Bernadeta Piecuch Zabytki architektury i budownictwa w województwie pilskim w latach 1990-1998 Ochrona Zabytków 53/4 (211), 432-435 2000
BU CZEK W IELKI (gm. Lipka) Kościół p.w. Trójcy Sw. Wzniesiony w 1.1729-1734, szachulcowy. Nr rej. A-6/179 z 2 IV 1979 r. W 1. 1992-1998 wykonano prace rem ontow e: zabezpieczono drewnianą konstrukcję preparatem ognioochronnym i grzybobójczym, uporządkowano instalację elektryczną, wykonano podłogę na poddaszu, dokonano wymiany odeskowania wewnętrznego wraz z wycięciem i konserwacją części polichromowanych, pól i medalionów na stropie. Wykonano remont elewacji. C H O D Z IE Ż Domy tkaczy z X V III/XIX w. Przeprowadzono remont części szczy to w y ch dom ów tkaczy z przełomu XVIII i XIX w. przy ul. Kościuszki 28 (nr rej. A-720 z 12 III 1991 r.), Kościelnej 12 (nr rej. A-714 z 31 X 1990 r.), W ojska Polskiego 49 (nr rej. A - l06 z 2 II 1959 r.). Inwestorzy prywatni przy dofinansowaniu ZABYTKI ARCHITEKTURY I BUDOWNICTWA W WOJEWÓDZTWIE PILSKIM W LATACH 1990-1998 Buczek Wielki, kościół p.w. Trójcy Św.. Fot. T. Łuczak G O ŁA Ń C Z Kościół p.w. NMP (pobernardyński) Praw dopodobnie zbudowany na przełomie XV/XVI w., przebudow any w stylu barokow ym w 1. 1695-1700 wraz z dobudową kaplic i wieży. Nr rej. A-83 z 10 III 1933 r. W 1. 1993-1997 wykonano opaskę odwadniającą, wzmocniono i zakonserwowano więźbę dachową, odeskowano połacie da chowe i pokryto je papą i częściowo blachą. Wewnątrz skuto tynki do wysokości ok. 3 m. Na wieży przem urowano gzyms i otynkowano ją. Zabytków i z Funduszu Kościelnego. JA KTO RO W O (gm. Szamocin) Kościół p.w. św. Anny Zbudowany w 1. 1763-1776, szachulcowy. Nr rej. A -2 3 1/1265 z 30 IX 1971 r. W 1. 1995-1998 wykonano zabezpieczenie drewnianej konstrukcji preparatem ognioochronnym i grzybobójczym, częściowo wymieniono podwalinę, wykonano C h odzież, lam us tkacki z XVIII w. Fot. B. Piecuch, ллггтт/vtv т..... t, Jaktorow o, kościół p.w. św. Anny. Fot. Chodziez, dom y tkaczy z XVIII!XIX w. Fot. T. Łuczak j Łuczak 432
Lubasz, kościół p.w. Narodzenia NMP wnętrze po pracach konserwatorskich. Fot. T. Palacz, 1996 r. nową podłogę na poddaszu, uporządkowano instalację elektryczną oraz konstrukcję więźby dachowej, dokonano wymiany pokrycia dachowego. z Funduszu Kościelnego i Z a bytków. LU BASZ Kościół parafialny p.w. Narodzenia NMP na tzw. Krasnej Górze Wzniesiony w 1. 1750-1761 jako odpustowy, staraniem wojewody kaliskiego Maksymiliana Bończy Miaskowskiego. Nr rej. A 92/70 z 1931 r. W trakcie rem ontu kapitalnego prowadzonego od 1991 r.: przełożono dach dachówką karpiówką, wykonano nowe pokrycie dachu kaplic z blachy miedzianej, odtw orzono pokrycia hełmów wież (1998 r.), założono obróbki blacharskie; rem ont elewacji w trakcie. Po zakończeniu ww. prac planowane jest malowa- Lubasz, kościół p.w. N arodzenia NMP. Fot. T. Palacz
paratem ognioochronnym i grzybobójczym. W ĄGRO W IEC Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP i św. św. Piotra i Pawła wraz z klasztorem (zespół pocysterski) Odbudowany po raz pierwszy w 2 poł. XVIII w. po pożarze, w stylu późnobarokowym i p o wtórnie po spaleniu w 1945 r. Nr rej. A 90 z 14 III 1933 r. W 1996 r. wykonano przełożenie dachu dachówką ceramiczną. Skrzatusz, kościół p.w. Wniebowzięcia NMP przed konserwacją. Fot. T. Łuczak nie elewacji oraz prace konserwatorskie we wnętrzu. Zabytków i z Funduszu Kościelnego. SKRZA TU SZ (gm. Szydłowo) Kościół parafialny p.w. W niebowzięcia NMP Zbudowany w 1. 1687-1694 z fundacji starosty nowodworskiego Wojciecha Brezy z Goraja, później wojewody kaliskiego i poznańskiego, na miejscu wcześniejszego kościoła drewnianego dla umieszczenia tutaj cudownej figury Piety słynącej laskami, pochodzącej z pocz. XV w. i sprowadzonej tu z pobliskiego Mielęcina w 1575 r. oraz jako wotum dziękczynne za zwycięstwo pod Wiedniem i miejsce wiecznego spoczynku fundatora. Sceny z dziejów Piety przedstawiają barokowe freski w prezbiterium. W nie zachowanych źródłach Skrzatusza, wymieniono nazwisko architekta Andrzeja Borejszy; wg Sielickiego autorem projektu kościoła miał być Barthl Ranisz. N r rej. A-40/215 z 11 XI 1959 r. W kościele prowadzone były prace konserwa to rsko-remontowe: w 1. 1979-1980 wymieniono więźbę dachową i pokryto dach miedzią, w 1. 1983-1985 przeprowadzono zachowawczą konserwację w PP PKZ Szczecin drewnianych Skrzatusz, kościół p.w. Wniebowzięcia NMP po konserwacji. Fot. B. Piecuch XVIII-wiecznych rzeźb z fasady i wykonano ich żywiczne kopie, które umieszczono w fasadzie. W 1. 1986-1987 nałożono nowe tynki w przyziem iu kościoła. W 1992 r. zało ż o n o system osuszający budynek. W 1. 1996-1997 przeprow adzono rem ont i malowanie elewacji. TARNÓW KA Kościół parafialny p.w. Nawiedzenia NMP Kościół szachulcowy, zbudowany w 1773 r. Nr rej. A-45/185 z 9 IV 1959 r. W 1. 1994-1998 zabezpieczono konstrukcję drewnianą preparatem ognioochronnym i grzybobójczym, uporządkowano instalację elektryczną, wzmocniono strop i założono podłogę na strychu. z Funduszu Kościelnego i TO PO R ZYK (gm. Mirosławiec) Kościół filialny p.w. św. Jana Chrzciciela Drewniany, zbudowany w XVIII w. W 1998 r. pokryto dach gontem i przeprowadzono rem ont konstrukcji wraz z zabezpieczeniem konstrukcji drewnianej pre Wągrowiec, cysterski kościół W niebowzięcia NMP fasada po konserwacji. Fot. T. Łuczak W IELEŃ Pałac Zbudowany w 1. 1749-1750 dla Piotra Sapiehy, wojewody smoleńskiego i jego żony Joanny z Sułkowskich, prawdopodobnie wg projektu arch. Karola M arcina Franza. Z projektowanego, czw orobocznego założenia z dziedzińcem zrealizowano 2 skrzydła: zachodnie i południowe. W 1945 r. budynek został spalony. Nr rej. A - l38/5 z 4 V 1964 r. Od 1981 r. prowadzone były prace zabezpieczające, k tó re w 1983 r. przekształciły się w prace remontowo-konserwatorskie. W 1991 r. pałac został nabyty przez osobę prywatną. Rozpoczęto tyn- 434
kowanie i malowanie elewacji wg proj. opracowanego przez PP PKZ Szczecin. Wykonano tynkowanie i malowanie elewacji frontowej i jednego szczytu oraz rozpoczęto prace przy pozostałych. Obecnie prace przerwano. Inwestor: właściciel obiektu. W YSOKA Kościół parafialny p.w. NMP Różańcowej Zbudowany w 1. 1727-1729 z fundacji Apolonii ze Smoguleckich Tuczyńskiej. Nr rej. A-297 z 14 III 1933 r. W 1998 r. wymieniono tynki wewnętrzne i osuszono budynek, częściowo zdjęto emulsyjne wymalowanie ścian zewnętrznych. Wieleń, pałac Sapiechów fasada po konserwacji. Fot. T. Łuczak Bernadeta Piecuch BU CZEK W IELKI (gm. Lipka) Kościół p.w. Trójcy Św. Wzniesiony w l. 1729-1734, szachulcowy. Antependia N r rej. B-211 i B-212 z 25 IV 1973 r. W 1996/1997 r. przeprowadzono konserwację 2 kurdybanowych antependiów z 3 ćw. XVII w. Wykonano oczyszczanie obiektu, wzmocnienie skóry i usunięcie deformacji obiektów, naprawienie uszkodzeń mechanicznych, scalenie kolorystyczne. Wykonawca: mgr Halina Rosa. Zabytków, Wojewódzki Konserwator Polichromia N r rej. 208 z 25 IV 1973 r. Polichromię z 2 poł. XVIII w. ze stropu i fasety kościoła przedstawiają Trójcę Sw., Tablice M ojżeszowe, symbol Eucharystii, N a rodzenie Chrystusa, Z m artw ychwstanie, Sw. św. Piotra i Pawła, Sw. Rocha, Sw. Andrzeja Bobolę. Prace konserwatorskie rozpoczęto w 1997 r. i kontynuowano ZABYTKI SZTUKI, RZEMIOSŁA ARTYSTYCZNEGO I TECHNIKI W WOJEWÓDZTWIE PILSKIM W LATACH 1990-1998 w 1998 r., obejmowały one: gazowanie desek, oczyszczanie i u t wardzanie, konsolidację polichromii, podklejenie łusek, założenie kitów i zaprawy, scalenie kolorystyczne i rekonstrukcje brakujących elementów kompozycyjnych polichromii. Prace nie są zakończone pozostało do konserwacji 5 medalionów z fasety. Wykonawca: mgr Ewa Roznerska-Swierczewska. Zabytków, Wojewódzki Konserwator CZA RN K Ó W Kościół p.w. św. Marii Magdaleny Sarkofag cynowy Nr rej. B-763 z 2 V 1983 r. Sarkofag Adama Sędziwoja Czarnkowskiego, powstał w w arsztacie Jakuba Kanadeja w 1. 1627-1628. Konserwację przeprowadzono w 1. 1985-1987. Obejm owała ona oczyszczenie obiektu, usunięcie lakieru, prostowanie odkształconych elementów sarkofagu, założenie lutów i nitów, wprowadzenie do wnętrza konstrukcji usztywniającej, rekonstrukcję główki aniołka, konserwację portretu trum iennego, zabezpieczenie powierzchni sarkofagu. Wykonawca: Zespół PP PKZ Szczecin pod kierunkiem mgr E. Grabarczyk i mgr D. Hodyskiej. Inwestor: Wojewódzki Konserwator D ŹW IER SZN O W IELKIE (gm. Łobżenica) Kościół p.w. św. Mikołaja Obrazy Anioł Stróż i Nawiedzenie św. Elżbiety Nr rej. B-1551 z 28 XII 1992 r. Dwa obrazy z 2 poł. XVII w. wtórnie umieszczone w feretronie kościoła. Prace konserwatorskie wykonane w 1. 1992-1993 obejmowały: demontaż obiektu, oczyszczanie, badania chemiczne, spektograficzne i inne, dublowanie płótna, położenie zaprawy w miejscu ubytków, werniksowanie, punktow a nie, założenie na nowe krosna. Wykonawca: mgr Krystynę Dąbrowską. Zabytków i Wojewódzki Konserwator 435