KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASACH IV VI PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 6 IM. ORŁA BIAŁEGO W RADOMIU opracowany na podstawie: - programu nauczania języka polskiego w klasach IV- VI szkoły podstawowej Słowa na start! nr dopuszczenia programu MENiS: DKOS-5002-62/04 - podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych 1
Głównym celem nauczania języka polskiego w szkole podstawowej jest kształcenie u uczniów sprawności mówienia, słuchania, pisania i czytania oraz przygotowanie uczniów do sprawdzianu po VI klasie. W związku z tym cele nauczania uwzględniają standardy wymagań będące podstawą przeprowadzenia sprawdzianu w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej. Szczegółowe cele nauczania języka polskiego w szkole podstawowej: Słuchanie słuchanie wypowiedzi innych i rozpoznawanie intencji mówiącego rozumienie ogólnego sensu prostych sytuacji komunikacyjnych słuchanie poleceń nauczyciela rozpoznawanie intencji mówiącego na podstawie barwy, siły głosu, intonacji Mówienie Czytanie zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi nazywanie własnych uczuć i formułowanie sądów skuteczne porozumiewanie się w różnych sytuacjach dobieranie właściwych argumentów podczas dyskusji uwzględnianie poglądów innych ludzi wypowiadanie się na temat przeczytanej lektur oraz innych tekstów kultury doskonalenie umiejętności poprawnego wypowiadania się na różne tematy dostrzeganie różnego rodzaju związków i zależności (przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, czasowych i przestrzennych) recytowanie z odpowiednią artykulacją doskonalenie techniki głośnego czytania poznawanie tekstów należących do różnych gatunków literackich kształcenie umiejętności czytania ze zrozumieniem odczytywanie różnych tekstów kultury, w tym kształtujących tożsamość narodową i postawę obywatelską: - źródeł i tekstów historycznych, między innymi: fragmentów listów, pamiętników, polskich pieśni patriotycznych, - tekstów literackich, między innymi: baśni, legend, mitów, opowiadań, utworów poetyckich, - tekstów użytkowych, między innymi: zaproszeń, zawiadomień, instrukcji, przepisów, ogłoszeń, kartek pocztowych, listów, notatek, 2
- przedstawień teatralnych, słuchowisk radiowych, filmów, określanie funkcji elementów charakterystycznych dla danego tekstu: - rozumienie pojęć: świat przedstawiony, fikcja literacka, nadawca, odbiorca, podmiot liryczny, narracja, przenośnia, rytm, symbol, alegoria, - posługiwanie się czynnie terminami: bohater, wątek, akcja, autor, narrator, opowiadanie, powieść, epitet, porównanie, personifikacja, animizacja, wyraz dźwiękonaśladowczy, zdrobnienie, rytm, zwrotka, refren, baśń, legenda. Pisanie dostrzeganie różnic między fonetyczną a graficzną formą wyrazu, konstruowanie form wypowiedzi przewidzianych w materiale nauczania, poprawne budowanie różnego typu zdań, doskonalenie ortografii i interpunkcji, pisanie zgodnie z tematem i celem, przy użyciu odpowiednich form wypowiedzi, formułowanie wypowiedzi zgodnie ze świadomością celu, poprawne budowanie tekstu z zastosowaniem środków językowych i przy przestrzeganiu norm ortograficznych, gramatycznych i interpunkcyjnych, czytelne pisanie, wyróżnianie części tekstu zgodnie z jego strukturą, dostosowywanie zapisu do formy wypowiedzi. Ogólne kryteria dotyczące wiadomości i umiejętności, jakie uczeń powinien opanować po drugim etapie edukacyjnym Aby uzyskać ocenę: dopuszczającą - uczeń powinien opanować minimum zakresu treści kształcenia niezbędnej w dalszym nauczaniu, rozwiązywać zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim stopniu trudności, wyjaśniać przy pomocy nauczyciela podstawowe pojęcia; dostateczną - uczeń powinien czytać utwory ze zrozumieniem, dostrzegać najprostsze związki przyczynowo-skutkowe, odszukiwać w tekście najistotniejsze informacje, rozpoznawać intencję mówiącego, znać podstawowe pojęcia gramatyczne; dobrą - uczeń powinien wykazywać się aktywnością, korzystać ze słowników i encyklopedii, wypowiadać się o utworach literackich, 3
posługując się odpowiednim słownictwem, płynnie i głośno czytać, tworzyć różne formy wypowiedzi, rozpoznawać części mowy i zdania, dostrzegać różnicę między głoską a litera, poprawnie dzielić wyrazy na sylaby, akcentować, wyodrębniać cząstki słowotwórcze; bardzo dobrą - uczeń powinien wykazać się nie tylko dużą wiedzą, ale też potrafić samodzielnie wyciągać wnioski, nazywać własne uczucia i wrażenia, uzasadniać własne stanowisko, określać funkcje elementów tekstu, redagować różne formy wypowiedzi z zastosowaniem reguł ortograficznych, interpunkcyjnych i gramatycznych; celującą - uczeń powinien samodzielnie rozwijać zainteresowania, wykazywać się wiedzą i umiejętnościami wykraczającymi poza program nauczania danej klasy, uczestniczyć i odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych, odznaczać się elokwencją i kulturą języka w przekazywaniu wiadomości. SZCZEGÓŁOWE OSIĄGNIĘCIA KLASA IV Cele kształcenia Słuchanie Mówienie Kształcenia literacko-kulturowe Przewidywane osiągnięcia ucznia konieczne podstawowe rozszerzające dopełniające dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry - słucha z uwagą i ze - samodzielnie odczytuje - aktywnie i uważnie słucha - stosuje w życiu codziennym zrozumieniem komunikaty niewerbalne wypowiedzi innych osób komunikaty niewerbalne - odróżnia komunikaty - odróżnia nadawcę od - rozpoznaje intencję mówiącego - odróżnia informacje ważne werbalne od odbiorcy od mniej ważnych niewerbalnych - udziela samodzielnie odpowiedzi na proste pytania w krótszej i dłuższej formie - w kilku prostych zdaniach opowiada o sobie i otaczającej go rzeczywistości - opowiada o różnych wydarzeniach dotyczących otaczającej go rzeczywistości - samodzielnie odtwarza treści tekstów po cichym przeczytaniu - samodzielnie wypowiada się na temat przeczytanej lektury i innych utworów literackich - opowiada przebieg wydarzeń - zna i potrafi przedstawić elementy świata przedstawionego, -ocenia postępowanie bohatera literackiego, - przedstawia treść utworu literackiego w formie ilustracji, scenki dramatycznej lub krótkiej inscenizacji - mówi z przejrzystością intencji - odróżnia pojęcia narratora i podmiotu lirycznego - dokonuje autoprezentacji z uwzględnieniem własnych zainteresowań - wypowiada się na temat utworów literackich z wykorzystaniem przewidzianej w klasie IV terminologii 4
Czytanie - przy pomocy nauczyciela przekazuje treść przeczytanego łatwego tekstu - zna lektury we wskazanych przez nauczyciela fragmentach - rozumie różnicę pomiędzy światem przedstawionym utworu a światem rzeczywistym - wyodrębnia główne postacie literackie - łączy tytuły utworów z nazwiskami autorów - potrafi wyodrębnić najważniejsze wydarzenia w utworze literackim - opowiada tym,co widzi na obrazie, fotografii lub ilustracji - wygłasza z pamięci krótkie fragmenty utworów - czyta cicho i głośno oraz z podziałem na role, - wyszykuje w tekście najprostsze informacje sformułowane wprost, - odróżnia wiersz od pozy, - wskazuje w wierszu wers, strofę, rym i refren, - rozpoznaje czas i miejsce akcji, - odróżnia dobre i złe zachowanie bohaterów - rozróżnia postacie zmyślone od rzeczywistych, fantastyczne od realistycznych - opisuje ustnie osoby, zwierzęta, przedmioty - wypowiada się w kilku zdaniach na temat programu telewizyjnego - wygłasza z pamięci dłuższe fragmenty utworów literackich - odnajduje w wierszu epitety i porównania, - określa, kim jest osoba wypowiadająca się w wierszu i utworze epickim, - wyróżnia w tekście dialog, opis i opowiadanie, - rozwiązuje proste krzyżówki, rebusy i zagadki, z uwzględnianiem różnorodnych sytuacji, - wyraża swoje refleksje i odczucia, - opowiada przebieg wydarzeń zgodnie z chronologią, - stosuje we własnych tekstach mówionych opis i opowiadanie, - czyta głośno i cicho z odpowiednią artykulacją i uwzględnieniem znaków przystankowych, - wyszukuje w tekście informacje, - określa temat utworu, - wyjaśnia pojęcia: wers, strofa, rym i refren, - przedstawia fabułę utworu, - dostrzega pozytywne - układa spójną wypowiedź z elementami oceny na temat obrazów, fotografii i ilustracji - wypowiada się na temat programu telewizyjnego z uwzględnianiem oceny dzieła - wyróżnia w utworze obrazy poetyckie, -przedstawia dosłowne i przenośne znaczenie utworu poetyckiego, - wskazuje w tekście onomatopeje, ożywienia i uosobienia, - omawia podstawowe elementy świata przedstawionego, - analizując obraz, odróżnia 5
Pisanie - wymienia bohaterów utworów, - odróżnia baśń od legendy, - rozpoznaje komiks, - korzysta ze słownika ortograficznego, słownika języka polskiego - tworzy krótkie wypowiedzi pisemne, - tworzy krótki opis przedmiotu, zwierzęcia, osoby - układa prosty dialog, - z pomocą nauczyciela redaguje proste formy użytkowe: zawiadomienie i kartkę pocztową, - tworzy e-mail, - wskazuje akapity w tekście, - redaguje prostą kilkuzdaniową notatkę - odróżnia reklamę od innych komunikatów, - wskazuje różne źródła informacji, - odczytuje proste dane z wykresów - porządkuje wg chronologii plan ogólny wydarzeń, - samodzielnie redaguje proste formy użytkowe: zawiadomienie, kartkę pocztową i ogłoszenie, - układa krótki list o charakterze prywatnym, - samodzielnie redaguje kilkuzdaniową notatkę, - potrafi w formie pisemnej zredagować opowiadanie odtwórcze - próbuje częściowo scharakteryzować bohatera literackiego i negatywne postawy bohaterów literackich, - rozwiązuje i układa proste krzyżówki, rebusy i zagadki, - podaje najważniejsze cechy charakterystyczne dla baśni, legendy i komiksu, - korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych, - korzysta z innych źródeł informacji, np. Internetu -konstruuje wypowiedzenia jednozdaniowe różnego typu z zachowaniem reguł ortograficznych, - podejmuje próbę sporządzenia planu ogólnego wydarzeń, - układa poprawnie i zapisuje dialog, - redaguje list z zastosowaniem zwrotów grzecznościowych, - redaguje krótkie opowiadanie twórcze oparte na własnych doświadczeniach, - wspólnie redaguje i zapisuje krótką rozmowę związaną z codzienną sytuacją portret od pejzażu i martwej natury, określa kolorystykę, opowiada o nastroju obrazu, - odczytuje dane z wykresów, - określa plusy i minusy korzystania z komputera i oglądania telewizji -redaguje krótki plan na podstawie opowiadania, - redaguje opis przedmiotu, zwierzęcia i osoby, - układa samodzielnie baśń, - na podstawie informacji zapisuje dane w postaci graficznej, - stosuje akapity w dłuższych wypowiedziach pisemnych, - pisze o przeżyciach i stanach psychicznych bohaterów, - podejmuje samodzielne próby wprowadzania dialogu do opowiadania Odniesienie do podstawy programowej -Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby rozpoznawania intencji wypowiedzi (np. pytam, odpowiadam, informuję, proszę) -Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych. -Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. -Akcent wyrazowy, intonacja. -Różnice między językiem potocznym a językiem literatury oraz językiem regionu. 6
-Terminy: bohater, wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. -Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, w tym równoważniki zdań. Formy porozumiewania się Czasownik Rzeczownik Przymiotnik i przysłówek Przyimek i spójnik - umiejętnie komunikuje się w sytuacjach codziennych, - używa form grzecznościowych - odróżnia czasownik od innych części mowy, - odmienia czasownik przez osoby i liczby - odróżnia rzeczownik od innych części mowy, - odmienia rzeczownik przez przypadki - odróżnia przymiotnik i przysłówek od innych części mowy, - odmienia przymiotnik przez przypadki - odróżnia przyimek i spójnik od innych części mowy Nauka o języku - przedstawia się w zależności od sytuacji - odróżnia formy osobowe od nieosobowych, - odróżnia rodzaj męskoosobowy od niemęskoosobowego - stosuje różne formy rzeczowników w zdaniach, - określa rodzaj rzeczownika - wyszukuje przymiotniki i przysłówki w tekście - wyraża własne uczucia, -formułuje prośbę i podziękowanie, - rozróżnia nadawcę i odbiorcę - tworzy poprawne formy trudnych czasowników, - odmienia czasowniki i używa ich w zdaniu - odróżnia rzeczowniki pospolite od własnych i poprawnie je zapisuje, - ustala, o czym informują liczby i przypadki rzeczownika, - określa formy rzeczowników - umie zastosować odpowiednie formy przymiotnika w zdaniu, - posługuje się przysłówkami w zdaniu - tworzy wyrażenia przyimkowe - używa spójników i przyimków w zdaniach - dobiera właściwe argumenty, - zna podstawową zasadę akcentowania, poprawnie akcentuje dane przykłady - używa bezokoliczników, - poprawnie stosuje czasowniki w różnych rodzajach - buduje zdania z różnymi formami rzeczowników, - ustala, jakich przypadków rzeczownika wymagają poszczególne czasowniki - uzupełnia tekst odpowiednimi formami przymiotnika, - dostrzega związki między przysłówkiem a czasownikiem oraz przymiotnikiem i rzeczownikiem -ustala funkcje przyimków i spójników w zdaniach Zdanie - buduje zdania - odróżnia zdanie od innych - samodzielnie rozróżnia - używa zdań zgodnie 7
Podmiot i orzeczenie Litery i głoski Formy wypowiedzi pojedyncze, - rozumie pojęcie zdania; potrafi je wyodrębnić w mowie i w piśmie - odszukuje w zdaniu główne części zdania - ustala kolejność liter w alfabecie, - wymienia samogłoski i spółgłoski, -dzieli wyrazy na sylaby - wskazuje nadawcę i odbiorcę, - wyróżnia elementy kartki pocztowej i listu, - umiejętnie adresuje kartkę pocztową i list, - konstruuje zwięzłe wypowiedzi wypowiedzeń, - buduje zdania pojedyncze nierozwinięte, - rozumie pojęcie zdania nierozwiniętego i rozwiniętego; potrafi rozwinąć zdanie proste, - na podstawie liczby orzeczeń rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone - wskazuje różnice między częścią mowy a częścią zdania - dostrzega różnicę między głoską a literą, - wie, co to jest akcent wyrazowy - używa zwrotów grzecznościowych, - odróżnia opis od innych form wypowiedzi, - wskazuje różnicę między opisem postaci i przedmiotu, - tworzy opowiadanie na podstawie podanego planu, - tworzy krótkie wypowiedzi z dialogiem, - uzupełnia dialogiem komiks zdanie pojedyncze od złożonego, - buduje zdania pojedyncze rozwinięte - dodaje określenia do podmiotu i orzeczenia, - zauważa związki między podmiotem i orzeczeniem - porządkuje wyrazy w kolejności alfabetycznej, - ustala różnicę między głoską a literą, - odróżnia samogłoski od spółgłosek - poprawnie konstruuje wypowiedź, - określa tematykę ogłoszenia i zawiadomienia, - zachowuje chronologię wydarzeń w opowiadaniu, - prawidłowo zapisuje dialog z intencją nadawcy, - stosuje odpowiednie znaki interpunkcyjne w tekście - rozwija zdania poprzez dodawanie określeń do podmiotu i orzeczenia - odróżnia głoski dźwięczne i bezdźwięczne, twarde i miękkie, ustne i nosowe, -poprawnie akcentuje wyrazy -tworzy opis na podstawie ilustracji lub zdjęcia, - wplata do opowiadania inne formy wypowiedzi, - pisze poprawnie pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym i gramatycznym 8
Odniesienie do podstawy programowej -Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby rozpoznawania intencji wypowiedzi. -Odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne. -Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, w tym zdania i równoważniki zdań. -Związki wyrazów w zdaniu, w tym rola podmiotu i orzeczenia. -Rodzaje głosek. -Akcent wyrazowy, intonacja. -Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz pozostałych form użytkowych Ortografia - poprawnie przenosi wyrazy -podejmuje próbę pisania z zachowaniem reguł ortograficznych Ortografia i interpunkcja - formułuje podstawowe reguły ortograficzne i stosuje je w praktyce - pisownia wyrazów z ż, rz - ó, u w różnych formach wyrazu -zasady użycia ch i h - pisownia wielką i małą literą - przeczenie nie z różnymi częściami mowy - oznaczanie miękkości spółgłosek - pisownia wyrazów z ą,ę - pisownia wyrażeń przyimkowych - pisownia zakończeń form czasu przeszłego - użycie zwrotów grzecznościowych - świadomie stosuje reguły ortograficzne Interpunkcja - stawia przecinek przed niektórymi spójnikami -podejmuje próbę samodzielnego zapisu dialogu z użyciem odpowiednich znaków interpunkcyjnych - określa, przed jakimi spójnikami stawia się przecinki, a które spójniki tego nie wymagają -stosuje reguły interpunkcyjne w praktyce 9
SZCZEGÓŁOWE OSIĄGNIĘCIA KLASA V Cele kształcenia Przewidywane osiągnięcia ucznia konieczne podstawowe rozszerzające dopełniające dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry Kształcenie literacko- kulturowe Doskonalenie umiejętności nabytych w klasie IV Słuchanie Mówienie Czytanie - słucha z uwagą i ze zrozumieniem, - rozpoznaje uczucia mówiącego, np. radość, smutek - opowiada o sobie i zdarzeniach rzeczywistych lub fikcyjnych, - określa różnice między kłótnią a dyskusją - odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości - potrafi opowiedzieć treść mitu o Prometeuszu, Dedalu i Ikarze oraz Syzyfie, obejrzanego filmu i wysłuchanego słuchowiska radiowego - czyta wyraziście - odróżnia autora od narratora - korzysta ze Słownika wyrazów obcych - wskazuje najbardziej typowe dla słuchowisk radiowych środki wyrazu - podejmuje próbę sformułowania argumentów - objaśnia znaczenie podstawowych związków frazeologicznych pochodzenia mitologicznego i próbuje włączyć je do swojego języka, - wygłasza z pamięci wiersze i fragmenty prozy - wskazuje w tekście i posługuje się pojęciami: świat przedstawiony, bohater, narrator, proza, - rozpoznaje intencje i uczucia nadawcy, - dokonuje selekcji informacji, - wymienia elementy odróżniające słuchowisko radiowe od utworów literackich - bierze udział w dyskusji i przestrzega jej zasad, - potrafi opowiedzieć prawdziwą historię z elementami fikcji - samodzielnie formułuje argumenty - potrafi opowiedzieć treść wybranych mitów i opowieści biblijnych - recytuje wiersze i fragmenty prozy z uwzględnieniem zasad recytacji - czyta różne teksty literackie, publicystyczne, popularnonaukowe - rozróżnia je ze względu na - układa informacje od najbardziej szczegółowych do najbardziej ogólnych, - potrafi określić funkcje tła akustycznego w słuchowiskach radiowych - wyjaśnia motywy postępowania bohaterów - wyjaśnia dosłowne i przenośne znaczenie frazeologizmów pochodzenia mitologicznego i biblijnego - posługuje się wyrażeniami odwołującymi się do Biblii i mitologii, włącza je do języka czynnego - posługuje się czynnie terminami: wątek, fikcja literacka - dostrzega uniwersalne 10
- krótko potrafi opowiedzieć treść filmu - odróżnia film dokumentalny od fabularnego i animowanego - odróżnia teksty reklamowe od tekstów literackich poezja - wskazuje alegorię w bajce - odróżnia utwór o tematyce biblijnej od mitologii - analizując film, czynnie posługuje się terminami: reżyser, aktor, scenariusz - podaje tytuły przynajmniej trzech adaptacji filmowych tematykę i język - potrafi wytłumaczyć różnice między autorem a narratorem - wyjaśnia funkcję środków stylistycznych w wierszu - dostrzega różnicę między instrukcją a przepisem - wyjaśnia różnicę między utworem literackim a jego filmową adaptacją - wymienia podstawowe gatunki filmowe wartości tekstów literackich - omawia charakterystyczne elementy: mitu, bajki, legendy, opowieści biblijnej - wyjaśnia różnicę między filmem dokumentalnym, fabularnym i animowanym - czynnie posługuje się terminami: scenarzysta, producent, kostiumolog, charakteryzator, scenograf, dubbing, kaskader, statysta, plan, scena, ujęcie, operator Pisanie - potrafi ułożyć swój plan dnia - redaguje krótkie formy użytkowe - odróżnia teksty reklamowe od tekstów literackich - sporządza krótką notatkę na dowolny temat - buduje zdania pojedyncze i złożone -redaguje plan na podstawie opowiadania - przekształca dialog na wypowiedź ciągłą - odróżnia sprawozdanie od streszczenia - redaguje dłuższe formy użytkowe - układa plan szczegółowy - tworzy opowiadanie twórcze i odtwórcze - redaguje opowiadanie z użyciem dialogu - potrafi zredagować sprawozdanie z różnych wydarzeń - odróżnia i podaje wyróżniki przepisu i instrukcji - sporządza notatkę w postaci schematu, tabeli, wykresu - tworzy opowiadanie twórcze i odtwórcze, sprawozdanie z zachowaniem reguł ortograficznych, interpunkcyjnych i gramatycznych - tworzy teksty poetyckie, w tym bajki - potrafi stworzyć reklamę i własny komiks - przekształca komiks w opowiadanie z dialogiem 11
Odniesienie do podstawy programowej -Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. -Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych. -Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, w tym równoważniki zdań i zdania. -Terminy: bohater, wątek, akcja, autor, narrator, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. -Pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm. -Różnice między językiem potocznym a językiem literatury oraz językiem regionu. Nauka o języku Doskonalenie umiejętności nabytych w klasie IV Formy porozumiewania się Czasownik - używa słowa przepraszam - odróżnia przeprosiny od innego rodzaju wypowiedzi - stosuje formy grzecznościowe -wymienia okoliczności składania życzeń - odróżnia list od e-maila - prowadzi rozmowę telefoniczną - wskazuje tryby czasownika - używa formy prostej i złożonej czasu przyszłego - odróżnia prawdę od kłamstwa - rozpoznaje nieprawdę w wypowiedziach - stosuje formy grzecznościowe w przekazie pisemnym - odróżnia czasowniki dokonane od niedokonanych - rozpoznaje intencję mówiącego - wymienia stałe elementy zaproszenia - poprawnie stosuje tryby czasownika w zdaniach - poprawnie zapisuje cząstki: -bym, -byś, -by - wskazuje różnice między przekazem ustnym a pisemnym. - używa czasowników dokonanych i niedokonanych w zależności od charakteru wypowiedzi Rzeczownik - rozróżnia rzeczowniki pospolite i własne, żywotne i nieżywotne, osobowe i nieosobowe - używa rzeczowników w zdaniu - rozpoznaje rzeczowniki odczasownikowe - potrafi zastosować rzeczowniki pospolite i własne, żywotne i nieżywotne, osobowe i nieosobowe w zdaniach - tworzy rzeczowniki od czasowników 12
Przymiotnik - określa formy przymiotnika - odróżnia rodzaje przymiotników Przysłówek - potrafi odnaleźć przysłówki w zdaniu - odróżnia przysłówki nieutworzone od przymiotników od przysłówków utworzonych od przymiotników - dostrzega związek przymiotnika z rzeczownikiem - używa w zdaniach przymiotników w rodzaju męskoosobowym i niemęskoosobowym - tworzy samodzielnie przysłówki od przymiotników - potrafi ustalić, na czym polega związek przymiotnika z rzeczownikiem - poprawnie używa przysłówków oznaczających sposób, miejsce i czas Liczebnik Zdanie - odróżnia liczebnik od innych części mowy - zauważa różnicę między zdaniem a równoważnikiem zdania - wskazuje różnicę między zdaniem pojedynczym a złożonym Związki wyrazów - wskazuje w zdaniu związki wyrazowe Części zdania - potrafi dopasować i podmiot pod względem formy i znaczenia - używa liczebników w zdaniu - rozróżnia liczebniki główne, porządkowe, ułamkowe i zbiorowe - rozróżnia zdania złożone współrzędnie i podrzędnie - oddziela przecinkiem współrzędne składniki zdania - potrafi odszukać w zdaniach wyrazy łączące się w związki - rozwija zdania poprzez dodawanie do podmiotu i orzeczenia: przydawek, dopełnień i okoliczników - dostrzega związki pomiędzy liczebnikiem a rzeczownikiem - odmienia liczebniki - potrafi przekształcić zdania na równoważniki zdań i odwrotnie - wyodrębnia zdania składowe w zdaniach złożonych - odczytuje ze zdań i równoważników intencje nadawcy - rozróżnia wyraz nadrzędny i podrzędny - stosuje liczebniki ułamkowe - potrafi zastosować liczebniki zbiorowe w zdaniach - przekształca zdania pojedyncze na złożone i odwrotnie - tworzy zdania złożone współrzędnie i podrzędnie - przedstawia na wykresie zdania złożone współrzędnie i podrzędnie - przedstawia graficznie związki wyrazów - wskazuje związki współrzędne - potrafi sporządzić wykres zdania - sporządza wykres zdania, nazywając wszystkie części zdania 13
Litery i głoski - odróżnia głoskę od litery - wyjaśnia znaczenie wyrazów utworzonych poprzez wymianę głosek Formy wypowiedzi - wyróżnia najważniejsze elementy sprawozdania - potrafi skonstruować proste przepisy - odróżnia plan szczegółowy od ramowego - potrafi napisać plan dnia - wyszukuje najważniejsze wydarzenia w utworze - odróżnia przepis od instrukcji - odróżnia narrację pierwszoosobową od trzecioosobowej - samodzielnie potrafi zebrać informacje do napisania sprawozdania - przekształca plan ramowy w plan szczegółowy - umiejętnie pisze wstęp, rozwinięcie i zakończenie w określonej formie wypowiedzi - stosuje narrację pierwszosobową i trzecioosobową - pisze streszczenie na podstawie planu - opisuje krajobraz i dzieło sztuki - potrafi skonstruować opis postaci - tworzy nowe wyrazy poprzez zamianę głosek: ustnej na nosową, twardej na miękką, dźwięcznej na bezdźwięczną - pisze sprawozdania z autentycznych wydarzeń - konstruuje instrukcję - tworzy plan na podstawie opowiadania - przekształca plan w opowiadanie - prawidłowo zapisuje dialog w opowiadaniu - pisze streszczenie na podstawie opowiadania - poprawnie akcentuje różne formy danego wyrazu - podaje cel stosowania planu -wplątuje dialog w opowiadanie - tworzy opowiadanie na podstawie komiksu - ukazuje uczucia w opisie przeżyć wewnętrznych - pisze poprawnie pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym i gramatycznym Odniesienie do podstawy programowej -Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby rozpoznawania intencji wypowiedzi. -Odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne. -Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, w tym zdania i równoważniki zdań. -Związki wyrazów w zdaniu, w tym rola podmiotu i orzeczenia. -Związki znaczeniowe między wyrazami. -Rodzaje głosek. -Akcent wyrazowy, intonacja. 14
Ortografia i interpunkcja Doskonalenie umiejętności nabytych w klasie IV Ortografia Interpunkcja - poprawnie zapisuje cząstki trybu przypuszczającego - oddziela przecinkiem jednorodne człony zdania - wskazuje zasady pisowni nie z różnymi częściami mowy - wstawia przecinek przed powtórzonym spójnikiem - poprawnie zapisuje i, j po spółgłoskach i samogłoskach - poprawnie zapisuje rzeczowniki z zakończeniami : -arz, -erz, -aż, -eż -poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne w zdaniach pojedynczych i złożonych - poprawnie zapisuje liczebniki i przymiotniki złożone - poprawnie zapisuje i,j po spółgłoskach i samogłoskach - poprawnie stosuje interpunkcję w wypowiedziach pisemnych SZCZEGÓŁOWE OSIĄGNIĘCIA KLASA VI Cele kształcenia Przewidywane osiągnięcia ucznia konieczne podstawowe rozszerzające dopełniające dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry Kształcenie literacko- kulturowe Doskonalenie umiejętności nabytych w klasach IV i V Słuchanie - koncentruje się na słuchaniu rozmaitych wypowiedzi - podejmuje próbę oceny wypowiedzi swojej i innych - rozróżnia mowę i tło akustyczne - odróżnia intencje nadawcy na podstawie barwy i siły głosu - uzupełnia wypowiedź niepełną - rozróżnia mowę i tło akustyczne - słucha wypowiedzi krytycznie - wskazuje błędy w wypowiedziach innych osób 15
Mówienie Czytanie - dostosowuje wypowiedz do sytuacji oficjalnych i nieoficjalnych - opisuje postać - podejmuje próbę przeprowadzenia wywiadu z osobą rzeczywistą - zna słownictwo związane z teatrem, filmem, muzyką, malarstwem - recytuje fragmenty wierszy - określa dosłowne znaczenie tekstu - wymienia środki stylistyczne i próbuje odszukać je w tekście - dostrzega różnice między językiem literackim a językiem innych komunikatów w tym języka potocznego - opisuje postać, pogłębiając opis o elementy charakterystyki - cytuje fragmenty tekstu w celu argumentacji - przeprowadza krótki wywiad z osobą rzeczywistą - posługuje się słownictwem związanym z teatrem, filmem, muzyką, malarstwem - wypowiada się na temat fotografii, rysunku, obrazu, komiksu, filmu, spektaklu teatralnego - recytuje wiersze i fragmenty prozy - rozpoznaje środki stylistyczne, w tym przenośnię - odróżnia rymy męskie od żeńskich - dostosowuje swoją wypowiedz do określonego adresata - charakteryzuje bohatera literackiego i podejmuje próbę oceny jego postępowania - przeprowadza wywiad z osobą rzeczywistą - wyjaśnia znaczenie terminów literackich, filmowych, teatralnych przewidzianych w programie nauczania - recytuje tekst literacki, przestrzegając większość zasad recytacji - analizuje tekst, posługując terminami i pojęciami zapisanymi w podstawie programowej -nazywa rodzaje rymów np. - swobodnie wypowiada się w różnych sytuacjach z uwzględnieniem przejrzystości intencji, precyzją znaczeniową i adekwatnym do sytuacji nacechowaniem emocjonalnym - omawia motywy postępowania bohatera literackiego, wykorzystując odpowiednie fragmenty tekstu na potwierdzenie swoich racji - przeprowadza wywiad z osobą fikcyjną - wypowiada się na temat grafiki tekstu publicystycznego, audycji telewizyjnej, słuchowiska radiowego z uwzględnieniem poznanej terminologii - płynnie i z odpowiednią artykulacją, dykcją, akcentowaniem i tempem mówienia recytuje dowolny tekst - określa przenośne i symboliczne znaczenie tekstu kultury - analizując tekst, 16
- wskazuje rymy w wierszu - wyszukuje elementy świata przedstawionego - zna odmiany powieści - odróżnia język potoczny od literackiego - nazywa środki masowego przekazu - określa rodzaje czasopism ze względu na częstotliwość ukazywania się, ( dziennik, tygodnik, miesięcznik, kwartalnik) - określa elementy świata przedstawionego - omawia różnicę między powieścią współczesną a historyczną - odróżnia tekst literacki od naukowego i publicystycznego - zna podstawowe funkcje środków masowego przekazu dokładna, niedokładne, parzyste, okalające - określa typ narracji - odnajduje w tekście wątek główny i wątki poboczne - rozpoznaje i nazywa cechy typowe dla powieści podróżniczo - przygodowej - zna główne gatunki publicystyczne - wymienia najważniejsze gatunki prasowe - korzysta ze Słownika frazeologicznego - dostrzega typowe elementy języka tekstów nacechowanych emocjonalnie swobodnie posługuje się terminami i pojęciami z podstawy programowej - odróżnia alegorię od symbolu - określa funkcje: epitetów, porównań, uosobień, metafor - rozpoznaje i nazywa cechy typowe dla powieści obyczajowej i fantasy - rozpoznaje i nazywa różnice między tekstem literackim, naukowym i publicystycznym Pisanie - pyta i odpowiada, potwierdza i zaprzecza, prosi i poleca, potwierdza i zaprzecza, przyrzeka i obiecuje, zachęca i zniechęca, współczuje, wątpi, odmawia, żartuje, - redaguje kartkę z pamiętnika - zapisuje poprawnie dialog -z pomocą nauczyciela redaguje list oficjalny - redaguje fragment dziennika - pisze krótką wypowiedz zawierającą element oceny przedstawienia teatralnego - tworzy opis z elementami charakterystyki postaci rzeczywistej i literackiej - podejmuje próbę stworzenia listu oficjalnego - dostosowuje zapis do formy wypowiedzi - formułuje wypowiedzi zgodnie z intencją - redaguje list oficjalny, poprawnie zapisując zwrot do adresata i zwroty grzecznościowe - wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą - tworzy notatkę w postaci streszczenia; - przeprowadza wywiad i zapisuje go, popełniając nieliczne błędy - tworzy kartkę z pamiętnika poprawną pod względem ort., int. i jęz. - przeprowadza i zapisuje wywiad - formułuje wypowiedzi zgodnie z intencją, podając odpowiednią argumentację i wyciągając trafne wnioski - pisze charakterystykę osoby rzeczywistej i postaci literackiej - tworzy notatkę w postaci mapy mentalnej - redaguje dziennik, wywiad poprawne pod względem ort., jęz., int. - adaptuje krótkie opowiadanie bądź 17
- buduje wypowiedź o trójdzielnej kompozycji z drobnymi potknięciami fragment powieści na scenariusz teatralny -podejmuje próbę napisania recenzji spektaklu teatralnego - buduje wypowiedź o trójdzielnej kompozycji z zachowaniem reguł ort., int., jęz. Odniesienie do podstawy programowej - pojęcie nadawcy i odbiorcy - sposoby rozpoznawania intencji wypowiedzi( np. pytam, odpowiadam, informuję, proszę ) - właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych - terminy związane z przekazami ikonicznymi radiem, telewizją, filmem, teatrem i prasą - różnice między językiem potocznym a językiem literatury oraz językiem regionu - pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm - terminy: wątek, autor, akcja, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja Nauka o języku Doskonalenie umiejętności nabytych w klasach IV i V Formy porozumiewania się Czasownik - zna zasady kulturalnej dyskusji - szanuje poglądy innych osób - słucha odczytów innych osób - odróżnia żart od kłamstwa - składa obietnice i je dotrzymuje - współredaguje tekst krótkiego wystąpienia - nazywa i rozpoznaje formę osobową czasownika i nieosobową w postaci bezokolicznika - umiejętnie zadaje pytania - podejmuje próbę sformułowania argumentów - redaguje krótkie przemówienie - nazywa i rozpoznaje nieosobowe formy czasownika zakończone na: - no, - to - aktywnie uczestniczy w dyskusji, uzasadniając swe racje - tworzy przemówienie - umiejętnie dobiera słownictwo przy potwierdzaniu i zaprzeczaniu - operuje wiedzą i umiejętnościami zdobytymi w cyklu lekcji o czasowniku - przeprowadza dyskusję - ciekawie przedstawia słuchaczom swoje przemówienie - szuka odpowiedzi na wszystkie zadane mu pytania - analizuje informacje, które niosą poszczególne kategorie gramatyczne czasownika 18
Rzeczownik - odmienia rzeczowniki - wskazuje temat i końcówkę fleksyjną Przymiotnik - stopniuje przymiotniki - wskazuje różnice między stopniami: równym, wyższym i najwyższym - stosuje wypowiedziach formy przymiotnika w stopniach: równym, wyższym i najwyższym Przysłówek - stopniuje przysłówki - tworzy przysłówki od przymiotników - wskazuje różnice między stopniami: równym, wyższym i najwyższym Liczebnik - wymienia rodzaje liczebnika - rozpoznaje rodzaje liczebnika Zaimek Przyimek i spójnik Zdanie - odróżnia zaimki od innych części mowy - rozpoznaje spójniki i przyimki - prawidłowo stawia przecinek przed powtórzonym spójnikiem - wyodrębnia wszystkie części zdania - przekształca zdania pojedyncze na złożone i odwrotnie - wyjaśnia pojęcia: zaimek rzeczowny, przymiotny, liczebny i przysłowny - zastępuje różne części mowy zaimkami - stosuje spójniki w zdaniach pojedynczych i złożonych - rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie - rozróżnia rodzaje zdań złożonych współrzędnie - podaje rzeczowniki mające tylko formę liczby pojedynczej lub tylko liczby mnogiej - odmienia rzeczownik ;;przyjaciel - odróżnia stopniowanie regularne od opisowego i nieregularnego - odróżnia stopniowanie regularne od nieregularnego - zna przysłówki, które nie podlegają stopniowaniu - stosuje wszystkie typy liczebnika w zdaniach - objaśnia zasady stosowania liczebników zbiorowych - stosuje różne formy zaimków - odmienia zaimki - stosuje przyimki w związkach wyrazowych - wie, czym jest wyrażenie przyimkowe - stosuje zasady interpunkcji przed spójnikami - buduje zdania z różnymi typami podmiotów i orzeczenia - uwzględnia szyk przydawki w zdaniu - odmienia rzeczowniki typu: sędzia, Amerykanin - wyjaśnia, dlaczego niektóre przymiotniki nie podlegają stopniowaniu - tworzy związki frazeologiczne z przymiotnikami - określa, które przysłówki nie podlegają stopniowaniu - poprawnie zapisuje liczebniki wielowyrazowe - objaśnia zasady stosowania dłuższych i krótszych form zaimka - poprawnie zapisuje przyimki złożone - stosuje poprawne orzeczenia w zdaniu z podmiotem szeregowym 19
Słowotwórstwo Formy wypowiedzi - odróżnia wyrazy podstawowe i pochodne - nazywa rodzaje formantów - odróżnia list oficjalny od prywatnego - podaje sytuacje, w których stosujemy list oficjalny - konstruuje zwięzłe wypowiedzi - rozróżnia zdrobnienia i zgrubienia - podejmuje próbę tworzenia wyrazów pochodnych za pomocą formantówdefiniuje wyrazy pokrewne i rodzinę wyrazów - ukazuje różnice między reklamą w formie ilustracji a reklamą pisaną - sporządza notatkę z lekcji - określa różnice między opisem postaci a charakterystyką - wymienia elementy charakterystyki - stosuje akapity Odniesienie do podstawy programowej - pojęcie nadawcy i odbiorcy, sposoby rozpoznawania intencji wypowiedzi - odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne - wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, w tym zdania i równoważniki zdań - budowa słowotwórcza wyrazów - właściwości opowiadania, dialogu i opisu oraz pozostałych form użytkowy Ortografia i interpunkcja Doskonalenie umiejętności nabytych w klasach IV i V - rozpoznaje zdania bezpodmiotowe - odczytuje informacje o zabarwieniu uczuciowym - wykonuje wykresy poszczególnych rodzajów zdań - oddziela podstawę słowotwórczą od formantu - wskazuje wyrazy będące np. zgrubieniami, zdrobnieniami, nazwami czynności - tworzy wyrazy pochodne za pomocą formantów - stosuje odpowiednie formy grzecznościowe podczas pisania listu oficjalnego - określa wpływ reklamy na jej odbiorców - podejmuje próbę scharakteryzowania postaci rzeczywistej i literackiej - wskazuje oboczności w podstawie słowotwórczej - ukazuje na wykresie pokrewieństwa w rodzinie wyrazów - charakteryzuje postać rzeczywistą i literacką - pisze autocharakterystykę - wyraża własne zdanie w wypracowaniu Ortografia - prawidłowo zapisuje tytuły książek - stosuje pisownię ó - stosuje zasady pisowni nie z różnymi częściami mowy - przestrzega zasad pisowni nie zaimkami oraz z przymiotnikami przysłówkami w stopniu wyższym - objaśnia pisownię wybranych 20
Interpunkcja w zakończeniach: - ówna, - ówka - poprawnie przenosi wyrazy zawierające przedrostek - poprawnie zapisuje liczebniki proste - z nieznaczną pomocą nauczyciela stosuje większość zasad poznanych w klasach IV i V - poprawnie zapisuje liczebniki ułamkowe - stosuje poznane zasady interpunkcji i najwyższym - poprawnie zapisuje liczebniki złożone - poprawnie zapisuje przedrostki typu: roz-, bez-, wes-, wez- - poprawnie zapisuje zakończenia wyrazów typu: -dzki, -cki; -dztwo, - ctwo; - stwo; -ski - poprawnie stosuje zasady pisowni i, j po przedrostkach zakończonych na spółgłoskę - objaśnia funkcje pełnione w tekście przez znaki interpunkcyjne - poprawnie stosuje poznane zasady przedrostków i zakończeń wyrazów - bezbłędnie stosuje w swych pracach pisemnych poznane znaki interpunkcyjne Sposoby sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów. W zakresie pisania: dyktando test językowy praca klasowa sprawdzająca umiejętność redagowania różnych form wypowiedzi 2 x w semestrze praca domowa ćwiczenia językowe kartkówki z trzech ostatnich lekcji W zakresie czytania: test rozumienia tekstu literackiego i nieliterackiego test techniki czytania wg potrzeb W zakresie mówienia: ocena za odpowiedź na lekcji 21
wygłaszanie tekstów (liryka, epika) prezentacja np. projektów indywidualnych i grupowych Kryteria oceniania I. Dyktanda Ocena bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający niedostateczny Liczba błędów ortograficznych bezbłędnie; 1 błąd drugorzędny 1-2 błędy 3 błędy 4 błędy 5 i więcej błędów II. Wygłaszanie tekstów lirycznych bądź epickich 1. Pamięciowe opanowanie utworu. 2. Zrozumienie tekstu. 3. Interpretacja uczuciowa. 4. Intonacja, akcenty. 5. Postawa, zachowanie recytatora. L.p. 0 pkt. 1 pkt. 2 pkt. 1. 2. 3. 4. 5. Uczniowie wspólnie z nauczycielem oceniają recytacje kolegów i koleżanek z klasy. Proponują punkty w skali 0-2 za każde z wymienionych wyżej kryteriów. Maksymalnie uczeń może zdobyć 10p. celujący - 10p. bardzo dobry- 9p. dobry- 7-8p. dostateczny- 6p. dopuszczający- 3-5p. 22
III. Prowadzenie zeszytu przedmiotowego. Ocena Kryteria bardzo dobry - zeszyt bardzo staranny - pełne notatki i prace domowe - brak błędów( szczególnie ortograficznych) - brak błędów przy przepisywaniu dobry - zeszyt staranny - pełne notatki i prace domowe - nieliczne błędy - brak błędów przy przepisywaniu z tablicy dostateczny - zeszyt w miarę staranny - niewielkie braki w notatkach - liczne błędy, także przy przepisywaniu dopuszczający - zeszyt niestaranny - znaczne braki w notatkach - liczne błędy przy przepisywaniu niedostateczny - zeszyt niestaranny - brak notatek - bardzo duża liczba błędów 23
IV. Prezentacja indywidualna Kryteria uporządkowanie myśli zrozumiałość formułowanych myśli poprawność językowa głos pewny i wyraźny kontakt wzrokowy ze słuchaczami oszczędna gestykulacja i mimika robienie pauz dla efektu dobra dykcja i wymowa wyważanie tempa mówienia zwracanie uwagi na reakcję słuchaczy Punkty 0-1 0-1 0-2 0-1 0-1 0-1 0-1 0-1 0-1 0-1 Ocenę pozytywną może otrzymać uczeń, który uzyska co najmniej 5p. Prezentacje oceniają uczniowie z nauczycielem. Uczniowie uzasadniają przyznawaną ilość punktów. Bazując na powyższych kryteriach wskazują pozytywy i błędy popełnione w prezentacjach. Przy ocenie bierzemy pod uwagę możliwości dziecka. V. Prace pisemne dłuższa wypowiedź pisemna, np. opowiadanie/ opowiadanie z dialogiem Treść 3 pkt. Uczeń: konsekwentnie tworzy świat przedstawiony z różnorodnych elementów, uplastycznia je; układa wydarzenia w logicznym porządku, zachowując ciąg przyczynowo skutkowy; konsekwentnie posługuje się wybraną formą narracji; dynamizuje akcję; wprowadza dialog; urozmaica wypowiedź. 2 pkt. Uczeń: tworzy świat przedstawiony, ale niekonsekwentnie lub nie uplastycznia go; lub nie układa wydarzeń w logicznym porządku; lub niekonsekwentnie posługuje się wybraną forma narracji; lub nie dynamizuje akcji; wprowadza dialog. 1 pkt. Uczeń: tworzy świat przedstawiony, ale informacje o jego elementach są ogólnikowe; niekonsekwentnie stosuje wybraną formę narracji; tworzy tekst w większości uporządkowany. 0 pkt. Uczeń pisze pracę na inny temat lub w innej formie. Skala oceniania elementów jakości języka wspólna dla wszystkich form wypowiedzi Styl 1 pkt. Sty konsekwentny, dostosowany do formy wypowiedzi. 0 pkt. Styl niekonsekwentny lub niedostosowany do formy wypowiedzi. Język 1 pkt. Dopuszczalne 4 błędy (fleksyjne, składniowe, leksykalne, frazeologiczne). 0 pkt. Więcej niż 4 błędy (fleksyjne, składniowe, leksykalne, frazeologiczne). 24
Ortografia 1 pkt. Dopuszczalne 2 błędy. 0 pkt. Więcej 2 błędy. Interpunkcja 1 pkt. Dopuszczalne 3 błędy. 0 pkt. Więcej 3 błędy. Dłuższa wypowiedź pisemna- kartka z pamiętnika Treść 3 pkt. Uczeń: z własnej perspektywy przedstawia np. wydarzenie, sytuację; prezentuje opinie, przemyślenia, refleksje; konsekwentnie stosuje narrację pierwszoosobową; stosuje czas przeszły; tworzy tekst logicznie uporządkowany; tworzy wypowiedź rozwiniętą, bogatą treściowo. 2 pkt. Uczeń: z własnej perspektywy przedstawia np. wydarzenie, sytuację; prezentuje opinie, przemyślenia, refleksje; niekonsekwentnie stosuje narrację pierwszoosobową; lub nie stosuje czas przeszły; lub nie tworzy tekst logicznie uporządkowany; lub nie tworzy wypowiedzi rozwiniętej, bogatej treściowo. 1 pkt. Uczeń: z własnej perspektywy przedstawia np. wydarzenie, sytuację; prezentuje opinie, przemyślenia, refleksje, ale informacje są ogólnikowe; niekonsekwentnie stosuje narrację pierwszoosobową; nie zachowuje dystansu czasowego. 0 pkt. Uczeń pisze pracę na inny temat lub w innej formie. Dłuższa wypowiedź pisemna- wpis w dzienniku Treść 3 pkt. Uczeń: prezentuje z własnej perspektywy aktualne wydarzenia i/lub, sytuację,, przemyślenia, uczucia, refleksje; konsekwentnie stosuje narrację pierwszoosobową; określa datę/dzień wpisu; tworzy tekst logicznie uporządkowany; tworzy wypowiedź rozwiniętą, bogatą treściowo. 2 pkt. Uczeń: prezentuje z własnej perspektywy aktualne wydarzenia i/lub, sytuację, przemyślenia, uczucia, refleksje; konsekwentnie stosuje narrację pierwszoosobową; nie stosuje czasu przeszłego; lub nie tworzy tekstu logicznie uporządkowanego; lub nie tworzy wypowiedź rozwiniętą, bogatą treściowo. 1 pkt. Uczeń: prezentuje wydarzenia i/lub sytuację z własnej perspektywy; niekonsekwentnie stosuje narrację pierwszoosobową; nie określa daty/dnia wpisu; tworzy tekst w większości uporządkowany. 0 pkt. Uczeń pisze pracę na inny temat lub w innej formie. Dłuższa wypowiedź pisemna- list oficjalny Treść 3 pkt. Uczeń: pisze wypowiedź, zachowując formalne wyróżniki listu (podaje miejscowość, datę, dane adresowe nadawcy i adresata); określa cel listu i tworzy wypowiedź rozwiniętą, bogatą treściowo; stosuje zwroty do adresata dostosowane do oficjalnej sytuacji komunikacyjnej; zaczyna i kończy list właściwymi zwrotami grzecznościowymi; zachowuje układ graficzny odpowiedni dla listu. 25
2 pkt. Uczeń: pisze wypowiedź, pomijając niektóre formalne wyróżniki listu (podaje tylko dane adresowe nadawcy i adresata); określa cel listu, ale nie tworzy wypowiedzi rozwiniętej; lub nie stosuje zwrotów do adresata dostosowanych do oficjalnej sytuacji komunikacyjnej; lub nie zaczyna i nie kończy list właściwymi zwrotami grzecznościowymi; lub nie zachowuje układu graficznego odpowiedniego dla listu. 1 pkt. Uczeń: pisze wypowiedź, pomijając niektóre formalne wyróżniki listu (np. podaje tylko dane adresowe nadawcy); określa cel listu; stosuje zwroty do adresata odpowiednie do oficjalnej sytuacji komunikacyjnej. 0 pkt. Uczeń pisze pracę na inny temat lub w innej formie. Dłuższa wypowiedź pisemna- sprawozdanie Treść 3 pkt. Uczeń: podaje informacje o czasie, miejscu, celu, przebiegu oraz uczestnikach relacjonowanego zdarzenia; prezentuje wydarzenia w kolejności chronologicznej; używa czasowników w czasie przeszłym i wykorzystuje słownictwo oddające relacje czasowe; logicznie i spójnie wiąże poszczególne części pracy. 2 pkt. Uczeń: podaje informacje o czasie, miejscu, celu, przebiegu oraz uczestnikach relacjonowanego zdarzenia; prezentuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, ale nie używa czasowników w czasie przeszłym lub nie wykorzystuje słownictwo oddające relacje czasowe; tworzy tekst w większości uporządkowany. 1 pkt. Uczeń: pomija większość informacji dotyczących relacjonowanego zdarzenia; niekonsekwentnie stosuje formy gramatyczne czasowników; zachowuje spójność w części pracy. 0 pkt. Uczeń pisze pracę na inny temat lub w innej formie. Dłuższa wypowiedź pisemna- opis postaci, przedmiotu, krajobrazu Treść 3 pkt. Uczeń: szczegółowo przedstawia obiekt opisu, np. opisuje postać; wyodrębnia i nazywa reprezentatywne elementy obiektu; wyraża swój stosunek do przedmiotu pośrednio lub bezpośrednio; logicznie i spójnie wiąże poszczególne części pracy. 2 pkt. Uczeń: ogólnie przedstawia obiekt, np. opisuje postać; wyodrębnia i nazywa wybrane elementy obiektu; nie wyraża swojego stosunku do przedmiotu opisu; lub nie tworzy tekstu spójnego. 1 pkt. Uczeń: przedstawia tylko wybrane elementy obiektu opisu; zachowuje spójność w części pracy; tworzy pracę ubogą treściowo. 0 pkt. Uczeń pisze pracę na inny temat lub w innej formie. VI. Testy językowe oraz kulturowo - literackie Procenty Ocena 0-29% niedostateczny 26
30-50% dopuszczający 51-74% dostateczny 75-90% dobry 91-100% bardzo dobry 100% oraz bezbłędnie wykonane zadanie dodatkowe, celujący którego realizacja wymaga od ucznia wiedzy i umiejętności wykraczających poza program nauczania danej klasy Sposoby poprawiania wyników niekorzystnych. Zakłada się, że: poprawić można każdą ocenę z prac pisemnych w terminie wyznaczonym przez nauczyciela, najpóźniej tydzień po sprawdzeniu i omówieniu wyników; poprawić można także ocenę ustną z wyjątkiem prezentacji; poprawić ocenę można tylko raz; oceny za wypowiedź ustną bądź pracę poprawioną wpisywane są do dziennika; uczniowie, którzy nie pisali pracy klasowej, sprawdzianu czy dyktanda z powodu nieobecności na zajęciach, muszą je pisać w terminie poprawkowym wyznaczonym przez nauczyciela; uczeń nie może poprawić ocen na tydzień przed posiedzeniem klasyfikacyjnym OBNIŻENIE POZIOMU WYMAGAŃ W ZAKRESIE PRAC PISEMNYCH Z JĘZYKA POLSKIEGO. Dotyczy uczniów z klas IV VI posiadających orzeczenie poradni psychologiczno- pedagogicznej w zakresie dysortografii oraz dysleksji. Wobec ucznia posiadającego opinię bądź orzeczenie poradni psychologiczno pedagogicznej stosowany jest obniżony poziom wymagań. Szczególną uwagę zwraca się na zaangażowanie i wysiłek ucznia włożone w realizację zadań. I. Dyktanda: - uczeń pisze tekst dyktanda taki, jak pozostali uczniowie, jednak jego praca nie podlega ocenie, a służy wskazaniu sfer ortografii, które powinny być uczynione przedmiotem ćwiczeń; 27
- uczeń powinien znać zasady ortografii przewidziane programem nauczania w danej klasie; - uczeń oceniany jest za poprawność zapisania uprzednio opracowanego zestawu wyrazów w obrębie danej trudności ortograficznej (zestaw obejmuje10 słów) oraz za znajomość zasad ortografii. Sposób oceniania przedstawia się następująco: bardzo dobry zapisuje z pamięci bezbłędnie co najmniej 9 słów dobry - zapisuje z pamięci bezbłędnie co najmniej 8 słów dostateczny - zapisuje z pamięci bezbłędnie co najmniej 5 słów dopuszczający przepisuje bezbłędnie zestaw 10 słów z trudnością ortograficzną niedostateczny nie potrafi bezbłędnie przepisać zestawu wyrazów II. Wypracowania: - liczne błędy ortograficzne, jak również leksykalne, dotyczące zniekształcenia zapisu graficznego wyrazu, nie są brane pod uwagę przy ocenie pracy, lecz służą jako materiał do indywidualnych ćwiczeń ucznia. Postanowienia końcowe: - oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców (prawnych opiekunów). Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne uczeń i jego rodzice (prawni opiekunowie) otrzymują do wglądu podczas zajęć lekcyjnych, wywiadówek oraz comiesięcznego dyżuru pełnionego przez nauczyciela tzw. otwarte środy dla rodziców; - na prośbę ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel ustalający ocenę, uzasadnia ją; - sposób informowania rodziców i uczniów o propozycjach ocen śródrocznych i końcoworocznych oraz zagrożeniach ocenami niedostatecznymi odbywa się zgodnie ze statutem szkoły; - nie ocenia się ucznia po dłuższej, usprawiedliwionej nieobecności w szkole. Uczeń zobowiązany jest do zaliczenia zaległego materiału w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 28