WYNIKI BADAŃ PRACODAWCY 2013

Student, absolwent, uczelnia współpraca, plany i oczekiwania WYNIKI BADAŃ PRACODAWCY 2013 PROCES REKRUTACJI, AKTUALNA OFERTA, OCENA PRZYGOTOWANIA STUDENTÓW I ABSOLWENTÓW POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ DO PRACY, Z UWZGLĘDNIENIEM KRAJOWEJ RAMY KWALIFIKACJI POLITECHNIKA ŚLĄSKA 2013

Strona1 Politechnika Śląska, Biuro Karier Studenckich BADANIE PRACODAWCÓW LATO 2013 1. Wstęp. W okresie marzec sierpień 2013 w Biurze Karier Studenckich Politechniki Śląskiej zostały przeprowadzone badania Pracodawców, których celem było poznanie bieżącej oferty skierowanej do środowiska akademickiego, stosowanych metod rekrutacji i pozyskiwania kandydatów, a także oceny poziomu przygotowania studentów i absolwentów do pracy zawodowej. Badania prowadzone było za pomocą kwestionariusza ankiety dystrybuowanego bezpośrednio wśród uczestników XV edycji Inżynierskich Targów Pracy i Przedsiębiorczości oraz w formie elektronicznej wśród użytkowników elektronicznego systemu pozyskiwania ofert i kandydatów biura karier. Odpowiedzi na pytania postawione w ankiecie udzielali upoważnieni pracownicy działów personalnych lub członkowie zarządu firm. Ankieta miała charakter poufny. W badaniu udział wzięły 42 przedsiębiorstwa. Pracodawcy odpowiadali na pytanie dotyczące rodzaju i liczby ofert, które skierowane są bezpośrednio do środowiska akademickiego, w tym możliwości współpracy w zakresie komercjalizowania wiedzy w strukturach firmy. Wskazywali osoby biorące udział w procesach rekrutacyjnych oraz wykorzystywane metody rekrutacji, kanały komunikacji z potencjalnymi pracownikami, określili też preferowany stopień wykształcenia idealnego kandydata. Uszeregowali również wagę umiejętności pracowniczych, które są najbardziej cenione w ich firmie, a także kryteria decydujące o przyjęciu lub odrzuceniu danej kandydatury. Kolejna część ankiety dotyczyła stopnia ważności poszczególnych efektów kształcenia opisanych w Polskiej Krajowej Ramie Kwalifikacji. Przedstawiciele przedsiębiorstw określili wagę wiedza teoretyczna i faktograficzna, jaką wykazują się kandydaci, umiejętności umysłowe oraz praktyczne, a także kompetencje personalne i społeczne. Ocenili również poziom praktycznego i teoretycznego przygotowania absolwentów Politechniki Śląskiej do pracy, wskazali również zagadnienia o jakie powinny zostać poszerzone programy studiów na określonych kierunkach. Zaproponowali również wynagrodzenie, jakie mogą zaoferować kandydatowi spełniającemu wymagania postawione w ofercie, w tym absolwentom z określonym poziomem wykształcenia. Wskazali też kierunki, których absolwenci są najczęściej wymieniani w ofertach współpracy, określili liczbę ofert, jakie mają dla kandydatów.

Strona2 Politechnika Śląska, Biuro Karier Studenckich BADANIE PRACODAWCÓW LATO 2013 W ostatniej części ankiety, tzw. metryczkowej, badani podali branżę i lokalizację, w których prowadzą swoją działalność, a także wielkość zatrudnienia oraz odsetek pracujących w firmie absolwentów Politechniki Śląskiej. Zebranie i analiza odpowiedzi udzielonych przez uczestników badania maja posłużyć kandydatom do lepszego przygotowania się do wejścia i sprawnego funkcjonowania na rynku pracy. Stanowią opis warunków i oferty skierowanej do środowiska akademickiego, w tym osób nie posiadających doświadczenia zawodowego i praktycznego przygotowania do pracy w wyuczonym zawodzie. Wyniki mogą pomóc kandydatom w zbudowaniu optymalnej ścieżki kariery, w której zapewnią sobie możliwości rozwoju, a jednocześnie nie zmarnują wykształconego w trakcie studiów potencjału.

Strona3 Politechnika Śląska, Biuro Karier Studenckich BADANIE PRACODAWCÓW LATO 2013 2. Praca, staż, praktyka bieżąca oferta rynku pracy. Zdecydowana większość badanych Pracodawców (85,7%) ma możliwość zaoferowania stałego zatrudnienia kandydatowi, który spełni wymagania odpowiednie dla danego profilu. Oznacza to, że absolwenci Pol.Śl., którzy mogą wykazać się minimalnym choćby doświadczeniem związanym z profilem kształcenia i działalnością danej firmy, mogą ubiegać się o posady w pełnym wymiarze czasu pracy, odpowiednio do posiadanych kompetencji i kwalifikacji zawodowych. 69% firm chętnie pozyskałoby kandydatów do odbycia stażu, czy praktyki, które umożliwiłyby lepsze przygotowanie do pracy zawodowej. Ofertę współpracy w ramach realizacji określonego zlecenia, czy projektu prezentowało 26,2% badanych. 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% stałe zatrudnienie praktyki/staże prace zlecone inne Wykres 1: Rodzaj prezentowanych ofert. Innymi możliwościami współpracy oferowanymi przez Pracodawców jest wsparcie w ramach powstających w uczelni prac dyplomowych i między-studyjnych projektów. Pomoc ta może odbywać się na zasadzie udostępniania materiałów wewnętrznych firmy, stwarzania możliwości obserwowania procesów, a nawet prowadzenia badań, doświadczeń z wykorzystaniem materiałów, maszyn i urządzeń w parku technologicznym danego przedsiębiorstwa.

Strona4 Politechnika Śląska, Biuro Karier Studenckich BADANIE PRACODAWCÓW LATO 2013 3. Osoby zaangażowane w proces rekrutacji. Prawie w każdej z badanych firm, w procesie rekrutacyjnym aktywny udział bierze pracownik działu personalnego (76.2%) oraz manager działu (73,8%), do którego planowane jest zatrudnienie kandydata. W 38,1% badanych firm, w proces rekrutacyjny zwykle angażuje się Prezes lub Dyrektor, w co czwartym (23,8%) przypadku również pracownik działu, w którym zatrudniony będzie kandydat. Niektóre z firm (11,9%) całą rekrutację zlecają agencji pośrednictwa pracy, nie angażując się bezpośrednio w poszukiwaniu kandydatów odpowiadających wymaganiom postawionym w danej ofercie. inna pracownik administracyjny zlecamy rekrutację agencji pracownik działu do którego rekrutowany jest kandydat prezes/dyrektor firmy menager działu, do którego poszukiwany jest kandydat pracownik hr 0% 20% 40% 60% 80% 100% Wykres 2: Osoby zaangażowane w proces rekrutacyjny.

4. Metody rekrutacji. Najbardziej popularną wśród badanych pracodawców metodą rekrutacji jest umieszczanie informacji na portalach pracy (81%). Coraz częściej wykorzystywanym narzędziem przekazywania informacji o możliwościach podjęcia zatrudnienia jest własna strona internetowa firmy, gdzie tworzona jest specjalna zakładka (tj.: Praca, Kariera, Dołącz do nas). Na takiej stronie publikowane są informacje o możliwościach rozwoju w danym przedsiębiorstwie, profilu poszukiwanego pracownika, wolnych wakatach. Często również specjalny dział jest tu poświęcony studentom i absolwentom. Z tej metody rekrutacji korzysta 73,8% badanych firm. 66,7% badanych firm kandydatów do zatrudnienia wybiera na podstawie rekomendacji osób funkcjonujących w otoczeniu firmy. Czwartym co do popularności narzędziem publikowania ogłoszeń rekrutacyjnych wykorzystywanym przez badane przedsiębiorstwa (59,5%) jest biuro karier studenckich, w którym pracodawcy mogą publikować ogłoszenia w systemie internetowym oraz na tablicach ogłoszeń zlokalizowanych na terenie miasteczka akademickiego. informacja w prasie inne urzędy pracy zlecenie dla agencji biura karier studenckich rekomendacje przez osoby z otoczenia firmy informacja na www (home) informacje na portalach pracy 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Wykres 3: Stosowane metody rekrutacji. 1/3 badanych (33,3%) zleca kampanię informacyjną dot. publikowania ofert agencjom zatrudnienia, które posiadają bazy kandydatów lub pozyskują nowych wykorzystując 5

powszechnie dostępne kanały, w tym portale pracy i biura karier studenckich. Co 5 przedsiębiorstwo (21,2%) korzysta w tym zakresie ze wsparcia Powiatowych Urzędów Pracy albo umieszcza informacje w prasie (19%). W niektórych z badanych przedsiębiorstw korzysta się z własnej bazy praktykantów lub referencji. Coraz bardziej popularną metoda kontaktu z potencjalnymi kandydatami są również portale społecznościowe, w tym głównie te o profilu zaowodowym jak GoldenLine czy Linkedln. 6

5. Waga umiejętności pracowniczych. WYKSZTAŁCENIE KIERUNKOWE J.OBCY UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE MOBILNOŚĆ ZAINTERESOWANIA Inne doceniane umiejętności pracownicze: chęć nauki, zaangażowanie, wiedza chęć rozwoju doświadczenie w branży doświadczenie w stosowanych przez firmę technologiach dyspozycyjność i otwartość na pracę na zmiany motywacja do pracy znajomość rysunku technicznego, AutoCad 6. Poziom wykształcenia. wymagany II stopień 3% wystarczy I stopień 33% preferowany II stopień 64% Wykres 4: Preferowany poziom wykształcenia kandydata. 7

7. Kryteria wyboru pracownika. PREZENTACJA PODCZAS ROZMOWY KWALIFIKACYJNEJ UKOŃCZONY KIERUNEK KOMPETENCJE SPOŁECZNE Inne kryteria wyboru pracownika: chęć rozwijania się w danej dziedzinie doświadczenie/umiejętności osobowość rysunek techniczny wiedza specjalistyczna wynik testu rekrutacyjnego znajomość języka obcego 8. Efekty kształcenia - wiedza teoretyczna i faktograficzna. KOMPETENCJA WAGA (% odpowiedzi) 1 2 3 4 5 rozwiązywanie zadań związanych z reprezentowaną dyscypliną 0 0 17 24 50 wiedza w zakresie powiązanych dyscyplin 2 2 26 40 19 wiedza o trendach rozwojowych i nowych osiągnięciach 0 5 29 48 7 wiedza o cyklu życia urządzeń, obiektów i systemów 5 7 33 26 19 znajomość podstawowych metod, technik, narzędzi i materiałów 0 0 26 19 45 wiedza dotycząca zarządzania, w tym zarządzania jakością 7 19 24 29 12 wiedza dotycząca prowadzenia działalności gospodarczej 31 31 12 5 2 wiedza dotyczącą transferu technologii 9 12 43 21 5 9. Efekty kształcenia - umiejętności umysłowe oraz praktyczne. 8

KOMPETENCJA WAGA (% odpowiedzi) 1 2 3 4 5 wyszukuje, interpretuje i wyciąga wnioski na podst. literatury, baz 0 2 9 38 40 danych oraz innych źródeł potrafi pracować indywidualnie i w zespole 0 0 7 26 59 potrafi porozumiewać się w języku angielskim lub innym języku 2 9 14 21 45 obcym potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, interpretować 7 5 19 31 31 uzyskane wyniki i wyciągać wnioski wykorzystuje metody analityczne, symulacyjne i eksperymentalne 5 5 14 52 17 potrafi integrować wiedzę z rożnych dziedzin i dyscyplin 0 2 14 57 19 potrafi ocenić przydatność i możliwość wykorzystania nowych 0 5 19 50 19 osiągnięć zna zasady bezpieczeństwa związane z jego pracą 2 2 40 19 26 potrafi dokonać wstępnej oceny ekonomicznej podejmowanych 0 12 40 29 9 działań potrafi zaproponować usprawnienia istniejących rozwiązań 0 2 14 33 43 potrafi ocenić przydatność metod i narzędzi oraz wybrać i 0 0 7 33 52 zastosować właściwe potrafi zgodnie z zadaną specyfikacją zaprojektować proste urządzenie, obiekt, system lub proces 2 7 14 26 42 10. Efekty kształcenia - kompetencje personalne i społeczne. KOMPETENCJA WAGA (% odpowiedzi) 1 2 3 4 5 rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się 0 5 12 26 50 ma świadomość wpływu swojej pracy na środowisko i 2 2 9 40 38 odpowiedzialności za podejmowane decyzje ma świadomość ważności zachowania w sposób profesjonalny i 2 0 9 33 48 przestrzegania zasad etyki zawodowej ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane 2 0 7 38 45 zadania, związaną z pracą zespołową myśli i działa w sposób kreatywny i przedsiębiorczy 0 2 12 40 37 rozumie potrzebę przekazywania informacji o wynikach swojej pracy 0 0 12 47 33 11. Przygotowanie absolwentów Pol.Śl. do pracy. 9

60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% bardzo dobre dobre przeciętne słabe bardzo słabe brak doświadczeń TEORETYCZNE PRAKTYCZNE Wykres 5: Ocena poziomu przygotowania teoretycznego i praktycznego studentów Pol.Sl. do pracy. 12. Sugerowane zagadnienia poszerzające program studiów w Pol.Śl. bogatszy asortyment przedmiotów związanych z nowszymi, szeroko stosowanymi komercyjnie technologiami, takimi jak język JAVA, metodologia agile dobra znajomość języka angielskiego dykcja, retoryka, ekonomia, komunikacja niewerbalna, rytmika, mediacja lepsza znajmość języka angielskiego, praktyczne informacje jak zachowywać się jakie postawy prezentować w miejscu pracy, nowoczesne narzędzia z zakresu HR stosowane we współczesnych przedsiębiorstwach i ich wpływ na karierę pracownika nowe języki programowania, metodyka prowadzenia projektua, a testowanie, nowe narzędzia nowoczesna wiedza pracy informatycznej, szersze horyzonty porgramowanie w róźnorodnych środowyskach, w tym w Labview poszerzenie praktycznej wiedzy i umiejętnośc jej wykorzystania praktyczne umiejętności w ramach specjalizacji, laboratoria, szkolenia z poszukiwania pracy, prezentacji w trakcie rozmowy rekrutacyjnej praktyka, specjalizacja, trendy praktyki i staże kirunkowe - studenci "nie widzą" swojej osoby w konkretnej pracy prefabrykacja rurociągów, wiedza praktyczna- laboratoria 10

programowanie nowych systemów PLC i robotów - na najnowszym sprzęcie, który jest dostępny i stosowany w przemyśle programy do projektowania, w szczególności Catia V5 programy studiów mogą zostać poszerzone o metody i techniki testowania, oprogramowania wraz z ćwiczeniami praktycznymi rysunek techniczny i posługiwanie się nim w praktyce rysowania w systemach np. AutoCad lub innych zagadnienia z HCI, projektowanie interfejsów, jakość i metody testowania oprogramowania, praktyczne stosowanie znanych metod wytwarzania oprogramowania zagadnienie gięcia rurociągów, na zimno i gorąco o dużych średnicach zarządzanie projektami, język angielski-szczególnie techniczny, prowadzenie prezentacji i praca zespołowa 13. Wynagrodzenie brutto/etat. 35 30 25 20 15 10 5 0 absolwent I stopnia absolwent II stopnia absolwent III stopnia 1600-2000 2001-2500 2501-3000 3001-4000 pow. 4000 Wykres 6: Proponowane wynagrodzenie brutto porównanie wg stopnia studiów. 14. Współpraca z Pol.Śl. 11

bardzo dobrze dobrze umiarkowanie żle bardzo źle brak doświadczeń bardzo dobrze dobrze umiarkowanie żle bardzo źle brak doświadczeń 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% BADANIA NAUKOWE Wykres 7: Współpraca z Pol.Śl. w zakresie badań naukowych. 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% PROCES DYDAKTYCZNY Wykres 8: Współpraca z Pol.Śl. w zakresie procesu dydaktycznego. 12

bardzo dobrze dobrze umiarkowanie żle bardzo źle brak doświadczeń bardzo dobrze dobrze umiarkowanie żle bardzo źle brak doświadczeń 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% PRACE DYPLOMOWE Wykres 9: Współpraca z Pol.Śl. w zakresie prac dyplomowych. 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% BIURO KARIER STUDENCKICH Wykres 10: Współpraca z Biurem Karier Studenckich Pol.Śl. 15. Aktualne oferty współpracy dla kandydatów z Pol.Śl. 13

praktyka brak pow.30 staż umowa o pracę od 21 do 30 od 11 do 20 od 6 do 10 od 1 do 5 0 0% 10% 20% 30% 40% 50% Wykres 11: Liczba aktualnych ofert współpracy dla kandydatów z Pol.Śl. w ramach umowy o pracę, stażu, praktyki. 16. Kierunek, z jakiego najczęściej poszukiwani są kandydaci. 14

Automatyka i Robotyka Informatyka Mechanika i Budowa Maszyn Mechatronika Mechaniczny Technologiczny Elektryczny Informatyka Przemysłowa Informatyka Stosowana z Komputerową Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Technologia i Inżynieria Chemiczna Inżynieria Materiałowa Matematyka Logistyka Inżynieria Środowiska Filologia Transport Teleinformatyka Metalurgia Inżynieria Chemiczna i Procesowa Chemia Budownictwo Zarządzanie Ochrona Środowiska Nanotechnologia i Technologie Procesów Energetyka Administracja Socjologia Inżynieria Bezpieczeństwa Elektrotechnika Elektronika i Telekomunikacja 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Wykres 12: Preferowane kierunki wykształcenia kandydata. 17. Przedsiębiorstwa biorące udział w badaniu. Branża % IT 28,5 automotive 11,9 automatyka 7,2 energetyczna 7,1 chemiczna 4,8 lotnicza 4,8 telekomunikacyjna 4,8 budowa maszyn 2,4 elektronika 2,4 elektrotechniczna 2,4 15

6 7 8 20 25 40 50 65 70 110 180 200 208 243 250 330 350 400 450 500 650 670 800 1000 1200 1350 1500 1700 2000 2400 3100 3500 4000 5500 11000 fmcg 2,4 ict 2,4 inżynieria 2,4 konsultingowo-inżynierska 2,4 metalowa 2,4 outsourcing 2,4 przemysł ciężki 2,4 systemy kontrolno-pomiarowe 2,4 traffic management 2,4 usługi 2,4 GŁÓWNA SIEDZIBA: Bielsko-Biała, Biskupice górne, Cieszyn, Wrocław, Gliwice, Czechowice-Dziedzice, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Katowice, Kraków, Mielec, Olkusz, Racibórz, Ruda Śląska, rybnik, Rzeszów, Tychy, Warszawa, Wrocław, Zawiercie. 6 5 4 3 2 1 0 Wykres 13: Wielkość zatrudnienia przedsiębiorstwa. 16

3 2 2 1 1 0 2 4 5 9 10 15 20 22 25 30 36 59 140 175 260 270 315 1100 Wykres 14: Liczba zatrudnionych absolwentów. 17