. WORK Working in the UK Contracts Workers Registration Scheme (WRS) National Insurance (NI) After One Year of Continuous Work EEA Registration Certificate EEA Permanent Residence Changing Jobs Starting your Own Business Jobseekers Allowance Jobcentre Plus Looking for Work Training Advice on Work and Benefits Applying for Benefits Unions Bank Accounts Working Tax Credit Help & Advice Your Rights in the Work Place Health and Safety at Work Qualifications Accreditation of Polish Qualifications New Qualifications Working in the Construction Industry Qualifications Health & Safety Test Cards PRACA Praca w WB Kontrakty System rejestracji pracowników (WRS) Ubezpieczenie społeczne (NI) Po roku ciągłej pracy Dowód zameldowania EOG Pobyt stały EOG Zmiana pracy Rozpoczynanie własnego interesu Dodatek dla poszukujących pracy Jobcentre Plus W poszukiwaniu pracy Szkolenia Porady i zasiłki Wnioski o zasiłki Związki Konta bankowe Ulga podatkowa dla osób pracujących Pomoc i doradztwo Twoje prawa w miejscu pracy Zdrowie i bezpieczeństwo w pracy Kwalifikacje Akredytacja polskich kwalifikacji Nowe kwalifikacje Praca w przemyśle budowlanym Kwalifikacje Testy zdrowotne i bezpieczeństwa Karty Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 5
WORKING IN THE UK This is a brief outline of information that you might need when you come to work in the UK. For a full explanation of the laws and requirements and your rights as a worker, see the website www.tuc.org.uk/international/tuc-8126-f0.cfm for information in the Polish language. Contracts When you begin working, it is important that you receive a contract from your employer or employment agency explaining your responsibilities, and the responsibilities of your employer or employment agency. Workers Registration Scheme (WRS) Most workers from the EU member states need to register with the UK government (the Home Office) as soon as they start work, and at the latest in four weeks. This is known as WRS or Workers Registration Scheme. For information visit: www.ukba.homeoffice.gov.uk/workingintheuk/ eea/wrs/ Scroll down and click on Workers and there are applications forms for you to download and explanations in Polish. The cost for Registration is 90. If you change jobs you need to register again, but there will be no additional cost. National Insurance (NI) You also need to obtain a National Insurance (NI) number in order to work legally. NI contributions pay for health care, pensions, and some benefits. NI contributions, along with tax on your income, will be deducted from your wages. You need to have a job first before you can apply for a NI number. To obtain this number telephone 0845 6000643 to arrange for an application. You will need to go for an interview at the nearest Jobcentre Plus (see Useful Contacts & Advice section for address). Note that your employer does not need to keep your passport or identity documents, and has no right to hold them. They may make copies of them for their records. PRACA W WB Jest to krótki zarys informacji, które mogą być potrzebne w czasie pracy w WB. W celu uzyskania pełnych wyjaśnień odnośnie praw i wymagań oraz Państwa praw jako robotnika, prosimy odwiedzić stronę internetową www.tuc.org.uk/international/tuc-8126-f0.cfm dla informacji w języku polskim. Kontrakty Gdy zaczynają Państwo pracę, ważne jest, aby otrzymać kontrakt od pracodawcy lub agencji pracowniczej, wyjaśniający Państwa obowiązki oraz obowiązki pracodawcy, bądź agencji pracowniczej. System rejestracji pracowników (WRS) Większość pracowników z krajów członkowskich UE musi zarejestrować się w rządzie WB (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych), jak tylko zaczną pracę, najpóźniej w przeciągu 4 tygodni. Znane jest to jako WRS lub System rejestracji pracowników. Prosimy odwiedzić stronę: www.ukba.homeoffice.gov.uk/workingintheuk/ eea/wrs,zjechać na dół i kliknąć na Workers gdzie znajdą Państwo formularze do wypełnienia, wraz z objaśnieniami w jezyku polskim. Koszt rejestracji to 90. Jeżeli zmienią Państwo pracę, muszą się Państwo ponownie zarejestrować, ale bez dodatkowych kosztów. Ubezpieczenie społeczne (NI) Muszą Państwo także uzyskać numer (NI) ubezpieczenia społecznego w celu legalnej pracy. Składki NI opłacają ochronę zdrowia, pensje i niektóre zasiłki. Składki NI, wraz z podatkiem dochodowym, będą odjęte od Państwa wynagrodzenia. Aby ubiegać się o numer NI, należy najpierw mieć pracę. Aby uzyskać ten numer, prosimy zadzwonić pod numer 0845 6000643, aby zaaranżować aplikację. Konieczne będzie spotkanie na rozmowie kwalifikacyjnej w najbliższym Jobcentre Plus (patrz Użyteczne kontakty i Dział porad, w celu sprawdzenia adresów). Warto zauważyć, iż pracodawca nie musi zatrzymać Państwa paszportu lub dowodu osobistego, a także nie ma prawa ich przetrzymywać. Dla własnych zapisków mogą zrobić kserokopie. Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 6
After one year of Continuous Work: After you have worked for 12 months continuously (and not out of work for more than 30 days), you do not have to be registered on the WRS anymore, and you will have all the legal rights and benefits available for all residents in the UK. EEA Registration Certificate & Permanent Residence After working continuously for 12 months you (and your family) can apply for an EEA Residence Permit, though this is not compulsory. To apply for a this, download form EEA1 from the website below and send it and enclosures needed by mail to the UK Border Agency. After 5 years of living in the UK (and not absent from the UK for more than 6 months in one year) you can apply for Permanent Residence. Download form EEA3 from the website below. If you need assistance with filling in forms, make an appointment with the Citizens Advice Bureau (see Useful Contacts & Advice Section). Website for application forms: www.ukba.homeoffice.gov.uk/eucitizens/ applyingundereuropeanlaw/ The certificates are free, but it may take up to 6 months to get them. For quicker service, you can apply in person to the: UK Border Agency Lunar House 40 Wellesley Road Croydon CR9 2BY For this service you need to make an appointment by telephoning 0870 606 7766 (English only). There is about a 2 month waiting list for appointments, but you can get the certificate the same day. Changing Jobs It is your right to change your job as long as you have fulfilled any contract that you have signed. If you have signed a contract for a specific length of time, but want to leave earlier, it may say in your contract that you can do this, provided that you give a specified time of notice. If it does not say so, if you have worked for one month or more, you would need to give one weeks notice that you are leaving the job. If you are not sure about your rights, you can take your contract to the Citizens Advice Bureau who will give you advice on your rights. Po roku ciągłej pracy: Po przepracowaniu 12 ciągłych miesięcy (i bez opuszczenia więcej niż 30 dni), nie trzeba już więcej rejestrować w WRS. Będą Państwo posiadali wszystkie prawa i zasiłki dostępne dla mieszkańców WB. Dowód zameldowania EOG Po przepracowaniu ciągłych 12 miesięcy można (wraz z rodziną) złożyć wniosek o Rezydenturę EOG, choć nie jest to przymusowe. Aby złożyć wniosek o dowód zameldowania należy ściągnąć formularz EEA1 z poniższej strony internetowej i przesłać go, wraz z wymaganymi dokumentami na adres Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Po 5 latach pobytu w UK (bez przerwy większej niż 6 miesięcy w jednym roku ) można się ubiegać o Rezydenturę Stałą. Należy ściągnąć formularz EEA3 ze strony podanej poniżej. Jeżeli potrzebują Państwo pomocy w wypełnieniu formularza, prosimy umówić się za spotkanie z Biurem doradztwa obywatelskiego (patrz Użyteczne kontakty i Dział porad). Strona formularza aplikacyjnego: www.ukba.homeoffice.gov.uk/eucitizens/ applyingundereuropeanlaw/ Te certyfikaty są darmowe, ale otrzymanie ich może zająć do 6 miesięcy. W celu szybszej usługi, można zgłosić się po nie osobiście: UK Border Agency Lunar House 40 Wellesley Road Croydon CR9 2BY Aby skorzystać z tej usługi, należy najpierw się umówić telefonicznie 0870 606 7766 (tylko angielski). Czas oczekiwania na spotkanie jest około 2 miesięcy, ale można otrzymać certyfikat tego samego dnia. Zmiana pracy Mają Państwo prawo zmienić pracę, pod warunkiem wykonania postanowień podpisanego kontraktu. Jeżeli podpisali Państwo umowę na czas określony, a chcą Państwo odejść wcześniej, może istnieć zapis w kontrakcie, iż nie można tego zrobić, chyba że wypowiedzenie zostanie dostarczone wcześniej. Jeżeli nie ma takiego zapisu, a pracują Państwo miesiąc lub dłużej, to należy powiadomić o Państwa wypowiedzeniu tydzień wcześniej, a następnie można odejść. Jeżeli nie są Państwo pewni swych praw, można skontaktować się z Biurem porad obywatelskich, które doradzi w przedmiocie Państwa praw. 7 Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 7
Starting your Own Business Business Link gives information, courses, seminars and advice on starting your own business in the UK. Telephone 0845 6009006 or visit the website www.businesslink.gov.uk/southwest You do not need to register on the WRS (see page 6) if you start your own business. Rozpoczynanie własnego interesu Link biznesowy daje informacje, kursy, seminaria oraz porady odnośnie rozpoczęcia własnego interesu w WB. Prosimy zadzwonić pod numer 0845 6009006 lub odwiedzić stronę internetową www.businesslink.gov.uk/southwest 8 Information and seminars (awareness sessions) are free. A 3 day course will cost 99 for men. The course is free for women. All information and advice is given in the English language. Benefits Benefits are government payments, usually of money. During your initial 12 month period of registered work (WRS) you are entitled to Child Benefit and in-work benefits such as Tax Credits. If you are on low income, you may also be entitled to Housing Benefit and Council Tax Benefit. See Benefits section. Jobseekers Allowance After you have been working in the UK for one year and when you have an EEA Registration Certificate, you must register at the Jobcentre if you not working and are looking for another job. You will be eligible to receive Jobseekers Allowance and also Skills Training and various courses to assist you in finding a new and job. Telephone for an appointment at Jobcentre Plus to register and for advice. (See Useful Contacts & Advice section for your local Jobcentre telephone number). Jobcentre Plus The Jobcentre Plus is the place you can go for the following (this is a free service): If you are looking for work If you need advice on training If you are making an application for Benefits If you need advice on work and Benefits Informacje i seminaria (sesje uwagi) są darmowe. Trzydniowy kurs kosztuje 99 dla mężczyzn. Dla kobiet kurs jest darmowy. Wszystkie informacje i porady są w języku angielskim. Zasiłki Zasiłki są rządowymi płatnościami, zazwyczaj w gotówce. Podczas początkowego okresu 12 miesięcy zarejestrowanej pracy (WRS) są Państwo upoważnieni do zasiłku na dziecko i pozapłacowych świadczeń pracowniczych, tj. ulg podatkowych. Jeżeli mają Państwo niskie przychody, można być także upoważnionym do dodatku mieszkaniowego i zasiłku na podatek mieszkaniowy. Patrz Dział Zasiłki. Dodatek dla poszukujących pracy Po przepracowaniu roku w WB i otrzymaniu dowodu zameldowania EOG, należy zarejestrować się w Jobcentre, jeżeli Państwo nie pracują, a szukają innej pracy. Będą wtedy Państwo upoważnieni do otrzymania dodatku dla poszukujących pracy, a także treningów umiejętności oraz różnego rodzaju kursów, w celu pomocy w znalezieniu nowej pracy. Prosimy zadzwonić i umówić się na spotkanie w Jobcentre Plus, aby zarejestrować się i uzyskać porady. (patrz Użyteczne kontakty i Dział porad w poszukiwaniu nr. telefonu lokalnych Jobcentre). Jobcentre Plus Jobcentre Plus, to miejsce, do którego można się udać w następujących celach (darmowe usługi): Jeżeli szukają Państwo pracy Jeżeli potrzebują Państwo porady lub szkolenia Jeżeli chcą Państwo złożyć podanie o zasiłek Jeżeli potrzebują Państwo porady odnośnie pracy i zasiłków Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 8
You can access a list of jobs available on the website at: www.jobcentreplus.gov.uk. Unions It is your right to join a workers union that could assist you with your rights in your work place. www.tuc.org.uk/international/tuc-8126-f0.cfm for information in the Polish language. Bank Accounts Most employers and employment agencies will pay your wages straight into a bank, and so you will need to open a bank account in the UK. It is free to open certain kinds of bank accounts. Some banks offer better terms than others, so it is a good idea to go to a few banks and find out which would be good for you. See Useful Contacts & Advice section Banks. Working Tax Credit (WTC) WTC is connected to your wages. In general, WTC is available to a client who has a relatively low income. The eligibility requirements for WTC vary depending on a number of factors. See Benefits section. Help and Advice If you have any work related difficulty, or need help or advice you can contact a trade union or the Citizens Advice Bureau. (See Useful Contacts & Advice Section.) You can also look on the following websites for advice in Polish: http://www.adviceguide.org.uk/ click on the translated link to the right for information in Polish www.tuc.org.uk/international/tuc-8126-f0.cfm for information in the Polish language Jobcentra znajdują się w wielu miastach (patrz Użyteczne kontakty i Dział porad w poszukiwaniu adresów). Możesz także wejść na listę dostępnych prac na stronie internetowej: www.jobcentreplus.gov.uk. Związki Właściwym rozwiązaniem jest wstąpienie do związku pracowników, który doinformuje Państwa odnośnie praw i miejsca pracy www.tuc.org.uk/international/tuc-8126-f0.cfm dla informacji w języku polskim. Konta bankowe Większość pracodawców i agencji pracowniczych będzie płacić Państwu pensje prosto na konto bankowe, więc należy założyć konto w Wielkiej Brytanii. Niektóre rodzaje kont bankowych są darmowe. Niektóre banki oferują lepsze warunki niż inne, więc dobrym pomysłem jest odwiedzenie kilku banków i znalezienie najlepszego dla Państwa. Patrz Użyteczne kontakty i Dział porad Banki. Ulga podatkowa dla osób pracujących (WTC) WTC wiąże się z Państwa zarobkami. Ogólnie WTC dostępne jest dla klienta, który ma relatywnie małe zarobki. Kwalifikacje do WTC zależą od kilku czynników. Patrz dział Zasiłki. Pomoc i doradztwo Jeżeli mają Państwo jakiekolwiek trudności związane z pracą lub potrzebują pomocy albo porady, prosimy o kontakt ze związkami handlowymi lub Biurem doradztwa obywatelskiego (patrz Użyteczne kontakty i Dział porad.) Można także zajrzeć na następujące strony internetowe w języku polskim: http://www.adviceguide.org.uk/ prosimy kliknąć na link tłumaczenie po prawej stronie, w celu uzyskania informacji w języku polskim www.tuc.org.uk/international/tuc-8126-f0.cfm dla informacji w języku polskim Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 9
YOUR RIGHTS IN THE WORK PLACE In the UK you have the right to expect to work in safety, without harassment because of race, nationality, religion, gender, age, disability or sexual orientation. Employers must ensure that you are paid at least the National Minimum Wage (from 01.10.09 for over 22 years of age = 5.80, for 18 21 years of age = 4.83) and there will be deductions from your wages for Income Tax and National Insurance (NI) where appropriate. You have the right to be paid on time and the correct amount. If accommodation is provided deductions can also be made to cover this, subject to a maximum amount (see Accommodation Section for more details). Deductions can be made for transport which is not regulated by law. Be careful that you are not being exploited. You have the right to have a written contract with details about the work you will be expected to do, the hours, the pay and the holidays. Your employer has a duty to provide you with a safe and healthy working environment. This should include training about the health and safety issues in your workplace. Special rules apply where there are special risks to workers. For more information see Health & Safety at Work section. You are entitled to a 20 minute break after 6 hours of work, and an 11 hour break between shifts. You cannot be forced to work more than 48 hours in one week if you don t want to. In one year you are entitled to 20 days (4 weeks) paid holiday. After a period of time other rights, such as maternity leave, redundancy pay, etc. are applicable, depending on the length of time you have worked for an employer. PAŃSTWA PRAWA W MIEJSCU PRACY W WB mają Państwo prawo oczekiwać pracy w bezpiecznych warunkach, bez nękania z powodów rasowych, narodowościowych, religijnych, płci, wieku, niepełnosprawności lub orientacji seksualnej. Pracodawcy muszą zapewnić przynajmniej minimalną płacę narodową (od 10.01.09 za wiek ponad 22 lat = 5.80, za wiek 18 21 lat = 4.83 ). W stosownych przypadkach będą miały miejsce potrącenia od Państwa płacy na rzecz podatku dochodowego, ubezpieczenia społecznego (NI). Mają Państwo prawo otrzymywać płatność we właściwym czasie i kwocie. Jeżeli zakwaterowanie jest zapewnione, mogą wystąpić kolejne odliczenia, na pokrycie kosztów, aż do maksymalnej kwoty (patrz Dział Zakwaterowanie, aby dowiedzieć się więcej). Odliczenia mogą zostać dokonane za transport, co nie jest uregulowane prawnie. Radzimy zachować ostrożność, aby nie zostać wykorzystanym. Mają Państwo prawo do pisemnego kontraktu zawierającego szczegóły odnośnie oczekiwanej pracy, godzin, płacy oraz dni wolnych. Państwa pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i zdrowe środowisko pracy. Powinno to obejmować szkolenie odnośnie kwestii zdrowia i bezpieczeństwa na miejscu pracy. Specjalne zasady mają miejsce, gdzie występuje specyficzne ryzyko dla robotników. Aby dowiedzieć się więcej, prosimy zobaczyć Dział Zdrowie i bezpieczeństwo w pracy. Są Państwo upoważnieni do 20 minutowej przerwy po 6 godzinach pracy i 11 godzinnej przerwy pomiędzy zmianami. Nie można być zmuszanym do pracy dłuższej niż 48 godzin tygodniowo, jeżeli sobie tego Państwo nie życzą. W czasie jednego roku są Państwo upoważnieni do 20 dni (4 tygodni) płatnego urlopu. Po okresie czasu inne prawa, tj. urlop macierzyński, płatności przy redukcji zatrudnień, itp. są dostępne w zależności od długości przepracowanego czasu dla pracodawcy. Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 10
You are also allowed to join a union. You do not have to tell your employer if you are a member of a union, and you cannot be discriminated against for being a member. A Trade Union is an organisation of workers that seeks to protect and advance the interest of its members by negotiating on pay and conditions of work. Unions may also provide legal advice, financial assistance, sickness benefits and education facilities to members. For more information about your rights at work, available in several different languages, visit the Trade Union website: www.tuc.org.uk/international and follow the Migration link. Also http://www.adviceguide.org.uk/ click on the translated link to the right for information in Polish. There is also information in Polish on the GMB website www.gmb.org.uk and go to Your Rights go to Multilingual, and scroll down for Polish translation. GMB are actively working in Wiltshire with the migrant worker population with regard to rights, English lessons and skills training. They have regular days when people can come and speak to a member of staff, who is often Polish. Telephone Joanna Morasz 07958232178 for information in Polish or email her on joanna.morasz@gmb.org.uk. If you are working for the minimum wage or a low wage, you may be entitled to Benefits, such as Working Tax Credits, or assistance with paying for your accommodation. If you have children, you would be entitled to financial assistance for your children. See the Community Services Section for more information. You can also visit your local Citizens Advice Bureau for advice on specific problems (see Useful Contents & Advice section). Są Państwo upoważnieni do wstąpienia do związku. Nie trzeba informować pracodawcy o fakcie przynależności do związku. Nie można być dyskryminowanym za bycie członkiem. Związek handlowy jest organizacją robotników, którzy chcą chronić i zabezpieczać interesy członków poprzez negocjacje płac i warunków pracy. Związki mogą także zapewniać doradztwo prawne, pomoc finansową, zasiłki chorobowe i obiekty szkoleniowe dla członków. Więcej informacji odnośnie praw w pracy można uzyskać w kilku językach, na stronie internetowej Związków handlowych: www.tuc.org.uk/international i dalej za linkiem migracyjnym. A także http://www.adviceguide.org.uk/ prosimy kliknąć na link tłumaczenie po prawej stronie w celu uzyskania informacji w języku polskim. Istnieją także informacje w języku polskim odnośnie GMB na stronie www.gmb.org.uk dalej na Twoje Prawa i Wielojęzykowy, na dole znajduje się polskie tłumaczenie. GMB aktywnie pracują w Wiltshire z migrującą populacją pracowników w zakresie ich praw, lekcji angielskiego oraz szkoleń umiejętności. W normalne dni można przyjść i porozmawiać z członkami personelu, którzy często są Polakami. Prosimy o kontakt z Joanną Morasz 07958232178, w celu uzyskania informacji w języku polskim lub na email: joanna.morasz@gmb.org.uk. Jeżeli pracują Państwo za minimalną stawkę lub niską stawkę, mogą być Państwo upoważnieni do zasiłków, tj. ulgi podatkowej dla osób pracujących lub pomocy w płaceniu czynszu. Jeżeli mają Państwo dzieci, będą Państwo upoważnieni do wsparcia finansowego za dzieci. Patrz Dział Usług społecznych. Można także odwiedzić lokalne Biuro doradztwa obywatelskiego, w celu uzyskania porady przy specyficznych problemach (patrz Użyteczne kontakty i Dział porad). Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 11
HEALTH & SAFETY AT WORK It is advisable for all workers to find out for themselves about the laws for Health and Safety in the workplace. If you do not know these laws, unprincipled employers may ask you to do work that risks your health or safety. If you know the laws, you can legally refuse to do the work. If the employer then fires you for not doing the work, you can claim compensation. Also, it is your responsibility to carry out work safely. If you are asked to do some work, and do not carry out that work safely, you may be held responsible for any accidents that might happen, or you could lose your job. You are not required to pay for any clothes or equipment needed in order for you to perform your job safely. This is the responsibility of your employer. The Health and Safety Executive (HSE) website has detailed information in Polish. Scroll down to Other Languages on the right-hand side. www.hse.gov.uk You can also telephone 0845 345 0055 and ask for advice in Polish. If you telephone for advice, you do not have to give your name or the name of your workplace, unless you choose to do so. If you have questions about any health and safety issues in Wiltshire, you can contact the local HSE office: HSE The Pithay Bristol BS1 2ND Telephone: 01179886000 (English only) Telephone: 0845 345 0055 (English & Polish) You can also visit your local Citizens Advice Bureau for advice on specific problems (see Useful Contents & Advice section). ZDROWIE I BEZPIECZEŃSTWO W PRACY Wskazane jest, aby wszyscy pracownicy sami dowiedzieli się o prawach odnośnie Zdrowia i bezpieczeństwa w pracy. Jeżeli nie znają Państwo tych praw, to nieuczciwi pracodawcy mogą kazać wykonywać prace narażające Państwa zdrowie i bezpieczeństwo na ryzyko. Jeżeli znają Państwo prawo, można legalnie odmówić wykonania prac. Można zażądać odszkodowania w przypadku zwolnienia przez pracodawcę, na skutek nie wykonywania pracy. Mają także Państwo obowiązek wykonywać prace w sposób bezpieczny. Jeżeli zostaną Państwu przydzielane prace, których nie wykona się bezpiecznie, można zostać pociągniętym do odpowiedzialności za wypadki, które mogą się wydarzyć, można także stracić pracę. Nie jest wymagane, aby płacili Państwo za ubrania i sprzęt potrzebny do wykonania prac w sposób bezpieczny. Pracodawca jest za to odpowiedzialny. Strona Urzędu do spraw BHP (HSE) posiada szczegółowe informacje w języku polskim. Prosimy spojrzeć na dół na Inne języki po prawej stronie. www.hse.gov.uk Można także zadzwonić 0845 345 0055 i poprosić o poradę w języku polskim. Jeżeli zadzwonią Państwo po poradę, nie trzeba podawać nazwy miejsca pracy, chyba że sami chcą to Państwo uczynić W razie jakichkolwiek pytań odnośnie kwestii zdrowia i bezpieczeństwa w Wiltshire, można skontaktować się z lokalnym biurem HSE: HSE The Pithay Bristol BS1 2ND Telefon: 01179886000 (tylko angielski) Telefon: 0845 345 0055 (angielski i polski) Można także odwiedzić lokalne Biuro porad obywatelskich, w celu uzyskania porady odnośnie specyficznych problemów (patrz Użyteczne kontakty i Dział porad). Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 12
QUALIFICATIONS Accreditation of Polish Qualifications Certificates, degrees, diplomas, qualifications for craft and commercial professions, titles or sets of qualifications which attest a completed cycle of vocational training obtained in Poland these can be verified for accreditation in the UK by an organisation recognised by the government called NARIC. You can gain the NARIC accreditation by contacting UK NARIC by yourself and paying for the service. In Wiltshire, you can also find out the equivalent UK qualification given by NARIC through a Nextstep Career/ Learning Advisor, who can obtain the information for you for free. There are 3 Nextstep Career/Learning Advisers who can offer this service in Wiltshire. You can make an appointment by telephoning Trowbridge 01225 756264, Chippenham 01249 465365, or Salisbury 01722 344284. If you contact UK NARIC by yourself it will cost approximately 40-200 to translate and verify your qualifications, and more if you require a Certificate, and depending on how quickly you need the service done. Website: www.naric.org.uk. Telephone 08709904088 For professional qualifications you can also provide your own information using the European Commission General System of accreditation. An explanation in Polish is available on http://ec.europa.eu/youreurope. This is for recognition of a regulated profession in Poland that is also regulated here in the UK, and where training is similar in both countries in content and duration. Extra time plus professional experience could be balanced against less content or time in training. You may be required to take an aptitude test or be assessed during a period of adaptation. KWALIFIKACJE Akredytacja polskich kwalifikacji Certyfikaty, stopnie, dyplomy, kwalifikacje za biegłości i komercyjne profesje, tytuły oraz zestawy kwalifikacji, które zaświadczają o ukończeniu cyklu zawodowych szkoleń uzyskanych w Polsce te mogą zostać potwierdzone do akredytacji w WB przez organizację rozpoznawaną jako rządowa, a zwaną NARIC. Możesz uzyskać akredytacje NARIC kontaktując się z UK NARIC i płacąc za tą usługę. W hrabstwie Wiltshire, możesz także odnaleźć odpowiednik brytyjskich kwalifikacji nadawany przez NARIC poprzez Doradcę Kolejnego Kroku Kariery, który może uzyskać tą informacje dla ciebie za darmo. W hrabstwie Wiltshire znajdują sie trzej Doradcy Kolejnego Kroku Kariery, którzy oferują tą usługę. Możesz umówić się na spotkanie telefonując pod numer Trowbridge 01225 756264, Chippenham 01249 465365, lub Salisbury 01722 344284. Jeżeli skontaktują się Państwo samodzielnie z NARIC UK, będzie wówczas trzeba ponieść koszty tłumaczenia i potwierdzenia kwalifikacji w kwocie 40-200, a nawet więcej, jeżeli potrzebny będzie certyfikat, w zależności pilności sprawy. Strona internetowa: www.naric.org.uk. Telefon 08709904088 Jeżeli chodzi o profesjonalne kwalifikacje, można także zapewnić własne informacje, używając Ogólnego systemu akredytacji Komisji Europejskiej. Objaśnienie w języku polskim dostępne jest na http://ec.europa.eu/youreurope. Służy to rozpoznaniu uregulowanych profesji w Polsce, które są także uregulowane w WB, a przy których trening jest podobny w obu krajach, jeżeli chodzi o treść i czas trwania. Dodatkowy czas wraz z profesjonalnym doświadczeniem może zrównoważyć mniejszą treść lub mniej czasu poświeconego na szkolenie. Może być wymagane podejście do testu zdatności lub oceny podczas okresu adaptacji. Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 13
Sometimes 2 years of professional experience in Poland can be accepted as a qualification to work in the same field in the UK. This would require proof from a previous employer or qualified assessor. New Qualifications For those wanting to obtain new qualifications, courses and training are available at Colleges and from the GMB (see Useful Contacts & Advice Section). There are other Nextstep Career/Learning Advisors in most towns in Wiltshire who can give you advice about your career, such as helping you if you decide to change your career, or want to get more skills. They can give you advice and information about studying and training. Telephone 0845 850507 to find out where your nearest Adviser will be, and to make an appointment (in the English language only). Courses and training are available in a great many fields from very practical, such as motor mechanics, to professional such as law, and artistic, such as dance. Most courses will give qualifications, and if the course applies to your work, this may lead to an increase in your wages. All courses will be taught in the English language. There are full time courses, part time courses, some in the evening and at weekends. If you are receiving Benefits you may be entitled to a reduction in the course fees. Information on available courses will be available on websites, at colleges, and in libraries (see Useful Contacts & Advice for addresses). For more information, see the Education section. Czasem 2 lata profesjonalnego doświadczenia w Polsce mogą zostać zaakceptowane jako kwalifikacje pracy w tej samej dziedzinie w WB. Wymagałoby to dowodu od poprzedniego pracodawcy lub wykwalifikowanego eksperta. Nowe kwalifikacje Dla tych, którzy chcieliby uzyskać nowe kwalifikacje, dostępne są kursy i treningi na uczelniach oraz od GMB (patrz Użyteczne kontakty i Dział porad). W większości miast hrabstwa Wiltshire znajdują sie Doradcy Kolejnego Kroku Kariery, którzy mogą ci doradzić, gdy postanowisz zmienić karierę lub uzyskać nowe umiejętności. Poinformują cię oni także o dostępnych kursach i szkoleniach. Zadzwoń pod numer 0845 850507 i sprawdź gdzie znajduje sie Twój najbliższy Doradca, a także umów sie na spotkanie (tylko w języku angielskim). Kursy i treningi dostępne są w wielu dziedzinach, od bardzo praktycznych, tj. Mechanika silnikowa, po profesjonalne, tj. prawo aż do artystycznych, tj. taniec. Większość kursów daje kwalifikacje, a jeżeli kurs odpowiada Państwa pracy, może to doprowadzić do wzrostu płac. Wszystkie kursy prowadzone są w języku angielskim. Są kursy stacjonarne, zaoczne, niektóre wieczorami lub w czasie weekendu. Jeżeli otrzymują Państwo zasiłki, można być upoważnionym do zniżek w cenach kursów. Informacje odnośnie dostępnych kursów będą dostępne na stronie internetowej, na uczelniach i w bibliotekach (patrz Użyteczne kontakty i porady, aby znaleźć adresy). Więcej informacji znajduje się w sekcji Edukacji. Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 14
WORKING IN THE CONSTRUCTION INDUSTRY To work in the Construction Industry, skills qualifications are necessary plus you will need knowledge of Construction Skills Health and Safety regulations, and both of these will lead to a card. 1. Skills qualifications For those who already have qualifications from Poland, these need to be translated and accreditation given by UK NARIC. Telephone 08709904088 www.naric.org.uk. This will cost between 40 and 200 depending on the speed that you would like this completed. Or you can contact a Nextstep Career/ Learning Adviser who can assist you in this, and you can obtain a notice of the NARIC accreditation for free. There are 3 Nextstep Career/Learning Advisers who can offer this service in Wiltshire. You can make an appointment by telephoning Trowbridge 01225 756264, Chippenham 01249 465365, or Salisbury 01722 344284. In cases where you are skilled and experienced, but do not have formal qualifications, you can be assessed by methods such as On-Site Assessment and Training (OSAT) or the Experienced Worker Practical Assessment (EWPA) to qualify to UK standards. If you do not have any qualifications and would like to be assessed, you will be given an Experienced Worker card which is valid for 12 months whilst you achieve your NVQ. When you apply for this card, an assessor will be assigned to you who will usually contact you within 6 weeks. Normally little - if any - training is required, and there is no formal exam or test. The assessor will arrange to watch you working and give an assessment. PRACA W PRZEMYŚLE BUDOWLANYM Aby pracować w przemyśle budowlanym niezbędne są określone kwalifikacje, a także wiedza o regulacjach ochrony zdrowia i bezpieczeństwa. Obie te cechy prowadzą do karty. 1. Kwalifikacje Osoby, które mają już kwalifikacje uzyskane w Polsce, muszą przetłumaczyć dokumenty je stwierdzające, które następnie podlegają zatwierdzeniu przez NARIC. Numer telefonu 08709904088 www.naric.org.uk. Będzie to kosztować od 40 do 200, w zależności od stopnia pilności sprawy. Lub możesz skontaktować sie z Doradcą Kolejnego Kroku Kariery, który pomoże ci w tym a akredytacje NARIC możesz wtedy otrzymać za darmo. Jest 3 Doradców Kolejnego Kroku kariery, którzy oferują tą usługę w Wiltshire. Możesz umówić się na spotkanie telefonując pod numery tel. Trowbridge 01225 756264, Chippenham 01249 465365, lub Salisbury 01722 344284. W przypadku gdy są Państwo wyszkoleni i doświadczeni, a nie mają formalnych kwalifikacji, można zostać oszacowanym przez metody tj. Oszacowanie i trening na miejscu (OSAT) lub Oszacowanie praktyczne doświadczonego robotnika (EWPA), aby kwalifikować się do standardów WB Jeżeli nie posiadają Państwo żadnych kwalifikacji, a chcieliby być oszacowani otrzymają Państwo kartę Doświadczonego robotnika, która jest ważna przez 12 miesięcy, w czasie których należy osiągnąć swoje NVQ. Po otrzymaniu karty, zostanie przydzielony Państwu ekspert, który zazwyczaj kontaktuje się w przeciągu 6 tygodni. Normalnie wymagany jest niewielki trening jeżeli w ogóle i nie ma żadnych formalnych egzaminów lub testów. Ekspert zatroszczy się, aby przyjrzeć się Państwu pracy i ją ocenić. Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 15
You can apply for an Experienced Worker card (0870 417 8777 English language only cost 25). Please note, if you do not finish your NVQ within one year, you can never apply again for a card. Both the accredited Polish qualifications and the OSAT and EWPA will lead to a National Vocational Qualification (NVQ). There are 5 levels of NVQs for the Construction Industry. Level 1 equivalent to site operative/labourer Level 2 craftsperson Level 3 advanced craftsperson Level 4 manager/professional Level 5 senior manager 2. Health and Safety Test This is mandatory for you to qualify for a card. The test costs 17.50 and can be taken in Bath on weekdays 09.00 17.00 and Saturdays 09.00 12.00. There is a Polish voice-over available to explain the questions to you. You can buy a book in Polish to study for the test via the internet www.healthandsafetytest.co.uk 8.49 To book the Test, telephone 08706004020 (English language only): Discuss which skill you would like to qualify Health and Safety for (i.e. basic building, plumbing etc.) Please request the Polish voice-over if you would like it. You can also book a Fast Track service, whereby you pay in advance for both the NVQ 2 (OSAT) and Health & Safety Test and the card, and if you do this when you go to take your test, an assessor will be arranged for you and someone will help you to fill in the application form for a card. Można ubiegać się o kartę Doświadczonego robotnika (0870 417 8777 tylko po angielsku koszt 25 ). Prosimy zauważyć, że jeżeli nie ukończą Państwo swego NVQ w przeciągu roku, to już nigdy nie będą mogli Państwo ubiegać się o kartę. Zarówno zatwierdzone kwalifikacje polskie, jak i OSAT oraz EWPA prowadzą do Kwalifikacji szkolenia zawodowego (NVQ). Istnieje 5 poziomów NVQ dla przemysłu budowniczego. Poziom 1 odpowiednik operatora Maszyn/robotnik Poziom 2 robotnik budowlany Poziom 3 doświadczony robotnik budowlany Poziom 4 zarządca/profesjonalista Poziom 5 starszy zarządca 2. Testy zdrowotne i bezpieczeństwa Są one obowiązkowe przy ubieganiu się o kartę. Koszty testów wynoszą 17.50 i mogą być zrobione w Bath w tygodniu w godzinach 09.00 17.00 oraz w soboty 09.00 12.00. Istnieje dostępne nagranie polskiego lektora, w celu wyjaśnienia pytań. Można kupić książkę w języku polskim, w celu przestudiowania testu przez Internet www.healthandsafetytest.co.uk w cenie 8.49 Aby zarezerwować test, prosimy o telefon pod numer 08706004020 (tylko w języku angielskim): Prosimy określić, którą umiejętność chcieliby Państwo zakwalifikować do zdrowia i bezpieczeństwa (np. podstawowe budownictwo, hydraulika, itp.) Prosimy o upomnienie się o polskiego lektora, jeżeli jest on potrzebny. Można także zarezerwować usługę Fast Track, gdzie płaci się z góry za NVQ 2 (OSAT) i testy zdrowotne i bezpieczeństwa oraz kartę. W tym przypadku w testach będzie uczestniczył ekspert, a także osoba, która pomoże wypełnić formularz do karty. Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 16
You can book and pay for the Health & Safety only and apply for a card yourself. 3. CARDS Most of the construction trades are now covered by a card from the Construction Skills Certification Scheme (CSCS). Different cards still exist, however, for plant operators, scaffolders, demolition operatives and heating and venting operatives and others, as well as separate schemes for electricians and plumbers. However, all card schemes require similar things - a NVQ and a Health and Safety Test. Cards vary in price starting at 20. They can last for one to five years, depending on the card. Most cards are renewable. To find out which card you need, you can discuss this when you book your Health and Safety Test Telephone 08706004020 (English only). You can also find out on the website www.constructionmigrantworkers.co.uk Można zarezerwować i opłacić jedynie zdrowie i bezpieczeństwo oraz złożyć samemu podanie o kartę. 3. KARTY Większość rzemiosł budowlanych jest obecnie pokrywana przez kartę z Karty kwalifikacji w branży budowlanej (CSCS). Istnieją wciąż różne karty, jednakże dla operatorów maszyn, speców od wyburzeń, ogrzewania, odwiertów oraz innych osób, a także indywidualne karty dla elektryków i hydraulików. Jednakże wszystkie karty wymagają podobnych rzeczy NVQ oraz testu zdrowotnego i bezpieczeństwa. Karty mają różną cenę, zaczynając od kwoty 20. Mogą mieć ważność od jednego do pięciu lat, w zależności od karty. Większość kart jest odnawialna. Aby dowiedzieć się, której karty Państwo potrzebują, prosimy o telefon, aby omówić to po zarezerwowaniu testu zdrowotnego i bezpieczeństwa numer 08706004020 (tylko po angielsku). Zapraszamy również na naszą stronę internetową www.constructionmigrantworkers.co.uk If you want to apply for an Experienced Worker Card separately from your Health and Safety Test, telephone 08704178777 (English only). They will also arrange for an assessor to visit you and assess your work. This card will cost 25 and lasts for one year. You need to complete your NVQ within this year, and if you do not, you will not be able to apply again. If you have completed your NVQ, you will automatically be given a 5 year card when you apply after the first year. Jeżeli chcą Państwo złożyć wniosek o Kartę doświadczonego robotnika oddzielnie od testu zdrowotnego i bezpieczeństwa, prosimy o telefon na 08704178777 (tylko po angielsku). Możliwe będzie zorganizowanie odwiedzin eksperta oraz ocen Państwa pracy. Taka karta kosztuje 25, ma ważność jednego roku. Należy ukończyć NVQ w ciągu tego roku, w przeciwnym razie nie będzie można się ubiegać się o to ponownie. Jeżeli ukończyli Państwo NVQ, automatycznie otrzymają 5 letnią kartę, w przypadku złożenia wniosku po pierwszym roku. Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 17
Welcome to Wiltshire Guide for Migrant Workers & Their Families December 2009 18