SCENARIUSZ LEKCJI Temat: Das Theaterstück Rumpelstilzchen Poziom: szkoła podstawowa, klasa VI Cele: Uczniowie znają tytuły najbardziej znanych baśni Braci Grimm; potrafią wywnioskować z kontekstu znaczenie wybranych słów/zwrotów ułatwiających zrozumienie treści bajki Rumpelstilzchen; rozumieją selektywnie scenariusz bajki; utrwalają zwrot Ich möchte werden; wybierają dla siebie role. Media/materiały: rekwizyty*, płyta CD, podręcznik und so weiter dla klasy VI, arkusze pracy Czas: 45 min. Autor: Halina Wachowska (edukator WSzPWN) Przebieg: Krok 1 Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę baśni. Prezentuje foliogram (Jeśli brak projektora, zapisuje treści z foliogramu na tablicy) i zwraca się do uczniów z pytaniem, który z autorów napisał wymienione tu bajki. Rumpelstilzchen Hänsel und Gretel Aschenputtel Märchen von A) Jan Brzechwa B) Thomas Mann C) Gebrüdern Grimm Rotkäppchen Schneewittchen Der Wolf und die sieben Geißlein Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN
Prosi o powtórzenie kolejnych tytułów bajek braci Grimm (najpierw chóralnie, potem indywidualnie). Następnie daje uczniom Arkusz pracy 1 z poleceniem wykonania zadania 1 w czteroosobowych grupach. Aufgabe 1. Ordne den Bildern die Titel der Märchen zu. Przyporządkuj do obrazków tytuły bajek. A. Hänsel und Gretel B. Rumpelstilzchen C. Aschenputtel D. Rotkäppchen E. Dornröschen F. Die Bremer Stadtmusikanten Po zaprezentowaniu przez przedstawiciela każdej grupy wyników pracy nauczyciel oznajmia, że w tym roku przedstawiona zostanie bajka Rumpelstilzchen, która jest bardzo znana w Niemczech, choć mniej popularna wśród polskich dzieci. Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN
Krok 2 Uczniowie wykonują kolejno poniższe ćwiczenia i wnioskują na ich podstawie znaczenie słówek/zwrotów istotnych dla zrozumienia bajki: spinnen, der Zauberspruch, Wolle zu Gold spinnen, etwas in etwas verwandeln. Aufgabe 2. Wer oder was ist das? Verbinde die Bilder mit den passenden Vokabeln. Kto lub co to jest? Połącz ilustracje ze słówkami. die Spule die Wolle die Spinnerin Sybille das Männchen Aufgabe 3. Was trifft zu? Wähle A, B oder C. Co jest właściwe? Wybierz A, B lub C. 1. Die Spinnerin A. spinnt die Wolle. B. schreibt Comics. C. schwimmt im See. 2. Simsalabim ist A. ein Zauberspruch. B. eine Sportart. C. ein Geschenk. 3. Nur ein Zauberspruch hilft mir in dieser Situation: A. Ich muss Wolle zu Gold spinnen. B. Ich soll mich waschen. C. Ich möchte mein Pausenbrot essen. Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN
Nauczyciel układa na stoliku kilka rekwizytów*, wśród nich wełnę i przedmiot w kolorze złota. Wymienia kolejno nazwy rekwizytów i prosi uczniów o ich chóralne powtórzenie celem utrwalenia. Przykrywa je suknem, następnie oznajmia: Wir zaubern jetzt. Ich sage einen Zauberspruch und verwandle Wolle zu Gold. Wypowiada zaklęcie i wykonuje gesty typowe dla czarodzieja (np. posługuje się czarodziejską różdżką): Ich verwandle Wolle zu Gold. Simsalabim. Po wypowiedzeniu zaklęcia pokazuje coś złotego, schowawszy uprzednio wełnę. Nauczyciel zaprasza kolejno kilku uczniów do czarowania. Dla ułatwienia zapisuje na tablicy dużymi literami zdanie: Ich verwandle in Ci wypowiadają to zdanie, uzupełnione o nazwy przedmiotów, które będą przemieniane w coś innego. Uczniowie wyjmują spod sukna przedmioty: najpierw pierwszy, potem po wypowiedzeniu zaklęcia drugi. Przykładowa wypowiedź może brzmieć: Ich verwandle Brot in Käse. Może się zdarzyć, że czarownik wyjął niewłaściwie (niezgodne z wypowiedzią) przedmioty. Wtedy ktoś z klasy reaguje: Du verwandelst nicht. in. Du verwandelst doch in. Nauczyciel czuwa nad fonetyczną i merytoryczną poprawnością wypowiedzi. * Dobór rekwizytów zależy od nauczyciela. Jeśli np. chce powtórzyć przy okazji nazwy artykułów spożywczych, będą to Brot, Käse, Milch, Cola etc. Krok 3 Jako podsumowanie tej fazy ćwiczeń nauczyciel zapisuje na tablicy zwroty die Wolle spinnen, den Zauberspruch sagen, verwandeln in i prosi uczniów o zanotowanie ich w zeszytach wraz ze znaczeniem, przy czym znaczenie to podają wpierw sami uczniowie. Powyższe zwroty zastosowane zostają w zadaniu 4. Aufgabe 4. Ergänze die Lücken mit den genannten Wörtern. Uzupełnij luki podanymi wyrazami. verwandeln Sybille spinnen Zauberspruch Männchen 1. Der Müller sagt zu dem König: Sybille, meine Tochter, kann alles zu Gold... 2. Sybille kann das aber nicht, darum hilft ihr das... namens Rumpelstilzchen. 3. Rumpelstilzchen sagt den... Simsalabim und so... er Wolle in Gold. 4.... hat sehr viel Gold und kann den König heiraten. Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN
Krok 4 Nauczyciel pyta uczniów, co potrafi robić Rumpelstilzchen. (Z zadania 4 uczniowie wnioskują, że potrafi czarować.) Włącza nagranie nr 71. Zadaniem uczniów jest odtworzyć ze słuchu zaklęcie człowieczka. Aufgabe 5. Höre das Märchen. Baue aus dem Wortsalat den gehörten Zauberspruch. Posłuchaj bajki. Zbuduj z rozsypanki usłyszane czarodziejskie zaklęcie. für das Mädchen, / Simsalabim! / Simsalabim! / spinne / spinne / Spinne die Wolle / spinne! / Spinne, / Spule, / Spule, / wie der Wind! / zu Gold! Krok 5 Nauczyciel ponownie włącza nagranie 71, a zadaniem uczniów jest określenie ilości postaci występujących w bajce. Drugim zadaniem jest zastanowienie się, którą postać uczniowie chcieliby zagrać podczas przedstawienia bajki. Po zakończeniu nagrania uczniowie podają liczbę postaci. Nazywają je z pomocą nauczyciela, który zapisuje te nazwy na tablicy. Nauczyciel prosi o ich powtórzenie. Szczególną wagę przywiązuje do właściwej wymowy imienia Rumpelstilzchen. Nauczyciel zwraca się indywidualnie do uczniów z pytaniem Was möchtest du werden? Ci odpowiadają, jeśli trzeba korzystają z zapisu na tablicy. Następuje przydział wszystkich pięciu ról, w miarę możliwości zgodnie z wyrażonym życzeniem. Każda rola może być obsadzona wielokrotnie, w zależności od liczebności klasy. Powstanie zatem kilka zespołów. Nauczyciel dba o to, by przydział ról przebiegał bez konfliktów, z uwzględnieniem zdolności, obowiązkowości oraz innych ważnych przy pracy w zespole cech poszczególnych uczniów. Nauczyciel wręcza uczniom fragmenty tekstu z ich rolami. Nie dotyczy to roli Jäger. Uczniowie z tą rolą powinni przyłączyć się do innych par. Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN
Krok 6 (fakultatywnie) Nauczyciel rozcina kartki z poszczególnymi rolami (każda wypowiedź danej postaci na oddzielnym pasku) i wręcza je parom uczniów, którzy otrzymali ten sam przydział ról (Arkusz pracy 2). Włącza ponownie nagranie nr 71. Zadaniem uczniów podczas słuchania jest ułożyć paski w takiej kolejności, w jakiej usłyszeli zawartą na nich treść, a następnie sprawdzić w podręczniku na str. 66-73 poprawność wykonanej pracy. Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN
Arkusz pracy 1 Aufgabe 1. Ordne den Bildern die Titel der Märchen zu. Przyporządkuj do obrazków tytuły bajek. A. Hänsel und Gretel B. Rumpelstilzchen C. Aschenputtel D. Rotkäppchen E. Dornröschen F. Die Bremer Stadtmusikanten
Aufgabe 2. Wer oder was ist das? Verbinde die Bilder mit den passenden Vokabeln. Kto lub co to jest? Połącz ilustracje ze słówkami. die Spule die Wolle die Spinnerin Sybille das Männchen Aufgabe 3. Was trifft zu? Wähle A, B oder C. Co jest właściwe? Wybierz A, B lub C. 1. Die Spinnerin A. spinnt die Wolle. B. schreibt Comics. C. schwimmt im See. 2. Simsalabim ist A. ein Zauberspruch. B. eine Sportart. C. ein Geschenk. 3. Nur ein Zauberspruch hilft mir in dieser Situation: A. ich muss Wolle zu Gold spinnen. B. ich soll mich waschen. C. Ich möchte mein Pausenbrot essen.
Aufgabe 4. Ergänze die Lücken mit den genannten Wörtern. Uzupełnij luki podanymi wyrazami. verwandeln Sybille spinnen Zauberspruch Männchen 1. Der Müller sagt zu dem König: Sybille, meine Tochter, kann alles zu Gold... 2. Sybille kann das aber nicht, darum hilft ihr das... namens Rumpelstilzchen. 3. Rumpelstilzchen sagt den... Simsalabim und so... er Wolle in Gold. 4.... hat sehr viel Gold und kann den König heiraten. Aufgabe 5. Höre das Märchen. Baue aus dem Wortsalat den gehörten Zauberspruch. Posłuchaj bajki. Zbuduj z rozsypanki usłyszane czarodziejskie zaklęcie. für das Mädchen, / Simsalabim! / Simsalabim! / spinne / spinne / Spinne die Wolle / spinne! / Spinne, / Spule, / Spule, / wie der Wind! / zu Gold!
Arkusz pracy 2 Rola: Müller Ach, oh weh, heute ist Samstag. Heute kommt der König und ich habe kein Geld. Was mache ich? Ich bin so arm. Ich habe nur meine Tochter Sybille. Sie ist so gut und fleißig. Alles, was durch ihre Hände geht, verwandelt sich in Gold. Guten Tag Herr König! Meine Tochter Sybille ist so fleißig. Lieber Herr König, ich habe nichts. Aber, Herr König meine Tochter... Oh, oh was mache ich jetzt? Sie kann doch nichts in Gold verwandeln. Sybille, komm doch mal bitte! Der König wartet auf dich um eins in seinem Schloss. Ich weiß es nicht. Rola: Sybille Ja, Vati. Was will er von mir? Oh, ich gehe heute zum König. Was ziehe ich an? Vielleicht gibt er mir Arbeit. Ich bin so aufgeregt. Guten Tag, Herr König. Mein Vater übertreibt immer. Was wüscht Ihr von mir? Ich kann keine Wolle zu Gold spinnen. Oh je, was mache ich jetzt? Spule, Spule spinne die Wolle zu Gold!
Wer bist du? Wie heißt du? Woher kommst du? Ich habe eine Kette von meiner Mutter. Die kann ich dir geben. Du kannst wirklich Wolle zu Gold spinnen. Danke! Darf ich jetzt nach Hause? Männchen, Männchen, wo bist du? Bitte, hilf mir wieder! Ich gebe dir meinen Ring. Ich bin gerettet, das ist wirklich Gold. Morgen gehe ich heim zu meinem Vater. Darf ich jetzt nach Hause? Oh nein! Hilfe! Männchen, wo bist du? Bitte, hilf mir wieder. Ich habe nichts mehr. Ich gebe dir alle Schätze, sobald ich Königin bin. Mein erstes Kind? Gut. Einverstanden. Ich bin gerettet. Morgen werde ich Königin. Ich bin jetzt Königin, ich bin so glücklich. Ich habe ein schönes Kind. Bitte, bitte lass mir mein Kind. Gib mir doch noch eine Chance. Hm, heißt du Rolf? Oder Lukas?
Kinder helft mir! Wer kann mir helfen? Ja, du heißt vielleicht Fitzliputz oder Karl-Heinz oder Rumpelstilzchen! Ende gut, alles gut! Ich bin so glücklich! Rola: König Was höre ich? Wer verwandelt alles in Gold? Hast du das Geld für mich? Dann will ich deine Tochter sehen. Um eins warte ich auf sie. Guten Tag, bist du Sybille? Du kannst alles in Gold verwandeln so meint dein Vater. Komm, hier siehst du eine Spule und du spinnst die Wolle zu Gold. Arbeite fleißig und morgen früh will ich Gold sehen. Das ist ja ganz prima. So viel Gold! Aber nein. Komm, hier hast du noch mehr Wolle, spinne das alles zu Gold! Das ist ja ganz prima. So viel Gold! Aber nein. Komm, hier hast du noch mehr Wolle, spinne das alles zu Gold! Zur Belohnung will ich dich heiraten. Rola: Rumpelstilzchen Sybille, was weinst du? Das darfst du nicht wissen. Das ist mein Geheimnis. Warum weinst du? Ich kann dir helfen. Was gibst du mir?
Ja, die ist gut. Ich nehme sie. Höre nun meinen Zauberspruch: Spule, Spule, spinne für das Mädchen, spinne wie der Wind! Simsalabim! Spinne die Wolle zu Gold. Spinne, spinne! Simsalabim! Du weinst schon wieder? Ich kann dir helfen. Was gibst du mir diesmal? Ja, das ist gut genug. Höre nun meinen Zauberspruch: Spule, Spule, spinne für das Mädchen, spinne wie der Wind! Simsalabim! Spinne die Wolle zu Gold. Spinne, spinne! Simsalabim! Hier bin ich. Ich kann dir wieder helfen, aber was gibst du mir diesmal? Ich brauche kein Gold. Ich will dein erstes Kind. Gut. Höre nun meinen Zauberspruch: Spule, Spule, spinne für das Mädchen, spinne wie der Wind! Simsalabim, spinne die Wolle zu Gold. Spinne, spinne! Simsalabim! Hallo, Frau Königin. Ich möchte dein Kind haben. Also gut. Rate meinen Namen! Nein, so heiße ich nicht. Schluss für heute. Morgen komme ich wieder. Guten Tag Frau Königin! Wie heiße ich? Teufel! /er verschwindet/ Rola: Jäger Frau Königin, ich weiß es. Das Männchen wohnt im Wald und singt jeden Abend: Heute backe ich, morgen koche ich, morgen hole ich mir das Königskind. Ach wie gut, dass niemand weiß, dass ich Rumpelstilzchen heiße!