UNIWERSYTET ŚLĄSKI WYDZIAŁ NAUK O ZIEMI KATALOG INFORMACYJNY ECTS GEOGRAFIA



Podobne dokumenty
UCZELNI TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW. PODSTAWOWYCH - I st. Kierunki studiów - uczelnie - studia geografia

Uniwersytet Śląski w Katowicach Instytut Matematyki. Matematyka

Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW

Studia I stopnia stacjonarne Geografia, wszystkie specjalizacje

Uniwersytet Śląski w Katowicach Instytut Matematyki. Matematyka

Przedmiot Wykłady Ćwicz. Konw. Przedmioty obowiązkowe

WYKAZ PRZEDMIOTÓW (MODUŁÓW ZAJĘĆ)*/ PRAKTYK OBJĘTYCH POTWIERDZANIEM EFEKTÓW UCZENIA SIĘ NA WYDZIALE NAUK O ZIEMI I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA

Przegląd tematów seminariów licencjackich w roku akademickim 2009/2010

Studia niestacjonarne II stopnia geografia, wszystkie specjalizacje

Wydział Nauk o Ziemi Kierunek Inżynieria Zagrożeń Środowiskowych / Geohazard Engineering

Studia stacjonarne I stopnia (3-letnie licencjackie) Specjalność Geografia fizyczna (GF)

PROGRAM KSZTAŁCENIA GEOGRAFIA

KATALOG PRZEDMIOTÓW (PAKIET INFORMACYJNY ECTS) KIERUNEK TURYSTYKA I REKREACJA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA

Przedmiot Wykłady Ćwicz. Konw. Przedmioty obowiązkowe

OCHRONA ŚRODOWISKA I STOPIEŃ

Fizyka dla Oceanografów #

GEOZAGROŻENIA geozagrożenia naturalne i antropogeniczne, monitoring modelowanie i prognozowanie geozagrożeń

WYKAZ PRZEDMIOTÓW (MODUŁÓW ZAJĘĆ)*/ PRAKTYK OBJĘTYCH POTWIERDZANIEM EFEKTÓW UCZENIA SIĘ NA WYDZIALE NAUK O ZIEMI I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA

praktyczny I stopień studia stacjonarne 2017/2018 Szczegóły przedmiotu

OCHRONA ŚRODOWISKA I STOPIEŃ

Minimum programowe dla studentów MISH od roku 2016/2017

Eksploracja Obszarów Polarnych i Górskich

8. Informatyka 9. Flora i fauna Polski 10. Geodezja i kartografia 11. Planowanie przestrzenne 12. Meteorologia i klimatologia

Propozycja minimum programowego dla studentów SMP GEOGRAFIA

Studia Podyplomowe dla nauczycieli Przyroda

UNIWERSYTET ŁÓDZKI KIERUNEK CHEMIA - STUDIA STACJONARNE STUDIA MAGISTERSKIE. I - III rok studiów

STUDIA ZAWODOWE NA SPECJALNOŚCI NAUCZYCIELSKIEJ

Gospodarka przestrzenna

Minimum programowe dla studentów MISH od roku 2014/2015

kierunek Ochrona Środowiska Kierunek zamawiany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Przyroda UwB. I rok studiów

Minimum programowe dla studentów MISH od roku 2015/2016

Specjalności do wyboru na kierunku geografia

Geografia turystyczna

Program studiów doktoranckich

STUDIUM PODYPLOMOWE Przyroda

UNIWERSYTET ŁÓDZKI KIERUNEK CHEMIA - STUDIA STACJONARNE STUDIA MAGISTERSKIE. I III rok studiów

UNIWERSYTET ŁÓDZKI KIERUNEK CHEMIA - STUDIA STACJONARNE STUDIA MAGISTERSKIE. I - III rok studiów

PLAN STUDIÓW. Monitoring środowiska przyrodniczego (studia stacjonarne licencjackie I stopnia)

PLAN STUDIÓW STACJONARNYCH PIERWSZEGO STOPNIA DLA KIERUNKU MATEMATYKA NA WYDZIALE MATEMATYKI, INFORMATYKI I EKONOMETRII UNIWERSYTETU ZIELONOGÓRSKIEGO

Wydział Biologii iochrony Środowiska Kierunek Ochrona środowiska

WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2010/2011

Rok studiów I, semestr 1

STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA (2-letnie)

WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI

Nazwa przedmiotu. I. Informacje podstawowe. Wydział: Wydział Finansów Kierunek: Gospodarka przestrzenna. Nazwa przedmiotu w j. ang.

WYMAGANIA PROGRAMOWE dla studentów K MISMaP ubiegających się o DYPLOM MAGISTERSKI na Wydziale Fizyki UW zrealizowany w ramach K MISMaP

UCHWAŁA Nr 8/2014 Senatu Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 22 stycznia 2014 r.

PLAN STUDIÓW W UKŁADZIE SEMESTRALNYM Ochrona Środowiska Studia inżynierskie- studia stacjonarne 2017/2018

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013

Minimum programowe dla studentów MISMaP i MISH od roku 2015/2016

Fundamentals of sciences of Earth. podstawowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES) obowiązkowy (obowiązkowy / nieobowiązkowy) semestr 1

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Rekrutacja 2016/2017

PLAN STUDIÓW Geografia (studia niestacjonarne II stopnia)

WYSOKOŚĆ OPŁAT SEMESTRALNYCH ZA ZAJĘCIA DYDAKTYCZNE W ROKU AKADEMICKIM 2004/2005. Wydział - Kierunek

EFEKTY KSZTAŁCENIA NA STUDIACH PODYPLOMOWYCH NAUCZANIE PRZYRODY W SZKOLE PODSTAWOWEJ

KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności. Biologia z przyrodą, Biologia z ochroną i kształtowaniem środowiska

Kierunek: ochrona środowiska

Zarządzenie nr 49 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z 21 czerwca 2016 roku

20 R 40 K Zastosowanie matematyki w chemii K 7 7 Fizyka I K 30 L

PLAN STUDIÓW. (obowiązujący od roku 2011/2012)

Oferta studiów 2015/2016

Program studiów. dla kierunku studiów Logistyka studia pierwszego stopnia inżynierskie

KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia spec. z ochroną i kształtowaniem środowiska (nazwa specjalności)

PLAN STUDIÓW W UKŁADZIE SEMESTRALNYM. Geografia

PLAN STUDIÓW W UKŁADZIE SEMESTRALNYM. Geografia

KARTA PRZEDMIOTU. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) WIEDZA

PROGRAM KSZTAŁCENIA GEOGRAFIA

WYKAZ PRZEDMIOTÓW OBOWIĄZKOWYCH ZAWARTYCH W STANDARDACH KSZTAŁCENIA

OCHRONA ŚRODOWISKA II STOPIEŃ

kod nr w planie ECTS Przedmiot studiów PODSTAWY STATYSTYKI 7 2

Rozkład tematów z geografii w Gimnazjum nr 53

Dokumentacja związana z programem studiów na kierunku FIZYKA prowadzonym na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym. Szkoła Nauk Ścisłych

kod w SID Wydział Geograficzno - Biologiczny

w klasie pierwszej gimnazjum Nr lekcji Sugerowany temat lekcji Jednostki tematyczne w podręczniku Planeta Nowa 1 Dział: Podstawy geografii

WSHiG Karta przedmiotu/sylabus

kierunek: Ochrona Środowiska studia niestacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2013/2014 (I i II rok) ECTS w semestrze Przedmioty ogólne

STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA (2-letnie)

Tabela odniesień efektów kierunkowych do modułów kształcenia

kierunek: Ochrona Środowiska studia stacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2013/2014 (I i II rok) ECTS w semestrze Przedmioty ogólne

1) GRUPY TREŚCI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

Uniwersytet Śląski w Katowicach Instytut Matematyki. Matematyka

STUDIA II STOPNIA NA KIERUNKU TURYSTYKA I REKREACJA W INSTYTUCIE GEOGRAFII UNIWERSYTETU PEDAGOGICZNEGO W KRAKOWIE

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: GOSPODARKA WODNA

DZIENNIK PRAKTYK ZAWODOWYCH

Uniwersytet Śląski w Katowicach Instytut Matematyki. Matematyka

PROGRAM KSZTAŁCENIA TURYSTYKA I REKREACJA

nauczyciela studenta za zajęcia lub akademckiego praktyczne fakultatywny

Studia I stopnia Plan studiów na kierunku: stosunki międzynarodowe studia niestacjonarne

U C H W A Ł A Nr 50. Rady Wydziału Geodezji i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie z dnia 21 kwietnia 2009 roku

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Ekonomia KOD S/I/st/10

PLAN STUDIÓW Geografia (studia stacjonarne licencjackie I stopnia)

studiów Podstawy Statystyki TR/2/PP/STAT 7 3

Zarządzenie nr 86 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z 16 lipca 2015 roku

STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE

ECTS Przedmiot. studiów GEOGRAFIA TURYSTYCZNA TR/1/PK/GTUR 19 5

Uniwersytet Śląski w Katowicach WYDZIAŁ MATEMATYKI, FIZYKI I CHEMII. Kierunek Matematyka. Studia stacjonarne i niestacjonarne I i II stopnia

prof. dr hab. Maciej Jędrusik ul. Krakowskie Przedmieście 30, Warszawa tel od poniedziałku do piątku

WYDZIAŁ OCEANOGRAFII I GEOGRAFII PROGRAM PRAKTYK

Transkrypt:

UNIWERSYTET ŚLĄSKI WYDZIAŁ NAUK O ZIEMI KATALOG INFORMACYJNY ECTS SOSNOWIEC 2011/2012 1

SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 3 Informacja o Uniwersytecie Śląskim... 5 Informacja o Wydziale Nauk o Ziemi... 8 Informacja o kierunku Geografia... 9 Program geograficznych studiów I stopnia - licencjackich... 13 Program geograficznych studiów II stopnia - magisterskich... 15 Wykłady fakultatywne realizowane w roku akad. 2010/2011... 18 Przedmioty specjalizacyjne realizowane w roku akad. 2010/2011... Przedmioty uprawniające do uzyskania przygotowania pedagogicznego... 21 23 Informacje szczegółowe o przedmiotach realizowanych licencjackich... 25 Propozycje przedmiotów fakultatywnych I stopnia... 69 Informacje o przedmiotach kierunkowych realizowanych II stopnia magisterskich... 123 Propozycje przedmiotów fakultatywnych II stopnia magisterskich... 128 Przedmioty specjalnościowe... 183 Przedmioty specjalizacyjne... 203 Przedmioty humanistyczne... 268 2

System ECTS - wprowadzenie. Prezentowany Katalog Informacyjny Geografia adresowany jest do osób zamierzających odbyć swoje studia (lub ich część) na Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w zakresie geografii. Uwzględnia on podstawowe procedury European Credit Transfer System (Europejski System Punktów Kredytowych) opracowane przez Komisję Unii Europejskiej w celu uznawania okresu studiów odbywanych za granicą. System ten pozwala uczelniom na wzajemne uznawanie osiągnięć studentów w nauce, posługuje się bowiem powszechnie zrozumiałymi miernikami" - punktami i stopniami. ECTS może być również stosowany w obrębie jednej uczelni lub pomiędzy uczelniami jednego kraju. Elementy ECTS ECTS bazuje na wzajemnym zaufaniu i zgodności pomiędzy współpracującymi ze sobą uczelniami. Podstawą systemu ECTS są trzy elementy: informacja o programie zajęć i osiągnięciach studenta, porozumienie pomiędzy uczelniami partnerskimi i studentem oraz stosowanie punktów ECTS. Te trzy elementy odpowiadają w praktyce trzem kluczowym dokumentom: KATALOG INFORMACYJNY ECTS - jest głównym źródłem informacji o programie zajęć. Aktualizowany co roku, jest przewodnikiem po uczelni i wydziale zawierającym także informacje o zasadach przyjmowania na studia, kalendarzu akademickim, zakwaterowaniu studentów itp. Bardzo istotną częścią pakietu jest opis poszczególnych przedmiotów/kursów zawierający informację o ich treści, poziomie, statusie, czasie trwania, terminarzu, warunkach zaliczenia, przyporządkowaniu punktów ECTS. POROZUMIENIE O PROGRAMIE ZAJĘĆ pomiędzy współpracującymi uczelniami i studentem określa program zajęć, w jakich uczestniczyć ma student oraz liczbę punktów jaka ma być przyznana za ich zaliczenie. WYKAZ ZALICZEŃ - przygotowywany zarówno przed wyjazdem studenta, jak i po zakończeniu przez niego studiów na drugiej uczelni. Odnotowuje się w nim wszystkie przedmioty i kursy, w których student uczestniczył wraz z uzyskaną liczbą punktów oraz ocenami przyznanymi zgodnie ze skalą ocen ECTS i stosowanych w danej uczelni, dając ilościowy" i jakościowy" opis jego pracy. Punkty ECTS Punkty ECTS są wartością liczbową przyporządkowaną poszczególnym kursom. Odzwierciedlają one ilość pracy przypadającej na każdy przedmiot w stosunku do całkowitej ilości pracy, jaką musi wykonać student, aby zaliczyć semestr lub pełny rok akademicki w danej uczelni, a zatem obejmuje : wykłady,,, prace terenowe,, pracę indywidualną - w bibliotece lub w domu oraz egzaminy lub inne formy oceny. Punkty ECTS są relatywnym, a nie bezwzględnym miernikiem ilości pracy wymaganej od studenta. W ramach ECTS ilość pracy wymaganej w całym roku akademickim odpowiada 60 punktom; na semestr przypada 30 punktów. Punkty ECTS można przyznawać za realizację ów, przygotowanie prac semestralnych i dyplomowych, jeśli te elementy stanowią integralną część programu studiów i pod warunkiem, że podlegają ocenie. Punkty 3

ECTS przyporządkowane są kursom, natomiast przyznawane są studentom, którzy spełnili wymogi niezbędne do ich zaliczenia. Skala ocen ECTS Wyniki egzaminów i innych form zaliczania wyrażone są zazwyczaj w postaci ocen. W Europie istnieje wiele różnych systemów ocen. Skala stopni ECTS została opracowana z myślą o tym, aby ułatwić uczelniom przekładanie ocen przyznanych studentom przez uczelnię zagraniczną. Nie zastępuje ona ocen przyznanych przez daną uczelnię według jej własnego systemu, a jedynie daje dodatkowe informacje na temat pracy studenta. Uczelnia sama decyduje o tym, jak dostosować skalę ocen ECTS w odniesieniu do jej własnego systemu. Ocena ECTS i definicja Ocena polska A CELUJĄCY B BARDZO DOBRY C DOBRY D ZADOWALAJĄCY E DOSTATECZNY FX NIEDOSTATECZNY F NIEDOSTATECZNY -wybitne osiągnięcia, jedynie drugorzędne błędy -powyżej średniego standardu, z pewnymi błędami -generalnie solidna praca, z szeregiem błędów -zadowalający, ale z istotnymi brakami -praca/wyniki spełniają minimalne kryteria -punkty będzie można przyznać, gdy student uzupełni braki w opanowaniu materiału -punkty będzie można przyznać, gdy student gruntownie przygotuje całość materiału 5,0 BARDZO BOBRY 4,5 DOBRY PLUS 4,0 DOBRY 3,5 DOSTATECZNY PLUS 3,0 DOSTATECZNY 2,0 NIEDOSTATECZNY - 4

INFORMACJA O UNIWERSYTECIE ŚLĄSKIM W KATOWICACH 40-007 Katowice, ul. Bankowa 12 Tel. (+48 32) 258 82 11, 359 19 56, 359 19 57, 359 24 00 Fax: (+48 32) 599605 e-mail: DWZ@usl.adm.edu.pl, http://www.us.edu.pl, info@us.edu.pl, wiadomości@us.edu.pl Rektor: Prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś Prorektor ds. Nauki i Współpracy z Gospodarką: Prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk Prorektor ds. Kształcenia: Prof. dr hab. Czesław Martysz Prorektor ds. Finansów i Rozwoju: Prof. zw. dr hab. Stanisław Kucharski Prorektor ds. Studenckich, Promocji i Współpracy z Zagranicą: Prof. dr hab. Barbara Kożusznik Uniwersytet Śląski został założony w 1968 roku jako dziewiąta tego typu placówka w Polsce. Powstał z połączenia Wyższej Szkoły Pedagogicznej istniejącej od roku 1928 oraz Filii Uniwersytetu Jagiellońskiego działającej na terenie Górnego Śląska od 1963 roku. Obecnie Uniwersytet usytuowany jest w następujących miastach regionu: Katowicach, Sosnowcu, Cieszynie, Chorzowie, Rybniku i Jastrzębiu Zdroju. Większość obiektów zlokalizowana jest w Katowicach. Uniwersytet Śląski jest uczelnią państwową i posiada jedenaście wydziałów: Wydział Artystyczny Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Wydział Etnologii i nauk o Edukacji Wydział Filologiczny Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii Wydział Nauk o Ziemi Wydział Nauk Społecznych Wydział Pedagogiki i Psychologii Wydział Prawa i Administracji Wydział Radia i Telewizji im. Krzysztofa Kieslowskiego Wydział Teologiczny oraz jednostki międzywydziałowe: Międzynarodowa Szkoła Nauk Politycznych Szkoła Zarządzania Centrum Studiów nad Człowiekiem i Środowiskiem Szkoła Języka i Kultury Polskiej Międzywydziałowe Indywidualne Studia Humanistyczne Międzywydziałowe Indywidualne Studia Matematyczno-Przyrodnicze Międzywydziałowe Studia w zakresie Ochrony Środowiska Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego 5

Liczba nauczycieli akademickich ogółem: 1858, samodzielnych pracowników naukowych: 468 Liczba studentów: 35 161 Koordynator uczelniany ECTS: prof. dr hab. Danuta Skrzypek, e-mail: dskrzyp@us.edu.pl Kalendarz akademicki Rok akademicki rozpoczyna się nie później niż 1 października i trwa nie dłużej niż do 30 września następnego roku kalendarzowego. Okres zajęć wynikających z programu studiów podzielony jest na 2 semestry: semestr zimowy i letni. Semestr zimowy rozpoczyna się 1 października i trwa do końca stycznia następnego roku kalendarzowego, natomiast semestr letni rozpoczyna się w połowie lutego i kończy się w pierwszych dniach czerwca. Semestry kończą się sesją egzaminacyjną trwającą 2-3 tygodnie. Stałymi dniami wolnymi od zajęć są: 1 listopada Wszystkich Świętych 11 listopada Święto Niepodległości ferie zimowe Boże Narodzenie - Nowy Rok ferie wiosenne Wielkanoc 1 maja Święto Pracy 3 maja Święto Konstytucji 3 Maja Zasady dotyczące przyjmowania na studia Uniwersytet Śląski przyjmuje kandydatów na I rok studiów dziennych, zaocznych i wieczorowych w ramach limitów przyjęć ustalonych przez Senat dla poszczególnych kierunków studiów. Przyjęcie kandydatów na I rok studiów następuje na podstawie postępowania kwalifikacyjnego, którego zasadniczym elementem może być: konkurs świadectw, kwalifikacyjna zależnie od kierunku studiów. Od kandydatów na I rok studiów wymagana jest opłata rekrutacyjna w wysokości ustalonej przez Ministra Edukacji Narodowej. Kandydaci na studia dzienne zgłaszają się do centralnej rejestracji w Rektoracie, Katowice ul Bankowa 12. Szczegółowe zasady i kryteria naboru są publikowane z początkiem roku akademickiego w informatorze dla kandydatów na studia. Osoby zainteresowane podjęciem studiów na Uniwersytecie Śląskim w roku akademickim 2011/2012 mogą zapoznać się z zamieszczonymi na uniwersyteckich stronach internetowych informacjami na temat rekrutacji: kryteriami kwalifikacji, uchwałą Senatu w sprawie zasad i trybu przyjmowania na I rok studiów oraz z liczbą kandydatów na 1 miejsce dziennych w roku akademickim 2010/2011. Szczegółowych informacji udziela Dział Nauczania (dn@us.edu.pl, tel. 32/ 359 17 70, 359 18 80). 6

Zakwaterowanie i opieka zdrowotna Uniwersytet Śląski dysponuje 3300 miejscami w 11 domach studenckich. Uczelnia posiada także stołówki studenckie zlokalizowane w pobliżu domów studenckich. Studenci Uniwersytetu Śląskiego korzystają z instytucji lekarza rodzinnego, natomiast badania okresowe przeprowadzane są w wyznaczonych przychodniach. Kluby studenckie Z Uniwersytetem są związane cztery kluby studenckie: Straszny Dwór usytuowany w Domu Studenckim nr 3; ( Katowice ) Za Szybą usytuowany w Domu Studenckim nr 7; ( Katowice ) Antidotum usytuowany w budynku stołówki akademickiej; ( Sosnowiec ) Pod Rurą usytuowany na Wydziale Pedagogiki i Psychologii ( Katowice ). Na terenie Katowic funkcjonuje studencka rozgłosnia radiowa Egida Biblioteka Biblioteka Główna Uniwersytetu Śląskiego posiada zbiory w postaci książek, czasopism, skomputeryzowanych usług informatycznych. Objęte są one siecią komputerową z systemami baz danych oraz InfoWare CD/HD. Ogółem dostępnych jest ponad 1 mln książek oraz 1200 tytułów czasopism. Godziny otwarcia Biblioteki Głównej: Wypozyczalnia: poniedziałek - czwartek 8.30-18.00, piatek 8.30-17.00, sobota 8.30-15.00 Wypozyczalnia Miedzybiblioteczna: poniedziałek - piatek 10.00-14.00, sroda 10.00-17.00 Godziny otwarcia czytelni: Ogólna: poniedziałek - czwartek 8.30-18.00, piatek 8.30-17. 00, sobota 8.30-15.00 Najważniejsze adresy DZIAŁ WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ Katowice, ul. Bankowa 12 Tel. +48 32 2599601 Fax. +48 32 2598193 DZIAŁ NAUCZANIA Katowice, ul. Bankowa 12 Tel. +48 32 2597533 DZIAŁ NAUKI I WSPÓŁPRACY Z GOSPODARKĄ Katowice, ul. Bankowa 12 Tel. +48 32 2587878 DZIAŁ SPRAW STUDENCKICH Katowice, ul. Bankowa 12 Tel. +48 32 2597413 BIBLIOTEKA UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO Katowice, ul. Bankowa 14 Tel. +48 32 2599601 AKADEMICKA SŁUŻBA ZDROWIA Katowice, ul. Szkolna 7 Tel. +48 32 2596568 7

INFORMACJA O WYDZIALE NAUK O ZIEMI 41-200 Sosnowiec, ul. Będzińska 60 Telefony: ( centrala ) +4832 291 83 81, +4832 291 89 01-9; ( dziekanat ) +4832 291 72 01 Fax +4832 291 58 65; e-mail dziekanat@wnoz.us.edu.pl Dziekan: Prof. zw. dr hab. Adam Idziak Prodziekan ds. Nauki: Dr Andrzej Tyc Prodziekan ds. Kształcenia kierunek geografia: Dr Damian Absalon Prodziekan ds. Kształcenia kierunek geologia: Prof. dr hab. Edward Głuchowski Prodziekan ds. Rozwoju i Studiów Międzywydziałowych: Dr hab. Jerzy Cabała Koordynatorzy ECTS: Dr Damian Absalon ( geografia ) Prof. dr hab. Edward Głuchowski ( geologia ) Dr hab. Jerzy Cabała ( studia międzywydziałowe ) Wydział kształci studentów na trzech kierunkach: Geografia, Geologia i Geofizyka. Podstawowa działalność badawcza i dydaktyczna na Wydziale prowadzona jest przez katedry i geograficzne ( GG ) i geologiczne ( GL ) oraz jednostki ogólnowydziałowe i międzywydziałowe: Katedra Geografii Fizycznej (GG) Katedra Geografii Ekonomicznej (GG) Katedra Geomorfologii (GG) Katedra Klimatologii (GG) Katedra Paleogeografii i Paleoekologii Czwartorzędu (GG) Katedra Geochemii, Mineralogii i Petrografii (GL) Katedra Geologii Podstawowej (GL) Katedra Geologii Stosowanej (GL) Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej (GL) Katedra Paleontologii i Stratygrafii (GL) Katedra Geografii Regionalnej i Turyzmu (GG) Laboratoria Naukowo-Dydaktyczne Katedr Geograficznych (GG) i Geologicznych (GL) Obserwatorium Meteorologiczne i Laboratorium Dynamiki Środowiska Geograficznego (GG) oraz: Międzywydziałowa Pracownia Badań Strukturalnych, Muzeum Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Składnica Map i Biblioteka Wydziału Nauk o Ziemi. Wydział zatrudnia 230 pracowników, w tym personel naukowo-dydaktyczny obejmujący 31 profesorów i doktorów habilitowanych oraz 111 doktorów i 3 asystentów. Na wydziale kształci się około 1250 studentów w trybie stacjonarnym i niestacjonarnym, oraz około 60 słuchaczy doktoranckich. Wydział uczestniczy również w kształceniu studentów Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno Przyrodniczych oraz Międzywydziałowych Studiów w zakresie Ochrony Środowiska. Wydział prowadzi aktywną współpracę naukową z krajowymi instytucjami badawczymi oraz kilkunastoma uniwersytetami w Europie, USA, Japonii i Egipcie. Na Wydziale redagowane są następujące wydawnictwa w zakresie nauk o Ziemi: Geographia. Studia et Dissertationes, Geologia, Kras i Speleologia, Wyprawy Polarne. Na Wydziale aktywnie działają Studenckie Koła Naukowe: Geografów (opiekun: dr hab. M. Rzętała), Geologów (opiekun: prof. dr hab. J. Żaba), Geofizyków (opiekun: dr R. Dubiel), Gemmologów (opiekun: mgr E. Szełęg), Paleontologów (opiekun: dr W. Krawczyński), Eksploratorów (opiekun: prof. UŚ dr hab. L. Teper), Podróżników DENALI (opiekun: dr W. Dobiński), QUEST (opiekun: dr A. Tyc) i Hydrogeologów (opiekun: dr P. Siwek). W minionych latach organizowały one liczne konferencje, wycieczki i obozy naukowe na terenie kraju oraz Czech, Słowacji, Ukrainy, Rosji, Białorusi, byłej Jugosławii i Hiszpanii. Interesy wszystkich studentów na Wydziale reprezentuje Samorząd Studencki. 8

INFORMACJE O KIERUNKU Studia geograficzne realizowane są w systemie dwustopniowym (licencjat + studia magisterskie uzupełniające). Rekrutacja na 3-letnie studia licencjackie odbywa się na podstawie kwalifikacji. Warunkiem ich ukończenia jest: zaliczenie wszystkich kursów przewidzianych programem studiów, uzyskanie minimum 180 punktów ECTS oraz pozytywny wynik egzaminu dyplomowego. Absolwenci otrzymują dyplom licencjata w zakresie geografii, który upoważnia ich do ubiegania się o przyjęcie na 2-letnie studia magisterskie uzupełniające w zakresie następujących specjalności: Geografia społeczno-ekonomiczna Geo-Ekoturystyka Kształtowanie i ochrona środowiska Warunkiem ukończenia studiów magisterskich jest: zaliczenie wszystkich kursów obowiązkowych i zadeklarowanych kursów fakultatywnych, uzyskanie co najmniej 120 punktów ECTS, napisanie pracy magisterskiej oraz pozytywny wynik egzaminu magisterskiego. Absolwenci studiów magisterskich otrzymują dyplom magistra geografii w zakresie jednej z podanych wyżej specjalności. Sylwetka absolwenta studiów geograficznych Geograf jest kompetentny w zakresie poznawania, rozumienia i interpretowania zasad funkcjonowania środowiska geograficznego oraz działań społeczno-ekonomicznych i kulturowych człowieka w przestrzeni i czasie. Posiada przygotowanie do badania współzależności między elementami środowiska geograficznego, oceny ich stanu, analizy uwarunkowań, tendencji zmian oraz ich skutków, jak również prowadzenia działalności edukacyjnej. Geograf w swoich pracach realizuje trzy cele: poznawczy, praktyczny i edukacyjny. Bada współzależności między elementami środowiska przyrodniczego oraz działalnością człowieka. Ocenia ich stan współczesny, analizuje uwarunkowania i tendencje zmian oraz prognozuje stany przyszłe i ich skutki. Geograf zna i rozumie relacje w systemie przyroda człowiek oraz potrafi wykorzystać swoją wiedzę dla potrzeb kompleksowego gospodarowania i zarządzania przestrzenią. Geograf kreuje i interpretuje kartograficzny obraz badanych i ocenianych zjawisk oraz dokonuje ich regionalizacji. Tworzy i stosuje systemy informacji geograficznej (GIS). Absolwent studiów drugiego stopnia potrafi dokonać analizy zjawisk i procesów zachodzących w środowisku przyrodniczym i społeczno-gospodarczym w różnej skali od lokalnej do globalnej. Ponadto posiada umiejętność kompleksowej oceny środowiska życia człowieka. Posiadacz magisterskiego dyplomu geografa spełnia warunki do uzyskania uprawnień w zakresie prognozowania, programowania, owania oraz planowania zmian w środowisku przyrodniczym i społeczno-ekonomicznym Geograf ponadto zna i rozumie specyfikę relacji człowiek-środowisko na obszarach poddanych silnej antropopresji. Jest przygotowany do rozwiązywania trudnych problemów środowiskowych na obszarach górniczych, przemysłowych oraz silnie zurbanizowanych. 9

KATEDRA GEOGRAFII EKONOMICZNEJ Kierownik Katedry: prof. dr hab. Alicja Szajnowska-Wysocka Struktura Katedry: Zakład Gospodarki Przestrzennej prof. UŚ dr hab. Maria Tkocz Zakład Geografii Osadnictwa i Studiów Regionalnych prof. dr hab. Alicja Szajnowska-Wysocka Zakład Geografii Społecznej prof. dr hab. Jerzy Runge Tematyka badawcza: Wybrane elementy przemian infrastruktury przestrzenno-organizacyjnej miast woj. śląskiego. Geografia turyzmu Górnego Śląska i Polski. Przekształcenia przemysłu. Przekształcenia rolnictwa i obszarów wiejskich. Wpływ nowych warunków społeczno-ekonomicznych na przekształcenia przemysłu w okręgu górnośląskim. Historyczno-przestrzenne aspekty ewolucji układu osadniczego w makroregionie południowym. Tendencje przemian przestrzenno-strukturalnych, lokalnych i regionalnych rynków pracy w Polsce południowej. Przekształcenia struktur społecznych, ekonomicznych i politycznych w wybranych regionach Polski i wybranych krajach świata. KATEDRA GEOGRAFII FIZYCZNEJ Kierownik Katedry: prof. UŚ dr hab. Stanisław Czaja Struktura Katedry: Zakład Hydrologii i Gospodarki Wodnej Obszarów Urbanizowanych - prof. UŚ dr hab. Stanisław Czaja Zakład Geografii Fizycznej Ogólnej prof.dr hab. Tadeusz Szczypek Zakład Biogeografii i Dydaktyki Geografii - prof.uś dr hab. Andrzej Czylok Tematyka badawcza: tendencje przeobrażeń geosystemów w różnym stopniu poddanych antropopresji; ocena powierzchniowych zasobów wodnych i gospodarki wodnej przeobrażenia procesów fizycznogeograficznych w warunkach zróżnicowanej antropopresji; koncepcja nauczania geografii w nawiązaniu do nowych kierunków myślenia w naukach o Ziemi i pedagogice; kształtowanie się układów biocenotycznych w antropogenicznych siedliskach zastępczych na obrzeżach wschodniej części GOP; 10

KATEDRA GEOMORFOLOGII Kierownik Katedry: prof. dr hab. Jacek Jania Struktura Katedry: Zakład Geomorfologii Krasu p.o. Kierownika dr Andrzej Tyc Zakład Teledetekcji Środowiska prof.dr hab. Jacek Jania Tematyka badawcza: badanie zjawisk i procesów krasowych w różnych strefach klimatycznych z uwzględnieniem problematyki ochrony środowiska; badanie środowiska polarnego w związku ze zmianami klimatu, ze szczególnym uwzględnieniem glacjokrasu i procesów dynamicznych w glacjologii; badanie środowiska wysokogórskiego ze szczególnym uwzględnieniem kriosfery Tatr; KATEDRA PALEOGEOGRAFII I PALEOEKOLOGII CZWARTORZĘDU Kierownik Katedry: prof. dr hab. Adam Łajczak Struktura Katedry: Pracownia Dendroindykacji dr hab. Ireneusz Malik Tematyka badawcza: ewolucja środowiska przyrodniczego w czwartorzędzie, ze szczególnym uwzględnieniem strefy umiarkowanej, środowisko formowania osadów wieku czwartorzędowego, rola czynników klimatycznych i antropogenicznych w transformacji środowiska przyrodniczego południowej Polski. KATEDRA KLIMATOLOGII Kierownik Katedry: prof. dr hab. Tadeusz Niedźwiedź Tematyka badawcza: klimat obszarów miejskich i przemysłowych; klimat obszarów górskich i polarnych; klimatologia synoptyczna z uwzględnieniem wieloletniej zmienności klimatu; klimatologia satelitarna; 11

KATEDRA GEOGRAFII REGIONALNEJ I TURYZMU Kierownik Katedry: prof. dr hab. Wiaczesław Andrejczuk Tematyka babawcza: turystyka środowiskowa turystyka specjalistyczna krajoznastwo 12

PROGRAM STACJONARNYCH GEOGRAFICZNYCH STUDIÓW I STOPNIA LICENCJACKICH Semestr 1 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty W Ćw. Lab. ECTS E/Z GG005 Matematyka z elementami statystyki 30 30 4 ZO GG010 Fizyka 30 2 ZO GG015 Astronomiczne podstawy geografii 15 15 4 E GG051 Proseminarium z geografii fizycznej/ekonomicznej 30 3 ZO GG052 Geologia 45 30 5 E GG053 Chemia środowiska przyrodniczego 30 2 ZO GG054 Podstawy geografii fizycznej 15 2 E GG056 Kartografia i topografia 30 45 6 E GG062 Ochrona własności intelektualnej 15 1 Z Język obcy 30 1 ZO WF 30 0 Z Przysposobienie biblioteczne, BHP i ergonomia 4 3 0 Z Semestr 2 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty W Ćw. Lab. ECTS E/Z GG055 Podstawy geografii społeczno-ekonomicznej 15 2 E GG057L Teledetekcja środowiska przyrodniczego 15 30 3 ZO GG058 Technologia informacyjna 15 30 2 ZO GG059 Meteorologia i klimatologia 30 30 5 E GG060 Gleboznawstwo i geografia gleb 15 30 4 E GG061 Biogeografia 30 2 ZO GG020 Ekonomia 30 4 ZO Język obcy 30 1 ZO WF 30 0 GG080 Ćwiczenia terenowe z geologii 6 dni 1 ZO GG081 Ćwiczenia terenowe z topografii i teledetekcji środowiska przyrodniczego 10 dni 2 ZO GG082 Ćwiczenia terenowe z meteorologii i klimatologii 10 dni 2 ZO GG083 Ćwiczenia terenowe z biogeografii i geografii gleb 10 dni 2 ZO Semestr 3 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty W Ćw. Lab. ECTS E/Z GG152 Hydrologia i oceanografia 30 30 5 E GG153 Geografia osadnictwa 15 30 4 E GG154 Geografia społeczna 30 30 5 E GG158 Środowisko geograficzne Wyżyny Śląskiej i jej otoczenia 15 15 2 ZO GG159 Problemy przemian społecznoekonomicznych regionu śląskiego 15 15 2 ZO GG 160 Socjologia 30 4 ZO GG170 Przedmioty fakultatywne *) 30 30 4 ZO GG125 Przedmiot humanistyczny **) 60 3 ZO Język obcy 30 1 ZO 13

Semestr 4 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty W Ćw. Lab. ECTS E/Z GG151 Geomorfologia 30 30 5 E GG155 Geografia polityczna 30 2 ZO GG156 Geografia ekonomiczna 30 45 6 E GG157L Geografia regionalna Polski - fizyczna 30 15 5 E GG170 Przedmioty fakultatywne *) 15 15 2 ZO Język obcy 30 1 ZO GG190 Ćwiczenia terenowe na Wyżynie Śląskiej 1 dzień 1 ZO GG191 Ćwiczenia terenowe z geomorfologii 10 dni 2 ZO GG192 Ćwiczenia terenowe z hydrologii 10 dni 2 ZO GG193 Ćwiczenia terenowe z geografii społ.-ekonom. 10 dni 2 ZO GG194 Ćwiczenia terenowe regionalne Polska Pn 8 dni 1 ZO GG195 Ćwiczenia terenowe regionalne Polska Pd 8 dni 1 ZO Semestr 5 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty W Ćw. Lab. ECTS E/Z GG220L Geograficzne systemy informacyjne (GIS) 15 30 4 ZO GG251 Geografia regionalna świata 45 4 ZO GG221 Planowanie przestrzenne 15 15 4 ZO GG222 Gospodarka przestrzenna 15 15 4 ZO GG253 Geografia regionalna Polski - ekonomiczna 30 15 5 E GG175 Przedmioty fakultatywne *) 30 30 4 ZO Jezyk obcy 30 1 E GG260 Seminarium licencjackie 30 4 ZO Semestr 6 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty W Ćw. Lab. ECTS E/Z GG251 Geografia regionalna świata 45 5 E GG254 Podstawy kształtowania i ochrony środowiska 30 30 5 E GG255 Kierunki współczesnych badań fizycznogeograficznych/ społeczno-ekonomicznych 30 2 ZO GG175 Przedmioty fakultatywne *) 30 30 4 ZO GG260 Seminarium licencjackie 30 4 ZO GG261 Pracownia licencjacka 30 10 ZO *) przy ogólnej liczbie 210 godzin przedmiotów fakultatywnych, struktura wykładów i ćwiczeń zmienna, uzależniona od wyboru dokonanego przez studentów **) do wyboru: etyka, historia państwa i prawa Polski, historia gospodarcza świata 14

PROGRAM GEOGRAFICZNYCH STUDIÓW Nr kursu II STOPNIA - MAGISTERSKICH : studia magisterskie uzupełniające Geografia społeczno-ekonomiczna Nazwa kursu Semestr 1 Liczba godzin W Ćw. Lab. Punkty ECTS GG301 Metodologia nauk geograficznych i historia myśli geograficznej 30 6 E GG311 Seminarium magisterskie 30 5 ZO Przedmioty specjalnościowe: 10 GG320.1 Metody analizy przestrzennej 30 30 10 ZO Przedmioty specjalizacyjne 30 3 ZO Przedmioty fakultatywne 60 6 ZO Semestr 2 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z W Ćw. Lab. ECTS GG302 Globalne problemy środowiska przyrodniczego 45 15 8 E GG303 Filozofia 30 3 ZO GG311 Seminarium magisterskie 30 5 ZO Przedmioty specjalnościowe: 5 GG331.1 Wybrane zagadnienia z ekonomii 15 15 3 ZO GG319.1 Metropolizacja i metropolie 15 15 2 ZO Przedmioty specjalizacyjne 30 3 ZO Przedmioty fakultatywne 30 3 ZO GG391 Ćwiczenia terenowe specjalizacyjne (6 dni) 36 1 ZO GG392 Ćwiczenia terenowe magisterskie (15 dni) 90 2 ZO Semestr 3 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z W Ćw. Lab. ECTS GG401 Globalne problemy społeczno-ekonomiczne 45 15 8 E GG411 Seminarium magisterskie 30 5 ZO GG412 Pracownia magisterska 30 5 ZO Przedmioty specjalizacyjne 30 30 9 ZO Przedmioty fakultatywne 30 3 ZO Semestr 4 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z W Ćw. Lab. ECTS GG411 Seminarium magisterskie 30 5 ZO GG412 Pracownia magisterska 30 5 ZO GG413 Przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie do egzaminu magisterskiego BW 20 ZO E/Z 15

: studia magisterskie uzupełniające Kształtowanie i ochrona środowiska Semestr 1 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z W Ćw. Lab. ECTS GG301 Metodologia nauk geograficznych i historia myśli geograficznej 30 6 E GG311 Seminarium magisterskie 30 5 ZO Przedmioty specjalnościowe: 10 GG323 Ochrona środowiska w Polsce a ZO 40 7 implementacja przepisów prawa UE GG320.7 Hydrologia i gospodarka wodna 10 10 3 ZO Przedmioty specjalizacyjne 30 3 ZO Przedmioty fakultatywne 60 6 ZO Semestr 2 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z W Ćw. Lab. ECTS GG302 Globalne problemy środowiska przyrodniczego 45 15 8 E GG303 Filozofia 30 3 ZO GG311 Seminarium magisterskie 30 5 ZO Przedmioty specjalnościowe: 5 GG321.4 Zastosowanie GIS w badaniach środowiska 10 10 2 ZO GG321.6 Metody opracowań elementów klimatologicznych 10 1 ZO GG321.9 Zastosowanie metod fotogrametrycznych i teledetekcyjnych w ochronie środowiska 15 1 ZO GG322.1 Prawne aspekty w ochronie środowiska 15 1 ZO Przedmioty specjalizacyjne 30 3 ZO Przedmioty fakultatywne 30 3 ZO GG391 Ćwiczenia terenowe specjalizacyjne (6 dni) 36 1 ZO GG392 Ćwiczenia terenowe magisterskie (15 dni) 90 2 ZO Semestr 3 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z W Ćw. Lab. ECTS GG401 Globalne problemy społeczno-ekonomiczne 45 15 8 E GG411 Seminarium magisterskie 30 5 ZO GG412 Pracownia magisterska 30 5 ZO Przedmioty specjalizacyjne 30 30 9 ZO Przedmioty fakultatywne 30 3 ZO Semestr 4 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z W Ćw. Lab. ECTS GG411 Seminarium magisterskie 30 5 ZO GG412 Pracownia magisterska 30 5 ZO GG413 Przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie do egzaminu magisterskiego BW 20 ZO 16

Nr kursu : studia magisterskie uzupełniające Geo-Ekoturystyka Semestr 1 Nazwa kursu Liczba godzin W Ćw. Lab. Punkty ECTS GG301 Metodologia nauk geograficznych i historia myśli geograficznej 30 6 E GG311 Seminarium magisterskie 30 5 ZO Przedmioty specjalnościowe: 10 GG330.1 Przyrodnicze uwarunkowania turystyki 30 4 ZO GG330.2 Krajoznawstwo 10 5 3 ZO GG330.3 Podstawy geografii turyzmu 15 3 ZO Przedmioty specjalizacyjne 20 10 3 ZO Przedmioty fakultatywne 60 6 ZO Semestr 2 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z W Ćw. Lab. ECTS GG302 Globalne problemy środowiska przyrodniczego 45 15 8 E GG303 Filozofia 30 3 ZO GG311 Seminarium magisterskie 30 5 ZO Przedmioty specjalnościowe: 5 GG330.5 Geografia turystyczna świata. Główne atrakcje turystyczne 10 10 2 ZO GG330.4 Informatyka i GIS w turyźmie i rekreacji 15 1 ZO GG330.6 Turystyka specjalistyczna i kwalifikowana 10 5 1 ZO GG330.7 Promocja i informacja turystyczna 10 1 ZO Przedmioty specjalizacyjne 20 10 3 ZO Przedmioty fakultatywne 30 3 ZO GG391 Ćwiczenia terenowe specjalizacyjne (6 dni) 36 1 ZO GG392 Ćwiczenia terenowe magisterskie (15 dni) 90 2 ZO E/Z Semestr 3 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z W Ćw. Lab. ECTS GG401 Globalne problemy społeczno-ekonomiczne 45 15 8 E GG411 Seminarium magisterskie 30 5 ZO GG412 Pracownia magisterska 30 5 ZO Przedmioty specjalizacyjne 30 30 9 ZO Przedmioty fakultatywne 30 3 ZO Semestr 4 Nr kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z W Ćw. Lab. ECTS GG411 Seminarium magisterskie 30 5 ZO GG412 Pracownia magisterska 30 5 ZO GG413 Przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie do egzaminu magisterskiego BW 20 ZO 17

PRZEDMIOTY FAKULTATYWNE REALIZOWANE W ROKU AKADEMICKIM 2011/2012 II rok studiów I stopnia - licencjackich Semestr zimowy 1. WYBRANE WSPÓŁCZESNE PROBLEMY SPOŁECZNO-GOSPODARCZE ŚWIATA (15 godz.) - dr Sławomir Pytel 2. KLIMATOLOGIA WYBRANYCH REGIONÓW TURYSTYCZNYCH ŚWIATA ( 15 godz.) - dr Ewa Łupikasza 3. KLIMAT OBSZARÓW GÓRSKICH (15 godz.) prof. dr hab. Tadeusz Niedźwiedź 4. MIASTA ŚWIATA (15 godz.) dr Elżbieta Zuzańska-Żyśko Semestr letni 1. PALEO WINA (15 godz.) dr Ryszard Kaczka 2. WALORY KRAJOBRAZU JAKO ATRAKCJE TURYSTYCZNE (15 godz.) dr Grzegorz Jankowski III rok studiów I stopnia - licencjackich Semestr zimowy 1. EKSTREMALNE ZDARZENIA KLIMATYCZNE (15 godz.) dr Zuzanna Bielec-Bąkowska 2. LODOWCE A WSPÓŁCZESNE ZMIANY KLIMATU (15 godz.) prof.dr hab. Jacek Jania 3. POZIOM I JAKOŚĆ ŻYCIA W POLSCE I NA ŚWIECIE (15 godz.) dr Sławomir Sitek 4. RZEKI KULI ZIEMSKIEJ (15 godz.) dr hab. Mariusz Rzętała Semestr letni 1. KRAS I JASKINIE W EUROPIE (15 godz.) dr Andrzej Tyc 2. KLIMAT POLSKI (15 godz.) prof. dr hab. Tadeusz Niedźwiedź, dr Ewa Łupikasza 3. ZRÓŻNICOWANIE ETNICZNE LUDNOŚCI ŚWIATA (15 godz.) dr Anna Runge 4. JEZIORA KULI ZIEMSKIEJ (15 godz.) - dr hab. Mariusz Rzętała 18

Semestr zimowy I rok studiów II stopnia magisterskich Specjalność : Kształtowanie i Ochrona Środowiska 1. PRZYRODNICZE I KULTUROWE ZNACZENIE RZEK dr Grzegorz. Jankowski, dr Marek Ruman 2. ZAPIS ZMIAN KLIMATYCZNYCH W OPARCIU O WSKAŹNIKI ROŚLINNE dr Ryszard Kaczka 3. PROCESY KLIMATYCZNE dr Ewa Łupikasza 4. WYBRANE PROBLEMY OCHRONY PRZYRODY NIEOŻWYIONEJ dr Andrzej Tyc Semestr letni 1. STAN BADAŃ HYDROLOGICZNYCH W ŚWIETLE LITERATURY (15 godz.) - dr hab. Mariusz Rżętała 2. EKOSYSTEMY ŚRODOWISK EKSTREMALNYCH (15 godz.) prof. UŚ dr hab. Oimahmad Rahmonov Semestr zimowy Geografia społeczno-ekonomiczna 1. TURYSTYKA MIEJSKA (15 godz.) dr Krystyna Magda-Żabńska 2. PORTRETY POLSKICH REGIONÓW (15 godz.) - dr Elżbieta Zuzańska-Żyśko 3. RELIGIE ŚWIATA (15 godz.) dr Anna Runge 4. ROZWÓJ LOKALNY I REGIONALNY W POLSCE I NA ŚWIECIE (15 godz.) dr Sławomir Sitek Semestr letni 1. CZYNNIKI ROZWOJU MIAST (15 godz.) dr Jacek Petryszyn 2. TURYSTYKI (15 godz.) dr Krystyna Magda-Żabińska Semestr zimowy Geo-Ekoturystyka 1. PÓŁWYSEP BAŁKAŃSKI: PRZYRODA, CZŁOWIEK, ATRAKCJE TURYSTYCZNE (15 godz.) prof. dr hab. Wiaczesław Andrejczuk 2. TURYSTYKA WEEKENDOWA (15 godz.) - dr Sławomir Pytel 3. TURYSTYCZNA AFRYKI I AZJI (15 godz.) - dr Sławomir Pytel, dr Urszula Myga- Piątek 4. EKONOMIKA TURYSTYKI I REKREACJI (15 godz.) - dr Anna Nitkiewicz-Jankowska Semestr letni 1. PRAWO W TURYSTYCE (15 godz.) dr Anna Nitkiewicz-Jankowska 2. WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE JAKO REGION TURYSTYCZNY (15 godz.) dr Urszula Myga-Piątek 19

II rok studiów II stopnia - magisterskich Semestr zimowy Specjalność : Kształtowanie i Ochrona Środowiska 1. BIOGEOMORFOLOGIA - NOWE SPOJRZENIA NA ZNACZENIE BIOSFERY W KSZTAŁTOWANIU RZEŹBY ZIEMI (15 godz.) dr hab. Ireneusz Malik 2. WYŻYNA ŚLĄSKO-KRAKOWSKA - ŚRODOWISKO KRASOWE POD WPŁYWEM ANTROPOPRESJI (15 godz.) dr Andrzej Tyc Semestr zimowy Geografia społeczno-ekonomiczna 1. HISTORIA ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO ŚWIATA (15 godz.) dr Sławomir Sitek 2. PLANOWANIE PRZESTRZENNE I STRATEGIE ROZWOJU W POLSCE (15 godz.) dr Sławomir Sitek Geo-Ekoturystyka Semestr zimowy 1. WYBRANE REGIONY TURYSTYCZNE EUROPY (15 godz.) dr Urszula Myga-Piątek 2. TURYSTUKA MINERALOGICZNA (15 godz.) prof. UŚ dr hab. Jerzy Żaba 20

PRZEDMIOTY SPECJALIZACYJNE REALIZOWANE W ROKU AKADEMICKIM 2011/2012 I rok studiów II stopnia - magisterskich Specjalność : Kształtowanie i Ochrona Środowiska Semestr zimowy 1. Aktualne kierunki badań środowiska krasowego i kriosfery, w. 30 prof. dr hab. J. Jania, dr B. Gądek, dr M. Grabiec, dr L. Kolondra, dr hab. J. Różkowski, dr J. Leszkiewicz, dr A. Tyc, dr A. Piechota, dr hab. W. Krawczyk 2. Typy rzeźby i procesy w wybranych strefach morfoklimatycznych, w. 15 prof. dr hab. A. Łajczak 3. Podstawy dendrochronologii, w. 15 dr hab. I. Malik 4. Hydrochemia, ćw. 15 dr hab. W. Krawczyk 5. Metody opracowań hydrologicznych, ćw. 15 dr D. Absalon, prof. UŚ dr hab. S. Czaja, dr hab.. M. Rzętała 6. Analiza i interpretacja wyników badań ekopedologicznych, w. 30 prof. UŚ dr hab. O. Rahmonov 7. Podstawy meteorologii synoptycznej, w. 5, ćw. 10 dr Z. Bielec-Bąkowska 8. Klimat obszarów miejskich i przemysłowych, w. 15 dr M. Leśniok 9. Metody badań osadów czwartorzędowych, w. 20 dr J. Wach 10. Wybrane zagadnienia geografii fizycznej, ćw. 10 prof. dr hab. T. Szczypek Semestr letni 1. Limnologia dynamiczna, w. 10 dr hab. M. Rzętała 2. Potamologia dynamiczna, w. 10 prof. UŚ dr hab. S. Czaja 3. Hydrogeologia dynamiczna, w. 10 dr hab. A. Witkowski 4. Klimatologia synoptyczna i dynamiczna, w. 5, ćw. 10 dr E. Łupikasza 5. Wybrane zagadnienia z meteorologii lotniczej, w. 15 dr Z. Bielec-Bakowska 6. Geomorfologia Polski Południowej, w. 30 prof. dr hab. K. Klimek 7. Wybrane zagadnienia z geomorfologii Polski, ćw. 15 dr J. Pełka-Gościniak 8. Formy ochrony przyrody na świecie, ćw. 15 prof. UŚ dr hab. O. Rahmonov 9. Zjawiska krasowe, w. 30 dr Andrzej Tyc 10. Ochrona zasobów przyrodniczych i kulturowych w planowaniu przestrzennym, w. 30 prof. UŚ dr hab. A. Czylok, dr A. Szymczyk Geografia społeczno-ekonomiczna Semestr zimowy 1. Integracja europejska, w. 15 dr Krystyna Magda-Żabińska 2. Struktury i funkcje Unii Europejskiej, ćw. 15 - dr Krystyna Magda-Żabińska Semestr letni 1. Kartografia komputerowa, ćw. 15 dr I. Kantor-Pietraga 2. Struktury i funkcje Unii Europejskiej, ćw. 15 - dr K. Magda-Żabińska Geo-Ekoturystyka Semestr zimowy 1. Geoekoturystyka, w. 10 prof. UŚ dr hab. J. Żaba 2. Geografia turystyczna Polski, w. 10, ćw. 10 dr S. Pytel Semestr letni 1. Ekoturystyka, w. 10 prof. UŚ dr hab. A. Czylok 2. Zarządzanie w turystyce, w. 10 dr S. Pytel 3. Turystyka uzdrowiskowa i rekreacyjna, ćw. 10 dr U. Myga-Piątek 21

II rok studiów II stopnia - magisterskich Specjalność : Kształtowanie i Ochrona Środowiska Semestr zimowy 1. Hydrometeorologia dynamiczna, w. 10 - dr A. Kamiński 2. Hydrologia regionalna Polski, ćw. 10 dr M. Ruman 3. Hydrologia regionalna świata, w. 10 prof. UŚ dr hab. S. Czaja 4. Dynamika geosystemów, w. 20 dr W. Oleś 5. Ekstremalne zjawiska hydrologiczne, ćw. 10 dr M. Ruman 6. Metody rekonstrukcji warunków paleodynamicznych, ćw. 15 prof. dr hab. T. Szczypek 7. Holocen na obszarze Polski, ćw. 15 dr R. Dulias 8. Rzeźba antropogeniczna obszarów górniczych, w. 20 dr R. Dulias 9. Formy i obiekty ochrony przyrody nieożywionej w Polsce, w. 10 dr J. Pełka-Gościniak 10. Ekosystemy lądowe Polski, w. 10, ćw. 20 prof. UŚ dr hab. O. Rahmonov 11. Ekofizjograficzne uwarunkowania planowania przestrzennego, w. 15, ćw. 15 prof. UŚ dr hab. A. Czylok, dr A. Szymczyk 12. Rozwój człowieka w czwartorzędzie, w. 15 dr D. Abłamowicz 13. Zastosowanie bioindykatorów w rekonstrukcji środowiska przyrodniczego, w. 15 dr hab. I. Malik 14. Ewolucja środowiska przyrodniczego w czwartorzędzie, w. 15 prof. dr hab. A. Łajczak 15. Współczesne, globalne zmiany środowiska przyrodniczego, w. 15 - prof. dr hab. A. Łajczak 16. Najnowsze metody i techniki badań środowiskowych, ćw. 60 dr A. Tyc, prof. dr hab. J. Jania, dr B. Gądek, dr hab. J. Różkowski, dr hab. W. Krawczyk, dr M. Grabiec, dr A. Piechota 17. Metody teledetekcji w klimatologii, ćw. 15 A. Widawski 18. Zastosowanie topoklimatologii w planowaniu przestrzennym, w. 5, ćw. 10 dr E. Łupikasza 19. Bioklimatologia, w. 5, ćw. 10 dr M. Falarz 20. Współczesne zmiany klimatu, w. 15 dr E. Łupikasza Geografia społeczno-ekonomiczna Semestr zimowy 1. Metody badań terenowych w geografii społeczno-ekonomicznej, w. 15 prof. dr hab. J. Runge 2. Wybrane zagadnienia z geografii ekonomicznej Polski, ćw. 15 prof. UŚ dr hab. M. Tkocz 3. Dziedzictwo kulturowe postindustrialnej Europy, w. 10 dr K. Magda-Żabińska 4. Współczesne możliwości rozwoju regionu śląskiego, w. 10 dr J. Petryszyn 5. Metropolie Europy i świata, w. 10 dr E. Zuzańska-Żyśko Geo-Ekoturystyka Semestr zimowy 1. Marketing usług turystycznych i rekreacyjnych, w. 10, ćw. 10 dr S. Pytel 2. Obsługa ruchu turystycznego, w. 10, ćw. 10 dr S. Pytel 3. Kulturowe walory turystyki, w. 10, ćw. 10 dr U. Myga-Piątek 22

3. WYKAZ PRZEDMIOTÓW UPRAWNIAJĄCYCH DO UZYSKANIA PRZYGOTOWANIA PEDAGOGICZNEGO OBOWIĄZUJE STUDENTÓW I GO ROKU ST. LIC. GEOGRAFII w roku akademickim 2011/2012 Rok Studiów Przedmiot kształcenia Semestr zimowy Wymiar Semestr letni W. Ćw. Lab. W. Ćw. Lab. Praktyka Pedagogiczna Forma Zaliczenia PSYCHOLOGIA 30 30 Z PEDAGOGIKA 30 30 E I FILOZOFIA PRZYRODY 10 Z EDUKACJA PRZYRODNICZA W SZKOLE PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM 10 Z METODYKA ZAJĘĆ TERENOWYCH 20 Z PSYCHOLOGIA 15 15 E II DYDAKTYKA GEOGRAFII I PRZYRODY 30 30 15 30 Z PRZEDMIOTY UZUPEŁNIENIA MERYTORYCZNEGO DO NAUCZANIA DRUGIEGO PRZEDMIOTU * (400 GODZ.) W TYM: TREŚCI BIOLOGICZNE W NAUCZANIU PRZYRODY 30 30 Z TREŚCI CHEMICZNE W NAUCZANIU PRZYRODY 20 Z TREŚCI FIZYCZNE W NAUCZANIU PRZYRODY 20 Z PRAKTYKA PEDAGOGICZNA W 100 100 SZKOLE PODSTAWOWEJ (przyroda) godz godz Z DYDAKTYKA GEOGRAFII I PRZYRODY 15 30 E PRZEDMIOTY UZUPEŁNIAJĄCE: (realizacja na II lub III roku) Emisja głosu 30 Z III Elementy prawa oświatowego 15 Z Zasady BHP i udzielanie pierwszej pomocy 5 Z Filozofia przyrody 10 Z PRAKTYKA PEDAGOGICZNA W GIMNAZJUM (geografia) 80 godz 80 godz Z - Blok przedmiotów psychologicznych i pedagogicznych: 150 godzin - Praktyki pedagogiczne: 180 godzin - Dydaktyka przedmiotowa: 150 godzin - Przedmioty uzupełniające: 60 godzin - Przedmioty uzupełnienia merytorycznego drugiej specjalności: min. 400 godzin *) 3 egzaminy 23

*) Dodatkowe przedmioty uzupełniające: przedmioty realizowane na kierunku geografia (do wyboru 270 godz. z 400 godzin): Kartografia i topografia 75 godz., Podstawy geografii społeczno-ekonomicznej 15 godz., Meteorologia i klimatologia 60 godz., Biogeografia 30 godz., Hydrologia 60 godz., Geografia społeczna 60 godz., Środowisko geograficzne Wyżyny Śląskiej i jej otoczenia 60 godz., Geomorfologia 60 godz., Geografia ekonomiczna 75 godz., Geografia regionalna Polski fizyczna 45 godz., Geografia regionalna Polski ekonomiczna 45 godz., Geografia regionalna świata 90 godz. oraz Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej i gimnazjum 10 godz., Metodyka zajęć terenowych 20 godz., Treści biologiczne w nauczaniu przyrody 20 godz., Treści fizyczne w nauczaniu przyrody 20 godz. (w sumie obowiązuje 130 godz.) WYKAZ PRZEDMIOTÓW UPRAWNIAJĄCYCH DO UZYSKANIA PRZYGOTOWANIA PEDAGOGICZNEGO OBOWIĄZUJE STUDENTÓW I GO ROKU GEOGRAFII STUDIÓW MAGISTERSKICH UZUPEŁNIAJĄCYCH w roku akademickim 2011/2012 Rok Studiów Przedmiot kształcenia Wymiar Semestr zimowy Semestr letni (2) (1) W. Ćw. Lab. W. Ćw. Lab. Praktyka Pedagogiczna Forma Zaliczenia I II PSYCHOLOGIA 15 Z PEDAGOGIKA 15 Z DYDAKTYKA GEOGRAFII 15 15 Z PRAKTYKA PEDAGOGICZNA W SZKOLE PONADGIMNAZJALNEJ 30 godz 30 godz Z - Blok przedmiotów psychologicznych i pedagogicznych: 30 godzin - Dydaktyka przedmiotowa: 30 godzin - Praktyki pedagogiczne: 30 godzin 24

Informacje o poszczególnych przedmiotach programu studiów I stopnia z zakresu geografii Licencjat I-III 25

INSTYTUT MATEMATYKI Matematyka z elementami statystyki I (I stopnia) Semestr: 1 RAZEM: 60 30 nie wykłady 30 10 30 20 Dr hab. Henryk Gacki + zespół Zakres matematyki ze szkoły średniej GG 005 Liczba punktów ECTS: 4 Typ przedmiotu: obowiązkowy Repetytorium oraz nowe treści programowe pod kątem zastosowań na dalszych etapach studiów geograficznych. Umiejętność posługiwania się matematycznym i statystycznym opisem zjawisk i procesów przestrzennych w geografii. Pisemne zaliczenie wykładu oraz ćwiczeń. nie Dane geograficzne źródła pochodzenia, sposoby porządkowania, skale pomiaru. Miary jednej zmiennej. Rachunek macierzowy zastosowanie w badaniach geograficznych. Elementy rachunku prawdopodobieństwa. Wnioskowanie statystyczne. Parametryczne i nieparametryczne testy istotności. Wybrane zagadnienia analizy korelacji i regresji. Dynamika zjawisk masowych. 1. Gregory S., 1976, Metody statystyki w geografii, PWN, Warszawa 2. Jażdżewska I., 2003, Statystyka dla geografów, Wyd. UŁ, Łódź 3. Puchalski T., 1978, Statystyka. Wykład podstawowych zagadnień, PWN, Warszawa. 4. Sobczyk M., 1995, Statystyka, PWN, Warszawa. 5. Runge J., 2007, Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej, Wyd. UŚ, Katowice. 1. Ignatczyk W., Chromińska M., 2004, Statystyka. Teoria i zastosowanie. Wyd. Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań. 2. Norcliffe B., 1986, Statystyka dla geografów, PWN, Warszawa. 3. Sobczyk M., 1985, Tablice statystyczne, Uniwersytet M. Curie-Skłodowskiej, Lublin 26

KATEDRA GEOLOGII STOSOWANEJ Fizyka I (I stopnia) Semestr: 1 RAZEM: 30 wykłady 30 nie Prof. dr hab. Adam Idziak Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne Zakres fizyki ze szkoły średniej GG 010 Liczba punktów ECTS: 2 Status przedmiotu: obowiązkowy rozumienie podstawowych praw fizyki i umiejętność opisu procesów fizycznych dokonujących się w przyrodzie Test zaliczeniowy Nie Podstawowe wielkości w fizyce. Ruch w przyrodzie. Wielkości opisujące ruch. Rodzaje ruchów. Niezależność i względność ruchów. Zasady dynamiki Newtona. Bezwładność. Energia mechaniczna, zasada zachowania energii mechanicznej. Siły, równowaga sił. Grawitacja. Ruch oscylacyjny, rezonans. Mechanika cieczy i gazów. Pływanie ciał. Ciśnienie atmosferyczne i hydrostatyczne. Pomiar ciśnienia-barometry. Temperatura i jej pomiar. Kinetyczno-molekularna teoria budowy materii. Ciała stałe, ciekłe i gazowe - własności. Zmiany stanu skupienia. Elektrostatyka, pole elektrostatyczne. Prąd elektryczny. Proste obwody elektryczne. Przewodniki i izolatory. Pole magnetyczne, działanie biegunów magnetycznych. Prąd indukcyjny. Związek między polami: elektrycznym i magnetycznym. Elektryczność atmosfery. Fale mechaniczne i elektromagnetyczne. Dźwięk, muzyka, hałas. Światło i jego natura. Źródła światła. Odbicie i załamanie światła. Proste układy optyczne. Widmo światła białego. Składanie barw. Jak powstaje tęcza? 1. Jay Orear - U podstaw fizyki, wyd, PWN. 2. Jay Orear - Fizyka 1 i 2 wyd. PWN. 3. David Halliday, Robert Resnick - Fizyka 1 i 2, wyd. PWN 4. Hans Backe - Z fizyką za pan brat, Państwowe Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1974. 1. Jan Gaj - Laboratorium fizyczne w domu, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa 1982. 2. D. Tokar i inni - Doświadczenia z fizyki dla szkoły podstawowej Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990. 27

INSTYTUT FIZYKI Astronomiczne podstawy geografii I (I stopnia) Semestr: 1 RAZEM: 30 wykłady 15 15 nie Dr Maria Pańków Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne Zakres geografii ze szkoły średniej GG 015 Liczba punktów ECTS: 4 Status przedmiotu: obowiązkowy Podstawowe pojęcia astronomiczne w geografii Test zaliczeniowy Nie Układy współrzędnych na Ziemi i sferze niebieskiej, ruchy ciał niebieskich w układzie topocentrycznym, czasy, ruch obrotowy i obiegowy Ziemi i jego skutki, zjawiska w układzie Ziemia - Księżyc, Ziemia.jako jedna z planet Układu Słonecznego, związki Ziemia-Słońce, ewolucja materii we Wszechświecie. 1. Mietelski J., Astronomia w geografii 2. Pańków M., Wstęp do ćwiczeń z astronomicznych podstaw geografii 3. Rybka E. Astronomia ogólna (wybrane rozdziały) 4. Obrotowa mapa nieba 5. Urania Postępy Astronomii., dwumiesięcznik P.T. Astronomicznego 1. 28

KATEDRA GEOGRAFII EKONOMICZNEJ Ekonomia I stacj., II niestacj. (I stopnia) Semestr: 2/4 RAZEM: 30 30 nie wykłady 30 30 Dr Sławomir Sitek GG 020 Liczba punktów ECTS: 4 Typ przedmiotu: obowiązkowy Zakres szkoły średniej Umiejętność posługiwania się elementarnymi pojęciami z dziedziny ekonomii; rozumienia różnych koncepcji rozwoju gospodarczego; rozumienia podstawowych procesów gospodarczych i ich wpływu na środowisko życia człowieka i poziom zaspokojenia jego potrzeb. Test zaliczeniowy Nie Działalność gospodarcza jako czynnik zmian środowiska życia człowieka i krajobrazu. Etapy rozwoju nowożytnej gospodarki światowej z perspektywy geograficznej. Podstawowe kategorie ekonomiczne. Czynniki wpływające na koniunkturę gospodarczą w różnych koncepcjach ekonomicznych. Wpływ procesów globalnych na sytuację gospodarczą. Polityka gospodarcza państwa. 1. Nasiłowski M., 1996, System rynkowy, Key Text, Warszawa. 2. Dach Z., red., 2001, Wprowadzenie do ekonomii, Wydawnictwo AE w Krakowie, Kraków. 3. Stanlake G.F., 1992, Podstawy ekonomii, WSiP, Warszawa. 4. Milewski R.., 2005, Podstawy ekonomii, PWN, Warszawa 5. Rynarzewski T., Zielińska-Głębocka A., 2006, Międzynarodowe stosunki gospodarcze PWN Warszawa 1. Begg D., S. Fischer S., Dornbusch R., 2000, Mikroekonomia, Tom 1, PWE, Warszawa. 2. Begg D., S. Fischer S., Dornbusch R., 2000, Makroekonomia, Tom 2, PWE, Warszawa. 3. Cameron R. 2001, Historia gospodarcza świata, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa. 4. Kamerschen D.R, McKenzie R.B., Nardinelli C.,, 1991, Ekonomia, Fundacja Gospodarcza "Solidarność", Gdańsk. 5. Winiarski B., red., 2006, Polityka gospodarcza, PWE, Warszawa. 29

KATEDRA GEOGRAFII EKONOMICZNEJ Proseminarium z geografii fizycznej/ekonomicznej GG 051 I (I stopnia) Semestr: 1 Liczba punktów ECTS: 3 RAZEM: 30 wykłady 30 nie Status przedmiotu: obowiązkowy Dr Robert Krzysztofik, dr Marzena Lamparska-Stobiecka Zakres geografii ze szkoły średniej Opanowanie umiejętności samodzielnego pisania i wygłaszania referatu oraz konstrukcji notatki naukowej ukierunkowanych tematycznie na zagadnienia związane z środowiskiem przyrodniczym i przestrzenią antropogeograficzną. zaliczenie nie Umiejscowienie treści geograficznych w ogólnym systemie nauk przyrodniczych i społecznoekonomicznych. Podział nauk geograficznych. Typy oraz specyfika źródeł informacji przydatnych w studiowaniu geografii. Zasady pisania i wygłaszania referatu. Układ pracy pisemnej i referatu. Język i styl referatu. Tabela i rycina. Cytowanie literatury, przypisy i sposób zapisu różnych źródeł wiedzy w spisie literatury. Recenzja artykułu naukowego. Zasady konstruowania posteru oraz prezentacji multimedialnej. Mapa jako specjalne źródło wiedzy wiedzy dla geografa oraz efekt jego pracy naukowej. 1. Weiner J., 1992, Technika pisania i prezentowania prac naukowych. UJ, Kraków. 2. Berezowski S., 1986, Metody badań w geografii ekonomicznej, WSiP, Warszawa. 3. Zaczyński W.P, 1995, Poradnik autora prac seminaryjnych, dyplomowych i magisterskich, Wydawnictwo E. Żak, Warszawa. 4. Pabian A., Gworys W., 1994, Pisanie i redagowanie prac dyplomowych: poradnik studenta, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa. 5. Weiner J., 2000, Technika pisania i prezentowania przyrodniczych prac naukowych: przewodnik praktyczny, PWN, Warszawa.. 1. 30

KATEDRA PALEOGEOGRAFII I PALEOEKOLOGII CZWARTORZĘDU Geologia I (I stopnia) Semestr: 1 GG 052 Liczba punktów ECTS: 5 RAZEM: 75 35 nie wykłady 45 20 30 15 dr Jolanta Burda + zespół Status przedmiotu: obowiązkowy zakres geografii szkoły średniej - wykorzystywania wiedzy z podstaw geologicznych dla studiowania przedmiotów geograficznych, - nauczania geologicznych treści na lekcjach przyrody i geografii, - zajmowania się geologicznymi aspektami gospodarki, zagospodarowania przestrzennego i ochrony środowiska. egzamin nie Budowa i ewolucja Ziemi. Poziome i pionowe ruchy płyt litosfery. Trzęsienia ziemi. Ruchy orogeniczne. Deformacje skał ciągłe i nieciągłe struktury tektoniczne. Procesy magmowe. Geneza i ewolucja magmy. Klasyfikacja i przegląd skał magmowych. Procesy metamorficzne. Klasyfikacja i przegląd systematyczny skał metamorficznych. Procesy wietrzeniowe (fizyczne, chemiczne, oranogeniczne). Charakterystyka skał osadowych: geneza, klasyfikacja i przegląd systematyczny. Podstawowe pojęcia i metody badań dziejów Ziemi. Metody określania wieku skał. Skala czasu geologicznego a główne wydarzenia w historii litosfery (zmiany paleogeograficzne, cykle orogeniczne) i biosfery (ewolucyjne innowacje, radiacje, wielkie wymierania). 1. Ciesielczuk J., Jabłońska M., Kozłowski K., 2006: Geologia dla studentów geografii. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego. Katowice. 2. Czubla P., Mizerski W., Świerczewska-Gładysz E., 2004: Przewodnik do ćwiczeń z geologii. Wyd. Nauk. PWN. Warszawa. 3. Mizerski W,. 1999: Geologia dynamiczna dla geografów. Wyd. Nauk. PWN. Warszawa. 4. Van Andel T.H., 2001: Nowe spojrzenie na starą planetę zmienne oblicze Ziemi. Wyd. Nauk. PWN. Warszawa. 5. Mizerski W., Orłowski S., 2005: Geologia historyczna dla geografów. Wyd. Nauk. PWN. Warszawa. 1. Mizerski W., 2002: Geologia Polski dla geografów. Wyd. Nauk. PWN. Warszawa. 2. Stanley S.M., 2002: Historia Ziemi. Wyd. Nauk. PWN. Warszawa. 31

KATEDRA GEOMORFOLOGII Chemia środowiska przyrodniczego I (I stopnia} Semestr: 1 RAZEM: 30 wykłady 30 nie Dr hab. Wiesława Ewa Krawczyk GG 053 Liczba punktów ECTS: 2 Status przedmiotu: obowiązkowy znajomość chemii, matematyki i geografii na poziomie szkoły średniej Zrozumienie przebiegu naturalnych procesów geochemicznych zachodzących w atmosferze oraz hydrosferze. Umiejętność obliczania ładunków zanieczyszczeń transportowanych na powierzchnię Ziemi wraz z opadami oraz ładunków jonów wynoszonych w rzekach. kolokwium pisemne nie Cykle geochemiczne. Skład chemiczny atmosfery. Stratyfikacja atmosfery. Ozon w troposferze i stratosferze. Problem dziury ozonowej. Reakcje Chapmana. Azot i związki azotu w atmosferze. Związki siarki w troposferze. Smog londyński. Smog fotochemiczny. Gazy cieplarniane. Krzywa Keelinga. Krzywa Bernera. Hydraty metanu. Emisje gazowych zanieczyszczeń do atmosfery w Europie. Aerozole i pyły w atmosferze. Skład chemiczny opadów atmosferycznych. Europejski program EMEP. Chemia opadów w obszarach zanieczyszczonych oraz w Arktyce. Związki organiczne w opadach deszczu i śniegu. Skład chemiczny rzek. Procesy wietrzenia chemicznego skał. Wpływ działalności antropogenicznej na skład chemiczny wód powierzchniowych i podziemnych. Niebezpieczne związki chemiczne w otoczeniu człowieka. 1. van Loon G.W., Duffy S.J. 2007. Chemia środowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2. Andrews J.E., Brimblecombe P., Jickelis T.D., Liss P.S. 2000. Wprowadzenie do chemii środowiska, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 3. O Neil P. 1998. Chemia środowiska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 4. Stanley S.M. 2002. Historia Ziemi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 5. Berner E.K., Berner R.A. 1996. Global Environment, Water, Air and Geochemical Cycles, Prentice Hall, New Jersey 1. Allen P.A. 2000. Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2. Van Andel T.H. 1997. Nowe spojrzenie na starą planetę, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 3. Schlesinger W. H. 1997. Biogeochemistry. An Analysis of Global Change. Academic Press, New York 4. Hill M.. K. 1997. Understanding environmental pollution. Cambridge University Press 32