brak wskazanie na amperomierzu pompy 1, awaria pompy 1 - nie podświetlone przyciski: START, STOP pompy 1, aktywna sygnalizacja optyczno - akustyczna, podświetlony przycisk P.KAS brak wskazu na amperomierzu, praca pompy 2- podświetlony przycisk START pompy 2, wskaż na amperomierzu pompy 2, zatrzymanie pompy 2 - podświetlony przycisk STOP pompy 1, brak wskazań na amperomierzu pompy 2, awaria pompy 2 - nie podświetlony przycisk START, STOP pompy 2, aktywna sygnalizacja optyczno - akustyczna, podświetlony przycisk P.KAS., brak wskazań na amperomierzu, wystąpienie zdarzenia alarmowego - aktywna sygnalizacja optyczno - akustyczna, podświetlony przycisk P.KAS., tryb pracy pomp - wskazanie główki przełącznika S1 lub S2 na odpowiedni opis (AUTO, 0, RĘKA). 3.6. ZABEZPIECZENIE PRZECIWPORAŻENIOWE 11
Zabezpieczenie przeciwporażeniowe zrealizowane jest przez samoczynne, szybkie wyłączenie zasilania w nieprzekraczalnym czasie 0,4 sek. zgodnie z normą PN-927E-05009. Skuteczność ochrony przeciwporażeniowej powinna być sprawdzana co najmniej raz w roku. Wyłącznik różnicowo-prądowy raz w miesiącu należy przetestować. 3.7. ZABEZPIECZENIE PRZECIĄŻENIOWE I ZWARCIOWE Obwody odbiorcze zabezpieczone są wyłącznikami nadmiarowo-prądowymi typ C60N o charakterystyce B i C. Wykaz zabezpieczeń: F1-C60N C16A 3P- zabezpieczenie GNIAZDA 400V F2- C60N C1A 1P - zabezpieczenie sterownika F3- C60N C2A 1P - zabezpieczenie obwodu sterowania F4- C60N C2A 1P - zabezpieczenie transformatora F5 - C60N C3A 1P - zabezpieczenie grzałki F6 - C60N B16A 1P - zabezpieczenie gniazda 230V Zabezpieczenie transformatora zamontowane jest po stronie pierwotnej. Silniki pomp zabezpieczone są wyłącznikami silnikowymi WS1, WS2 GN/3-ME63 o prądzie nastawy 8-12A. Wyłączniki silnikowe posiadają następujące układy zabezpieczeń: - wyzwalacz zwarciowy ustawiony na stałe, - nastawiony wyzwalacz termiczny (0.6-1,1 x In), - zadziałanie wyłącznika powoduje jednoczesne odcięcie 3 faz. 3.8. ZABEZPIECZENIE PRZECIWPRZEPIĘCIOWE Zabezpieczenie przeciw przepięciowe chroni przed skutkami przepięć atmosferycznych i łączeniowych indukowanych w sieci zasilającej. Zastosowano ogranicznik przepięć (OP) klasy C. Znamionowy prąd wyładowczy ogranicznika wynosi 15kA Ogranicznik nie wymaga dodatkowego zabezpieczenia. 3.9.ROZRUCH POMP Dla pomp o mocy 4 kw zastosowano rozruch bezpośredni. Elementem załączającym są styczniki Q1 i Q2 typ LC1-K12. Pompy zabezpieczone są wyłącznikami silnikowymi o parametrach dobranych tak, by możliwa była nastawa prądu wyłącznika na poziomie 1,1xln (In-prąd nominalny pompy). W celu ochrony pomp przed pracą na suchobiegu zastosowano czujnik pływakowy, zamocowany na odpowiednim poziomie, który przy niskim poziomie ścieków rozłącza obwody sterowania pomp. 4.0. ALGORYTM DZIAŁANIA 12
1) Regulatory pływakowe oraz poziomy uzyskane z sondy hydrostatycznej rozmieszczone są w przepompowni w następujący sposób: UWAGA!!! W wersji z hydrosondą poziomy MAX i MIN określane są przez analizę sygnału 4-2 0 ma z hydrosondy w sterowniku. Warunki pracy normalnej: Pływaki R1 - R4 w dole - wyłączona praca pomp. 1. Wzrost poziomu ścieków w zbiorniku: Pływak R1 w górze i poziom ścieków określony pomiędzy poziomem MIN i MAX, R4 w dole -pompy nie pracują (gotowe do pracy). 2. Dalszy wzrost poziomu ścieków w zbiorniku: Pływak R1 w górze, poziom ścieków powyżej poziomu MAX, R4 w dole - załączenie pierwszej pompy (P1 pracuje). 3. Obniżenie poziomu ścieków: Pływak R1 w górze, poziom ścieków pomiędzy poziomem MIN i MAX, R4 w dole - pompa P1 nadal pracuje 4. Dalsze obniżanie poziomu ścieków: Pływak R1 w górze, poziom ścieków poniżej poziomu MIN wyłączenie pracującej pompy P1. 13
5. Następny cykl (wg punktów 1,2, 3, 4) uruchamia pompę P2 (wcześniej nie pracującą) - praca naprzemienna pomp. Sytuacja awaryjna: W przypadku awarii jednej z pomp lub jej toru zasilającego, druga pompa pracuje każdorazowa po podniesieniu się poziomu ścieków w zbiorniku (wg. punktu 1,2,3, 4) 2) Specyfikacja modułu telemetrycznego zainstalowanego w szafie sterowniczej Moduł telemetryczny musi być wyposażony w modem GSM z funkcją transmisji danych w trybie GPRS oraz sterownik PLC umożliwiający realizacje funkcji sterowania pracą przepompowni ścieków. Minimalne zasoby wejściowe sterownika: 13 wejść dwustanowych (detekcja sygnałów wejściowych), 3 wyjścia dwustanowe (sterowanie pompami oraz sygnalizacją optyczno-akustyczną), 2 izolowane galwanicznie wejścia analogowe (zakres 4-20mA) umożliwiające podłączenie sygnały z sondy hydrostatycznej i innego urządzenia pomiarowego (pomiar prądu, ciśnienia, itp.), port do komunikacji cyfrowej (standard RS232 lub USB) umożliwiający lokalny odczyt stanu rejestrów sterownika, zmianę programu, itd., dodatkowy, izolowany galwanicznie port do komunikacji cyfrowej, pracujący w standardzie fizycznym EIA-RS4232/485 w oparciu o protokół Modus RTU umożliwiający podłączenie zewnętrznego urządzenia pomiarowego, np. przepływomierz elektromagnetyczny lub licznik energii elektrycznej, itp., wbudowany zegar czasu rzeczywistego. Moduł telemetryczny musi być ponadto wyposażony w gniazdo do karty SIM. Oprogramowanie modułu musi gwarantować szybkie zalogowanie i utrzymanie stabilnego stanu zalogowania do dedykowanego APN wraz z mechanizmami ochrony przed dostępem osób niepowołanych. Moduł telemetryczny musi posiadać na płycie czołowej obudowy wskaźniki zalogowania do sieci GSM, pracy w trybie GPRS oraz poziomu sygnału wybranego operatora telefonii komórkowej. Dodatkowo moduł telemetryczny musi umożliwiać współpracę z panelem operatorskim zarówno tekstowym, jak i graficznym. Poniżej w skrócie podano funkcje realizowane przez oprogramowanie sterujące pracą przepompowni ścieków zapisane w pamięci FLASH modułu sterującego pracą przepompowni ścieków: naprzemienna praca pomp, 14
pomiar poziomu ścieków w komorze na podstawie sygnału z sondy hydrostatycznej lub ultradźwiękowej, pomiar natężenia prądu pobieranego przez pompy, pełna transmisja zdarzeniowa zarówno dla sygnałów binarnych na wejściach sterownika, jak i analogowych! częstotliwość generowania zdarzeń od zmian sygnałów poziomu lub prądu zależna od dynamiki zmian wielkości mierzonych, gwarantująca wierne odtworzenie przebiegu mierzonych wielkości przy zmiennej dynamice procesu, załączanie pomp na podstawie analizy wartości poziomu z sondy hydrostatycznej oraz 2 pływaków (SUCH oraz ALARM) w przypadku awarii sondy, prawidłowa realizacja algorytmu sterowania pracą pomp po długim zaniku zasilania podstawowego, w przypadku pracy 2 pomp jednocześnie załączanie i wyłączanie drugiej pompy następuje z przesunięciem 5 lub 10 sekund, automatyczne załączanie drugiej pompy jako wspomagającej (gdy jedna już pracuje) w przypadku napływu ścieków > wydajności jednej pompy, 2 warunki załączenia drugiej pompy, tj przekroczenie poziomu ALARM lub brak obniżenia się poziomu ścieków poniżej wartości MIN po upływie zadanego czasu, liczonego o momentu załączenia pierwszej pompy, automatyczne przełączenie na drugą pompę w przypadku wystąpienia awarii pompy aktualnie załączonej, informowanie o awarii sondy hydrostatycznej z automatycznym przełączeniem na pracę w oparciu o sygnał z czujników pływakowych, w przypadku awarii czujników pływakowych możliwość zdalnego (z poziomu stacji dyspozytorskiej) ich odłączenia od wejść sterownika, możliwość zoptymalizowania zużycia energii poprzez zdefiniowanie dwóch poziomów MIN oraz MAX dla różnych taryf energetycznych i wykorzystania retencji zbiornika, przełączenie na drugą pompę po upływie zadanego czasu (np. 20 minut), w przypadku gdy napływ równoważy wydajność pompy - wyrównywanie czasu pracy pomp, automatyczne załączenie pompy pomimo nieosiągnięcia poziomu MAX po zadanym okresie czasu (typowo 3h) w celu uniknięcia zjawiska zagniwania ścieków w komorze, cykliczne (np. co 9 cykli) załączanie 2 pomp jednocześnie (z zachowaniem 5 lub 10 sekundowego przesunięcia) w celu zwiększenia ciśnienia w rurociągu tłocznym i usunięcia z jego ścianek osadów, 15
możliwość spompowania ścieków do tzw. suchobiegu roboczego co zadaną ilość cykli pracy pomp, możliwość blokowania jednoczesnej pracy 2 pomp, np. gdy przydzielona przez zakład energetyczny moc jest zbyt mała, programowany czas działania sygnalizacji akustyczno-wizualnej (typowo 3 minuty), możliwość wyboru trybu działania sygnalizacji akustyczno-wizualnej w zależności od rodzaju urządzenia, tj. sygnał ciągły lub przerywany w stosunku 2/3, możliwość zdalnego (GPRS) lub lokalnego programowania poziomów SUCH, MIN, MAX, ALARM, możliwość programowego wyboru, które stany awaryjne wymagają potwierdzenia zwrotnego do sterownika przez operatora systemu wizualizacji, możliwość programowego negowania stanów logicznych na wejściach sterownika, możliwość programowego definiowania rodzaju zbocza dla sygnałów binarnych na wejściach sterownika, możliwość programowego określania, które sygnały wejściowe mają generować zdarzenia do systemu wizualizacji, generowanie danych do systemu wizualizacji w trybie zdarzeniowym (zarówno od wejść binarnych, jak i analogowych), a w przypadku barku zdarzeń (np. brak napływu ścieków) w trybie cyklicznym czasowym, możliwość wydzwaniania na wprowadzone do pamięci sterownika numery telefonów komórkowych w przypadku braku reakcji ze strony operatora systemu na zaistniały na obiekcie stan alarmowy, możliwość programowego definiowania, które stany logiczne mają przyznany status awaria krytyczna, współpraca z przetwornikiem do pomiaru prądu pomp, przepływomierzem elektromagnetycznym oraz elektronicznym zabezpieczeniem pomp (np. PSN lub minimuz) Transmisja w standardzie RS485, protokół ModBus RTU, współpraca z przetwornikiem do pomiaru mocy i energii pobieranej przez pompy, możliwość podłączenia panela operatorskiego zarówno tekstowego, semi-graficznego, jak i graficznego (możliwość generowania trendów), możliwość aktywowania funkcji wydzwaniania pod wskazane numery telefonów komórkowych w przypadku braku potwierdzenia przez operatora systemu w ciągu np. 10 minut przychodzącej z obiektu informacji o zaistnieniu krytycznej sytuacji alarmowej. 16
3) Specyfikacja systemu sterowania i monitorowania pracy przepompowni ścieków w trybie on-line z wykorzystaniem technologii GPRS System sterowania i monitorowania przepompowni ścieków musi realizować następujące funkcje: ciągła analiza stanu sterowanych i monitorowanych przepompowni w trybie on-line z wykorzystaniem technologii GPRS. Maksymalne opóźnienie w transferze danych pomiędzy obiektem, a stacją dyspozytorską nie może przekroczyć 10 sekund. Dane wchodzące do systemu muszą być znakowane stemplem czasowym pobranym z zegara czasu rzeczywistego w sterowniku, wizualna prezentacja aktualnego statusu przepompowni (stany sygnałów dwustanowych, analogowych oraz dodatkowych urządzeń podłączonych do portu RS232/485, generowanie krzywych zmian poziomu ścieków w komorze, co zadaną zmianę poziomu i opcjonalnie wartości prądu pomp. Próbkowanie krzywej poziomu, a zatem i generowanie do systemu informacji o przyroście ścieków musi być dopasowane do dynamiki procesu. Proces próbkowani musi być zapewnić dokładne odwzorowanie zmian poziomu. Pod krzywą zmian poziomów należy przedstawić cykle pracy pomp. Wymagana jest możliwość powiększania wybranego fragmentu wykresu oraz prezentacji na wykresie znaczników zdarzeń zachodzących na obiekcie, jak i pełnego statusu obiektu dla każdego analizowanego zdarzenia, analiza czasu pracy pomp oraz ilości załączeń w cyklu godzinowym. dobowym i miesięcznym, analiza wszystkich zdarzeń zachodzących na monitorowanym obiekcie z dostępem do danych archiwalnych bez ograniczeń czasowych (funkcja tzw. czarnej skrzynki), zdalne sterowanie pracą przepompowni, tj. zdalne załączanie lub blokowanie pracy pomp, generowanie zdarzenia na żądanie, możliwość zdalnego odstawienia" pompy w przypadku wystąpienia awarii, raportowanie stopnia wykorzystania pakietu na transmisje GPRS przypisanego do karty SIM oraz ilości wylogowań modułu z trybu GPRS, możliwość tworzenia kont z prawami dostępu dla operatorów systemu, w celu uzyskania pełnej identyfikacji podejmowanych działań, miesięczny koszt opłat ponoszonych z tytułu transmisji danych w trybie GPRS dla jednej przepompowni nie może przekraczać 15 zł netto, miesięczny koszt opłat ponoszonych z tytułu transmisji danych w trybie GPRS dla jednej stacji dyspozytorskiej nie może przekraczać 15 zł netto, 17
z uwagi na bezpieczeństwo danych należy je przechowywać na dysku twardym dedykowanego celom wizualizacji komputera zlokalizowanego na terenie dyspozytorni. Nie dopuszcza się przechowywania danych na serwerach zewnętrznych, tzw. hostingowych, gromadzone w bazie dane muszą być regularnie archiwizowane na dodatkowym nośniku. Proces archiwizacji danych nie powinien wymagać dodatkowych działań ze strony operatora - pełna automatyzacja procesu, z uwagi na niezawodność pracy systemu i zapewnienie ciągłości transferu danych nie dopuszcza się wykorzystania publicznych APN-ów. Należy wykorzystać dedykowany, stabilny APN, możliwość dystrybucji zarejestrowanych danych w sieci wewnętrznej firmy (Intranecie) oraz na życzenie Użytkownika przez Internet z zapewnieniem poufności dostępu do danych tylko dla uprawnionych osób, w skład systemu powinny wchodzić dodatkowe programy narzędziowe umożliwiające sprawdzanie integralności bazy danych, eksport danych do pliku z wybranego przedziału czasu, możliwość sprawdzenia bieżącej oraz archiwalnej konfiguracji obiektu - śledzenie historii zmian parametrów obiektu. Dodatkowo uprawniony administrator systemu musi zostać wyposażony w dedykowany program do zdalnej (z poziomu stacji dyspozytorskiej i w oparciu o technologię GPRS) konfiguracji parametrów obiektowych modułu telemetrycznego, co znacząco zredukuje czas niezbędny na zarządzanie monitorowanymi obiektami, system wraz z programami dodatkowymi musi być zabezpieczony przed nieuprawnionym uruchomieniem przy pomocy specjalnego klucza zabezpieczającego, podłączanego do portu USB komputera z zainstalowanym systemem. 4) Struktura stacji dyspozytorskiej Pomieszczenie przeznaczone na dyspozytornię zostanie wyposażone w: biurko komputerowe z wysuwaną podstawą pod klawiaturę, krzesło biurowe obrotowe, komputer stacjonarny z zainstalowanym licencjonowanym systemem operacyjnym WINDOWS XP Professional oraz systemem SCADA z aplikacją do monitorowania i zdalnego sterowania pracą przepompowni, monitor panoramiczny LCD o przekątnej 20", kolorową drukarkę atramentową, 18
zasilacz UPS do czasowego podtrzymania zasilania komputera w przypadku zaniku zasilania podstawowego 230V, moduł telemetryczny zabudowany w obudowie z tworzywa sztucznego (ABS), z pokrywą z tworzywa przezroczystego, pełniący funkcję bramkę GPRS, do dwukierunkowej wymiany danych pomiędzy oprogramowaniem SCADA, z aplikacją do monitorowania i zdalnego sterowania pracą przepompowni, a monitorowanymi przepompowniami Stacja dyspozytorska z dedykowanym systemem SCADA do wizualizacji pracy przepompowni ścieków: moduł MT-202 ze specjalnym oprogramowaniem do zarządzania transferem danych pełniący funkcję bramki GPRS dla systemu monitorowania, specjalizowany driver do dwukierunkowej wymiany danych pomiędzy monitorowanymi obiektami rozproszonymi, a stacją dyspozytorską z systemem SCADA funkcjonalność systemu SCADA zoptymalizowana dla specyfiki technologii GPRS, intuicyjny i przyjazny dla użytkownika interfejs systemu SCADA z funkcją inteligentnej analizy przebiegu procesu na monitorowanych obiektach, aktualny status wszystkich monitorowanych obiektów dostępny z poziomu jednej zakładki, status pracy pomp oraz aktywnych stanów alarmowych dostępny w intuicyjny sposób z poziomu paska statusowego, zlokalizowanego w górnej części ekranu, możliwość wyboru obiektu do analizy z mapy lub ze spisu, funkcja "zoom" w zakładce "Mapa" umożliwiająca wczytywanie szczegółowych map fragmentów miast, dedykowane okno prezentujące w szczegółach pracę przepompowni ścieków z animacją poziomu, rysowaniem cykli pracy pomp i zmianami poziomu ścieków, wyświetlaniem stanu przełączników trybu pracy, informacja o awarii zabezpieczeń silnikowych, zaniku zasilania, włamaniu do komory lub szafki, itd., informowanie o wystąpieniu awarii na obiekcie w postaci ekranów pop up, komunikatów dźwiękowych, informowanie o zasilaniu modułu MT-101 z baterii, możliwość zdalnego wyłączenia i/lub załączenia wybranej pompy, możliwość zdalnego "odstawienia" pompy. np. w przypadku jej "zapchania", zdefiniowane w systemie przyciski funkcjonalne umożliwiające szybkie przełączanie pomiędzy modułami (np, mapa. spis obiektów, wykresy poziomów i prądu pobieranego przez pompy + cykle pracy pomp), 19
liczenie czasu pracy każdej z pomp i liczy załączeń, automatyczne wykrywanie stanu "zapachania" pompy z generowaniem komunikatu dla operatora, dla obiektów wyposażonych w przepływomierze lub wodomierze (woda czysta) możliwość generowania bilansów rocznych, miesięcznych, dobowych, godzinowych w dowolnym przedziale czasowym, prezentacja bilansów przepływu w postaci tabelarycznej lub wykresów słupkowych, dziennik zdarzeń zawierający pełen zapis wszystkich zaistniałych na obiekcie zdarzeń + operacji wykonanych przez obsługę na obiekcie oraz komend wydanych przez operatora systemu, możliwość eksportu dziennika zdarzeń, alarmów, bilansów do EXCELA, okno zawierające statystykę wykorzystania pakietu danych przesyłanych w technologii GPRS, możliwość udostępniania danych w sieci wewnętrznej (INTRANET) lub zewnętrznej (INTERNET) z wykorzystaniem specjalnej aplikacji jako przeglądarki gwarantującej zachowanie poufności przesyłanych danych. Dodatkowo szyfrowanie przesyłanych danych z wykorzystaniem protokołu SSL, brak ograniczeń odnośnie ilości obiektów włączonych do systemu, programy narzędziowe dla administratorów systemu pozwalające na szybkie i efektywne zarządzanie systemem, zdalną diagnostykę obiektów oraz rekonfigurację parametrów. 3. SPRZĘT Do wykonania ułożenia przewodu zastosować następujący sprzęt mechaniczny: - koparka podsiębierna, - żuraw samochodowy, - ciągnik kołowy, - samochód skrzyniowy, - sprężarka spalinowa - spycharka gąsienicowa, - zagęszczarka wibracyjna spalinowa, - drobny sprzęt montażowy, - zgrzewarka, - agregat prądotwórczy, - spawarka spalinowa, 20
4. TRANSPORT Do rozwiezienia materiału mogą być użyte wyłącznie samochody skrzyniowe lub inne sodki transportowe zaakceptowane przez Inspektora. Na samochodzie rury powinny być układane na równym podłożu i zabezpieczone przed zarysowaniem. Rury w o długości 12 m powinny być przewożone pojazdami przystosowanymi do przewozu długich elementów, względnie w specjalnych pojemnikach. Zabezpieczenia przed przesuwaniem się dolnej warstwy rur, można dokonać za pomocą klinów drewnianych. Należy zwrócić uwagę,aby rury nie stykały się z ostrymi przedmiotami i nie zostały w wyniku tego uszkodzone mechanicznie. Podczas prac przeładunkowych rur nie należy rzucać. Kształtki w opakowaniach nieodpornych na opady atmosferyczne należy przewozić krytymi środkami transportu. Na materiałach z polietylenu nie wolno przewozić innych materiałów. W lecie transport materiałów powinien być tak wykonany, aby zapobiec naświetlaniu i nagrzewaniu rur i łączników. 5. WYKONANIE ROBÓT Wykonawca przedstawi Inżynierowi do akceptacji Projekt Organizacji i Harmonogram Robót uwzględniający wszystkie warunki w jakich będą wykonywane roboty związane z budową rurociągu tłocznego i montażem przepompowni ścieków. Przewiduje się wykonanie następujących robót: - wykonanie wykopów umocnionych, wąskoprzestrzennych i obiektowych, - wykonanie podsypki piaskowej gr. 20 i 30 cm, - wykonanie przewiertu sterowanego pod parkingiem i pod drogą, - zasypki rurociągu piaskiem na całej głębokości, - przy przejściu pod drogami, - ułożenie rurociągu z rur PE z kształtkami w gotowym wykopie, - zabudowa rur ochronnych - zabudowa zasuw z obudową - budowa studni pomiarowej z przepływomierzem, - badanie złączy zgrzewanych - wykonanie wykopów obiektowych pod przepompownię, - ułożenie warstwy chudego betonu gr. 10 cm, - szalowanie dna fundamentu pod przepompownię - wykonanie zbrojenia płyty fundamentowej pod przepompownię 21
- wykonanie płyty fundamentowej z betonu pod przepompownię - ustawienie kompletnej przepompowni na fundamencie - wykonanie obsypki przepompowni gruntem piaszczystym, z zagęszczeniem warstwami, - demontaż umocnienia wykopu obiektowego, - wykonanie próby szczelności i płukania ułożonego rurociągu tłocznego i wewnętrznych rurociągów wewnątrz przepompowni, - oznakowanie trasy rurociągu i armatury, - zasypanie i zagęszczenie wykopów gruntem rodzimym, - rozebranie nawierzchni drogowej wraz z podbudową i jej późniejsze odtworzenie, - oznakowanie i wykonanie zabezpieczeń na czas realizacji robót. 5.1.Trasowanie Przed rozpoczęciem robót konieczne jest wytyczenie sytuacyjne trasy sieci rurociągu tłocznego. Dopuszczalne są odchyłki trasy od projektowanej nieprzekraczające 1,0 cm i nienaruszające granic nieruchomości gruntowych nie objętych umową. 5.2.Wykopy pod rurociąg tłoczny Założono wykonanie wykopów pod projektowane rurociągi 20% ręcznie i 80% przy użyciu sprzętu mechanicznego na głębokości od 1.5 do 2.50 m. Wykopy należy wykonać wąskoprzestrzenne o ścianach pionowych ze spadkami podanymi na profilu podłużnym. Przed przystąpieniem do robót należy dokładnie zlokalizować przebieg kolidujących urządzeń podziemnych poprzez wykonanie przekopów kontrolnych. Przekopy kontrolne należy wykonywać ręcznie pod nadzorem zainteresowanych instytucji (przedstawicieli właścicieli uzbrojenia) z zachowaniem szczególnej ostrożności, skuteczne zabezpieczyć i oznakować wykopy. 5.3. Ułożenie rurociągu tłocznego Rurociąg należy układać na dnie wykopu na podsypce piaskowej o grubości 20 i obsypać warstwą piasku o grubości 30 cm ponad wierzch rury. Łączenie rur polietylenowych poprzez zgrzewanie doczołowe. Połączenie armatury odcinającej z rurociągiem poprzez połączenie kołnierzowe Wykonane połączenia zgrzewane zostaną poddane próbie szczelności. 5.3.1. Wykonanie rur ochronnych Rurociąg ułożony w rurze ochronnej należy wyposażyć w płozy z tworzywa sztucznego w rozstawie 2.0 m. Końce rury ochronnej należy uszczelnić pianką poliuretanową. 5.3.2. Armatura Stosować zasuwy z przeznaczeniem do ścieków z zawieradłem gumowanym, w obudowie ulicznej i skrzynce do zasuw. 22
Przepływomierz elektromagnetyczny w studni pomiarowej wg branży elektrycznej. 5.3.3. Kształtki PE Do wykonania wodociągu należy stosować kształtki wykonane metodą wtryskową posiadające atest dopuszczeniowy do stosowania do rur PE i do ścieków. Połączenia kształtek z rurociągiem doczołowo. 5.3.4. Próby szczelności rurociągu tłocznego Dla sprawdzenia szczelności rur a przede wszystkim szczelności złącz rurociągu z polietylenu, należy przeprowadzić próbę ciśnieniowo - hydrauliczną. Próbę przeprowadza się po ułożeniu przewodu i wykonaniu warstwy ochronnej z podbiciem rur z obu stron piaszczystym gruntem dla zabezpieczenia przed poruszeniem przewodu Wszystkie złącza powinny być odkryte dla możliwości sprawdzenia ewentualnych przecieków. Próbę szczelności przewodu wykonać na ciśnienie 1,5 ciśnienia występującego w danym rurociągu. Próbę należy przeprowadzić w obecności Dostawcy wody. Próba ciśnienia winna być poprzedzona płukaniem, Po zakończeniu próby z wynikiem pozytywnym należy sporządzić protokół odbioru rurociągu W trakcie próby należy sprawdzić wszystkie złącza badanego odcinka Wymagania odnośnie szczelności rurociągu ujęte są w normie PN-81/B-10725 5.3.5. Oznakowanie trasy rurociągu Rurociąg po zasypaniu gruntem nie wymaga specjalnych oznaczeń z uwagi na to, że posiada wbudowaną taśmę metalowa dającą sygnał przy użyciu wykrywaczy indukcyjnych W przypadku zastosowania innego materiału dla rur. należy po zasypaniu rurociągu piaskiem oznakować jego trasę taśmą z tworzywa sztucznego w kolorze niebieskim z wkładką metalową, oraz należy oznakować uzbrojenie zgodnie z obowiązującymi przepisami umieszczając tablice informacyjne na budynkach lub ogrodzeniach stałych, oraz stosować słupki sygnalizacyjne na załomach trasy rurociągu tłocznego. 5.3.6.Wykonanie wszystkich niezbędnych prób i sprawdzeń sieci Elementy sieci i cała sieć i przepompownia powinna zostać poddana niezbędnym próbami sprawdzającymi szczelność - wykonane elementy podlegają odbiorowi przez Inspektora. 5.4. Przepompownia ścieków Przepompownie ścieków traktować należy jako element prefabrykowany, z polimerobetonu, dostarczany na budowę w stanie zupełnym w zakresie wyposażenia wewnętrznego zgodnego z projektem budowlanym. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Kontrola jakości robót dla wszystkich robót podlega na sprawdzeniu: - sprawdzenie zgodności zastosowanych materiałów z atestami, aprobatami i normami, 23
- sprawdzeniu zgodności wykonania robót z dokumentacją projektową, - przeprowadzeniu niezbędnych pomiarów, prób i sprawdzeń, - odbioru urządzeń i sieci przez zarządzającego siecią. 7. OBMIAR ROBÓT Jednostką obmiaru wykonania rurociągu tłocznego jest metr (m) kompletnie wykonanej sieci z wszystkimi jej elementami. Jednostką obmiaru wykonania przepompowni jest komplet wykonanej przepompowni jako obiekt, z wszystkimi jej elementami. 8. ODBIÓR ROBÓT Przed zasypaniem rurociąg tłoczny i przepompownia winien być zinwentaryzowane przez uprawnionego Geodetę i naniesione na mapy sytuacyjne będące w zasobach. Roboty objęte ST odbiera Inspektor na podstawie przedstawionych przez Wykonawcę szkiców, dzienników pomiarowych i protokołów. Odbiór przepompowni winien być poprzedzony próbnym rozruchem pomp wraz z przeprowadzonym próbnym pompowaniem, przez 72 godziny. Odbiór wykonanych Robót powinien być przeprowadzony w czasie umożliwiającym wykonanie ewentualnych napraw wadliwie wykonanych robót bez hamowania ich postępu. Rurociąg tłoczny podlega odbiorowi robót ulegających zakryciu oraz odbiorowi końcowemu. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Płaci się za metr (m) wykonanej sieci oraz za kompletny obiekt przepompowni. Cena jednostkowa jest ceną uśrednioną dla przyjętego sposobu wykonania i obejmuje: - wykonanie wszystkich czynności objętych niniejsza ST, - zakup wszystkich materiałów, - dokonanie wszystkich włączeń i wyłączeń do sieci wraz z ich kosztem, - dokonanie wszystkich niezbędnych odbiorów branżowych przez zarządzającego siecią, - wykonanie wszystkich niezbędnych pomiarów, prób i badań. - oznakowanie i zabezpieczenie miejsca robót i jego utrzymanie. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE 10.1. Normy 1. PN-83/8836-02 Przewody podziemne. Roboty ziemne Wymagania i badania przy odbiorze. 2. PN-81/B-10725 Wodociągi. Przewody zewnętrzne. Wymagania i badania przy odbiorze. 3. PN-86/B-09700 Tablice orientacyjne do oznaczenia uzbrojenia przewodów wodociągowych. 4. PN-74/B-02480 Grunty budowlane. Określenia, symbole, podział i opis gruntów. 24
5. PN-81/B-03020 Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie. 25